โรคหัวใจ ไม่ไหวอย่าฝืน

น.ส.ว�ชญาดา สขุ ประสงค ม.6/7 เลขท่2ี 8 โรคหวั ใจ ไมไ่ หวอยา่ ฝนื

contents 01 โรคหวั ใจ ไมไ หวอยา ฝน 02 ยาสามญั ประจาํ บา น มีไวด กี วา ขาด 03 ฉดี วคั ซนี HPV แตเ ดก็ ลดเสยี่ งมะเรง็ ปากมดลกู 06 กนิ อยา งไรหา งไกลเบาหวาน 09 Office syndrome ไมใ ชเ รอ�่ งไกลตวั

โรคหวั ใจ ไมไ่ หวอยา่ ฝนื โรคหวั ใจ (Heart Disease) คอื โรคทส่ี ง ผลกระทบตอ การทาํ งานของหวั ใจ สามารถแบง ยอ ยไดเ ปน หลายกลมุ โรค เชน โรคหลอดเลอื ดหวั ใจ โรคกลา มเนอื้ หวั ใจ โรคหวั ใจเตน ผดิ จงั หวะ โรคลน�ิ หวั ใจ โรคหวั ใจพก� ารแตก าํ เนดิ และ โรคตดิ เชอื้ บรเ� วณหวั ใจ เปน ตน ซงึ่ ปจ จบ� นั โรคหวั ใจและหลอดเลอื ดมอี ตั ราการเสยี ชวี ต� มแี นวโนม เพม่� ขน�้ เรอ�่ ยๆ โดยในแตล ะปจ ะมผี เู สยี ชวี ต� ดว ยโรคหวั ใจและหลอดเลอื ด จาํ นวน 54,530 คน เฉลย่ี เสยี ชวี ต� วนั ละ 150 คน หรอ� เฉลยี่ ชวั่ โมงละ 6 คนเลยทเี ดยี ว พฤตกิ รรมการใชช วี ติ …เปน สง่ิ สาํ คญั สาเหตสุ าํ คญั ของโรคหวั ใจโดยเฉพาะโรคหลอดเลอื ดหวั ใจนนั้ มกั เกดิ จากปจ จยั เสยี่ งดา นพฤตกิ รรมการใชช วี ต� ทท่ี าํ อยใู นชวี ต� ประจาํ วนั ไมว า จะเปน การสบู หรอ� สดู ดมควนั บหุ ร�่ การรบั ประทานอาหารทม่ี ีไขมนั สงู มรี สหวาน และอาหารเคม็ และยงั รวมไปถงึ นา้ํ หนกั ตวั ความดนั โลหติ และระดบั นา้ํ ตาลในเลอื ดดว ย ไมอ ยากเปน โรคหวั ใจ…กต็ อ งรจู กั ดแู ลตวั เอง เพราะพฤตกิ รรมการใชช วี ต� สง ผลตอ สขุ ภาพ โดยตรง ถาอยากมีชีว�ตที่ยืนยาว ก็ควร งดสูบบุร่� หลีกเล่ียงน้ําชา กาแฟ ของเสพติด มึนเมา ออกกําลังกายอยางสม่ําเสมอ รักษา นาํ้ หนกั ตวั ใหอ ยใู นเกณฑป กติ หลกี เลยี่ งความ เครย� ด ควบคมุ ความดนั โลหติ และระดบั นาํ้ ตาล ในเลอื ดใหอ ยใูนเกณฑป กติปรบั เปลยี่ นพฤตกิ รรม การบรโ� ภคโดยรบั ประทานอาหารทมี่ ีไขมนั ตาํ่ รบั ประทานผกั ผลไมท มี่ กี ากใยมากขน้� นอกจากน้ี ควรพบแพทยเพ่�อตรวจรางกายเปนประจํา อยา งสมา่ํ เสมอ โรคหวั ใจ ไมไ หวอยา ฝน 01

ยาสามญั ประจาํ บา้ น มีไวดีกวาขาด ยาสามัญประจําบาน’ คือ ยาท่กี ระทรวงสาธารณสขุ ไดพ จ� ารณา เอาไวว า เปน ยาทเี่ หมาะสม ทสี่ ามารถใหป ระชาชนหาซอ้ื มาใชไดเ อง ตามรา นขายยาทวั่ ไปโดยไมต อ งมใี บสง่ั แพทย เพอ่� ใชร กั ษาอาการ เจบ็ ปว ยเลก็ ๆ นอ ยๆ ทอ่ี าจจะเกดิ ขน�้ ไดท ว่ั ไปในชวี ต� ประจาํ วนั เชน 1. ยาเมด็ ลดกรด อะลมู นิ า-แมกนเี ซยี -ไซเมธโิ คน 2. ยาธาตนุ าํ้ แดง ลดอาการทอ งอดื 3. ผงนา้ํ ตาลเกลอื แร แกท อ งเสยี 4. ผงถา นรกั ษาอาการทอ งเสยี 5. ยาระบายมะขามแขก 6. ยาถา ยพยาธลิ าํ ไส มเี บนดาโซล 7. ยาพาราเซตามอล ลดไข บรรเทาปวด 8. ยาคลอรเ ฟนริ ามนี แกแ พ ลดนาํ้ มกู 9. ยาแกไอนา้ํ ดาํ 10. ยาดมแกว ง� เวย� น 11. ยาหมอ ง 12. ยาไดเมนไฮดรเ� นท แกเ มารถ 13. ยาโพวโ� ดน-ไอโอดนี ใสแ ผลสด 14. นาํ้ เกลอื ลา งแผล 15. คาลาไมนโ ลชนั่ ยาทาแกผ ดผนื่ คนั นอกจากน้ี ยงั ควรมอี ปุ กรณส าํ หรบั ปฐมพยาบาลเบอ้ื งตน (ไมใ ชย า สามญั จาํ บา น) เชน สาํ ลี พลาสเตอรป ด แผล ผา กอ ซ เปน ตน อยา งไร กต็ าม ผูบ ร�โภคควรเลอื กซ้ือจากรา นท่มี ีใบอนญุ าตขายยา จดั ยา โดยเภสชั กร หรอ� ซอ้ื จาก “รา นยาคณุ ภาพ” และควรสงั เกตฉลากยา โดยตอ งแสดงเลขทะเบยี นตาํ รบั ยา เชน Reg. No. 1A 12/35 (กรณี ยาแผนปจจ�บัน) และฉลากจะตองมีคําวา “ยาสามัญประจําบาน” อยูในกรอบสีเข�ยว ช่ือยา ว�ธีการใชยา คําเตือน วันเดือนปที่ผลิต หรอ� วนั เดอื นปห มดอายุ ชอื่ และทตี่ ง้ั ผผู ลติ รวมทงั้ ควรสงั เกตภาชนะ ทบี่ รรจย� าตอ งอยใู นสภาพเรย� บรอ ย ยาทบ่ี รรจอ� ยใู นสภาพดี สมบรู ณ ทง้ั นี้ ควรเกบ็ ยาใหพ น จากมอื เดก็ และแสงแดด และควรเกบ็ แยกกนั ระหวา งยาใชภ ายในและยาใชภ ายนอก 02 โรคหวั ใจ ไมไ หวอยา ฝน

ฉดี วคั ซนี HPV แตเ่ ดก็ ลดเสี่ยงมะเร็งปากมดลูก มะเร็งปากมดลูกเปนโรคท่ีพบมากใน หญิงไทยเปนอันดับ 2 รองจากมะเร็ง เตา นม ขอ มลู ระบาดวท� ยาป 2560 พบวา หญิงไทยเปนมะเร็งปากมดลูกสูงถึง 8,184 คนตอป และมีอัตราเสียชีว�ตเกิน 50% นับวา เปนปญหาทางสาธารณสุข ท่สี ําคญั การปอ งกันดว ยการฉีดวัคซีน ปอ งกนั เชอ้ื ไวรสั HPV ซงึ่ เปน สาเหตขุ อง มะเร็งปากมดลูกจึงเปนแนวทางการ ปอ งกันโรคไดอ ยางมปี ระสทิ ธภิ าพที่สดุ หลกั การสาํ คญั คอื ควรฉดี ตง้ั แตย งั ไมเ คย มเี พศสมั พนั ธแ ละรา งกายอยใู นวยั ทสี่ รา ง ภูมิคุมกันไดดีเพ่�อใหเกิดประสิทธิภาพ สูงสุด โดยฉีดไดตั้งแตอายุ 9 ขวบข้�นไป จนถึงอายุ 26 ป นอกจากปองกันโรค มะเรง็ ปากมดลกู ในเดก็ ผหู ญงิ แลว วคั ซนี ยงั ปอ งกนั โรคหดู หงอนไกแ ละมะเรง็ ทวาร หนกั ในเด็กผชู ายได โรคหวั ใจ ไมไ หวอยา ฝน 03

รจู กั วคั ซนี HPV วคั ซนี HPV หรอ� วคั ซนี ปอ งกนั มะเรง็ ปากมดลกู คอื วคั ซนี ปอ งกนั การตดิ เชอ้ื ไวรสั HPV (Human Papilloma Virus) อนั เปน สาเหตสุ าํ คญั ในการเกดิ มะเรง็ ปากมดลกู เนอื่ งจากการตดิ เชอ้ื ไวรสั HPV ทาํ ใหเ ซลลป ากมดลกู อกั เสบเรอ�้ รงั และเปลย่ี นแปลงเปน เซลลม ะเรง็ ได 04 โรคหวั ใจ ไมไ หวอยา ฝน

ไวรสั HPV ไมเ พย� งแตเ ปน สาเหตขุ อง มะเรง็ ปากมดลกู ยงั รวมไปถงึ มะเรง็ ชอ งคลอด มะเรง็ ปากชอ งคลอด และ หดู อวยั วะเพศดว ย ดงั นนั้ การปอ งกนั โรคดว ยการฉดี วคั ซนี HPV ใหค รบถว น ตงั้ แตอ ายยุ งั นอ ยยอ มชว ยใหห า งไก ลโรคไดเ ปน อยา งดี ฉดี วคั ซนี HPV แบบไหนดที ส่ี ดุ - ประสทิ ธภิ าพวคั ซนี สงู หากฉดี ในวยั ทย่ี งั ไมเ คยมเี พศสมั พนั ธม ากอ น - ฉดี ในวยั ทรี่ า งกายสรา งภมู คิ มุ กนั ไดด ี จากงานวจ� ยั พบวา รา งกายของเดก็ ผหู ญงิ สรา งภมู คิ มุ กนั ตอ ไวรสั นี้ ไดดีในชวง 9 – 15 ป ซ่ึงสามารถฉีดวัคซีนเพ�ยง 2 คร้ัง แตไดประสิทธิภาพเทียบเทาการฉีด 3 คร้ัง - ผหู ญงิ อายุ 9 – 26 ป ควรฉดี วคั ซนี HPV โดยเนน ใหฉ ดี ชว งอายุ 11 – 12ป - เดก็ ผชู ายอายุ 9 – 26 ป สามารถฉดี วคั ซนี HPV ชนดิ 4 สายพนั ธเุ พอ่� ปอ งกนั โรคหดู หงอนไกแ ละมะเรง็ ทวารหนกั เนน ใหฉ ดี ชว งอายุ 11 – 12 ป โรคหวั ใจ ไมไ หวอยา ฝน 05

กินอยางไรหางไกล เบาหวาน 06 โรคหวั ใจ ไมไ หวอยา ฝน

โรคเบาหวาน โรคเบาหวานเปน โรคไมต ดิ ตอ ทพี่ บไดบ อ ยทส่ี ดุ และคนไทยเปน โรคนเี้ พม�่ สงู ขน้� ทกุ ป ซง่ึ ในปจ จบ� นั ประเทศไทยมผี ปู ว ยเบาหวานไมน อ ยกวา 4 ลา นคน ภาวะนํ้าตาลในเลือดสูงจากการเปนเบาหวาน กอใหเกิดภาวะแทรกซอนในหลายระบบของ รางกาย ไดแก จอประสาทตาผิดปกติจาก เบาหวาน โรคไตเรอ�้ รงั โรคหลอดเลอื ดหวั ใจและ หลอดเลอื ดสมอง และภาวะแทรกซอ นทเ่ี ทา และ ขา สงผลกระทบตอการใชชีว�ตของผูปวยและ ครอบครวั ปองกันเบาหวาน ดว ยการปรบั เปลย่ี น การปอ งกนั หรอ� ชะลอการเปน โรคเบาหวานจะมงุ เนน เรอ่� งการปรบั เปลย่ี นพฤตกิ รรมชวี ต� (Lifestyle Modification) หมายถงึ การปรบั วถ� กี ารดาํ รงชวี ต� ประจําวันเพ่�อชวยควบคุมระดับน้ําตาลในเลือดและลดปจจัยเสี่ยงอ่ืน ๆ ประกอบดว ยการรบั ประทานอาหารตามหลกั โภชนาการ การมกี จิ กรรมทางกายและออกกาํ ลงั กายทเ่ี หมาะสม รว มกบั การมพี ฤตกิ รรมสขุ ภาพทดี่ ี ซงึ่ โภชนบาํ บดั ทางการแพทยจ ะชว ยลดความเสยี่ งของการเกดิ โรคเบาหวาน ในผทู มี่ ภี าวะเสยี่ ง ลดอตั ราการเกดิ โรคเบาหวานในผทู มี่ ภี าวะกอ นเบาหวาน (Pre – Diabetes) ภายใตข อ แนะนาํ คอื ควรมนี า้ํ หนกั ตวั และรอบเอวอยใู นเกณฑม าตรฐาน โรคหวั ใจ ไมไ หวอยา ฝน 07

สาํ หรบั ผทู มี่ นี าํ้ หนกั เกนิ หรอื อว นและ เสย่ี งทจ่ี ะเปน เบาหวาน การลดนาํ้ หนกั มคี วามจาํ เปน ทาํ ไดโ ดย 1. ลดปรม� าณพลงั งานทรี่ บั ประทานในแตล ะวนั โดยให ลดไขมนั ทรี่ บั ประทาน แตย งั ตอ งรบั ประทานอาหาร ใหค รบหมวดหมแู ละสมดุล โดยใหล ดพลงั งานลง 500 – 1,000 แคลอรต่� อ วนั (ขน�้ อยกู บั นาํ้ หนกั ตวั เรม�่ ตน ) เชน เลยี่ งอาหารทอดเปลยี่ นเปน อาหารนงึ่ และตม แทนเพ่�อลดการบร�โภคนาํ้ มัน 2. เพม�่ กจิ กรรมทางกายอยา งสมา่ํ เสมอและตอ เนอื่ ง อยา งนอ ย 700 แคลอรต่� อ สปั ดาหห รอ� เพม่� กจิ กรรม ทางกายอยา งนอ ย 150 นาทตี อ สปั ดาห จนสามารถ ลดนา้ํ หนกั ไดอ ยา งนอ ยรอ ยละ 7 ของนา้ํ หนกั ตงั้ ตน และต้ังเปาหมายลดลงตอเนื่องรอยละ 5 ของ นาํ้ หนกั ใหม จนนา้ํ หนกั ใกลเ คยี งหรอ� อยใู นเกณฑป กติ 3. อาหารโปรตีนสูง (รอยละ 30 ของพลังงาน ท้ังวัน) สามารถลดอัตราการเกิดโรคเบาหวาน ในผูที่มีภาวะกอนเบาหวาน (Pre – Diabetes) ได โดยเนนเน้ือสัตว ไขมันต่ํา โปรตีนจากพ�ช เชน ปลา อกไก เตา หู ฯลฯ 4. เนนรับประทานคารโบไฮเดรตจากผัก ธัญพ�ช ถว่ั ผลไม และนมจืดไขมนั ตาํ่ เปนประจาํ 5. บร�โภคอาหารท่ีมีใยอาหารสูง เพ�่มการ รบั ประทานผกั 6. หลีกเลี่ยงหร�อจํากัดเคร�่องด่ืมที่มีน้ําตาลเปน สวนประกอบมาก เชน นํ้าอัดลม นํ้าหวาน นํ้าผลไม ฯลฯ 7. ลดหร�อจํากัดการรับประทานอาหารแปรรูป เชน ไสกรอก เบคอน อาหารหมกั ดอง ฯลฯ 8. ควรหลกี เลยี่ งนาํ้ ตาลเทยี ม เพราะแมน าํ้ ตาลเทยี ม จะสามารถคมุ นาํ้ ตาลไดจร�ง แตจ ะทาํ ใหติดหวาน และอยากกินของหวานเทาเดมิ หรอ� มากข้�น 08 โรคหวั ใจ ไมไ หวอยา ฝน

Office syndrome ไมใชเร�่องไกลตัว ยคุ สมยั นี้ โรคออฟฟศ ซนิ โดรม (office syndrome) ดจู ะเปน โรคทคี่ นยคุ ใหมเ ปน กนั มากพอสมควร ดว ย พฤติกรรมการทํางานและการใชชีว�ตที่เปลี่ยนไป เราไมคอยเนนการยืน เดิน เคล่ือนไหว หร�อออกแรง เหมือนแตกอน กลายเปนการน่ังหนาคอมพ�วเตอร หรอ� กม ดมู อื ถอื นาน ๆ แทน อาการออฟฟศ ซนิ โดรม เรม่� แรกคอื รสู กึ ปวดเมอื่ ยคอ บา ไหล สะบกั และ บรเ� วณ หลงั การนวดอาจจะชว ยใหด ขี น้� ได แตผ า นไปสกั ระยะ หน่ึงก็จะกลับมาเปนอีก และเปนเร�้อรังมากข้�น หาก ปลอ ยทง�ิ ไวโ ดยไมม าตรวจหาสาเหตแุ ละทาํ การรกั ษา อาจลุกลามจนเปนโรคไมเกรน หร�ออาจเกิดโรคทาง ระบบกระดูกและกลามเน้ือที่รุนแรงข้�นตามมาได สาเหตจุ ากอะไร?? ออฟฟศ ซนิ โดรม มกั เกดิ จากการใชง านกลา มเนอ้ื มดั เดมิ ๆ ซาํ้ ๆ เปน เวลานาน ไมค อ ยไดเ ปลยี่ นทา ทาง รวมถงึ อริ ย� าบถที่ไมเ หมาะสม เชน การนง่ั ไขวห า งเปน ประจาํ การนงั่ ตวั งอ หรอ� การกม หนา นาน ๆ เปน ตน ทาํ ใหก ลา มเนอ้ื ทถี่ กู ใชง านซา้ํ ๆ มกี ารหดเกรง็ หรอ� ยดื คา งในรปู แบบเดมิ บอ ย ๆ จนกลา มเนอ้ื มดั นนั้ ๆ เกดิ การบาดเจบ็ หรอ� อาจ ขมวดเปน กอ นตงึ และเกดิ อาการปวดตามมา ธรรมชาตขิ องคนทาํ งานประจาํ ในยคุ น้ี มกั จะปรบั เปลย่ี นพฤตกิ รรม การทาํ งานไดย าก เพราะตอ งโฟกสั กบั งานทที่ าํ หรอ� ยงุ จนลมื ปรบั เปลยี่ นทา ทางและหยดุ พกั บอ ยครง้ั จงึ ปลอ ยให อาการของโรคนมี้ อี าการหนกั มากข้�น หร�อลุกลามไปยังกลามเนื้อและระบบประสาทสวนอ่ืน ๆ ท่ีเกี่ยวของกัน อาการ office syndrome ทพ่ี บบอ ย 1. ปวดกลา มเนอ้ื และเยอ่ื พงั ผดื 2. เสน ประสาททขี่ อ มอื ถกู กดทบั 3. นว�ิ ลอ็ ค 4. เอน็ กลา มเนอื้ อกั เสบ 5. อาการตาแหง 6. อาการปวดตา 7. อาการปวดหวั 8. อาการปวดหลงั โรคหวั ใจ ไมไ หวอยา ฝน 09

โรคหวั ใจ ไมไ่ หวอยา่ ฝนื