ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง การถ่ายโอนความร้อน

ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้ เร่อื ง การถา่ ยโอนความรอ้ น ระดับช้นั มัธยมศกึ ษาปีท่ี 1 ตวั อยา่ งตวั นำความรอ้ น ท่มี า : http://www.dlf.ac.th/dltv/dltv-uploads/libs/html/161/hm/pv12.gif ฉนวนความรอ้ น ฉนวนความร้อน หมายถึงวัตถุที่ไม่ยอมให้พลังงานความรอ้ นผ่านไปได้ อโลหะทั้งหลายมีสมบัตเิ ปน็ ฉนวนความร้อน ไมว่ ่าจะเป็นแกว้ ไม้ พลาสตกิ ยกเว้นแกรไฟตเ์ ปน็ ตัวนำความรอ้ น ตัวอยา่ งฉนวนความร้อน ทมี่ า : http://couponconnections.com/camping-gear-buying-dollar-store/ การนำความรอ้ นเกดิ ขึน้ ได้กบั สสารทุกสถานะ แต่สสารแต่ละสถานะนำความร้อนไดด้ ไี มเ่ ทา่ กนั ตาราง ค่าการนำความรอ้ นของสสารในสถานะตา่ งๆ สสาร ค่าการนำความรอ้ น (cal/s)/(cm˚C) เงิน 1.01 ทองแดง 0.99 อะลูมเิ นยี ม 0.50 เหล็ก 0.163 นำ้ แขง็ 0.005 ไม้ 0.0001 นำ้ ที่อุณหภมู ิ 20 ˚C 0.0014 อากาศที่อุณหภมู ิ 0 ˚C 0.000057 วชิ า ว21102 วิทยาศาสตร์ 2 โดย นางณัฐมน สุชยั รตั น์ กลมุ่ สาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 47

ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู้ เรอื่ ง การถ่ายโอนความรอ้ น ระดับชั้นมัธยมศกึ ษาปีท่ี 1 การพาความร้อน ความหมายของการพาความร้อน การพาความรอ้ น เป็นการถ่ายโอนพลงั งานความร้อนที่ต้องอาศยั ตัวกลาง โดยท่ตี ัวกลางเคลื่อนท่ีติด ไปกับพลังงานความรอ้ นด้วย เช่น ในการต้มน้ำ ความร้อนจากด้านล่างของภาชนะถูกพาขึ้นมาด้านบนของ ภาชนะได้ เนื่องจากของเหลวและแก๊ส เมื่อได้รับพลังงานความร้อนจะขยายตัวลอยสูงขึ้น จึงพาความร้อน จากด้านลา่ งขนึ้ มายงั ด้านบนของภาชนะได้ ตวั อย่างการพาความร้อน การถ่ายโอนความร้อนโดยการพาความร้อนที่เกิดขึ้นในธรรมชาติ ได้แก่ การเกิดลม ซึ่งเป็นการ เคลื่อนที่ของอากาศ โดยอากาศร้อนจะขยายตัวและลอยสูงขึ้น ในขณะที่อากาศเย็นจะเคลื่อนเข้าไปแทนที่ ดงั ตวั อยา่ งการเกิดลมบกและลมทะเล การเกิดลมทะเล การเกดิ ลมบก ทีม่ า : https://images.app.goo.gl/xkpwx1Geev2vykmHA ในเวลากลางวัน อากาศเหนือพื้นดินร้อน ลอยตัวสูงขึ้น อากาศเหนือพื้นน้ำเย็นกว่า เคลื่อนที่เข้ามา แทนท่ี เกิดลมพดั จากทะเลเขา้ ส่ฝู งั่ เรียกว่า ลมทะเล ในเวลากลางคืน อากาศเหนือพื้นน้ำร้อน ลอยตัวสูงขึ้น อากาศเหนือพื้นดินเย็นกว่า เคลื่อนที่เข้ามา แทนท่ี เกิดลมพัดจากบกออกส่ทู ะเล เรยี กวา่ ลมบก วิชา ว21102 วทิ ยาศาสตร์ 2 โดย นางณัฐมน สชุ ยั รัตน์ กล่มุ สาระการเรียนรวู้ ทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี 48

ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้ เรือ่ ง การถ่ายโอนความรอ้ น ระดับชน้ั มัธยมศึกษาปีที่ 1 การแผ่รงั สีความรอ้ น ความหมายของการแผ่รงั สีความรอ้ น การแผ่รังสีความรอ้ น (heat radiation) เป็นวิธกี ารถา่ ยโอนพลังงานความร้อนจากจดุ หน่ึงไปยังอีกจุด หนึ่ง ซึ่งความร้อนท่ีออกจากแหล่งกำเนิดพลังงานความร้อนในรูปของคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าสามารถเคลือ่ นที่ไป ยงั อกี จุดหนง่ึ โดยไมต่ ้องอาศยั ตัวกลาง และมอี ัตราเรว็ ในการเคลอื่ นทสี่ ูงมาก (ประมาณ 300,00 กิโลเมตร ตอ่ วนิ าท)ี เชน่ การแผ่รังสคี วามร้อนจากดวงอาทติ ย์มายงั โลก แสงและรังสีความร้อนเป็นคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าเหมือนกัน แต่การรับรู้จากประสาทสัมผัสของคนเรา แตกต่างกัน โดยทั่วไปพบว่า แหล่งกำเนิดใดให้พลังงานแสงก็มักจะให้พลังงานความร้อนออกมาด้วย เช่น หลอดไฟฟา้ และกองไฟ การแผร่ ังสีความร้อน ท่ีมา : http://www.mstworkbooks.co.za/natural-sciences/gr7/gr7-ec-03.html การถา่ ยโอนความรอ้ นของสสารอาจเกิดไดห้ ลายวธิ พี รอ้ มกนั เช่น การย่างอาหารโดยใชก้ องไฟทีก่ ำลัง เผาไหม้ ความรอ้ นจะถ่ายโอนจากกองไฟไปยงั อาหารสดสว่ นหนึ่งโดยการพาความรอ้ น ซง่ึ อากาศรอ้ นจากกอง ไฟจะเคลือ่ นท่ีพาความรอ้ นไปยงั อาหารท่มี ีอุณหภูมติ ่ำกวา่ ในขณะเดยี วกนั ความรอ้ นอกี สว่ นหนง่ึ ถ่ายโอนได้ โดยการแผร่ งั สคี วามร้อนจากกองไฟไปยงั อาหารโดยตรง การย่างอาหารสดดว้ ยกองไฟ ท่ีมา: https://images.app.goo.gl/cotKoksbrcaDhuwM6 วิชา ว21102 วิทยาศาสตร์ 2 โดย นางณัฐมน สชุ ยั รตั น์ กล่มุ สาระการเรยี นรูว้ ทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี 49

ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เร่อื ง การถ่ายโอนความรอ้ น ระดบั ชั้นมัธยมศึกษาปที ี่ 1 ประโยชน์จากการถา่ ยโอนพลังงานความร้อน จากการที่พลังงานความร้อนสามารถถ่ายโอนจากตำแหน่งหนึ่งไปยังตำแหน่งอื่น ๆ ได้นั้นเราได้ นำมาใช้ประโยชน์มากมายในชีวิตประจำวัน เช่น ขณะที่เราลงเล่นน้ำในแม่น้ำหรือเวลาทีเ่ ราอาบนำ้ อุณหภูมิ ในร่างกายจะสูงกว่าอุณหภูมิของน้ำ ทำให้เกิดการถ่ายโอนพลังงานความร้อนจากร่างกายไปสู่น้ำเราจึงรู้สึก เยน็ สบาย หรอื การทดี่ วงอาทิตย์สามารถถา่ ยโอนพลังงานความร้อนมายงั โลก โดยการแผ่รังสคี วามร้อนทำให้ โลกของเรามีอุณหภูมิที่เหมาะสมสำหรับการดำรงชีวิตของสิ่งมีชีวิตต่าง ๆ นอกจากนี้เรายังนำหลักการถ่าย โอนความรอ้ นมาใช้ประโยชน์ในชวี ติ ประจำวนั ดังนี้ 1) การออกแบบบ้านให้ระบายความร้อนได้ดี นักเรียนลองสังเกตบ้านทรงไทยซึ่งจะมีลักษณะใต้ ถุนสงู หนา้ จว่ั หลังคาสูงมาก และมชี อ่ งอากาศเพือ่ ใหอ้ ากาศรอ้ นทลี่ อยสูงข้ึนระบายออกจากบ้านได้ดี ทำให้มี อากาศเยน็ จากภายนอกบา้ นเคลือ่ นเข้ามาแทนท่ี ผทู้ ่อี าศยั ในบ้านจงึ มีความรู้สกึ เย็นสบาย การถ่ายโอนความ ร้อนจากบ้านสู่ภายนอก มีทั้งการนำความร้อนผ่านวัสดุทีเ่ ป็นตวั บ้าน การพาความร้อนโดยอากาศ และการ แผร่ ังสีความรอ้ นโดยตรงจากดวงอาทติ ย์ บ้านทรงไทยที่มีการออกแบบให้ระบายความรอ้ นได้ดี ทมี่ า : https://images.app.goo.gl/wick2VPvgTosWtND8 2) ใช้ทำภาชนะหุงต้มในครัวเรือน โดยเลือกภาชนะที่นำความร้อนได้ดีจะสามารถถ่ายโอนความ ร้อนที่ได้รับจากแหล่งพลังงาน เช่น แก๊สหุงตม้ เพื่อถ่ายโอนให้แก่อาหารจนอาหารสุก ดังนั้น ภาชนะท่นี ำ ความรอ้ นได้ดีจะสูญเสยี พลังงานความรอ้ นน้อยกว่าภาชนะทีน่ ำความร้อนไดไ้ ม่ดี ภาชนะหุงตม้ ทำจากวสั ดทุ ่นี ำความรไู้ ดด้ ี ที่มา : http://m.exteen.com/blog/kruhew/read/1131725 วชิ า ว21102 วิทยาศาสตร์ 2 โดย นางณฐั มน สุชัยรตั น์ กลุม่ สาระการเรยี นรูว้ ิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 50

ชดุ กิจกรรมการเรียนรู้ เรอ่ื ง การถ่ายโอนความรอ้ น ระดับชั้นมธั ยมศกึ ษาปที ี่ 1 สมดลุ ความรอ้ น ความหมายของสมดุลความร้อน สมดุลความร้อน เป็นการถ่ายโอนพลังงานความร้อนจากวัตถุที่มีพลังงานความร้อนภายในสูงให้กับ วัตถุที่มีพลังงานความร้อนภายในต่ำกว่า จนอุณหภูมิภายในของวัตถุทั้งสองเท่ากันด้วยวิธีการนำความร้อน การพาความร้อน และการแผร่ งั สีความรอ้ น เมื่อวัตถุได้รับความร้อนด้วยการถ่ายโอนความร้อนจากต้นกำเนิดไม่ว่าจะด้วยวิธีการใดก็ตาม จะ ส่งผลให้วัตถมุ ีการเปลี่ยนแปลงอณุ หภูมิ สถานะ และขนาดของวตั ถุได้ ซึ่งเป็นข้อความระมัดระวังในการนำ วัตถตุ า่ งๆ ไปใช้ประโยชนใ์ นชวี ติ ประจำวัน ตัวอยา่ งการเกดิ สมดลุ ความรอ้ น ในกรณที เ่ี ทนำ้ ลงในแกว้ ซึ่งมีน้ำแข็งเตม็ แก้ว น้ำแข็งสว่ นหนึ่งจะเกิดการละลาย ทำให้อณุ หภมู ขิ องนำ้ ผสมน้ำแข็งในขณะนนั้ เปน็ 0 องศาเซลเซียส ต่อมาน้ำถา่ ยโอนพลังงานความรอ้ นทม่ี ีอยู่ใหก้ บั น้ำแข็ง น้ำแข็ง จงึ เกิดการหลอมเหลวเปน็ นำ้ และน้ำแข็งต้องใชพ้ ลงั งานมากในการละลาย เมื่อตั้งทิ้งไว้เป็นเวลานานอากาศรอบภาชนะซึ่งมีอุณหภูมิสูงกว่า 0 องศาเซลเซียส จะถ่ายโอน พลังงานให้กับน้ำในแก้ว ทำให้น้ำแข็งละลายมากขึ้น อุณหภูมิของน้ำจึงเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ ในที่สุดน้ำก็จะมี อณุ หภมู เิ ทา่ กบั อุณหภมู ิของอากาศในขณะน้นั ซงึ่ ถือวา่ เกดิ สมดุลความรอ้ นระหว่างอากาศกับน้ำในแกว้ ตวั อยา่ งการเกิดสมดลุ ความรอ้ น ทม่ี า : https://images.app.goo.gl/n499XdeLfq6qa7zH9 วิชา ว21102 วิทยาศาสตร์ 2 โดย นางณัฐมน สชุ ยั รตั น์ กลุม่ สาระการเรียนรวู้ ทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี 51

ชดุ กิจกรรมการเรียนรู้ เรือ่ ง การถ่ายโอนความรอ้ น ระดับช้นั มธั ยมศกึ ษาปีท่ี 1 การหาอุณหภมู ผสมของสสารและปรมิ าณตา่ งๆ ทเ่ี กยี่ วขอ้ งเม่อื สสารสมดลุ ความรอ้ น ถ้านำน้ำมวล 200 กรัม อุณหภูมิ 80 องศาเซลเซียส ผสมกับน้ำมวลเท่ากัน อุณหภูมิ 40 องศา เซลเซยี ส แลว้ รอจนสมดลุ ความร้อน โดยมอี ณุ หภูมคิ งท่ที ี่ 60 องศาเซลเซยี ส จะคำนวณหาปรมิ าณความรอ้ นท่ี นำถ่ายโอนความร้อนระหว่างกันไดด้ งั นี้ เมื่อวิเคราะห์สถานการณ์แล้วพบว่า ความร้อนจะถ่ายโอนจากน้ำอุณหภูมิ 80 องศาเซลเซียส ซึ่งมี อุณหภูมิสูงไปยังน้ำอุณหภูมิ 40 องศาเซลเซียส ซึ่งมีอุณหภูมิต่ำกว่า น้ำที่มีอุณหภูมิ 80 องศาเซลเซียส จะ สญู เสยี ความรอ้ นจนถงึ สมดลุ ความรอ้ นทอ่ี ณุ หภมู ิ 60 องศาเซลเซียส ปรมิ าณความรอ้ นทน่ี ้ำสญู เสยี คำนวณได้ จากสมการ Q = mc∆t ทำไดด้ ังนี้ Q = mc∆t = 200 x 1 x (80-60) = 200 x 20 = 4,000 แคลอรี ส่วนน้ำที่มีอุณหภูมิ 40 องศาเซลเซียส ได้รับความร้อน จนถึงสมดุลความร้อนที่อุณหภูมิ 60 องศา เซลเซียส ปรมิ าณความร้อนท่นี ำ้ ไดร้ บั คำนวณไดจ้ ากสมการ Q = mc∆t ทำได้ดังนี้ Q = mc∆t = 200 x 1 x (60-40) = 200 x 20 = 4,000 แคลอรี เมอ่ื สสารเกิดการถ่ายโอนความรอ้ นจนสสารสมดุลความร้อน สสารท่มี อี ณุ หภมู ิสูงกว่าจะสูญเสียความ ร้อนในปริมาณที่เท่ากับปริมาณความร้อนที่อีกสสารหนึ่งได้รับ ดังนั้นจึงสามารถเขียนสมการแสดง ความสัมพันธ์ระหวา่ งปริมาณความร้อนทสี่ ูญเสยี และปริมาณความรอ้ นท่ไี ดร้ บั เปน็ ดังนี้ Qสญู เสีย = Qไดร้ ับ ต่อไปเราฝกึ คำนวณอณุ หภมู ขิ อง สสารทสี่ มดลุ ความรอ้ นและ ปรมิ าณตา่ งๆทเ่ี กยี่ วขอ้ งกบั นะคะ วชิ า ว21102 วิทยาศาสตร์ 2 โดย นางณฐั มน สุชยั รตั น์ กลุ่มสาระการเรยี นรูว้ ิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 52

ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู้ เรอ่ื ง การถ่ายโอนความรอ้ น ระดับชน้ั มธั ยมศึกษาปีท่ี 1 ตัวอย่างโจทย์ ถ้าต้องการผสมน้ำเพื่ออาบให้เด็กทารก โดยผสมน้ำมวล 4,000 กรัม ที่มีอุณหภูมิ 20 องศา เซลเซียส เข้ากับน้ำรอ้ นมวล 2,000 กรัม อณุ หภมู ิ 80 องศาเซลเซียส จงคำนวณอุณหภูมิของน้ำเมื่อเกิดสมดลุ ความร้อน (ความรอ้ นจำเพาะของนำ้ เทา่ กบั 1 แคลอร/ี กรัม องศาเซลเซียส) แนวคิด วเิ คราะห์สถานการณ์แล้วพบวา่ ความร้อนจะถ่ายโอนจากน้ำอณุ หภมู ิ 80 องศาเซลเซยี ส ไปยงั น้ำท่ีมี อณุ หภูมิ 20 องศาเซลเซยี ส นำ้ มวล m1 = 2,000 g อุณหภมู ิของนำ้ มวล m1 = 80 องศาเซลเซียส น้ำมวล m2 = 4,000 g อุณหภมู ขิ องน้ำมวล m1 = 20 องศาเซลเซยี ส c ของน้ำ = 1 cal/g˚C อณุ หภมู ิของน้ำเมอ่ื เกิดสมดลุ ความรอ้ น = X องศาเซลเซียส นำ้ อุณหภูมิ 80 องศาเซลเซยี ส จะมอี ุณหภูมลิ ดลงเท่ากับ (80 - X) องศาเซลเซยี ส นำ้ อณุ หภมู ิ 20 องศาเซลเซียส จะมีอณุ หภมู ิลดลงเทา่ กับ (X - 20) องศาเซลเซียส ปริมาณความรอ้ นทน่ี ้ำสญู เสยี เมื่อพิจารณาปริมาณความร้อนที่นำ้ อณุ หภมู ิ 80 องศาเซลเซียส สญู เสียไป หาไดจ้ าก Q = m1c∆t Q = 2,000 x 1 x (80 - X) Q = 2,000 x (80 - X) Q = 160,000 – 2,000X cal ปรมิ าณความร้อนทีน่ ้ำไดร้ บั เมอื่ พจิ ารณาปรมิ าณความร้อนท่นี ้ำอณุ หภูมิ 20 องศาเซลเซยี ส สูญเสียไป หาได้จาก Q = m2c∆t Q = 4,000 x 1 x (X - 20) Q = 4,000 x (X - 20) Q = 4,000X – 80,000 cal จากความสัมพันธ์ Qสญู เสยี = Qได้รับ 160,000 – 2,000X cal = 4,000X – 80,000 cal 160,000 + 80,000 = 4,000X + 2,000X 240,000 = 6,000X X = 24 ดังนั้น อุณหภมู ิของนำ้ ขณะสมดุลความร้อนเทา่ กบั 24 องศาเซลเซยี ส วิชา ว21102 วทิ ยาศาสตร์ 2 โดย นางณฐั มน สชุ ัยรตั น์ กลมุ่ สาระการเรยี นร้วู ิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 53

ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรอ่ื ง การถ่ายโอนความรอ้ น ระดับช้ันมธั ยมศกึ ษาปีท่ี 1 บตั รใบงานท่ี 1.1 เรือ่ ง การนำความร้อน คำช้ีแจง : ใหน้ ักเรียนตอบคำถามให้ถูกตอ้ ง 1. ระบวุ ่าในแต่ละเหตุการณต์ อ่ ไปน้มี ีการถา่ ยโอนความรอ้ นจากส่งิ ใดไปสสู่ ง่ิ ใด 1.1 น้ำแข็งท่ีใส่ลงไปในนำ้ หวาน ........................................................................................................................................................................ 1.2 ซาลาเปารอ้ นท่วี างไวบ้ นถาดพลาสตกิ ........................................................................................................................................................................ 1.3 คนท่ีนงั่ อยูข่ า้ งกองไฟ ........................................................................................................................................................................ 2. สสารในสถานะอื่นนำความรอ้ นได้เช่นเดยี วกับของแขง็ หรือไม่ อย่างไร ....................................................................................................................................................................... 3. ถา้ ตอ้ งการเปรียบเทยี บการนำความรอ้ นของวัสดุ 2 ชนดิ จะมวี ธิ กี ารอยา่ งไร ....................................................................................................................................................................... 4. วัตถุทน่ี ำความรอ้ นได้มีสมบตั อิ ย่างไร และเรียกว่าอะไร ........................................................................................................................................................................ 5. วตั ถุท่ไี ม่นำความรอ้ นมีสมบัติอย่างไร และเรยี กวา่ อะไร ....................................................................................................................................................................... 6. วตั ถุในสถานะใดนำความรอ้ นได้ดีท่ีสดุ ....................................................................................................................................................................... 7. วตั ถุที่นำความร้อนได้ระหวา่ งเงินกบั ทองคำ ชนิดใดนำความร้อนได้ดีกวา่ กนั ....................................................................................................................................................................... 8. ทีบ่ รเิ วณหูหมอ้ หกู ระทะ และด้ามตะหลวิ จะห้มุ ดว้ ยวัสดทุ มี่ สี มบัตอิ ย่างไร ....................................................................................................................................................................... วิชา ว21102 วทิ ยาศาสตร์ 2 โดย นางณฐั มน สุชยั รตั น์ กลุ่มสาระการเรยี นรวู้ ทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี 54

ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู้ เรื่อง การถา่ ยโอนความรอ้ น ระดับช้นั มัธยมศึกษาปีที่ 1 เฉลยบตั รใบงานท่ี 1.1 เรอื่ ง การนำความร้อน 1. ระบุว่าในแต่ละเหตกุ ารณต์ อ่ ไปน้ีมกี ารถา่ ยโอนความรอ้ นจากสิง่ ใดไปสูส่ ่ิงใด 1.1 น้ำแขง็ ทใี่ ส่ลงไปในน้ำชา ความร้อนถา่ ยโอนจากน้ำชาไปยงั น้ำแข็ง 1.2 ขนมจบี ที่วางไวบ้ นถาดพลาสตกิ ความรอ้ นถา่ ยโอนจากขนมจบี ไปยงั ถาดพลาสตกิ 1.3 เดก็ หญงิ แกว้ ตาที่น่ังอยขู่ า้ งกองไฟ ความรอ้ นถา่ ยโอนจากกองไฟไปยังเด็กหญงิ แก้วตา 2. สสารในสถานะอน่ื นำความร้อนได้เชน่ เดียวกับของแขง็ หรือไม่ อยา่ งไร สสารในสถานะอ่นื นำความรอ้ นไดเ้ ชน่ เดียวกับของแขง็ แต่สสารแตล่ ะชนิดจะนำความร้อนได้ มากนอ้ ยแตกต่างกนั 3. ถา้ ต้องการเปรียบเทียบการนำความรอ้ นของวัสดุ 2 ชนดิ จะมวี ธิ กี ารอยา่ งไร ออกแบบการทดลองโดยใชว้ สั ดุที่จะทดสอบใหม้ ขี นาดและความหนาเท่ากัน แล้วใชว้ ธิ กี ารทดสอบ โดยการใหค้ วามรอ้ น โดยวสั ดทุ ่ีเป็นตัวนำความร้อนทดี่ กี วา่ จะทำให้เกิดความรอ้ นไดเ้ รว็ กวา่ 4. วตั ถุท่นี ำความร้อนได้มีสมบัตอิ ย่างไร และเรยี กวา่ อะไร วัตถทุ ย่ี อมใหพ้ ลังงานความรอ้ นเคลอื่ นทผ่ี า่ นได้ เรียกวา่ ตวั นำความรอ้ น 5. วตั ถุทไ่ี ม่นำความรอ้ นมสี มบตั ิอยา่ งไร และเรียกว่าอะไร วตั ถทุ ่ีไมย่ อมให้พลงั งานความรอ้ นเคลอ่ื นที่ผา่ นได้ เรยี กวา่ ฉนวนความรอ้ น 6. วตั ถุในสถานะใดนำความรอ้ นได้ดีทส่ี ุด ของแข็ง 7. วัตถุท่ีนำความรอ้ นได้ระหว่างเงนิ กบั ทองคำ ชนิดใดนำความรอ้ นไดด้ ีกวา่ กัน เงิน 8. ท่ีบริเวณหูหมอ้ หกู ระทะ และด้ามตะหลวิ จะหุ้มดว้ ยวัสดทุ ม่ี ีสมบัติอยา่ งไร วัสดุท่ไี ม่ยอมใหพ้ ลงั งานความรอ้ นเคลอ่ื นที่ผา่ นได้หรือฉนวนความรอ้ น เกณฑก์ ารให้คะแนน นักเรียนตอบคำถามได้ถกู ตอ้ ง ใหข้ ้อละ 1 คะแนน รวมคะแนน 10 คะแนน วิชา ว21102 วิทยาศาสตร์ 2 โดย นางณัฐมน สชุ ยั รัตน์ กลุ่มสาระการเรยี นรู้วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี 55

ชุดกจิ กรรมการเรยี นรู้ เรอื่ ง การถา่ ยโอนความรอ้ น ระดบั ชน้ั มธั ยมศึกษาปที ่ี 1 บตั รใบงานที่ 1.2 เรอ่ื ง การพาความรอ้ น คำชแ้ี จง : ใหน้ กั เรียนตอบคำถามให้ถูกตอ้ ง 1. จากรปู ระหวา่ งบ้านคณุ ใหญก่ ับบ้านคุณเลก็ บา้ นหลงั ใดเหมาะสมกบั สภาพอากาศในประเทศไทย เพราะเหตใุ ด บ้านคุณใหญ่ บา้ นคณุ เลก็ ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... 2. การประกอบอาหารตามรา้ นอาหาร จะทำปลอ่ งควนั ไวเ้ หนือเตาไฟเพอ่ื อะไร ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... 3. ในการก่อกองไฟจะสงั เกตเห็นควนั ไฟลอยสูงข้นึ ส่บู รรยากาศดา้ นบนได้ เพราะเหตใุ ด ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... 4. การพาความรอ้ นแตกตา่ งจากการนำความรอ้ นหรอื ไม่ อยา่ งไร ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... 5. เมอ่ื เกดิ เหตุการณไ์ ฟไหมใ้ นอาคาร ผู้ประสบภยั ควรหลกี เลย่ี งการสดู ดมควนั ไฟอยา่ งไร เพราะเหตุใด ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... วิชา ว21102 วิทยาศาสตร์ 2 โดย นางณฐั มน สชุ ัยรัตน์ กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 56

ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู้ เรือ่ ง การถา่ ยโอนความรอ้ น ระดบั ชัน้ มัธยมศกึ ษาปีที่ 1 เฉลยบตั รใบงานท่ี 1.2 เร่ือง การพาความรอ้ น 1. จากรูประหว่างบ้านคุณใหญ่กับบ้านคณุ เล็ก บ้านหลังใดเหมาะสมกบั สภาพอากาศในประเทศไทย เพราะเหตุใด บา้ นคุณใหญ่ บา้ นคุณเล็ก บ้านคุณใหญ่ เพราะประเทศไทยมีสภาพภมู อิ ากาศค่อนขา้ งรอ้ น บา้ นคณุ ใหญเ่ ปน็ บา้ นทรงไทย ซ่งึ จะมลี กั ษณะใต้ถุนสูงหน้าจว่ั หลงั คาสงู มาก และมชี อ่ งอากาศเพ่อื ใหอ้ ากาศรอ้ นทีล่ อยสูงขน้ึ ระบาย ออกจากบ้านได้ดี ทำใหม้ ีอากาศเยน็ จากภายนอกบา้ นเคล่ือนเขา้ มาแทนที่ 2. การประกอบอาหารตามรา้ นอาหาร จะทำปลอ่ งควนั ไวเ้ หนอื เตาไฟเพอ่ื อะไร เนอ่ื งจากความร้อนท่เี กดิ ขึ้นจากการประกอบอาหารจะลอยข้ึนสู่ดา้ นบน จงึ ต้องทำปลอ่ งควันไวเ้ หนือ เตาไฟ เพ่ือใหค้ วันลอยออกสดู่ า้ นนอกไดด้ ี 3. ในการก่อกองไฟจะสงั เกตเห็นควนั ไฟลอยสงู ข้นึ สู่บรรยากาศด้านบนได้ เพราะเหตใุ ด เพราะควันไฟที่เกิดข้นึ เปน็ อากาศรอ้ นจะเบากว่าอากาศเยน็ จึงทำใหล้ อยตวั ขนึ้ ส่บู รรยากาศดา้ นบน 4. การพาความรอ้ นแตกตา่ งจากการนำความรอ้ นหรอื ไม่ อยา่ งไร การพาความรอ้ นตา่ งจากการนำความร้อน การพาความร้อนเกดิ ขึน้ โดยตัวกลางท่เี คลอ่ื นท่ไี ปพรอ้ ม กบั พาความรอ้ นไปดว้ ยสว่ นการนำความรอ้ น ตัวกลางจะไม่เคลอื่ นทแ่ี ต่ความรอ้ นถกู สง่ ผา่ นโดย การสน่ั ของอนภุ าค โดยอนภุ าคไมเ่ คลือ่ นที่ 5. เม่อื เกดิ เหตกุ ารณไ์ ฟไหม้ในอาคาร ผปู้ ระสบภยั ควรหลกี เล่ยี งการสดู ดมควนั ไฟอย่างไร เพราะเหตุใด ผ้ปู ระสบภัยควรหมอบกบั พืน้ เพื่อหลกี เลย่ี งการสูดดมควันไฟ เพราะเมอื่ อากาศไดร้ ับความร้อน จากเปลวไฟ อากาศจะขยายตัวแลว้ ลอยสูงขึ้น พรอ้ มกบั พาควันไฟลอยข้นึ ไปดว้ ย ผปู้ ระสบภยั ทหี่ มอบกบั พืน้ จึงปลอดภยั จากการสดู ดมควนั ไฟ เน่อื งจากควนั ไฟเป็นอนั ตรายหากสูดดมเขา้ ไปเป็นจำนวนมาก เกณฑก์ ารให้คะแนน นกั เรยี นตอบคำถามได้ถูกตอ้ ง ใหข้ ้อละ 1 คะแนน รวมคะแนน 5 คะแนน วชิ า ว21102 วทิ ยาศาสตร์ 2 โดย นางณัฐมน สชุ ยั รตั น์ กลมุ่ สาระการเรียนรวู้ ิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 57

ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้ เรอ่ื ง การถา่ ยโอนความรอ้ น ระดบั ช้ันมัธยมศึกษาปที ่ี 1 บัตรใบงานที่ 1.3 เร่อื ง การแผ่รังสีความรอ้ น คำชี้แจง : ใหน้ ักเรยี นตอบคำถามให้ถกู ตอ้ ง พิจารณารปู ตอ่ ไปน้ีแลว้ ตอบคำถามขอ้ 1-2 ใหถ้ กู ตอ้ ง ภาพการยา่ งเนอื้ หมบู นตะแกรงเหล็ก 1. หมสู กุ ได้ดว้ ยการถ่ายโอนความรอ้ นแบบใด ..................................................................................................................................................................... 2. คนปิง้ หมูรู้สึกร้อนทีบ่ รเิ วณใบหน้าและแขนไดด้ ว้ ยการถา่ ยโอนความรอ้ นแบบใด ..................................................................................................................................................................... 3. โลกของเราได้รับความรอ้ นจากดวงอาทิตยโ์ ดยวธิ กี ารใด ..................................................................................................................................................................... 4. การให้ความร้อนแก่อาหารโดยใชเ้ ตาไมโครเวฟ เป็นการถ่ายโอนความรอ้ นแบบใด ..................................................................................................................................................................... 5. การแผร่ ังสีความรอ้ นเหมือนและแตกตา่ งจากการนำความรอ้ นและการพาความรอ้ นอย่างไร ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... วชิ า ว21102 วิทยาศาสตร์ 2 โดย นางณฐั มน สุชยั รัตน์ กลุ่มสาระการเรยี นรูว้ ทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี 58

ชุดกจิ กรรมการเรยี นรู้ เรอ่ื ง การถา่ ยโอนความรอ้ น ระดบั ชัน้ มธั ยมศึกษาปที ี่ 1 เฉลยบตั รใบงานท่ี 1.3 เรือ่ ง การแผ่รังสคี วามรอ้ น พิจารณารปู ตอ่ ไปนี้แลว้ ตอบคำถามขอ้ 1-2 ให้ถูกต้อง ภาพการยา่ งเนอ้ื หมบู นตะแกรงเหล็ก 1. หมูสกุ ได้ดว้ ยการถา่ ยโอนความรอ้ นแบบใด การนำความรอ้ น การพาความร้อน การแผร่ งั สีความรอ้ น 2. คนป้ิงหมูรู้สึกรอ้ นที่บรเิ วณใบหนา้ และแขนไดด้ ้วยการถา่ ยโอนความรอ้ นแบบใด การพาความรอ้ นและการแผร่ ังสีความรอ้ น 3. โลกของเราได้รับความร้อนจากดวงอาทติ ยโ์ ดยวธิ กี ารใด การแผ่รังสคี วามร้อน 4. การใหค้ วามร้อนแกอ่ าหารโดยใช้เตาไมโครเวฟ เป็นการถ่ายโอนความรอ้ นแบบใด การแผร่ งั สคี วามร้อน 5. การแผ่รงั สีความรอ้ นเหมือนและแตกตา่ งจากการนำความรอ้ นและการพาความรอ้ นอยา่ งไร การแผร่ ังสคี วามร้อนเหมอื นกบั การนำความรอ้ นและการพาความรอ้ นคือเปน็ การถา่ ยโอนความรอ้ น จากบรเิ วณทมี่ ีอณุ หภมู ิสูงกวา่ ไปยังบรเิ วณทมี่ อี ณุ หภมู ติ ่ำกวา่ แตก่ ารแผร่ ังสีความรอ้ นแตกตา่ งจากการนำความ ร้อนและการพาความรอ้ นคือ การแผ่รังสคี วามรอ้ นไมอ่ าศยั ตวั กลางในการถ่ายโอนความรอ้ น แต่ถ่ายโอนความ ร้อนโดยแผ่คลื่นแมเ่ หล็กไฟฟา้ สว่ นการนำความร้อนและการพาความร้อนตอ้ งใชอ้ นภุ าคของสสารเปน็ ตวั กลาง ในการถา่ ยโอนความร้อน เกณฑ์การให้คะแนน นกั เรยี นตอบคำถามไดถ้ ูกต้อง ให้ข้อละ 1 คะแนน รวมคะแนน 5 คะแนน วิชา ว21102 วทิ ยาศาสตร์ 2 โดย นางณัฐมน สชุ ยั รตั น์ กลุ่มสาระการเรยี นรูว้ ิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 59

ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้ เรอ่ื ง การถ่ายโอนความรอ้ น ระดบั ช้นั มธั ยมศึกษาปีท่ี 1 บัตรใบงานท่ี 1.4 เร่อื ง สมดลุ ความรอ้ น คำชีแ้ จง : ให้นกั เรยี นพจิ ารณาสถานการณต์ อ่ ไปน้ีวา่ เก่ยี วข้องกับสมดุลความรอ้ นหรอื ไม่ ถ้าสถานการณ์ น้นั เกดิ สมดุลความรอ้ นใหใ้ ส่เครื่องหมาย √ ในช่อง “ใช”่ ถา้ สถานการณ์น้ันไมเ่ ก่ยี วกบั การเกิดสมดุลความ ร้อนใหใ้ ส่เครอื่ งหมาย √ ในชอ่ ง “ไม่ใช”่ สถานการณ์ ใช่ ไม่ใช่ 1. การเปิดขวดโลหะชนดิ ฝาเกลียวปิดแนน่ ใหค้ วามรอ้ นทำใหฝ้ าขวดขยายตัว 2. เดก็ หญงิ หวานใจเปน็ ไข้ แมน่ ำผา้ ชุบนำ้ มาเชด็ ตวั จะชว่ ยลดอณุ หภูมริ ่างกาย ของเด็กหญงิ หวานใจได้ 3. การตดิ ตัง้ สายไฟฟา้ จะติดตัง้ โดยไม่ขึงใหต้ งึ เกนิ ไปเพอื่ ปอ้ งกันไมใ่ หส้ ายไฟฟา้ ขาด 4. การวางขา้ วร้อนไว้ อากาศจะพาความรอ้ นทำใหข้ ้าวเยน็ ลงจนอณุ หภูมใิ นขา้ ว เท่ากับอณุ หภมู ิของอากาศ 5. การเกดิ ลมทะเล โดยอากาศเหนือพ้ืนดินลอยตัวสงู ข้นึ และอากาศเย็นพดั เขา้ ไปแทนที่ 6. คนท่อี าศยั อยูใ่ นสภาพภูมอิ ากาศหนาวเยน็ ควรจะตอ้ งใส่เสอ้ื ผา้ สดี ำหรอื เขม้ เพอ่ื ให้รา่ งกายอบอนุ่ 7. เมอ่ื นำนมกลอ่ งออกจากตเู้ ย็นมาวางไว้ในหอ้ งเปน็ เวลานาน 2 ช่ัวโมง อณุ หภมู ิของนมกล่องจะเท่ากบั อณุ หภมู ิหอ้ ง 8. การผลติ ภาชนะหงุ ตม้ มกั จะใชว้ ัสดุที่เปน็ โลหะ เชน่ เหลก็ อะลูมเิ นียม 9. การชงนมด้วยนำ้ ร้อนใสข่ วด แล้วนำไปแชน่ ้ำขันนำ้ เพอื่ ทำใหน้ มเยน็ ลงอยา่ ง รวดเร็ว 10. ถ้านำน้ำมวล 100 กรมั อณุ หภมู ิ 70 องศาเซลเซยี ส มาผสมกบั น้ำมวล เท่ากัน อุณหภมู ิ 50 องศาเซลเซยี ส จะพบวา่ นำ้ ทม่ี อี ณุ หภมู ิ 70 องศาเซลเซียส จะสญู เสยี ความรอ้ นให้กับน้ำทม่ี ีอุณหภูมิ 50 องศาเซลเซยี ส วิชา ว21102 วิทยาศาสตร์ 2 โดย นางณัฐมน สุชยั รัตน์ กลุ่มสาระการเรียนรู้วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี 60

ชดุ กิจกรรมการเรยี นรู้ เร่อื ง การถา่ ยโอนความรอ้ น ระดับช้ันมัธยมศึกษาปีที่ 1 เฉลยบัตรใบงานท่ี 1.4 เรอ่ื ง สมดลุ ความรอ้ น สถานการณ์ ใช่ ไมใ่ ช่ 1. การเปิดขวดโลหะชนดิ ฝาเกลียวปดิ แน่น ให้ความรอ้ นทำให้ฝาขวดขยายตวั √ √ 2. เด็กหญิงหวานใจเปน็ ไข้ แม่นำผ้าชุบนำ้ มาเชด็ ตวั จะชว่ ยลดอุณหภูมิรา่ งกาย √ ของเด็กหญงิ หวานใจได้ √ 3. การติดต้งั สายไฟฟา้ จะติดตั้งโดยไมข่ งึ ใหต้ ึงเกนิ ไปเพอื่ ปอ้ งกันไม่ให้สายไฟฟา้ √ ขาด √ √ 4. การวางข้าวร้อนไว้ อากาศจะพาความรอ้ นทำใหข้ ้าวเยน็ ลงจนอณุ หภมู ใิ นขา้ ว √ เท่ากับอณุ หภูมขิ องอากาศ √ √ 5. การเกดิ ลมทะเล โดยอากาศเหนือพน้ื ดนิ ลอยตัวสงู ขึ้น และอากาศเยน็ พัดเข้า ไปแทนที่ 6. คนทอ่ี าศยั อยใู่ นสภาพภูมอิ ากาศหนาวเยน็ ควรจะตอ้ งใส่เสอื้ ผา้ สดี ำเพอื่ ให้ ร่างกายอบอุน่ 7. เมือ่ นำนมกลอ่ งออกจากตเู้ ยน็ มาวางไวใ้ นหอ้ งเปน็ เวลานาน 2 ชัว่ โมง อุณหภูมิของนมกลอ่ งจะเทา่ กับอณุ หภมู ิหอ้ ง 8. การผลิตภาชนะหงุ ต้มมกั จะใชว้ สั ดทุ ีเ่ ปน็ โลหะ เช่น เหลก็ อะลมู ิเนียม 9. การชงนมดว้ ยน้ำร้อนใส่ขวด แลว้ นำไปแช่นำ้ ขันนำ้ เพอ่ื ทำให้นมเย็นลงอยา่ ง รวดเรว็ 10. ถ้านำนำ้ มวล 100 กรัม อณุ หภมู ิ 70 องศาเซลเซียส มาผสมกับนำ้ มวล เท่ากัน อณุ หภมู ิ 50 องศาเซลเซียส จะพบวา่ นำ้ ท่ีมีอณุ หภมู ิ 70 องศาเซลเซยี ส จะสญู เสียความรอ้ นให้กบั นำ้ ท่มี ีอุณหภูมิ 50 องศาเซลเซียส เกณฑ์การให้คะแนน นกั เรยี นตอบคำถามได้ถกู ต้อง ให้ข้อละ 1 คะแนน รวมคะแนน 10 คะแนน วิชา ว21102 วิทยาศาสตร์ 2 โดย นางณฐั มน สุชยั รตั น์ กลุม่ สาระการเรยี นรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 61

ชุดกิจกรรมการเรยี นรู้ เรอื่ ง การถ่ายโอนความรอ้ น ระดบั ช้นั มธั ยมศึกษาปที ่ี 1 บัตรใบงานที่ 1.5 เร่อื ง การถา่ ยโอนความรอ้ น คำชี้แจง ให้นกั เรยี นเขียนเครอ่ื งหมายถูก √ หนา้ ข้อทีก่ ล่าวได้ถกู ต้อง และเขียนเครอ่ื งหมายผิด X หนา้ ขอ้ ที่กลา่ วไม่ถกู ต้อง …………… 1. แกส๊ เกดิ การพาความรอ้ นได้ดกี วา่ ของเหลว …………… 2. การพาความรอ้ นไม่จำเปน็ ต้องอาศยั ตวั กลาง …………… 3. การถ่ายโอนพลงั งานผ่านวตั ถโุ ดยการสัมผสั กับอนุภาคของสารโดยตรงเรยี กวา่ การแผร่ งั สคี วามรอ้ น …………… 4. การเกบ็ ความร้อนของอาหารโดยใชว้ ัสดทุ ่มี ีสีสวา่ งและมผี ิวมันวาวเกยี่ วข้องกับ การถ่ายโอนความรอ้ นแบบการนำความรอ้ น …………… 5. การระบายความรอ้ นผา่ นช่องลมบริเวณเพดานของบา้ นการถ่ายโอนความรอ้ น แบบการแผร่ งั สีความรอ้ น …………… 6. การประกอบอาหารโดยใชห้ ม้ออบลมรอ้ นเปน็ การถา่ ยโอนความรอ้ นแบบการนำ ความร้อน …………… 7. การนำเนอื้ ไก่ไปแช่ในตเู้ ยน็ จะไม่เกดิ การถ่ายโอนความรอ้ น …………… 8. การเกิดลมบกลมทะเล เปน็ การถา่ ยโอนความรอ้ นแบบการพาความรอ้ น …………… 9. การทำกล้วยตากเป็นการถา่ ยโอนความรอ้ นแบบการนำความรอ้ น …………… 10. สมดลุ ความรอ้ น เปน็ การถา่ ยโอนพลงั งานความรอ้ นจากวัตถทุ มี่ ีพลังงานความ รอ้ นภายในสูงใหก้ บั วัตถทุ ่มี ีพลงั งานความรอ้ นภายในต่ำกวา่ จนอณุ หภมู ิภายในของ วัตถุทัง้ สองเทา่ กัน สๆู้ นะคะ วิชา ว21102 วทิ ยาศาสตร์ 2 โดย นางณัฐมน สชุ ัยรตั น์ กล่มุ สาระการเรียนรวู้ ิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 62

ชุดกจิ กรรมการเรยี นรู้ เรื่อง การถ่ายโอนความรอ้ น ระดบั ชั้นมธั ยมศกึ ษาปที ่ี 1 เฉลยบตั รใบงานท่ี 1.5 เรอื่ ง การถา่ ยโอนความร้อน คำช้แี จง ใหน้ กั เรียนเขยี นเครอ่ื งหมายถกู √ หน้าข้อทก่ี ลา่ วได้ถูกต้อง และเขียนเครอ่ื งหมายผิด X หน้าขอ้ ทีก่ ลา่ วไม่ถกู ตอ้ ง ……√…… 1. แก๊สเกดิ การพาความรอ้ นได้ดีกว่าของเหลว 2. การพาความรอ้ นไม่จำเป็นตอ้ งอาศัยตวั กลาง ……X…… 3. การถา่ ยโอนพลงั งานผ่านวตั ถโุ ดยการสัมผสั กับอนุภาคของสารโดยตรงเรียกวา่ ……X…… การแผร่ งั สคี วามรอ้ น 4. การเก็บความร้อนของอาหารโดยใชว้ สั ดทุ ่มี ีสีสวา่ งและมผี ิวมนั วาวเกย่ี วขอ้ งกบั ……X…… การพาความรอ้ น ……√…… 5. การระบายความร้อนผ่านชอ่ งลมบริเวณเพดานของบา้ นการถ่ายโอนความรอ้ น แบบการพาความรอ้ น ……X…… 6. การประกอบอาหารโดยใชห้ ม้ออบลมรอ้ นเป็นการถา่ ยโอนความรอ้ นแบบการนำ ความร้อน ……X……… 7. การนำเนอื้ ไกไ่ ปแชใ่ นตเู้ ยน็ จะไมเ่ กิดการถ่ายโอนความร้อน ……√……… 8. การเกิดลมบกลมทะเล เปน็ การถา่ ยโอนความรอ้ นแบบการพาความรอ้ น ……√……… ……√……… 9. การทำกลว้ ยตากเปน็ การถา่ ยโอนความรอ้ นแบบการแผร่ ังสีความรอ้ น 10. สมดลุ ความรอ้ น เปน็ การถ่ายโอนพลังงานความรอ้ นจากวตั ถุที่มพี ลังงานความ ร้อนภายในสงู ใหก้ ับวตั ถุท่มี พี ลงั งานความรอ้ นภายในต่ำกวา่ จนอุณหภูมิภายในของ วัตถทุ งั้ สองเทา่ กัน เกณฑก์ ารให้คะแนน นักเรียนตอบคำถามได้ถูกตอ้ ง ใหข้ อ้ ละ 1 คะแนน รวมคะแนน 10 คะแนน วิชา ว21102 วิทยาศาสตร์ 2 โดย นางณฐั มน สชุ ยั รตั น์ กล่มุ สาระการเรียนรู้วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี 63

ชดุ กจิ กรรมการเรยี นรู้ เร่ือง การถ่ายโอนความรอ้ น ระดบั ชัน้ มธั ยมศกึ ษาปที ่ี 1 บัตรใบงานที่ 1.6 เรื่อง สรุปองคค์ วามรู้ คำชีแ้ จง : ใหน้ กั เรยี นเขียนสรปุ ความรทู้ น่ี กั เรียนไดเ้ รยี นรู้ 1. เขียนสรุปความรทู้ ่ีนกั เรยี นได้เรยี นรู้ 4 องค์ความรู้ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ 2. เขียนสิง่ ทีน่ ักเรยี นรสู้ ึกประทับใจมา 2 เรอ่ื ง ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ 3. ตัง้ คำถาม ถามสิ่งที่นักเรยี นยงั สงสัยจากการเรยี นรู้มา 1 คำถาม ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ วชิ า ว21102 วิทยาศาสตร์ 2 โดย นางณัฐมน สุชัยรตั น์ กลุ่มสาระการเรียนร้วู ิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 64

ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง การถา่ ยโอนความรอ้ น ระดับชน้ั มธั ยมศึกษาปีที่ 1 แบบทดสอบหลงั เรียน วิชา วทิ ยาศาสตร์ 2 รหัสวชิ า ว21102 ชนั้ มัธยมศกึ ษาปีท่ี 1 ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรอื่ ง การถ่ายโอนความรอ้ น คำชี้แจง ใหน้ ักเรียนทำเครอื่ งหมาย X ลงในชอ่ งวา่ ง ทเ่ี ป็นคำตอบทถ่ี กู ต้องที่สดุ เพยี งคำตอบเดยี ว ลงในกระดาษคำตอบ ( ใชเ้ วลา 10 นาที ) 1. ขอ้ ใดตอ่ ไปนม้ี คี ณุ สมบตั เิ ปน็ ฉนวนความรอ้ นท้ังหมด 1. น้ำ, แอลกอฮอล์, ปรอท 2. เงนิ , ทองแดง, ถา่ น 3. ทองคำ, อะลูมเิ นยี ม, เหลก็ 4. กระดาษ, ยาง, พลาสตกิ 2. “อนภุ าคหนงึ่ ไดร้ ับความร้อน แลว้ เกดิ การเคลอ่ื นท่จี ากบริเวณดา้ นล่างสดู่ า้ นบน แลว้ ถ่ายโอนความรอ้ นไป ยงั อนุภาคข้างเคยี ง” จากขอ้ ความ เปน็ การถา่ ยโอนความรอ้ นประเภทใด 1. การนำความร้อน 2. การพาความรอ้ น 3. การแผร่ งั สคี วามร้อน 4. การขยายตวั ของวัตถุเนอ่ื งจากความร้อน 3. การสรา้ งบา้ นทรงไทย โดยมีการออกแบบประตู หน้าตา่ ง ช่องลมเพอ่ื ใหอ้ ากาศไหลเวยี นได้ดี เป็นการ ถ่ายโอนความรอ้ นในรปู แบบใด 1. การนำความร้อน 2. การพาความรอ้ น 3. การแผร่ งั สคี วามรอ้ น 4. สมดุลความร้อน 4. เดก็ ชายโจน้ ำไม้บรรทัดเหลก็ ไปลนไฟจากกองไฟ 10 นาทพี บวา่ ไม้บรรทัดเหล็กร้อนมากจนทำให้เด็กชายโจ้ มอื พอง อยากทราบวา่ เหตุการณ์นี้เป็นการถา่ ยโอนความรอ้ นรปู แบบใด 1. การนำความร้อน 2. การพาความรอ้ น 3. การแผร่ งั สคี วามร้อน 4. การคายความรอ้ น วิชา ว21102 วทิ ยาศาสตร์ 2 โดย นางณัฐมน สุชยั รัตน์ กลุ่มสาระการเรยี นรูว้ ทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี 65

ชดุ กิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง การถา่ ยโอนความรอ้ น ระดับชน้ั มธั ยมศึกษาปีที่ 1 5. ขอ้ ใดเป็นการถ่ายโอนความร้อนจากบรเิ วณหนึ่งไปยังอกี บรเิ วณหน่ึงโดยไม่อาศยั ตวั กลาง 1. การนำความร้อน 2. การพาความรอ้ น 3. การแผร่ ังสีความรอ้ น 4. สมดุลความรอ้ น 6. เด็กชายเจา้ ขนุ ออกไปเล่นฟุตบอลกลางสนามฟุตบอลในชว่ งพักกลางวันซึ่งแดดรอ้ นมาก เจ้าขุนรสู้ กึ ร้อนมาก อยากทราบวา่ เปน็ เพราะการถ่ายโอนความรอ้ นรูปแบบใด 1. การนำความร้อน 2. การพาความรอ้ น 3. การแผร่ งั สคี วามรอ้ น 4. การกระจายความร้อน 7. น้ำแขง็ ผสมกบั น้ำจนนำ้ แขง็ หลอมเหลวจนหมดเกิดจากสง่ิ ใด 1. นำ้ ได้รับความรอ้ นจากนำ้ แขง็ 2. นำ้ แข็งไดร้ ับความร้อนจากน้ำ 3. นำ้ แข็งสญู เสียความรอ้ นใหแ้ ก่น้ำ 4. น้ำทำใหอ้ ุณหภูมอิ ากาศโดยรอบสงู ขนึ้ 8. เมอ่ื นำนำ้ อัดลมออกจากตเู้ ย็นซ่งึ มอี ณุ หภมู ิ 5 องศาเซลเซยี ส มาวางไว้ในหอ้ งทม่ี ีอณุ หภมู ิ 30 องศาเซลเซียสเป็นเวลานาน 3 ช่ัวโมง อณุ หภูมิของนำ้ อดั ลมจะเปลี่ยนแปลงอยา่ งไร 1. อุณหภมู ิเทา่ กับอณุ หภูมิหอ้ ง 2. อุณหภูมคิ งที่ท่ี 5 องศาเซลเซยี ส 3. อุณหภมู ิเพ่มิ ขึ้นเป็น 35 องศาเซลเซยี ส 4. อณุ หภมู ิลดลงจากเดมิ ไป 5 องศาเซลเซยี ส 9. น้ำเยน็ 10 กรมั อุณหภมู ิ 10 องศาเซลเซยี ส ผสมกับนำ้ ร้อน 10 กรัม 70 องศาเซลเซยี ส อณุ หภมู ิท่สี มดลุ ความร้อนเทา่ กบั เท่าใด 1. 20 องศาเซลเซยี ส 2. 30 องศาเซลเซยี ส 3. 40 องศาเซลเซียส 4. 50 องศาเซลเซียส วิชา ว21102 วิทยาศาสตร์ 2 โดย นางณัฐมน สุชัยรตั น์ กล่มุ สาระการเรยี นรวู้ ทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี 66

ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู้ เรอ่ื ง การถา่ ยโอนความรอ้ น ระดับชนั้ มธั ยมศกึ ษาปที ี่ 1 10. ป้าแก้มนำถ้วยแก้วมวล 50 กรัม อุณหภูมิ 20 องศาเซลเซียส ใส่น้ำร้อนอุณหภูมิ 100 องศาเซลเซียส จน ทำให้เกิดสมดุลความร้อนที่อุณหภูมิ 50 องศาเซลเซียส จงหามวลของน้ำที่ทำให้เกิดสมดุลความร้อนดังกล่าว (กำหนดใหค้ วามร้อนจำเพาะของแกว้ เท่ากับ 0.20 แคลอร/ี กรมั องศาเซลเซยี ส ความรอ้ นจำเพาะของน้ำเท่ากับ 1 แคลอรี/กรัม องศาเซลเซียส) 1. 4 กรัม 2. 6 กรมั 3. 8 กรัม 4. 16 กรมั คะแนนเต็ม 10 คะแนน ข้อละ 1 คะแนน ตอบถูกได้ 1 คะแนน ผดิ ได้ 0 คะแนน นกั เรยี นสามารถเลือกทำในระบบออนไลน์ โดยสแกน QR Code ตรงนเี้ ลยคะ่ วชิ า ว21102 วทิ ยาศาสตร์ 2 โดย นางณฐั มน สุชยั รัตน์ กลุ่มสาระการเรยี นรู้วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี 67

ชุดกจิ กรรมการเรยี นรู้ เรอ่ื ง การถ่ายโอนความรอ้ น ระดบั ชั้นมธั ยมศกึ ษาปีท่ี 1 กระดาษคำตอบแบบทดสอบหลังเรียน วิชา วิทยาศาสตร์ 2 รหัสวชิ า ว21102 ชัน้ มธั ยมศกึ ษาปีที่ 1 ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู้ เรอื่ ง การถา่ ยโอนความรอ้ น ชอ่ื ...........................................................................................ชน้ั ....................เลขที่.............. ขอ้ 1 2 3 4 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 คะแนนที่ได้ คะแนนเตม็ 10 คะแนน ผ่าน ทดสอบก่อนเรียนได้ .............. คะแนน ไมผ่ ่าน วิชา ว21102 วทิ ยาศาสตร์ 2 โดย นางณฐั มน สชุ ัยรตั น์ กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 68

ชดุ กิจกรรมการเรยี นรู้ เรอ่ื ง การถ่ายโอนความรอ้ น ระดับชนั้ มัธยมศกึ ษาปีที่ 1 บรรณานุกรม กระทรวงศกึ ษาธิการ. (2552). หลกั สตู รแกนกลางการศึกษาขั้นพ้ืนฐาน พทุ ธศกั ราช 2551. กรงุ เทพฯ: องค์การค้าของครสุ ภา. ________. (2560). มาตรฐานการเรยี นรแู้ ละตวั ชวี้ ดั กลมุ่ สาระการเรียนรคู้ ณติ ศาสตร์ วทิ ยาศาสตร์ และ สาระภมู ศิ าสตรใ์ นกลุ่มสาระการเรียนรู้สงั คมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม (ฉบบั ปรบั ปรงุ 2560) ตามหลักสตู รแกนกลางการศึกษาข้นั พ้ืนฐาน พทุ ธศักราช 2551. กรุงเทพฯ: โรงพมิ พช์ ุมนมุ สหกรณก์ ารเกษตรแห่งประเทศไทย จำกัด. ประดับ นาคแกว้ และดาวลั ย์ เสรมิ บญุ สขุ . (2553). หนังสือเรียน วิทยาศาสตร์ ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปีท่ี 1. กรงุ เทพฯ: บริษทั สำนกั พิมพ์แม็ค จำกัด. พัชรนิ ทร์ แสนพลเมอื ง. (2552). แบบวัดและบนั ทึกผลการเรยี นรวู้ ทิ ยาศาสตร์ ม. 1. กรุงเทพฯ: บรษิ ทั อักษรเจรญิ ทัศน์ อจท. จำกัด. ยุพา และคณะ. (2551). หนังสือเรียน รายวชิ าพืน้ ฐาน วทิ ยาศาสตร์ วทิ ยาศาสตร์ ม. 1 เล่ม 2. กรุงเทพฯ: บรษิ ทั อักษรเจรญิ ทัศน์ อจท. จำกดั . สถาบนั ส่งเสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลย.ี (2561). หนงั สือเรยี นรายวชิ าพนื้ ฐานวทิ ยาศาสตร์ วทิ ยาศาสตร์ 2 ช้ันมัธยมศกึ ษาปที ่ี 1 เล่ม 2. กรงุ เทพฯ: โรงพิมพ์ สกสค. ลาดพรา้ ว. ______. (2561). ค่มู อื ครูรายวิชาพนื้ ฐานวทิ ยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปที ่ี 1 เลม่ 2. กรงุ เทพฯ : โรงพมิ พ์ สกสค. ลาดพรา้ ว. ศรีลักษณ์ ผลวัฒนะ และเจยี มจิต กลุ มาลา. (2558). หนังสอื เรยี นวทิ ยาศาสตร์ ม. 1. กรุงเทพฯ: แมค็ เอด็ ดเู คชัน่ . ศรีลกั ษณ์ ผลวัฒนะ และคณะ. (2552). ส่ือการเรยี นรแู้ ละเสรมิ สรา้ งทักษะตามมาตรฐานและตวั ชวี้ ัดช้นั ปี กล่มุ สาระการเรยี นรวู้ ทิ ยาศาสตร์ ช้นั มัธยมศกึ ษาปที ่ี 1. กรงุ เทพฯ: หา้ งห้นุ สว่ นสามญั นติ ิบคุ คล นยิ มวทิ ยา. วิชา ว21102 วทิ ยาศาสตร์ 2 โดย นางณฐั มน สชุ ยั รตั น์ กลุ่มสาระการเรยี นร้วู ทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี 69

ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เร่ือง การถ่ายโอนความรอ้ น ระดบั ช้นั มัธยมศึกษาปีที่ 1 ภาคผนวก วชิ า ว21102 วทิ ยาศาสตร์ 2 โดย นางณฐั มน สชุ ัยรัตน์ กล่มุ สาระการเรียนรวู้ ิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 70

ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู้ เรือ่ ง การถ่ายโอนความรอ้ น ระดบั ชั้นมธั ยมศกึ ษาปีที่ 1 เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน 1. 1 6. 4 2. 2 7. 1 3. 2 8. 3 4. 3 9. 1 5. 1 10. 4 วิชา ว21102 วทิ ยาศาสตร์ 2 โดย นางณัฐมน สชุ ยั รตั น์ กลุ่มสาระการเรียนรวู้ ิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 71

ชุดกิจกรรมการเรยี นรู้ เรือ่ ง การถา่ ยโอนความรอ้ น ระดับช้นั มธั ยมศึกษาปีที่ 1 เฉลยแบบทดสอบหลงั เรียน 1. 4 6. 3 2. 2 7. 2 3. 2 8. 1 4. 1 9. 3 5. 3 10. 2 วิชา ว21102 วิทยาศาสตร์ 2 โดย นางณฐั มน สชุ ยั รัตน์ กลมุ่ สาระการเรียนรู้วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี 72

ชดุ กจิ กรรมการเรยี นรู้ เร่อื ง การถา่ ยโอนความรอ้ น ระดบั ชัน้ มธั ยมศกึ ษาปที ี่ 1 แบบบนั ทึกคะแนน คำช้ีแจง ให้นักเรยี นตรวจคำตอบจากเฉลยบัตรกิจกรรม และเฉลยใบงาน แล้วบนั ทึกคะแนนลงใน แบบบนั ทกึ แบบทดสอบ คะแนนเต็ม คะแนนทท่ี ำได้ หมายเหตุ ก่อนเรียน 10 หลงั เรยี น 10 ผลพฒั นาการ รายการ คะแนนเตม็ คะแนนที่ทำได้ บตั รกจิ กรรมท่ี 1.1 ความร้อนถา่ ยโอนผ่านของแขง็ ไดอ้ ย่างไร 12 บัตรกจิ กรรมท่ี 1.2 ความรอ้ นถ่ายโอนผา่ นของเหลวและแก๊ส 17 อยา่ งไร บัตรกิจกรรมท่ี 1.3 การถ่ายโอนความรอ้ นโดยไมอ่ าศยั ตวั กลาง 14 เปน็ อยา่ งไร บตั รกจิ กรรมที่ 1.4 อุณหภูมติ ่างกนั ผสมกันจะเป็นอยา่ งไร 11 บตั รใบงานท่ี 1.1 การนำความรอ้ น 10 บตั รใบงานที่ 1.2 การพาความร้อน 5 บัตรใบงานท่ี 1.3 การแผ่รังสคี วามรอ้ น 5 บตั รใบงานที่ 1.4 สมดลุ ความรอ้ น 10 บตั รใบงานที่ 1.5 การถ่ายโอนความรอ้ น 10 บตั รใบงานท่ี 1.6 เร่ือง สรุปองคค์ วามรู้ 6 100 รวมคะแนน ลงชอื่ .................................................ผู้ประเมิน วนั ท.่ี ...........เดอื น............................พ.ศ........... วชิ า ว21102 วิทยาศาสตร์ 2 โดย นางณัฐมน สชุ ยั รัตน์ กลุ่มสาระการเรยี นร้วู ิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 73

ชุดกจิ กรรมการเรยี นรู้ เร่ือง การถา่ ยโอนความรอ้ น ระดับชัน้ มธั ยมศกึ ษาปีที่ 1 วชิ า ว21102 วทิ ยาศาสตร์ 2 โดย นางณัฐมน สุชัยรัตน์ กลมุ่ สาระการเรยี นรู้วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี 74