หน่วยจัดเก็บข้อมูล

หน่วยจัดเก็บข้อมูล นางสาวธนารักษ์ พนมใหญ่ สาขาวิชาการประถมศึกษา ฉบับแฟนคลับ

หน่วยเก็บข้อมูล (storage unit) ทำหน้าที่เก็บข้อมูลหรือโปรแกรมไว้เพื่อใช้งานใน อนาคต เนื่องจากข้อมูลที่คอมพิวเตอร์ทำงานจะอยู่ในแรมหรือหน่วยงานความจำที่ลบ เลือนได้ ซึ่งเมื่อปิดเครื่องคอมพิวเตอร์ข้อมูลจะสูญหายไปหมด เมื่อต้องการใช้ ข้อมูลหรือโปรแกรมเดิมอีกครั้ง ซีพียูก็จะอ่านข้อมูลจากหน่วยเก็บข้อมูลเข้าสู่หน่วย หน่วยความจำที่สามารถลบเลือนได้เพื่อประมวลผลได้อีก หน่วยเก็บข้อมูลมีหลาย ประเภท เช่น แผนบันทึก ฮาร์ดดิสก์ แผ่นซีดี แผ่นดีวีดี และหน่วยความจำแบบเฟลช

แผ่นบันทึก แผ่นบันทึก (diskette) หรือฟลอปปี้ดิสก์ (floppy disk) ที่อาจมีใช้กันในปัจจุบันมีขนาด 3.5 นิ้วมีความจุ 1.44 เมกะไบต์ โดยตัวแผ่นบันทึกทำจากแผ่นพลาสติกบางฉาบผิวทั้งสองด้านด้วยสารแม่เหล็ก และแผนนี้ถูก ปกป้องโดยบรรจุอยู่ในของพลาสติกแข็ง มีช่องเปิดให้หัวอ่านเข้าไปอ่านข้อมูลบนแผ่นได้ ซึ่งปกติจะถูกปิดอยู่ แต่ เมื่อสอดแผ่นบันทึกเข้าไปในเครื่องอ่าน ช่องนี้จะถูกเปิดออกมาและแผ่นจะถูกหมุนด้วยความเร็วคงที่ค่าหนึ่ง หัวอ่านจะ สามารถเลื่อนไปมาในช่องเปิดเพื่ออ่านหรือเขียนข้อมูลบนแผ่นทั้งสองด้านได้ การเก็บข้อมูลจะทำโดยบันทึกลงไปที่ผิว ของแผ่น ปกติใช้ได้ทั้งสองด้าน หัวอ่านของเครื่องขับจึงมีสองหัวแผ่นจะหมุนด้วยความเร็วคงที่ หัวอ่านวิ่งเข้าออกเพื่อ อ่านข้อมูลในตำแหน่งที่อยู่ที่ต้องการ ผิวที่ใช้เก็บข้อมูลจะแบ่งเป็นวงเรียกว่า แทร็ก (track) แต่ล่ะแทร็กจะแบ่งเป็น ช่องเก็บข้อมูลเรียกว่า เซกเตอร์ (sector) การที่หัวสำหรับอ่านและเขียนข้อมูลเลื่อนเข้าออกจากศูนย์กลางของแผ่น ตามแนวเส้นตรง ทำให้การเข้าถึงข้อมูลได้โดยตรง รวดเร็วกว่าแถบบันทึกที่เป็นการเข้าถึงข้อมูลแบบลำดับ เนื่องจาก แผ่นบันทึกข้อมูลมีขนาดใหญ่ พกพาไม่สะดวก มีความจุน้อยและอ่านเขียนยังทำได้ช้า แผ่นบันทึกจึงค่อย ๆ ลด ความนิยมลงไป แต่ก็ยังคงพบเห็นเครื่องขับแผ่นบันทึกได้บ้าง

ฮาร์ดดิสก์ ฮาร์ดดิสก์ (hard disk) เป็นอุปกรณ์บันทึกข้อมูลที่ประกอบด้วยแผ่นบันทึกแบบแข็งเคลือบด้วยสารแม่เหล็กที่ผิวทั้ง สองด้านจำนวนหลายแผ่นเรียงซ้อนกัน มีหัวอ่านหนึ่งหัวต่อหนึ่งด้านของแผ่นบันทึกข้อมูล ซึ่งยึดติดอยู่บนแขนที่เลื่อน เข้าออกได้ตั้งแต่ด้านนอกจนถึงด้านในสุดของแผ่นอุปกรณ์ทั้งหมดนี้จะถูกบรรจุอยู่ในกล่องที่ปิดสนิทเพื่อป้องกันฝุ่นและ การกระทบกระเทือน การบันทึกข้อมูลจะอยู่ในลักษณะเป็นวงแหวน เรียกแจ่ละวงของทุกแผ่นว่า ไซลินเดอร์ (cylinder) และแต่ละไซลินเดอร์จะแบ่งออกเป็นแซกเตอร์ ฮาร์ดดิสก์เป็นอุปกรณ์ที่มีความจุสูงเช่น ฮาร์ดดิสก์ ความจุ 160 กิกะไบต์ หรือ 1 เทระไบต์ ฮาร์ดดิสก์ในปัจจุบันมีขนาดเล็กลงอย่างมาก ตัวอย่างเช่น ฮาร์ดดิสก์รุ่นที่ ออกแบบให้ใช้ในกับคอมพิวเตอร์โน้ตบุ๊กมีขนาดเพียง 1.8 หรือ 2.5 นิ้วอีกทั้งยังมีความจุสูงมากเกือบเทียบเท่า ฮาร์ดดิสก์ที่มีขนาด 3.5 นิ้ว สำหรับคอมพิวเตอร์พีซีตั้งโต๊ะ โดยมีความจุสูงมากกว่า 500 กิกะไบต์ ดังนั้นจึง นิยมนำฮาร์ดดิสก์แบบพกพา laptop-hard-drive-exposed การดูแลรักษาฮาร์ดดิสก์แบบพกพา เนื่องจากฮาร์ดดิสก์แบบพกพาเป็นอุปกรณ์ที่ละเอียดอ่อนและบอบบาง เมื่อนำมาใช้เป็นฮาร์ดดิสก์แบบพกพา จึงมี ความเสี่ยงสูงที่จะเสียหายได้ง่าย การใช้งานจึงควรระมัดระวังไม่ให้ฮาร์ดดิสก์ตกกระแทกกับพื้น ควรวางในพื้นที่ที่มั่นคง แข็งแรง และสำคัญที่สุดคือควรสำรองข้อมูลสำคัญไว้เสมอเพราะนอกจากฮาร์ดดิสก์แบบพกพานี้จะเสียหายได้ง่ายแล้ว ลักษณะการใช้งานที่แลกเปลี่ยนกันใช้บ่อยครั้งหรือมีการพกพาไปที่ต่าง ๆ ก็อาจเป็นเหตุให้ฮาร์ดดิสก์แบบนี้สูญหาย ได้ง่ายเช่นกัน

แผ่นซีดี แผ่นซีดี (compact Disc: CD) เป็นแผ่นพลาสติกที่เคลือบด้วยสารสะท้อนแสงมีเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 5 นิ้ว การอ่านและการ เขียนข้อมูลจะใช้ลำแสงเลเซอร์ส่องและสะท้อนกลับ ข้อเด่นของแผ่นซีดีคือ ราคาถูก จุข้อมูลได้มาก คงทน และมีอายุการใช้งาน ได้ยาวนาน สามารถเก็บข้อมูลหรือโปรแกรมได้มากถึง 750 เมกะไบต์ต่อแผ่น แผ่นซีดีมีหลายประเภทโดยแบ่งตามชนิดการเขียนและอ่านดังนี้ ซีดีรอม (Compact Disc- Read only Memory : CD-ROM) สามารถบันทึกข้อมูลครั้งเดียวโดยถูกบันทึกมาจากโรงงาน ซีดีรอม แสดงดังรูปที่ ฃ 3.38 (ก) ซีดีอาร์ (Compact Disc- Recordable : CD-R) สามารถบันทึกโดยใช้เครื่องขับแผ่นซีดีอาร์ หรือซีดีอาร์ไดร์ฟ (CD-R drive) ที่สามารถใช้บันทึกข้อมูลได้ ข้อมูลที่บันทึกไปแล้วไม่สามารถลบหรือบันทึกได้ แต่หากมีเนื้อหาที่เหลืออยู่ก็สามารถบันทึกข้อมูลอื่นลง ในเนื้อที่ว่างได้ ซีดีอาร์ดับเบิลยู (Compact Disc- Rewritable : CD-RW) สามารถลบและบันทึกซ้ำได้หลายครั้ง

แผ่นดีวีดี แผ่นดีวีดี (Digital Versatile Disc: DVD) ได้ถูกพัฒนาต่อเนื่องมาจากแผ่นซีดี ทำให้ความจุของข้อมูลสูงกว่าแผ่นซีดีมาก สำหรับ แผ่นดีวีดีที่ผลิตมาจากโรงงาน จะสามารถอ่านได้เพียงอย่างเดียว เรียกว่าดีวีดีรอม (DVD-ROM) มีความจุสูงถึง 4.7 กิกะไบต์ และ 8.5 กิกะไบต์ โดยดีวีดีขนาด 4.7 กิกะไบต์มีการบันทึกข้อมูลแบบหนึ่งชั้น และขนาด 8.5 กิกะไบต์มีการบันทึกข้อมุลแบบสองชั้นใน แผ่นเดียวกันซึ่งในท้องตลาดเรียกดีวีดีที่มีการบันทึกแบบหนึ่งชั้นว่า ดีวีดี 5 และแบบสองชั้นเรียกว่า ดีวีดี 9 และเช่นเดียวกับแผ่นซีดี แผ่นดีวีดีก็ได้มีการพัฒนาให้ผู้ใช้งานสามารถเขียนหรือบันทึกข้อมูลลงบนแผ่นดีวีดี ได้ด้วยตนเอง โดยแผ่นดีวีดีที่บันทึกได้เพียงครั้ง เดียว จะเรียกว่า ดีวีดีอาร์ (DVD-recordable :DVD-R) และแผ่นดีวีดีที่ลบและบันทึกซ้ำได้หลายครั้ง จะเรียกว่าดีวีดีอาร์ดับเบิลยู (DVD-rewritable: DVD-RW) ซึ่งแผ่นดีวีดีที่บันทึกได้เหล่านี้มีด้วยกันสองมาตรฐาน คือบวกและลบ (+ และ – ) โดยมีชื่อย่อ เรียกว่า DVD-R DVD-RW DVD+R และ DVD+RW ในปัจจุบันเครื่องบันทึกแผ่นดีวีดีทั้งสองมาตรฐานมีใช้กันแพร่หลายแล้ว ผู้ ใช้จึงไม่ต้องกังวลกับมาตรฐานที่แตกต่างของแผ่นดีวีดี แต่ถ้าต้องการนำแผ่นดีวีดีไปใช้งานกับเครื่องอ่านรุ่นเก่า ผู้ใช้งานยังคงต้องตรวจ สอบว่าเครื่องอ่านของตนเองรองรับมาตรฐานของแผ่นแบบใดบ้าง นอกจากแผ่นซีดีและดีวีดีที่เป็นที่นิยมใช้กันในปัจจุบันแล้ว ได้มีการ พัฒนามาตรฐานใหม่ของแผ่นบันทึกข้อมูลแบบพลาสติกขึ้นมาอีก ที่เรียกว่า แผ่นบลูเรย์ (Blu-ray Disc-ROM : BD-ROM) สามารถบันทึกข้อมูลสองชั้นรวมกันแล้วได้สูงถึงแผ่นล่ะ 50 กิกะไบต์ ซึ่งแผ่นบลูเรย์ในแบบบีดีอาร์อี (Blu-ray Disc Rewritable : BD-RE) ก็ได้ถูกพัฒนาขึ้นมาให้สามารถลบและบันทึกซ้ำได้

การดูแลรักษาแผ่นซีดีหรือดีวีดี พื้นผิวของแผ่นซีดีหรือดีวีดีต้องสะอาดและปราศจากรอยขีดข่วนเพื่อให้สามารถ อ่านหรือบันทึกได้อย่างไม่มีข้อผิดพลาด การหยิบจับแผ่นควรใช้นิ้วโป้งสอด เข้าไปที่รูตรงกลางแผ่น แล้วใช้นิ้วชี้จับที่สันขอบแผ่น ไม่ควรหยิบแผ่นด้วย การจับลงไปที่พื้นผิวของแผ่น เพราะคราบเหงื่อจากนิ้วมือจะติดลงไปบนแผ่น ถ้าต้องทำความสะอาดแผ่นซีดีหรือดีวีดีให้ใช้ผ้านุ่มที่จะไม่ทำให้เกิดรอยชุบน้ำ หรือแอลกฮอล์หมาด ๆ เช็ดเป็นเส้นตรงจากจุดศูนย์กลางออกมาที่ขอบแผ่น ไม่ควรถูซ้ำไปซ้ำมา