หน่วยบัญชาการสงครามพิเศษ

กาลานุุกรมหน่่วยรบพิิเศษกองทััพบกไทย ยุทุ ธการใต้้ร่มเย็น็ (ช่อ่ งช้าง) พ.ศ.๒๕๒๕ สถานการณ์์ หลังั จากเปิิดยุุทธการใต้้ร่่มเย็น็ ๙ ได้้เพีียง ๒ วััน กำำ�ลังั ส่ว่ นต่่างๆ ได้้เข้้ายึึดที่่�หมายได้้เกืือบทั้้�งหมด ทั้้�งทางด้้าน อ.เมืือง อ.กาญจนดิิษฐ์์ ยุุทธการใต้้ร่ม่ เย็็น หรืือ “ยุุทธการช่อ่ งช้้าง” ตั้ง�้ ตามชื่�่อภูเู ขา อ.นาสาร และ อ.เวีียงสระ ยกเว้้นค่่ายศููนย์์การนำำ�ของพรรค ช่่องช้้าง อัันเป็็นภููมิิประเทศที่่�สำำ�คััญซึ่ �งผู้้�ก่่อการร้้ายฯ ได้้อยู่�อาศััย คอมมิิวนิิสต์์แห่่งประเทศไทย สาขาภาคใต้้ จ.สุุราษฎรธานีี ได้้แก่่ ซึ่ง� ความสลับั ซัับซ้้อนของเทืือกเขา และเส้้นทางที่ย�่ ากลำ�ำ บาก จึึงจำำ�กัดั ค่่ายการเมืืองการทหาร ๑๘๐ ค่า่ ยเทคนิิค ๗๙ และค่่ายผลิิต ๑๘๐ ต่อ่ การสกััดกั้น� การรุกุ ของฝ่า่ ยเรา และทำำ�ให้้กำ�ำ ลัังฝ่่ายเราต้้องสููญเสีีย ซึ่ง� หน่ว่ ยที่�่เข้้าปฏิิบััติภิ ารกิิจนี้้� สามารถรุกุ คืืบหน้้าไปได้้ถึงึ บ้้านช่่องช้้าง เป็็นจำำ�นวนมากเมื่่�อเข้้าปราบปราม ดังั นั้้น� รััฐบาลและกองทััพภาคที่่� ๔ บ้้านเขาโคก และควนนายร้้อย ซึ่่�งเป็็นปากทางเข้้าค่่ายศููนย์์การนำ�ำ จึงึ ได้้กำำ�หนดแผนนโยบายโดยใช้้ชื่�อ่ ว่่า“ใต้้ร่ม่ เย็็น” ซึ่ง� เป็น็ ส่่วนหนึ่่�งของ ของผู้้�ก่่อการร้้ายฯ เกิิดการปะทะ และรบติิดพัันอยู่่�ตลอดเวลา ดัังนั้้�น “นโยบาย ๖๖/๒๕๒๓”ในการต่อ่ สู้เ�้ อาชนะคอมมิวิ นิสิ ต์์ “รุกุ ทางการเมืือง” กองทััพบกจึงึ ได้้สั่่ง� การให้้หน่่วยปฏิิบััติิการพิิเศษ ชุดุ ควบคุมุ ๕๑๔ เพื่อ�่ นำ�ำ มาใช้้สำ�ำ หรับั แก้้ปัญั หาความไม่่สงบ และปราบปรามกลุ่�มที่่เ� ป็น็ (นปพ.ชค.๕๑๔) จากค่่ายปัักธงชัยั จ.นครราชสีีมา เข้้าปฏิบิ ัตั ิิภารกิิจ ปฏิปิ ักั ษ์ก์ ัับอำ�ำ นาจรััฐและเป็็นภััยคุุกคามต่่อความมั่�นคงของประเทศ ต่อ่ ให้้สำ�ำ เร็จ็ โดยมีี ร้้อยเอก สำ�ำ เร็็จ ศรีีหร่่าย นำ�ำ กำ�ำ ลังั เข้้าปฏิบิ ัตั ิิการ ได้้แก่่ กลุ่�มผู้ก�้ ่อ่ การร้้ายคอมมิวิ นิสิ ต์์ (ผกค.) ขบวนการโจรก่อ่ การร้้าย (ขจก.) ในคืืนวันั ที่่� ๒๐ กุมุ ภาพันั ธ์์ ๒๕๒๕ แทรกซึึมเข้้าด้้วยการเดินิ เท้้า โจรจีีนคอมมิวิ นิสิ ต์ม์ ลายา (จคม.) และกลุ่�มโจรต่า่ งๆ ในเขตพื้้น� ที่ภ�่ าคใต้้ ในทิิศทางด้้านหลััง โรงเรีียนมหาราช อ.เวีียงสระฯ โดยใช้้เวลา ๗ วััน ในช่่วง พ.ศ. ๒๕๒๔ – ๒๕๒๗ และแผนยุุทธการใต้้ร่่มเย็็น ๙ ซึ่่�งระหว่่างการแทรกซึึมเข้้า ได้้รบปะทะกัับผู้้�ก่่อการร้้ายทุุกวััน หรืือที่เ�่ รีียกกันั ว่่า“ยุทุ ธการช่่องช้้าง”หรืือ “แผนยุุทธการค่่าย ๕๐๘” ร้้อยเอก สำำ�เร็็จฯ จึึงใช้้กลยุุทธ์์ วางกัับระเบิิดและซุ่ �มยิิงตลอดเวลา จึึงเป็็นการปฏิิบััติิการทางทหาร ตามมาตรการรุุกด้้วยการกดดััน ในระหว่่างการเคลื่่�อนที่่�จนในที่่�สุุด จึึงสามารถนำำ�กำำ�ลัังเข้้ายึึดที่่�หมาย ปราบปราม และทำ�ำ ลายฐานที่่ม�ั่น� ของพรรคคอมมิวิ นิสิ ต์ส์ าขาภาคใต้้ ได้้ทั้้�งหมด ในเขต ๕๐๘ หรืือเขตงานช่่องช้้างรอยต่่อ อ.นาสาร และ อ.เวีียงสระ จ.สุรุ าษฎร์ธ์ านีี เพื่�อ่ สถาปนาความมั่�นคง นำำ�ความสงบสุุขร่ม่ เย็น็ มาสู่� ผลการปฏิบิ ัตั ิิ ประชาชนในพื้้น� ที่่� การปฏิบิ ัตั ิิ กำ�ำ ลัังของหน่่วยเฉพาะกิิจฤทธีี และหน่่วยปฏิิบััติิการพิิเศษ ชุดุ ควบคุุม ๕๑๔ ปฏิิบััติกิ ารจู่�โจม เข้้ากวาดล้้างผู้ก�้ ่่อการร้้ายฯ ในเขต กองทััพภาคที่่� ๔ จึึงจััดตั้้�ง “หน่่วยเฉพาะกิิจฤทธีี” เพื่่�อเข้้า ฐานที่่�มั่�น ซึ่่�งทางทหารฝ่า่ ยรัฐั บาล ไม่เ่ คยรุกุ เข้้าถึงึ ได้้มาก่่อน อีีกทั้้�ง ปฏิิบััติิการกวาดล้้าง โดยมีี พัันโท สาโรจน์์ รบบำำ�รุุง เป็น็ ผู้้�บัังคัับหน่ว่ ย สามารถสกััดกั้�นการเพิ่่�มเติิมกำ�ำ ลัังจากค่่ายเขตงานของคอมมิิวนิิสต์์ โดยหน่ว่ ยเฉพาะกิิจนี้้� ประกอบด้้วย กำ�ำ ลังั จากทหาร กองพันั ทหารราบ แต่่ละแห่่งได้้เป็็นผลสำำ�เร็็จ สามารถยึึดที่่�หมายได้้ทุุกพื้้�นที่่� ทั้้�งค่่าย ของกองทัพั ภาคที่�่ ๔ กองพันั ทหารปืนื ใหญ่ท่ ี่�่ ๔๒๒ ตำ�ำ รวจตระเวนชายแดน อาคารบ้้านพััก และโรงเรีียนการเมืือง อาวุธุ ยุุทโธปกรณ์์ การผลิิตกับั ทหารพราน และอาสาสมััครรัักษาดิินแดน ในส่่วนหน่่วยรบพิิเศษ ระเบิิด เอกสารสิ่ง� พิิมพ์์ เสบีียงอาหารจำำ�นวนมาก ยังั ผลทำำ�ให้้พรรค คืือ “ชุดุ ควบคุมุ ศููนย์ส์ งครามพิเิ ศษ” ซึ่่ง� เป็น็ กำ�ำ ลังั พลที่จ�่ ัดั จาก กองรบพิเิ ศษ คอมมิวิ นิสิ ต์์แห่ง่ ประเทศไทย สาขาภาคใต้้ที่เ�่ ข้้มแข็็งที่ส�่ ุดุ ได้้สลลายลง (พลร่ม่ ) ที่่� ๓ ค่า่ ยเอราวัณั ศููนย์์สงครามพิเิ ศษ มีี ร้้อยเอก ไพโรจน์์ อย่่างสิ้ �นเชิิง ธีีระภาพ เป็น็ ผู้้�บัังคัับหน่ว่ ย กำ�ำ ลังั พลทั้้ง� สิ้น� ๙๑ นาย เป็็นหน่ว่ ยนำ�ำ กำ�ำ ลังั เข้้าตีีต่อ่ ที่่ห� มายหลัักตั้ง�้ แต่่๑๘ กุมุ ภาพันั ธ์์๒๕๒๕-๑๘เมษายน๒๕๒๕ การสููญเสีีย กำ�ำ ลังั พลหน่่วยเฉพาะกิิจฤทธีี เสีียชีีวิิต ๙ นาย โดยแทรกซึมึ เข้้าพื้้�นที่ป�่ ฏิิบััติกิ ารทั้้ง� ทางพื้้น� ดินิ และทางอากาศ บาดเจ็บ็ ๑๑๗ นาย หน่ว่ ยรบพิเิ ศษ เสีียชีีวิติ ๓ นาย บาดเจ็บ็ สาหััส ๒๑ นาย บาดเจ็บ็ เล็็กน้้อย ๒ นาย 101

โครงการบางระจันั พ.ศ.๒๕๐๐ – ๒๕๒๔ สถานการณ์์ การปฏิิบัตั ิิ กองทัพั บกได้้จัดั ตั้ง�้ หน่ว่ ยรบพิเิ ศษขึ้น� เป็น็ ครั้ง� แรก ในนาม กองพันั การฝึึกบางระจัันของกองพัันทหารพลร่่ม ในระยะแรก ทหารพลร่่ม เมื่่�อ พ.ศ.๒๔๙๗ เพื่่�อใช้้หน่่วยรบพิิเศษเข้้าปฏิิบััติิการ เริ่�มตั้้�งแต่่ พ.ศ.๒๕๐๐ ถึงึ พ.ศ.๒๕๐๕ มีี พัันโท เทีียนชัยั สิิริสิ ััมพันั ธ์์ โดยตรง ทั้้�งในสถานการณ์์ภายในประเทศ และนอกประเทศ เป็น็ ผู้บ�้ ังั คัับกองพััน ได้้แบ่ง่ พื้้�นที่ก�่ ารฝึกึ ออกเป็น็ ๔ ส่่วน และมอบให้้ ใน พ.ศ.๒๕๐๐ กองพันั ทหารพลร่่ม จึึงเริ่ม� การปฏิิบัตั ิกิ ารฝึึกของหน่่วย แต่่ละกองร้้อยทหารพลร่ม่ ๔ กองร้้อย รับั ผิิดชอบ ต่่อมา พ.ศ.๒๕๐๖ เรีียกว่า่ “การฝึกึ บางระจััน” เพื่�่อเป็็นเกีียรติิแก่่ “ชาวบ้้านบางระจััน” กองพันั ทหารพลร่่ม แปรสภาพเป็็น กองรบพิิเศษ (พลร่่ม) และเป็น็ โดยเริ่ม� ฝึกึ ตั้้ง� แต่่ พ.ศ.๒๕๐๐ เป็น็ ประจำ�ำ ทุุกปีี การดำำ�เนิินการฝึึกใน กองรบพิิเศษ (พลร่่ม) ที่�่ ๑ ใน พ.ศ.๒๕๑๒ การฝึกึ บางระจันั ก็ย็ ังั คง ลักั ษณะปฏิิบัตั ิกิ ารจริิง ในพื้้�นที่�่ตามแนวชายแดน หรืือพื้้น� ที่่�ภายในซึ่ง� ดำำ�เนิินการฝึึกทุุกปีีอย่่างต่่อเนื่่�อง เนื่่�องจากห้้วงเวลานี้้�มีีภััยคุุกคาม เป็น็ พื้้น� ที่�่ล่่อแหลม ตามแนวเส้้นทางหลัักของการรุกุ ของฝ่่ายตรงข้้าม ของผู้�้ก่่อการร้้ายคอมมิวิ นิิสต์์ที่�่รุุนแรงขึ้�น การฝึึกจึึงเป็น็ การสนัับสนุุน ที่จ�่ ะมุ่�งเข้้าสู่�พื้น� ที่ย�่ ุทุ ธศาสตร์ข์ องประเทศ รวมทั้้ง� ภููมิปิ ระเทศที่ท�่ ุรุ กันั ดาร การป้้องกัันและปราบปรามการก่่อความไม่่สงบ ตามแผนของ และอยู่่�ห่่างไกล ซึ่่�งทางราชการหรืือหน่่วยทหารอื่่�นเข้้าไปไม่่ถึึง กองอำำ�นวยการรัักษาความมั่น� คงภายใน กองพัันทหารพลร่่มจะเข้้าไปทำำ�การฝึึกโดยการกระโดดร่่มลง ซึ่ง� จุุดมุ่�งหมายของการฝึึก เพื่่�อรวบรวมข้้อมููลของพื้้�นที่�่ปฏิบิ ััติกิ าร และ จนกระทั่่�ง พ.ศ.๒๕๑๒ มีีการก่่อตั้้�ง กองรบพิิเศษ (พลร่่ม)ที่่� ประชาชน สำ�ำ หรับั เตรีียมทำ�ำ สงครามนอกแบบในอนาคต หรืือยามสงคราม ๒ และ ๓ ขึ้ �น การฝึึกบางระจัันที่่�กองรบพิิเศษ (พลร่่ม) ที่่� ๑ รัับผิิดชอบ การฝึึก อยู่�เพีียงหน่่วยเดีียว จึึงแบ่่งการฝึึก ออกเป็็น ๓ พื้้�นที่่� คืือ กองรบพิิเศษ (พลร่่ม) ที่่� ๑ รัับผิิดชอบภาคเหนืือ ภาคกลาง และ ภาคตะวัันออก, กองรบพิิเศษ (พลร่่ม) ที่�่ ๒ รับั ผิดิ ชอบภาคตะวันั ออก เฉีียงเหนืือและกองรบพิิเศษ(พลร่่ม) ที่�่๓ รัับผิิดชอบภาคใต้้ การปฏิบิ ัตั ิิ ในระยะหลัังนี้้� เป็็นการปฏิิบััติิสนัับสนุุนกองทััพภาคต่่างๆ ในการ ปราบปรามผู้้�ก่่อการร้้ายคอมมิิวนิิสต์์ 102

กาลานุุกรมหน่่วยรบพิิเศษกองทััพบกไทย ผลการปฏิบิ ัตั ิิ จากการฝึึกบางระจัันที่่�ได้้ผลดีีมาตลอด จึึงทำำ�ให้้กองทััพภาค มีีความต้้องการกำ�ำ ลังั พลในลักั ษณะของกองร้้อยฝึกึ บางระจันั กองทัพั บก จึงึ จัดั กำ�ำ ลังั จากศููนย์ส์ งครามพิิเศษ ให้้ประจำ�ำ กองทััพภาคที่�่ ๑, ๒, ๔ กองทัพั ภาคละ ๑ กองร้้อยรบพิเิ ศษ เรีียกว่า่ ส่ว่ นควบคุมุ ในการปฏิบิ ัตั ิกิ าร ศููนย์์สงครามพิเิ ศษ จนถึึง พ.ศ.๒๕๒๔ จึงึ ยุุบเลิิกเพราะการปฏิิบััติกิ าร ของผู้้ก� ่่อการร้้ายฯ จบสิ้้น� ลง การฝึึกบางระจััน จึึงเป็็นการฝึึกที่่�มีีประโยชน์์อย่่างยิ่่�งแก่่ หน่ว่ ยรบพิิเศษ สามารถจััดตั้ง�้ ประชาชน การปฏิิบััติงิ านข่่ายงานลัับ กำำ�ลัังพลที่่�เข้้าปฏิิบััติิงานในพื้้�นที่่�ได้้รัับความรู้้� และมีีประสบการณ์์ ในการปฏิิบััติิงานสงครามนอกแบบ ได้้ฝึึกปฏิิบััติิตามหน้้าที่่�ของ แต่่ละคนจนชำำ�นาญ รวมทั้้�งความรู้้�ในหน้้าที่่�อื่่�น จนสามารถทำำ� หน้้าที่่�ทดแทนกัันได้้ทุุกหน้้าที่�่ นอกจากนั้้น� ยังั เป็็นการสร้้างความ สััมพัันธ์ท์ ี่ด�่ ีีระหว่า่ งประชาชนและเจ้้าหน้้าที่�่รััฐบาล 103

การปฏิิบัตั ิิยุุทธการป้อ้ งกันั ประเทศ ยุทุ ธการช่อ่ งพระพะลัยั การปฏิิบััติิ พ.ศ.๒๕๒๗ ห้้วงวันั ที่�่ ๒๕ มีีนาคม – ๖ เมษายน ๒๕๒๗ สถานการณ์์ เมื่�่อ ๒๕ มีีนาคม ๒๕๒๗ กองกำำ�ลัังสุรุ นารีี เปิดิ ยุุทธการตาม “แผนยุุทธการปราบศึกึ ” โดยจัดั กำำ�ลัังจากกองร้้อย ร.จาก พััน ร.๒๓๒ จากที่ก�่ ำ�ำ ลังั ทหารเวีียดนามบุกุ เข้้ากัมั พููชา ตั้ง�้ แต่่ ๒๕ ธันั วาคม ๒๕๒๑ และกองกำำ�ลัังรบร่่วม ร.๖ มีี ๒ หมวดปืนื เล็็กเป็็นกองหนุุนเคลื่�่อนที่่เ� ร็็ว, เพื่่�อล้้มล้้างระบอบเขมรแดง กำำ�ลัังทหารกััมพููชาส่่วนใหญ่่ได้้อพยพ ร้้อย ป.๖๐๑๑, ร้้อย ป.๗๒๑๓, ร้้อย ป.๗๑๓๑ เคลื่อ�่ นย้้ายเข้้าพื้้�นที่่� พม่่าอยู่�ทางด้้านตะวัันตก และตะวัันตกเฉีียงเหนืือของประเทศที่่�ติิด รวมพลชั้�นต้้น บริเิ วณบ้้านสํําโรงเกีียรติิ และแปรสภาพ กองกำำ�ลััง กัับชายแดนไทย เมื่่�อกำำ�ลัังเวีียดนาม และกััมพููชา เฮง สััมรินิ สุรุ นารีี เป็น็ ทก.พล.ร.๖, กกล.รบร่่วม ร.๒๓ เป็น็ ทก.ร.๒๓ ขอรับั บุุกเข้้ามา กำ�ำ ลังั กัมั พููชาก็ห็ ลบหลีีกเข้้าสู่่�ดินแดนไทย ซึ่่ง� เวีียดนามเห็น็ ว่า่ การสนัับสนุนุ ๒ กองพันั ผสม จาก ทภ.๒ และกองหนุุน ๒ พันั ร. ไทยยินิ ยอมให้้ชาวกัมั พููชาที่เ�่ ป็น็ ฝ่า่ ยต่อ่ ต้้าน ใช้้พื้้น� ที่ห�่ ลบหนีี และคุ้ม� กันั โดยกองทััพอากาศ ให้้การสนัับสนุนุ กำำ�ลัังทางอากาศ จากการโจมตีี จนเดืือน มีีนาคม ๒๕๒๗ เกิดิ การ ต่่อมา กองทััพบกสั่่�งการให้้ หน่่วยบััญชาการสงครามพิิเศษ สู้้� ร บ ร ะ ห ว่่ า ง ฝ่่ า ย เ วีี ย ด น า ม แ ล ะ กัั ม พูู ช า จััดกำ�ำ ลังั สนัับสนุนุ การปฏิบิ ัตั ิขิ อง กกล.สุุรนารีี โดยกรมรบพิิเศษที่่� ๑ เฮง สััมริิน กัับกองกำำ�ลัังรักั ชาติเิ ขมร ๓ ฝ่า่ ย จัดั กำำ�ลังั ชุดุ ปฏิบิ ัตั ิกิ ารพิเิ ศษ (นปพ.๘๓๘) เข้้าปฏิบิ ัตั ิกิ ารพิเิ ศษ ทำำ�การ กลุ่�มพอลพต บริิเวณพื้้�นที่่�เขาพระวิิหาร ใกล้้ชายแดนไทย-กััมพููชา ลาดตระเวน พิสิ ููจน์ท์ ราบภายหลัังจากการโจมตีี และทำ�ำ การซุ่�มจู่�โจม, ด้้าน จ.ศรีีสะเกษ ฝ่่ายเวีียดนามได้้ใช้้กำำ�ลัังขนาดใหญ่่ เพิ่่�มเติิมกำำ�ลััง ตีีโฉบฉวย สนัับสนุนุ ด้้วยอาวุธุ หนััก ปืืนใหญ่่ และรถถัังเข้้าโจมตีี เพื่่อ� กวาดล้้าง เมื่อ�่ ๒๙ มีีนาคม ๒๕๒๗ พล.ร.๖ ใช้้กำ�ำ ลังั ในพื้้น� ที่�่ และการสนับั สนุนุ กองกำำ�ลัังรัักชาติิเขมร ๓ ฝ่่าย บริิเวณทางด้้านทิิศตะวัันตกของ ด้้วยกำำ�ลัังทางอากาศ ดำำ�เนิินกลยุุทธตอบโต้้ผลัักดัันกองกำำ�ลัังของ ช่่องพระพะลััย อ.ขุุนหาญ จ.ศรีีสะเกษ การรบทั้้�งสองฝ่่ายทวีี ฝ่า่ ยเวีียดนามใน พื้้น� ที่ช�่ ่อ่ งพระพะลัยั และเนินิ ๖๔๒ อ.ขุนุ หาญ จ. ศรีีสะเกษ ความรุุนแรงมากขึ้ �น ประชาชนกััมพููชาของเขมร ๓ ฝ่่าย ซึ่่ง� อยู่� การรบดำำ�เนิินต่่อเนื่่�อง เรื่่�อยมาจนถึึงวัันที่่� ๖ เมษายน ๒๕๒๗ บริิเวณชายแดนไทย – กััมพููชา ประมาณ ๑๕,๐๐๐ คน จึงึ อพยพออก จากพื้้น� ที่่�การสู้้�รบเข้้าสู่่�ประเทศไทย หน่ว่ ยเฉพาะกิจิ ทหารพรานที่�่ ๒๓ ผลการปฏิบิ ััติิ จึงึ กำำ�หนดบริิเวณ พิกิ ัดั วีีเอ ๔๑๙๔ เป็็นตำ�ำ บลรวบรวมประชาชน กำำ�ลัังของฝ่่ายเวีียดนาม และกัมั พููชา เฮง สััมริิน ได้้รุกุ ไล่ต่ ิดิ ตามกำำ�ลังั ฝ่า่ ยเราสามารถผลักั ดันั กองกำ�ำ ลังั เวีียดนาม และกัมั พููชา เฮง สัมั รินิ ของเขมร ๓ ฝ่่าย เข้้ามาในเขตแดนไทย จนถึึง พิิกััด วีีเอ ๔๓๘๗ และ ที่่�รุกุ ล้ำำ��อธิปิ ไตยให้้พ้้นชายแดนไทยได้้สำำ�เร็จ็ ในวันั ที่�่ ๖ เมษายน ๒๕๒๗ ได้้ส่่งกำำ�ลัังทหารราบประมาณ ๑ กรม สนัับสนุุนด้้วยรถถััง อาวุุธ ยอดการสููญเสีียจากการสู้ร้� บตลอดภารกิิจ ฝ่่ายเรา เสีียชีีวิิต ๑๒ นาย เครื่่อ� งยิงิ ลููกระเบิดิ และปืืนใหญ่่ เข้้าวางกำำ�ลัังในเขตแดนไทย บริิเวณ บาดเจ็็บ ๑๗ นาย บาดเจ็็บสาหััส ๒ นาย และชุุดปฏิิบััติิการพิิเศษ ช่อ่ งพระพะลัยั พิกิ ัดั วีีเอ ๔๕๕๘๘๘ และเนินิ ๖๔๒ พิกิ ัดั วีีเอ ๔๗๘๘๘๘ (นปพ.๘๓๘) บาดเจ็บ็ ๒ นาย ฝ่า่ ยทหารเวีียดนาม และกัมั พููชา เฮง สัมั รินิ เสีียชีีวิติ ๕๕ ศพ และบาดเจ็็บจำำ�นวนมาก จัับทหารเวีียดนาม ได้้ ๑๘ คน ยึึดอาวุธุ ยุุทโธปกรณ์์ และของใช้้ประจำำ�กาย รวมทั้้�งทำำ�ลายปืืนใหญ่่ ที่่�ตั้้�ง คลััง สป.และที่่�รวมพลของฝ่่ายข้้าศึึกได้้อีีกจำำ�นวนหนึ่่�ง 104

กาลานุุกรมหน่่วยรบพิิเศษกองทััพบกไทย ยุุทธการบ้ านตาตุุม พ.ศ.๒๕๒๗ – ๒๕๒๘ สถานการณ์์ ผลการปฏิบิ ััติิ กองทัพั บกได้้ส่ง่ กำำ�ลังั เข้้าปฏิิบััติกิ ารยัับยั้้�ง และขับั ไล่่กองกำำ�ลััง เนื่่�องจากฝ่่ายเรามีีกำำ�ลัังน้้อยกว่่า จึึงไม่่อาจต้้านทานการเข้้า ทหารเวีียดนาม และกััมพููชา เฮง สััมรินิ ซึ่่�งรุกุ ล้ำำ��อธิิปไตย เข้้ามาในเขต ตีีอย่่างรุุนแรงของฝ่่ายตรงข้้าม จึึงต้้องถอนตััวจากที่่�มั่่�น เมื่่�อวัันที่่� ไทยบริิเวณบ้้านตาตุุม อ.สังั ขะ จ.สุรุ ิินทร์์ ๑๑ มีีนาคม ๒๕๒๘ และเข้้าสู่�พื้�นที่ป�่ ลอดภัยั ฝ่่ายกองกำ�ำ ลังั เวีียดนาม และกััมพููชา เฮง สัมั รินิ จึึงยึดึ ที่�ห่ มายดังั กล่่าวได้้ การสููญเสีียของฝ่า่ ยเราเสีียชีีวิิต ๒๕คน บาดเจ็็บ ๑๐๓นาย ( ร้้อย. รบพิิเศษ เสีียชีีวิิต ๔ นาย, บาดเจ็็บ ๕ นาย) , กรช.กลุ่�มเจ้้าสีีหนุุ เสีียชีีวิติ ประมาณ ๒๒๐ คน และ ฝ่่าย กกล.เวีียดนาม และ กกล. กััมพููชา เฮงสััมริิน เสีียชีีวิิตไม่น่ ้้อยกว่่า ๑,๐๐๐ นาย และสููญเสีียอาวุธุ ยุุทโธปกรณ์์เป็น็ จำำ�นวนมาก การปฏิบิ ัตั ิิ ห้้วงวันั ที่�่ ๔ – ๑๑ มีีนาคม ๒๕๒๘ หน่่วยรบพิิเศษ โดยกรมรบพิิเศษที่่� ๑ จััดกำำ�ลััง ๑ กองร้้อย รบพิเิ ศษ (น.๑๗, ส.๘๖) สมทบด้้วยชุดุ ปฏิิบัตั ิิการจิติ วิิทยา มีีภารกิจิ สนัับสนุุนกองกำำ�ลัังสุุรนารีี ห้้วงตั้้�งแต่่ ๑ พฤศจิิกายน ๒๕๒๗ ถึงึ ๓๑ พฤษภาคม ๒๕๒๘ ตามแผนไทยเสรีีของหน่่วยบััญชาการ สงครามพิเิ ศษ ปฏิบิ ัตั ิงิ านสงครามนอกแบบในพื้้น� ที่ร�่ ะวังั ป้อ้ งกันั กัมั พููชา ตอนบนตามแผนป้้องกันั ประเทศของกองทััพบก เมื่่อ� วัันที่�่ ๔ – ๑๑ มีีนาคม ๒๕๒๘ กองกำำ�ลังั ทหารฝ่่ายเวีียดนาม และกััมพููชา เฮง สััมริิน มีีกำำ�ลัังทหาร ประมาณ ๔ กองพล ได้้แก่่ พล.ร.๒, พล.ร.๙, พล.ร.๒๘๖ และ พล.ร.๓๐๒ ได้้เข้้าตีีต่่อที่่�ตั้้�ง กลุ่ �มกำำ�ลัังกองกำำ�ลัังผู้้�รัักชาติิ กลุ่ �ม เจ้้าสีีหนุุ และที่่�ตั้้�ง บก.ร้้อย.รบพิิเศษ (พิิกััด ๔๘พีี ยููเอ ๗๘๐๙๐๘) ขณะปฏิิบััติิภารกิิจป้้องกัันการรุุกล้ำำ�� อธิิปไตยของชาติ ิ ตามพื้้น� ที่�่ชายแดนไทย – กัมั พููชา การสู้้�รบเป็็นไป อย่า่ งรุนุ แรงทั้้ง� ฝ่่ายเราและฝ่า่ ยตรงข้้าม 105

ยุุทธการชำำ�ราก พ.ศ.๒๕๒๘ สถานการณ์์ ๘ พฤษภาคม ๒๕๒๘ กจต. จึงึ ปรับั แผน และกำ�ำ ลังั ใหม่่ โดยสั่ง� การ ให้้กองหนุุน ได้้แก่่ พันั .ร.๑ กรม ร.๑ นย. เคลื่�อ่ นย้้ายกำำ�ลังั จากที่ต�่ ัง้� เมื่่�อ ๒๐ เมษายน ๒๕๒๘ กองกำำ�ลัังทหารฝ่่ายเวีียดนาม ค่า่ ยแสมสาร เข้้าพื้้น� ที่ร�่ วมพลบริเิ วณวัดั คีีรีีวิหิ าร ใน ๙ พฤษภาคม ๒๕๒๘ สัังกััด พล.ร.๓๓๙ จำำ�นวน ๒ กรม ร. ปฏิิบััติิการโจมตีีกวาดล้้าง และสนธิิกำำ�ลัังเป็็น พััน.ร.๑ กจต. โดยมีี นาวาโท เทอดศัักดิ์์� พรหมศิิริิ กำำ�ลัังทหารกััมพููชาประชาธิปิ ไตย (เขมรแดง) ซึ่่�งมีีฐานที่ม่�ั่น� ตามแนว เป็น็ ผู้้�บัังคัับกองพัันฯ ได้้รัับภารกิิจ ให้้เข้้าตีีที่่�หมาย ๓ บริิเวณ ชายแดนบริเิ วณเทืือกเขาบรรทััด ตรงข้้ามบ้้านชำำ�ราก อ.เมืือง จ.ตราด พิิกััดทีียูู ๕๐๔๕๑๓ เพื่่�อยึึดพื้้�นที่่�กลัับคืืน เริ่ �มปฏิิบััติิการตั้้�งแต่่ กำำ�ลัังทหารกััมพููชาฯ ไม่ส่ ามารถต้้านทานการเข้้าตีีของกำ�ำ ลังั เวีียดนาม วัันที่่� ๑๐ - ๑๘ พฤษภาคม ๒๕๒๘ จึึงสามารถเข้้ายึึดที่่�หมาย ๓ ซึ่ง� มีีกำ�ำ ลัังรบ และอาวุุธสนัับสนุุนที่่�เหนืือกว่่า จึึงแตกถอยร่่นเข้้ามา ได้้สำำ�เร็จ็ โดยใช้้กลยุทุ ธ์์การเข้้าตีีสองทิิศทาง และหลัักการลวง ในเขตประเทศไทย กำ�ำ ลังั เวีียดนามรุกุ ไล่ต่ ิดิ ตามเข้้ามา และยึดึ พื้้น� ที่ส�่ ันั เขา ชายแดนรุกุ ล้ำ��ำ เข้้าเขตประเทศไทย สร้้างที่ม�่ั่น� แข็ง็ แรง คููสนามเพลาะ ผลการปฏิิบัตั ิิ พลเรืือโท ประเสริิฐ น้้อยคำำ�ศิริ ิิ ผู้บ�้ ััญชาการป้อ้ งกัันชายแดนจันั ทบุรุ ีี และตราด (ผบ.กจต.) จึงึ วางแผนปฏิบิ ัตั ิกิ ารตีีโต้้ตอบ เพื่อ่� ผลัักดันั กำำ�ลััง ฝ่า่ ยเราสามารถผลักั ดันั ขับั ไล่ท่ หารเวีียดนามประมาณ ๓ กองพันั เวีียดนามที่ร�่ ุุกล้ำ��ำ เข้้ามาให้้ออกนอกเขตแดนไทย ที่่� รุุ ก เ ข้้ า ม า ยึึ ด พื้้� น ที่่� ใ ห้้ถ อ ย ก ลัั บ อ อ ก ไ ป จ า ก เ ข ตป ร ะ เ ท ศ ไ ท ย เมื่�อ่ วันั ที่�่ ๑๘ พฤษภาคม ๒๕๒๘ เวลา ๑๑๐๕ และได้้วางกำ�ำ ลััง การปฏิบิ ัตั ิิ ยึึดรักั ษาพื้้�นที่�่บริเิ วณนั้้�น เพื่่อ� ป้อ้ งกันั มิิให้้ทหารเวีียดนามรุุกล้ำ�ำ� เขตแดน เข้้ามาอีีก ห้้วงวัันที่�่ ๒๘ เมษายน - ๑๘ พฤษภาคม ๒๕๒๘ ๒๘ เมษายน ๒๕๒๘ จากการประชุมุ วางแผนตีีโต้้ตอบ พันั .ร.๓ กจต. การสููญเสีียของฝ่่ายเรา เสีียชีีวิิต ๘ นาย, บาดเจ็็บ ๖๘ นาย เป็น็ หน่่วยปฏิิบััติิหลััก มีีกองทััพอากาศสนัับสนุุนกำำ�ลัังทางอากาศ และป่ว่ ยจากมาลาเรีีย ๕๘๔ นาย การสููญเสีียฝ่่ายทหารเวีียดนาม โดยทุกุ หน่ว่ ยเคลื่อ�่ นย้้ายเข้้าที่ร�่ วมพล และที่ต�่ั้ง�้ ยิงิ ใน ๓ พฤษภาคม ๒๕๒๘ เสีียชีีวิิต ๑๕ ศพ และ บาดเจ็็บจำ�ำ นวนมาก ทำำ�ลายอาวุธุ , เครื่�อ่ งยิิง เริ่�มปฏิิบััติิการตามแผนตีีโต้้ตอบเมื่่�อ ๔ พฤษภาคม ๒๕๒๘ และ ลููกระเบิิดขนาด ๑๒๐ มม. ๑ กระบอก และคลััง สป.๕ ๑ แห่่ง สามารถเข้้ายึึดที่ห่� มาย ๑ และเนินิ ๓๐๐ พิกิ ัดั ทีียูู ๕๐๔๕ ได้้สำำ�เร็จ็ ยึึดอาวุุธปืืน, กระสุุน และลููกระเบิิดขว้้าง รวมทั้้�งทุ่�นระเบิิดได้้ ใน ๕ พฤษภาคม ๒๕๒๘ จากนั้้�น ผบ.พันั .ร.๓ฯ สั่่�งการให้้เข้้ายึดึ จำ�ำ นวนมาก ที่่ห� มาย ๒ และ ๓ ต่่อไป แต่ก่ ารเคลื่่อ� นที่เ�่ ข้้าหาที่�ห่ มาย ๒ เป็น็ ไปด้้วย ความยากลำำ�บาก เนื่่�องจากถููกต้้านทานด้้วยอาวุุธของฝ่่ายเวีียดนาม อย่่างหนััก ตลอดเส้้นทางการเคลื่�่อนที่่� เต็ม็ ไปด้้วยกับั ระเบิิดหนาแน่่น แม้้จะใช้้ ป.สนาม และ บ.ทอ. ยิงิ ทำ�ำ ลายข้้าศึกึ บริิเวณที่ห�่ มาย แต่ก่ ็็ไม่่ สามารถทำ�ำ ลายข้้าศึึกซึ่ง� วางตัวั ในที่�่มั่�นดััดแปลงแข็ง็ แรงได้้ 106

กาลานุุกรมหน่่วยรบพิิเศษกองทััพบกไทย ยุุทธการช่่องโอบก พ.ศ.๒๕๒๙ สถานการณ์์ ผลการปฏิบิ ััติิ กองกำำ�ลัังทหารเวีียดนาม และกองกำ�ำ ลัังทหารกััมพููชา เฮง สัมั ริิน กรมรบพิเิ ศษที่�่ ๑ ดำ�ำ เนินิ ปฏิบิ ัตั ิภิ ารกิจิ ในการรายงานที่ต�่ ั้ง�้ ได้้เพิ่่�มเติิมกำำ�ลััง และอาวุุธ ตามช่่องทางสำำ�คััญตลอดแนวชายแดน การวางกำำ�ลััง คลััง สป. และการเคลื่่�อนย้้ายกำำ�ลัังของฝ่่ายตรงข้้าม ไทย – กััมพููชา โดยส่ง่ กองพัันที่่� ๗ กรม ๗ กองพล ๒๘๖ มาตั้�ง้ ฐาน รวมทั้้�งปรัับการยิิงปืืนใหญ่่ให้้กัับฝ่่ายเรา ซึ่่�งได้้รัับการสนัับสนุุน ปฏิบิ ััติิการในเขตไทย บริิเวณพื้้น� ที่�่ช่อ่ งโอบก บ้้านกรวด อ.โนนดิินแดง จากกองบัังคัับการควบคุุมเหนืือ และกองกำำ�ลัังผู้้�รัักชาติิกลุ่�ม จ.บุุรีีรััมย์์ พิิกััด ทีีเอ ๙๖๑๘๒๐ ห่่างจากที่่�ตั้้�งฝ่่ายเรา ๔๐๐ เมตร เจ้้าสีีหนุุเป็็นอย่่างดีี มีีกำำ�ลังั ทหารประมาณ ๑ กองร้้อย โดยบริิเวณรอบฐาน ได้้วางทุ่�นและ กัับระเบิิดไว้้อย่่างแน่่นหนา ภายในฐานมีีการดััดแปลงที่่�มั่่�นแข็็งแรง จากผลการปฏิิบััติิของฝ่่ายเรา ทำำ�ให้้กองกำำ�ลัังทหาร และใช้้สำำ�หรัับตรวจการณ์์การเคลื่่�อนไหวของฝ่่ายเรา และที่่�พิิกััด เวีียดนาม และ กัมั พููชา เฮง สัมั รินิ ต้้องสลายตัวั ถอนกำ�ำ ลังั ออกจากพื้้น� ที่�่ ทีีเค ๙๗๘๘๑๗ มีีกำำ�ลัังทหารประมาณ ๒ กองร้้อย ตั้้�งฐานที่่�มั่่�น และสููญเสีียอาวุธุ ยุุทโธปกรณ์์จำ�ำ นวนมาก กำำ�ลังั ทหารฝ่า่ ยเวีียดนาม ล้ำำ��เข้้ามาในเขตไทย ๑๐๐ เมตร มีีคัันดิิน และคููสนามล้้อมรอบ และ กััมพููชา เฮง สััมริิน เสีียชีีวิิต จำำ�นวน ๒๐ นาย ฝ่่ายเราเสีีย ฐานมีีการดัดั แปลงที่่�มั่น� แข็ง็ แรง พร้้อมด้้วยอาวุธุ จำ�ำ นวนหนึ่่�ง ชีีวิิต ๕๗ นาย, ร้้อย.รบพิิเศษ บาดเจ็บ็ ๑ นาย การปฏิบิ ัตั ิิ ห้้วงวันั ที่่� ๒๐ กันั ยายน ๒๕๒๙– ๑๕ ตุุลาคม ๒๕๒๙ กองกำำ�ลัังสุุรนารีี (ฉก.ร.๘) ได้้เปิิดแผนยุุทธการ “พิิฆาตไพรีี” เพื่่�อผลักั ดันั ขัับไล่่กองกำำ�ลัังทหารเวีียดนาม และกััมพููชา เฮง สััมริิน ที่่�รุกุ ล้ำำ��อธิิปไตยเข้้ามายึึดพื้้�นที่่�บริิเวณช่่องโอบก จ.บุุรีีรััมย์์ ให้้พ้้น ออกนอกเขตไทย กองทััพบกได้้สั่่�งการให้้ หน่่วยบััญชาการสงครามพิิเศษ จัดั กำ�ำ ลังั สนับั สนุนุ การปฏิบิ ัตั ิขิ องกองกำ�ำ ลังั สุรุ นารีี โดยกรมรบพิเิ ศษที่�่ ๑ จัดั กำ�ำ ลััง จำ�ำ นวน ๒ ชุุดปฏิิบัตั ิิรบพิิเศษ เข้้าปฏิิบััติกิ ารหลัังแนวข้้าศึกึ ในพื้้�นที่่�ระวัังป้้องกัันกััมพููชาตอนบน ตามแผนป้้องกัันประเทศ ของกองทััพบก 107

ยุุทธการช่่องบก พ.ศ.๒๕๒๙ สถานการณ์์ ห้้วงเดืือนพฤษภาคม – มิถิ ุนุ ายน ๒๕๓๐ ฝ่า่ ยไทย จึงึ ปรับั ยุทุ ธวิธิ ีี ในการเข้้าสู่�ที่ห� มาย ด้้วยการใช้้หน่่วยรบพิิเศษเข้้าปฏิบิ ััติิการ ร่่วมกับั กลุ่�มกองกำำ�ลัังรักั ชาติิ (กรช.) ประกอบด้้วย กองกำ�ำ ลัังทหาร ทหารพรานจู่�โจม จัดั กำ�ำ ลังั เป็น็ ชุดุ ปฏิบิ ัตั ิกิ ารขนาดเล็ก็ แทรกซึมึ เข้้าสู่� เขมรแดง เขมรเสรีี และชาวกััมพููชา ซึ่่�งเป็็นกองกำ�ำ ลังั ต่่อต้้านกองกำำ�ลััง แนวหลังั ข้้าศึึก ฝั่่�งกััมพููชา และลาว เพื่อ�่ ค้้นหาฐานยิงิ สนับั สนุนุ ของ กััมพููชา เฮง สัมั รินิ ได้้หลบหนีีเข้้ามาอยู่่�ตามแนวชายแดนไทย ในพื้้�นที่่� ฝ่่ายเวีียดนาม และทำำ�ลายระบบการส่่งกำ�ำ ลัังบำ�ำ รุงุ รวมทั้้ง� ทำำ�การลาด บริิเวณช่่องบก อ.น้ำำ��ยืืน จ.อุุบลราชธานีี ซึ่่�งเป็็นอาณาเขตติิดต่่อกััน ตระเวน ซุ่่�มโจมตีี เข้้าตีีต่อ่ ที่่ห� มายเนิินต่่างๆ ในลัักษณะการยุุทธแบบ ๓ ประเทศ คืือ ไทย, ลาว และกััมพููชา โดยกลุ่�มเขมรแดง ได้้มาตั้้�ง ป้้อมค่า่ ย เจาะเส้้นทางเข้้าหาฐานที่่ม�ั่น� กดดันั กองทััพเวีียดนามอย่่าง กองบััญชาการฯ และที่่�อยู่�อาศััยของประชาชนที่่�อพยพติิดตามมา ต่่อเนื่่�อง เพื่่�อให้้ถอนกำำ�ลัังออกจากที่่�หมายเนิินต่่างๆ ในเขต สร้้างเส้้นทางส่ง่ กำ�ำ ลังั บำ�ำ รุงุ เชื่อ�่ มต่อ่ ระหว่า่ งเขตไทยและกัมั พููชา คลังั เก็บ็ ประเทศไทย อาวุุธยุทุ โธปกรณ์์ และฐานปฏิิบััติิการเพื่่�อส่่งกองกำ�ำ ลัังเข้้าปฏิบิ ัตั ิิการรบ แบบกองโจร ต่อ่ ทหารเวีียดนามในพื้้�นที่่�กัมั พููชา กองกำำ�ลังั ของเวีียดนาม ผลการปฏิบิ ััติิ และกััมพููชา เฮง สััมริิน จึึงโจมตีีจนเขมรแดงแตก และถอยร่่นลึึก เข้้ามาในเขตแดนไทย กำ�ำ ลังั ของเวีียดนามจึงึ รุกุ ไล่ต่ ามมาบริเิ วณช่อ่ งบก กองกำำ�ลังั ของไทย โจมตีี ยึึดและทำำ�ลายฐานที่ม�่ั่น� ฝ่า่ ยเวีียดนาม ประมาณ ๕ กม. เข้้ายึดึ เนินิ สำ�ำ คัญั ต่า่ งๆ ของเทืือกเขาพนมดงรักั ที่ก�่ั้น� ได้้หลายแห่่ง จนในที่่�สุุดฝ่่ายเวีียดนามจึึงถอนกำำ�ลังั ออกจากที่�่หมาย เขตแดนไทยกัมั พููชาไว้้ โดยตั้ง�้ เป็น็ ฐานที่ม�่ั่น� ถาวร มีีระบบเครื่อ� งปั่่น� ไฟปืนื เนินิ ต่า่ งๆ ในเขตประเทศไทย และกลับั เข้้าไปในเขตกัมั พููชาจนหมดสิ้น� และจรวดต่่อสู้้�อากาศยาน รายล้้อมด้้วยฐานปืืนใหญ่่จำำ�นวนมาก ในเดืือน ธัันวาคม ๒๕๓๐ หลัังจากนั้้น� ทางไทยได้้เข้้ามายึึด และตั้�ง้ แนว กองรัักษาด่่านรบของกองพัันทหารราบเฉพาะกิิจ จึึงรายงานให้้ ป้้องกััน เนิินต่่างๆ อย่่างแน่่นหนา เป็็นอัันสิ้ �นสุุดการสู้้�รบที่่�ช่่องบก กองกำ�ำ ลัังสุรุ นารีีทราบถึึงการรุุกล้ำ�ำ� อธิิปไตย ซึ่่�งทางกองทััพไทยจำำ�เป็็น ซึ่�งฝ่า่ ยเรา สููญเสีีย กำำ�ลังั พล ๑๐๙ นาย บาดเจ็บ็ ๖๔๔ นาย พบศพ ต้้องผลัักดัันกองทััพของเวีียดนาม ให้้ออกจากเขตแดนของประเทศ ทหารเวีียดนาม ๔๕ ศพ จัับเชลยได้้ ๑๒ นาย และยึึดอาวุุธ ยุุทโธปกรณ์์ จากฝ่า่ ยเวีียดนามได้้จำำ�นวนมาก การปฏิบิ ััติิ ห้้วงตั้ง้� แต่่ เดืือน ธันั วาคม ๒๕๒๙ – มิิถุุนายน ๒๕๓๐ พ.ศ.๒๕๒๙ กองกำำ�ลัังสุุรนารีี ได้้ใช้้กำำ�ลัังเข้้าผลัักดัันและขับั ไล่ก่ องกำ�ำ ลังั ต่า่ งชาติิ ตามแผนยุทุ ธการ ดีี-๘ ซึ่่�งฝ่า่ ยไทยสามารถผลััก ดัันฝ่่ายเวีียดนาม ให้้ถอนตััวออกจากที่่�มั่่�นบนเนิินดัังกล่่าว แต่ฝ่ ่า่ ยเวีียดนามยังั คงควบคุมุ และยึดึ พื้้น� ที่�่บริเิ วณเนินิ ๕๐๐, ๔๐๘, ๓๘๒ และ ๓๙๖ อยู่่� ในเดืือนธัันวาคม ๒๕๒๙ กองกำำ�ลัังสุุรนารีี จึึงกำำ�หนดแผนยุุทธการ ดีี - ๙ ในการเข้้าตีี ผลัักดััน และทำำ�ลาย ฝ่่ายทหารเวีียดนามที่่�ยึึดพื้้�นที่่�เนิินต่่างๆ ดัังกล่่าว โดยใช้้กำำ�ลัังจาก กรมทหารราบที่่� ๑๖ (กองพัันทหารราบที่่� ๑๖๒) ยึึดที่่�หมาย เนิิน ๓๙๖ ได้้สำ�ำ เร็จ็ จึงึ จัดั กำ�ำ ลังั เพิ่่ม� เติมิ จากกองพันั ทหารราบที่�่ ๖๐๓ กรมทหารราบ ที่�่ ๖ และกองกำ�ำ ลังั ทหารพรานเข้้าตีีต่อ่ ที่ห�่ มาย เนินิ ๔๐๘ และเนินิ ๓๘๒ รวมทั้้�งใช้้ชุดุ ปฏิบิ ััติกิ ารขนาดเล็ก็ ร้้อยลาดตระเวนระยะไกล เข้้าโจมตีีที่่� หมาย หลัังเนิิน ๔๐๘ ได้้สำำ�เร็จ็ แต่ไ่ ม่่สามารถรักั ษาที่�่หมายได้้ จึึงต้้อง ถอนตััวออกจากที่�่หมายเมื่อ�่ ๑ เมษายน ๒๕๓๐ กองทัพั ภาคที่�่ ๒ จึึงได้้ออกแผนยุุทธการเผด็็จศึึก โดยสั่ง� ใช้้กำำ�ลังั ส่่วนต่่างๆ จากกองทัพั ภาคที่�่ ๒ เข้้าตีีที่่�หมาย เนิิน ๕๖๕, ๔๐๘, ๕๐๐, ๓๘๒ และ ๓๗๖ โดยพร้้อมกััน แต่่ฝ่า่ ยเวีียดนามได้้ตีีโต้้ตอบ ระดมยิงิ ด้้วยอาวุุธต่่างๆ และใช้้กำำ�ลัังเข้้าตีีเป็็นระลอกอย่่างต่่อเนื่่�อง ฝ่่ายไทย ไม่ส่ ามารถต้้านทานได้้ จึงึ ถอนกำ�ำ ลังั ออกจากที่ห่� มายเนินิ ต่า่ ง ๆ 108

กาลานุุกรมหน่่วยรบพิิเศษกองทััพบกไทย ยุุทธการบ้ านร่่มเกล้ า พ.ศ.๒๕๒๙ สถานการณ์์ หน่ว่ ยบัญั ชาการสงครามพิเิ ศษ โดย กรมรบพิเิ ศษที่�่ ๒ เป็น็ หน่ว่ ย การที่่�ฝ่า่ ยลาวอ้้างสิิทธิเิ หนืือดิินแดนภููสอยดาว และบ้้านร่่มเกล้้า รับั ผิดิ ชอบจัดั ตั้ง�้ กองบัญั ชาการควบคุมุ การปฏิบิ ัตั ิทิ ี่ก�่ รมรบพิเิ ศษที่�่ ๔ ค่่ายสฤษดิ์์�เสนา จ.พิิษณุุโลก โดยเรีียกกองบััญชาการควบคุุมนี้้�ว่่า ต.บ่อ่ ภาค อ.ชาติติ ระการ จ.พิิษณุโุ ลก จากข้้อผิิดพลาดของแผนที่�่ “กองพลรบพิิเศษที่่� ๑ ส่่วนหน้้า” ควบคุุมกำำ�ลัังเข้้าปฏิิบััติิภารกิิจ และเส้้นแบ่ง่ เขตแดน จนเกิดิ เป็น็ กรณีีพิพิ าทปัญั หาพรมแดนระหว่า่ งไทยกับั โดยตรงของหน่ว่ ยรบพิเิ ศษ สนธิกิ ำ�ำ ลัังระหว่า่ ง กองพลรบพิเิ ศษที่�่ ๑ ลาว ซึ่่�งสถานการณ์ค์ วามขััดแย้้ง เริ่�มขึ้น� เมื่�่อ ๓๑ พฤษภาคม ๒๕๓๐ และ กองพลรบพิเิ ศษที่�่ ๒ โดยมีีอาสาสมััคร และประชาชนในพื้้น� ที่�่ โดยฝ่า่ ยลาวส่ง่ ทหารเข้้ามาสร้้างสถานการณ์ใ์ นเขตไทย และเข้้าโจมตีีที่ต�่ ั้ง�้ ปฏิิบััติิการ เข้้าร่่วมปฏิิบััติิด้้วย และมีีผู้้�ตรวจการณ์์หน้้าจากกองพััน ทหารพรานที่บ�่ ้้านร่ม่ เกล้้า เมื่อ�่ ๘ สิงิ หาคม ๒๕๓๐ ต่อ่ มา กองทัพั ภาคที่�่ ๓ ทหารปืนื ใหญ่ท่ ี่�่ ๔ เข้้าสนัับสนุุน โดยสมทบไปกับั ชุดุ รบผสมทั้้ง� ๔ ชุดุ พิิสููจน์ท์ ราบว่า่ ฝ่่ายลาวรุุกล้ำ��ำ เขตแดนไทยเข้้ามา ระยะทาง ๒ กม. จำ�ำ นวน ๑๖๖ นาย เรีียกชื่�อ่ ตามประมวลลัับว่่า “หน่ว่ ยเฉพาะกิิจ โดยตั้ง�้ ฐานปฏิบิ ััติิการดััดแปลงเป็็นที่�ม่ั่�นถาวร ตามแนวสัันเนินิ ๑๔๒๘, สีีหราชเดโช (ฉก.สีีหราชเดโช) ” เนิิน ๑๓๗๐ และเนินิ ๑๑๘๒ และใช้้อาวุธุ ระดมยิงิ ฝ่่ายไทย เหตุุการณ์์ ผลการปฏิบิ ัตั ิ ิ ได้้ทวีีความรุุนแรงเพิ่่�มขึ้�น กองทััพบกจึงึ ใช้้กำ�ำ ลัังทหารเข้้ายึึดพื้้�นที่�่คืืน แต่ไ่ ม่ส่ ำำ�เร็จ็ ทำำ�ให้้การรบยืืดเยื้�อจนถึงึ ปลายเดืือน มกราคม ๒๕๓๑ จากการแทรกซึมึ เข้้าพื้้น� ที่อ�่ ิทิ ธิพิ ลของข้้าศึกึ เพื่อ�่ ลาดตระเวน ค้้นหา กองทััพบกจึึงหาหนทางปฏิิบััติิที่่�เป็็นการออมกำำ�ลัังรบตามแบบ และพิิสููจน์์ทราบที่่�ตั้้�งยิิง ที่่�ตั้้�งการวางกำำ�ลััง เส้้นทางลัับ ตลอดจน โดยการใช้้กำ�ำ ลังั รบนอกแบบ สนับั สนุนุ ให้้กำ�ำ ลังั รบตามแบบประสบชัยั ชนะ คลัังเสบีียง สิ่่�งอุุปกรณ์์ของฝ่่ายข้้าศึึก และแจ้้งให้้ปืืนใหญ่่ฝ่่ายไทย และสููญเสีียน้้อยที่่�สุุด เพื่่�อตีีโต้้ตอบ และผลัักดันั กองกำ�ำ ลัังของกองทัพั ยิิงทำำ�ลายที่�ห่ มายได้้อย่า่ งแม่่นยำ�ำ ร่ว่ มกับั ใช้้ยุทุ ธวิธิ ีีการรบแบบกองโจร ประชาชนลาว ให้้ออกไปจากเขตแดนอธิิปไตยของไทย เพื่่�อตััดรอน ขัดั ขวาง ทำ�ำ ลาย เส้้นทางส่ง่ กำ�ำ ลังั บำ�ำ รุงุ ตลอดจนอาวุธุ การปฏิบิ ััติิ ยุุทโธปกรณ์์ของฝ่่ายตรงข้้ามที่�จ่ ะส่่งจากพื้้�นที่�เ่ ขตหลัังมายัังพื้้�นที่�ก่ ารรบ ในเขตหน้้า ทำ�ำ ให้้กองทัพั ลาวเกิดิ การสููญเสีียอย่า่ งมาก จนยินิ ยอมเจรจา วันั ที่�่ ๓๑ พฤษภาคม ๒๕๓๐ – ๑๙ กุมุ ภาพันั ธ์์ ๒๕๓๑ กองทัพั บก หยุดุ ยิงิ และยุตุ ิปิ ฏิบิ ัตั ิกิ ารทางทหารทั้้ง� ๒ ฝ่า่ ย เมื่อ�่ ๑๙ กุมุ ภาพันั ธ์์ ๒๕๓๑ ได้้มอบภารกิิจให้้ หน่่วยบััญชาการสงครามพิิเศษ ปฏิิบััติิภารกิิจ ซึ่ง� ฝ่่ายเราเสีียชีีวิติ ๑๕๓ นาย บาดเจ็็บ ๖๕๓ นาย หน่่วยรบพิิเศษ โดยตรงในพื้้�นที่่�ระวัังป้้องกััน สนัับสนุุนการปฏิิบััติิตามแผนป้้องกััน เสีียชีีวิติ ๑ นาย, บาดเจ็็บ ๓ นาย, บาดเจ็็บสาหัสั ๑ นาย) ประเทศของกองทััพภาคที่�่ ๓ และกองทััพภาคที่�่ ๒ ในกรณีีกำำ�ลังั ของทหารลาวรุุกล้ำำ��พื้้�นที่่�บริิเวณชายแดน อ.น้ำำ��ปาด จ.อุุตรดิิตถ์์- อ.ชาติติ ระการ จ.พิษิ ณุโุ ลก - อ.ด่่านซ้้าย จ.เลย ตั้ง�้ แต่่ วันั ว. เวลา น. จนกว่่าจะสำ�ำ เร็จ็ ภารกิจิ 109

ยุุทธการกู่�เต็็งนาโย่่ง พ.ศ.๒๕๔๔ สถานการณ์์ จำำ�นวน ๑ นาย เมื่่อ� วัันที่่� ๙ กุมุ ภาพัันธ์์ ๒๕๔๔ ทหารพม่า่ จาก พััน.ร. เบาที่�่ ๓๓๑ ใช้้กำ�ำ ลังั เข้้ามาโอบยึดึ ฐานปฏิบิ ัตั ิกิ ารบ้้านปางหนุนุ อ.แม่ฟ่ ้า้ หลวง จ.เชีียงราย ของ ร้้อย.ทพ.ที่่� ๙๖๓ และล้้อมจัับทหารไทย จำำ�นวน ๑๙ นาย ไว้้เป็็นตัวั ประกันั เพื่�่อใช้้พื้้น� ที่่�เป็็นทางผ่า่ นในการกวาดล้้าง กกล. SSA โดยทหารพม่า่ อยู่�ที่ฐ� านปฏิบิ ัตั ิกิ ารกู่�เต็ง็ นาโย่ง่ เป็น็ ที่ม�่ั่น� ดัดั แปลงแข็ง็ แรง ตั้�้งอยู่่�บริเิ วณยอดเนินิ พิิกััด ๔๗ คิิวเอ็็นซีี ๙๐๘๖๐๐ เขตพื้้น� ที่่� อ.แม่่สาย จ.เชีียงราย โดยบริิเวณพิิกััดดัังกล่่าว เป็็นพื้้�นที่่�สููงข่่ม และสามารถ ตรวจการณ์์ได้้โดยทั่่�วไปทั้้�งในด้้านเขตไทย และเขตพม่่า การปฏิบิ ัตั ิิ ห้้วงวัันที่�่ ๙– ๑๑ กุุมภาพัันธ์์ ๒๕๔๔ จากเหตุุการณ์์ครั้ �งนี้้� ผบ.ทบ. ได้้สั่่�งการให้้ กองพัันจู่�โจม จััดกำำ�ลััง ๑ กองร้้อยจู่�โจม เพื่่�อ ป ฏิิ บัั ติิ ก า ร ล้้ อ ม จัั บกำำ�ลัั ง ท ห า ร พ ม่่ า เพื่่�อเป็็นตััวประกััน ตอบโต้้ และนำำ�มาใช้้เป็็นเครื่่�องมืือต่่อรองให้้ ฝ่่ายทหารพม่า่ ปล่่อยตััวทหารไทยที่่�ถููกจัับทั้้�ง๑๙นายโดยเตรีียมพร้้อม กำ�ำ ลังั ณ ที่�่ตั้�ง้ ปกติิจ.ลพบุุรีี ในวัันที่�่๙ กุมุ ภาพัันธ์์๒๕๔๔และเคลื่�่อนย้้าย กำำ�ลัังทางอากาศด้้วยอากาศยาน บล.๘ จ.ลพบุุรีี ไปยัังสนามบิิน นานาชาติิจ.เชีียงรายในวัันที่่�๑๐ กุุมภาพัันธ์์๒๕๔๔จากนั้้�นเคลื่่อ� นย้้าย กำ�ำ ลัังเข้้ารวมพลขั้น� สุุดท้้าย บริิเวณบ้้านห้้วยน้ำ�ำ�ริิน อ.แม่ส่ าย จ.เชีียงราย จนวัันที่�่ ๑๑ กุุมภาพันั ธ์์ ๒๕๔๔ เวลา ๐๓๐๐ เริ่ม� เคลื่่�อนที่่เ� ข้้าสู่่�ที่�่หมาย และได้้ปะทะกัับกำำ�ลัังทหารพม่่า จึึงโจมตีี และซุ่�มยิิงฝ่่ายตรงข้้าม บริิเวณที่่�หมาย จนกระทั่่�งเวลา ๑๓๐๐ ได้้ถอนกำำ�ลัังออกจากที่่ห� มาย และเดินิ ทางกลับั ที่่�ตั้้�งปกติิ จ.ลพบุุรีี ผลการปฏิบิ ััติิ จากการปะทะกัับกำำ�ลัังทหารพม่่า ฝ่่ายข้้าศึึกเสีียชีีวิิตได้้ รัับบาดเจ็็บจากการเข้้าตีีของ กองร้้อยจู่�โจม และการโจมตีีด้้วยอาวุธุ ของหน่่วยเฉพาะกิิจ กรมทหารม้้าที่่� ๓ เป็็นจำำ�นวนมาก ฝ่่ายเรา ได้้รัับบาดเจ็็บ จำำ�นวน ๑๑ นาย, บาดเจ็็บสาหััส และถููกจัับกุุม 110

วี รบุุรุุษเชลยศึึก สมรภููมิิกู่�เต็็งนาโย่่งกาลานุุกรมหน่่วยรบพิิเศษกองทััพบกไทย พัันตรีี เจน สมานทอง ขณะที่่� สิิบโท เจน สมานทอง ถููกคุุมขัังเป็็นเชลยศึึกอยู่่�ที่่� ประเทศพม่า่ และไม่ส่ ามารถติดิ ต่อ่ ค้้นหาได้้นั้้น� ทางกระทรวงกลาโหม พัันตรีี เจน สมานทอง วีีรบุุรุุษเชลยศึึก สมรภููมิิกู่�เต็็งนาโย่่ง ได้้มีีคำำ�สั่่�งให้้สัันนิิษฐานว่่า สููญหายในระหว่่างการเข้้าปะทะ ซึ่่�ง เกิิดเมื่่�อ ๑๓ สิิงหาคม ๒๕๑๒ ที่่� จ.บุุรีีรััมย์์ สมััครเป็็นพลทหาร ทางกองทััพบกได้้ปููนบำำ�เหน็็จพิิเศษ โดยเลื่่�อนชั้ �นเงิินเดืือน ๙ ขั้้�น กองประจำำ�การ (อาสาสมััคร) รุ่่�นที่่� ๔ (ผลััดที่่� ๒/๓๔) บรรจุุเมื่่�อ และ ๑ พฤศจิิกายน ๒๕๓๔ จากนั้้�นเมื่่�อครบ ๕ ปีี จึึงปลดออกจาก ขอพระราชทานยศเป็น็ ร้้อยโท และได้้บรรจุุภรรยาของ สิิบโท เจนฯ กองประจำำ�การ เป็็นทหารกองหนุุน เหล่่า ทหารม้้า และเมื่่�อ เข้้ารัับราชการทดแทน ในสัังกััด ศสพ. ตำำ�แหน่่ง เสมีียน กวก.ศสพ. ๒๗ กุุมภาพัันธ์์ ๒๕๔๐ บรรจุุเข้้ารัับราชการเป็็นนายทหารประทวน เมื่่�อ ๒๑ พฤศจิิกายน ๒๕๔๖ คืือ สิิบตรีีหญิิง ทีี สมานทอง ซึ่่�งได้้ ตำำ�แหน่่ง พนัักงานวิิทยุุ (ชกท.๐๕๑) ชุุด จจ.มว.จจ.ร้้อย.จจ.พััน.จจ. ทำำ�หน้้าที่่�เป็็นทั้้�งพ่่อและแม่่ เลี้้�ยงดููบุุตรสาว ๒ คน เป็็นอย่่างดีี (อััตรา ส.อ.) โดยอาศััยอยู่่�บ้้านพัักของทางราชการ ในค่่ายเอราวััณ จ.ลพบุุรีี ขณะรับั ราชการอยู่�ที่ � ร้้อย.จจ.พันั .จจ. ตำ�ำ แหน่ง่ พนักั งานวิทิ ยุนุั้้น� ต่่อมา หน่่วยต้้นสัังกััดทางประเทศไทย ทราบข่่าวจากข่่ายงาน สิบิ โท เจน สมานทอง ได้้ไปปฏิิบัตั ิภิ ารกิิจในส่ว่ นกำ�ำ ลัังของ ร้้อย.จจ. ในประเทศพม่่าว่่า ร้้อยโท เจน สมานทอง เชลยศึึกทหารไทย ยัังมีี เพื่อ่� ล้้อมจัับกำำ�ลัังทหารพม่า่ บริเิ วณสำ�ำ นัักสงฆ์์กู่�เต็็งนาโย่ง่ โดยเดิินทาง ชีีวิิตอยู่่� จึึงเจรจาติิดต่่อทางลัับ เพื่่�อแลกตััวเชลยศึึกทหารไทยและ ด้้วยอากาศยานจากที่ต�่ั้ง�้ ปกติิ จ.ลพบุรุ ีี ไปที่�่ จ.เชีียงราย และเริ่ม� ปฏิบิ ัตั ิกิ าร ทหารพม่่า ทางการพม่่าจึึงปล่่อยตััว ร้้อยโท เจน สมานทอง พร้้อม ตามแผน โดยเคลื่อ� นที่เ�่ข้้าสู่�ทีห่� มายก่อ่ นรุ่�งสางของวันั ที่�่ ๑๑ กุมุ ภาพันั ธ์์ ๒๕๔๔ ทหารไทยอีีก ๑ นาย คืือ สิิบเอก แสวง คล้้ายสุุข จากหน่่วย ม.พััน.๗ ขณะที่่�กำำ�ลัังของ ร้้อย.จจ. ใกล้้เข้้าสู่่�ที่่�หมายนั้้�น เกิิดการปะทะกัับ เดินิ ทางกลับั สู่่�ประเทศไทยด้้วยเฮลิคิ อปเตอร์์ มาลงที่�่กองทัพั ภาคที่่� ๓ ทหารพม่่า และได้้ยิิงต่่อสู้้� ตอบโต้้กััน ด้้วยอาวุุธ และเครื่่�องยิิง จ.พิิษณุุโลก เมื่่�อ ๑๐ พฤศจิิกายน ๒๕๔๖ รวมระยะเวลาที่่�ถููกจัับ ลููกระเบิิดอย่่างรุุนแรง สิบิ โท เจน สมานทอง ขณะสู้�้รบต่อ่ กำ�ำ ลังั ทหาร เป็็นเชลย ๒ ปีี ๘ เดืือน ๒๕ วััน และ พัันเอก สุุนััย ประภููชะเนย์์ พม่่าอยู่่�นั้้�น ได้้รัับบาดเจ็็บสาหััสบริิเวณศีีรษะจากลููกระเบิิด ค. เสธ.รพศ.๓ เดิินทางไปรัับ ร้้อยโท เจนฯ กลัับมาที่่� จ.ลพบุุรีี จากนั้้�น ไม่่ทราบขนาด ทำ�ำ ให้้หมดสติิ จนเมื่อ�่ รู้ส้� ึึกตัวั ขึ้้น� จึงึ พยายามคลานลงสู่� ร้้อยโท เจนฯ ต้้องรัักษาบาดแผลตามร่่างกายจากสะเก็็ดระเบิิด รวมทั้้�ง พื้้�นราบ จนเช้้าของวันั ที่่� ๑๒ กุุมภาพัันธ์์ ๒๕๔๔ จึึงลงมาถึึงพื้้�นด้้านล่่าง อาการกล้้ามเนื้้�ออ่่อนแรงจากการถููกคุุมขัังที่่� รพ.พระมงกุุฎเกล้้า และเคลื่่�อนที่่�ต่่อไปตามเส้้นทางริิมแม่่น้ำำ��ห้้วยน้ำำ��ริิน จนถููกพบ จ.กรุุงเทพฯ อีีกระยะหนึ่่�ง เมื่่�อร่่างกายแข็็งแรงขึ้ �น จึึงได้้กลัับมา โดยชาวบ้้าน และทหารว้้า สิิบโท เจนฯ จึึงถููกนำำ�ข้้ามแม่่น้ำำ��ห้้วยริิน รับั ราชการ โดยบรรจุคุ รั้ง� แรกในตำ�ำ แหน่ง่ นายทหารปฏิบิ ัตั ิกิ ารจิติ วิทิ ยา ขึ้ �นรถกระบะไปยัังหมู่่�บ้้านว้้า และให้้นอนพัักที่่�นั่่�น ๑ คืืน จนเช้้า ร้้อย.ปจว.พััน.ปจว. (อััตรา ร.ท.) เมื่่�อ ๑๐ พฤศจิิกายน ๒๕๔๖ ของวัันที่่� ๑๓ กุุมภาพัันธ์์ ๒๕๔๔ ทหารพม่่าได้้นำำ�เฮลิิคอปเตอร์์ ปัจั จุบุ ันั รับั ราชการตำ�ำ แหน่ง่ ประจำ�ำ แผนก รร.สพศ.ศสพ. (ชกท.๒๕๔๘) มารัับตััวไปตรวจรัักษาที่่�โรงพยาบาลท่่าขี้ �เหล็็ก โดยมีีเวรยามคุ้้�มกััน (อััตรา พ.ต.) ตั้้�งแต่่ ๑๑ ธัันวาคม ๒๕๕๖ ๒๔ ชั่่�วโมง และใส่่กุุญแจมืือไว้้ตลอดเวลา จนเวลาผ่่านไปประมาณ ๓ เดืือน แผลที่ศ�่ ีีรษะและตามลำ�ำ ตัวั เริ่ม� แห้้ง แต่่หููยัังไม่่ค่อ่ ยได้้ยิินเสีียง พัันตรีี เจน สมานทอง จึึงเป็็นอีีกหนึ่่�งต้้นแบบของนัักรบพิิเศษ เนื่่�องจากหููซ้้ายดัับสนิิท ๑ ข้้าง และหููขวาได้้ยิินเพีียง ๕๐ เปอร์์เซ็็นต์์ ผู้้�กล้้าหาญ ที่่�ยอมอุุทิิศเลืือดเนื้้�อ หยาดเหงื่่�อแรงกาย เพื่่�อทำำ� จึึงถููกส่่งตััวไปที่่�เมืืองย่่างกุ้้�ง และเมืืองมััณฑะเลย์์ ประเทศพม่่า หน้้าที่่�ชายชาติิทหาร ในการปกป้้องอธิิปไตย และรัักษาเกีียรติิภููมิแิ ผ่่น โดยเครื่่�องบินิ โดยสาร จากนั้้�นถููกนำ�ำ ตััวเข้้าห้้องคุมุ ขังั และมีีเจ้้าหน้้าที่�่ ดิิ น เ กิิ ด ทางพม่่า มาพบปะ ซัักถามข้้อมููลต่่างๆ ทุุก ๒ - ๓ เดืือน ถึงึ แม้้การบาดเจ็บ็ จากการรบ และความทุุกข์์ทรมานจากการตกเป็็น เชลยศึกึ ในครั้ง� นั้้น� จะมีีผลต่่อสุขุ ภาพร่่างกาย และสููญเสีียการได้้ยินิ บางส่่วนจนถึึงทุุกวัันนี้้� แต่่สิ่ �งเหล่่านั้้�น ไม่่สามารถทำำ�ลายความสุุข จากจิิตใจอัันกล้้าแกร่่งของ พัันตรีี เจน สมานทอง ที่่�ได้้ปฏิิบััติิหน้้าที่่� 111

หในน่ก่วายรเสูฉ้ �รพบาชะกาิยิจแปฏดิิบนััไติทิกยาร–พิิเกศััมษพููชา การปฏิบิ ัตั ิใิ นพื้้น� ที่ป�่ ราสาทพระวิหิ าร, การปฏิบิ ัตั ิกิ ารในพื้้น� ที่ป�่ ราสาทตาเมืือน - ปราสาทตาควาย พ.ศ.๒๕๕๔ สถานการณ์์ การปฏิิบััติิ จากกรณีี กองกำำ�ลังั สุุรนารีี สั่่�งให้้ชุุดทหารช่า่ งปรับั ปรุุงเส้้นทาง การจััดกำำ�ลััง : หน่่วยเฉพาะกิิจปฏิิบััติิการพิิเศษ ส่่วนแยก ทางยุุทธวิิธีีในพื้้�นที่�่ของฝ่่ายไทย จากบริิเวณฐานยิงิ ค. ๘๑ มิิลลิิเมตร (ฉก.ปพ.สย.) ศููนย์์ปฏิิบััติิการ กองทััพบก (ศปก.ทบ.) ได้้สั่่�งให้้ ของหน่ว่ ยเฉพาะกิจิ กรมทหารพรานที่�่ ๒๓ เข้้าสู่�พื้น� ที่ฐ�่ านปฏิบิ ัตั ิกิ าร หน่ว่ ยบััญชาการสงครามพิิเศษ จััดกำำ�ลัังขึ้้�นควบคุุมทางยุุทธการ ของฝ่่ายไทยบริิเวณพื้้�นที่่�ฐานตำำ�รวจตระเวนชายแดนเก่่า เพื่่�อเพิ่่�ม กัับกองกำำ�ลังั สุุรนารีี เพื่อ่� ปฏิิบััติภิ ารกิจิ ป้้องกัันชายแดน โดยจัดั กำ�ำ ลััง ประสิทิ ธิภิ าพในการส่่งกำำ�ลัังบำำ�รุุง สร้้างความไม่พ่ อใจต่อ่ ฝ่า่ ยกััมพููชา ๑ ฉก.ปพ.สย. (อัตั รา ๒๖๒ นาย) ประกอบด้้วย บก.ฉก.ปพ.สย.จาก จนเมื่่�อวัันที่่� ๔ กุุมภาพัันธ์์ ๒๕๕๔ เวลาประมาณ ๑๕๐๐ รพศ.๑ จำ�ำ นวน ๑๐ นาย, ๑ ร้้อย.รพศ.จาก รพศ.๑ จำ�ำ นวน ๙๗ ฝ่า่ ยกัมั พููชาได้้ลอบเข้้ามาโจมตีีชุดุ ทหารช่า่ ง และควบคุุมตัวั ชุุดทหาร นาย และ ๑ ร้้อย.จจ. จาก พััน.จจ. รพศ.๓ จำ�ำ นวน ๑๕๕ นาย ติิดตามสถานการณ์์ชั่่�วคราวฝ่่ายไทยไว้้ ๕ คน จากนั้้�นการปะทะ โดยมีี พัันเอก อุุดมศักั ดิ์� บัวั พรหมมาตร์ ์ ผบ.รพศ.๑ เป็น็ ผบ.ฉก.ปพ.สย. ได้้ขยายตัวั ไปในพื้้น� ที่ใ�่ กล้้เคีียง ซึ่่ง� ฝ่า่ ยเราได้้ใช้้อาวุธุ ตอบโต้้ฝ่า่ ยกัมั พููชา และให้้ ชค.๑๓ (บก.ควบคุุม ๑) ขึ้้น� ควบคุมุ ทางยุุทธการ การปฏิิบััติกิ าร ตามกฎการปะทะจนเมื่่�อสามารถพิิสููจน์์ทราบได้้ว่่า ฝ่่ายกััมพููชาใช้้ ฉก.ปพ.สย. ได้้เคลื่่�อนย้้ายจากค่่ายวชิิราลงกรณ์์ จ.ลพบุุรีี เมื่่�อ ปืืนใหญ่ส่ นาม และเครื่่�องยิิงจรวด บีีเอ็็ม-๒๑ (BM-21) ต่่อเป้้าหมาย ๗ กุุมภาพัันธ์์ ๒๕๕๔ เวลา ๑๖๐๐ โดย บก.ฉก.ปพ.สย. ทางพลเรืือน ฝ่่ายไทยจึึงใช้้ปืนื ใหญ่่สนามยิิงตอบโต้้ และปะทะกัับ เข้้าที่่�ตั้้�ง ณ บก.ชค.๑๓ (บก.ฉก.ทพ.๒๓) กำำ�ลััง ร้้อย.รพศ.และ ร้้อย.จจ. ฝ่่ายกัมั พููชา จนถึึงวันั ที่่� ๖ กุุมภาพัันธ์์ ๒๕๕๔ ซึ่่�งผลจากการปะทะ เข้้าที่่�รวมพลขั้้�นต้้นที่่�วััดบ้้านน้ำำ��เย็็น อ.กัันทรลัักษ์์ จ.ศรีีษะเกษ ในห้้วงดัังกล่่าว ทำำ�ให้้กำำ�ลังั พลฝ่่ายไทย เสีียชีีวิิต ๒ นาย ได้้รัับบาดเจ็บ็ เมื่่�อวัันที่่� ๘ กุมุ ภาพันั ธ์์ ๒๕๕๔ เวลา ๐๒๐๐ หลังั จากนั้้�นได้้ร่ว่ ม ๓๔ นาย ราษฎรเสีียชีีวิติ ๑ คน บาดเจ็บ็ ๖ คน และราษฎรได้้อพยพเข้้า ประชุุม และประสานการปฏิิบััติิกัับ ทก.กกล.สุุรนารีี ในเรื่่�อง พื้้น� ที่ร�่ องรับั ผู้้อ� พยพ ๓๘ แห่ง่ ใน ๑๑ อำ�ำ เภอ ๒๑,๗๒๐ คน บ้้านเรืือน การแจ้้งเตืือนความเคลื่�อ่ นไหวของ ทหารกัมั พููชา ในพื้้�นที่่ร� ะวัังป้้องกันั เสีียหาย ๓๗ หลััง, อาคารเรีียนเสีียหาย ๒ หลััง โดยประสานข้้อมููลกัับ บก.ควบคุุม ๑ และเสนอแนะการใช้้หน่่วย ร้้อย.รพศ.,ร้้อย.จจ. และ ชค.๑๓ ปฏิิบัตั ิภิ ารกิิจทางยุุทธวิธิ ีีสนับั สนุนุ ห น่่ ว ย ต า ม แ บบที่่� ว า ง กำำ�ลัั ง เ ผชิิ ญ หน้้ากัับ ทหารกััมพููชา ห้้วงวัันที่่� ๘ กุมุ ภาพัันธ์์ - ๑๘ มีีนาคม ๒๕๕๔ รวมทั้้ง� จัดั บก.ฉก.นารายณ์์ เพื่่�อปฏิิบััติิตามแผนเผชิิญเหตุุสรรพสิิทธิ์ � ๐๓ – กกล.สุุรนารีี ห้้วง มีีนาคม – เมษายน ๒๕๕๔ และแผนสุุรนารีี ๐๑ – กกล.สุรุ นารีี ห้้วง พฤษภาคม – กันั ยายน ๒๕๕๔ ในการปฏิบิ ัตั ิภิ ารกิจิ ในพื้้น� ที่�ภ่ ูู มะเขืือ, ช่่องโดนเอาว์ ์ ถ้ำ�ำ� พระ, พลาญยาว, ห้้วยตามาเรีีย, ช่อ่ งตาเฒ่า่ และปราสาทพระวิิหาร ในภารกิิจเป็น็ กองหนุุนเคลื่อ�่ นที่เ�่ ร็ว็ สนับั สนุนุ งานด้้านการข่า่ วในพื้้น� ที่ร�่ ะวังั ป้อ้ งกันั เสริมิ แนวต้้านทานให้้กับั หน่ว่ ยตั้ง�้ รับั 112

กาลานุุกรมหน่่วยรบพิิเศษกองทััพบกไทย ในพื้้น� ที่ล�่ ่อ่ แหลม, เตรีียมการกวาดล้้าง ทำ�ำ ลายฝ่า่ ยตรงข้้าม ผลการปฏิบิ ัตั ิิ ผลการปฏิิบััติใิ นพื้้น� ที่�ป่ ราสาทพระวิิหาร ห้้วงวัันที่่� ๔ – ๑๖ กุมุ ภาพัันธ์์ ๒๕๕๔ ฝ่า่ ยไทยบาดเจ็็บ ๑ นาย ฝ่า่ ยทหารกัมั พููชาเสีียชีีวิติ จำำ�นวน ๒๐ นาย บาดเจ็บ็ จำำ�นวน ๑๐ นาย ทำำ�ลายอาวุุธยิงิ สนับั สนุนุ ได้้ ๑๐ กระบอก การปฏิิบััติกิ ารในพื้้�นที่�่ปราสาทตาเมืือน – ปราสาทตาควาย เมื่อ�่ ๒๒ เมษายน ๒๕๕๔ เวลา ๐๖๓๐ กองกำ�ำ ลัังสุรุ นารีี ( ฉก.ทพ.๒๖ ) ได้้จััดกำ�ำ ลัังเข้้าพบปะกัับทหารกััมพููชาบริิเวณด้้านทิิศตะวัันตก ปราสาทตาควาย เนื่อ�่ งจากทหารกััมพููชาได้้เข้้ามาดััดแปลงที่่�มั่น� บริิเวณ ทิศิ ตะวันั ตกปราสาทตาควายและพยายามพกพาอาวุธุ เข้้ามายังั บริเิ วณ ปราสาทฯ ขณะกำำ�ลังั ฝ่่ายเราเข้้าพบปะ ทหารกัมั พููชาได้้ยิิงด้้วยปืนื เล็็ก ต่่อกำ�ำ ลัังพลของฝ่า่ ยเรา จึึงเกิิดการปะทะกันั ขึ้�น และขยายแนวไปยังั พื้้น� ที่่�ช่อ่ งกร่า่ ง และปราสาทตาเมืือน โดยใช้้อาวุุธยิงิ ทุกุ ชนิดิ รวมถึึง เครื่่�องยิงิ ลููกระเบิิด และปืนื ใหญ่่ต่อ่ ฝ่า่ ยเรา ฝ่า่ ยเราจึึงตอบโต้้ด้้วย อาวุธุ จนกระทั่่�งเวลา ๑๐๐๐ ฝ่่ายกััมพููชาได้้ประสานขอหยุุดยิิง ฝ่่ายเราหยุุดยิิงแต่่ฝ่่ายกััมพููชาไม่่หยุุดยิิงตามที่่�ตกลงไว้้ ฝ่่ายเราจึึงได้้ ระดมยิิงตอบโต้้ต่่อไป การสู้้�รบจึึงเริ่ �มตั้้�งแต่่ ๒๓ เมษายน ถึึง ๓ พฤษภาคม ๒๕๔๔ ผลการปฏิบิ ััติิ ฝ่่ายเรา เสีียชีีวิติ ๑ นาย ได้้แก่ ่ ร้้อยตรีี อุทุ ััย หมื่�น่ อภััย รพศ.๑ บาดเจ็บ็ จำ�ำ นวน ๑๘ นาย ฝ่่ายทหารกััมพููชา เสีียชีีวิติ จากชุดุ ซุ่�มยิิง จำ�ำ นวน ๑๒ นาย และจากตัวั แทนแหล่่งข่า่ วจากกัมั พููชาแจ้้งว่า่ ทหาร กััมพููชาเสีียชีีวิติ ๘๒ นาย บาดเจ็บ็ ๘๗ นาย อาวุุธยุทุ โธปกรณ์เ์ สีียหาย เพป็ร็นะจำรำ�านชวนทมาานกยศทหารเป็น็ กรณีีพิเิ ศษ ร้้อยตรีี อุทุ ััย หมื่�น่ อภััย เป็น็ พลตรีี 113

การปฏิิบััติิการเพื่่อสัันติิภาพ กองกำ�ำ ลังั ๙๗๒ ไทย–ติมิ อร์ต์ ะวันั ออก พ.ศ.๒๕๔๒ – ๒๕๔๗ หลัังจากการลงประชามติิเพื่�่อปกครองตนเองของติิมอร์์ตะวััน ตั้�ง้ แต่่ ๑ ตุุลาคม ๒๕๔๒ ถึงึ ๓๑ มกราคม ๒๕๔๓ ในห้้วงการปฏิบิ ััติิ ออกเมื่อ่� พ.ศ.๒๕๔๒ องค์ก์ รสหประชาชาติิ โดยมติคิ ณะรััฐมนตรีี ภารกิิจกองกำำ�ลังั นานาชาติิ (INTERFET) กองกำำ�ลังั ทหารบกไทย/ติิมอร์์ ความมั่�นคงที่�่ ๑๒๖๔ (ค.ศ.๑๙๙๙) เมื่อ่� ๑๕ กันั ยายน ๒๕๔๒ ตะวัันออก มีีการจัดั ประกอบด้้วย กองบัญั ชาการ และหน่ว่ ยขึ้�นตรง จึึงให้้จััดตั้้�งกองกำำ�ลัังนานาชาติิในติิมอร์์ตะวัันออก หรืือ IFET อีีก ๔ หน่ว่ ยคืือ กองพันั ทหารราบไทย ชุดุ ปฏิิบัตั ิิการบินิ , ชุดุ ควบคุุม (Internationaforces In East Timor) เพื่อ�่ ที่จ�่ ะควบคุมุ สถานการณ์์ การปฏิิบััติกิ ารพิเิ ศษ ๒๕ นาย คืือ น.๖, ส.๑๙ และส่ว่ นสนัับสนุนุ ความไม่ส่ งบที่เ�่ กิดิ ขึ้น� อย่า่ งรุนุ แรง ประเทศไทยได้้รับั ร้้องขอจากองค์ก์ าร กำำ�ลัังทั้้�งสิ้�น ๑,๑๙๙ นาย รัับผิิดชอบพื้้น� ที่่� อ.เบาเกา และ อ.วีีเคเค สหประชาชาติิ และประเทศอิินโดนีีเซียี ให้้จััดกำ�ำ ลังั ทหารเข้้าร่ว่ ม ต่่อมาได้้แปรสภาพ และปรัับกำำ�ลัังเป็็น “กองกำำ�ลัังรัักษาสันั ติภิ าพ ๙๗๒ ปฏิบิ ัตั ิิภารกิจิ ดัังกล่่าว รััฐบาลไทยจึึงได้้อนุุมัตั ิใิ ห้้ส่ง่ กำำ�ลังั เข้้าร่่วมปฏิิบัตั ิิ ไทย/ติิมอร์์ตะวัันออก” ปฏิิบััติิงานภายใต้้กองกำำ�ลััง UNTAET โดยส่ง่ ภารกิจิ กองกำ�ำ ลัังนานาชาติิ ร่่วมกับั อีีก ๒๔ ประเทศ ภายใต้้การนำำ� ทหารหมุนุ เวีียนไปปฏิิบัตั ิงิ านทั้้�งสิ้น� ๘ ผลััด ของประเทศออสเตรเลีีย โดยมีี บก.ทหารสููงสุดุ เป็น็ หน่่วยรัับผิิดชอบ ในการดำำ�เนิินการจััดกำำ�ลัังจากเหล่่าทััพ เข้้าปฏิิบััติิภารกิิจร่่วมกัับ หน่่วยรบพิิเศษปฏิิบััติิงานในติิมอร์์ตะวัันออกใช้้นามหน่่วยว่่า กองกำำ�ลัังนานาชาติิในติิมอร์์ตะวัันออก โดยได้้กำำ�หนดนามหน่่วยว่่า “ชุดุ ควบคุมุ การปฏิบิ ัตั ิกิ ารพิเิ ศษ” มีีคำ�ำ ย่อ่ คืือ ชค.กพศ. โดยมีีภารกิจิ คืือ “กองกำำ�ลังั เฉพาะกิิจร่ว่ ม ไทย/ติิมอร์ ์ ตะวัันออก” โดยกองทััพบกได้้จัดั ปฏิบิ ัตั ิิการพิิเศษสนัับสนุนุ กกล.๙๗๒ ไทย/ติิมอร์ ์ ตอ. ในการปฏิิบัตั ิกิ าร กำำ�ลัังเข้้าร่ว่ มปฏิิบััติกิ ารในนาม “กกล.ทบ.ไทย/ติิมอร์”์ ปฏิบิ ััติภิ ารกิจิ ทางทหาร ภายในพื้้�นที่�่ อ.เบาเกา (Baucau) และอ.วีีเคเค (Viqueque) ติิมอร์์ตะวัันออก เพื่่�อดำำ�รงรัักษาสภาพแวดล้้อมที่่�ปลอดภััย ให้้การ สนัับสนุุน และป้้องกัันการปฏิิบััติิงานขององค์์ประกอบหลัักของ UNTAET ได้้แก่่ ส่่วนการปกครองและบริิหารสาธารณะ (GPA) ส่่วนความช่่วยเหลืือด้้านมนุุษยธรรม และฟื้้�นฟููเร่่งด่่วน (HAER) เพื่่�อสถาปนาความเชื่่�อมั่่�นให้้เกิิดขึ้ �นในภููมิิภาค อัันจะส่่งผลต่่อการ พััฒนาเสริิมสร้้างติมิ อร์ต์ ะวันั ออกต่อ่ ไป 114

กาลานุุกรมหน่่วยรบพิิเศษกองทััพบกไทย ๓. พันั ตรีี เสกสรร สุุขสัังข์ ์ ผบ.ชค.กพศ.ไทย/ติมิ อร์ ์ ผลััดที่่� ๓ ปฏิบิ ััติิภารกิจิ ตั้�ง้ แต่่ ๑ กุมุ ภาพันั ธ์์ – ๓๑ กรกฎาคม ๒๕๔๔ โดยมีี บทบาท และภารกิิจของหน่่วยรบพิิเศษที่่�ปฏิิบััติิการในติิมอร์์ พัันเอก ปรีีชา พลายอยู่่�วงษ์์ ปฏิิบััติิหน้้าที่่�เป็็น ผบ.กองกำำ�ลัังฯ ตะวัันออก ตั้้�งแต่ป่ ีี พ.ศ.๒๕๔๒ โดย ชค.กพศ. ผลัดั ที่�่ ๑ (INTERFET)/ กำ�ำ ลังั หลัักจััดจาก ร.๑๕ พััน.๒ (UNTAET) จนถึึง ผลัดั ที่�่ ๘ (UNMISET) มีีการเปลี่�่ยนแปลงไปตามกรอบ และกฎบัตั รสหประชาชาติทิ ี่ก�่ ำ�ำ หนดในแต่ล่ ะห้้วงเวลา การปฏิบิ ัตั ิภิ ารกิจิ ๔. พันั ตรีี นิิโรธ ฉายากุุล ผบ.ชค.กพศ.ไทย/ติมิ อร์ ์ ผลัดั ที่�่ ๔ ของหน่่วยรบพิิเศษในติิมอร์์ตะวัันออก สามารถสนัับสนุุนให้้ภารกิิจ ปฏิิบััติภิ ารกิิจตั้�ง้ แต่่ ๑ สิงิ หาคม ๒๕๔๔ – ๓๑ มกราคม ๒๕๔๕ โดยมีี ส่ว่ นรวมของกองกำ�ำ ลััง ๙๗๒ ไทยติิมอร์ต์ ะวันั ออกประสบความสำ�ำ เร็จ็ พัันเอก ทนงศัักดิ์� อภิิรัักษ์โ์ ยธินิ ปฏิบิ ััติหิ น้้าที่�่เป็็น ผบ.กองกำำ�ลัังฯกำำ�ลััง ตามวััตถุุประสงค์์ของสหประชาชาติิในการสร้้างสัันติิภาพและ หลัักจััดจาก ร.๑๗ พััน.๒ ความสงบสุุขในติิมอร์ต์ ะวันั ออก และยัังเป็น็ การสร้้างชื่่�อเสีียงให้้กับั ประเทศไทยได้้เป็็นอย่่างมาก ประเทศติิมอร์์ตะวัันออกได้้จััดให้้มีี ๕. พัันตรีี สมชััย มาลีีนันั ท์์ ผบ.ชค.กพศ.ไทย/ติิมอร์ ์ ผลัดั ที่�่ ๕ การเลืือกตั้ง�้ และจััดตั้�ง้ เป็น็ ประเทศอย่่างเป็็นทางการเป็น็ ที่�่เรีียบร้้อย ปฏิบิ ััติภิ ารกิจิ ตั้ง�้ แต่่ ๑ กุมุ ภาพันั ธ์์ – ๓๑ กรกฎาคม ๒๕๔๕ โดยมีี เมื่่�อวันั ที่�่ ๒๐ พฤษภาคม ๒๕๔๕ (ค.ศ.๒๐๐๒) เมื่่�อประเทศติมิ อร์์ พัันโท จริินทร์์ จ้้อยสองสีี ปฏิิบััติิหน้้าที่่�เป็็น ผบ.กองกำำ�ลัังฯ ตะวัันออก เข้้าร่่วมองค์์การสหประชาชาติิในปีีเดีียวกัันได้้ตั้้�งชื่่�อ กำำ�ลังั หลักั จัดั จาก ร.๙ พััน.๓ ประเทศอย่่างเป็็นทางการว่่า “ติิมอร์์-เลสเต” ๖. พัันตรีี องอาจ อิ่่ม� ศิริ ิ ิ ผบ.ชค.กพศ.ไทย/ติมิ อร์ ์ ผลัดั ที่�่ ๖ รายนามผู้้�บัังคัับชุุดควบคุุมการปฏิิบััติิการพิิเศษ (ชค.กพศ.) ปฏิบิ ััติภิ ารกิิจตั้ง�้ แต่่ ๑ สิงิ หาคม ๒๕๔๕ – ๒๔ กุุมภาพัันธ์์ ๒๕๔๖ โดยมีี ไทย - ติมิ อร์์ทั้้ง� ๘ ผลัดั ได้้แก่่ พัันโท กาจบดิินทร์์ ยิ่่�งดอน ปฏิิบััติิหน้้าที่่�เป็็น ผบ.กองกำำ�ลัังฯ กำำ�ลังั หลัักจััดจาก ร.๓ ๑. พันั ตรีี ณััฐวุุฒิิ นาคะนคร ผบ.ชค.กพศ.ไทย/ติมิ อร์ ์ ผลััดที่�่ ๑ ปฏิบิ ััติภิ ารกิจิ ในกองกำำ�ลังั INTERFET ตั้ง�้ แต่่ ๑ ตุุลาคม ๒๕๔๒ – ๗. พัันตรีี เดชา ศรีีมงคล ผบ.ชค.กพศ.ไทย/ติิมอร์ ์ ผลััดที่�่ ๗ ๓๑ มกราคม ๒๕๔๓ และภารกิิจในกองกำ�ำ ลังั UNTAET ตั้�ง้ แต่่ ปฏิิบััติภิ ารกิิจตั้�ง้ แต่่ ๒๑ กุุมภาพันั ธ์์ – ๑๕ สิงิ หาคม ๒๕๔๖ โดยมีี ๑ กุุมภาพัันธ์์ – ๓๑ กรกฎาคม ๒๕๔๓ โดยมีี พัันเอก นภดล เจริิญพร พัันโท ชวลิติ จารุกุ ลัสั ปฏิบิ ัตั ิหิ น้้าที่่เ� ป็็น ผบ.กองกำ�ำ ลังั ฯ กำ�ำ ลัังหลััก ปฏิิบััติิหน้้าที่่�เป็็น ผบ.กองกำำ�ลัังฯ กำำ�ลัังหลัักจััดจาก ร.๓๑ พััน.๓ รอ. จััดจาก ร.๕ ๒. พันั ตรีี จตุุรงค์ ์ จัันทรานนท์์ ผบ.ชค.กพศ.ไทย/ติมิ อร์ ์ ผลััดที่�่ ๒ ๘. พันั ตรีี วสันั ต์์ เสืือยาง ผบ.ชค.กพศ.ไทย/ติมิ อร์ ์ ผลััดที่�่ ๘ ปฏิิบััติภิ ารกิจิ ตั้�ง้ แต่่ ๑ สิิงหาคม ๒๕๔๓ – ๓๑ มีีนาคม ๒๕๔๔ โดยมีี ปฏิบิ ััติภิ ารกิิจตั้ง�้ แต่่ ๒๕ กรกฎาคม ๒๕๔๖ – ๙ ธันั วาคม ๒๕๔๖ โดยมีี พันั เอก พิิเชษฐ์ ์ วิสิ ััยจร ปฏิบิ ัตั ิิหน้้าที่�่เป็็น ผบ.กองกำ�ำ ลังั ฯ กำ�ำ ลังั หลักั พัันโท อำำ�นาจ ศรีีมาก ปฏิิบััติหิ น้้าที่เ่� ป็็น ผบ.กองกำำ�ลัังฯ กำำ�ลังั หลักั จััดจาก ร.๖ พััน.๑ จััดจาก ร.๔ พันั .๒ นับั เป็น็ กำ�ำ ลังั ทหารไทยผลัดั สุดุ ท้้ายในภารกิจิ รักั ษา สันั ติภิ าพในประเทศติิมอร์ต์ ะวันั ออก 115

ร้้อย.ช.ฉก. ๙๗๕ ไทย-อัฟั กานิสิ ถาน พ.ศ.๒๕๔๖ สถานการณ์์ การจััดกำ�ำ ลังั ภายหลังั เหตุกุ ารณ์์ การปฏิบิ ัตั ิิการขับั ไล่่ กลุ่�มตาลีีบัันของกลุ่�ม จากมติิดัังกล่า่ ว ประเทศไทย โดยกองบััญชาการทหารสููงสุุด Coallition Forces จากหลายประเทศ ภายใต้้การนำำ�ของสหรััฐฯ ซึ่ง� ในขณะนั้้น� มีี พลเอก สุุรยุทุ ธ์์ จุุลานนท์์ ดำำ�รงตำ�ำ แหน่ง่ ผบ.ทหารสููงสุุด ผลจากการโจมตีีทางอากาศ และภาคพื้้�นดิิน ร่่วมกัับกลุ่�มต่่อต้้าน มีีคำ�ำ สั่่ง� บก.ทหารสููงสุดุ (เฉพาะ) ที่�่ ๒๗๙/๔๖ เรื่อ� งให้้กำ�ำ ลังั พลกองทัพั ไทย ชาวอััฟกานิิสถาน ทำำ�ให้้กลุ่ �มตาลีีบัันถููกขัับไล่่ไป และความเสีียหาย ไปปฏิบิ ัตั ิหิ น้้าที่ใ�่ นประเทศอัฟั กานิสิ ถาน ลงวันั ที่�่ ๔ มีีนาคม ๒๕๔๖ จากผลการโจมตีีดัังกล่่าว ได้้มีีการจััดการประชุุมนานาชาติิในการ โดยในส่่วนของกองทััพไทยได้้ส่ง่ “กองร้้อยทหารช่่างเฉพาะกิิจ ๙๗๕ ปฏิบิ ัตั ิภิ ารกิจิ บููรณะฟื้้น� ฟููประเทศอัฟั กานิสิ ถาน จนกระทั่่ง� เมื่อ�่ ๒๘ มีีนาคม ไทย - อัฟั กานิิสถาน” กำำ�ลัังพล ๑๓๐ นาย เข้้าปฏิิบััติิภารกิิจด้้านการช่่าง ๒๕๔๕ สหประชาชาติิได้้มีีมติใิ ห้้การช่่วยเหลืือในอััฟกานิิสถานตามมติิ การแพทย์์ และภารกิจิ พิเิ ศษตามที่ไ�่ ด้้รับั มอบหมาย ในพื้้น� ที่เ�่ มืืองบากราม ของสหประชาชาติิที่่� ๑๔๐๑ ในเรื่่�องการช่่วยเหลืือด้้านมนุุษยธรรม และซาริกิ า จ.ปราวาน ทางเหนืือของกรุงุ คาร์บ์ ููล ตั้ง�้ แต่เ่ ดืือนเมษายน – และการฟื้้�นฟููฯ กันั ยายน ๒๕๔๖ การจัดั และภารกิจิ ของหน่ว่ ยรบพิเิ ศษ:หน่ว่ ยบัญั ชาการสงครามพิเิ ศษ ได้้รัับมอบภารกิิจในส่่วนของ ตอนระวัังป้้องกััน ร้้อย.ช.ฉก.๙๗๕ ไทย/อัฟั กานิิสถานโดยมอบภารกิิจให้้ กรมรบพิเิ ศษที่�่๓เป็น็ หน่่วยหลััก ในการจัดั กำ�ำ ลังั ของ ตอนระวังั ป้อ้ งกันั ฯ ซึ่ง� เป็น็ กำ�ำ ลังั พลจาก ร้้อย.ปพ.รพศ.๓ จำำ�นวน ๑๔ นาย สมทบด้้วยกำำ�ลังั พลจาก พันั .จจ., รร.สพศ.ศสพ. และ พััน.ปจว. จำ�ำ นวน ๔ นาย รวมทั้้�งสิ้�น จำ�ำ นวน ๑๘ นาย 116

กาลานุุกรมหน่่วยรบพิิเศษกองทััพบกไทย ผลการปฏิบิ ััติิ โดยตอนระวัังป้้องกััน ร้้อย.ช.ฉก. ๙๗๕ ไทย/อััฟกานิิสถาน ตอนระวัังป้้องกันั ฯ สามารถปฏิบิ ัตั ิภิ ารกิจิ ตามที่ผ�่ ู้้�บัังคับั บััญชา มีีโครงสร้้างการจััดประกอบด้้วย บก.ตอน และ ๒ ชุดุ ระวังั ป้้องกััน มอบหมาย ได้้สำ�ำ เร็จ็ เรีียบร้้อย และปลอดภัยั โดยได้้รับั ความชื่่�นชมใน โดยมีี ร้้อยเอก ภินิ ันั ท์์ เอี่ย�่ มละออง รอง ผบ.ร้้อย.ปพ.รพศ.๓ ปฏิบิ ัตั ิิ การปฏิบิ ััติงิ านจากประชาชนในพื้้�นที่่� รวมทั้้ง� ชาติพิ ัันธมิิตรที่่�ปฏิิบััติิร่่วม หน้้าที่เ�่ ป็น็ ผบ. ตอนระวังั ป้้องกันั ภารกิจิ และการปฏิิบััติิในการระวััง กันั ว่่าสามารถปฏิิบัตั ิไิ ด้้อย่า่ งมีีประสิทิ ธิิภาพ ป้้องกันั การข่่าว การฝึึก และการปฏิบิ ััติกิ ารจิติ วิิทยา ให้้กับั กองกำำ�ลััง ฉก.๙๗๕ ไทย-อััฟกานิิสถาน การปฏิบิ ััติิ ตอนระวังั ป้อ้ งกันั ฯ ปฏิบิ ัตั ิกิ ารเป็น็ ส่ว่ นระวังั ป้อ้ งกันั ในการปฏิบิ ัตั ิงิ าน ทางการช่่าง ในพื้้น� ที่�่ปฏิบิ ัตั ิิการให้้กับั กำำ�ลััง ร้้อย.ช.ฉก.๙๗๕ฯ ซึ่่ง� กำำ�ลััง ส่ว่ นหน้้าได้้ออกเดิินทางจากท่่าเรืือจุกุ เสม็็ด เมื่อ่� ๑๖ กุุมภาพัันธ์์ ๒๕๔๖ และกำำ�ลัังพลส่่วนใหญ่่ได้้ออกเดิินทางจากท่่าอากาศยาน บน.๖ เมื่อ่� ๑๖ มีีนาคม ๒๕๔๖ โดยเข้้าปฏิบิ ััติกิ าร ณ พื้้น� ที่่ข� องสนามบิิน บาแกรม ประเทศอััฟกานิิสถาน โดยมีีการปฏิิบััติิที่่�สำำ�คััญ ได้้แก่่ ปฏิิบััติิการเป็็นหน่่วยระวัังป้้องกัันในการรัักษาความปลอดภััยตามลำ�ำ พััง หรืือร่ว่ มกับั กำ�ำ ลังั เจ้้าหน้้าที่ห�่ น่ว่ ยงานอื่น�่ ปฏิบิ ัตั ิกิ ารลาดตระเวนและหาข่า่ ว ในพื้้น� ที่ร�่ ับั ผิดิ ชอบ ปฏิบิ ัตั ิกิ ารอารักั ขา และรักั ษาความปลอดภัยั บุคุ คลสำ�ำ คัญั ให้้คำ�ำ แนะนำ�ำ ในเรื่อ� งเกี่ย� วกับั การปฏิบิ ัตั ิกิ ารจิติ วิทิ ยา สำ�ำ หรับั ใช้้เป็น็ มาตรการ เสริิมในการปฏิิบััติิภารกิิจ และให้้คำำ�แนะนำำ� หรืือทำำ�การฝึึกในเรื่่�อง พื้้น� ฐานการปฏิบิ ัตั ิกิ ารพิเิ ศษให้้กับั ร้้อย.ช.ฉก.๙๗๕เพื่อ�่ ใช้้เป็น็ มาตรการ เสริมิ ประสิทิ ธิภิ าพการทำำ�งาน และสร้้างระเบีียบวิินัยั ให้้กัับกำ�ำ ลังั พล 117

กองกำ�ำ ลังั ๙๗๖ ไทย-อิริ ักั พ.ศ.๒๕๔๖ หลัังจากเหตุุการณ์์ ก่่อการร้้ายที่่�เกิิดขึ้้�นในสหรััฐอเมริิกา ไทย/อิิรััก มีีโครงสร้้างการจััดประกอบด้้วย บก.มว.รวป.และ เมื่่�อ ๑๑ กัันยายน ๒๕๔๔ สหรัฐั ฯได้้ใช้้การปฏิบิ ัตั ิกิ ารทางทหารต่อ่ กลุ่�ม ๓ หมู่่� รวป. จัดั กำำ�ลัังจำ�ำ นวน ๒ ผลััด โดย องค์์กรก่่อการร้้าย และโคนล้้มรััฐบาลตาลีีบัันในอััฟกานิิสถาน รวมทั้้�ง ขยายขอบเขตการปราบปรามการก่่อการร้้าย และขจััดการลัักลอบ - ผลัดั ที่่� ๑ ห้้วงตั้้�งแต่่ ๑๐ กัันยายน ๒๕๔๖ – ๑๑ มีีนาคม ๒๕๔๗ การเสริิมสร้้างการพััฒนาอาวุุธอานุุภาพทำำ�ลายล้้างสููง โดยในต้้น มีี พัันตรีี วิินััย พิิมาย รอง ผบ.พันั .จจ.รพศ.๓ เป็น็ ผบ.มว.รวป. พ.ศ.๒๕๔๕ สหรัฐั ฯ มีีท่่าทีีแข็ง็ กร้้าวต่่ออิิรักั และประกาศท่่าทีีชััดเจน ที่�ต่ ้้องการกำ�ำ จัดั ประธานาธิิบดีีซััดดััม ฮุสุ เซนโดยเมื่�่อ๒๐ มีีนาคม๒๕๔๖ - ผลััดที่�่ ๒ ห้้วงตั้้ง� แต่่ ๑๒ มีีนาคม ๒๕๔๗ – ๒๐ กัันยายน ๒๕๔๗ กกล.ผสมสหรััฐฯ - อัังกฤษ (ออสเตรเลีีย และ มีี พัันตรีี วิิจัักขฐ์์ เกสุุดา ผช.ฝขว.พล.รพศ.๑ เป็น็ ผบ.มว.รวป. โปแลนด์์) ได้้เริ่ �มโจมตีีอิิรัักทางอากาศ และ ส่่ ง กำำ�ลัั ง ท า ง บ ก จ า ก คูู เ วตรุุ ก เ ข้้ า สู่่�อิิ รัั ก การปฏิบิ ััติทิ ี่ส�่ ำ�ำ คััญ ได้้แก่่ ระวัังป้้องกัันและรัักษาความปลอดภัยั จนสามารถประกาศชััยชนะเหนืืออิิรััก เมื่�่อ ๑ พฤษภาคม ๒๕๕๖ ให้้แก่่ กกล.ก.๙๗๖ฯ ทั้้�งในที่�่ตั้้�งค่า่ ยลิมิ ่่า และเมื่อ�่ ออกปฏิิบััติภิ ารกิิจ ทำำ�ให้้อิิรัักต้้องตกอยู่่�ภายใต้้การจััดการปกครอง และบริิหารราชการ นอกที่ต�่ ั้ง�้ ให้้การสนับั สนุนุ การปฏิบิ ัตั ิงิ านด้้านการข่า่ ว และการปฏิบิ ัตั ิกิ าร โดยทหาร (Military Governorate Administration) โดยมีี กองกำ�ำ ลััง จิิตวิิทยาให้้แก่่ กกล.ฉก.๙๗๖ ไทย/อิิรััก ซึ่่�งหมวดระวัังป้้องกัันฯ พัันธมิิตรรับั ผิิดชอบภายใต้้การควบคุุมของ JCTF – 7 สามารถปฏิิบััติิภารกิิจรัักษาความปลอดภััยให้้แก่่ กกล. ฉก.๙๗๖ ไทย/อิิรััก ได้้อย่า่ งมีีประสิิทธิิภาพ จากเหตุุการณ์ด์ ังั กล่า่ ว เมื่�่อวันั ที่�่ ๒๕ พฤศจิิกายน ๒๕๔๖ ประเทศไทย ได้้จััดส่่งกำำ�ลัังพลปฏิิบััติิหน้้าที่่�ในประเทศอิิรััก และได้้ จััดตั้ง้� กองกำ�ำ ลังั เฉพาะกิจิ ไทย/อิริ ักั โดยมีี พันั เอก บุญุ ชูู เกิดิ โชค เป็น็ ผบ.กองกำ�ำ ลังั ฯ มีีกำ�ำ ลังั พล จำ�ำ นวน ๔๔๓ นาย มีีหน่ว่ ยรองหลักั ประกอบด้้วย ส่ว่ นบังั คับั บัญั ชา, กองพันั ทหารช่า่ งเฉพาะกิจิ ( ๒๕๐ นาย ), ชุดุ แพทย์์ ( ๘๐ นาย ), หมวดระวัังป้อ้ งกันั และส่่วนสนัับสนุุน โดยหน่ว่ ยบัญั ชาการสงครามพิเิ ศษ ได้้รัับมอบภารกิจิ จากกองทัพั บกให้้ จััดกำำ�ลัังหมวดระวัังป้้องกััน จำำ�นวน ๕๐ นาย และมอบหมายให้้ กองพลรบพิเิ ศษที่่� ๑ รับั ผิดิ ชอบในการจััดกำำ�ลังั หมวดระวังั ป้้องกันั ฯ ซึ่ง� เป็น็ กำำ�ลัังพลหลัักจากกรมรบพิเิ ศษที่่� ๓ สมทบด้้วยกำำ�ลัังพลจาก หน่่วยอื่่น� ภายใน หน่่วยบััญชาการสงครามพิเิ ศษ จำ�ำ นวน ๕๐ นาย คืือ มว.รวป.กกล.ฉก.๙๗๖ 118

กาลานุุกรมหน่่วยรบพิิเศษกองทััพบกไทย กองกำ�ำ ลังั ๙๘๐ ไทย-ดาร์ฟ์ ูรู ์์ ประเทศไทยได้้รับั เกีียรติิ ให้้จััดกำำ�ลััง พััน.ร.ผสม ปฏิิบัตั ิภิ ารกิิจ รัักษาสัันติภิ าพในพื้้น� ที่่�เขตภาคใต้้ของแคว้้นดาร์ฟ์ ููร์์ สาธารณรัฐั ซููดาน พ.ศ.๒๕๕๓ – ๒๕๕๔ เป็็นกำ�ำ ลังั ผสมจากนอกทวีีปแอฟริิกา และตามมติิ ครม. เมื่อ�่ ๙ ตุลุ าคม ๒๕๕๐ ให้้กองทััพบกจััด พััน.ร.ผสม ในภารกิิจ UNAMID มีีชื่่�อ หลัังจากที่่�ประเทศซููดานได้้รัับเอกราชจากประเทศอัังกฤษ เรีียกว่า่ “กองกำำ�ลัังเฉพาะกิจิ ๙๘๐ ไทย/ดาร์ฟ์ ููร์”์ โดยให้้ ร.๑๓ พันั .๑ เมื่�อ่ ๑ มกราคม ๒๔๙๙ ก็็เกิดิ สถานการณ์์ความไม่่สงบในซููดานขึ้น� เป็น็ หน่่วยรัับผิิดชอบหลััก ในการเตรีียมการวางแผนการปฏิิบัตั ิภิ ารกิิจ ซึ่ง� แบ่่งออกเป็็น ๓ พื้้�นที่�่ คืือ ในพื้้�นที่่�ภาคตะวันั ออก ภาคใต้้ และ รัักษาสันั ติภิ าพร่ว่ มกัับสหประชาชาติ ิ ณ ประเทศซููดาน โดยการ ภาคตะวัันตก โดยใน พ.ศ.๒๕๑๕ เขตภาคใต้้ของซููดานเกิิดการ จัดั กำำ�ลังั ใช้้ชื่่อ� หน่่วย กกล.ฉก.๙๘๐ ไทย/ดาร์ฟ์ ููร์์ ผลัดั ที่�่ ๑ และบรรจุุ สู้ร�้ บกันั เนื่อ�่ งจากประชาชนต้้องการแยกตัวั เป็น็ อิสิ ระ และเกิดิ สงคราม กำ�ำ ลงพลตามโครงสร้้างการจััดที่ก�่ องทััพบกอนุุมััติิ มีีกำำ�ลัังพลทั้้�งสิ้น� ก ล า ง เ มืื อ ง ร ะ ห ว่่ า ง รัั ฐ บ า ล ซูู ด า น กัั บ ก ลุ่ � ม ก บฏ ท า ง ต อ น ใ ต้้ ๘๑๒ นาย ในส่่วนของหน่ว่ ยบััญชาการสงครามพิเิ ศษ ได้้รัับมอบให้้ ใน พ.ศ.๒๕๒๖ มีีผู้้เ� สีียชีีวิติ มากกว่่า ๒๐๐,๐๐๐ คน สหประชาชาติิ จััดกำ�ำ ลัังหมวดระวัังป้อ้ งกััน (มว.รวป.) จำ�ำ นวน ๒๗ นาย โดยจััดกำ�ำ ลังั จึงึ ให้้การช่ว่ ยเหลืือทั้้ง� ๒ ฝ่า่ ย และจััดตั้ง�้ ภารกิจิ รักั ษาสัันติภิ าพของ จากหน่่วยขึ้น� ตรง กองพลรบพิิเศษที่่� ๑ ประกอบด้้วย บก.มว.รวป./๗ สหประชาชาติใิ นซููดาน (United Nation Mission in Sudan : UNMIS) นาย, ชุดุ รวป./๑๒ นาย และจาก ชุุด ปจว./๘ นาย ต่่อมา พ.ศ.๒๕๔๖ พื้้�นที่ด่� าร์ฟ์ ููร์์ เขตตะวัันตกของซููดาน เกิดิ สงคราม ความขัดั แย้้งด้้านเชื้อ� ชาติิ และชนเผ่า่ ซึ่่ง� มีีความขัดั แย้้งทางศาสนามาก่อ่ น มว.รวป. ได้้ศึึกษาข้้อมููลและปรัับรููปแบบชุุดลาด คืือ ภาคเหนืือนัับถืือศาสนาอิิสลาม และภาคใต้้นัับถืือศาสนาคริิสต์์ ตระเวน เน้้นจากใกล้้ไปไกล ทำำ�การลาดตระเวนร่่วมกัับกอง จนถึึงจุุดวิกิ ฤติิใน พ.ศ.๒๕๔๗ เกิิดการสู้ร้� บครั้�งใหญ่ร่ ะหว่า่ งกองทัพั / ร้้อยรวัันดา เพื่่อ� ศึกึ ษาข้้อมููลประเทศ และรวบรวมข้้อมููลในพื้้�นที่่� กลุ่�มเคลื่อ�่ นไหวปลดปล่อ่ ยซููดาน และกลุ่�มเคลื่อ�่ นไหวเพื่อ�่ ความเท่า่ เทีียม ปฏิบิ ััติิการ กำ�ำ หนดรููปแบบการจัดั กำำ�ลัังในการรัักษาความปลอดภััย และยุุติิธรรม รััฐบาลซููดานได้้ส่่งกำำ�ลัังทหารเข้้าไปปราบปราม และ บุุคคลสำำ�คััญ สนามบิิน และการลาดตระเวนในภารกิิจการลาด ขัับไล่่ประชาชน ซึ่่�งไม่่ใช่่ชาวอาหรัับมุุสลิิม ทำำ�ให้้มีีผู้้�เสีียชีีวิิตกว่่า ตระเวนปกติิ การลาดตระเวนระยะใกล้้ และการลาดตระเวนระยะ ๓๐๐,๐๐๐ คน และมีีผู้ผ�้ ลััดถิ่�นจากสงครามมากกว่า่ ๒.๕ ล้้านคน ไกล โดยใช้้รููปแบบให้้เหมาะสมกับั ลัักษณะภููมิิประเทศจริิง เพื่่�อลด การเกิดิ เหตุปุ ะทะ อุบุ ััติิเหตุตุ ่า่ งๆ ซึ่่ง� ทำ�ำ ให้้การปฏิบิ ัตั ิมิ ีีประสิทิ ธิิภาพ มากยิ่ง� ขึ้�น พ.ศ.๒๕๔๗ สหภาพแอฟริิกััน ได้้เจรจาไกล่่เกลี่่�ยกลุ่�มต่า่ งๆ ให้้ลงนามในข้้อตกลงเพื่่�อมนุุษยธรรม และข้้อตกลงสัันติิภาพถาวร แต่่สถานการณ์์ความรุุนแรงเลวร้้ายลงอีีกในปลาย พ.ศ.๒๕๔๙ จากข้้อจำ�ำ กััดด้้านกำำ�ลัังพล และงบประมาณของสหภาพแอฟริกิ ััน ในที่่ส� ุุดคณะมนตรีีความมั่�นคงแห่่งสหประชาชาติิ จึึงมีีมติิให้้จัดั ตั้้�ง ปฏิิบััติิการผสมสหประชาชาติิ - สหภาพแอฟริิกััน ในดาร์์ฟููร์์ (AU/UN Hybird Operation in Darfur : UNAMID) เมื่อ�่ ๓๑ มกราคม ๒๕๕๐ ซึ่่�งรัับการโอนถ่า่ ยภารกิจิ รักั ษาสันั ติภิ าพจาก สหภาพแอฟริิกััน และมีีความต้้องการกำำ�ลััง พััน.ร. เพิ่่�มเติิม ๘ กองพััน จาก พันั .ร. ที่ม่� ีีปฏิิบัตั ิกิ ารอยู่�เดิิมแล้้ว ๑๐ กองพันั 119

การสนับั สนุนุ ภารกิจิ รักั ษาสันั ติภิ าพเซียี ร์ร์ าลีโี อน พ.ศ. ๒๕๔๔ – ๒๕๔๖ การวางกำ�ำ ลัังของกองกำ�ำ ลััง และผู้้�สังั เกตการณ์์ทางทหารใน เซีียร์ร์ าลีีโอน กองกำำ�ลังั นานาชาติิ ประกอบด้้วย ปากีีสถาน เนปาล บังั คลาเทศ ไนจีีเรีีย เคนยา กานา กินิ ีี แซมเบีีย และหน่ว่ ยบินิ ทหารอากาศของรัสั เซียี , หน่่วยทหารขนส่่งจากยููเครน, ร.พ.ระดับั ๓ ของ จอร์์แดน ซึ่่�งจะเข้้า ควบคุมุ พื้้น� ที่ใ�่ น ๓ เซกเตอร์ ์ คืือ ทางตะวันั ตก (West) ตอนกลาง (Center) และทางตะวัันออก (East) ในส่่วนการจััดกำำ�ลัังของผู้้�สัังเกตการณ์์ฯ จััดเป็็น ๑๑ ชุุดๆ ละประมาณ ๒๐ - ๒๗ นาย ประจำำ�อยู่่�ตามเมืือง สำำ�คัญั ต่่างๆ ของประเทศ เซียี ร์์รา ลีีโอน เป็น็ ประเทศเล็็กๆ ในแอฟริิกาตะวันั ตก มีีขนาด พื้้�นที่�่ ๗๑,๗๔๐ ตร.กม. ถููกค้้นพบโดยชาว โปรตุุเกส เมื่่�อ พ.ศ.๒๐๐๕ หลังั จากนั้้น� พ.ศ.๒๑๐๕ ชาวอังั กฤษได้้เริ่ม� เข้้ามาค้้าขายทาส และนำำ� ทาสจากประเทศตน และผู้้�อพยพจากประเทศอื่่�นมาอยู่่�ร่่วมกัันกัับ ชาวเผ่่าดั้้�งเดิิมด้้วย ต่่อมา พ.ศ.๒๔๙๓ เซีียร์์รา ลีีโอน จึึงตกเป็็น อ า ณ า นิิ ค ม ข อ ง อัั ง ก ฤ ษ โ ด ย ส ม บูู ร ณ์์ แ ล ะ ไ ด้้รัั บ เ อ ก ร า ช เมื่่�อ ๒๗ เมษายน ๒๕๐๔ จากความสมบููรณ์์ของทรัพั ยากรธรรมชาติิ ในประเทศ ได้้นำำ�ไปสู่่�การสู้้�รบเพื่่�อแย่่งชิิงผลประโยชน์์ระหว่่าง ฝ่่ายรััฐบาลและกลุ่ �มต่่อต้้าน ที่่�ได้้รัับการสนัับสนุุนจากประเทศ เพื่่�อนบ้้าน เป็น็ ผลให้้มีีผู้้�เสีียชีีวิติ ๗๐,๐๐๐ คน, พิกิ าร ๒๐,๐๐๐ คน, ผู้อ�้ พยพ และผู้พ�้ ลัดั ถิ่น� ๒,๕๐๐,๐๐๐ คน, ใช้้เด็็กเป็น็ ทหาร ๒๗,๐๐๐ คน รวมทั้้�งมีีการละเมิิดสิิทธิิมนุุษยชนอย่่างรุุนแรง ดัังนั้้�น พ.ศ.๒๕๔๑ สหประชาชาติิจึึงได้้เข้้ามาให้้ความช่่วยเหลืือ โดยส่่งกองกำำ�ลัังรัักษา สัันติิภาพ และผู้้�สัังเกตการณ์์ทางทหารเข้้าไปยุุติิสงคราม และช่่วย ฟื้้น� ฟููบููรณะประเทศ ในภารกิจิ UNAMSIL (United Nations Mission in Sierra Leone) พ.ศ.๒๕๔๒ ประเทศไทยได้้จััดส่่งผู้้�สัังเกตการณ์์ทางทหารของ ไทยผลััด ๑ จำ�ำ นวน ๕ นาย เพื่อ�่ ร่่วมปฏิิบัตั ิภิ ารกิิจการรักั ษาสันั ติิภาพ ของสหประชาชาติิในเซีียร์์รา ลีีโอน โดยในส่่วนกองกำำ�ลััง นั้้�น ประเทศไทยไม่จ่ ัดั ส่ง่ ไป โดยคณะผู้้ส� ัังเกตการณ์ท์ างทหาร ผลััดที่�่๑ เริ่�มปฏิิบััติหิ น้้าที่่� เมื่่อ� ๒๙ ตุุลาคม ๒๕๔๒ และเมื่่�อปฏิิบัตั ิหิ น้้าที่�่ ครบ ๑ ปีี จะจััดกำำ�ลัังพลไปผลััดเปลี่่�ยน ซึ่่�งกำำ�ลัังพลของหน่่วย บัญั ชาการสงครามพิเิ ศษ ได้้รับั คัดั เลืือกจากกองทัพั บก และกองบัญั ชาการ ทหารสููงสุุด เพื่่�อเดิินทางไปปฏิิบััติิหน้้าที่่�เป็็นผู้้�สัังเกตการณ์์ทางทหาร ร่ว่ มกับั นายทหารจากหน่ว่ ยอื่น�่ ๆ ของกองทัพั ไทย และกองกำ�ำ ลังั นานาชาติิ ที่�่เซียี ร์ร์ าลีีโอน จำ�ำ นวน ๒ นาย คืือ พัันตรีี ทนงศัักดิ์ � ตันั นารัตั น์์ ตำ�ำ แหน่ง่ ประจำ�ำ กองยุทุ ธการ หน่ว่ ยบัญั ชาการสงครามพิเิ ศษ ปฏิบิ ัตั ิหิ น้้าที่�่ ในผลัดั ที่่� ๓ ตั้้ง� แต่่ ๒๗ ตุลุ าคม ๒๕๔๔ - ๒๗ ตุลุ าคม ๒๕๔๕ และ พัันตรีี เสกสรร สุขุ สังั ข์ ์ ตำ�ำ แหน่ง่ รอง ผบ.รพศ.๒ พััน.๒ ปฏิบิ ัตั ิหิ น้้าที่่� ในผลััดที่่� ๔ ตั้้ง� แต่่ ๒๔ ตุุลาคม ๒๕๔๕ - ๒๖ ตุลุ าคม ๒๕๔๖ 120

กาลานุุกรมหน่่วยรบพิิเศษกองทััพบกไทย ก า ร ป ฏิิ บัั ติิ ห น้้ า ที่่� ข อ ง ผู้้� สัั ง เ ก ต ก า ร ณ์์ ท า ง ท ห า ร (Military Observers : MILOBS) ภารกิิจ คืือ การสัังเกตการณ์์ ใ น พื้้� น ที่่� ที่่� มีี เ งื่่� อ น ไ ข ค ว า ม ขัั ด แ ย้้ ง การรวบรวมข้้อมููลพื้้�นที่่�ปฏิิบััติิการ รายงานและสอบสวนการละเมิิด สิทิ ธิิมนุุษยชน การหยุุดยิิง ควบคุุม กำำ�กัับดููแลการปลดอาวุุธ การสลายกองกำำ�ลััง และทำำ�ลายอาวุุธสงคราม การฟื้้�นฟููสภาพอดีีต กองกำำ�ลังั ติดิ อาวุธุ ก่อ่ นกลับั สู่่�สังั คม การสังั เกตการณ์์การเลืือกตั้ง�้ ทั่่ว� ไป ปฏิบิ ัตั ิหิ น้้าที่�่ และประสานงาน ในลักั ษณะนายทหารติดิ ต่อ่ ระหว่า่ งหน่ว่ ยงาน ของสหประชาชาติิ และองค์ก์ รที่ป�่ ฏิบิ ัตั ิหิ น้้าที่ร�่ ่ว่ มกับั สหประชาชาติ ิ ทั้้ง� นี้้� ผู้ส้� ังั เกตการณ์ท์ างทหารจะไม่ต่ ิิดอาวุุธ แต่่ในสถานการณ์์วิิกฤติิจำำ�เป็็น ต้้องใช้้กองกำ�ำ ลังั เข้้าควบคุมุ พื้้น� ที่ก�่ ่อ่ นการเจรจา เพื่อ�่ เป็น็ การแสดงกำ�ำ ลังั และป้อ้ งปราม มิิให้้เกิิดความรุนุ แรง บทเรีียนที่�่ได้้รัับจากการปฏิิบััติิหน้้าที่�่ผู้้�สัังเกตการณ์์ทางทหารฯ ร่ว่ มกับั กองกำ�ำ ลังั นานาชาติิ และประชาชนพื้้น� เมืือง ซึ่่ง� มีีหลายชนเผ่า่ นั้้น� ควรศึกึ ษา และมีีความรู้�้เกี่่�ยวกัับขนบธรรมเนีียม ประเพณีี วััฒนธรรม ภาษา ตลอดจนลัักษณะนิิสัยั ที่�่มีีความแตกต่า่ งกัันของผู้ร�้ ่ว่ มงาน และ ประชาชน โดยใช้้หลัักการแสวงจุดุ ร่ว่ ม สงวนจุุดต่า่ ง จึึงทำ�ำ ให้้การ ปฏิบิ ัตั ิงิ านเป็็นไปอย่า่ งราบรื่�น่ ในการเจรจาต่่อรองกับั ประชาชนซึ่�งมีี ความอ่อ่ นไหวต่่อสถานการณ์ ์ จำำ�เป็็นต้้องใช้้ทักั ษะ และความสามารถ อย่า่ งสููงในการไกล่เ่ กลี่ย�่ และระงับั ข้้อพิพิ าท การลาดตระเวนร่ว่ มกัับ กองกำำ�ลัังทหารนานาชาติิ และทหาร - ตำำ�รวจฝ่่ายรััฐบาล ทำำ�ให้้ ได้้แลกเปลี่�่ยนวิธิ ีีการ ขั้้น� ตอนการปฏิิบััติิ และประสบการณ์ต์ ่า่ งๆ โดยทหารไทยทุุกนายล้้วนแสดงถึึงศัักยภาพในการทำำ�งาน เพื่่�อสร้้าง ชื่่�อเสีียงให้้แก่่ประเทศชาติิ และเป็็นที่่�ยอมรัับจากนานาประเทศ และ ชาวแอฟริิกััน อัันจะส่่งผลดีีต่่อการเสริิมสร้้างความสััมพัันธ์์ระหว่่าง ประเทศในด้้านต่า่ งๆ ต่่อไปในอนาคต 121

การปฏิิบััติกิ ารต่่อสู้ก� ารก่่อการร้ายฯ การปฏิิบััติิการช่่วยเหลืือตััวประกัันที่ �โรงพยาบาล ราชบุุรีี (ก๊๊อดส์์อาร์์มี่�) พ.ศ.๒๕๔๓ สถานการณ์์ ผลการปฏิบิ ััติิ พ.ศ.๒๕๔๓ กองกำ�ำ ลังั ทหารพม่า่ พยายามจะกวาดล้้างชนกลุ่�มน้้อย สามารถช่ว่ ยเหลืือตัวั ประกันั จำ�ำ นวน ๑๓๙ คน ได้้อย่า่ งปลอดภัยั ให้้หมดสิ้น� ไป และเมื่อ�่ ชนกลุ่�มน้้อยเสีียเปรีียบ จึงึ ร่น่ ถอยเข้้ามาในประเทศไทย ทุุกคน ฝ่่ายเราไม่่มีีการสููญเสีีย มีีบาดเจ็็บจำำ�นวน ๘ คน และ ตามแนวชายแดน ไทย - พม่่า จึึงมีีศููนย์์อพยพที่่�จะรัับผู้้�หลบหนีีจาก ฝ่่ายผู้�ก้ ่่อการร้้าย เสีียชีีวิิตทั้้ง� หมด ภััยสงคราม โดยมีีการช่่วยเหลืือปััจจััย เพื่่�อดำำ�รงชีีพตามที่่�องค์์การ สหประชาชาติใิ ห้้ความช่ว่ ยเหลืือ ต่อ่ มา กองกำ�ำ ลังั กะเหรี่ย� ง กลุ่�ม God’s Army จำำ�นวน ๑๐ คน พร้้อมอาวุุธสงคราม หลบหนีีการไล่่ล่่าจากทหารพม่า่ เข้้ามาทางบ้้านตะโกล่่าง อ.สวนผึ้ �ง จ.ราชบุุรีี จี้้�รถยนต์์โดยสาร ไปโรงพยาบาลศููนย์์ราชบุุรีี อ.เมืือง จ.ราชบุรุ ีี และบุกุ ยึดึ โรงพยาบาล ศููนย์ร์ าชบุรุีีจับเจ้้าหน้้าที่แ�่ พทย์์ พยาบาล คนป่ว่ ย พระสงฆ์จ์ ำ�ำ นวน ๑๐๐ คน เป็็นตััวประกััน เมื่่�อ ๒๔ มกราคม ๒๕๔๓ เวลา ๐๕๓๐ การปฏิบิ ัตั ิิ ห้้วง ๒๔ – ๒๕ มกราคม ๒๕๔๓ นาย ชวน หลีีกภััย นายกรััฐมนตรีี/รััฐมนตรีีว่่าการกระทรวง กลาโหมของไทย ได้้เรีียกประชุุมคณะรััฐมนตรีีร่่วมประชุุม เพื่่�อวางแผนแก้้ไขปััญหา และได้้แต่่งตั้้�ง พลเอก สุุรยุุทธ์์ จุุลานนท์์ ผู้้บ� ัญั ชาการทหารบก ให้้เป็น็ ผู้บ�้ ัญั ชาการเหตุกุ ารณ์์ และผู้้�บัญั ชาการ ตำำ�รวจแห่่งชาติิ เป็็นรองผู้้�บััญชาการเหตุุการณ์์ ซึ่่�งได้้สั่่�งการแก้้ไข เหตุุการณ์์ความไม่่สงบในครั้ง� นี้้� ด้้วยความละเอีียดรอบคอบ และรััดกุมุ การปฏิิบััติิการช่่วยเหลืือตััวประกััน และการเจรจากัับ กองกำำ�ลัังกะเหรี่่�ยง เพื่่�อให้้ยอมวางอาวุุธ และมอบตััว จึึงเริ่ �มขึ้�น ในเวลา ๑๒๐๐ ของวัันที่่� ๒๔ มกราคม ๒๕๔๓ แต่ก่ ารเจรจาล้้มเหลว จึงึ มีีคำำ�สั่่�งให้้ชุุดปฏิิบััติิการพิิเศษ (ชปพ.) กองร้้อยปฏิิบััติิการพิิเศษ, หน่่วยนเรศวร ๒๖๑ หน่่วยอริินทราช ๒๖ และหน่่วยคอมมานโด จากกองปราบฯ เตรีียมปฏิบิ ัตั ิกิ าร ชี้้แ� จงเหตุกุ ารณ์ ์ ตลอดจนหนทางปฏิบิ ัตั ิิ และวางแผนการปฏิบิ ัตั ิขิั้น� สุดุ ท้้าย ซึ่่ง� การปฏิบิ ัตั ิกิ ารพิเิ ศษในการช่ว่ ยเหลืือ ตััวประกัันเริ่�มขึ้ �นเวลา ๐๕๓๐ ของ วัันที่่� ๒๕ มกราคม ๒๕๔๓ ใช้้เวลาปฏิบิ ััติกิ ารประมาณ ๔๐ นาทีี เอกสารที่่�พบจากกลุ่ �มคนร้้าย 122

กาลานุุกรมหน่่วยรบพิิเศษกองทััพบกไทย การปฏิิบััติิการช่่วยเหลืือตััวประกัันจากเหตุุการณ์์ จัับตััวประกัันเรืือนจำำ�สมุุทรสาคร พ.ศ.๒๕๔๓ สถานการณ์์ ผลการปฏิบิ ัตั ิิ ๒๒ พฤศจิกิ ายน ๒๕๔๓ เรืือนจำ�ำ สมุทุ รสาครจัดั อบรมศีีลธรรม สามารถช่ว่ ยเหลืือตัวั ประกันั ได้้ โดยบาดเจ็บ็ จำ�ำ นวน ๒ คน และ สำำ�หรัับนัักโทษประจำำ�เรืือนจำำ� ในขณะนั้้�นได้้มีีกลุ่�มนัักโทษชาวพม่่า เสีียชีีวิติ จำำ�นวน ๑ คน คนร้้ายเสีียชีีวิติ จำำ�นวน ๙ คน บาดเจ็็บ จำำ�นวน ๑๐ คน พร้้อมด้้วยปืืน และระเบิิด ได้้ก่่อความไม่่สงบจี้้�จัับ จำ�ำ นวน ๑ คน อนุศุ าสนาจารย์์ และนาย สมวงศ์ ์ ศิริ ิเิ วช ผู้บ� ัญั ชาการเรือนจำ�ำ เป็น็ ตัวั ประกันั โดยยื่น่� เงื่�อนไขขอเฮลิคิ อปเตอร์์ เพื่อ�่ ใช้้ในการหลบหนีี แต่่ทางเจ้้าหน้้าที่�่ ไม่ย่ ินิ ยอม กลุ่�มนักั โทษจึงึ สังั หารอนุศุ าสนาจารย์เ์ สีียชีีวิติ และขอรถยนต์์ ที่่�มีีกระบะปิิดท้้าย นำำ�ตััวประกัันขึ้ �นรถยนต์์ไปด้้วย จำำ�นวน ๗ คน การปฏิบิ ััติิ ๒๒ พฤศจิิกายน ๒๕๔๓ พลเอก สุรุ ยุทุ ธ์ ์ จุลุ านนท์์ ผู้บ�้ ัญั ชาการทหาร บก เป็น็ ผู้บ�้ ัญั ชาการเหตุุการณ์์ สั่่�งการให้้จััด ตั้้� ง ก อ ง บัั ญ ช า ก า ร ค วบคุุ ม เ ห ตุุ ก า ร ณ์์ ขึ้้� น ณ ค่่ายภาณุุรัังษีีฯ จ.ราชบุุรีี และสั่่�งการให้้ หน่่วยบััญชาการ สงครามพิเิ ศษ จัดั กำ�ำ ลังั ชุดุ ปฏิบิ ัตั ิกิ ารพิเิ ศษ ของกองร้้อยปฏิบิ ัตั ิกิ ารพิเิ ศษ กรมรบพิิเศษที่�่ ๓ เข้้าควบคุมุ เหตุกุ ารณ์์ โดยแบ่ง่ กำำ�ลังั ออกเป็น็ ๒ ส่่วน กำำ�ลัังส่ว่ นที่�่ ๑ ปฏิบิ ััติกิ ารช่ว่ ยเหลืือตััวประกันั ด้้าน อ.ท่า่ ม่่วง อ.ไทรโยค และ อ.ทองผาภููมิิ จ.กาญจนบุุรีี กำ�ำ ลัังส่่วนที่�่ ๒ ปฏิบิ ััติิการช่่วยเหลืือตัวั ประกัันด้้าน อ.สังั ขละบุรุ ีี จ.กาญจนบุุรีี จนกระทั่่�งในเวลารุ่�งเช้้า ของ ๒๓ พฤศจิิกายน ๒๕๔๓ ชุุดปฏิิบััติิการพิิเศษส่่วนหนึ่่�ง ได้้เคลื่่�อนกำำ�ลัังไปเข้้าที่่�วางตััวในพื้้�นที่่� อ.ไทรโยค และอีีกส่่วนหนึ่่�งเคลื่�่อนที่่�ติิดตามนัักโทษไป ร่่วมกัับ เจ้้าหน้้าที่ต่� ำ�ำ รวจ จนกระทั่่ง� ถึึงบ้้านเขาสามชั้�น บริิเวณป้อ้ มยามน้ำ��ำ ตก ไทรโยคน้้อย/ใกล้้สามแยกทัับศิิลา รถกระบะของนัักโทษเกิิดยางรั่�ว ทั้้�ง ๔ เส้้น และมีีการเจรจาต่่อรอง ผู้้�บััญชาการหน่่วยบััญชาการ สงครามพิเิ ศษ จึงึ สั่ง� การให้้ชุดุ ซุ่�มยิงิ เข้้าร่ว่ มปฏิบิ ัตั ิกิ าร โดยเตรีียมชุดุ ซุ่�มยิงิ เพื่�่อเข้้าปฏิิบัตั ิกิ ารจำ�ำ นวน ๒ ชุดุ แต่่เข้้าวางกำ�ำ ลัังปฏิิบััติไิ ด้้เพีียง ๑ ชุุด เนื่่�องจากข้้อจำำ�กััดด้้วยสภาพพื้้�นที่่� จนเมื่่�อกลุ่�มนัักโทษเริ่�มออกจาก ตัวั รถกระบะ จำำ�นวน ๓ คน เพื่่อ� เตรีียมเปลี่�ย่ นยางรถ ชุดุ ซุ่�มยิิงได้้เริ่�ม การยิิงขึ้น� ชุดุ ปฏิบิ ัตั ิกิ ารพิิเศษ และเจ้้าหน้้าที่�่ตำ�ำ รวจ จึึงเริ่ม� ปฏิบิ ััติิการ ชิงิ ตัวั ประกัันทันั ทีี โดยใช้้เวลาในการปฏิิบัตั ิิการ ๓ นาทีี 123

การปฏิบิ ัตั ิิภารกิจิ ปราบปรามยาเสพติิด การปฏิิบััติิภารกิิจปราบปรามและสกััดกั้ �นยาเสพติิด ใขนอพงื้ช้�นุุดที่ค�ตวาบมคุแุมนแวละชปารยะแสาดนนงานโครงการ ๕๑๔ (ชค.๕๑๔) พ.ศ.๒๕๒๔ – ๒๕๒๙ สถานการณ์์ ผลการปฏิิบัตั ิิ พ.ศ.๒๕๒๔ ประเทศไทยประสบปัญั หาการแพร่ร่ ะบาดอย่า่ งหนักั การปฏิิบััติิภารกิิจปราบปราม และสกััดกั้ �นการผลิิตยาเสพติิด ของยาเสพติดิ ประเภทเฮโรอีีน ในพื้้�นที่่ต� ามแนวชายแดนทางภาคเหนืือ ประเภทเฮโรอีีน ตามแนวชายแดนไทย - พม่า่ ของ ชค. ๕๑๔ อย่า่ งจริงิ จังั ของประเทศไทย ที่เ�่ ป็น็ แหล่ง่ ผลิติ ยาเสพติดิ ออกสู่่�ตลาดเป็น็ จำ�ำ นวนมาก และต่่อเนื่่�อง ตั้้�งแต่่ พ.ศ.๒๕๒๔ – ๒๕๒๙ มีีการปฏิิบััติิตามแผน นอกจากยาเสพติิดจะระบาดในประเทศไทยแล้้ว ไทยยัังเป็็นเส้้นทาง ยุุทธการทั้้�งหมด ๓๔ ยุุทธการ ซึ่่�งบรรลุุผลสำำ�เร็็จตามแผนทุุกครั้�ง ลำ�ำ เลีียงส่ง่ ออกยาเสพติดิ ไปยังั ประเทศต่า่ งๆ ทั่่ว� โลก ทำ�ำ ให้้หลายประเทศ โดยเป็็นการโจมตีีทำำ�ลายแหล่่งผลิิตยาเสพติิด ๓๒ ยุุทธการ โดยเฉพาะสหรัฐั อเมริิกาเพ่ง่ เล็ง็ มาที่ป่� ระเทศไทย ถึึงเรื่่�องผลประโยชน์์ และโจมตีีทำำ�ลายฐานที่่�มั่่�นของผู้้�ก่่อการร้้ายคอมมิิวนิิสต์์ ๒ ยุุทธการ แอบแฝงอื่น�่ ๆ ดังั นั้น� รัฐั บาลไทยจึงึ ต้้องมีีนโยบายกำ�ำ จัดั แหล่ง่ ผลิติ ยาเสพติดิ ซึ่ �งทำำ�ให้้การแพร่่ระบาดของยาเสพติิดในประเทศไทยลดลงอย่่าง เฮโรอีีนอย่า่ งเร่ง่ ด่่วน ซึ่่�งผู้ผ�้ ลิติ ฯ รายใหญ่ ่ คืือ “ขุุนส่า่ ”หรืือ นายจาง ซีีฟูู ชัดั เจน รวมทั้้ง� สถานการณ์ค์ วามมั่น� คงภายในประเทศจากการก่อ่ การร้้าย ตั้้�งโรงงานผลิิตเฮโรอีีนในเขตของพม่่า ห่่างจากเขตแดนไทยประมาณ คอมมิวิ นิสิ ต์ไ์ ด้้ลดความรุนุ แรงลงด้้วย ตลอดห้้วงระยะเวลาในการปฏิบิ ัตั ิิ สิิบกว่่ากิิโลเมตร และนำำ�เฮโรอีีนเข้้ามาเก็บ็ ไว้้ที่�่บ้้านหินิ แตก อ.แม่จ่ ันั ภารกิิจของ ชค.๕๑๔ มีีกำำ�ลัังพลที่่ส� ููญเสีียชีีวิติ จำำ�นวน ๒๓ นาย และ จ.เชีียงราย มีีกองกำำ�ลังั ติดิ อาวุุธหลายพันั คน เพื่่�อคุ้�มกัันโรงงานและ บาดเจ็บ็ ในระหว่่างการสู้้ร� บ จำำ�นวน ๘๒ นาย พื้้�นที่�่ลำ�ำ เลีียงยาเสพติดิ พลเอก เปรม ติณิ สููลานนท์์ นายกรัฐั มนตรีี จึึง ให้้กองทัพั บกจััดตั้้ง� หน่่วยงานลัับ เพื่�อ่ เข้้าโจมตีี ทำำ�ลายล้้างโรงงานผลิิต ผู้้ไ� ด้้รัับเครื่�่องราชราชอิสิ ริยิ าภรณ์อ์ ันั มีีศักั ดิ์์�รามาธิบิ ดีี เฮโรอีีนของขุนุ ส่า่ ราชายาเสพติดิ โลก และปราบปรามยาเสพติิดที่่� กำำ�ลัังระบาดอย่่างหนัักในประเทศไทย โดยได้้รัับงบประมาณจาก ๑. พลเอก พอพล มณีีริินทร์์ หน่่วยปราบปรามยาเสพติิดของประเทศสหรัฐั อเมริิกา ๒. พลเอก สำำ�เร็็จ ศรีีหร่่าย ๓. พลเอก อรพัันธ์ ์ วััฒนวิบิ ููลย์์ การปฏิบิ ััติิ ตั้้�งแต่่ ๑๐ สิิงหาคม ๒๕๒๔ – พฤษภาคม ๒๕๒๙ พลเอก พอพล มณีีริินทร์์ พลเอก สำำ�เร็จ็ ศรีีหร่า่ ย พลเอก อรพันั ธ์์ วััฒนวิบิ ูลู ย์์ กองทััพบกได้้จััดตั้้ง� หน่ว่ ยเฉพาะกิิจ ชุดุ ควบคุุมและประสานงาน โครงการ ๕๑๔ (ชค.๕๑๔) ในเดืือนสิงิ หาคม ๒๕๒๔ มีีกำำ�ลัังพล ทั้้�งสิ้้�น ๗๒ นาย คััดเลืือกมาจากหน่่วยรบพิิเศษ หน่่วยทหารพราน ของกองทััพบก และอาสาสมัคั รทหารพรานจู่�โจม ในการปฏิิบัตั ิภิ ารกิจิ จัดั กำ�ำ ลัังออกเป็น็ ๒ ชุุดๆ ละ ๓๖ นาย ชุุดที่ห่� นึ่่�ง โดยมีี ร้้อยเอก ชวน ประเสริิฐศรีี เป็น็ หััวหน้้า และชุดุ ที่่ส� อง โดยมีี ร้้อยเอก สำ�ำ เร็จ็ ศรีีหร่่าย เป็็นหััวหน้้าปฏิิบััติิภารกิิจโจมตีี ทำำ�ลายกองกำำ�ลัังติิดอาวุุธ ฐานที่่�มั่่�น แหล่่งผลิิต/โรงงานผลิิตยาเสพติิดในพื้้�นที่่�ตามแนวชายแดนพม่่า ตลอดทั้้ง� เส้้นทางลำ�ำ เลีียงยาเสพติดิ ในพื้้น� ที่่�อิทิ ธิิพล 124

กาลานุุกรมหน่่วยรบพิิเศษกองทััพบกไทย การปฏิบิ ัตั ิิภารกิิจเพื่อ่ สกัดั กั้�น ทำำ�ลายขบวนการ และแหล่่งผลิิตยาเสพติิดของชุุดควบคุมุ ที่� ๔๓๒ พ.ศ.๒๕๔๓ – ๒๕๔๕ สถานการณ์์ การปฏิบิ ัตั ิิ ตั้้ง� แต่่ ๑ พฤษภาคม ๒๕๔๓ – ๓๐ กัันยายน ๒๕๔๕ จากการที่ป�่ ระเทศไทยได้้เผชิญิ กับั ภัยั คุกุ คามจากปัญั หายาเสพติดิ ที่�่ บ่่อนทำำ�ลายความมั่�นคงของประเทศไทยอย่า่ งรุนุ แรง และสร้้างความ ผู้้�บััญชาการทหารบก มีีคำ�ำ สั่่ง� ให้้ หน่ว่ ยบัญั ชาการสงครามพิเิ ศษ สั่ �นคลอนแก่่เสถีียรภาพของประเทศไทยเป็็นอย่่างมาก จากการแพร่่ โดยกรมรบพิเิ ศษที่่� ๔ จััดตั้�ง้ ชุุดควบคุมุ ที่่� ๔๓๒ ประกอบไปด้้วยกำ�ำ ลัังพล ระบาดยาเสพติิดที่�่นัับวันั ทวีีความรุุนแรงยิ่ง� ขึ้น� จนถืือเป็็นภัยั คุุกคาม จากกรมรบพิเิ ศษที่่� ๔, กรมรบพิิเศษที่�่ ๕, กองพันั จู่�โจม โดยมีี ที่่�รััฐบาลให้้ความสนใจ และทุ่�มเทงบประมาณในการแก้้ไขปััญหานี้้� พัันเอก สำำ�เร็จ็ ศรีีหร่า่ ย ซึ่่ง� ดำ�ำ รงตำำ�แหน่่ง ผู้้�บังั คับั การกรมรบพิเิ ศษที่่� ๕ อย่า่ งจริงิ จังั มาโดยต่อ่ เนื่อ�่ ง แต่ย่ ังั ไม่ไ่ ด้้ผลเป็น็ รููปธรรม ใน พ.ศ.๒๕๔๑ ในขณะนั้้�น เป็็นผู้้�บัังคัับชุุดควบคุุมที่่� ๔๓๒ ปฏิิบััติิภารกิิจสกััดกั้ �น รัฐั บาลได้้ประกาศทำ�ำ สงครามกัับยาเสพติิดขั้�นเด็ด็ ขาด และมอบหมาย ทำำ�ลายขบวนการ และแหล่่งผลิิตยาเสพติิดแอมเฟตามีีน (ยาบ้้า) ให้้กองทัพั บกจัดั ตั้้�งหน่่วยเฉพาะกิิจ ปฏิิบัตั ิิการพิิเศษ โจมตีีแหล่่งผลิติ ในเขตพื้้�นที่่�ระวัังป้้องกััน และตามแนวชายแดนทางทิิศเหนืือ แ ล ะ ส กัั ด กั้้� น ก า ร ลำำ� เ ลีี ย ง ย า เ ส พ ติิ ด จ า ก ป ร ะ เ ท ศ เ พื่่� อ น บ้้ า น และทิิศตะวันั ตกของประเทศไทย ที่่�เข้้าสู่ �ชายแดนประเทศไทย ผลการปฏิบิ ัตั ิิ ชุุดควบคุุมที่่� ๔๓๒ ปฏิิบััติิภารกิิจตามแผนยุุทธการสำำ�คััญๆ จำ�ำ นวน ๔๐ ครั้ �ง สามารถทำำ�ลายแหล่่งผลิิตยาเสพติิด รวมถึึงขบวน ลำำ�เลีียงยาเสพติิด และยึึดยาเสพติิดที่่�สำำ�คััญประกอบด้้วย ยาบ้้า จำำ�นวน ๒๖,๗๓๑,๓๘๘ เม็็ด และเฮโรอีีนจำำ�นวน ๓๖.๘ กิิโลกรััม อุปุ กรณ์์การผลิติ ยาเสพติิด รวมทั้้ง� อาวุธุ ยุทุ โธปกรณ์์ของขบวนการค้้า ยาเสพติดิ หลายรายการ กำ�ำ ลังั พลฝ่า่ ยเรา มีีการสููญเสีียชีีวิติ จำ�ำ นวน ๒ นาย และบาดเจ็บ็ สาหัสั จำ�ำ นวน ๑ นาย 125

การปราบปรามยาเสพติดิ กองร้้อยรบพิิเศษ ๕๑ กองร้้อยรบพิเิ ศษ ๕๑ จัดั ตั้ง�้ ขึ้น� ตามแนวทางพระราชทานของ การปฏิิบัตั ิิ พระบาทสมเด็จ็ พระเจ้้าอยู่่�หัวฯ (รัชั กาลที่�่ ๙) ในการเสริมิ สร้้างความมั่น� คง ตามแนวชายแดนในเขตพื้้น� ที่่� กองทััพภาคที่�่ ๓ แบ่ง่ เป็น็ ๗ ขั้้�นตอน ได้้แก่่ ๑. ขั้้�นการสืืบสภาพ ภารกิจิ ๒. ขั้้�นการคัดั แยกตััวราษฎร ๓. ขั้้�นการฟื้้�นฟููบำำ�บัดั เพื่่�อสกััดกั้้�นการแพร่่กระจายของยาเสพติิด ในพื้้�นที่่�หมู่่�บ้้าน ๔. ขั้้�นการจัดั ตั้ง�้ มวลชนต่อ่ ต้้านยาเสพติิด ชายแดนไทย-พม่า่ ในเขต ทภ.๓ ในห้้วง พ.ศ.๒๕๔๓ – ๒๕๔๘ และ ๕. ขั้้�นการทำ�ำ ลายขบวนการยาเสพติดิ พ.ศ.๒๕๕๒ – ๒๕๕๕ โดยการปฏิิบััติิจะขึ้ �นควบคุุมทางยุุทธการกัับ ๖. ขั้้�นการพัฒั นา ศููนย์ป์ ฏิบิ ัตั ิกิ ารกองทัพั ภาคที่�่ ๓ การจัดั กำ�ำ ลังั จำ�ำ นวน ๑๐๙ นาย ๗. ขั้้�นการส่่งมอบพื้้น� ที่่� ประกอบด้้วย ผลการปฏิบิ ัตั ิิ • กองบังั คับั การกองร้้อย กำำ�ลังั พล ๒๕ นาย สามารถลดจำำ�นวนผู้้�ค้้ายา และผู้้�เสพยาเสพติิด ทำำ�ให้้ปริิมาณ จัดั จาก กรมรบพิเิ ศษที่่� ๕ ยาเสพติดิ ที่่�เข้้ามาตามเส้้นทางในพื้้�นที่่�ดัังกล่่าว มีีจำำ�นวนลดลง • ๖ ชุดุ ปฏิิบัตั ิิการรบพิิเศษ กำำ�ลัังพล ๗๒ นาย จัดั จากกรมรบพิเิ ศษ และศููนย์ส์ งครามพิิเศษ • ๒ ชุดุ ปฏิิบัตั ิิการจิิตวิทิ ยา กำ�ำ ลัังพล ๑๒ นาย จัดั จากกองพัันปฏิบิ ัตั ิิการจิติ วิทิ ยา เป้า้ หมายการดำำ�เนิินการแบ่่งเป็็น ๑. เป้้าหมายเป็น็ พื้้น� ที่�่ : • ในเขตพื้้น� ที่�่ จ.เชีียงใหม่ ่ รัับผิิดชอบหมู่่�บ้้านเป้า้ หมาย ในพื้้�นที่่� อ.ฝาง และ อ.เชีียงดาว • ในเขตพื้้�นที่�่ จ.แม่ฮ่ ่่องสอน รัับผิิดชอบหมู่่�บ้้านเป้า้ หมาย ในพื้้น� ที่่� อ.ปาย, อ.ปางมะผ้้า และ อ.เมืือง ๒. เป้า้ หมายเป็็นบุุคคล : ราษฎรในหมู่่�บ้้านเป้้าหมายทุุกระดับั และทุกุ กลุ่�มที่เ่� กี่่�ยวข้้องกับั ยาเสพติิด กลุ่�มที่�ว่ างตัวั เป็็นกลาง และกลุ่�มที่�ใ่ ห้้ความร่่วมมืือกับั เจ้้าหน้้าที่�่ของรััฐ 126

กาลานุุกรมหน่่วยรบพิิเศษกองทััพบกไทย 127

การปฏิิบััติิภารกิจิ สนัับสนุุนการแก้้ปััญหาความไม่ส่ งบ บจักังคหววบััดคุุมชา๙ย,แกดอนงภกำำ�าลคัังใสตั้ันติิสุุข, ฉก.สัันติิสุุข, ศููนย์์สัันติิสุุข พ.ศ.๒๕๔๗ – ปััจจุุบััน กองบังั คัับการควบคุมุ ที่�่ ๙ (บก.ควบคุมุ ๙) จััดตั้ง�้ สถานการณ์์ ขึ้�นใน พ.ศ.๒๕๔๗ โดยการจััดตั้ง�้ ครั้�งแรกมีีหน้้าที่�่เป็็นชุดุ ติดิ ต่อ่ กับั ตั้้ง� แต่่เหตุกุ ารณ์ก์ ารปล้้นปืนื ของกองพันั พััฒนาที่�่ ๔ จ.สงขลา กองทัพั ภาคที่่� ๔ ส่่วนหน้้า และได้้ขยายอัตั รา และขอบเขตของอำ�ำ นาจ เมื่อ่� ๔ มกราคม ๒๕๔๗ กลุ่�มผู้�ก้ ่อ่ ความไม่ส่ งบ ได้้ก่่อความไม่ส่ งบ หน้้าที่่� จนเป็น็ หน่่วยควบคุุมบังั คับั บัญั ชาหน่่วยรบพิิเศษทั้้�งปวง ที่ส�่ ่ง่ ไป ในพื้้น� ที่จ�่ ังั หวัดั ชายแดนภาคใต้้อย่า่ งต่อ่ เนื่อ�่ งโดยใช้้เงื่อ� นไขความแตกต่า่ ง สนัับสนุนุ ภารกิิจการแก้้ไขปัญั หาจังั หวัดั ชายแดนภาคใต้้ โดยมีีภารกิิจ ทางด้้านศาสนา, เชื้�อชาติิ และความแตกต่่างทางด้้านสัังคมจิติ วิิทยา และการจัดั ดังั นี้้� รวมทั้้ง� อ้้างการแบ่่งแยกดิินแดน เป็็นเป้้าหมายของกลุ่�ม ด้้วยวิธิ ีีการ ชักั ชวนกลุ่�มเยาวชน และประชาชนที่ร่� ู้้เ� ท่า่ ไม่ถ่ ึึงการณ์์ เข้้าเป็็นแนวร่่วม • พ.ศ.๒๕๔๗ - ๒๕๔๘ บก.ควบคุมุ ๙ ขึ้้�นควบคุมุ ทางยุทุ ธการกับั โดยมีีครููสอนศาสนาบางกลุ่ �ม บิิดเบืือนคำำ�สอนของศาสนาอิิสลาม ทภ.๔ สน. ปฏิบิ ััติิภารกิิจป้้องกััน และปราบปรามการก่อ่ ความ หลอกให้้เยาวชนและประชาชนเกลีียดชังั เจ้้าหน้้าที่ข่� องรัฐั และเข้้าร่ว่ ม ไม่ส่ งบในพื้้�นที่�่ ๖ อำำ�เภอ บริเิ วณรอบเทืือกเขาบููโด เพื่่อ� ติดิ ตาม เป็น็ กองกำ�ำ ลังั ฝึกึ การใช้้ความรุนุ แรงปฏิบิ ัตั ิกิ ารต่อ่ ฝ่า่ ยเรา ด้้วยการลอบทำ�ำ ร้้าย กลุ่�มก่่อเหตุรุ ุุนแรงที่่�ได้้ปล้้นอาวุุธปืนื กองพันั พััฒนาที่�่ ๔ เจ้้าหน้้าที่่�ของรััฐบาล ทำำ�ลายสถานที่่�ราชการและสาธารณประโยชน์์ ปล้้นอาวุุธของทางราชการ และข่ม่ ขู่่�ประชาชนให้้เกิดิ ความหวาดกลััว • พ.ศ.๒๕๕๑ – ๒๕๕๔ บก.ควบคุุม ๙ ปฏิิบััติิภารกิิจป้้องกันั ไม่ก่ ล้้าที่จ�่ ะให้้ความร่่วมมืือกับั ฝ่า่ ยเรา ซึ่่ง� กลุ่�มผู้้�ก่่อความไม่ส่ งบมีีการ และปราบปรามการก่อ่ ความไม่ส่ งบในพื้้น� ที่�่ บริิเวณรอบเทืือก จัดั ตั้�้งเป็็นองค์์กร ประกอบด้้วย พรรค/แกนนำำ�, กองกำ�ำ ลังั และแนวร่ว่ ม เขาบููโด เทืือกเขาตะเว และเทืือกเขาเมาะแต เพื่�อ่ ติิดตามกลุ่�ม โดยองค์์กรจะได้้รัับการสนัับสนุุนทางด้้านการฝึึกอบรม และการเงิิน ก่อ่ เหตุุรุุนแรงที่่ป� ล้้นอาวุุธปืืนกองพัันพัฒั นาที่่� ๔ รวมทั้้ง� จััดตั้�ง้ / รวมทั้้ง� ให้้แหล่ง่ หลบซ่อ่ นจากภายนอกประเทศ เสริมิ สร้้างกำ�ำ ลังั ประชาชนในพื้้น� ที่ห�่ มู่�บ้าน/ตำ�ำ บล เพื่อ�่ ปฏิบิ ัตั ิกิ ารรุกุ ทางการเมืือง แย่่งชิิงมวลชนครั้ง� ที่่� ๒ ปฏิิบัตั ิภิ ารกิจิ ป้้องกันั และ หน่ว่ ยบัญั ชาการสงครามพิเิ ศษ ได้้รับั มอบภารกิจิ จากกองทัพั บก ปราบปรามการก่อ่ ความไม่ส่ งบในพื้้น� ที่บ�่ ริเิ วณรอบเทืือกเขาตะเว ให้้สนัับสนุุนการแก้้ไขปััญหาการก่่อความไม่่สงบในพื้้�นที่�่สามจัังหวััด ชายแดนภาคใต้้ ในการป้้องกััน และปราบปรามการก่อ่ ความไม่ส่ งบ กกล.สันั ติสิ ุขุ (ห้้วง พ.ศ.๒๕๔๘ – ๒๕๕๓) มีีภารกิจิ (ปปส.) ตั้้�งแต่เ่ ริ่�มเกิดิ เหตุกุ ารณ์ใ์ น พ.ศ.๒๕๔๗ ถึงึ ปััจจุุบันั ซึ่่�งมีีการ พััฒนาปรัับปรุุงแนวทาง และจััดตั้้�งองค์์กร รวมทั้้�งหน่่วยงานเข้้าไป ปฏิบิ ัตั ิกิ ารป้อ้ งกันั และปราบปรามการก่อ่ ความไม่ส่ งบในพื้้น� ที่ร�่ ับั ผิดิ ชอบ รัับผิิดชอบ และดำำ�เนินิ การในการแก้้ปััญหามาตามลำ�ำ ดัับ ดังั นี้้� โดยการจััดตั้ง�้ การเสริิมสร้้าง และพััฒนากำ�ำ ลัังประชาชนให้้สามารถ ต้้านภัยั การก่อ่ ความไม่ส่ งบในพื้้น� ที่�่ จชต. และปฏิบิ ัตั ิกิ ารพิเิ ศษ สนับั สนุนุ ชค.๙๕๔ เป็น็ การจัดั กำ�ำ ลังั เริ่�มแรก โดยจััดกำำ�ลังั หนึ่่ง� กองร้้อย กอ.สสส.จชต. เพื่่�อรัักษาความมั่่�นคงภายใน และยุุติิสถานการณ์์ การก่่อความไม่ส่ งบในพื้้�นที่ท่� ี่เ�่ กิดิ ขึ้น� โดยใช้้แนวความคิดิ บููรณาการการ รบพิเิ ศษ สนับั สนุนุ กองทัพั ภาคที่�่ ๔ มีี พันั เอก วินิ ัยั ฉ้้งทับั เป็น็ ผบ.ชค.๙๕๔ ใช้้กำำ�ลังั ของหน่ว่ ยรบพิเิ ศษ ให้้ประสานสอดคล้้อง ทั้้�งในภาพเปิดิ และ (ห้้วง มกราคม – มีีนาคม ๒๕๔๗) เพื่่�อติิดตาม และค้้นหาอาวุุธปืืน ปิดิ ลัับ โดยการใช้้การ ปจว. และงานข่่าวนำ�ำ แล้้วใช้้งานจััดตั้�้งเสริมิ สร้้าง ที่�ถ่ ููกปล้้นไปจากกองพันั พััฒนาที่�่ ๔ ปฏิบิ ัตั ิิภารกิิจ การป้อ้ งกัันและ พลังั ประชาชนเป็น็ งานหลักั เน้้นให้้ประชาชนเข้้ามามีีส่ว่ นร่ว่ ม ตั้ง�้ เป้า้ หมาย ปราบปรามการก่่อความไม่่สงบ (ปปส.) ในพื้้�นที่ร่� อบเทืือกเขาบููโด เพื่่�อสลายความเชื่อ่� ที่�่ผิดิ และสร้้างความคิิดที่ถ�่ ููกต้้อง เพื่่อ� ให้้เกิิดความ โดยวางกำำ�ลัังเป็็นชุุดปฏิิบััติิการ ตามหมู่่�บ้้านเป้้าหมาย โดยกำำ�หนด สัันติิสุขุ แบบยั่่ง� ยืืน แนวทางการใช้้กำำ�ลััง เพื่่�อปฏิิบััติิตามมาตรการหลัักของการป้้องกััน และปราบปรามการก่่อความไม่ส่ งบ ได้้แก่่ มาตรการพิทิ ัักษ์์ประชาชน และทรัพั ยากร การปราบปรามกองกำ�ำ ลังั ติดิ อาวุธุ จะใช้้หมวดจู่�โจมเป็น็ หลักั ซึ่�งเป็็นกำ�ำ ลังั พลจาก กองพันั จู่�โจม กรมรบพิเิ ศษที่�่ ๓ ส่ว่ นในมาตรการ ปรับั ปรุงุ สภาพแวดล้้อม และการปฏิบิ ัตั ิงิ านด้้านข่า่ ว จะใช้้ชุดุ ปฏิบิ ัตั ิกิ าร รบพิิเศษเป็็นหลััก โดยมีีชุุดปฏิิบััติิการจิิตวิิทยา สนัับสนุุนการ ปฏิิบัตั ิิ ด้้านกิจิ การพลเรืือน และการประชาสััมพัันธ์์ 128

กาลานุุกรมหน่่วยรบพิิเศษกองทััพบกไทย ภารกิจิ สนัับสนุนุ การรัักษาความมั่่น� คงภายใน ตั้้�งแต่่ ฉก.สันั ติสิ ุุข (ห้้วง พ.ศ.๒๕๕๓ – ๒๕๕๔) มีีภารกิจิ ๑ ตุุลาคม ๒๕๕๘ หน่ว่ ยบััญชาการสงครามพิเิ ศษ จัดั กำ�ำ ลังั หน่ว่ ย เฉพาะกิิจสันั ติสิ ุขุ (ฉก.สันั ติสิ ุุข) ประกอบด้้วย ชุุดควบคุุมที่�่ ๙๕๑, วางแผนอำำ�นวยการ และกำ�ำ กัับดููแลการใช้้กำ�ำ ลังั หน่ว่ ย รพศ. ปฏิิบัตั ิงิ าน ชุดุ ควบคุุมที่่� ๙๕๒, ชุดุ ควบคุมุ ที่�่ ๙๕๓, ชุุดควบคุุมที่่� ๙๕๔, ชุดุ ควบคุุม สนับั สนุนุ การแก้้ไขปัญั หาความมั่น� คงในพื้้น� ที่�่จชต. ส่ง่ มอบกำ�ำ ลังั ๔ชค.รพศ. ที่�่ ๙๔๓ (จจ.) และ ชุุดควบคุุมทัักษิณิ สัมั พัันธ์์ (ปจว.) สนับั สนุนุ ให้้กับั ขึ้น� ควบคุมุ ทางยุุทธการกัับหน่ว่ ยเฉพาะกิิจประจำ�ำ พื้้น� ที่�่ และปฏิบิ ัตั ิงิ าน กองอำ�ำ นวยการรักั ษาความมั่น� คงภายในภาค ๔ ส่ว่ นหน้้า โดยได้้รับั มอบ ปจว./ปชส. ช่ว่ ยเหลืือประชาชนสนับั สนุุนการแก้้ไขปัญั หาความมั่�นคง ภารกิจิ ในการดำ�ำ เนินิ งาน เสริมิ สร้้างความเข้้าใจในสถานศึกึ ษาเป้า้ หมาย ในพื้้น� ที่�เ่ ป็น็ ส่่วนรวม ๖๐ แห่ง่ พิสิ ููจน์์ทราบ และสลายการจััดตั้�ง้ ของกลุ่�มผู้�ก้ ่อ่ เหตุรุ ุุนแรง โดยใช้้นโยบายสานใจสู่่�สันติเิ ป็น็ ตัวั ขับั เคลื่อ�่ นในการแก้้ไขปัญั หา เสริมิ สร้้าง ศููนย์์สันั ติสิ ุุข (ห้้วง ๒๕๕๔ – ๒๕๕๖) เมื่�อ่ ๑ ตุลุ าคม ความเข้้มแข็ง็ ให้้กัับอำำ�นาจรัฐั ในระดัับหมู่่�บ้้าน/ตำ�ำ บล เสริมิ สร้้างกำ�ำ ลััง ประชาชน ให้้มีีความเข้้มแข็็ง ดำำ�เนิินการรุุกทางการเมืืองด้้วยการ ๒๕๕๔ ได้้เปลี่่�ยนนามหน่่วยจาก ฉก.สัันติิสุุข เป็็นศููนย์์สัันติิสุุข ช่่วยเหลืือประชาชน ตามขีีดความสามารถร่่วมกัับหน่่วยเฉพาะกิิจ (โดยการยุุบรวม ศููนย์์สัันติสิ ุุข กัับ ฉก.สัันติสิ ุขุ เป็็นศููนย์์สัันติสิ ุุข) จัั ง ห วัั ด / ห น่่ ว ย เ ฉ พ า ะ กิิ จ น า วิิ ก มีีเป้้าหมายทางยุุทธศาสตร์์ ประกอบด้้วย ๑) องค์์กรนำำ� (DPP) โยธิินกองทััพเรืือ ปฏิิบััติิการพิิเศษ ๒) จุุดศููนย์์ดุุลโครงสร้้างการจััดตั้้�งอำำ�นาจรััฐซ้้อน ๓) แนวร่่วม ต่่อเป้้าหมายหรืือพื้้�นที่่�จำำ�กััด การรัักษาความปลอดภััยบุุคคลสำำ�คััญ ๔) แหล่่งบ่ม่ เพาะความคิดิ ความเชื่�อ่ และ ๕) ประชาชน มีีภารกิิจสร้้าง การปฏิิบััติิการจิิตวิิทยาการประชาสััมพัันธ์์ และปฏิิบััติิการข่่าวสาร ความเข้้าใจ ความเชื่อ�่ มั่น� ต่อ่ แนวนโยบายของรัฐั เกี่่ย� วกัับการแก้้ปัญั หา ต่อ่ กลุ่�มเป้า้ หมายอย่า่ งต่อ่ เนื่อ�่ ง ทำ�ำ การฝึกึ อบรมเจ้้าหน้้าที่ �่ ซึ่่ง� ปฏิบิ ัตั ิงิ าน การก่่อเหตุุรุุนแรงในพื้้�นที่่�จัังหวััดชายแดนภาคใต้้ ด้้วยการให้้ความรู้้� ในพื้้�นที่่�จัังหวััดชายแดนภาคใต้้ ให้้มีีความรู้้�ความเข้้าใจด้้านการ ความเข้้าใจ กับั ประชาชน และฝึึกอบรมเจ้้าหน้้าที่่�รััฐให้้มีีความเข้้าใจใน ปฏิิบััติิการพิิเศษ การปฏิิบััติิการจิิตวิิทยาการประชาสััมพัันธ์์ และ การปฏิิบััติิงานที่่�ถููกต้้อง ตามแนวทางยุุทธศาสตร์์พระราชทาน การปฏิบิ ััติกิ ารข่่าวสาร เพื่อ่� สนับั สนุุนกองอำ�ำ นวยการรัักษาความมั่น� คง “เข้้าใจ เข้้าถึึง พัฒั นา” ภายในภาค ๔ ส่ว่ นหน้้า ในการป้้องกััน และแก้้ไขการก่อ่ เหตุุรุุนแรง เพื่่อ� นำำ�สันั ติสิ ุุขกลับั สู่่�พื้้�นที่�่จัังหวััดชายแดนภาคใต้้อย่่างยั่ง� ยืืน ฉก.สันั ติสิ ุขุ (พ.ศ.๒๕๕๖) เมื่อ�่ ๑ ตุลุ าคม ๒๕๕๖ ได้้เปลี่�่ยนนามหน่่วยจาก ศููนย์์สัันติสิ ุุข กลับั มาเป็น็ ฉก.สัันติสิ ุขุ อีีกครั้ง� มีีภารกิจิ สกัดั กั้น� การบ่ม่ เพาะในโรงเรีียนเอกชนสอนศาสนา และสถาบันั การศึึกษาปอเนาะ จำำ�นวน ๔๘ โรงเรีียน ในพื้้น� ที่�่จัังหวััดชายแดนภาคใต้้ ด้้วยการค้้นหาแยกแยะกลุ่�มเป้้าหมาย สร้้างภููมิิคุ้้�มกัันให้้กัับเยาวชน ที่ต�่ กเป็น็ เป้า้ หมายในการบ่ม่ เพาะของขบวนการ ตลอดจนสลาย และทำ�ำ ลาย ขบวนการจัดั ตั้ง� ในสถานศึกึ ษาให้้หมดประสิทิ ธิภิ าพ และปฏิบิ ัตั ิกิ ารพิเิ ศษอื่น� ๆ 129

สำำ�นัักสารสนเทศ กอ.รมน.ภาค ๔ สน. (สสท.กอ.รมน.ภาค ๔ สน.) สปส.กอ.รมน.ภาค ๔ สน. จััดตั้้�งเป็็น กองปฏิิบััติิการ การดำำ�เนินิ งาน ข่่าวสาร กองอำำ�นวยการรัักษาความมั่่�นคงภายในภาค ๔ ส่่วนหน้้า (ปส.กอ.รมน.ภาค ๔ สน.) เมื่่�อ ๑ ตุุลาคม ๒๕๕๑ โดยมีี ส ร้้ า ง ค ว า ม ต ร ะ ห นัั ก รู้้� เ ส ริิ ม ส ร้้ า ง ภ า พ ลัั ก ษ ณ์์ เ ชิิ ง บว ก พันั เอก อัคั ร ทิพิ โรจน์์ เป็น็ ผอ.ปส./หน.ศปชส. มีีที่ต�่ ั้ง�้ ใน ค่า่ ยสิริ ินิ ธร ลดความชอบธรรมฝ่่ายตรงข้้าม และตอบโต้้การโฆษณาชวนเชื่่�อ ต.เขาตููม อ.ยะรััง จ.ปััตตานีี ต่่อมาใน พ.ศ.๒๕๕๓ - ๒๕๕๔ ฝ่่ายตรงข้้าม โดยจััดทำำ�แผน IOWG เพื่่�อกำำ�หนดแนวทางขัับเคลื่่�อน แบ่่งมอบความรัับผิิดชอบให้้ นสศ.รัับผิิดชอบในการจััดกำำ�ลััง โดยมีี ให้้หน่่วยเกี่่�ยวข้้องใช้้เครื่่�องมืือ/วิิธีีการ เพื่่�อสร้้างความตระหนัักรู้้� พัันเอก ยุุทธ พรหมพงษ์์ เป็็น ผอ.ปส.ฯ ปีีงบประมาณ ๒๕๕๖ ไปสู่่�เป้า้ หมายใน และนอกพื้้น� ที่จ�่ ังั หวัดั ชายแดนภาคใต้้ รวมถึงึ เป้า้ หมาย จััดตั้้�งเป็็น สำำ�นักั ปฏิบิ ััติิการข่า่ วสาร กองอำ�ำ นวยการรักั ษาความมั่น� คง ประชาคมโลก ภายในภาค ๔ ส่่วนหน้้า (สปส.กอ.รมน.ภาค ๔ สน.) ในปีี งบประมาณ ๒๕๕๘ จััดตั้้�งเป็็น สำำ�นัักปฏิิบััติิการข่่าวสารและ ผลการปฏิิบััติิ ประชาสัมั พันั ธ์์ กองอำ�ำ นวยการรักั ษาความมั่น� คงภายในภาค ๔ ส่ว่ นหน้้า (สปสช.กอ.รมน.ภาค ๔ สน.) โดยให้้ สปชส. ขึ้้�นการบัังคัับบััญชา ประชาชนที่�่อาศััยอยู่�ในพื้้น� ที่�่จังั หวัดั ชายแดนภาคใต้้ร้้อยละ ๗๕ โดยตรง และในปลาย พ.ศ.๒๕๕๙ ปรัับการจััดแยก สปชส. ออกไป มีีความเข้้าใจ และมีีทััศนคติิที่่�ดีี ให้้การสนัับสนุุนและช่่วยเหลืือ และจััดตั้้�งเป็็น สำำ�นัักปฏิิบััติิการข่่าวสาร กองอำำ�นวยการรัักษา ก า ร ป ฏิิ บัั ติิ ง า น ข อ ง เ จ้้ า ห น้้ า ที่่� รัั ฐ เ ป็็ น ความมั่่�นคงภายในภาค ๔ ส่่วนหน้้า (สปส.กอ.รมน.ภาค ๔ สน.) อย่่างดีี สำำ�หรัับประชาชนที่่�มีีความขััด ในปีงี บประมาณ ๒๕๖๓ จัดั ตั้้ง� เป็็น สำำ�นัักสารสนเทศ กองอำ�ำ นวยการ แย้้ง ร้้อยละ ๒๕ ปฏิิเสธแนวทางการปฏิิบััติิ รักั ษาความมั่�นคงภายในภาค ๔ ส่ว่ นหน้้า (สสท.กอ.รมน.ภาค ๔ สน.) ของกลุ่ �มขบวนการ หัันมาให้้ความร่่วมมืือกัับรััฐบาล ด้้วยการ โดยบรรจุุกำำ�ลังั พลเชิงิ บููรณาการ ประกอบด้้วย ข้้าราชการพลเรืือน เข้้าร่ว่ มโครงการต่า่ งๆ และประชาชนนอกพื้้น� ที่�่ ตำำ�รวจ ทหาร ที่่�มีีความรู้้�ความสามารถ มีีความเสีียสละอดทน จังั หวัดั ชายแดนภาคใต้้ ร้้อยละ ๘๐ รัับรู้้�ข้้อเท็็จ แ ล ะ มีี ค ว า ม ตั้้� ง ใ จ ที่่� จ ะ เ ข้้ า ม า ร่่ ว ม แ ก้้ ไ ข ปัั ญ ห า ค ว า ม มั่่� น ค ง จ ริิ ง ที่่� เ กิิ ด ขึ้้� น ใ น พื้้� น ที่่� จัั ง ห วัั ด ช า ย แ ด น ภ า ค ใ ต้้ ภายใน จัังหวััดชายแดนภาคใต้้อย่่างแท้้จริิง สนัับสนุุน และพร้้อมให้้การช่่วยเหลืือฝ่่ายรััฐ นอกจากนั้้�นฝ่่าย ต่่างประเทศเห็็นด้้วย และสนัับสนุุนแนวทางการแก้้ไขปััญหาจัังหวััด ภารกิจิ ปฏิบิ ัตั ิกิ ารข่า่ วสารสนับั สนุนุ การแก้้ไขปัญั หาจังั หวัดั ชายแดนภาคใต้้ เพื่อ�่ สร้้างสภาพแวดล้้อมที่่�เกื้อ� กููลกับั การปฏิบิ ััติขิ องฝ่่ายเรา ลดเงื่อ� นไข ความขััดแย้้ง และการใช้้ความรุุนแรงทุุกรููปแบบ สนัับสนุุนส่่งเสริิม การอยู่�ร่วมกัันอย่่างสัันติิ ในลัักษณะพหุุวััฒนธรรม เพื่่�อสร้้างสัันติิสุุข ในพื้้น� ที่จ่� ังั หวััดชายแดนภาคใต้้ โดยมีีพื้้น� ที่�่เป้้าหมาย คืือ พื้้น� ที่จ่� ัังหวัดั ชายแดนภาคใต้้, พื้้น� ที่ป�่ ระเทศไทยที่เ�่ หลืือ และพื้้น� ที่ต�่ ่า่ งประเทศ โดยการ ใช้้แขนงงานต่า่ งๆ ที่ส�่ ามารถเข้้าถึงึ เป้า้ หมายได้้อย่า่ งมีีประสิทิ ธิภิ าพ 130

กาลานุุกรมหน่่วยรบพิิเศษกองทััพบกไทย การปฏิบิ ััติภิ ารกิจิ เพื่อ่ รัักษาสิินติิภาพ และเพื่อ่ มนุษุ ยธรรม หน่่วยควบคุมุ ผู้้�หลบหนีคี นเข้าเมืืองจากกัมั พููชา (นคก.๘๘) พ.ศ.๒๕๓๑ – ๒๕๓๖ สถานการณ์์ การปฏิบิ ัตั ิิ เมื่�่อ ๑๗ เมษายน ๒๕๑๘ กลุ่�มเขมรแดงสามารถโค่น่ ล้้มรััฐบาล กองบัญั ชาการทหารสููงสุุด ได้้จััดตั้้�งหน่่วยควบคุุมผู้้�หลบหนีี กััมพููชา นำ�ำ โดย นายพล ลอน นอล ลงได้้ รวมทั้้�งสามารถเข้้ายึดึ ครอง คนเข้้าเมืืองจากกััมพููชา (นคก.๘๘) โดยใช้้กำำ�ลัังพลส่่วนใหญ่่จาก พื้้น� ที่ป่� ระเทศกััมพููชาได้้ทั้้ง� หมด หลังั จากนั้้�น รัฐั บาลระบอบเขมรแดง กองบัญั ชาการทหารสููงสุดุ ในการปฏิบิ ัตั ิงิ านชื่อ�่ ว่า่ “หน่ว่ ยเฉพาะกิจิ ๘๐” ได้้ใช้้ยุุทธศาสตร์ก์ ารปกครองประเทศ โดยเน้้นการสร้้างประเทศด้้วย ต่อ่ มา เมื่่�อ มิถิ ุุนายน ๒๕๓๑ จึึงปรับั โอนให้้มาอยู่�ในความรับั ผิิดชอบ ระบบสังั คมนิยิ มแบบเข้้มข้้น ส่ง่ ผลให้้ประชาชนชาวกัมั พููชาจำ�ำ นวนมาก ของหน่่วยบััญชาการสงครามพิิเศษ โดยจััดกำำ�ลัังจากหน่่วยรบพิเิ ศษ ต้้องล้้มตาย หลายคนหายสาบสููญ และหลายกลุ่�มได้้ทยอยหลบหนีี และอาสาสมััคร ประมาณ ๗๘๐ นาย มีีนายทหารจากหน่ว่ ยบัญั ชาการ เข้้าหาพื้้�นที่่�ปลอดภััยในประเทศไทย ความเดืือดร้้อนของประชาชน สงครามพิิเศษทำำ�หน้้าที่่�เป็็น หน.นคก.๘๘ มีีภารกิิจในการดููแลพื้้�นที่่� ชาวกััมพููชามีีไปทุุกหย่่อมหญ้้า จนกระทั่่�งมีีกลุ่�มสมาชิิกในรััฐบาล รับั อพยพตาม ระบอบเขมรแดงจำำ�นวนหนึ่่�งเกิดิ ความไม่พ่ อใจ และปฏิเิ สธที่่�จะเข้้าร่่วม กระบวนการสร้้างประเทศ โดยการกดขี่ข่� ่ม่ เหงประชาชนได้้ จึงึ หลบหนีี แนวชายแดนไทย - กััมพููชา ตั้้�งแต่่ จ.ศรีีสะเกษ ถึึง จ.ตราด ออกนอกประเทศ และนำ�ำ กำำ�ลัังทหารจากกองทััพเวีียดนาม เข้้ามาขัับไล่่ รวม ๗ พื้้น� ที่อ�่ พยพ รวมทั้้ง� ประสานการปฏิบิ ััติกิ ับั หน่ว่ ยราชการไทย รัฐั บาลระบอบเขมรแดงได้้สำ�ำ เร็็จ เมื่�่อ พ.ศ.๒๕๒๒ ผลจากการสู้ร�้ บของ องค์์กรระหว่า่ งประเทศ องค์ก์ รอาสาสมััคร เพื่�่อให้้ความช่ว่ ยเหลืือ เหตุกุ ารณ์์ดังั กล่า่ ว ส่่งผลให้้มีีชาวกััมพููชา และชาวเวีียดนามที่�่อาศััยอยู่� แก่่ผู้�้อพยพ และคณะรัฐั มนตรีีได้้มีีมติใิ ห้้กองบัญั ชาการทหารสููงสุดุ จัดั ตั้ง�้ ในประเทศกัมั พููชาจำ�ำ นวนไม่น่ ้้อยกว่่า ๓๖๑,๔๕๖ คน หรืือประมาณ ศููนย์์ประสานงานการส่่งชาวกััมพููชากลัับมาตุุภููมิิ ที่่� อ.อรััญประเทศ ๘๓,๒๐๐ ครอบครััว ทะลัักหลบหนีีเข้้ามาขอพึ่่�งความช่่วยเหลืือ จ.ปราจีีนบุุรีี เมื่่อ� ๑๒ กุมุ ภาพัันธ์์ ๒๕๓๔ จากรััฐบาลไทย ตลอดแนวชายแดนตั้ง�้ แต่่ อ.บุุญฑริิก จ.อุุบลราชธานีี จ.บุุรีีรััมย์์ จ.สระแก้้ว ถึึง อ.หาดเล็็ก จ.ตราด ทำ�ำ ให้้ประเทศไทยต้้องรับั ผลการปฏิบิ ัตั ิิ ภาระผู้อ�้ พยพจำ�ำ นวนมาก หน่่วยควบคุุมผู้้�หลบหนีีคนเข้้าเมืืองจากกััมพููชา ปฏิิบััติิหน้้าที่่� ควบคุุมดููแลชาวกัมั พููชา และเวีียดนามที่่�อยู่�ในค่่ายอพยพ รวมทั้้�งรัับ ผู้ห�้ ลบหนีีเข้้าเมืืองจากประเทศกััมพููชา ให้้มีีความเป็็นอยู่่�ที่�ป่ ลอดภััย โดยประสานงานร่่วมกัับเจ้้าหน้้าที่่�จากองค์์การสหประชาชาติิ ศูู น ย์์ ป ร ะ ส า น ง า น ก า ร ส่่ ง ช า วกัั ม พูู ช า ก ลัั บ มาตุุภููมิิ สำำ�นัักงานข้้าหลวงใหญ่่ผู้้�ลี้้�ภััยแห่่ง สหประชาชาติิ (UNHCR) และสภาสููงสุุดแห่่ง ชาติกิ ััมพููชา (SNC) เพื่่�อช่่วยดำำ�เนิินการ ใบประกาศเกีียรติิคุณุ จาก UN แด่่ผู้้�เข้้าร่่วมปฏิิบััติิการครั้ �งนี้้� 131

ศููนย์ป์ ระสานการส่่งชาวกััมพูชู ากลับั มาตุุภููมิิ (ศปสก.ศอร.บก.สส.) สถานการณ์์ ผลการปฏิบิ ััติิ การลงนามในข้้อตกลงสัันติิภาพขององค์์การสหประชาชาติิ ผู้้�ลี้้�ภััย และผู้้�พลััดถิ่่�นชาวกััมพููชา ในพื้้�นที่่�อพยพโอตราว, ที่่ก� รุุงปารีีส เมื่�่อ ๒๓ ตุลุ าคม ๒๕๓๔ โดยผู้�้แทน ๑๙ ประเทศ และ พื้้�นที่อ�่ พยพ บีี, พื้้น� ที่อ�่ พยพ ๒, พื้้�นที่อ�่ พยพเขาอีีด่า่ ง, พื้้น� ที่�่อพยพ ๘ เขมร ๔ ฝ่า่ ย ซึ่่ง� ข้้อตกลงสัันติิภาพได้้กล่่าวถึึงผู้อ�้ พยพ และผู้้พ� ลัดั ถิ่�น พื้้น� ที่�่อพยพสุขุ สันั ต์์ และพื้้�นที่อ่� พยพ เค จำำ�นวนทั้้�งสิ้น� ๓๖๑,๔๕๖ คน ชาวกัมั พููชาไว้้ในมาตราที่�่ ๑๙ และ ๒๐ ที่�ร่ ะบุุให้้ผู้�อ้ พยพ และผู้พ้� ลัดั ถิ่น� ๘๓,๒๐๐ ครอบครัวั ได้้ถููกส่่งกลัับไปยังั ศููนย์์รับั กลัับในประเทศกัมั พููชา ชาวกััมพููชาที่�่อยู่ �นอกประเทศมีีสิิทธิ์ �โดยสมบููรณ์์ที่่�จะเดิินทางกลัับ ๓ แห่่งได้้แก่่ ศููนย์์รัับกลับั ศรีีโสภณ (พนมกองวา) ๑ แห่่ง ศููนย์ร์ ัับกลัับ ประเทศกััมพููชาได้้อย่่างปลอดภััย มั่่น� คง และมีีศัักดิ์�ศรีี โดยปราศจาก โพธิิสััตย์์ ๑ แห่ง่ และศููนย์ร์ ับั กลับั พนมเปญ ๑ แห่่ง เพื่�่อส่ง่ ไปยังั การขู่�เข็ญ็ หรืือการบีีบบังั คัับในทุุกรููปแบบ พร้้อมทั้้�งได้้ระบุสุ าระสำำ�คัญั ภููมิิลำ�ำ เนาปลายทางต่่อไป การปฏิบิ ััติิเริ่ม� ตั้้ง� แต่่วันั ที่่� ๓๐ มีีนาคม เกี่ย�่ วกับั การส่ง่ กลับั ผู้้�อพยพ และผู้้�พลััดถิ่�นชาวกััมพููชากลัับถิ่่น� ฐานเดิิม ๒๕๓๕ - ๗ พฤษภาคม ๒๕๓๖ ไว้้ในภาคผนวก ๔ ของข้้อตกลงสันั ติภิ าพฉบับั นี้้� และต่อ่ มาได้้มีีการจัดั ทำ�ำ บันั ทึกึ ความเข้้าใจไตรภาคีี (MOU) ระหว่า่ งรัฐั บาลไทย (SNC) และ (UNHCR) หน่่วยบััญชาการสงครามพิิเศษได้้จััดกำำ�ลัังจำำ�นวน ๑๘ นาย เกี่�่ยวกัับการส่่งผู้�้ลี้ �ภััยและผู้้�พลััดถิ่ �นชาวกััมพููชากลัับถิ่่�นฐานเดิิม เข้้าร่ว่ มปฏิิบััติกิ ารใน ศปสก. โดยเป็็นกำำ�ลัังพลจาก พล.รพศ.๑ นำำ�โดย จากประเทศไทย พร้้อมทั้้�งมีีการลงนามในบัันทึึกความเข้้าใจฉบัับนี้้�ที่่� พลตรีี สมศักั ดิ์� แสงจัันทร์์เลิิศ ผบ.พล.รพศ.๑ และนายทหารฝ่่าย กรุุงพนมเปญเมื่อ่� ๒๑ พฤศจิิกายน ๒๕๓๔ ปฏิิบััติกิ ารคนสำำ�คััญได้้แก่ ่ พันั เอก กริิชเพชร คำำ�ดีี รอง ผบ.รพศ.๒ รวมนายทหาร ๖ นาย นายสิบิ ๑๒ นาย ซึ่่�งกำำ�ลัังพลของหน่่วยรบพิเิ ศษ ภารกิิจ และความรัับผิิดชอบของศููนย์์ประสานการส่่ง ได้้ใช้้ขีีดความสามารถ และความสัมั พันั ธ์พ์ ิเิ ศษที่่�มีีต่่อองค์์กรในกัมั พููชา ชาวกัมั พููชากลับั มาตุภุ ูมู ิิ (ศปสก.ฝยก.ศอร.บก.สส.) ในการสนัับสนุุนการส่่งกลัับผู้้�อพยพให้้เป็็นไปด้้วยความเรีียบร้้อย รวมทั้้�งได้้ใช้้โอกาสในการรวบรวมข้้อมููลพื้้�นที่�่ปฏิิบััติิการตอบสนอง รััฐบาลไทยได้้จััดตั้้�ง “ศููนย์์ประสานการส่่งชาวกััมพููชา ต่่อแผนงานการปฏิิบััติิการพิิเศษ ในพื้้�นที่่�ระวัังป้้องกัันซึ่ �งเป็็นหนึ่่�งใน กลัับมาตุภุ ููมิ”ิ (ศปสก.) เป็น็ หน่ว่ ยงานหลักั รับั ผิดิ ชอบการส่ง่ ชาวกัมั พููชา พัันธกิจิ ๔ ประการของกองทัพั บกได้้อีีกด้้วย กลัับมาตุุภููมิิ โดยตั้้�งขึ้ �นที่่� อ.อรััญประเทศ จ.ปราจีีนบุุรีี และได้้ เปิิดสำ�ำ นัักงาน เพื่อ่� ปฏิบิ ััติงิ านตั้�้งแต่่ ๑๒ กุุมภาพันั ธ์์ ๒๕๓๕ โดยมีีหน้้า ที่่�ความรับั ผิิดชอบที่่�สำำ�คัญั คืือ วางแผน อำ�ำ นวยการ ประสานงาน กำำ�กัับดูู แลและดำำ�เนิินการเกี่่�ยวกัับการส่่งชาวกััมพููชากลัับมาตุุภููมิิ ศึกึ ษา และพิจิ ารณาความเหมาะสมตลอดจนติิดตามแก้้ไขปััญหาต่่างๆ ในเรื่อ� งที่เ�่ กี่ย�่ วข้้องกับั การดำ�ำ เนินิ การส่ง่ ชาวกัมั พููชา โดยมีีหน่ว่ ยผู้ค�้ วบคุมุ ผู้้� ห ล บ ห นีี เข้้ า เ มืื อ ง จ า ก กัั ม พูู ช า ขึ้ � น ค วบคุุ ม ท า ง ยุุ ท ธ ก า ร ใ น ส่่ ว น ที่่� เกี่่ย� วข้้องกับั การส่่งชาวกััมพููชากลับั มาตุภุ ููมิิ 132

กาลานุุกรมหน่่วยรบพิิเศษกองทััพบกไทย การจััดตั้้�ง ฉก.พตท.พระพุุทธบาท เพื่่อแก้ไขปัญั หาชาวม้้ง ในพื้�้นที่�ที่พ� ักั สงฆ์ถ์้ำ��กระบอก พ.ศ. ๒๕๔๖ – ๒๕๔๙ สถานการณ์์ ที่�่พักั สงฆ์์ถ้ำ�ำ� กระบอก อ.พระพุุทธบาท จ.สระบุรุ ีี เป็็นสถานที่�่ บำำ�บััดผู้้�ติดิ ยาเสพติิด ก่่อตั้�ง้ เมื่อ�่ พ.ศ.๒๕๐๐ โดยแม่ช่ ีีเมี้�ยน ซึ่่ง� เคยธุดุ งค์์ ไปทางภาคเหนืือ และเป็น็ ที่ศ�่ รัทั ธาของชาวม้้ง เนื่�อ่ งจากได้้ช่ว่ ยเหลืือ รัักษาผู้้�ติิดยา เมื่่�อก่่อตั้้�งที่่�พัักสงฆ์์ถ้ำำ��กระบอกขึ้ �น จึึงมีีชาวม้้งติิดตาม มารัักษา และพากัันอพยพเข้้ามาพัักอาศัยั เพิ่่�มมากขึ้น� เรื่�อ่ ยๆ จนทำ�ำ ให้้ ที่�่พัักสงฆ์์ถ้ำ�ำ�กระบอกกลายเป็็นศููนย์์กลางของชาวม้้งทั้้�งจากชายแดน และต่่างประเทศ ซึ่่�งส่่วนใหญ่่เป็็นผู้้�หลบหนีีเข้้าเมืืองโดยผิดิ กฎหมาย นัับเป็็นปััญหาที่่�ก่่อให้้เกิิดผลกระทบต่่อความมั่ �นคงของประเทศ มาเป็น็ เวลานาน ทั้้ง� ในเรื่อ�่ งยาเสพติิด แรงงานเถื่อ�่ น และที่่ส� ำ�ำ คัญั คืือ ปัญั หาขบวนการต่อ่ ต้้านรัฐั บาลสาธารณรัฐั ประชาธิปิ ไตยประชาชนลาว การปฏิบิ ััติิ กองทััพบก ได้้มอบหมายให้้ หน่่วยบััญชาการสงครามพิิเศษ เป็็นหน่่วยรัับผิิดชอบหลัักในการจััดกำำ�ลัังพลหน่่วยเฉพาะกิิจผสม พลเรืือน ตำ�ำ รวจ ทหาร ภายใต้้ชื่อ�่ “ฉก.พตท.พระพุทุ ธบาท ” ดำ�ำ เนินิ การ ควบคุุม และจััดระเบีียบชาวม้้ง ณ ที่่�พัักสงฆ์์ถ้ำำ�� กระบอก รวมทั้้�งสนัับสนุุน และช่่วยเหลืือในการ เคลื่่�อนย้้ายไปสู่่�พื้้�นที่่�รองรัับหรืือประเทศที่่� ๓ เพื่่�อ รอการส่่งกลัับ หรืือส่่งมอบให้้กัับหน่่วยที่่�รัับผิิดชอบ โดยเริ่�มดำ�ำ เนินิ การตั้้ง� แต่่ ๑ เมษายน ๒๕๔๖ เป็น็ ต้้นมา ผลการปฏิบิ ััติิ ฉก.พตท.พระพุุทธบาท สามารถปฏิบิ ัตั ิิการ และแก้้ไขปััญหา ที่่�ยืืดเยื้�อของชาวม้้ง ณ ที่่�พัักสงฆ์์ถ้ำ�ำ� กระบอก ให้้สำ�ำ เร็็จลุลุ ่ว่ งด้้วยดีี เมื่�่อวันั ที่�่ ๒๖ พฤษภาคม ๒๕๔๘ จึงึ ทำ�ำ พิธิ ีีปิดิ ชุุมชนชาวม้้งถ้ำ��ำ กระบอก และเปลี่่�ยนชื่่�อเป็็น ศููนย์์ดำำ�เนิินกระบวนการนำำ�ชาวม้้งไปตั้้�งถิ่ �นฐาน และเสร็็จสิ้้�นภารกิิจ จึึงได้้ยุุบหน่่วย ฉก.พตท.พระพุุทธบาทลง ในวัันที่่� ๓๑ มีีนาคม ๒๕๔๙ 133

ก(ปา้ร้อปงฏกิัิบันััตชิิาตยาแมแดนผ)นไทยเสรีี ฐานปฏิิบัตั ิิการหน้า (ฐปน.) ภายหลัังยุุติิสงครามเย็็นสถานการณ์์ด้้านความมั่ �นคงของ เมื่อ�่ พ.ศ.๒๕๒๗ ใช้้ชื่�่อว่่า “แผนยุุทธการที่่� ๑ (ไทยเสรีี)” และปรับั ปรุงุ ภููมิิภาคเอเซีียตะวันั ออกเฉีียงใต้้ เปลี่่�ยนแปลงไปอย่่างสิ้�นเชิิงภััยคุุกคาม เมื่่�อ พ.ศ.๒๕๓๒ ใช้้ชื่�่อว่่า “แผนยุุทธการที่่� ๑/๑ (ไทยเสรีี)” โดยมีี จากลััทธิิคอมมิิวนิิสต์์ และการคุุกคามจากภายนอกประเทศยุุติิลง ศปก.นสศ. รัับผิดิ ชอบปฏิบิ ััติิตามแผน ซึ่่ง� มีีภารกิิจสำำ�คัญั ได้้แก่่ เวีียดนามจำำ�เป็็นต้้องถอนกำำ�ลัังออกจากกััมพููชาหลัังจากส่่งกำำ�ลััง ๑. การปฏิบิ ััติกิ ารเพื่่อ� แจ้้งเตืือนทางยุุทธศาสตร์์ เข้้ามาเป็็นเวลา ๑๐ กว่่าปีี นโยบายและความพยายามที่�จ่ ะรวบรวม ๒. การปฏิบิ ััติิการพิิเศษเพื่�่อเตรีียมสนับั สนุนุ แผนป้้องกันั ประเทศ สหพันั ธ์อ์ ินิ โดจีีนถููกปรับั เปลี่ย�่ นไป ประเทศต่่างๆ ในอาเซีียนหัันไปให้้ ๓. การเสริิมสร้้างความสััมพันั ธ์อ์ ัันดีีกัับประเทศเพื่�อ่ นบ้้าน ความสนใจการพััฒนาประเทศด้้านเศรษฐกิิจมากขึ้ �น บทบาทของ องค์ก์ ารสหประชาชาติิในการสร้้างสัันติิภาพในภููมิิภาคต่่างๆ มีีชััดเจน หน่่วยปฏิิบััติิการพิิเศษตามโครงการต่่างๆ ในยุุคสงคราม ยิ่ง� ขึ้�น กองทััพไทยจึงึ จำำ�เป็น็ ต้้องปรับั เปลี่�ย่ นนโยบาย และยุทุ ธศาสตร์์ เย็็น เช่น่ นปพ.๘๓๘ , ฉก.๙๙๒ หรืือโครงการของศปก.ทบ. หมายเลข การป้้องกัันประเทศให้้สอดคล้้องกัับสถานการณ์์ที่�่เปลี่�่ยนแปลงไป ต่า่ งๆเช่น่ ศปก.ทบ.๓๑๕ , ศปก.ทบ.๓๐๙ , ศปก.ทบ.๓๑๑ ได้้ถููก ด้้วยเช่่นกััน ยุุทธศาสตร์์การป้้องกัันประเทศของกระทรวงกลาโหม ยกเลิกิ โครงการลงในที่�่สุุด พ.ศ.๒๕๔๐ ได้้กำำ�หนดแนวความคิิดตามยุุทธศาสตร์์การป้้องกััน ประเทศไว้้ ๓ ประการดังั นี้้� การจัดั กำำ�ลังั และภารกิิจของ “แผนยุทุ ธการที่่� ๑/๑ (ไทยเสรีี)” เป็็นการจััดตามแผนงานป้้องกัันชายแดนประจำำ�ปีี และเป็็นไปตาม ๑. การสร้้างความร่ว่ มมืือด้้านความมั่�นคง พัันธกิิจ ๔ ประการของกองทััพบก (ปรับั เป็น็ พัันธกิจิ ๓ ประการใน ๒. การผนึึกกำ�ำ ลังั ป้อ้ งกัันประเทศ พ.ศ.๒๕๖๐) โดยแบ่่งมอบความรัับผิิดชอบของพื้้�นที่่�ปฏิิบััติิการให้้ ๓. การป้้องกัันเชิิงรุุก กรมรบพิิเศษต่่างๆ และใช้้นามหน่่วยว่า่ ฐานปฏิิบััติกิ ารหน้้า หรืือ ฐปน. การปรัับเปลี่�่ยนนโยบายดัังกล่่าวส่่งผลต่่อการปฏิิบััติิการพิิเศษ ต่อ่ มาเปลี่ย�่ นนามหน่่วยเป็็น กองบังั คัับการควบคุุมที่�่ ๑, ๒, ๔ และ ๕ ในการป้้องกัันประเทศของหน่่วยรบพิิเศษ จากเดิิมที่่�ใช้้ยุุทธศาสตร์์ มีีความรับั ผิดิ ชอบต่อ่ พื้้น� ที่ป�่ ฏิบิ ัตั ิกิ ารทิศิ ทางด้้าน กัมั พููชา, ลาว, มาเลเซียี การป้้องกัันเขตหน้้าด้้วยการปฏิิบััติิการสงครามนอกแบบในพื้้�นที่�่ระวััง และเมีียนมา ตามลำำ�ดัับ โดยมีีแนวความคิิดในการปฏิิบััติิแบ่่งเป็็น ป้้องกัันมาอยู่่�ภายใต้้แผนป้้องกัันประเทศในยามปกติิของกองทััพบก ๒ กลุ่�มงานโดยมีีงาน ๓ โครงการคืือ โครงการปฏิิบััติิการข่่าว, หรืือที่�่เรีียกว่่าแผนป้้องกัันชายแดนของกองทััพบกซึ่ �งในส่่วนของหน่่วย โครงการปฏิิบััติิการทางทหาร และโครงการป้้องกัันประเทศ บััญชาการสงครามพิิเศษได้้จััดทำ�ำ แผนหลัักในภารกิิจป้้องกัันชายแดน ทางยุทุ ธศาสตร์ ์ ทั้้ง� นี้้ไ� ด้้มีีการปรับั ปรุงุ งานในโครงการต่า่ งๆ ให้้เหมาะสม และสอดคล้้องกับั สถานการณ์์ นโยบายด้้านต่า่ งประเทศ และนโยบาย ของกองทัพั บก โดยมีีผลลัพั ธ์ส์ ุดุ ท้้ายที่ต�่้้องการคืือ “การชนะโดยไม่ต่ ้้องรบ แต่ห่ ากรบต้้องชนะ” 134

กาลานุุกรมหน่่วยรบพิิเศษกองทััพบกไทย 135

ศูนู ย์์ปฏิิบััติิการทางยุุทธวิิธีี (TOC) ศปก.พล.รพศ.๑ พ.ศ.๒๕๒๖ พลตรีี วิิมล วงศ์์วานิชิ ผบ.พล.รพศ.๑ ได้้มีีดำำ�ริใิ ห้้ใช้้ ๒.๑ แผนก ๑๑ ควบคุุมด้้านกััมพููชา (ฐปน.๑) มีี กรมรบ พื้้น� ที่ถ�่้ำ��ำ เอราวัณั ซึ่่ง� มีีที่ต�่ั้ง�้ อยู่�ในบริเิ วณค่า่ ยเอราวัณั โรงเรีียนสงครามพิเิ ศษ พิิเศษที่่� ๑ เป็็นหน่่วยรับั ผิิดชอบพื้้น� ที่่�ระวัังป้อ้ งกัันด้้าน จ.ลพบุรุ ีี โดยก่อ่ สร้้าง และปรับั ปรุงุ พื้้น� ที่ภ�่ ายในถ้ำ��ำ ให้้เป็น็ พื้้น� ที่ป�่ ฏิบิ ัตั ิงิ าน กัมั พููชา ตั้้�งแต่่ อ.กัันทรลัักษ์์ จ.ศรีีสะเกษ – เกาะกง ถาวรสำำ�หรัับเป็็นกองบััญชาการการปฏิิบััติิการลัับของหน่่วยรบพิิเศษ มีีชื่่�อว่่า “ศููนย์์ปฏิิบััติิการทางยุุทธวิิธีี กองพลรบพิิเศษที่่� ๑” ๒.๒ แผนก ๑๒ ควบคุุมด้้าน สปป.ลาว (ฐปน.๒) มีี กรมรบ ชื่�อ่ ภาษาอังั กฤษ คืือ Tactical Operations Center (TOC) โดยได้้รัับ พิิเศษที่่� ๒ เป็็นหน่่วยผู้้�รัับผิิดชอบพื้้�นที่่�ระวัังป้้องกััน งบประมาณการก่่อสร้้างจากกองทััพบก ดำำ�เนิินการเสร็็จเรีียบร้้อย ด้้าน สปป.ลาว ตั้ง�้ แต่่ อ.เชีียงของ จ.เชีียงราย - อ.นาจรวย เมื่่�อ พ.ศ.๒๕๒๘ จ.อุบุ ลราชธานีี “ศปก.พล.รพศ.๑” หรืือ “TOC” มีีภารกิิจควบคุมุ อำำ�นวยการ ๒.๓ แผนก ๑๓ ควบคุุมงานด้้านเวีียดนาม และมาเลเซีีย การปฏิบิ ััติิภารกิจิ ของกรมรบพิิเศษที่่� ๑, ๒, ๓ และ ๔ และเป็น็ พื้้�นที่�่ (ฐปน.๓) โดย กรมรบพิเิ ศษที่�่ ๓ เป็น็ ผู้ร้� ับั ผิดิ ชอบพื้้�นที่่� เตรีียมพร้้อม ก่่อนออกปฏิิบััติิราชการสนาม ส่่วนงานการปฏิิบััติิ ทะเลอัันดามััน ตั้�้งแต่่ จ.ชุุมพร ลงไป - ประเทศมาเลเซียี แบ่ง่ เป็น็ ๓ ส่ว่ นหลักั คืือ ๒.๔ แผนก ๑๔ ควบคุุมงานด้้านพม่่า (ฐปน.๔) โดยกรมรบ ๑. ส่่วนบังั คัับบััญชา : ผบ.พล.รพศ.๑, รอง ผบ.พล.รพศ.๑, พิิเศษที่่� ๔ เป็็นผู้้�รัับผิิด เสธ.พล.รพศ.๑ และ ฝสธ.พล.รพศ.๑ ชอบพื้้�นที่่�ตั้้�งแต่่ อ.เชีียงแสน จ.เชีียงราย - จ.ประจวบคีีรีีขันั ธ์์ ๒. ส่ว่ นศููนย์ย์ ุทุ ธการ : ควบคุมุ การปฏิบิ ัตั ิดิ ้้านยุทุ ธการ (ไทยเสรีี) กัมั พููชา, เวีียดนาม, สปป.ลาว และมาเลเซียี มีีการจััดแผนก ๓. ศููนย์ส์ ื่อ�่ สาร และสนัับสนุนุ แบ่่งเป็น็ ๒ ส่่วน ควบคุมุ ตามพื้้น� ที่่� ๔ ส่่วน ได้้แก่่ ๓.๑ ส่ว่ นการติิดต่่อสื่อ�่ สาร สำ�ำ หรับั รับั และส่่งข่่าวประจำำ�วััน ด้้วยระบบสััญญาณการเคาะรหััสมอส หรืือ CW เข้้ารหััส One - O - Nine ๒ ชั้้�น โดยแบ่่ง จนท.สื่่�อสาร แยกตาม ฐปน. ๓.๒ ส่่วนสนัับสนุุน ดำำ�เนิินการด้้านการด้้านธุุรการ และ 136

กาลานุุกรมหน่่วยรบพิิเศษกองทััพบกไทย การส่ง่ กำ�ำ ลัังบำำ�รุุง ให้้กับั ฐปน. ต่่างๆ ต่อ่ มา พ.ศ.๒๕๓๔ พลตรีี ประสงค์์ ไชยสิิทธิ์� ผบ.พล.รพศ.๑ ได้้ขออนุุมััติิจััดตั้้�ง ศปก.นสศ. โดยมีี ผบ.นสศ. เป็็น ผบ.ศปก.นสศ. ดัังนั้้�น ศปก.พล.รพศ.๑ จึึงปรัับการควบคุุมการรายงานจากหน่่วย มาขึ้ �นตรงกัับ ศปก.นสศ. (จััดตั้้�งตามโครงการใหม่่ของ ศปก.ทบ.) แต่่ ศปก.พล.รพศ.๑ ยัังคงดำ�ำ รงไว้้ แต่ย่ ้้ายที่�่ตั้�้งมาอยู่่�กับั บก.พล.รพศ.๑ และแปรสภาพเป็็นส่่วนสงครามพิิเศษ ในเวลาต่่อมา ในส่่วนพื้้�นที่่� ถ้ำ��ำ เอราวัณั ที่เ�่ คยเป็น็ ศปก.พล.รพศ.๑ ยังั คงสภาพไว้้ในช่ว่ งแรก โดยจัดั เจ้้าหน้้าที่ร�่ ักั ษาการณ์์จากกรมรบพิิเศษ ดููแลพื้้น� ที่่� และเอกสารสำ�ำ คััญ รวมถึงึ เอกสารลับั ต่า่ งๆ จนกระทั่่ง� ถ้ำ��ำ เอราวัณั (TOC) เริ่ม� ชำ�ำ รุดุ ทรุดุ โทรม และมีีน้ำำ��รั่่�วซึึม ท่่วมขัังภายในถ้ำำ�� ประกอบกัับขาดงบประมาณ ในการซ่่อมบำ�ำ รุุง เมื่�่อ พ.ศ.๒๕๔๐ พล.รพศ.๑ จึึงยกเลิกิ การใช้้งาน และมอบโอนอาคาร TOC ให้้กัับ โรงเรีียนสงครามพิิเศษ เพื่่�อใช้้ 137

กกาารรปแฏก้ิิบไัขัติปิกััญารหจาิิตสำวำ�ิคิทััญยาขสอนังับชสานตุิุนิ พ.ศ.๒๕๓๑ – ๒๕๓๖ กองพัันปฏิิบััติิการจิิตวิิทยาเป็็นหน่่วยปฏิิบััติิการจิิตวิิทยาเพีียง กองพัันปฏิิบััติิการจิิตวิิทยา มีีการใช้้สื่่�อ และกิิจกรรมสนัับสนุุน หน่่วยเดีียวของกองทััพบก ซึ่่�งรัับผิิดชอบปฏิิบััติิงานในพื้้�นที่่� การปฏิิบััติิงานของกองทััพบกในส่ว่ นของงานในพื้้น� ที่ต�่ ามแนวชายแดน ตามแนวชายแดนรอบประเทศไทย สนัับสนุุนการปฏิิบััติิงานให้้กัับ มีีพื้้น� ที่่�รัับผิิดชอบ ๒๔ จังั หวัดั เข้้าปฏิบิ ััติงิ านในพื้้�นที่่�ระดับั หมู่่�บ้้าน กองทัพั ภาคทั้้ง� ๔ กองทัพั ของกองทัพั บก มีีภารกิจิ สำ�ำ คัญั ในการรณรงค์์ และตำำ�บลที่ม่� ีีอาณาเขตติิดแนวชายแดน โดยจััดชุุดปฏิบิ ัตั ิิการจิติ วิิทยา ด้้วยสื่่�อโฆษณาในการเสริิมสร้้างความรัักความสามััคคีีของคนในชาติิ ปฏิบิ ัตั ิงิ านด้้วยการใช้้สื่อ�่ บุคุ คล สื่อ�่ สิ่ง� พิมิ พ์์ หอกระจายข่า่ ว เสีียงตามสาย เพื่่�อสนัับสนุุนการแก้้ไขปััญหาด้้านความมั่่�นคงต่่างๆ ในมิิติิของ สื่่�อสัังคมออนไลน์์ และสื่่�อกิิจกรรมดัังที่่�กล่่าวแล้้วเข้้าดำำ�เนิินการต่่อ การสร้้างการรัับรู้้�ข่่าวสาร ความตระหนัักถึึงผลเสีียที่่�จะเกิิดขึ้้�น กลุ่�มเป้า้ หมายสนับั สนุนุ การปฏิบิ ัตั ิโิ ดยตรงให้้กับั กองกำ�ำ ลังั ป้อ้ งกันั ชายแดน แ ล ะ ก า ร ร ณ ร ง ค์์ ใ ห้้ ผู้้� ที่�่ เ กี่�่ ย วข้้ อ ง ร่่ ว ม มืื อ กัั บส่่ ว น ร า ช ก า ร ต า ม โดย กกล.ป้้องกัันชายแดนกำำ�หนดพื้้�นที่่�เป้้าหมายตามความเร่่งด่่วน บทบาทของตนเองในการร่่วมกัันแก้้ปััญหา อาทิิ ปััญหายาเสพติิด ปฏิบิ ัตั ิิงานด้้วยการใช้้กิจิ กรรมทาง ปจว.สนัับสนุนุ หน่่วยในพื้้น� ที่่�รวมทั้้ง� การทำำ�ลายทรััพยากรธรรมชาติิ การหลั่่�งไหลของแรงงานต่่างด้้าว แสวงโอกาสในการจััดตั้้�งมวลชนเพื่่�อการ ปจว. และด้้านการข่่าว ซึ่ง� สร้้างปััญหาหลายด้้านในพื้้น� ที่�่ เป็็นต้้น ในบางห้้วงเวลายัังสามารถ เพื่่�อการรายงานข่่าวสารตามประเด็็นหลััก และติิดตามดำำ�รงการ ปฏิิบััติิงานในพื้้�นที่�่เขตเมืืองเพื่่�อรณรงค์์ด้้านการปฏิิบััติิการจิิตวิิทยา ประสานงานหลัังการปฏิบิ ััติ ิ ตลอดจนใช้้เป็็นเครื่�่องมืือรวบรวมข่า่ วสาร และ ประชาสััมพันั ธ์์ในประเด็็นต่่างๆ เมื่่อ� กองทัพั บกสั่ง� การ นอกจากนี้้� ที่ส่� ำำ�คัญั ในห้้วงเวลา ยัังมีีภารกิิจในการสนัับสนุุนการรัักษาความสงบเรีียบร้้อยใน สามจังั หวัดั ชายแดนภาคใต้้อีีกด้้วย นอกจากนี้ก� องพันั ปฏิบิ ัตั ิกิ ารจิติ วิทิ ยา ได้้ใช้้สื่อ� สถานีีวิทิ ยุกุ ระจายเสีียง ผ่า่ นรููปแบบรายการทั้้ง� ด้้านความมั่น� คง การขยายผลด้้วยการสร้้างการรับั รู้�้ จากภารกิิจโดยรวมต่่างๆ ข้้างต้้น นอกเหนืือจากการใช้้สื่่�อ ข่่าวสารจากกองทัพั บก และข่่าวสารท้้องถิ่น� รวมทั้้�งดำำ�เนิินการผลิิต เพื่อ�่ การปฏิบิ ัตั ิกิ ารจิติ วิทิ ยา และประชาสัมั พันั ธ์ท์ ุกุ ประเภท เช่น่ สื่อ�่ บุคุ คล สื่อ�่ โฆษณาสนับั สนุนุ ให้้กับั ชุุดปฏิิบัตั ิิการจิติ วิทิ ยา และศููนย์ป์ ฏิิบััติิการ สื่�อ่ สิ่ง� พิมิ พ์์ สถานีีวิทิ ยุกุ ระจายเสีียง สื่อ่� ดนตรีีและการแสดง และ กองทัพั ภาคในพื้้น� ที่ร�่ ับั ผิดิ ชอบตามแนวโฆษณา นอกจากนี้้ย� ังั ดำ�ำ เนินิ การ สื่อ�่ โซเชีียลมีีเดีียต่า่ งๆ เผยแพร่ไ่ ปสู่่�กลุ่�มเป้า้ หมายแล้้ว หน่ว่ ยยังั ได้้จัดั ทำ�ำ รณรงค์ด์ ้้วยการใช้้ดนตรีี และการแสดงเป็็นสื่่�อ สนัับสนุุนโดยตรงให้้กับั โครงการที่่�เกี่่�ยวข้้อง อาทิิ โครงการเพื่่�อเยาวชนห่่างไกลยาเสพติิด, ศููนย์ป์ ฏิบิ ััติิการกองทััพภาค โครงการสร้้างความรัักความสามััคคีี, โครงการสร้้างจิิตสำำ�นึึกรัักษ์์สิ่ �ง แวดล้้อม เป็น็ ต้้น โดยมุ่�งการบููรณาการด้้วยการปฏิบิ ัตั ิริ ่ว่ มกับั หน่ว่ ยกำ�ำ ลังั ใน พื้้�นที่่�ส่่วนราชการ องค์์กรปกครองส่่วนท้้องถิ่ �น ให้้เกิิดความสำำ�นึึก รับั ผิดิ ชอบร่ว่ มกันั 138

กาลานุุกรมหน่่วยรบพิิเศษกองทััพบกไทย และความจริงิ ใจในการแก้้ไขปััญหาการก่่อความไม่ส่ งบ จากอดีีตนับั ตั้ง�้ แต่ม่ ีีการจัดั ตั้ง�้ ชุดุ ปฏิบิ ัตั ิกิ ารจิติ วิทิ ยาขึ้น� เป็น็ ครั้ง� แรก การปฏิิบััติิงานในพื้้�นที่่�ชายแดนเป็็นอีีกภารกิิจหนึ่่�ง ที่่�กองพััน ปฏิิบััติกิ ารจิติ วิทิ ยายังั ได้้จัดั กำ�ำ ลังั พล ปฏิิบััติงิ านสนัับสนุนุ งานการรัักษา และพัฒั นามาเป็็นกองพันั ปฏิิบัตั ิิการจิติ วิทิ ยาในปััจจุบุ ััน หน่ว่ ยได้้ทุ่่�มเท ความสงบเรีียบร้้อยในพื้้น� ที่่จ� ังั หวััดชายแดนภาคใต้้ ตามแผนงานของ ทั้้�งแรงกาย แรงใจ มุ่่�งมั่่�นปฏิิบััติิงานด้้วยความอดทน เสีียสละ กองอำ�ำ นวยการรักั ษาความมั่น� คงภายในภาค ๔ ส่่วนหน้้า และศููนย์์ ทั้้�งหยาดเหงื่�อ เลืือดเนื้้อ� และชีีวิติ ตอบสนองภารกิจิ ของกองทััพบก อำำ�นวยการบริิหารจัังหวััดชายแดนภาคใต้้ ในการปฏิิบัตั ิกิ ารข่่าวสาร เพื่อ�่ ให้้ได้้รับั ชัยั ชนะ โดยใช้้การต่อ่ สู้ท�้ ี่ไ�่ ม่ไ่ ด้มุ่�งหวังั ที่จ�่ ะเอาชนะกันั ด้้วยอาวุธุ และการประชาสััมพันั ธ์์ โครงการและกิจิ กรรมต่่อกลุ่�มเป้า้ หมายต่า่ งๆ แต่เ่ ป็น็ การเอาชนะทางความคิดิ ทำ�ำ ให้้เกิดิ ความได้้เปรีียบเหนืือฝ่า่ ยตรงข้้าม เพื่่อ� สร้้างภาพลัักษณ์ท์ ี่�่ดีีต่อ่ หน่ว่ ยงานรััฐ สร้้างความชอบธรรม และ นำำ� ไ ปสู่่� ก า ร ส ร้้ า ง ค ว า ม ส ง บ เรีี ย บร้้ อ ย ใ ห้้ เ กิิ ด ขึ้ � น ภ า ย ใ น ป ร ะ เ ท ศ ความร่่วมมืือในการสนัับสนุุนการปฏิิบััติิของเจ้้าหน้้าที่่�รััฐ ลดความ ประชาชนอยู่่�ดีีมีีสุุข มีีความรู้้�รัักสามััคคีี และประเทศชาติิมีีความ น่่าเชื่่�อถืือของผู้้�ก่่อความไม่่สงบในประเด็็นต่่างๆ โดยมีีองค์์ประกอบ และหน้้าที่ข�่ องแต่่ละส่ว่ นงานประกอบด้้วย ชุุดทักั ษิิณสัมั พัันธ์์ (ปจว.), ชุดุ สถานีีวิทิ ยุุฯ, ชุดุ ผลิิตและพัฒั นาสื่่�อ และชุุดครููฝึึกเยาวชน โดยใช้้ เทคนิคิ การปฏิบิ ัตั ิิ และสื่อ�่ ปฏิบิ ัตั ิกิ ารจิติ วิทิ ยา ที่ม�ุ่่�งประเด็น็ ในการนำ�ำ เสนอ ต่่อกลุ่ �มเป้้าหมาย ซึ่่�งมีีวััตถุุประสงค์์ เ ฉ พ า ะ ต า ม ป ร ะ เ ด็็ น ก า ร นำำ� เ ส น อ ในแต่ล่ ะห้้วงเวลา โดยรวมจะมุ่�งเน้้นในการสร้้างความเข้้าใจความเสีียสละ 139

140

กาลานุุกรมหน่่วยรบพิิเศษกองทััพบกไทย เกร็็ดประวัตั ิิรบพิเิ ศษ หน่ว่ ยรบพิเิ ศษกองทัพั บกไทย 141

หมวกเบเร่่ต์์แดง เริ่ม� ตั้ง�้ แต่ม่ ีีทหารพลร่ม่ เป็น็ ต้้นมา ทหารพลร่ม่ ใช้้หมวกเบเร่ต่ ์์ (ทรงหม้้อตาลอ่อ่ นไม่ก่ ระบังั ) สีีเขีียวขี้้ม� ้้าตามสีีของทหารบก ต่่อมาได้้เปลี่ย�่ นมาใช้้เป็็นหมวกเบเร่ต่ ์์สีีแดงเลืือดหมูู เมี่่�อ ประมาณกลาง พ.ศ.๒๔๙๘ (ฤดููฝน) ผู้้�บัันทึึกจำำ�ได้้แม่่นยำำ�ก็็เพราะ เมื่่�อเริ่�มเปลี่่�ยนสีี หมวกใหม่่นั้้�น ผู้้�บัันทึึกได้้พยายามย้้อมหมวกสีีเขีียวให้้เป็็นสีีแดงเลืือดหมูู และก็็ได้้ผล เหมืือนกััน หน่่วยอนุุโลมให้้ใช้้ได้้ จนกว่่าจะได้้หมวกใบใหม่่ แต่่เวลาฝนตก ถ้้าเปียี กฝน เมื่อ�่ ถอดหมวกออกนึกึ ขำ�ำ ไม่่หายหน้้าผากแดงเรื่�อ่ ๆ เป็น็ สีีชมพููเชีียว จึึงขอบันั ทึกึ ไว้้ว่่า “หมวกเบเร่ต่ ์ส์ ีีแดงเลืือดหมูู” ทหารพลร่ม่ กองทัพั บกไทยเริ่ม� ใช้้เมื่อ�่ พ.ศ.๒๔๙๘ เป็น็ ต้้นมา Royal Thai Army Red Beret Paratroopers Special Forces Beret story.When Thai Army Parachute Battalion was formed in 1954. They began to unofficially wear the berets of green color while training. The color red became a symbol of Headgear Thai SF Army on May, 1955. Thai Army Special Forces, known as the Red Berets due to their dis- tinctive service headgear, are the special operations force tasked with eight primary missions. **Cr. พัันตำำ�รวจเอก ไวทยวััฒน์์ บุุญชููวิิทย์์ ( บุุตร พัันโท เสรีี บุุญชููวิิทย์์ ) รวบรวมจากบัันทึึกของพ่่อ นายทหารสััญญาบััตร นายทหารชั้ �นสััญญาบััตร ชั้ �นจอมพลและนายพล (ปััจจุุบัันเลิิกใช้้แล้้ว) (ปััจจุุบัันเลิิกใช้้แล้้ว) นายทหารชั้ �นนายพล นายทหารชั้ �นสััญญาบััตร นายทหารชั้ �นประทวน 142

สายยงยศทหารรบพิิเศษกาลานุุกรมหน่่วยรบพิิเศษกองทััพบกไทย สายยงยศไหมสีีแดง สายยงยศไหมสีีแดง (สำำ�หรัับนัักโดดร่่มประจำำ�กองของ ทบ.) กำำ�หนดไว้้ใน กฎกระทรวง (พ.ศ.๒๕๔๒) ออกตามความใน สายเกลี้ �ยง พระราชบััญญััติิเครื่่�องแบบทหาร พุุทธศัักราช ๒๔๗๗ ว่่าด้้วย ตุ้ �มโลหะสีีทอง เครื่่�องแบบทหารบก ฉบัับที่่� ๘๐ ภาพ เป็็นรููปแบบสายยงยศไหม สีีแดง ที่่�ได้้ปรัับสายเกลี้ �ยง ๒ เส้้น “ข้้อ ๖๐ ทหารซึ่ �งเป็็นนัักโดดร่่มประจำำ�กอง ใช้้สายยงยศ ใ ห้้ติิ ด ข น า บ ข้้ า ง กัั บ ส า ย ถัั ก เ พื่่� อ ไหมสีีแดง เป็็นสายถััก ๑ เส้้น ประกอบตุ้้�มโลหะสีีทอง ๑ ตุ้้�ม ความเป็็นระเบีียบเรีียบร้้อยและ และสายเกลี้ �ยง ๒ เส้้น ทำำ�เป็็นบ่่วงคล้้องใต้้แขนขวา ปลายสาย ความสวยงาม รวมติิดที่่�ดุุมอิินทรธนููข้้างขวา ให้้ตุ้้�มโลหะสีีทองอยู่่�ที่่�อกเสื้้�อ ประกอบกัับเครื่่�องแบบ (ทหารนัักโดดร่่มประจำำ�กอง) เว้้นแต่่ เมื่่�อแต่่งเครื่่�องแบบฝึึก หรืือเครื่่�องแบบสนามไม่่ใช้้สาย ยงยศ และนายทหารสััญญาบััตรซึ่่�งใช้้สายยงยศเสนาธิิการ หรืือสายยงยศนายทหารคนสนิิท ไม่่ใช้้สายยงยศตามข้้อนี้้� ” การประดัับสายยงยศไหมสีีแดง ต้้องรวมปลายสายติดิ ไว้้ที่ด� ุมุ อินิ ทรธนููข้้างขวา ตามที่ก�่ ฎกระทรวง กำำ�หนดแบบอย่่างที่�่ถููกต้้องในการประดัับสายยงยศไหมสีีแดงกัับ เครื่่อ� งแบบทหารบก ๓ ชนิิด • เครื่่�องแบบปกติกิ ากีีแกมเขีียวคอแบะ • เครื่อ่� งแบบปกติขิ าว • เครื่�อ่ งแบบปกติิกากีีแกมเขีียวคอพัับ (แขนยาว) 143

เพลงมาร์์ชทหารพลร่่ม เนื้้�อเพลง และคำำ�ร้้องของเพลงมาร์์ชทหารพลร่่มประมาณ แปดสิบิ ห้้าเปอร์เ์ ซ็็นต์์ เกิดิ จากจินิ ตนาการของ พัันตรีี เสรีี บุญุ ชููวิิทย์์ อดีีตทหารพลร่่มป่่าหวาย พลร่่มรุ่�นที่่� ๔ และประพัันธ์์ทำำ�นอง โดย ครููนารถ ถาวรบุตุ ร แห่่งกรมประชาสัมั พันั ธ์์ เมื่่�อ พ.ศ.๒๔๙๘ เพลงมาร์ช์ ทหารพลร่ม่ เพลงนี้� ครููนารถ ถาวรบุตุ ร เป็น็ ผู้แ�้ ต่ง่ ทำ�ำ นอง ครููถกล เรืืองสุขุ เป็น็ ผู้�ใ้ ห้้เนื้้อ� ร้้อง และผู้้ท� ี่�่ไปอัดั เสีียง และต่อ่ เพลง จากครููนารถ มีี ๓ คน คืือ สิบิ โท จินิ ดา จินิ เลิศิ สิบิ โท ศิริ วัฒั น์ ์ พิมิ พ์ว์ งศ์์ และ สิบิ ตรีี ยนต์์ กล่อ่ มบาง ซึ่่ง� เป็น็ นักั ดนตรีีของวงดนตรีีฉัตั รฟ้า้ เดินิ ทางไป พบครูู ถกล เรืืองสุุข อยู่�สองครั้�ง โดยครั้�งแรกไปพบท่่านที่่�โรงงาน ยาสููบที่�ซ่ อยนานา ท่า่ นก็็เล่่นเปียี โนให้้ฟังั และต่่อเพลงให้้จนจำ�ำ เพลงได้้ แต่่มีีปััญหาเล็็กน้้อย คืือ เนื้้อ� เพลงไม่่เข้้มข้้น และไม่่เน้้นการเป็็นพลร่่ม ให้้ชัดั เจน ประกอบกับั มีีคำำ�ร้้องที่เ่� ป็น็ ภาษาฝรั่่ง� ปะปนอยู่่�ด้้วย ดัังนั้้น� พัันตรีี เทีียนชัยั สิริ ิิสััมพันั ธ์์ ผบ.พััน.พร. จึึงสั่�งการให้้ สิิบโท ศิริ วัฒั น์์ฯ ไปดำ�ำ เนิินการช่่วยแก้้ไขเนื้้�อเพลงส่่วนหนึ่่�ง ซึ่่�งจะขอนำำ�เนื้้�อเพลงเก่่าที่�่ ครููนารถฯ แต่ง่ ไว้้มาแสดงให้้เห็น็ แล้้วจะนำ�ำ เนื้้อ� เพลงที่ �่ สิบิ โท ศิริ วัฒั น์ฯ์ แก้้ไขมาแสดงต่อ่ ไป เพื่อ�่ เปรีียบเทีียบเนื้้อ� เพลงเก่า่ และใหม่ใ่ ห้้เห็น็ ชัดั เจน ดังั นี้้� 144

กาลานุุกรมหน่่วยรบพิิเศษกองทััพบกไทย เนื้้�อเพลงมาร์ช์ ทหารพลร่ม่ (โดย สิบิ โท ศิริ วััฒน์์ พิิมพ์์วงศ์์ ) เนื้้�อเพลงมาร์์ชทหารพลร่่ม ( โดย ครููนารถ ถาวรบุุตร ) เหล่่าพลร่่ม สืืบเนื่่�องมาจากทหารพราน จากฟ้้าทะยาน ลงสู่�ที่ �หมาย พิิฆาตไพรีี เหล่่าพลร่่ม สืืบเนื่่�องมาจากทหารพราน อัันความตายมิิได้้เคยไหวหวั่�น ดวงชีีวัันนั้้�นเรายอมพร้้อมกัันพลีี จากฟ้้าทะยาน ลงสู่�ที่ �หมาย หวัังเข้้าโจมตีี เหมืือนดัังพญาปัักษีี อัันความตายมิิได้้เคยไหวหวั่ �น ล้้วนแรงฤทธีี ฝีีมืืออัันเกรีียงไกร (ซ้ำำ��) ดวงชีีวัันนั้้�นเรายอมพร้้อมกัันพลีี เหมืือนดัังพญาปัักษีี ล้้วนแรงฤทธิ์� ฝีีมืืออัันเกรีียง (ซ้ำำ��)* น้ำำ��ใจดำำ�รงคงมั่่�น หากมีีศััตรููรุุกราน ทุุกคนไม่่พรั่่�น รัักมั่่�นชาติิ น้ำำ��ใจดำำ�รงคงมั่่�น จะขอร่่วมฟ้้าสาบาน ฤทััยไม่่หวั่�น ไทย ชาติิเกีียรติิวิินััย ใจยึึดมั่่�นตลอดกาล รัักมั่่�นชาติิไทย ชาติิเกีียรติิวิินััย ตราบชีีวาแหลกลาญพร้้อมหน้้า ทหารพลร่่มฝ่่า ไปทุุกแห่่งหนหมายผจญศััตรูู องอาจกล้้าหาญ ตราบชีีวาแหลกลาญพร้้อมหน้้า ทุุกคนกล้้าหาญชาญชััย ทั่่�วดงป่่าเขาลำำ�เนาไพร ทหารพลร่่มฟัันฝ่่าไปทุุกแห่่งหนหมายผจญศััตรูู หััวใจกล้้าแกร่่งด้้วยแรงศรััทธา แม้้ในกลางดงพงไพร เปรีียบเหมืือนดัังแดนศิิวิิไล ไม่่ว่่าแห่่งใด เราบุุกเข้้าไปด้้วยดวงใจที่่�แรงแข็็งกล้้า ฤทััยไม่่หน่่ายคล้้ายอยู่่�พารา ทั่่�วแดนพนา ทั่่�วทุุกทิิศหย่่อมหญ้้า โดดลงจากฟ้้าป้้องประชาชาวไทย เราฝ่่าฟัันไปด้้วยดวงใจดั่่�งพรานหาญกล้้า คอยพิิทัักษ์์ทั่่�วหล้้า เอกราชยืืนยง ชั่ �วฟ้้าดิินดำำ�รง ชาติิไทยครอง ตราบดิินสิ้ �นฟ้้า ปวงประชาชาวไทย ปีีกทองอัันสามารถ (ซ้ำำ��) เหล่่าทหารชื่ �นชม (ซ้ำำ��) เอกราชยืืนยง ชั่ �วฟ้้าดิินดำำ�รง ชาติิไทยครอง เหิินลมลงสู่�สมรภููมิิ พร้้อมพรัักสมััครมั่่�น ปีีกทองอัันสามารถ (ซ้ำำ��) แห่่งทหารพลร่่ม (ซ้ำำ��) เหิินลมลงสู่�สมรภููมิิ พร้้อมพรัักสมััครมั่่�น พลีีแล้้วด้้วยใจจงกระโดดลงร่่มกััน เข้้าประจัันปััจจามิิตรไป ทุุกทิิศจนโลหิิตทาบทา พลีีแล้้วด้้วยใจจง กระโดดลงร่่วมกััน อธิิปไตยคง สายยงยศเด่่นภราดร ดัังพี่่�น้้องร่่วมอุุทร เข้้าประจัันปััจจามิิตรไป ทุุกทิิศจนโลหิิตทาบทา อธิิปไตยคง สายยงยศเด่่นภราดร ดัังพี่่�น้้องร่่วมอุุทร เราพร้้อมสละพลีีวััน เรานี้้�จะต่่อกรจนมรณา สีีของมาลา เข้้มแดงยิ่ �งกว่่าเลืือดนั้้�น ดีีเดย์์ สีีหมวกเบเร่่ต์์ เข้้มแดงสุุดเท่่ห์์ในฝััน ดั่่�งจะเป็็นสััญลัักษณ์์อััน เก่่งกล้้าหาญชาญชััย ดั่ �งเป็็นสััญลัักษณ์์อััน เก่่งกล้้าหาญชาญชััย ทั้้ง� หมดเป็็นเพลงที่�่ครููนารถฯ แต่่งไว้้ แต่ม่ ีีบางคำำ�บางประโยค หลัังจากที่่�ได้้แก้้ไขเนื้้อ� ร้้องแล้้ว จึึงส่ง่ ให้้ ครููนารถฯ แก้้ไข และ บางตอน ไม่เ่ หมาะสมกับั ลักั ษณะหน่ว่ ยพลร่ม่ ประกอบกัับมีีคำ�ำ ภาษา ปรัับปรุุงทำำ�นองอีีกเล็็กน้้อย แล้้วครููนารถฯ ได้้เล่่นเปีียโนอััดเสีียงให้้ ฝรั่่�งปะปน คืือคำ�ำ ว่า่ ดีีเดย์์ เบเร่่ต์์ เท่่ห์ ์ ท่า่ น ผบ.พััน.พร. จึงึ ให้้ เสร็็จแล้้วจึงึ ได้้อััดเป็็นแผ่่นเสีียงประมาณ ๑๐ แผ่น่ ซึ่่ง� ต่อ่ มา แผ่น่ เสีียง เปลี่ย่� นแปลงใหม่บ่ างตอน ดัังนี้้� เหล่่านั้้�นได้้ชำำ�รุุดเสีียหายไปหมด ดัังนั้้�น เพลงมาร์์ชทหารพลร่่ม ที่�บ่ รรเลงอยู่�ในปััจจุุบััน จึึงมีีทำำ�นองที่ผ�่ ิิดแผกไปจากเดิมิ 145

อนุุสาวรีีย์์ทหารพลร่่ม อนุุสาวรีีย์ท์ หารพลร่่ม ตั้ง�้ อยู่่� ณ วงเวีียนหน้้าค่า่ ยวชิิราลงกรณ์์ พัันเอก สุุรยุุทธ์์ จุุลานนท์์ ผู้้�บัังคัับการกรมรบพิิเศษที่่� ๑ เลขที่�่ ๕๐๐ หมู่่� ๖ ต.ป่่าตาล อ.เมืืองลพบุรุ ีี จ.ลพบุุรีี เมื่่อ� พ.ศ.๒๕๑๒ ได้้วางแผนดำำ�เนิินการก่่อสร้้างฐานรองรัับอนุุสาวรีีย์์ และปรัับปรุุงพื้้�นที่่� พัันเอก รวมศักั ดิ์์� ไชยโกมินิ ทร์์ ผู้�บ้ ังั คับั กองรบพิิเศษที่่� ๑ ในขณะนั้้น� บริเิ วณวงเวีียนโดยประสานกับั สำ�ำ นักั งานชลประทานที่�่ ๘ กรมชลประทาน มีีดำ�ำ ริใิ ห้้ทำ�ำ การก่อ่ สร้้างอนุสุ าวรีีย์แ์ ห่ง่ นี้้ข�ึ้น� โดยประสานกับั กรมศิลิ ปากร กระทรวงเกษตรและสหกรณ์์ ให้้การสนับั สนุนุ เครื่อ� งมืือก่อ่ สร้้าง กำ�ำ ลังั คน ออกแบบจััดสร้้าง เมื่่�อกรมศิิลปากรหล่่อรููปเสร็็จเรีียบร้้อย จึึงได้้นำำ� ตลอดจนยานพาหนะซึ่ �งใช้้ในการก่่อสร้้างจนแล้้วเสร็็จ มาติิดตั้้�งประดิิษฐานอยู่่�บริิเวณหน้้ากองรบพิิเศษ (พลร่ม่ ) ที่่� ๑ และ กระทำ�ำ พิิธีีเปิิดเมื่่�อวันั ที่�่ ๔ มิถิ ุนุ ายน ๒๕๑๓ ๓ เมษายน ๒๕๒๙ พลตรีี วััฒนา สรรพานิิช ผู้้�บััญชาการ กองพลรบพิิเศษที่่� ๑ ในขณะนั้้�นได้้เป็็นประธานในการกระทำำ� ต่่อมา พ.ศ.๒๕๒๖ พลตรีี วิิมล วงศ์ว์ านิิช ผู้้�บัญั ชาการกองพล พิิธีีถอนอนุุสาวรีีย์์ เพื่่�อเตรีียมย้้ายไป ณ ที่่�ตั้้�งใหม่่ ภายในวง รบพิิเศษที่�่ ๑ ในขณะนั้้�น ได้้ดำำ�ริิว่า่ สมควรมีีการปรับั ปรุุงให้้อนุุสาวรีีย์์ เวีียนหน้้าค่่ายวชิิราลงกรณ์์ แห่่งนี้้�มีีที่่�ตั้้�งที่่�เหมาะสม มีีความสง่่างาม สมเกีียรติิภููมิิของบรรดา เหล่า่ ทหารพลร่ม่ และเป็็นที่เ่� คารพสักั การะของบุคุ คลทั่่ว� ไป โดยให้้นำ�ำ ๖ เมษายน ๒๕๒๙ พลโท สุนุ ทร คงสมพงษ์์ ผู้บ้� ััญชาการ อนุุสาวรีีย์ไ์ ปประดิษิ ฐานไว้้ ณ วงเวีียนหน้้าค่า่ ยวชิิราลงกรณ์์ จึึงได้้ หน่ว่ ยบัญั ชาการสงครามพิเิ ศษ ในขณะนั้้น� ได้้เป็น็ ประธานในพิธิ ีีอัญั เชิญิ สั่ง� การให้้ พัันเอก สุรุ ยุุทธ์ ์ จุุลานนท์์ ผู้้บ� ังั คับั การกรมรบพิิเศษที่่� ๑ ดวงวิิญญาณของเหล่่าทหารพลร่่ม วีีรชนผู้้�ที่่�เสีียชีีวิิตขึ้้�นสิิง ดำ�ำ เนินิ การวางแผนปรัับปรุุงบริเิ วณพื้้น� ที่่�ดังั กล่า่ ว และทำำ�การก่่อสร้้าง สถิิต ณ อนุุสาวรีีย์์แห่่งนี้้� ทั้้�งนี้้� พลตรีี วิมิ ล วงศ์ว์ านิชิ กรุณุ ามอบเงินิ ไว้้เป็น็ ทุนุ ในการดำ�ำ เนินิ งาน ขั้น� ต้้น จำ�ำ นวน ๑๐,๐๐๐ บาท ๔ มิิถุุนายน ๒๕๒๙ พลโท สมเด็จ็ พระบรมโอรสาธิิราชฯ สยามมกุุฎราชกุุมาร (พระยศในขณะนั้้�น) เสด็็จพระราชดำำ�เนิิน ทรงเป็็นองค์์ประธานในพิิธีีเปิิดอนุสุ าวรีีย์์ทหารพลร่ม่ ประดิิษฐาน เป็็นที่�เ่ คารพบููชาของเหล่า่ ทหารพลร่ม่ และประชาชนทั่่�วไป 146

กาลานุุกรมหน่่วยรบพิิเศษกองทััพบกไทย รายละเอีียดรูปู แบบของอนุสุ าวรีีย์์ องค์อ์ นุสุ าวรีีย์เ์ ป็น็ รููปหล่อ่ ทองสัมั ฤทธิ์ร� มดำ�ำ รููปทหารพลร่ม่ เต็ม็ ตัวั ความสููง ๑ เมตร ๗๐ เซนติิเมตร แต่่งเครื่่�องแบบสนามพร้้อม มืือขวาถืืออาวุุธ ปสบ.๘๗ มืือซ้้ายชี้ �ไปข้้างหน้้าในลัักษณะสั่่�งการ ให้้ทุกุ คนรุกุ ไปข้้างหน้้า เพื่่�อต่่อสู้ก�้ ับั อริิราชศัตั รููผู้้ร� ุกุ ราน ตัวั ฐานอนุุสาวรีีย์ต์ ั้ง�้ อยู่่�บนฐานรองรัับรููป ๖ เหลี่�่ยม มีีทั้้ง� หมด ๔ ชั้้�น สููง ๒ เมตร ๗๐ เซนติิเมตร รอบฐานชั้ �นที่่� ๔ ทั้้�ง ๖ ด้้าน เป็น็ ที่่�สำำ�หรับั ติดิ แผ่น่ ทองเหลืือง ซึ่่ง� จารึกึ ยศ – นาม ของเหล่่าวีีรชน ผู้เ้� สีียชีีวิติ เป็น็ ชาติพิ ลีี ตั้้ง� แต่อ่ ดีีตจนถึงึ ปัจั จุบุ ััน มีีจำ�ำ นวน ๑๙๗ นาย พื้้น� ด้้านบนปููด้้วยหินิ อ่่อน พื้้�นด้้านล่่างเป็็นหิินขัดั โดยรอบ ความสำำ�คััญของอนุุสาวรีีย์์ เพื่่�อให้้อนุุชนรุ่�นหลัังได้้ระลึึก ถึึงวีีรกรรมของวีีรชน ถืือเอาเป็็นแบบอย่่าง และมีีสถานที่่�พึึง เคารพ สัักการะถึึงวิิญญาณของวีีรชน “ ทหารพลร่่ม ” ในค่่ายวชิิราลงกรณ์์ แห่่งนี้้�จากอดีีตกาลจนถึึงปััจจุุบััน ซึ่่�งบรรดาวีีรชนเหล่่านี้้� ได้้เคยไป ปฏิบิ ัตั ิริ าชการสนองคุณุ ประเทศชาติ ิ ด้้วยความกล้้าหาญ เสีียสละอย่า่ งสููง ยากที่่จ� ะหาสิ่�งใดมาเปรีียบเทีียบ 147

พิิพิิธภััณฑ์์ทหารรบพิิเศษ ประวัตั ิคิ วามเป็็นมา พ.ศ.๒๕๒๙ พลตรีี วรวิทิ ย์ ์ พิบิ ููลศิิลป์์ ดำ�ำ รงตำ�ำ แหน่ง่ เป็น็ ผบ.ศสพ. ได้้ใช้้อาคารภายในค่่ายสมเด็็จพระนารายณ์์มหาราชเป็็นสถานที่�่ จุุดกำ�ำ เนิดิ พิิพิิธภัณั ฑ์์ทหารรบพิเิ ศษ สืืบเนื่อ�่ งมาจากการปฏิบิ ัตั ิิงาน รวบรวมสิ่ง� วััตถุอุ ุปุ กรณ์์ที่่�เคยใช้้ในอดีีต จัดั ในลักั ษณะของ “พิพิ ิธิ ภัณั ฑ์์ ตามภารกิิจของกำำ�ลัังพลหน่่วยรบพิิเศษ ตั้้�งแต่่กองพัันทหารพลร่่ม, ทหารพลร่่ม” อาคารเดีียวกันั นี้้�จัดั เป็็นห้้องสมุุด “สิิริิสัมั พัันธ์์” อีีกด้้วย กองรบพิเิ ศษ (พลร่ม่ ), กองรบพิเิ ศษพลร่ม่ ที่�่ ๑ ตามพื้้น� ที่ต�่ ่า่ งๆ ในทุกุ ภาค ของประเทศ และต่่างประเทศ ได้้มีีการยึึดอาวุุธเครื่่�องมืือเครื่่�องใช้้ พ.ศ.๒๕๓๖ โดย พลโท สุรุ ยุทุ ธ์์ จุลุ านนท์์ ผบ.นสศ. เล็็งเห็น็ ว่า่ ได้้จากฝ่า่ ยตรงข้้ามเป็น็ จำำ�นวนมาก และได้้นำ�ำ ไปเก็็บไว้้ในคลังั อาวุุธ หน่่วยรบพิิเศษควรจะมีี พิิพิิธภััณฑ์ท์ หารรบพิิเศษ เพื่�่อเป็็นประโยชน์์ ถืือว่่าเป็น็ อาวุุธพิเิ ศษนอกอัตั รา จัดั ตั้้�งตามคำ�ำ สั่่�ง ทบ.ที่่� ๓๑๐/๒๓๖๔๙ ต่่อไปภายภาคหน้้า ทััดเทีียมอารยประเทศอื่่�นๆ สามารถเชิิดชูู ลง ๑๑ พ.ย.๒๕๐๐ งานพิพิ ิิธภัณั ฑ์์ทางการสงครามพิิเศษ ส่่งกำำ�ลัังทาง เกีียรติิประวัตั ิิทหารพลร่่มไทยได้้ จึึงขออนุุมััติิ พลเอก วิมิ ล วงศ์์วานิิช อากาศ การยุทุ ธทางอากาศ งานในวิทิ ยาการที่่เ� กี่ย่� วข้้อง เดิิมพิพิ ิิธภัณั ฑ์์ ซึ่่�งดำำ�รงตำำ�แหน่่ง ผบ.ทบ.ในสมััยนั้้�น และเคยรัับราชการเป็็น อยู่�รวมกัับแผนกห้้องสมุุด แผนกประวััติิศาสตร์์ทางสงครามพิิเศษ ผบ.นสศ. มาก่่อน จึึงขอจััดสร้้างพิิพิิธภััณฑ์์ทหารรบพิิเศษเป็็น ในค่่ายสมเด็็จพระนารายณ์์มหาราช ในลัักษณะเก็็บรวบรวม วััตถุุ อาคารถาวรขึ้น� ณ รพศ.๑ ค่า่ ยวชิริ าลงกรณ์์ ได้้วางศิลิ าฤกษ์์อาคาร อุปุ กรณ์์ (ไม่่มีีการจััดตั้้�งแสดง) จะจัดั นิิทรรศการแต่ล่ ะครั้ง� โดยนำ�ำ วัตั ถุุ พิพิ ิิธภััณฑ์ท์ หารรบพิเิ ศษ เมื่่อ� ๒๔ กุุมภาพัันธ์์ ๒๕๓๗ ในวงเงินิ ทั้้�งสิ้�น อุปุ กรณ์์เหล่่านี้้เ� ข้้าร่่วมจัดั แสดงด้้วย แล้้วเสร็จ็ จะเก็บ็ ในลักั ษณะหีีบห่อ่ ๒๘,๐๗๖,๙๐๐ บาท (ยี่ส่� ิบิ แปดล้้านเจ็ด็ หมื่�น่ หกพัันเก้้าร้้อยบาทถ้้วน) เริ่ม� ก่อ่ สร้้าง เมื่อ�่ ๑๖ ตุลุ าคม ๒๕๓๗ โดย บริษิ ัทั ส.เจริญิ พร แล้้วเสร็จ็ พ.ศ.๒๕๑๑ พันั เอก รวมศัักดิ์� ไชยโกมินิ ทร์์ ขณะดำำ�รงตำ�ำ แหน่่งเป็น็ เมื่อ�่ ๑๐ กันั ยายน ๒๕๓๘ ผบ.ทบ. (พลเอก วิมิ ล วงศ์ว์ านิชิ ) เป็น็ ประธาน ผู้�้บังั คับั กองรบพิิเศษที่่� ๑ พิิจารณาเห็็นว่่าอาวุุธยุทุ โธปกรณ์ม์ ีีจำ�ำ นวน เปิิดอาคารพิพิ ิิธภััณฑ์์ทหารรบพิิเศษเมื่�่อวัันที่�่ ๒๗ กันั ยายน ๒๕๓๘ มากขึ้�นตามลำำ�ดัับ สมควรจะเก็็บรวบรวมไว้้ในที่แ�่ ห่ง่ เดีียว โดยจััดเก็็บ ในลักั ษณะเป็็นพิิพิิธภััณฑ์์เพื่�่อการศึกึ ษา จึงึ ให้้ก่อ่ สร้้างอาคารขึ้�นเพื่อ่� เก็็บอาวุธุ ยุุทโธปกรณ์์ดัังกล่า่ ว สร้้างแล้้วเสร็จ็ และทำ�ำ พิธิ ีีเปิิดอาคาร ดังั กล่า่ วเมื่อ�่ ๒๓ เมษายน ๒๕๑๒ เพื่อ�่ เป็น็ เกีียรติิ และอนุสุ รณ์แ์ ด่ช่ ื่อ�่ สกุลุ ของ ร้้อยโท บุญุ เชาว์์ เล็ก็ ชะอุ่�ม (จปร.รุ่�น ๙) ซึ่่ง� เสีียชีีวิติ ในการปราบปราม ผู้ก� ่อ่ การร้ายฯ บริเิ วณบ้้านห้้วยหมากเบี้ย� บ้้านนาสีีนวล ต.โคกสีี อ.สว่า่ งแดนดินิ จ.สกลนคร เมื่อ�่ ๒๙ มีีนาคม ๒๕๑๑ ได้้รับั พระราชทานยศ เป็น็ พัันตรีี และเหรีียญกล้้าหาญ เมื่อ�่ ๘ มีีนาคม ๒๕๑๒ พันั เอก รวมศักั ดิ์� ไชยโกมินิ ทร์์ จึงึ ให้้แต่ง่ ตั้ง�้ ชื่อ�่ อาคารแห่ง่ นี้้ว� ่า่ “พิพิ ิธิ ภัณั ฑ์ท์ หารเล็ก็ ชะอุ่�ม” จึงึ ถืือเป็น็ จุดุ กำ�ำ เนิิดของพิพิ ิิธภัณั ฑ์์ 148

กาลานุุกรมหน่่วยรบพิิเศษกองทััพบกไทย การจััดแสดงวััตถุุอุุปกรณ์์มีีทั้้�งการจััดแสดงภายนอกอาคารและ ภายในอาคาร • การจััดแสดงภายนอกอาคาร จััดแสดงรถถัังโบราณที่�เ่ คยใช้้ใน สมััยสงครามต่า่ งๆ จำ�ำ นวน ๗ คันั , ฮท.๑, บ.ต.๑๙/L-๑๙, ปตอ.แบบ๗๗ และ ปบร.๘๐ • การจััดแสดงภายในอาคาร แบ่่งออกเป็็น ๕ ห้้องจััดแสดงหลััก และ ๓ ห้้อง จัดั แสดงย่อ่ ย ในแต่ล่ ะห้้องรููปแบบการนำำ�เสนอ เรื่่อ� งราวใช้้เทคโนโลยีีสื่่�อมััลติมิ ีีเดีีย สื่�อ่ ผสมที่ท่� ันั สมัยั เพื่�อ่ ให้้ ผู้เ�้ ยี่ย�่ มชมเกิดิ จินิ ตภาพ เกิดิ ความรู้ส� ึกึ ร่ว่ มตามเนื้้อ� หาที่จ�่ ัดั แสดง 149

ห้้องโถง ห้้องปฏิบิ ัตั ิกิ ารใต้้น้ำ��ำ เป็น็ ห้้องจััดแสดง ที่น่� ำ�ำ เสนอให้้เห็น็ ถึงึ วิิวัฒั นาการประวัตั ิคิ วามเป็น็ มา ตลอดจน เป็็น ห้้อง จััดแสดงจำำ�ลองภาพ วิวิ ััฒนาการของทหารรบพิเิ ศษ ตั้�้งแต่อ่ ดีีตจนถึงึ ปััจจุบุ ััน เหตุุการณ์์ให้้เห็็นถึึงขีีดความสามารถใน ก า ร ป ฏิิ บัั ติิ ก า ร พิิ เ ศ ษ ใ ต้้น้ำำ�� ข อ ง ห น่่ ว ย ยุคุ ต้้น ตั้ง�้ แต่่ พ.ศ.๒๔๙๗ - ๒๕๐๙ เริ่ม� การจััดตั้้ง� กองพัันทหารพลร่่ม รบพิิเศษไทย ด้้วยการซุ่ �มโจมตีีโดยวิิธีีการ วางตัวั ใต้้ผิิวน้ำำ�� ซึ่่�งผู้้ป� ฏิิบัตั ิิต้้องได้้รัับการฝึึก ณ ค่่ายวชิิราลงกรณ์์ บ้้านป่่าหวาย ต.ป่่าตาล อ.เมืือง จ.ลพบุุรีี เป็็นพิิเศษ ให้้มีีขีีดความสามารถสููงมีีความ เข้้มแข็็ง อดทนทั้้�งทางด้้านร่่างกายจิิตใจ ยุุคกลาง ตั้้ง� แต่่ พ.ศ.๒๕๐๙ - ๒๕๒๕ เป็็นผลสืืบเนื่อ่� งจากความสำ�ำ เร็จ็ ของ และมีีความเสีียสละเป็็นอย่่างสููง การปฏิิบััติิภารกิิจ จึึงทำำ�ให้้ได้้รัับการอนุุมััติิจากกองทััพบก ให้้ขยายหน่่วยเป็็น ศููนย์ส์ งครามพิเิ ศษ เพื่อ�่ เป็น็ กองบัญั ชาการกลางในการควบคุมุ ทหารรบพิเิ ศษ โดยมีีที่ต�่ ั้ง�้ ณ ค่่ายสมเด็จ็ พระนารายณ์ม์ หาราชในปััจจุุบััน ยุคุ ปัจั จุบุ ันั ตั้ง�้ แต่่ พ.ศ.๒๕๒๕ - ปััจจุบุ ันั เป็็นยุคุ ที่ไ�่ ด้้รัับการขยายหน่ว่ ย เป็น็ หน่ว่ ยบัญั ชาการสงครามพิเิ ศษ เริ่ม� การฝึกึ แลกเปลี่ย�่ นกับั มิติ รประเทศ พัฒั นาการฝึกึ ขึ้น� ตามลำ�ำ ดับั การส่ง่ กำ�ำ ลังั พลเข้้าร่ว่ มแก้้ไขสถานการณ์ ์ ปัญั หาต่า่ งๆ ในระดับั นานาประเทศ บริเิ วณจุดุ กึ่�งกลางห้้องโถง มีีประติมิ ากรรมรููปปั้้�นช้้างสามเศีียร ภายในเศีียร บรรจุวุ ััตถุุมงคล และดิินจาก ๒๔ สมรภููมิริ บของหน่ว่ ยรบพิเิ ศษในอดีีต ห้้องจััดแสดงที่่� ๑ ห้้องจััดแสดงที่่� ๔ จััดแสดงประวััติคิ วามเป็น็ มา วิิวััฒนาการของหน่่วยรบพิเิ ศษ มุุมเกีียรติิยศ ประวััติิ จััดแสดงเรื่่�องราวของความสำ�ำ คััญของ และรายชื่�่อนายทหารรบพิิเศษที่�่มีีวีีรกรรมจนได้้รัับพระราชทานเครื่�่องราชอิิสริิยาภรณ์์อัันมีี จ.ลพบุรุ ีี และกิจิ กรรมที่ห�่ น่ว่ ยรบพิเิ ศษได้้มีีส่ว่ นร่ว่ ม ศัักดิ์�รามาธิบิ ดีี และเหรีียญกล้้าหาญ รายนามวีีรบุรุ ุุษนักั รบพิเิ ศษที่ส่� ละชีีพเพื่อ่� ปกป้อ้ ง ดำ�ำ เนินิ การ พระราชกรณีียกิจิ ของพระมหากษัตั ริยิ ์์ เอกราชของชาติิ และที่่�สำ�ำ คัญั ที่่�สุุดคืือ การจัดั แสดงธงชััยเฉลิิมพลของหน่่วยทหารรบพิเิ ศษ และพระบรมวงศานุวุ งศ์ก์ ับั หน่ว่ ยรบพิเิ ศษ และ ที่ป�่ ิดิ บรรจุหุ น่ว่ ยไปแล้้วนำ�ำ มาจัดั แสดงไว้้ด้้วย นอกจากนี้้ย� ังั มีีรายละเอีียดอดีีตผู้บ�้ ังั คับั บัญั ชา พระมหากรุณุ าธิคิ ุณุ ต่อ่ จ.ลพบุรุ ีี รวมถึงึ โครงการ ของหน่ว่ ยรบพิเิ ศษ รวมทั้้ง� ของที่ร�่ ะลึกึ เครื่อ� งหมาย หมวกเบเร่ต่ ์ข์ องนักั รบพิเิ ศษทั้้ง� ของไทย ในพระราชดำ�ำ ริิ ได้้แก่่ การสร้้างเขื่อ�่ นป่า่ สักั ชลสิทิ ธิ์� และต่า่ งประเทศ พร้้อมดิินจากสมรภููมิิ ๒๔ สมรภููมิทิ ี่�่นักั รบพิเิ ศษไทยไปเหยีียบย่ำ�ำ� มา เพื่�่อแก้้ไขภััยพิิบััติิจากน้ำ��ำ ท่่วมในพื้้�นที่�่ภาคกลาง บริเิ วณใจกลางของห้้องจะเป็น็ ห้้องฉายภาพยนตร์ท์ ี่ท�่ ันั สมััย โดยจะฉายภาพยนตร์์เกี่ย�่ วกัับ หลายจังั หวัดั รวมทั้้ง� สามารถปล่อ่ ยน้ำ��ำ ให้้เหมาะสม ภารกิิจหน้้าที่่ � ประสบการณ์์ และจิติ วิิญญาณของนักั รบพิิเศษ กับั การเพาะปลููก ซึ่่ง� เป็น็ ผลดีีกัับการประมงและ การท่่องเที่่�ยวด้้วย โครงการอนุุรัักษ์์แหล่่งน้ำำ�� และผืืนป่่าซับั ลังั กา เป็็นต้้น 150