ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง การถ่ายโอนความร้อน

ชดุ กิจกรรมการเรียนรู้ เร่ือง การถ่ายโอนความร้อน ระดับชั้นมัธยมศกึ ษาปีท่ี 1 ตัวอย่างตัวนำความร้อน ท่ีมา : http://www.dlf.ac.th/dltv/dltv-uploads/libs/html/161/hm/pv12.gif ฉนวนความร้อน ฉนวนความร้อน หมายถึงวัตถุที่ไม่ยอมให้พลังงานความร้อนผ่านไปได้ อโลหะทั้งหลายมีสมบัติเปน็ ฉนวนความรอ้ น ไม่วา่ จะเปน็ แกว้ ไม้ พลาสตกิ ยกเวน้ แกรไฟต์เป็นตวั นำความรอ้ น ตวั อย่างฉนวนความร้อน ทม่ี า : http://couponconnections.com/camping-gear-buying-dollar-store/ การนำความร้อนเกดิ ข้ึนไดก้ บั สสารทกุ สถานะ แต่สสารแต่ละสถานะนำความร้อนได้ดไี ม่เท่ากนั ตาราง คา่ การนำความรอ้ นของสสารในสถานะตา่ งๆ สสาร ค่าการนำความรอ้ น (cal/s)/(cm˚C) เงนิ 1.01 ทองแดง 0.99 อะลูมิเนยี ม 0.50 เหล็ก 0.163 นำ้ แข็ง 0.005 ไม้ 0.0001 น้ำท่อี ุณหภูมิ 20 ˚C 0.0014 อากาศท่ีอุณหภมู ิ 0 ˚C 0.000057 วชิ า ว21102 วทิ ยาศาสตร์ 2 โดย นางณฐั มน สุชัยรตั น์ กลุม่ สาระการเรียนรูว้ ทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี 47

ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้ เรื่อง การถา่ ยโอนความร้อน ระดับชั้นมธั ยมศึกษาปที ี่ 1 การพาความร้อน ความหมายของการพาความรอ้ น การพาความร้อน เป็นการถา่ ยโอนพลังงานความร้อนท่ีต้องอาศัยตัวกลาง โดยทต่ี วั กลางเคล่ือนที่ติด ไปกับพลังงานความร้อนด้วย เช่น ในการต้มน้ำ ความร้อนจากด้านล่างของภาชนะถูกพาขึ้นมาด้านบนของ ภาชนะได้ เนื่องจากของเหลวและแก๊ส เมื่อได้รับพลังงานความร้อนจะขยายตัวลอยสูงขึ้น จึงพาความร้อน จากด้านลา่ งขนึ้ มายงั ด้านบนของภาชนะได้ ตวั อย่างการพาความร้อน การถ่ายโอนความร้อนโดยการพาความร้อนที่เกิดขึ้นในธรรมชาติ ได้แก่ การเกิดลม ซึ่งเป็นการ เคลื่อนที่ของอากาศ โดยอากาศร้อนจะขยายตัวและลอยสูงขึ้น ในขณะที่อากาศเย็นจะเคลื่อนเข้าไปแทนที่ ดงั ตวั อยา่ งการเกดิ ลมบกและลมทะเล การเกิดลมทะเล การเกิดลมบก ที่มา : https://images.app.goo.gl/xkpwx1Geev2vykmHA ในเวลากลางวัน อากาศเหนือพื้นดินร้อน ลอยตัวสูงขึ้น อากาศเหนือพื้นน้ำเย็นกว่า เคลื่อนที่เข้ามา แทนท่ี เกิดลมพดั จากทะเลเขา้ สู่ฝ่ัง เรยี กวา่ ลมทะเล ในเวลากลางคืน อากาศเหนือพื้นน้ำร้อน ลอยตัวสูงขึ้น อากาศเหนือพื้นดินเย็นกว่า เคลื่อนที่เข้ามา แทนท่ี เกิดลมพัดจากบกออกสู่ทะเล เรียกวา่ ลมบก วิชา ว21102 วทิ ยาศาสตร์ 2 โดย นางณัฐมน สชุ ยั รตั น์ กลมุ่ สาระการเรยี นรูว้ ิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 48

ชุดกิจกรรมการเรยี นรู้ เร่ือง การถ่ายโอนความร้อน ระดบั ชั้นมธั ยมศกึ ษาปที ่ี 1 การแผร่ งั สีความรอ้ น ความหมายของการแผ่รงั สคี วามร้อน การแผ่รังสคี วามร้อน (heat radiation) เปน็ วิธีการถา่ ยโอนพลังงานความร้อนจากจุดหนึ่งไปยังอีกจุด หนึ่ง ซึ่งความร้อนที่ออกจากแหล่งกำเนดิ พลังงานความร้อนในรูปของคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าสามารถเคลื่อนที่ไป ยงั อกี จดุ หนึ่ง โดยไม่ต้องอาศัยตัวกลาง และมอี ัตราเร็วในการเคล่ือนที่สูงมาก (ประมาณ 300,00 กิโลเมตร ต่อวนิ าที) เชน่ การแผ่รงั สีความร้อนจากดวงอาทติ ย์มายังโลก แสงและรังสีความร้อนเป็นคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าเหมือนกัน แต่การรับรู้จากประสาทสัมผัสของคนเรา แตกต่างกัน โดยทั่วไปพบว่า แหล่งกำเนิดใดให้พลังงานแสงก็มักจะให้พลังงานความร้อนออกมาด้วย เช่น หลอดไฟฟ้าและกองไฟ การแผ่รังสีความร้อน ท่ีมา : http://www.mstworkbooks.co.za/natural-sciences/gr7/gr7-ec-03.html การถ่ายโอนความร้อนของสสารอาจเกิดไดห้ ลายวธิ ีพร้อมกัน เช่น การยา่ งอาหารโดยใช้กองไฟท่ีกำลงั เผาไหม้ ความร้อนจะถ่ายโอนจากกองไฟไปยงั อาหารสดส่วนหนึง่ โดยการพาความรอ้ น ซ่ึงอากาศร้อนจากกอง ไฟจะเคล่ือนที่พาความร้อนไปยังอาหารท่ีมีอุณหภูมิตำ่ กวา่ ในขณะเดยี วกนั ความร้อนอีกส่วนหน่งึ ถ่ายโอนได้ โดยการแผร่ งั สคี วามรอ้ นจากกองไฟไปยังอาหารโดยตรง การย่างอาหารสดดว้ ยกองไฟ ทมี่ า: https://images.app.goo.gl/cotKoksbrcaDhuwM6 วิชา ว21102 วทิ ยาศาสตร์ 2 โดย นางณฐั มน สชุ ัยรัตน์ กลมุ่ สาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 49

ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง การถ่ายโอนความร้อน ระดับช้ันมัธยมศกึ ษาปีท่ี 1 ประโยชน์จากการถ่ายโอนพลังงานความร้อน จากการที่พลังงานความร้อนสามารถถ่ายโอนจากตำแหน่งหนึ่งไปยังตำแหน่งอื่น ๆ ได้นั้นเราได้ นำมาใช้ประโยชน์มากมายในชีวิตประจำวัน เช่น ขณะที่เราลงเล่นน้ำในแม่นำ้ หรือเวลาท่ีเราอาบน้ำอุณหภูมิ ในร่างกายจะสูงกว่าอุณหภูมิของน้ำ ทำให้เกิดการถ่ายโอนพลังงานความร้อนจากร่างกายไปสู่น้ำเราจึงรู้สึก เยน็ สบาย หรอื การท่ดี วงอาทิตย์สามารถถ่ายโอนพลังงานความร้อนมายงั โลก โดยการแผ่รังสคี วามร้อนทำให้ โลกของเรามีอุณหภูมิที่เหมาะสมสำหรับการดำรงชีวิตของสิ่งมีชีวิตต่าง ๆ นอกจากนี้เรายังนำหลักการถ่าย โอนความรอ้ นมาใชป้ ระโยชนใ์ นชวี ติ ประจำวนั ดงั นี้ 1) การออกแบบบ้านให้ระบายความร้อนได้ดี นักเรียนลองสังเกตบ้านทรงไทยซึ่งจะมีลักษณะใต้ ถนุ สูงหน้าจ่วั หลงั คาสูงมาก และมีชอ่ งอากาศเพ่ือให้อากาศร้อนที่ลอยสูงขึ้นระบายออกจากบ้านได้ดี ทำให้มี อากาศเยน็ จากภายนอกบ้านเคลื่อนเข้ามาแทนท่ี ผทู้ ่ีอาศยั ในบา้ นจึงมคี วามรู้สึกเย็นสบาย การถา่ ยโอนความ ร้อนจากบ้านสู่ภายนอก มีทั้งการนำความร้อนผ่านวัสดุที่เป็นตัวบ้าน การพาความร้อนโดยอากาศ และการ แผ่รังสีความร้อนโดยตรงจากดวงอาทิตย์ บา้ นทรงไทยที่มีการออกแบบให้ระบายความร้อนได้ดี ทม่ี า : https://images.app.goo.gl/wick2VPvgTosWtND8 2) ใช้ทำภาชนะหุงต้มในครัวเรือน โดยเลือกภาชนะที่นำความร้อนได้ดีจะสามารถถ่ายโอนความ ร้อนที่ได้รับจากแหล่งพลังงาน เช่น แก๊สหุงต้ม เพื่อถ่ายโอนใหแ้ ก่อาหารจนอาหารสุก ดังนั้น ภาชนะที่นำ ความร้อนไดด้ จี ะสญู เสยี พลังงานความรอ้ นนอ้ ยกวา่ ภาชนะท่ีนำความร้อนได้ไม่ดี ภาชนะหงุ ต้มทำจากวัสดุท่นี ำความรู้ไดด้ ี ทมี่ า : http://m.exteen.com/blog/kruhew/read/1131725 วชิ า ว21102 วิทยาศาสตร์ 2 โดย นางณฐั มน สชุ ยั รัตน์ กล่มุ สาระการเรียนรูว้ ิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 50

ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้ เรื่อง การถา่ ยโอนความร้อน ระดับชั้นมธั ยมศกึ ษาปที ่ี 1 สมดลุ ความรอ้ น ความหมายของสมดุลความร้อน สมดุลความร้อน เป็นการถ่ายโอนพลังงานความร้อนจากวัตถุที่มีพลังงานความร้อนภายในสูงให้กับ วัตถุที่มีพลังงานความร้อนภายในต่ำกว่า จนอุณหภูมิภายในของวัตถุทั้งสองเท่ากันด้วยวิธีการนำความร้อน การพาความรอ้ น และการแผ่รงั สคี วามรอ้ น เมื่อวัตถุได้รับความร้อนด้วยการถ่ายโอนความร้อนจากต้นกำเนิดไม่ว่าจะด้วยวิธีการใดก็ตาม จะ ส่งผลใหว้ ัตถมุ ีการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิ สถานะ และขนาดของวัตถไุ ด้ ซึ่งเป็นข้อความระมัดระวังในการนำ วตั ถตุ า่ งๆ ไปใชป้ ระโยชน์ในชวี ติ ประจำวนั ตัวอยา่ งการเกดิ สมดลุ ความรอ้ น ในกรณีทีเ่ ทนำ้ ลงในแก้วซ่ึงมีนำ้ แขง็ เต็มแก้ว น้ำแข็งสว่ นหนึง่ จะเกิดการละลาย ทำใหอ้ ุณหภูมขิ องน้ำ ผสมน้ำแขง็ ในขณะนั้นเป็น 0 องศาเซลเซยี ส ตอ่ มานำ้ ถา่ ยโอนพลังงานความร้อนท่มี อี ยใู่ ห้กับนำ้ แข็ง น้ำแขง็ จึงเกดิ การหลอมเหลวเป็นนำ้ และนำ้ แขง็ ต้องใชพ้ ลังงานมากในการละลาย เมื่อตั้งทิ้งไว้เป็นเวลานานอากาศรอบภาชนะซึ่งมีอุณหภูมิสูงกว่า 0 องศาเซลเซียส จะถ่ายโอน พลังงานให้กับน้ำในแก้ว ทำให้น้ำแข็งละลายมากขึ้น อุณหภูมิของน้ำจึงเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ ในที่สุดน้ำก็จะมี อณุ หภมู ิเท่ากับอุณหภูมิของอากาศในขณะน้ัน ซึง่ ถือว่าเกิดสมดลุ ความร้อนระหว่างอากาศกบั นำ้ ในแก้ว ตวั อยา่ งการเกิดสมดุลความร้อน ทม่ี า : https://images.app.goo.gl/n499XdeLfq6qa7zH9 วชิ า ว21102 วิทยาศาสตร์ 2 โดย นางณัฐมน สุชัยรัตน์ กล่มุ สาระการเรียนรู้วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี 51

ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เร่ือง การถ่ายโอนความร้อน ระดบั ชั้นมธั ยมศกึ ษาปีท่ี 1 การหาอุณหภูมผสมของสสารและปริมาณต่างๆ ท่เี ก่ียวข้องเมื่อสสารสมดลุ ความร้อน ถ้านำน้ำมวล 200 กรัม อุณหภูมิ 80 องศาเซลเซียส ผสมกับน้ำมวลเท่ากัน อุณหภูมิ 40 องศา เซลเซียส แล้วรอจนสมดลุ ความร้อน โดยมีอุณหภมู ิคงที่ที่ 60 องศาเซลเซียส จะคำนวณหาปริมาณความร้อนท่ี นำถา่ ยโอนความร้อนระหวา่ งกนั ไดด้ ังนี้ เมื่อวิเคราะห์สถานการณ์แล้วพบว่า ความร้อนจะถ่ายโอนจากน้ำอุณหภูมิ 80 องศาเซลเซียส ซึ่งมี อุณหภูมิสูงไปยังน้ำอุณหภูมิ 40 องศาเซลเซียส ซึ่งมีอุณหภูมิต่ำกว่า น้ำที่มีอุณหภูมิ 80 องศาเซลเซียส จะ สญู เสยี ความรอ้ นจนถงึ สมดลุ ความรอ้ นทอ่ี ุณหภูมิ 60 องศาเซลเซียส ปรมิ าณความร้อนทน่ี ำ้ สญู เสีย คำนวณได้ จากสมการ Q = mc∆t ทำไดด้ ังนี้ Q = mc∆t = 200 x 1 x (80-60) = 200 x 20 = 4,000 แคลอรี ส่วนน้ำที่มีอุณหภูมิ 40 องศาเซลเซียส ได้รับความร้อน จนถึงสมดุลความร้อนที่อุณหภูมิ 60 องศา เซลเซยี ส ปริมาณความร้อนท่ีน้ำไดร้ ับ คำนวณได้จากสมการ Q = mc∆t ทำไดด้ งั น้ี Q = mc∆t = 200 x 1 x (60-40) = 200 x 20 = 4,000 แคลอรี เมือ่ สสารเกดิ การถ่ายโอนความร้อนจนสสารสมดุลความร้อน สสารท่มี ีอุณหภูมสิ ูงกว่าจะสูญเสียความ ร้อนในปริมาณที่เท่ากับปริมาณความร้อนที่อีกสสารหนึ่งได้รับ ดังนั้นจึงสามารถเขียนสมการแสดง ความสัมพันธ์ระหวา่ งปริมาณความรอ้ นท่สี ูญเสียและปริมาณความรอ้ นที่ได้รับ เป็นดงั นี้ Qสญู เสีย = Qไดร้ บั ต่อไปเราฝกึ คำนวณอณุ หภมู ิของ สสารทสี่ มดลุ ความร้อนและ ปรมิ าณตา่ งๆท่ีเกยี่ วขอ้ งกับนะคะ วิชา ว21102 วทิ ยาศาสตร์ 2 โดย นางณัฐมน สุชัยรัตน์ กลมุ่ สาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 52

ชดุ กิจกรรมการเรียนรู้ เร่ือง การถา่ ยโอนความร้อน ระดบั ชั้นมัธยมศึกษาปที ่ี 1 ตัวอย่างโจทย์ ถ้าต้องการผสมน้ำเพื่ออาบให้เด็กทารก โดยผสมน้ำมวล 4,000 กรัม ที่มีอุณหภูมิ 20 องศา เซลเซียส เข้ากบั นำ้ รอ้ นมวล 2,000 กรมั อณุ หภูมิ 80 องศาเซลเซียส จงคำนวณอุณหภมู ิของน้ำเมอื่ เกิดสมดุล ความรอ้ น (ความรอ้ นจำเพาะของน้ำเทา่ กับ 1 แคลอรี/กรมั องศาเซลเซยี ส) แนวคดิ วิเคราะหส์ ถานการณแ์ ล้วพบวา่ ความร้อนจะถา่ ยโอนจากนำ้ อณุ หภูมิ 80 องศาเซลเซยี ส ไปยังน้ำที่มี อุณหภูมิ 20 องศาเซลเซียส นำ้ มวล m1 = 2,000 g อุณหภูมขิ องน้ำมวล m1 = 80 องศาเซลเซยี ส นำ้ มวล m2 = 4,000 g อุณหภูมิของนำ้ มวล m1 = 20 องศาเซลเซียส c ของนำ้ = 1 cal/g˚C อุณหภูมิของน้ำเมอ่ื เกดิ สมดลุ ความร้อน = X องศาเซลเซียส นำ้ อณุ หภมู ิ 80 องศาเซลเซียส จะมอี ุณหภูมลิ ดลงเทา่ กบั (80 - X) องศาเซลเซียส นำ้ อุณหภมู ิ 20 องศาเซลเซยี ส จะมอี ุณหภูมิลดลงเทา่ กบั (X - 20) องศาเซลเซยี ส ปริมาณความร้อนทน่ี ำ้ สญู เสีย เม่อื พิจารณาปรมิ าณความรอ้ นทน่ี ำ้ อุณหภูมิ 80 องศาเซลเซียส สูญเสยี ไป หาได้จาก Q = m1c∆t Q = 2,000 x 1 x (80 - X) Q = 2,000 x (80 - X) Q = 160,000 – 2,000X cal ปรมิ าณความร้อนทน่ี ำ้ ไดร้ ับ เมอื่ พิจารณาปริมาณความร้อนท่นี ำ้ อุณหภมู ิ 20 องศาเซลเซียส สญู เสยี ไป หาได้จาก Q = m2c∆t Q = 4,000 x 1 x (X - 20) Q = 4,000 x (X - 20) Q = 4,000X – 80,000 cal จากความสัมพนั ธ์ Qสญู เสีย = Qได้รับ 160,000 – 2,000X cal = 4,000X – 80,000 cal 160,000 + 80,000 = 4,000X + 2,000X 240,000 = 6,000X X = 24 ดงั นนั้ อุณหภูมขิ องน้ำขณะสมดลุ ความร้อนเท่ากบั 24 องศาเซลเซียส วชิ า ว21102 วทิ ยาศาสตร์ 2 โดย นางณฐั มน สุชัยรตั น์ กลุม่ สาระการเรียนรวู้ ิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 53

ชุดกิจกรรมการเรยี นรู้ เร่ือง การถา่ ยโอนความร้อน ระดบั ชั้นมธั ยมศึกษาปที ่ี 1 บตั รใบงานท่ี 1.1 เร่อื ง การนำความรอ้ น คำช้ีแจง : ให้นักเรยี นตอบคำถามให้ถกู ต้อง 1. ระบวุ า่ ในแต่ละเหตุการณต์ ่อไปน้ีมีการถ่ายโอนความร้อนจากสิ่งใดไปสูส่ งิ่ ใด 1.1 นำ้ แขง็ ที่ใสล่ งไปในนำ้ หวาน ............................................................................................................................. ........................................... 1.2 ซาลาเปารอ้ นท่วี างไวบ้ นถาดพลาสติก ............................................................................................................................. ........................................... 1.3 คนทน่ี งั่ อยู่ข้างกองไฟ ........................................................... ............................................................................................. ................ 2. สสารในสถานะอื่นนำความรอ้ นได้เช่นเดียวกับของแขง็ หรอื ไม่ อย่างไร ....................................................................................................................................................................... 3. ถา้ ตอ้ งการเปรียบเทยี บการนำความร้อนของวัสดุ 2 ชนิด จะมีวธิ ีการอย่างไร ................................................................................................ ........................................................ ............... 4. วัตถุทีน่ ำความรอ้ นไดม้ ีสมบตั อิ ยา่ งไร และเรยี กวา่ อะไร ............................................................................................................................. ........................................... 5. วตั ถุท่ีไม่นำความรอ้ นมีสมบัตอิ ยา่ งไร และเรยี กว่าอะไร ........................................................................................................................................................ ............... 6. วตั ถุในสถานะใดนำความร้อนไดด้ ีทส่ี ุด ....................................................................................................................................................................... 7. วตั ถุทน่ี ำความรอ้ นได้ระหว่างเงนิ กบั ทองคำ ชนดิ ใดนำความรอ้ นไดด้ กี วา่ กนั ............................................................................................... ......................................................... ............... 8. ทีบ่ รเิ วณหหู ม้อ หูกระทะ และด้ามตะหลวิ จะหมุ้ ดว้ ยวัสดุทม่ี ีสมบตั ิอยา่ งไร .............................................................................................................. ......................................................... วชิ า ว21102 วทิ ยาศาสตร์ 2 โดย นางณฐั มน สชุ ยั รัตน์ กลุม่ สาระการเรยี นรู้วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี 54

ชดุ กิจกรรมการเรียนรู้ เร่ือง การถ่ายโอนความร้อน ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เฉลยบัตรใบงานท่ี 1.1 เรอ่ื ง การนำความรอ้ น 1. ระบุว่าในแตล่ ะเหตุการณ์ต่อไปนี้มีการถ่ายโอนความร้อนจากสิ่งใดไปสู่สง่ิ ใด 1.1 นำ้ แข็งท่ีใส่ลงไปในน้ำชา ความรอ้ นถ่ายโอนจากน้ำชาไปยังน้ำแขง็ 1.2 ขนมจีบท่วี างไวบ้ นถาดพลาสติก ความร้อนถ่ายโอนจากขนมจีบไปยังถาดพลาสติก 1.3 เด็กหญิงแกว้ ตาที่นั่งอยขู่ ้างกองไฟ ความรอ้ นถ่ายโอนจากกองไฟไปยังเดก็ หญงิ แกว้ ตา 2. สสารในสถานะอ่นื นำความร้อนได้เช่นเดยี วกบั ของแขง็ หรือไม่ อย่างไร สสารในสถานะอนื่ นำความร้อนได้เชน่ เดียวกับของแขง็ แต่สสารแต่ละชนิดจะนำความร้อนได้ มากน้อยแตกตา่ งกนั 3. ถา้ ตอ้ งการเปรียบเทยี บการนำความรอ้ นของวสั ดุ 2 ชนิด จะมวี ิธกี ารอยา่ งไร ออกแบบการทดลองโดยใช้วสั ดุทจ่ี ะทดสอบให้มีขนาดและความหนาเท่ากัน แล้วใชว้ ิธีการทดสอบ โดยการใหค้ วามร้อน โดยวัสดทุ ี่เป็นตัวนำความร้อนท่ดี กี ว่าจะทำให้เกดิ ความร้อนไดเ้ รว็ กวา่ 4. วตั ถทุ ่ีนำความร้อนไดม้ ีสมบัติอย่างไร และเรยี กวา่ อะไร วตั ถทุ ่ียอมให้พลังงานความร้อนเคลอื่ นท่ผี ่านได้ เรยี กว่า ตวั นำความร้อน 5. วตั ถุท่ีไมน่ ำความร้อนมสี มบตั ิอยา่ งไร และเรียกวา่ อะไร วตั ถทุ ี่ไมย่ อมให้พลังงานความรอ้ นเคล่อื นทผี่ า่ นได้ เรยี กว่า ฉนวนความร้อน 6. วัตถุในสถานะใดนำความร้อนได้ดีทส่ี ุด ของแข็ง 7. วัตถทุ ี่นำความรอ้ นได้ระหว่างเงนิ กบั ทองคำ ชนดิ ใดนำความร้อนได้ดกี วา่ กัน เงนิ 8. ทีบ่ รเิ วณหูหมอ้ หูกระทะ และด้ามตะหลวิ จะหมุ้ ดว้ ยวสั ดทุ ม่ี ีสมบัติอย่างไร วัสดุท่ีไม่ยอมให้พลังงานความร้อนเคลอ่ื นที่ผ่านได้หรือฉนวนความร้อน เกณฑก์ ารใหค้ ะแนน นักเรียนตอบคำถามได้ถกู ต้อง ใหข้ ้อละ 1 คะแนน รวมคะแนน 10 คะแนน วชิ า ว21102 วทิ ยาศาสตร์ 2 โดย นางณัฐมน สุชยั รัตน์ กลมุ่ สาระการเรียนรู้วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี 55

ชุดกิจกรรมการเรยี นรู้ เรื่อง การถา่ ยโอนความร้อน ระดับชั้นมธั ยมศึกษาปีท่ี 1 บัตรใบงานท่ี 1.2 เรอื่ ง การพาความร้อน คำชแี้ จง : ใหน้ กั เรียนตอบคำถามใหถ้ ูกตอ้ ง 1. จากรูประหว่างบ้านคุณใหญก่ ับบา้ นคุณเล็ก บา้ นหลงั ใดเหมาะสมกับสภาพอากาศในประเทศไทย เพราะเหตุใด บ้านคณุ ใหญ่ บา้ นคุณเล็ก ............................................................................................................................. ........................................ .......................................................................................... ........................................................................... 2. การประกอบอาหารตามรา้ นอาหาร จะทำปลอ่ งควนั ไว้เหนอื เตาไฟเพ่ืออะไร .................................................................................................................. ................................................... ............................................................................................................................. ........................................ 3. ในการก่อกองไฟจะสังเกตเหน็ ควันไฟลอยสูงข้ึนสบู่ รรยากาศด้านบนได้ เพราะเหตุใด ............................................................................................................................. ........................................ ..................................................................................................................................................................... 4. การพาความร้อนแตกตา่ งจากการนำความร้อนหรือไม่ อย่างไร ...................................................................................... ............................................................................... ............................................................................................................................. ........................................ ............................................................................................................................. ........................................ 5. เมื่อเกิดเหตุการณ์ไฟไหม้ในอาคาร ผู้ประสบภยั ควรหลีกเลี่ยงการสูดดมควันไฟอยา่ งไร เพราะเหตุใด ............................................................................................................................. ........................................ ............................................................................................................................................................. ........ .......................................................................................................................... ........................................... วิชา ว21102 วิทยาศาสตร์ 2 โดย นางณัฐมน สชุ ยั รัตน์ กลุ่มสาระการเรียนรวู้ ิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 56

ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู้ เรื่อง การถา่ ยโอนความร้อน ระดับช้ันมัธยมศึกษาปีที่ 1 เฉลยบตั รใบงานที่ 1.2 เร่อื ง การพาความรอ้ น 1. จากรปู ระหวา่ งบา้ นคุณใหญ่กบั บ้านคุณเล็ก บา้ นหลังใดเหมาะสมกับสภาพอากาศในประเทศไทย เพราะเหตุใด บ้านคณุ ใหญ่ บ้านคุณเลก็ บ้านคุณใหญ่ เพราะประเทศไทยมีสภาพภูมิอากาศค่อนข้างรอ้ น บา้ นคณุ ใหญ่เป็นบ้านทรงไทย ซึง่ จะมีลักษณะใต้ถุนสูงหน้าจ่ัวหลงั คาสงู มาก และมีช่องอากาศเพ่อื ใหอ้ ากาศร้อนทลี่ อยสูงข้นึ ระบาย ออกจากบ้านไดด้ ี ทำให้มีอากาศเยน็ จากภายนอกบ้านเคล่ือนเขา้ มาแทนท่ี 2. การประกอบอาหารตามร้านอาหาร จะทำปลอ่ งควันไวเ้ หนอื เตาไฟเพือ่ อะไร เนอื่ งจากความร้อนทเี่ กิดขึน้ จากการประกอบอาหารจะลอยขน้ึ สู่ดา้ นบน จึงต้องทำปลอ่ งควนั ไวเ้ หนือ เตาไฟ เพ่ือให้ควันลอยออกสู่ด้านนอกไดด้ ี 3. ในการก่อกองไฟจะสังเกตเห็นควนั ไฟลอยสงู ข้ึนส่บู รรยากาศด้านบนได้ เพราะเหตุใด เพราะควันไฟทเี่ กิดขึ้นเป็นอากาศร้อนจะเบากวา่ อากาศเย็น จงึ ทำให้ลอยตัวขึน้ สู่บรรยากาศดา้ นบน 4. การพาความร้อนแตกตา่ งจากการนำความร้อนหรือไม่ อย่างไร การพาความร้อนต่างจากการนำความร้อน การพาความร้อนเกิดขึ้นโดยตวั กลางทเี่ คลอ่ื นทไ่ี ปพร้อม กับพาความรอ้ นไปดว้ ยส่วนการนำความร้อน ตวั กลางจะไม่เคลือ่ นทีแ่ ต่ความร้อนถูกสง่ ผ่านโดย การสนั่ ของอนภุ าค โดยอนุภาคไม่เคลื่อนท่ี 5. เม่ือเกดิ เหตุการณ์ไฟไหม้ในอาคาร ผูป้ ระสบภยั ควรหลีกเลี่ยงการสดู ดมควันไฟอยา่ งไร เพราะเหตุใด ผู้ประสบภัยควรหมอบกบั พ้ืนเพอ่ื หลกี เลีย่ งการสดู ดมควนั ไฟ เพราะเมอ่ื อากาศไดร้ ับความร้อน จากเปลวไฟ อากาศจะขยายตวั แลว้ ลอยสงู ขึ้น พร้อมกับพาควันไฟลอยขน้ึ ไปดว้ ย ผู้ประสบภัยท่หี มอบกบั พ้นื จึงปลอดภยั จากการสูดดมควันไฟ เน่อื งจากควนั ไฟเปน็ อนั ตรายหากสูดดมเข้าไปเปน็ จำนวนมาก เกณฑก์ ารใหค้ ะแนน นกั เรียนตอบคำถามได้ถูกต้อง ให้ขอ้ ละ 1 คะแนน รวมคะแนน 5 คะแนน วชิ า ว21102 วทิ ยาศาสตร์ 2 โดย นางณฐั มน สุชัยรตั น์ กลมุ่ สาระการเรยี นรูว้ ิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 57

ชุดกิจกรรมการเรยี นรู้ เรื่อง การถ่ายโอนความร้อน ระดับช้ันมธั ยมศกึ ษาปที ่ี 1 บตั รใบงานที่ 1.3 เรื่อง การแผ่รงั สีความรอ้ น คำชี้แจง : ให้นกั เรียนตอบคำถามให้ถูกตอ้ ง พิจารณารูปตอ่ ไปนแ้ี ลว้ ตอบคำถามข้อ 1-2 ให้ถกู ต้อง ภาพการย่างเน้ือหมูบนตะแกรงเหลก็ 1. หมสู กุ ไดด้ ว้ ยการถา่ ยโอนความรอ้ นแบบใด ............................................................................................................................. ........................................ 2. คนปิ้งหมูรสู้ กึ รอ้ นท่บี ริเวณใบหนา้ และแขนได้ดว้ ยการถา่ ยโอนความร้อนแบบใด ............................................................................................................................................. ........................ 3. โลกของเราได้รบั ความร้อนจากดวงอาทติ ย์โดยวธิ ีการใด ..................................................................................................................................................................... 4. การใหค้ วามร้อนแก่อาหารโดยใช้เตาไมโครเวฟ เปน็ การถ่ายโอนความร้อนแบบใด ..................................................................................................................................................................... 5. การแผ่รงั สคี วามรอ้ นเหมือนและแตกต่างจากการนำความรอ้ นและการพาความร้อนอยา่ งไร ............................................................................................................................. ........................................ .......................................................................................... ........................................................................... ............................................................................................................................. ........................................ .......................................................................................... ........................................................................... วชิ า ว21102 วทิ ยาศาสตร์ 2 โดย นางณฐั มน สุชยั รัตน์ กลมุ่ สาระการเรียนรูว้ ทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี 58

ชดุ กิจกรรมการเรยี นรู้ เรื่อง การถา่ ยโอนความร้อน ระดับช้ันมัธยมศกึ ษาปที ี่ 1 เฉลยบัตรใบงานที่ 1.3 เรื่อง การแผร่ ังสีความร้อน พิจารณารปู ตอ่ ไปนี้แลว้ ตอบคำถามข้อ 1-2 ให้ถูกตอ้ ง ภาพการยา่ งเน้ือหมูบนตะแกรงเหล็ก 1. หมูสุกได้ดว้ ยการถา่ ยโอนความรอ้ นแบบใด การนำความร้อน การพาความร้อน การแผร่ งั สีความรอ้ น 2. คนปิง้ หมูร้สู กึ รอ้ นท่ีบริเวณใบหนา้ และแขนได้ด้วยการถ่ายโอนความร้อนแบบใด การพาความรอ้ นและการแผร่ ังสีความรอ้ น 3. โลกของเราไดร้ บั ความร้อนจากดวงอาทิตยโ์ ดยวิธกี ารใด การแผร่ ังสคี วามร้อน 4. การให้ความร้อนแก่อาหารโดยใช้เตาไมโครเวฟ เปน็ การถา่ ยโอนความร้อนแบบใด การแผ่รงั สีความร้อน 5. การแผ่รงั สคี วามรอ้ นเหมือนและแตกตา่ งจากการนำความร้อนและการพาความร้อนอยา่ งไร การแผร่ ังสคี วามร้อนเหมือนกับการนำความร้อนและการพาความร้อนคือเป็นการถา่ ยโอนความรอ้ น จากบรเิ วณทมี่ ีอุณหภูมิสงู กว่าไปยังบริเวณที่มอี ุณหภมู ติ ำ่ กว่าแตก่ ารแผร่ งั สีความรอ้ นแตกตา่ งจากการนำความ ร้อนและการพาความร้อนคือ การแผร่ ังสีความร้อนไม่อาศยั ตัวกลางในการถา่ ยโอนความรอ้ น แต่ถา่ ยโอนความ ร้อนโดยแผ่คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า สว่ นการนำความรอ้ นและการพาความร้อนต้องใชอ้ นภุ าคของสสารเป็นตวั กลาง ในการถา่ ยโอนความร้อน เกณฑ์การใหค้ ะแนน นกั เรยี นตอบคำถามได้ถกู ต้อง ให้ข้อละ 1 คะแนน รวมคะแนน 5 คะแนน วิชา ว21102 วทิ ยาศาสตร์ 2 โดย นางณัฐมน สชุ ยั รัตน์ กลุ่มสาระการเรยี นรูว้ ทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี 59

ชุดกิจกรรมการเรยี นรู้ เร่ือง การถ่ายโอนความร้อน ระดบั ช้ันมธั ยมศกึ ษาปที ี่ 1 บัตรใบงานที่ 1.4 เรื่อง สมดุลความรอ้ น คำชี้แจง : ใหน้ ักเรียนพจิ ารณาสถานการณ์ตอ่ ไปน้วี า่ เกย่ี วข้องกับสมดุลความร้อนหรือไม่ ถา้ สถานการณ์ นน้ั เกดิ สมดุลความร้อนให้ใส่เครอื่ งหมาย √ ในช่อง “ใช”่ ถา้ สถานการณน์ ัน้ ไมเ่ กี่ยวกับการเกิดสมดุลความ ร้อนใหใ้ สเ่ ครื่องหมาย √ ในชอ่ ง “ไม่ใช”่ สถานการณ์ ใช่ ไม่ใช่ 1. การเปดิ ขวดโลหะชนดิ ฝาเกลยี วปดิ แน่น ใหค้ วามร้อนทำใหฝ้ าขวดขยายตวั 2. เด็กหญิงหวานใจเป็นไข้ แมน่ ำผ้าชุบน้ำมาเช็ดตวั จะช่วยลดอุณหภูมริ ่างกาย ของเด็กหญิงหวานใจได้ 3. การติดตั้งสายไฟฟา้ จะตดิ ต้งั โดยไมข่ ึงให้ตงึ เกินไปเพื่อป้องกันไมใ่ ห้สายไฟฟ้า ขาด 4. การวางข้าวรอ้ นไว้ อากาศจะพาความร้อนทำให้ข้าวเย็นลงจนอณุ หภมู ิในข้าว เท่ากบั อุณหภูมขิ องอากาศ 5. การเกดิ ลมทะเล โดยอากาศเหนอื พ้นื ดนิ ลอยตวั สงู ข้ึน และอากาศเยน็ พดั เข้า ไปแทนท่ี 6. คนทอ่ี าศยั อยใู่ นสภาพภูมิอากาศหนาวเยน็ ควรจะตอ้ งใสเ่ สอ้ื ผา้ สีดำหรือเข้ม เพอื่ ใหร้ ่างกายอบอนุ่ 7. เม่ือนำนมกล่องออกจากตเู้ ย็นมาวางไวใ้ นห้องเป็นเวลานาน 2 ชว่ั โมง อุณหภูมิของนมกลอ่ งจะเท่ากับอณุ หภูมหิ ้อง 8. การผลิตภาชนะหุงตม้ มักจะใช้วสั ดุทเ่ี ปน็ โลหะ เช่น เหลก็ อะลูมิเนียม 9. การชงนมดว้ ยน้ำร้อนใสข่ วด แล้วนำไปแช่นำ้ ขนั นำ้ เพอ่ื ทำให้นมเยน็ ลงอย่าง รวดเร็ว 10. ถ้านำน้ำมวล 100 กรัม อุณหภูมิ 70 องศาเซลเซียส มาผสมกบั น้ำมวล เท่ากนั อุณหภูมิ 50 องศาเซลเซยี ส จะพบวา่ น้ำท่ีมีอุณหภูมิ 70 องศาเซลเซยี ส จะสญู เสียความร้อนใหก้ บั นำ้ ทีม่ อี ุณหภมู ิ 50 องศาเซลเซยี ส วชิ า ว21102 วิทยาศาสตร์ 2 โดย นางณัฐมน สุชัยรัตน์ กลุ่มสาระการเรียนร้วู ิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 60

ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง การถา่ ยโอนความร้อน ระดบั ชั้นมัธยมศกึ ษาปที ี่ 1 เฉลยบัตรใบงานที่ 1.4 เรอื่ ง สมดลุ ความรอ้ น สถานการณ์ ใช่ ไมใ่ ช่ 1. การเปิดขวดโลหะชนดิ ฝาเกลียวปดิ แน่น ให้ความร้อนทำใหฝ้ าขวดขยายตวั √ √ 2. เด็กหญิงหวานใจเปน็ ไข้ แม่นำผา้ ชบุ นำ้ มาเชด็ ตัวจะชว่ ยลดอณุ หภมู ริ า่ งกาย √ ของเด็กหญิงหวานใจได้ √ 3. การตดิ ต้งั สายไฟฟ้า จะตดิ ต้ังโดยไม่ขึงให้ตึงเกนิ ไปเพื่อป้องกนั ไม่ให้สายไฟฟ้า √ ขาด √ √ 4. การวางขา้ วร้อนไว้ อากาศจะพาความรอ้ นทำให้ข้าวเย็นลงจนอณุ หภูมใิ นข้าว √ เทา่ กับอณุ หภมู ขิ องอากาศ √ √ 5. การเกดิ ลมทะเล โดยอากาศเหนอื พืน้ ดินลอยตัวสูงขึ้น และอากาศเย็นพัดเข้า ไปแทนท่ี 6. คนที่อาศัยอยู่ในสภาพภูมิอากาศหนาวเยน็ ควรจะต้องใสเ่ ส้ือผา้ สดี ำเพื่อให้ ร่างกายอบอุ่น 7. เม่ือนำนมกล่องออกจากตู้เย็นมาวางไว้ในห้องเปน็ เวลานาน 2 ชว่ั โมง อุณหภูมิของนมกล่องจะเทา่ กับอณุ หภมู หิ ้อง 8. การผลิตภาชนะหุงตม้ มกั จะใชว้ สั ดทุ ่ีเปน็ โลหะ เช่น เหล็ก อะลูมเิ นียม 9. การชงนมด้วยนำ้ รอ้ นใส่ขวด แลว้ นำไปแช่นำ้ ขันน้ำ เพอื่ ทำให้นมเย็นลงอยา่ ง รวดเรว็ 10. ถ้านำนำ้ มวล 100 กรัม อุณหภมู ิ 70 องศาเซลเซียส มาผสมกบั น้ำมวล เท่ากัน อุณหภมู ิ 50 องศาเซลเซยี ส จะพบว่าน้ำที่มีอุณหภูมิ 70 องศาเซลเซยี ส จะสูญเสียความร้อนใหก้ ับน้ำที่มีอุณหภูมิ 50 องศาเซลเซียส เกณฑ์การให้คะแนน นกั เรยี นตอบคำถามได้ถูกต้อง ให้ข้อละ 1 คะแนน รวมคะแนน 10 คะแนน วิชา ว21102 วทิ ยาศาสตร์ 2 โดย นางณฐั มน สุชยั รตั น์ กลมุ่ สาระการเรยี นรูว้ ิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 61

ชดุ กิจกรรมการเรยี นรู้ เร่ือง การถ่ายโอนความร้อน ระดบั ชั้นมธั ยมศึกษาปที ่ี 1 บตั รใบงานท่ี 1.5 เร่ือง การถา่ ยโอนความรอ้ น คำชี้แจง ใหน้ ักเรียนเขียนเครือ่ งหมายถูก √ หน้าขอ้ ทีก่ ล่าวได้ถกู ต้อง และเขียนเคร่ืองหมายผิด X หน้าข้อที่กลา่ วไม่ถกู ต้อง …………… 1. แกส๊ เกดิ การพาความร้อนไดด้ กี ว่าของเหลว …………… 2. การพาความร้อนไม่จำเปน็ ตอ้ งอาศยั ตัวกลาง …………… 3. การถ่ายโอนพลงั งานผา่ นวัตถุโดยการสัมผสั กบั อนุภาคของสารโดยตรงเรยี กว่า การแผร่ งั สีความร้อน …………… 4. การเกบ็ ความร้อนของอาหารโดยใช้วัสดทุ ่มี ีสีสวา่ งและมีผิวมันวาวเก่ียวขอ้ งกับ การถ่ายโอนความร้อนแบบการนำความร้อน …………… 5. การระบายความรอ้ นผา่ นช่องลมบรเิ วณเพดานของบา้ นการถ่ายโอนความรอ้ น แบบการแผ่รงั สีความร้อน …………… 6. การประกอบอาหารโดยใช้หม้ออบลมรอ้ นเป็นการถ่ายโอนความร้อนแบบการนำ ความรอ้ น …………… 7. การนำเน้ือไก่ไปแชใ่ นตเู้ ยน็ จะไม่เกิดการถ่ายโอนความร้อน …………… 8. การเกดิ ลมบกลมทะเล เป็นการถา่ ยโอนความรอ้ นแบบการพาความรอ้ น …………… 9. การทำกลว้ ยตากเปน็ การถ่ายโอนความร้อนแบบการนำความรอ้ น …………… 10. สมดลุ ความรอ้ น เปน็ การถา่ ยโอนพลังงานความร้อนจากวัตถทุ มี่ ีพลังงานความ รอ้ นภายในสูงใหก้ ับวตั ถุทมี่ ีพลงั งานความร้อนภายในตำ่ กว่าจนอณุ หภมู ิภายในของ วัตถทุ ง้ั สองเท่ากัน สูๆ้ นะคะ วิชา ว21102 วทิ ยาศาสตร์ 2 โดย นางณฐั มน สชุ ยั รตั น์ กลุ่มสาระการเรียนร้วู ทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี 62

ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้ เรื่อง การถ่ายโอนความร้อน ระดับช้ันมธั ยมศึกษาปที ่ี 1 เฉลยบัตรใบงานท่ี 1.5 เรอื่ ง การถา่ ยโอนความรอ้ น คำช้แี จง ใหน้ กั เรียนเขยี นเครื่องหมายถูก √ หน้าขอ้ ทก่ี ลา่ วได้ถกู ต้อง และเขียนเคร่ืองหมายผดิ X หน้าขอ้ ท่ีกล่าวไม่ถูกต้อง ……√…… 1. แก๊สเกิดการพาความรอ้ นไดด้ ีกว่าของเหลว 2. การพาความร้อนไม่จำเปน็ ตอ้ งอาศยั ตวั กลาง ……X…… 3. การถ่ายโอนพลงั งานผ่านวัตถโุ ดยการสมั ผสั กบั อนุภาคของสารโดยตรงเรียกวา่ ……X…… การแผ่รังสีความร้อน 4. การเก็บความร้อนของอาหารโดยใช้วัสดทุ ม่ี ีสีสว่างและมีผิวมันวาวเก่ยี วขอ้ งกบั ……X…… การพาความร้อน ……√…… 5. การระบายความร้อนผ่านช่องลมบรเิ วณเพดานของบ้านการถา่ ยโอนความร้อน แบบการพาความร้อน ……X…… 6. การประกอบอาหารโดยใช้หมอ้ อบลมร้อนเปน็ การถ่ายโอนความร้อนแบบการนำ ความร้อน ……X……… 7. การนำเนื้อไก่ไปแชใ่ นตเู้ ย็นจะไม่เกดิ การถา่ ยโอนความร้อน ……√……… 8. การเกดิ ลมบกลมทะเล เปน็ การถา่ ยโอนความรอ้ นแบบการพาความรอ้ น ……√……… ……√……… 9. การทำกลว้ ยตากเป็นการถ่ายโอนความร้อนแบบการแผร่ ังสีความรอ้ น 10. สมดลุ ความรอ้ น เป็นการถา่ ยโอนพลงั งานความร้อนจากวัตถทุ ี่มีพลังงานความ รอ้ นภายในสูงให้กับวัตถทุ ีม่ ีพลงั งานความรอ้ นภายในต่ำกว่าจนอณุ หภมู ภิ ายในของ วัตถทุ ั้งสองเทา่ กัน เกณฑก์ ารให้คะแนน นกั เรียนตอบคำถามได้ถกู ต้อง ให้ขอ้ ละ 1 คะแนน รวมคะแนน 10 คะแนน วิชา ว21102 วิทยาศาสตร์ 2 โดย นางณัฐมน สชุ ัยรตั น์ กลุ่มสาระการเรยี นรู้วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี 63

ชดุ กจิ กรรมการเรยี นรู้ เรื่อง การถา่ ยโอนความร้อน ระดับชั้นมธั ยมศึกษาปีท่ี 1 บัตรใบงานที่ 1.6 เรือ่ ง สรุปองคค์ วามรู้ คำชีแ้ จง : ใหน้ กั เรยี นเขียนสรุปความรู้ทีน่ กั เรยี นได้เรยี นรู้ 1. เขียนสรุปความรทู้ ่ีนักเรยี นได้เรยี นรู้ 4 องค์ความรู้ ............................................................................................................................. ........... ...................................................................................................................... .................. ............................................................................................................................. ........... .................................................................................................. ...................................... 2. เขียนสิง่ ทีน่ ักเรียนร้สู กึ ประทบั ใจมา 2 เรื่อง ............................................................................................................................. ........... ........................................................................................................................................ ............................................................................................................................. ........... ............................................................................................................................. ........... 3. ตงั้ คำถาม ถามสงิ่ ท่ีนักเรียนยงั สงสัยจากการเรยี นรูม้ า 1 คำถาม ............................................................................................................................. ........... ...................................................................................................................... .................. ............................................................................................................................. ........... ............................................................................................................................. ........... วชิ า ว21102 วิทยาศาสตร์ 2 โดย นางณัฐมน สชุ ยั รตั น์ กลมุ่ สาระการเรียนรวู้ ทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี 64

ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เร่ือง การถา่ ยโอนความร้อน ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 แบบทดสอบหลังเรียน วชิ า วิทยาศาสตร์ 2 รหสั วิชา ว21102 ชน้ั มัธยมศึกษาปีท่ี 1 ชดุ กิจกรรมการเรียนรู้ เรอื่ ง การถา่ ยโอนความรอ้ น คำช้แี จง ให้นกั เรยี นทำเครอ่ื งหมาย X ลงในช่องวา่ ง ทเ่ี ป็นคำตอบทีถ่ กู ต้องทส่ี ุดเพยี งคำตอบเดยี ว ลงในกระดาษคำตอบ ( ใชเ้ วลา 10 นาที ) 1. ขอ้ ใดต่อไปน้ีมีคุณสมบตั ิเป็นฉนวนความร้อนทั้งหมด 1. น้ำ, แอลกอฮอล์, ปรอท 2. เงิน, ทองแดง, ถา่ น 3. ทองคำ, อะลมู เิ นยี ม, เหล็ก 4. กระดาษ, ยาง, พลาสติก 2. “อนุภาคหนึง่ ไดร้ ับความร้อน แลว้ เกดิ การเคล่ือนทจ่ี ากบริเวณด้านล่างสู่ดา้ นบน แลว้ ถา่ ยโอนความร้อนไป ยงั อนุภาคข้างเคยี ง” จากข้อความ เปน็ การถ่ายโอนความร้อนประเภทใด 1. การนำความร้อน 2. การพาความร้อน 3. การแผ่รังสคี วามร้อน 4. การขยายตวั ของวัตถเุ น่ืองจากความร้อน 3. การสรา้ งบ้านทรงไทย โดยมกี ารออกแบบประตู หน้าตา่ ง ชอ่ งลมเพื่อให้อากาศไหลเวียนไดด้ ี เปน็ การ ถ่ายโอนความร้อนในรูปแบบใด 1. การนำความร้อน 2. การพาความร้อน 3. การแผร่ ังสคี วามร้อน 4. สมดุลความร้อน 4. เด็กชายโจ้นำไมบ้ รรทัดเหล็กไปลนไฟจากกองไฟ 10 นาทพี บวา่ ไม้บรรทัดเหลก็ ร้อนมากจนทำใหเ้ ด็กชายโจ้ มอื พอง อยากทราบวา่ เหตกุ ารณ์นเ้ี ปน็ การถ่ายโอนความร้อนรปู แบบใด 1. การนำความร้อน 2. การพาความร้อน 3. การแผร่ งั สีความร้อน 4. การคายความร้อน วิชา ว21102 วทิ ยาศาสตร์ 2 โดย นางณฐั มน สชุ ัยรัตน์ กลุ่มสาระการเรยี นรวู้ ทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี 65

ชดุ กิจกรรมการเรียนรู้ เร่ือง การถ่ายโอนความร้อน ระดบั ช้ันมธั ยมศึกษาปที ่ี 1 5. ขอ้ ใดเปน็ การถ่ายโอนความรอ้ นจากบริเวณหน่ึงไปยังอีกบริเวณหนึง่ โดยไม่อาศยั ตัวกลาง 1. การนำความร้อน 2. การพาความร้อน 3. การแผ่รังสีความร้อน 4. สมดลุ ความร้อน 6. เด็กชายเจา้ ขนุ ออกไปเลน่ ฟตุ บอลกลางสนามฟุตบอลในชว่ งพกั กลางวันซ่งึ แดดรอ้ นมาก เจา้ ขุนรู้สกึ ร้อนมาก อยากทราบวา่ เปน็ เพราะการถา่ ยโอนความร้อนรปู แบบใด 1. การนำความร้อน 2. การพาความร้อน 3. การแผ่รงั สคี วามรอ้ น 4. การกระจายความรอ้ น 7. น้ำแขง็ ผสมกบั นำ้ จนน้ำแข็งหลอมเหลวจนหมดเกิดจากส่ิงใด 1. นำ้ ไดร้ ับความร้อนจากน้ำแข็ง 2. นำ้ แข็งไดร้ บั ความร้อนจากน้ำ 3. น้ำแข็งสญู เสยี ความร้อนให้แกน่ ำ้ 4. นำ้ ทำใหอ้ ณุ หภูมิอากาศโดยรอบสูงขน้ึ 8. เมอ่ื นำน้ำอัดลมออกจากตู้เยน็ ซง่ึ มีอุณหภมู ิ 5 องศาเซลเซยี ส มาวางไว้ในหอ้ งทม่ี ีอุณหภูมิ 30 องศาเซลเซียสเปน็ เวลานาน 3 ชัว่ โมง อณุ หภมู ิของนำ้ อัดลมจะเปลย่ี นแปลงอย่างไร 1. อุณหภูมิเทา่ กบั อุณหภมู หิ ้อง 2. อณุ หภูมคิ งท่ีท่ี 5 องศาเซลเซยี ส 3. อณุ หภมู ิเพิ่มขึน้ เปน็ 35 องศาเซลเซียส 4. อณุ หภูมิลดลงจากเดิมไป 5 องศาเซลเซยี ส 9. น้ำเยน็ 10 กรัม อุณหภูมิ 10 องศาเซลเซยี ส ผสมกับนำ้ รอ้ น 10 กรมั 70 องศาเซลเซียส อณุ หภมู ทิ ี่สมดุล ความร้อนเท่ากับเท่าใด 1. 20 องศาเซลเซยี ส 2. 30 องศาเซลเซียส 3. 40 องศาเซลเซยี ส 4. 50 องศาเซลเซียส วิชา ว21102 วทิ ยาศาสตร์ 2 โดย นางณฐั มน สุชัยรตั น์ กลมุ่ สาระการเรียนรู้วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี 66

ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้ เร่ือง การถ่ายโอนความร้อน ระดับชั้นมธั ยมศกึ ษาปีที่ 1 10. ป้าแก้มนำถ้วยแก้วมวล 50 กรัม อุณหภูมิ 20 องศาเซลเซียส ใส่น้ำร้อนอุณหภูมิ 100 องศาเซลเซียส จน ทำให้เกิดสมดุลความร้อนที่อุณหภูมิ 50 องศาเซลเซียส จงหามวลของน้ำที่ทำให้เกิดสมดุลความร้อนดังกล่าว (กำหนดให้ความร้อนจำเพาะของแก้วเทา่ กับ 0.20 แคลอร/ี กรมั องศาเซลเซยี ส ความรอ้ นจำเพาะของน้ำเท่ากับ 1 แคลอรี/กรัม องศาเซลเซยี ส) 1. 4 กรมั 2. 6 กรัม 3. 8 กรมั 4. 16 กรมั คะแนนเต็ม 10 คะแนน ข้อละ 1 คะแนน ตอบถูกได้ 1 คะแนน ผิดได้ 0 คะแนน นักเรยี นสามารถเลือกทำในระบบออนไลน์ โดยสแกน QR Code ตรงนเ้ี ลยคะ่ วชิ า ว21102 วิทยาศาสตร์ 2 โดย นางณฐั มน สุชัยรตั น์ กลุ่มสาระการเรียนร้วู ทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี 67

ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง การถ่ายโอนความร้อน ระดับชั้นมัธยมศกึ ษาปีท่ี 1 กระดาษคำตอบแบบทดสอบหลังเรียน วชิ า วิทยาศาสตร์ 2 รหัสวิชา ว21102 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ชุดกิจกรรมการเรยี นรู้ เร่อื ง การถา่ ยโอนความรอ้ น ชอ่ื ...........................................................................................ช้ัน....................เลขที่.............. ขอ้ 1 2 3 4 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 คะแนนทไี่ ด้ คะแนนเต็ม 10 คะแนน ผ่าน ทดสอบก่อนเรียนได้ .............. คะแนน ไม่ผ่าน วิชา ว21102 วทิ ยาศาสตร์ 2 โดย นางณัฐมน สชุ ยั รตั น์ กล่มุ สาระการเรยี นรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 68

ชดุ กจิ กรรมการเรยี นรู้ เร่ือง การถา่ ยโอนความร้อน ระดบั ชั้นมธั ยมศึกษาปีที่ 1 บรรณานุกรม กระทรวงศึกษาธิการ. (2552). หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขนั้ พ้นื ฐาน พุทธศกั ราช 2551. กรงุ เทพฯ: องค์การค้าของครสุ ภา. ________. (2560). มาตรฐานการเรยี นรแู้ ละตวั ชว้ี ัด กลุ่มสาระการเรยี นรู้คณติ ศาสตร์ วทิ ยาศาสตร์ และ สาระภมู ศิ าสตรใ์ นกล่มุ สาระการเรยี นรสู้ ังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม (ฉบับปรบั ปรุง 2560) ตามหลักสตู รแกนกลางการศึกษาขนั้ พื้นฐาน พทุ ธศักราช 2551. กรุงเทพฯ: โรงพมิ พ์ชมุ นุม สหกรณก์ ารเกษตรแหง่ ประเทศไทย จำกดั . ประดับ นาคแก้ว และดาวลั ย์ เสริมบุญสุข. (2553). หนงั สือเรยี น วิทยาศาสตร์ ชัน้ มัธยมศกึ ษาปที ี่ 1. กรงุ เทพฯ: บรษิ ัท สำนกั พมิ พแ์ ม็ค จำกัด. พัชรนิ ทร์ แสนพลเมือง. (2552). แบบวดั และบันทกึ ผลการเรียนร้วู ทิ ยาศาสตร์ ม. 1. กรงุ เทพฯ: บริษทั อักษรเจริญทัศน์ อจท. จำกัด. ยุพา และคณะ. (2551). หนงั สอื เรยี น รายวิชาพนื้ ฐาน วิทยาศาสตร์ วทิ ยาศาสตร์ ม. 1 เลม่ 2. กรงุ เทพฯ: บรษิ ทั อักษรเจริญทัศน์ อจท. จำกัด. สถาบันสง่ เสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี. (2561). หนงั สือเรยี นรายวิชาพื้นฐานวทิ ยาศาสตร์ วิทยาศาสตร์ 2 ช้ันมธั ยมศกึ ษาปีท่ี 1 เลม่ 2. กรงุ เทพฯ: โรงพิมพ์ สกสค. ลาดพรา้ ว. ______. (2561). คมู่ อื ครรู ายวิชาพ้ืนฐานวิทยาศาสตร์ ช้ันมธั ยมศกึ ษาปีที่ 1 เลม่ 2. กรุงเทพฯ : โรงพมิ พ์ สกสค. ลาดพรา้ ว. ศรลี ักษณ์ ผลวฒั นะ และเจียมจิต กุลมาลา. (2558). หนงั สือเรียนวทิ ยาศาสตร์ ม. 1. กรุงเทพฯ: แมค็ เอ็ดดเู คช่นั . ศรีลกั ษณ์ ผลวฒั นะ และคณะ. (2552). สื่อการเรยี นรแู้ ละเสริมสร้างทักษะตามมาตรฐานและตวั ชวี้ ัดชนั้ ปี กล่มุ สาระการเรียนรวู้ ิทยาศาสตร์ ชน้ั มัธยมศกึ ษาปีที่ 1. กรุงเทพฯ: หา้ งหนุ้ ส่วนสามัญนิตบิ คุ คล นิยมวทิ ยา. วิชา ว21102 วิทยาศาสตร์ 2 โดย นางณฐั มน สชุ ัยรตั น์ กลุม่ สาระการเรยี นรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 69

ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เร่ือง การถ่ายโอนความร้อน ระดบั ช้ันมัธยมศึกษาปีที่ 1 ภาคผนวก วชิ า ว21102 วทิ ยาศาสตร์ 2 โดย นางณฐั มน สชุ ัยรัตน์ กล่มุ สาระการเรียนรวู้ ิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 70

ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู้ เรื่อง การถ่ายโอนความร้อน ระดบั ชั้นมธั ยมศกึ ษาปีที่ 1 เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน 1. 1 6. 4 2. 2 7. 1 3. 2 8. 3 4. 3 9. 1 5. 1 10. 4 วิชา ว21102 วทิ ยาศาสตร์ 2 โดย นางณัฐมน สชุ ยั รตั น์ กลุม่ สาระการเรียนรวู้ ิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 71

ชุดกิจกรรมการเรยี นรู้ เรื่อง การถา่ ยโอนความร้อน ระดับช้ันมธั ยมศึกษาปีที่ 1 เฉลยแบบทดสอบหลงั เรียน 1. 4 6. 3 2. 2 7. 2 3. 2 8. 1 4. 1 9. 3 5. 3 10. 2 วิชา ว21102 วิทยาศาสตร์ 2 โดย นางณัฐมน สชุ ยั รัตน์ กลมุ่ สาระการเรียนรู้วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี 72

ชดุ กจิ กรรมการเรยี นรู้ เรื่อง การถา่ ยโอนความร้อน ระดบั ชั้นมัธยมศกึ ษาปีที่ 1 แบบบันทกึ คะแนน คำชแี้ จง ให้นักเรยี นตรวจคำตอบจากเฉลยบัตรกิจกรรม และเฉลยใบงาน แลว้ บันทึกคะแนนลงใน แบบบนั ทกึ แบบทดสอบ คะแนนเต็ม คะแนนทท่ี ำได้ หมายเหตุ กอ่ นเรยี น 10 หลงั เรียน 10 ผลพัฒนาการ รายการ คะแนนเตม็ คะแนนทท่ี ำได้ บัตรกิจกรรมท่ี 1.1 ความร้อนถ่ายโอนผา่ นของแขง็ ได้อย่างไร 12 บตั รกจิ กรรมท่ี 1.2 ความรอ้ นถ่ายโอนผา่ นของเหลวและแก๊ส 17 อยา่ งไร บัตรกิจกรรมท่ี 1.3 การถ่ายโอนความร้อนโดยไม่อาศัยตัวกลาง 14 เปน็ อยา่ งไร บตั รกจิ กรรมท่ี 1.4 อณุ หภูมติ ่างกนั ผสมกันจะเป็นอยา่ งไร 11 บัตรใบงานที่ 1.1 การนำความร้อน 10 บตั รใบงานท่ี 1.2 การพาความร้อน 5 บัตรใบงานท่ี 1.3 การแผ่รังสคี วามรอ้ น 5 บัตรใบงานท่ี 1.4 สมดุลความร้อน 10 บัตรใบงานที่ 1.5 การถา่ ยโอนความรอ้ น 10 บัตรใบงานที่ 1.6 เรื่อง สรุปองคค์ วามรู้ 6 100 รวมคะแนน ลงชื่อ.................................................ผู้ประเมิน วนั ท.ี่ ...........เดือน............................พ.ศ........... วชิ า ว21102 วทิ ยาศาสตร์ 2 โดย นางณัฐมน สชุ ัยรตั น์ กลุ่มสาระการเรยี นรวู้ ิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 73

ชุดกจิ กรรมการเรยี นรู้ เร่ือง การถา่ ยโอนความร้อน ระดบั ช้ันมธั ยมศกึ ษาปีที่ 1 วชิ า ว21102 วทิ ยาศาสตร์ 2 โดย นางณัฐมน สุชัยรัตน์ กลมุ่ สาระการเรยี นรวู้ ิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 74