นิตยสารส่งเสริมความคิดส้รางสรรค์ผลักดันเศรษฐกิจไทย โดย CEA

กนั ยายน 2561 ปีท่ี 9 I ฉบบั ที่ 12 แจกฟรี Creative City Abu Dhabi Creative Startup Meticuly The Creative อภสิ ิทธ์ิ ไลส่ ตั รูไกล



Photo by Martin Sanchez on Unsplash THE ONE THING TECHNOLOGY CAN’T REPLACE... “CREATIVITY.” สิ่งเดียวที่เทคโนโลยีไม่อาจแทนที่ได้ก็คือความคิดสร้างสรรค์

Contents : สารบัญ The Subject 6 In s ig h t 20 Uakari Lodge เท่ียวอย่างสร้างสรรค์ Creativity + Tech: สง่ เสรมิ ชมุ ชน และใส่ใจธรรมชาติ / วถิ สี ตาร์ทอพั แห่งวงการเศรษฐกจิ สร้างสรรค์ ภูมปิ ญั ญาสร้างรายได้ / สลัมบงั ตา วฒั นธรรมเปดิ ใจ Creative Startup 22 Creative Resource 8 Meticuly เมอ่ื หมอกบั วิศวะ รว่ มพลกิ โฉมหน้าวงการศัลยแพทย์ Report / Book / แบบไม่พ่ึงของนอก Documentary / Website Creative City 24 M DIC 10 Abu Dhabi นครแห่งลูฟรส์ าขาสอง ธุรกิจสร้างสรรค์ ทำ�แล้วรวย ทห่ี วงั สรา้ งชาติดว้ ยวัฒนธรรม Local Wisdom 12 The Creative 28 ก่อนเศรษฐกจิ จะสร้างสรรค์ อภสิ ิทธ์ิ ไลส่ ัตรไู กล “เศรษฐกิจสร้างสรรค์” แบบจับต้องได้ Cover Story 14 Creative Economy in Action Creative Will 34 ไมใ่ ชแ่ คเ่ ร่อื งในบา้ น แตเ่ ปน็ ผลรวมของยา่ นทีย่ ่งั ยืน บรรณาธกิ ารที่ปรกึ ษา l อภสิ ทิ ธ์ิ ไลส่ ตั รไู กล บรรณาธกิ ารอ�ำ นวยการ l กติ ตริ ตั น์ ปติ พิ านชิ ที่ปรกึ ษา l ศริ อิ ร หรม่ิ ปราณ,ี ชมพนู ทุ วรี กติ ต,ิ พชิ ติ วรี งั คบตุ ร, พจน์ องคท์ วเี กยี รต,ิ เลอชาติ ธรรมธรี เสถยี ร บรรณาธกิ ารบรหิ าร l พชั รนิ ทร์ พฒั นาบญุ ไพบลู ย์ กองบรรณาธกิ าร l มนฑณิ ี ยงวกิ ลุ ,ฐานนั ดร วงศก์ ติ ตธิ ร, รตั มิ า เผอื กนาโพธ,์ิ ปยิ วรรณ กลน่ิ ศรสี ขุ เลขากองบรรณาธิการ l วรรณเพ็ญ บุญเพ็ญ ศิลปกรรม l ชิดชน นินนาทนนท์ สมาชิกสัมพันธ์ l ปิยะพร สวัสดิ์สิงห์ ประสานงานกองบรรณาธิการ lณัฏฐนิช ตัณมานะศิริ ช่างภาพและมัลติมีเดีย l ภีร์รา ดิษฐากรณ์ จดั ท�ำ โดย l สํานักงานส่งเสริมเศรษฐกจิ สร้างสรรค์ (องคก์ ารมหาชน) (CEA) 1160 อาคารไปรษณยี ก์ ลาง ถนนเจรญิ กรุง แขวงบางรัก เขตบางรัก กรงุ เทพฯ 10501 โทร. 02 105 7400 แฟกซ์. 02 105 7450 พมิ พ์ท่ี l โรงพิมพ์ดับบลิวพเี อส (ประเทศไทย) จ�ำ กดั โทร. 02 313 4405 แฟกซ์. 02 313 4445 จำ�นวน 15,000 เล่ม ติดต่อลงโฆษณา: [email protected] นติ ยสารฉบบั นใ้ี ชห้ มกึ พมิ พจ์ ากนา้ํ มนั ถว่ั เหลอื งทไ่ี มเ่ ปน็ อนั ตรายตอ่ สขุ ภาพ ทง้ั ยงั เปน็ มติ รตอ่ สง่ิ แวดลอ้ ม และใชก้ ระดาษ รไี ซเคลิ ซ่ึงเปน็ ผลผลติ ของผูป้ ระกอบการไทย จดั ท�ำ ภายใตโ้ ครงการ “Creative Thailand สรา้ งเศรษฐกจิ ไทยดว้ ยความคดิ สรา้ งสรรค”์ โดยสํานกั งานสง่ เสรมิ เศรษฐกจิ สรา้ งสรรค์ (องคก์ ารมหาชน) (CEA) ซ่ึงมเี ปา้ หมายในการเผยแพร่ความรูเ้ กี่ยวกบั เศรษฐกจิ สรา้ งสรรค์ (Creative Economy) และผลกั ดนั การใช้ความคิดสร้างสรรค์ในการขบั เคลอ่ื นเศรษฐกิจไทย อแสนดญุ งาทต่ีมใาห-ใไชมไ ใดชต เ พามอื่ สกัญารญคาา อ-อนนญุ ุญาาตตคแรบเี อบทเดีฟียควอกมันมอ3.น0สป ระเทศCไทRยEATIVE THAILAND I 4

Editor’s Note : บทบรรณาธิการ Photo by David Iskander on Unsplash CREATIVE ECONOMY AGENCY จากนโยบายผลกั ดนั ใหไ้ ทยกา้ วสกู่ ารเปน็ ‘เสอื ตวั ท่ี 5 แหง่ เอเชยี ’ ในชว่ งทศวรรษ และสนับสนุนให้ไทยเป็นศูนย์กลางการผลิตสินค้าและบริการท่ีมีมูลค่าสูงบน 2530 ต่อด้วยการพัฒนาเป็นประเทศท่ีมีเศรษฐกิจก้าวหน้าและรายได้สูงจาก พน้ื ฐานแนวคดิ สรา้ งสรรคใ์ นทกุ ๆ ภาคสว่ น ดว้ ยการลดขอ้ จำ�กัดต่างๆ ทเ่ี คยมี ภาคอตุ สาหกรรมทเ่ี รยี กวา่ ‘นกิ ส’์ (NICS: New Industry countries) หรอื ประเทศ พร้อมพัฒนากระบวนการใหม่ๆ บนพ้ืนฐานขององค์ความรู้ ทรัพย์สินทาง อตุ สาหกรรมใหม่ จนกระทั่งถึงยุคแห่งการพัฒนาเศรษฐกจิ บนฐานรากความรู้ ปญั ญา และการศกึ ษาวิจยั ซ่ึงเชอื่ มโยงกบั วัฒนธรรม ไปจนถงึ การปรับเปล่ียน และความคดิ สรา้ งสรรค์(CreativeEconomy) ในยคุ แหง่ เทคโนโลยดี จิ ทิ ลั ตาม และสนับสนุนให้เกิดระบบนิเวศสร้างสรรค์เพ่ือพัฒนาอุตสาหกรรมสร้างสรรค์ นโยบาย “ไทยแลนด์ 4.0” เราตา่ งตอ้ งฝา่ ฟนั ความทา้ ทายมาแลว้ มากมาย ตอ้ งใช้ ทนี่ �ำ ไปสกู่ ารหลดุ จากกรอบกบั ดกั รายไดป้ านกลาง และคณุ ภาพชวี ติ ทด่ี ขี น้ึ ของ เวลาเยยี วยาบาดแผลทางเศรษฐกิจยาวนาน และไดเ้ รยี นรู้บทเรียนสำ�คญั ทีจ่ ะ ประชากร น�ำ พาประเทศให้กา้ วต่อได้อยู่เสมอ การทร่ี ฐั บาลเลง็ เหน็ ถงึ ความส�ำ คญั ในการขบั เคลอ่ื น “เศรษฐกจิ สรา้ งสรรค”์ ในวนั นี้ ไทยยงั คงไมไ่ ด้เปน็ เจ้าของทรพั ยากรธรรมชาติอนั มคี า่ มหาศาล อยา่ งจรงิ จงั ซง่ึ เปน็ ระบบเศรษฐกจิ ทไ่ี มไ่ ดพ้ ง่ึ พาเพยี งความสามารถทางการผลติ อย่างน้ํามันหรือเทคโนโลยีชั้นสูงท่ีจะขยับจีดีพีได้อย่างก้าวกระโดด ขณะท่ี การเปน็ เจา้ ของทรพั ยากรธรรมชาติ หรอื แรงงานราคาถกู ทผ่ี นั ผวนไปตามราคา สถานการณโ์ ลกซง่ึ เครอื่ งจกั รก�ำ ลงั เขา้ มาแทนทแี่ รงงานมนษุ ยม์ ากขน้ึ เรอ่ื ยๆ ก็ สินค้าในตลาดโลก และเส่ียงต่อการถูกแทนที่ด้วยเทคโนโลยีใหม่ๆ ในคร้ังน้ี กำ�ลังเขม็งเกลียวให้ต้องเร่งปรับตัว เราไม่อาจปฏิเสธว่าประเทศไทยท่ีรุ่มรวย นับเปน็ การลงทนุ คร้งั สำ�คญั ที่ตอ้ งแบกรบั ความเส่ยี งครง้ั ใหญ่ เพ่ือสรา้ งโอกาส ไปด้วย ‘ทรัพยากรทางวัฒนธรรม’ และ ‘ความคิดสร้างสรรค์’ ซึ่งไม่เคย ท่ีจะได้รับผลตอบแทนที่คุ้มค่าแบบที่เรียกว่า High risk, High return ตาม ขาดแคลนนน้ั สามารถเป็นตน้ ทนุ สำ�คัญทแ่ี ปลงสู่การสรา้ งคณุ คา่ และมูลค่าได้ ธรรมชาติของอุตสาหกรรมสร้างสรรค์ ผ่านการทำ�งานร่วมกันแบบบูรณาการ อยา่ งไมน่ ้อยหนา้ ทรพั ยากรอ่นื ๆ และเปน็ อกี หนึ่ง “ทางรอด” ส�ำ คัญของไทย ของหน่วยงานทุกภาคส่วนที่เกี่ยวข้อง ซึ่งรัฐบาลไม่ได้คาดหวังเพียงการสร้าง ภายใต้ยทุ ธศาสตร์ชาติ 20 ปี ผลกระทบเชิงบวกในภาคเศรษฐกิจของประเทศเท่าน้ัน แต่คือการสร้าง เมอ่ื วันท่ี 14 สงิ หาคม 2561 ศูนย์สรา้ งสรรค์งานออกแบบ (TCDC) จงึ ได้ วฒั นธรรมการท�ำ งานอยา่ งสรา้ งสรรค์(CreativeWorkCulture) รว่ มกนั ระหวา่ ง รบั การยกระดบั และจดั ตงั้ ตามพระราชกฤษฎกี าเปน็ ส�ำ นกั งานสง่ เสรมิ เศรษฐกจิ หนว่ ยงานภาครฐั ภาคเอกชน และภาคอตุ สาหกรรมสรา้ งสรรคท์ ง้ั 12 สาขาi สร้างสรรค์ (องค์การมหาชน) หรือ สศส. ใช้ชื่อภาษาอังกฤษว่า Creative ทท่ี กุ ภาคสว่ นจะ ‘เปดิ ใจ’ ในการประสานพลงั ความรว่ มมอื เพอ่ื สรา้ งสรรคโ์ อกาส Economy Agency (Public Organization) เรยี กโดยยอ่ วา่ CEA เพอื่ ท�ำ หน้าที่ ใหม่ๆ ให้กับประเทศอยา่ งแทจ้ รงิ ส่งเสริมให้เศรษฐกิจสร้างสรรค์เป็นกลไกสำ�คัญในการพัฒนาระบบเศรษฐกิจ กิตตริ ตั น์ ปติ ิพานิช บรรณาธิการอํานวยการ i อ3กห)ตุาตั รสถกอากลอหม่รุ กกรธแมรรุ บรไกมทบจิ สยไกทราา้ยรงใ8สห)รบ้ รกรคลกิ ์มุ่า1รอ2ดตุ า้สสนาาสขหถาการตปรมาตั มดยนกนยิรตรารมมขี ไขอทองยไงทส4ย�ำ)น9กกั)ลงกมุ่าลนอมุ่คตุ อณสตุาะสหกากรหรรกรมมรกรซามอรทฟพศัฒทั นแ์ นศวารลิ กไ์ปทาไ์รยทเศย5ร)1ษ0กฐ)ลกกมุ่จิ ลธแม่รุุลกอะจิตุสกสงั าคารหมแกแพรหรรง่ภ่ มชาแาพฟตแิชลไน่ั ะดไกแ้ทรกยะ่ จ11)1า)ยกเกสลลยีมุ่ มุ่งอไอตุทตุ สยสาาห6ห)กกรกรรลรมมุ่มภอศาตุลิพสปยาะนหกตการรรไ์รแทมสยกดาง2รไ)ทพกยมิ ลพแมุ่ ไ์ลอทะตุย1ส72า))หกกกลลรรมมุุ่่ มออโตตุุ ฆสสษาาณหหกกาไรรทรรมมย CREATIVE THAILAND I 5

The Subject : ลงมอื คดิ flickr.com/photos/Stig Nygaard อาคารส่วนรวมของชาวบ้านตอ่ ไป นับเปน็ การตอบรับกับการท่องเท่ยี วแบบ ยั่งยืนได้อย่างแท้จริง จึงไม่แปลกท่ี Uakari Lodge จะได้รับรางวัลด้าน Uakari Lodge เทยี่ วอย่างสรา้ งสรรค์ การท่องเท่ยี วจากหลายสถาบนั ส่งเสริมชุมชน และใสใ่ จธรรมชาติ การทอ่ งเทยี่ วแบบยง่ั ยนื ยงั เกดิ ขน้ึ อกี หลายแหง่ เชน่ Reality Tours and Travel ในอนิ เดยี ทพ่ี าเราไปทวั รส์ ลมั ของเมอื งเดลแี ละมมุ ไบ เพอื่ ปรบั ความ เรื่อง: นพกร คนไว เข้าใจใหม่เก่ียวกับภาพลักษณ์ของสลัม โดยรายได้จะนำ�ไปช่วยพัฒนา ด้านการเรียนรู้ ส่งเสริมทักษะภาษาอังกฤษและทักษะการประกอบอาชีพ เป็นที่รู้กันดีว่าแหล่งท่องเท่ียวท่ีดึงดูดนักท่องเท่ียวจำ�นวนมากมักมีความ รวมทงั้ ยงั ชว่ ยสง่ เสรมิ สขุ ภาพของคนในชมุ ชน หนา้ ทสี่ �ำ คญั ของการทอ่ งเทย่ี ว วุ่นวายตามมา บ้างก็ส่งผลกระทบต่อคนในพ้ืนท่ีน้ันๆ ทั้งยังก่อให้เกิด แบบยัง่ ยนื เช่นนีจ้ ึงเป็นการช่วยกระจายรายได้ให้แกค่ นในทอ้ งถ่ิน มากกวา่ ผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม แต่จะเป็นไปได้ไหมที่การท่องเท่ียวจะสร้าง กระจุกตัวอยู่แต่ในแหล่งท่องเท่ียวในเมืองใหญ่ เพ่ือเปิดประสบการณ์ใหม่ ประโยชนไ์ ดร้ อบดา้ น ทงั้ แกน่ กั ทอ่ งเทยี่ ว บรษิ ทั น�ำ เทยี่ ว และสภาพแวดลอ้ ม ของการท่องเทยี่ วในราคาทีไ่ มแ่ พง ลดปัญหาสิ่งแวดล้อม และยังประโยชน์ ค�ำ ตอบคงอยทู่ ่ี “การทอ่ งเทย่ี วแบบยงั่ ยนื ” ซง่ึ เปน็ รปู แบบการทอ่ งเทย่ี วทเี่ ปน็ ให้แกส่ ่วนรวมอย่างแทจ้ รงิ มิตรต่อสิ่งแวดลอ้ มและผู้คนท้องถ่นิ หลายประเทศเรมิ่ เหน็ ความสำ�คญั ของ ธรุ กิจในลกั ษณะน้ี ตวั อย่างสำ�คัญคือ Uakari Lodge กระทอ่ มกลางแม่นาํ้ BTทsuorมี่asutาzraii:lsiiamnบanทbAEคixlmวiatาyamม-zlepo“alneCd”soeโnดarssยn.ecdrGovmauBstuti/oasinvnเวoeE็บsPfsไfionซrStตtous์ crจiencาaeกTlsiotsgyutrreSoisteumonrrs:ilaoeSonstdnotstro.yrcaoBvLmeeehla.c/irnnoบdmทFUคroaวmkาaมriin“L9o2Sdu0gs1te7a”iinnaจtbhาlกee ใกล้ชิดธรรมชาติในป่าแอมะซอน ที่ได้รับการสนับสนุนจากรัฐบาลของ ประเทศบราซิล ภมู ปิ ัญญาสรา้ งรายได้ ดว้ ยการบรหิ ารจดั การของศนู ยก์ ารพฒั นาทย่ี ง่ั ยนื มาไมรวั (Mamiraua Sustainable Development Reserve) และชุมชนท้องถ่นิ นักท่องเที่ยวจะ เร่ือง: นพกร คนไว ได้สัมผัสถึงความสงบของทิวทัศน์ธรรมชาติรอบตัว โดยมีไกด์นำ�เสนอ โปรแกรมทอ่ งเทย่ี วทง้ั กลางวนั และกลางคนื เชน่ การพานกั ทอ่ งเทย่ี วลอ่ งเรอื หลายปมี านธ้ี รุ กจิ อคี อมเมริ ซ์ ในอนิ เดยี เตบิ โตไปอยา่ งกา้ วกระโดด ท�ำ รายได้ ชมสัตว์ไปตามเส้นทางทะเลสาบมาไมรัว โดยมีนักวิจัยที่เชี่ยวชาญเร่ือง รวมมากถึง 33 พนั ลา้ นเหรียญสหรฐั ฯ ในปที ีผ่ า่ นมา นีจ่ งึ เป็นโอกาสส�ำ คญั ธรรมชาตแิ ละชาวบา้ นจากชมุ ชนรมิ นา้ํ คอยใหค้ วามรใู้ นมติ ติ า่ งๆ เนอ่ื งจาก ทเี่ หลา่ ชา่ งฝมี อื ทม่ี อี ยรู่ าว9 ลา้ นคนทว่ั ทง้ั อนิ เดยี จะไดข้ ายสนิ คา้ ของตนและ UakariLodge มพี นกั งานเปน็ ชาวบา้ นในทอ้ งถนิ่ ทงั้ ฝา่ ยบรหิ ารจดั การ ไกด์ มรี ายไดท้ ดี่ ขี นึ้ โดยมกี ารก�ำ เนดิ ขนึ้ ของสตารท์ อพั หลายรายมาท�ำ หนา้ ทเี่ ปน็ แมบ่ า้ น คนทำ�อาหาร โดยใชร้ ะบบหมนุ เวียนกันท�ำ งาน พนกั งานแต่ละคน ตวั เช่ือมชา่ งฝมี อื ในชนบทสตู่ ลาดการซอ้ื ขาย ทีไ่ มเ่ พยี งชว่ ยพฒั นาคณุ ภาพสนิ คา้ ทำ�งานเพียง 10 วันต่อเดือน และจะผลัดเปลี่ยนกับคนในชุมชน ภายใน แตย่ งั สรา้ งทกั ษะและรายไดใ้ ห้เกิดเปน็ ความยง่ั ยนื ในชุมชนของช่างฝีมอื โครงการมีส่ิงอำ�นวยความสะดวกพร้อม ทั้งไฟฟ้าจากพลังงานแสงอาทิตย์ สตารท์ อพั อยา่ ง CraftsBazaar และ SouvNear ท�ำ ใหท้ ั้งโลกไดร้ ู้จัก นํ้าสะอาดจากการกักเก็บนํ้าฝน รวมทั้งระบบบำ�บัดนํ้าเสียก่อนปล่อยลงสู่ กบั สนิ คา้ จากชา่ งฝมี อื ชาวอนิ เดยี ผา่ นหนา้ เวบ็ ไซตท์ ผี่ ซู้ อื้ เลอื กสนิ คา้ และงาน แมน่ า้ํ สว่ นโครงสรา้ งของตวั กระทอ่ มสรา้ งมาจากพลาสตกิ รไี ซเคลิ ทางดา้ น ฝีมือได้ทุกประเภท ท้ังยังทำ�ความรู้จักกับช่างฝีมือได้เป็นรายคน พร้อม เศรษฐกิจ Uakari Lodge สร้างรายได้ให้แก่ครอบครวั ของคนในพ้ืนท่ตี ้งั แต่ ประวตั ิ ความถนดั และรฐั ทอ่ี ยู่ ซง่ึ เปน็ จดุ ก�ำ เนดิ เอกลกั ษณข์ องงานแตล่ ะชน้ิ ปี1998-2016 ราว9 แสนเหรยี ญสหรฐั ฯ เปน็ เงนิ เดอื นและรายไดจ้ ากผลติ ผล ขณะที่ Gaatha สตารท์ อพั จากเมอื งอหั ม์ ดาบาด (Ahmedabad) เนน้ ฟนื้ ฟู ทจ่ี �ำ หนา่ ย เชน่ พชื ผลทางการเกษตรและปลา โดยยงั ไมน่ บั รวมคา่ ธรรมเนยี ม และสรา้ งโอกาสทางธรุ กจิ ใหก้ บั เหลา่ ชา่ งฝมี อื ดว้ ยธรุ กจิ ออนไลนท์ ขี่ ายสนิ คา้ ที่ไดจ้ ากนักท่องเทย่ี ว ซง่ึ จะน�ำ ไปพัฒนาชมุ ชน ซ่อมแซมเรือ และปรบั ปรุง gaatha.com CREATIVE THAILAND I 6

ไปพร้อมกับบอกเล่าเร่ืองราวของช่างฝีมือ และบทความให้ความรู้เก่ียวกับ เองมองไมเ่ หน็ จากวถิ ชี วี ติ แบบชาวบา้ นในชมุ ชนแบบไทยๆ “ดไี ซเนอรเ์ ขาเหน็ งานหัตถกรรมจากหลายภมู ภิ าคของอินเดีย เพ่ือรักษามรดกทางวฒั นธรรม กระสอบข้าวสารท่ีชาวบ้านเอามาบังแดด เอามากันฝน เขาเห็นชุมชนใช้ และงานฝีมือพ้ืนบ้านที่กำ�ลังสูญหายไปตามกาลเวลา อีกด้านในรัฐคุชราต กนั เยอะ เขากเ็ ลยเอามาท�ำ กระเปา๋ อยา่ งพวงมาลยั ทเี่ ขาเหน็ ตามศาลพระภมู ิ (Gujarat) กลุ่มผู้หญิงจากเผ่าราบารี (Rabari) รวมกลุ่มกันสร้างแบรนด์ กเ็ อามาท�ำ เปน็ สรอ้ ย ตา่ งหู เวลาเขาไปดตู ามฝาบา้ น เขาเหน็ เราเอาฝาเบยี รม์ า เส้ือผ้าท่ีมีชื่อว่า Okhai จากการสนับสนุนโดยบริษัท Tata Chemicals แล้วเอาตะปูตอก เขาก็เลยออกแบบเป็นโลโก้กระดุม สินค้า FEEMUE จึง Society for Rural Development (TCSRD) บริษัทใหญ่แห่งอินเดีย มี เป็นการสะท้อนวิถีชีวิตของคนในสลัมคลองเตยในแต่ละรายละเอียด” ช่างฝีมือกว่า 500 ชีวิตที่ผลิตผลงานด้วยภูมิปัญญาดั้งเดิม และมีสินค้า คุณนารีรัตน์กล่าวเสริม ขณะที่คุณนริศรา พิลึก เจ้าหน้าที่ฝ่ายหัตถกรรม หลากหลายประเภท เชน่ เสอื้ ผา้ ของตกแตง่ บา้ น และเครอ่ื งประดบั ภารกจิ มลู นธิ สิ กิ ขาเอเชยี ไดบ้ อกเลา่ ถงึ แนวทางในการสรา้ งสรรคธ์ รุ กจิ เพอ่ื สงั คมจาก สำ�คัญของ Okhai คือทำ�ให้ผู้หญิงจากหมู่บ้านต่างๆ ได้เรียนรู้ทักษะและ วิถีชีวิตและความเป็นอยู่ของคนในชุมชนไว้อย่างน่าสนใจว่า “รายได้จาก สรา้ งรายไดใ้ หแ้ กต่ นเองและครอบครวั ไดโ้ ดยไมต่ อ้ งพงึ่ พาสามที เ่ี ปน็ เสาหลกั FEEMUE เราก็ให้กับกลุ่มแมบ่ ้านที่ท�ำ หัตถกรรม เราคาดหวงั ว่าจะใหม้ ีงาน ของบา้ นเพียงคนเดียว เยอะข้ึน เพ่ือนำ�เอารายได้มาช่วยในส่วนของมูลนิธิด้านอื่นๆ นอกจากน้ี จะเห็นได้ว่าธุรกิจอีคอมเมิร์ซสามารถสร้างรายได้ให้กับช่างฝีมือที่อยู่ เราก็ยังทำ�โครงการห้องสมุดเคล่ือนที่เพ่ือสนับสนุนการศึกษาให้กับเยาวชน ห่างไกลความเจรญิ จากอดตี ท่ีช่างฝมี อื หลายคนต้องเดนิ ทางมาใช้แรงงาน ในชมุ ชนอกี ดว้ ย” ในเมืองใหญ่ เพื่อเล้ียงดูครอบครัวจนปล่อยให้ภูมิปัญญาที่ตกทอดมาจาก แมว้ า่ ในวนั นี้ ผลติ ภณั ฑท์ ไี่ ดร้ บั การออกแบบขนึ้ ของ “FEEMUE (ฝมี อื )” บรรพบุรุษต้องตายไป ปัจจุบันพวกเขาพิสูจน์ได้แล้วว่าภูมิปัญญาท้องถ่ิน จะยงั ไมเ่ ปน็ ทตี่ อ้ งใจในกลมุ่ ลกู คา้ คนไทยอนั เนอ่ื งมาจากความชนิ ตาในวสั ดุ สามารถยกระดบั สถานะทางการเงนิ และสังคมของตนเองใหด้ ีขนึ้ ไดอ้ ยา่ งไร ที่อยู่ใกล้ตัวมานาน แต่สินค้าหลายชิ้นของแบรนด์กลับเป็นท่ีช่ืนชอบอย่าง มากของลูกค้าชาวญ่ีปุ่น จนมีโอกาสได้นำ�สินค้าไปจำ�หน่ายในงานแสดง PTทจVhlาี่aมaeกsาtifur:oynPorบmdruoทhrsdsคatEuorวmcarาytpมs.Rcoianow“sme1teo4-r/gCRCiบuooทrจmauคาnlmกวAtrาeireiมtrnicssd”a“eiSnaโosดi-nubยbvIrynNiMedHeefieianhalrpgr:Si.GnMcugipolapmTrจkohาeer/กttms บy1Tro0Eทea,u0คnrr0snวdt0าosBมIrneyadt.nct“ieadoTrhnm”eRAโesดergtยiusEaAl-anCttshiooibrmanysmAS”eeNlโriดcnageยir สนิ ค้าท่ีญ่ปี ่นุ และไดร้ ับรางวัล “Good Design Award 2017” ซึง่ เปน็ เคร่อื ง การนั ตไี ดอ้ ยา่ งดีวา่ ต้นทนุ วัฒนธรรมแบบไทยๆ ก็สร้างคุณคา่ จนเป็นที่รับรู้ สลัมบงั ตา วฒั นธรรมเปิดใจ ไดใ้ นเวทีสากล แบรนด์อย่าง FEEMUE แสดงให้เห็นว่าการตระหนักและใส่ใจกับการ เรอ่ื ง: พฤฒ มง่ิ ศุภกุล เปลี่ยนแปลงต้นทุนทางวัฒนธรรมด้วยความคิดสร้างสรรค์น้ันสามารถเป็น พน้ื ทชี่ มุ ชนแออดั อยา่ ง “คลองเตย” เปน็ เหมอื นพน้ื ทด่ี �ำ มดื ใจกลางกรงุ เทพฯ จุดเร่ิมต้นที่ท้าทายต่อวัฒนธรรมไทยได้เป็นอย่างดี เพราะภายใต้สินค้า แมจ้ ะมที า่ เรอื คลองเตยเปน็ ศนู ยก์ ลางการขนสง่ สนิ คา้ ทส่ี �ำ คญั แตถ่ งึ อยา่ งนน้ั FEEMUE ท่ีรวมเอาความเป็นไทยของพ้ืนท่ีท่ีเป็นแหล่งชุมชนแออัดอย่าง ชุมชนแห่งนี้กลับคล้ายมีกรอบบางอย่างที่ขวางกั้นความเจริญรอบข้างไม่ให้ คลองเตยกบั ความเปน็ สากลแบบญป่ี นุ่ ไดก้ า้ วขน้ึ มาทา้ ทายและเรยี กรอ้ งให้ เขา้ ถงึ ภายใน ทงั้ ยังเต็มไปดว้ ยปัญหาเรอื้ รัง จนท�ำ ให้ “มลู นธิ สิ กิ ขาเอเชีย” คนไทยหันกลับมามองคุณค่าความเป็นไทยที่แท้จริง ซึ่งน่ันอาจเป็นต้นทุน ได้เข้ามาดูแลชุมชนแห่งนี้ในประเด็นท่ีน่าห่วงใยอย่างเรื่องการศึกษาของ ทางความคิดทด่ี ที ีส่ ดุ ในการสร้างธุรกิจให้สร้างสรรค์และยง่ั ยนื กเ็ ป็นได้ เดก็ ๆ ภายในชมุ ชน ตลอดจนการชว่ ยสนบั สนนุ ดา้ นอาชพี ใหก้ บั กลมุ่ แมบ่ า้ น ภายใตก้ รอบอนั คบั แคบและวงจรของปญั หาทสี่ ะสมมาอยา่ งยาวนานภายใน แถพลนบะนกอับfbาส.จcินณoคmร้างข/คfอe์ งแeขmFวEuงEeคM.ลkUlอoEงnเg(ตฝtยoีมeเือขy)ตไตดล้ทอีม่งเูลตนยิธกิสริกุงขเทาเพอฯเช1ีย0111000,/H1a4p-2p0enเiคnหgะSคhลoอpงBเตAยCC4 ชุมชนคลองเตย คือแรงผลักดันชั้นดีที่ทำ�ให้เกิดผลิตภัณฑ์สุดสร้างสรรค์ที่ เท(จCม่ี ้าrาeห:aนบt้าiทvทeสี่ฝมั T่าhภยaาหษilัตaณnถ์dกน)รารรมรี ตัมนูล์นติธง้ั ิสเจิกรขญิ าบเอ�ำ เรชงุ สียขุ วผนั จู้ทดั ่ี ก8ารสมิงลูหนาธิคสิ มกิ ข2า5เ6อ1เชยีโดแยลนะิตยนสรศิารรา“พคลิิดกึ” ช่ือว่า “FEEMUE (ฝมี อื )” ซง่ึ เปน็ ความรว่ มมอื ระหวา่ งมลู นธิ สิ กิ ขาเอเชยี ชาวบา้ น ในชมุ ชนคลองเตย และ “ฟจู ติ ะ” ดไี ซเนอรจ์ ติ อาสาชาวญี่ปนุ่ ทีเ่ ขา้ มามสี ว่ นชว่ ย ในการออกแบบผลติ ภณั ฑใ์ หส้ ะทอ้ นคณุ คา่ จากอตั ลกั ษณข์ องความเปน็ ชมุ ชน คลองเตย “ดไี ซเนอรเ์ ขามาจากญป่ี นุ่ เขาเหน็ วา่ ความคดิ ของคนทว่ั ไปทม่ี ตี อ่ ชมุ ชนคลองเตย กบั สง่ิ ทเ่ี ขาเหน็ มนั ไมเ่ หมอื นกนั เขาเหน็ ความรม่ รน่ื ชวี ติ ชาวบา้ น การมมี นษุ ยสมั พนั ธท์ ด่ี กี บั เขา ซง่ึ คนทไ่ี มไ่ ดเ้ ขา้ มาในชมุ ชนคลองเตย กจ็ ะไมไ่ ดค้ ดิ เหมอื นเขา เขากเ็ ลยคดิ วา่ ผลติ ภณั ฑท์ เ่ี ขาออกแบบ จะท�ำ ใหค้ น เหน็ ภาพของสลมั คลองเตยอกี แบบ” คณุ นารรี ตั น์ ตั้งเจรญิ บ�ำ รุงสุข ผ้จู ดั การ มูลนิธิสิกขาเอเชียกลา่ วถงึ จุดเรมิ่ ต้นในการท�ำ งานคร้งั นี้ จากภาพของชุมชนแออัดท่ีเต็มไปด้วยปัญหา แต่ดีไซเนอร์ชาวญ่ีปุ่น กลบั มองเหน็ สง่ิ ดๆี ทส่ี งั คมเมอื งไมม่ ี ทง้ั ยงั เหน็ คณุ คา่ ทางวฒั นธรรมทค่ี นไทย CREATIVE THAILAND I 7

Creative Resource : วัตถุดบิ ทางความคดิ เรื่อง: ฐานันดร วงศ์กิตตธิ ร REPORT ของบริษัทอีก 7 แหง่ ผลวเิ คราะหท์ ่นี ่าสนใจ อาทิ มูลค่าทางเศรษฐกิจด้าน การออกแบบสูงเทยี บเทา่ กับมูลค่าของธรุ กจิ ทพี่ กั และอาหาร ประสิทธิภาพ The Design Economy 2018 การทำ�งานและรายได้ของนักออกแบบสูงกว่าค่าเฉล่ียของบุคลากรในด้าน โดย Design Council สหราชอาณาจักร อน่ื ๆ อตุ สาหกรรมสรา้ งสรรคว์ า่ จา้ งบคุ ลากรจากกลมุ่ ชาตพิ นั ธท์ุ ห่ี ลากหลาย คนจ�ำ นวน 2 ใน 5 คนเห็นว่าการออกแบบชว่ ยเพมิ่ รายได้และกระต้นุ การ ดีไซน์เคานซิลเป็นองค์กรอิสระเพ่ือวิสาหกิจ มีเป้าหมายในการพัฒนา รับร้แู บรนดส์ นิ ค้าได้ดกี วา่ และผ้ตู อบแบบสอบถามกว่าครึง่ (53%) คาดวา่ คณุ ภาพชวี ติ ดว้ ยการออกแบบ ใหก้ ารฝกึ อบรมและผลติ ผลงานวจิ ยั ดา้ นการ ธุรกิจหรืออุตสาหกรรมของตนจะต้องพ่ึงพาทักษะด้านการออกแบบมากข้ึน ออกแบบ ท้ังยังเป็นที่ปรึกษาเชิงนโยบายให้แก่รัฐบาล ผลงานวิจัยล่าสุด ในอกี 3 ปขี า้ งหนา้ ถงึ แมผ้ ลวจิ ยั จะแสดงใหเ้ หน็ แลว้ วา่ การออกแบบนน้ั ส�ำ คญั ในปี 2017 ชีใ้ ห้เห็นวา่ ทักษะดา้ นการออกแบบเปน็ หวั ใจหลกั ของการปฏวิ ตั ิ และเติบโตมากเพียงใด แตข่ ้อจำ�กดั ก็ยังมอี ย่ไู ม่นอ้ ย ท้งั ความไมเ่ ทา่ เทยี ม อตุ สาหกรรมครั้งท่ี 4 และเป็นปจั จัยกำ�หนดแนวทางการพฒั นาสิ่งแวดลอ้ ม ทางเพศ จำ�นวนบุคลากรที่ขาดแคลน และโอกาสในการเข้าถึงของคน ปลกู สรา้ ง สอื่ ดจิ ทิ ลั ผลติ ภณั ฑแ์ ละบรกิ าร ดไี ซนเ์ คานซลิ เรยี กปรากฏการณ์ เฉพาะกลมุ่ เราจงึ ตอ้ งเรง่ ตอบสนองตอ่ ขอ้ มลู ทม่ี แี ละรว่ มกนั สรา้ งรากฐานท่ี อนั เป็นผลมาจากการออกแบบน้ีวา่ “The Design Economy” ซง่ึ หมายถึง มน่ั คงไว้รองรบั เศรษฐกิจสรา้ งสรรค์ มูลค่าทางเศรษฐกิจที่เกิดขึ้นจากบุคลากรในอุตสาหกรรมต่างๆ ที่ใช้การ ออกแบบเปน็ เครอ่ื งมอื และไดจ้ ดั ท�ำ รายงาน The Design Economy 2018 ขน้ึ เพือ่ น�ำ เสนอผลวิจยั และผลกระทบทกี่ ารออกแบบมตี ่อเศรษฐกิจในทกุ ระดับ The Design Economy 2018 รายงานผลการวจิ ยั 20 ประเด็นหลกั โดยอ้างองิ การสำ�รวจธุรกิจกว่า 1,000 แห่ง และขอ้ มูลเชงิ ลึกจากกรณีศึกษา CREATIVE THAILAND I 8

BOOK DOCU M E N TA RY Creative Economy Entrepreneurs Abstract: The Art of Design โดย Alice Loy และ Tom Aageson สร้างโดย Scott Dadich ผกู้ อ่ ตงั้ องค์กร Creative Startups “สง่ิ ส�ำ คญั คอื เรอ่ื งราว ขอ้ ความ ความรสู้ กึ และความเชอ่ื มโยง เหลา่ นล้ี ว้ นคอื การออกแบบ” นี่เปน็ ค�ำ โปรยใน เทรลเลอรข์ องซรี สี เ์ รอ่ื ง Abstract: The Art of Design ผลงานสารคดชี ดุ โดยเนต็ ฟลกิ ซ์ ทน่ี �ำ เสนอเรอ่ื งราว Creative Startups เป็นองค์กรที่ขับเคลื่อน ของนกั ออกแบบและศลิ ปนิ 8 คนจากตา่ งสาขา ทง้ั ชา่ งภาพ นกั ออกแบบรองเทา้ นกั ออกแบบเวที กราฟกิ เศรษฐกจิ สรา้ งสรรคแ์ ละสนบั สนนุ ผปู้ ระกอบการ ดไี ซเนอรแ์ ละอน่ื ๆ นกั ออกแบบทกุ คนบอกเลา่ ถงึ แนวคดิ การรงั สรรคผ์ ลงาน และการแกป้ ญั หาดว้ ยการ ทกี่ อ่ ตงั้ มาตงั้ แตป่ ี 2007 ในแซนตาเฟ เมอื งหลวง ออกแบบในแต่ละตอนเฉพาะของตน ผู้ชมจะได้รับแรงบันดาลใจจากถ้อยคำ�ของเจ้าของเรื่อง และ ของรัฐนิวเม็กซิโก สหรัฐอเมริกา ภารกิจหลัก เพลดิ เพลนิ กบั ภาพและมมุ กลอ้ งทแ่ี ปลกใหมแ่ ตล่ งตวั สารคดชี ดุ นไ้ี ดร้ บั ค�ำ ชน่ื ชมจากนกั วจิ ารณใ์ นวงกวา้ ง ด้านหน่ึงคือการจัดหลักสูตรบ่มเพาะธุรกิจ ทง้ั ยงั ไดร้ บั การเสนอชอ่ื เขา้ ชงิ รางวลั เอม็ มี สาขา Outstanding Graphic Design and Art Direction อกี ดว้ ย สตาร์ทอัพ (Startup Accelerators) ท้ังยังมี ประสบการณใ์ นการพฒั นาระบบนเิ วศสรา้ งสรรค์ W EBSITE ในกวั ลาลมั เปอร์ คเู วต และบลั ตมิ อร์ ตลอดระยะ เวลาการทำ�งาน องค์กรได้รวบรวมเรื่องราว British Council | Creative Economy แรงบนั ดาลใจและความส�ำ เรจ็ ของกลมุ่ สตารท์ อพั ไว้ creativeconomy.britishcouncil.org หนงั สอื เลม่ นถ้ี า่ ยทอดสง่ิ ทส่ี ง่ั สมมาโดยเนน้ เนอ้ื หา เราตา่ งมปี ระสบการณแ์ ละภาพจ�ำ ของบรติ ชิ เคานซลิ ตา่ งกนั ออกไป นกั เรยี นนกั ศกึ ษาอาจรจู้ กั องคก์ รน้ี ไปที่บทบาทและความสำ�คัญของผู้ประกอบการ ในฐานะสถาบนั ภาษา แต่ความจริงแล้ว บริตชิ เคานซลิ เป็นองค์กรทส่ี ่งเสริมการศึกษา สังคม และศลิ ป มากกวา่ ขอ้ มลู เชงิ นโยบาย โครงสรา้ งอตุ สาหกรรม วัฒนธรรม โดยในขอบข่ายด้านศิลปวัฒนธรรมน้ัน บริติชเคานซิลกำ�หนดให้การส่งเสริมเศรษฐกิจ หรอื เศรษฐกจิ สรา้ งสรรคร์ ะดบั มหภาค เพ่ือกระตนุ้ สรา้ งสรรค์เปน็ พนั ธกจิ สำ�คัญขอ้ หนึ่ง และได้จัดท�ำ เวบ็ ไซตน์ �ำ เสนอกจิ กรรมและองคค์ วามร้สู รา้ งสรรค์ กลมุ่ ทนุ ใหห้ นั มาลงทนุ กบั กลมุ่ ผปู้ ระกอบการและ แบ่งเนอ้ื หาสาระส�ำ คญั ออกเปน็ 3 ดา้ น ไดแ้ ก่ ธุรกิจสร้างสรรค์ (Creative Enterprises) จดุ เชื่อมโยง ยกระดับธุรกิจสตาร์ทอัพสู่บริษัทสเกลอัพ และการสือ่ สาร (Hubs & Communication) เทคโนโลยีและปฏสิ มั พันธ์ (Tech & Interactive) โดย บทวิเคราะห์ในหนังสือยังได้ยกตัวอย่างระบบ ผ้เู ขา้ ชมเวบ็ ไซต์สามารถเลอื กอา่ นเนือ้ หาตามสาระส�ำ คัญหรอื ตามประเภทเนอ้ื หา (กจิ กรรม บทความ นิเวศสร้างสรรค์ท่ีประสบความสำ�เร็จในประเทศ และแหล่งข้อมูล) กไ็ ด้เช่นกัน ตา่ งๆ ท่นี า่ สนใจอกี ด้วย พบกบั วัตถดุ บิ ทางความคดิ เหล่าน้ไี ดท้ ่ี TCDC Resource Center CREATIVE THAILAND I 9

MDIC : นวัตกรรมและวัสดุ ธรุ กจิ สรา้ งสรรค์ ท�ำ แลว้ รวย เรอ่ื ง: ปยิ วรรณ กลิ่นศรีสุข ธุรกิจสร้างสรรค์จะมีความสำ�คัญต่อการพัฒนาประเทศในศตวรรษท่ี 21 ในการเพิ่มโอกาสให้ผู้ประกอบการได้ทดลองตลาดและขายสินค้าผ่าน มากเพียงใด ภายใต้นโยบายประเทศไทย 4.0 ท่ีต้องการการพัฒนาอย่าง โครงการ “D.R.I.V.E 2018 คดิ ผลติ ขาย” จัดท�ำ เวริ ์กชอ็ ปด้วยกระบวนการ ย่ังยนื เศรษฐกจิ ไทยควรมีการปรบั โครงสร้างไปสูร่ ะดับที่สงู ขึ้น ด้วยระบบ คดิ เชงิ ออกแบบ และหาความเปน็ ไปไดท้ างการเงนิ และธรุ กจิ เพอ่ื ใหเ้ กดิ เปน็ เศรษฐกิจซ่ึงเน้นการเพ่ิมคุณค่าด้วยความคิดสร้างสรรค์และสร้างนวัตกรรม ผลิตภัณฑ์และบรกิ ารใหม่ ในปนี ี้มผี ูป้ ระกอบการสร้างสรรคก์ ว่า 30 บรษิ ัท โดยทางเลอื กหนง่ึ กค็ อื การใชแ้ นวทาง “เศรษฐกจิ สรา้ งสรรค”์ หรอื เศรษฐกจิ ท่ีผ่านการบ่มเพาะธุรกิจสร้างสรรค์ ผลักดันนวัตกรรมที่มีคุณค่าและยั่งยืน ทใ่ี ชค้ วามคดิ สรา้ งสรรคบ์ นฐานขององคค์ วามรู้ ทรพั ยส์ นิ ทางปญั ญาและการ และให้ผู้บริโภคหรือลูกค้าเป็นศูนย์กลางอย่างแท้จริง ตัวอย่างธุรกิจที่ผ่าน ศกึ ษาวิจัย ซึง่ เชอื่ มโยงกบั วฒั นธรรม พื้นฐานทางประวัติศาสตร์ การสัง่ สม การบ่มเพาะจากโครงการ D.R.I.V.E 2018 คิด ผลติ ขาย ของกลมุ่ ธุรกจิ เพือ่ ความรู้ทางสงั คม เทคโนโลยีและนวัตกรรม เพ่ือใช้ในการพฒั นาธุรกจิ ทีเ่ ป็น ส่งเสริมการใช้ชีวิตท่ีเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม ได้แก่ ‘ธูปน้ําไอเย็น’ บูชา ทง้ั สนิ คา้ และบรกิ ารรปู แบบใหมซ่ ง่ึ สามารถ สรา้ งมลู คา่ เพม่ิ ทางเศรษฐกจิ หรอื สบายใจ ปลอดภัยไร้มลพิษ ของแบรนด์มงคลคิด ซงึ่ แนวคดิ ตั้งต้นเกิดขึ้น คณุ คา่ ทางสงั คมได้ จากความต้องการอยากลดปัญหาอย่างถาวรของควันและฝุ่นธูปซ่ึงเป็นสาร ศูนย์สร้างสรรคง์ านออกแบบ (TCDC)i ได้จดั ท�ำ หลักสตู รการบ่มเพาะ กอ่ มะเร็ง ความรอ้ น และเสย่ี งใหเ้ กิดอัคคภี ัย พัฒนามาสู่ ‘ธปู น้ําไอเยน็ ’ ที่ ธุรกิจสร้างสรรค์ โดยได้รับความร่วมมือจากผู้เช่ียวชาญ ทั้งพันธมิตรจาก ใชก้ ลไกการระเหยของไอนา้ํ ทดแทนการเกิดควนั ไฟ แตย่ งั คงความหมาย ภาครฐั และภาคเอกชน เพอ่ื สนบั สนนุ ผปู้ ระกอบการ SMEs พรอ้ มเปดิ ชอ่ งทาง ตามความเช่ือในการบูชาสิ่งศักดิ์สิทธ์ิไว้ สามารถผสมกล่ินเองได้ พกพา สะดวก ปลอดภัย เหมาะกับการใช้ชีวิตในเมืองและเปน็ ของขวญั อีกหนึง่ ผลิตภัณฑ์ที่เปลี่ยนคุณสมบัติและสร้างจากของเหลือใช้เพ่ือส่ิงดีกว่าคือ แผ่นพื้นยางรีไซเคลิ ของบรษิ ทั วินเทรด โปรดกั ส์ จำ�กัด ท่มี แี นวคดิ ตั้งตน้ จากความต้องการพัฒนาผลิตภัณฑ์จากยางรถยนต์รีไซเคิลให้เป็นวัสดุใหม่ ที่ยังคงคุณสมบัติความนุ่มของเน้ือสัมผัส พัฒนามาสู่ ‘DeCycle’ แผ่น พ้ืนยางจากยางรถยนต์รีไซเคิลสําหรับปูพื้นภายนอกอาคาร เพิ่มคุณสมบัติ ของวสั ดใุ หม้ ผี วิ สมั ผสั แตกตา่ งกนั สองดา้ น ไดแ้ ก่ ดา้ นนมุ่ สบายเทา้ ผสมหนิ ชว่ ยปอ้ งกนั การลน่ื ลม้ และดา้ นหยาบชว่ ยผอ่ นคลายสปาเทา้ สามารถเลอื กใช้ ใหเ้ หมาะสมกบั รปู แบบการใชง้ าน พรอ้ มรปู ทรงใหมท่ รงหกเหลย่ี มเพม่ิ ลกู เลน่ ให้การปพู ื้นสวยงามยิ่งขึ้น หลักสูตรการบ่มเพาะธุรกิจสร้างสรรค์อย่างโครงการ D.R.I.V.E 2018 คดิ ผลติ ขาย เกดิ ขนึ้ เพอื่ ใหผ้ ปู้ ระกอบการเหน็ ถงึ ความส�ำ คญั ของการพฒั นา ผลิตภัณฑ์และบรกิ าร ดว้ ยความคิดสรา้ งสรรค์และทกั ษะดา้ นการออกแบบ เพอ่ื ยกระดบั ธรุ กจิ ใหอ้ ยใู่ นนเิ วศของเศรษฐกจิ สรา้ งสรรค์ ซง่ึ เปน็ ไปตามพนั ธกจิ ของศนู ยส์ รา้ งสรรคง์ านออกแบบ คือการเปน็ ส่วนหนง่ึ ของการพฒั นาธรุ กิจ สรา้ งสรรคแ์ ละสนบั สนนุ ใหภ้ าคธรุ กจิ อน่ื ๆ ใชค้ วามคดิ สรา้ งสรรคใ์ นการพฒั นา ผลติ ภณั ฑแ์ ละบรกิ ารใหมใ่ หต้ รงใจผบู้ รโิ ภคและทนั กระแสการเปลย่ี นแปลง ทางเศรษฐกิจของโลก สามารถดผู ลงานนา่ ทส่ี นใจนไ้ี ดท้ ่ี Creative Business Showcase ณ ศนู ยน์ วตั กรรมดา้ นวสั ดุ และการออกแบบ Material & Design Innovation Center ชัน้ 2 TCDC ต้งั แตว่ นั ที่ 25 กันยายนเป็นต้นไป i ปจั จบุ นั ไดร้ บั การยกระดบั ขน้ึ เปน็ ส�ำ นกั งานสง่ เสรมิ เศรษฐกจิ สรา้ งสรรค์ (องคก์ ารมหาชน) : สศส. หรอื Creative Economy Agency (Public Organization) : CEA ตามพระราชกฤษฎกี า จดั ตงั้ สำ�นักงานส่งเสรมิ เศรษฐกิจสรา้ งสรรค์ (องคก์ ารมหาชน) พ.ศ. ๒๕๖๑ CREATIVE THAILAND I 10

พบกบั นิตยสาร “คิด” Creative Thailand ได้ที่ หมดปญหาหยบิ นิตยสารไมท นั ร้านหนงั สือ หอ้ งสมุด สมาคม อาคารส�ำ นักงาน และรา้ นกาแฟใกลบ้ า้ น สมคั รสมาชกรายป ในกรงุ เทพฯ เชยี งใหม่ หัวหิน และจังหวัดอื่นๆ รวมถึง miniTCDC คา ใชจา ยในการจดั สง 200 บาท (12 เลม ) ดwสูwถwา.นtcทdี่จcดั .วoาr.งthท/งั้ cหreมaดtไiดve้ทt่ี:hailand/magazine/place กร••••้า รKABแนุง2iพเsหnทiSaรoนพพ่ kังBฯuทิ สonยือoiyาkas • •••••••• ••••• • ••••••• ••• • รOMICTRSPFPRS(Cหชกมส9LนนMMMHรถYดรmPhaettาาา้้tรereueุวี.าaอวิิมมชaoaacohAiauนeeยินชนrnpsิตแnssงนp.nมมtfFtrrsdtนintัtIมิดiกteชมbbrgฟoISeierทamิpBAeocาาBgu8จtมFช�ำ’ามuubuชีuorอtรryนนasMdtcนัuode&eเtีวcciาSmosรeาลาoนon(kฯฯeieทroaaHetานศnkkมDขreCkeBurนิ ร(sslytuiVกฯs่าีชsrnlaซซDrdาGuo&imCtytNTCาiniัยHออlieumnhoอรeCakนaสiiIaoยยamttneศA(-่าtมmefhิาafCtกtneลมิeerH99ommขมGPft)ูaglปeาluia)าlาsaaapn’วba2นnKznorฒั )ddnaฯahragemนeซFrnrธmyooอoรยwlAoiร)nมdrn1t หรอสมัครออนไลนไ ดท่ี •••••••••••••••••••รา้ CTATMLGBBSCAMดIANPRนbOrutalueอuimuuaกoharecinvsefdsMeยnecfาfrtrCekaBfbyretmตแsekiy&toiMChzantureyNฟุงeeoinCofcnoDaPRe/rfAnuT’kWiaofรinPoob’sOfensn้าuenagCnbaodGnนMryeioubarrneoอlcrtdC’ifi’nSlnาeosasห’fCffาeeOรe’FFEE •••••ห••••••••••• วั รโTโบบภอLกIเรบลหLหดรรoeา้า้ยนูา้าา้า้ัวตัGงมนิอgนนtแนนนู่เห่า’ตแยแะeEsอกฟฮถใจนิรา็นรรLtากาSทัมขนั่วัคhA็อมหแeลมเา้eทาTคหยรฟaา้วงวOดันรrรีสวัน็รบงัรมหูน์ฉBตหหอ ชบIา้@TaัวกีารรนิัวุบAนุรหหยkรา์ทหะชL แวัeณุ ินบ IหนิหีวรนAryาัลสีวัา ินบN( หโโอ& เOคกหคนิรทนวั ท์Cหหิ)ี่ aานิสf eน’์ tcdc.or.th/creative_thailand พ •••• พิ มนแอหธิหทุำ�อวิ ภทเง่ศยซณักอาลิ ียรนงปฑมุงกวเ์/แทาัฒหสกรพอยลนเรศมาเธียลมิลหรนอปรารรมน์ ่ีู้ ค(TรK park) ก••• รNRAะaaบliwtkี่ taleemeHaWannaddrainmRRaeedsseoorrStth&&oSSppp aa • •••••• • •••• ส มWสสหหศสแRสสTVสหAาhaหถมมมมมiนูอ้้ออ้cคsaefiา่งงงงaาาาาายofมlปสบสสlคคคคคNdศ์en/SมมมรนัมมมมมeหeิลtDะSrดุดุุดธโหสฝmiปอ้elwเฆesนเโทรองะeoนy-มสsiษ่งัสาmกนศtinลgเสสคณมนาศาไImสnnวรHทารุดนิดสาsันทนครaiยt้าาInnไiกั.้าytชgทเsusลไฮาtยทtiงLตtลeuทiยbสิ tนุer์ ary •• •ข อ(HรรoนC้า้าfuแนนogCกกสfrfน่SeeบืาcแaeสhฟtาoiDvนoeeคlrอALฟartฟ)sี่ เด้อ หล่า •• รร้า้านนกNาaแnฟปCาoกffซeอeยB ean ขอมูลผูสมัครสมาชิก •••เ••••••• •••••••••••••••ช ียFPpsTnห8CมทATGRkกKCwaBlBwLoerhiauouuaiiงาasbา่ลuาr.eoasmcrdeetaAmใablntoแgแหepbrังifoakraหsamems.ฟpekพeาeaebsuMlpcyCมrcมccshสeรilอarnaacRdsaastu.a่aชสeoboมtPีสesanrecfcaapnfcppffนวe oดุตpiefefaeal,ทeaวัoeeam’ิยMowu:+์หf,nล(าfoebeมคkbEeTบuegAdนงานn’hac้มุ,lsc,eขaา้Yiยiา้มิหceibtlเnนAauk้ึนlมeจuมอdekbfขกrอา้meสาeyr้าpyาบ’นมeงDแaุรฯ.ดุวลbีรerดัkตัisnม)iนgdชn์e. r เ••ช ยีรรา้า้งนนราหCยนoงั fส feอื ehDearedbookafe •••ป•• าปรรรรยา้าา้า้้า/นนนนยแเปควมลaมิอาฮ่ก็ ยlฟาอ่เหนลฟงaวสก็รีอ่bาสีอนิoนอนเuบรลtท์า้ิฟน c นofมfeสeด น• คHรuรgาชsสtaีมtiาon resort •••พ ังaTNRงhaniาrenadymSaWaatraiolynvajiienRVsesislRoaertsPohrtang Nga สมาชกิ ใหม สมาชกิ เกา (ตองการตออายสุ มาชิก) •น ครรา้ ปนฐมDipchoc Cafe เ•••พ RGDชeeรrasบvonaรุ rdีtSo&PmaScpHiafuicaSHoinveRreeisgonrt •น ครรา้ สนวBรiรttคe์r Sweet •••• •••• • ••ภ ูเMS&PSTLNABTPรPกhhehrา้aahaต็otiieaนeSlunttwvPMioopnrekoหyoaaanneayeandนtntaggnetriondังutiPwpdlany(mPPhTPสuiaArehaugPheือruankRrphurPe)aeakeaukhPget๒nsPekruhtsotdeh๕tmkounuteR๒rkLetkteeRa๑neVstegttosภi&alroatูเnHrกtaoต็ tel ชื่อ ชาย หญิง อายุ อีเมล •น• า่ รรนา้า้ นน คRลuาnสwสaคิ yโCมoเดffลeeนา่ น •ระ LยeองVimarn Cottage นามสกุล โทรศัพทมือถือ • ล•• ำ�อLรแEปagา้อาานmลaนงเมัlดpiอtภe์aกมาnางอBลgคoรเิ ต์์oAลเ้kกrำ�stสhปoทCาp์เงeฮnา้ tสe์r เพศ เ••ล มบยา้านเลชยาเนดเ้ คเกียสงตเ์ ฮาท์ โทรศัพท •ล พซบนรุ ดี ิคอฟฟ่ ี • ส มBaุทanรadสnงSคpAaรmาpมh/อaมั wพaวRาesort อาชีพ •ส ุโAขทnaยั nda Co.,Ltd. •ส• •• รุ MPBTaNาhoanoษueuvdrฎaaitSlinรiSqouB์ธgpunneาaesSนaSeaTีacRtamhmeBlisuenuRoiagierStcspnohagrtRaRSemeassomortruti นกั เรยี น นิสิต/นกั ศกึ ษา นักออกแบบ/ครีเอทฟี อาชพี อิสระ ขา ราชการ/รัฐวสิ าหกจิ อ•• ุทAรยัา้ vธนaาบtนaุค๊ ีrโทMเiปraียcleBos oktopia คร/ู อาจารย พนักงานบริษัท ผูป ระกอบการ อนื่ ๆ โปรดระบุ สาขา/อุตสาหกรรมที่เกี่ยวของกับอาชีพของทาน โฆษณา สถาปต ยกรรม ทองเทย่ี ว/โรงแรม/สายการบิน หัตถกรรม/งานฝมอื อาหาร คา ปลกี /คา สง แฟชั่น ศลิ ปะการแสดง วรรณกรรม/การพมิ พ/สือ่ ส่ิงพิมพ การเงิน/ธนาคาร การแพทย โทรคมนาคม ดนตรี ภาพยนตร พพิ ิธภณั ฑ/ หองแสดงงาน ทศั นศลิ ป/ การถา ยภาพ การออกแบบ โทรทศั น/ วทิ ยกุ ารกระจายเสยี ง ซอฟตแ วร/ แอนเิ มชนั /วดิ โี อเกม อ่นื ๆ โปรดระบุ ที่อยูในการจัดสง หมบู า น/บริษทั ซอย ถนน หนว ยงาน/แผนก อำเภอ/เขต เลขท่ี รหสั ไปรษณยี  ตำบล/แขวง จังหวดั ที่อยูในการออกใบเสร็จ เหมือนท่ีอยใู นการจดั สง เลขประจาํ ตวั ผเู สยี ภาษี เพ่อื ออกใบเสรจ็ รบั เงนิ หมบู าน/บรษิ ัท หนว ยงาน/แผนก ตำบล/แขวง เลขท่ี ซอย ถนน อำเภอ/เขต จงั หวัด รหสั ไปรษณยี  ตอ งการสมัครสมาชิกนิตยสาร Creative Thailand ระยะเวลา 1 ป จำนวน 12 เลม เรมิ่ ต้ังแตฉบบั เดอื น โดยยินดเี สยี คา ใชจ ายในการจดั สงเปนจำนวนเงิน 200 บาท วิธีการชำระเงิน เชค็ ส่ังจายศูนยสรา งสรรคง านออกแบบ พรอมใบสมัครสมาชกิ โอนเงนิ เขาบัญชอี อมทรัพย ศูนยส รา งสรรคง านออกแบบ เลขทบี่ ัญชี 101-808967-0 ธนาคารกรุงเทพ สาขาสำนักงานใหญส ีลม • แฟกซใบสมคั รพรอมหลักฐานการโอนเงินมาท่ี 02-105-7450 • หรือสง ไปรษณยี มาที่ ศูนยสรา งสรรคง านออกแบบ (Creative Thailand) อาคารไปรษณยี กลาง 1160 ถนนเจริญกรงุ แขวงบางรกั เขตบางรัก กรุงเทพมหานคร 10501 • หรือแนบไฟลใ บสมคั รพรอมหลกั ฐานการโอนเงนิ มาทอ่ี ีเมล [email protected] สอบถามขอมลู เพมิ่ เติมไดที่ 02-105-7400 ตอ 122

Local Wisdom : ภมู คิ วามคดิ เรอ่ื ง: มนฑิณี ยงวกิ ลุ จากเส้นทางการดำ�เนินนโยบายการพัฒนาประเทศท่ีเปล่ียนผ่านจากยุคเกษตรกรรมมาสู่ยุคอุตสาหกรรมท่ีนำ�ความรุ่งเรืองมาสู่ ประเทศ “ความคิดสร้างสรรค์” เร่ิมปรากฏให้เห็นจากร่องรอยจางๆ จนมาเด่นชัดขึ้นเม่ือวิกฤตการณ์ทางเศรษฐกิจได้สร้าง มมุ มองใหมใ่ ห้กบั เหลา่ ผู้ผลติ นโยบาย ดว้ ยการนำ�ความคิดสร้างสรรค์ทเี่ คยเปน็ เพียงทิศทางของการขับเคลอ่ื นเศรษฐกิจยุคใหม่ ทเี่ รียกว่า “เศรษฐกจิ สร้างสรรค์” มาเปน็ แผนการดำ�เนนิ งานสำ�หรับอนาคตใหม่ของประเทศไทย นโยบายเปล่ยี นสนามรบใหเ้ ปน็ ตลาดการคา้ ของพลเอกชาตชิ าย ชณุ หะวณั อดตี นายกรฐั มนตรี สง่ ผลใหก้ ารคา้ ชายแดนกบั กลมุ่ ประเทศอนิ โดจนี ขยายตัว จัดต้ังสภาพัฒนาการเศรษฐกิจแห่งชาติ (สำ�นักงาน เศรษฐกิจไทยเรม่ิ พฒั นาส่กู ารผลติ เพ่อื การ คณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ สง่ ออก ภายใตแ้ ผนพฒั นาเศรษฐกจิ และสงั คม ในปัจจุบัน) มีการจัดทำ�แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคม แหง่ ชาตฉิ บบั ที่3(2515-2519) ประกอบกบั แหง่ ชาตฉิ บบั ที่1(2504-2509) ท�ำ ใหเ้ กดิ นโยบายดา้ นลงทนุ การค้นพบแหล่งพลังงานก๊าซธรรมชาติใน สาธารณูปโภคเพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตและการผลิตเพื่อ อา่ วไทย และสามารถนำ�ก๊าซฯ ดังกล่าวมา ทดแทนการนำ�เขา้ สง่ ผลใหธ้ ุรกิจอสังหาริมทรพั ยข์ ยายตัว ใชป้ ระโยชนท์ ดแทนเชอื้ เพลงิ ราคาแพงจาก ในรูปแบบบริการใหมๆ่ เช่น โรงแรม หมูบ่ ้านจดั สรร และ ต่างประเทศ เป็นจุดเริ่มต้นในการก้าวสู่ โรงภาพยนตร์ เศรษฐกิจอุตสาหกรรมอยา่ งเต็มตวั จดั ตงั้ กรมศลิ ปากร กอ่ ตง้ั มหาวทิ ยาลยั ศลิ ปากร กอ่ ตง้ั มลู นธิ สิ ง่ เสรมิ ศลิ ปาชพี เปิดพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ สถาบันระดับอุดมศึกษา ในสมเดจ็ พระนางเจา้ สริ กิ ติ ์ิ หอศิลป์ หรือหอศิลป์เจ้าฟ้า แหล่งผลิตนักสร้างสรรค์ พระบรมราชนิ นี าถ เพือ่ รกั ษา จัดแสดงผลงานศิลปะ ท้ังแบบ งานศลิ ปะและงานออกแบบ และฟน้ื ฟหู ตั ถกรรมแบบไทย ประเพณีไทยโบราณและแบบ โบราณใหก้ ลบั มาแพรห่ ลาย สากลรว่ มสมยั ของศลิ ปินไทย จดั ตงั้ กระทรวงวฒั นธรรม โดยยกระดบั จากกองวฒั นธรรม สภาวฒั นธรรมแห่งชาติ เป็นกระทรวงเม่ือวนั ท่ี 12 มนี าคม 2495 โดยจอมพล ป. พิบูลสงคราม นายกรัฐมนตรี ในขณะน้ันดำ�รงตำ�แหน่งรัฐมนตรีว่าการกระทรวง วัฒนธรรมด้วย แต่เน่ืองจากสภาวะผันแปรทางการเมือง ปี2501 กระทรวงวฒั นธรรมจงึ ถกู ยบุ เลกิ ตามพระราชบญั ญตั ิ ปรบั ปรงุ กระทรวง ทบวง กรม โดยโอนยา้ ยไปสงั กดั กระทรวง ศึกษาธกิ ารและหน่วยงานอน่ื ๆ CREATIVE THAILAND I 12

14 สงิ หาคม 2561 จัดตงั้ สำ�นักงานส่งเสริมเศรษฐกิจสรา้ งสรรค์ (องคก์ ารมหาชน) : สศส. หรือ Creative Economy Agency (Public Organization) : CEA ตามพระราชกฤษฎกี าจดั ตั้งส�ำ นักงานส่งเสริมเศรษฐกจิ สรา้ งสรรค์ (องคก์ าร มหาชน) พ.ศ. ๒๕๖๑ เพอื่ เปน็ หนว่ ยงานเฉพาะดา้ นทที่ �ำ หนา้ ทใี่ นการสง่ เสรมิ และพฒั นาเศรษฐกจิ สรา้ งสรรค์ โดยการ พัฒนาปัจจัยท่ีสนับสนุนอุตสาหกรรมสร้างสรรค์ให้เติบโต สามารถต่อยอดทุนวัฒนธรรมและเชื่อมต่อกับภาค การผลิตจรงิ เพื่อยกระดบั ความสามารถของผปู้ ระกอบการไทยใหส้ ามารถแขง่ ขันได้ในระดบั สากล 2535-2539 เศรษฐกจิ ไทยขยายตวั วิกฤตต้มยำ�กุ้งทำ�ให้เศรษฐกิจ 2560 จดั ตง้ั โครงการพฒั นาระเบยี งเศรษฐกจิ พเิ ศษภาคตะวนั ออก สูงจากนโยบายการลงทนุ โครงสรา้ ง ทรดุ ตวั กอ่ นทจ่ี ะฟนื้ ฟดู ว้ ยนโยบาย (ออี ซี )ี เปน็ แผนยทุ ธศาสตรภ์ ายใตไ้ ทยแลนด์4.0 ดว้ ยการพฒั นา พน้ื ฐานขนาดใหญ่ อาทิ โครงการ Dual Track Policy ทมี่ ุ่งเนน้ การ เชิงพ้ืนท่ีท่ีต่อยอดความสำ�เร็จมาจากแผนพัฒนาเศรษฐกิจ โทรศพั ทพ์ น้ื ฐาน 3 ลา้ นเลขหมาย กระตุ้นเศรษฐกิจภายในประเทศ ภาคตะวนั ออกหรอื Eastern Seaboard ซ่งึ ดำ�เนินมาตลอด โครงการพฒั นาพนื้ ทชี่ ายฝง่ั ทะเล ควบคู่ไปกับการส่งเสริมความ กว่า 30 ปที ่ีผ่านมา โดยมีเปา้ หมายหลักในการเติมเตม็ ภาพ ภาคใต้ โครงการรถไฟฟ้าขนส่ง สามารถของผู้ประกอบการไทย รวมการสง่ เสรมิ การลงทนุ ซง่ึ จะเปน็ การยกระดบั อตุ สาหกรรม มวลชนในเขตกรุงเทพมหานคร ให้กลับมาแข่งขันในเวทีสากล ของประเทศ เพม่ิ ความสามารถในการแขง่ ขนั และท�ำ ใหเ้ ศรษฐกจิ และโครงการทางด่วนยกระดับ ของไทยเติบโตได้ในระยะยาว รวมถึงนโยบายสนับสนุนการส่ง รฐั บาลตระหนกั ถงึ ความส�ำ คญั ของการใช้ ออกสินค้าอุตสาหกรรมท่ีใช้ฐาน ความคดิ สรา้ งสรรคเ์ ปน็ ปจั จยั ในการแขง่ ขนั คา่ แรงตา่ํ ภายใตเ้ ปา้ หมายการเปน็ ในโลกยคุ ใหม่ แผนพัฒนาเศรษฐกิจและ ประเทศอุตสาหกรรมใหม่ หรอื สังคมแห่งชาติฉบับท่ี 11 (2555-2559) NICS (New Industry Countries) และฉบับท่ี 12 (2560-2564) มกี ารบรรจุ เร่ืองเศรษฐกิจสร้างสรรค์เป็นหน่ึงใน ยทุ ธศาสตรก์ ารพฒั นาประเทศ จัดตั้งสำ�นักส่งเสริมนวัตกรรม นโยบายปฏริ ปู ระบบราชการ จัดตั้งศูนย์ส่งเสริมศิลปาชีพระหว่างประเทศ (องค์การ และสร้างมูลค่าเพ่ิมเพ่ือการค้า ทำ�ให้มกี ารจัดตั้งกระทรวง มหาชน) เพือ่ พัฒนางานผลติ ภณั ฑ์ศิลปหัตถกรรมพ้ืนบ้าน (เดิมชื่อศูนย์บริการออกแบบ) วฒั นธรรมข้ึนเป็น 1 ใน 20 ของไทยและส่งเสริมด้านการตลาดให้สามารถขยายตลาด ภายใตก้ รมสง่ เสรมิ การคา้ ระหวา่ ง กระทรวงหลักของประเทศ ท้ังในและต่างประเทศ ประเทศ กระทรวงพาณชิ ย์ เพอ่ื จัดตั้งสำ�นักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้ (องค์การ สนองนโยบายภาครัฐในการใช้ มหาชน) และศนู ยส์ รา้ งสรรค์งานออกแบบ (TCDC) เพอื่ กลยทุ ธก์ ารสรา้ งมลู คา่ เพม่ิ ให้กับ เป็นหน่วยงานพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ในด้านความคิด สินค้าส่งออกไทยเพ่ือให้แข่งขัน สร้างสรรค์และงานออกแบบ เพื่อนำ�ไปสู่การพัฒนาสินค้า ในตลาดโลกได้ และบริการท่ีมีคุณค่าและมูลค่าที่สามารถแข่งขันได้ ทดแทนการพึง่ พาต้นทนุ ค่าแรงตา่ํ CREATIVE THAILAND I 13

Cover Story : เรอ่ื งจากปก Photo by Amy Shamblen on Unsplash เร่ือง: พัณณติ า มติ รภกั ดี ต้ังแตจ่ ักรวาลภาพยนตรม์ าร์เวลจากฮอลลวี ดู ความนยิ มในรายการ The Mask Singer หน้ากากนกั รอ้ ง และ Master Chef Thailand มาจนถึงกระแสละครบพุ เพสันนิวาส และวงไอดอลอย่าง BNK48 ทกุ อยา่ งล้วนเป็นผลผลิตของเศรษฐกิจ สรา้ งสรรคท์ ง้ั สน้ิ ค�ำ วา่ “เศรษฐกจิ สรา้ งสรรค”์ หรอื Creative Economy ไมใ่ ชค่ �ำ ใหม่ แตเ่ ปน็ แนวคดิ การพฒั นาเศรษฐกจิ ท่ีมีประวัติยาวนาน และได้ถูกนำ�มาใช้เป็นหนึ่งในยุทธศาสตร์หลักในการพัฒนาประเทศของหลายๆ ประเทศช้ันนำ�ของโลก ไมว่ า่ จะเปน็ สหราชอาณาจักร สหรัฐอเมรกิ า ออสเตรเลีย ญป่ี ุน่ เกาหลีใต้ รวมถึงประเทศในภมู ภิ าคเอเชยี ตะวันออกเฉียงใต้ อยา่ งมาเลเซีย อนิ โดนีเซยี และประเทศไทยด้วย CREATIVE THAILAND I 14

เศรษฐกจิ สร้างสรรค์ (Creative Economy) ได้ สรา้ งสรรค์ เพ่อื จดั ทำ�เป็น Creative Economy บริการออกแบบ ซ่ึงร่วมถึงการออกแบบกราฟิก ถูกพูดถึงครั้งแรกในหนังสือของจอห์น ฮาวกินส์ Report อกี ดว้ ย เคร่อื งประดบั แฟชนั่ เฟอรน์ ิเจอร์ ของเล่น และ (JohnHowkins) ทมี่ ชี อื่ วา่ TheCreativeEconomy: แม้ว่าจะเป็นเพียงส่วนหน่ึงของเศรษฐกิจ ผลติ ภณั ฑ์อน่ื ๆ ด้วย How People Make Money from Ideas ซ่ึงจดั สร้างสรรค์ อุตสาหกรรมสร้างสรรค์หรือกลุ่ม สินค้าสร้างสรรค์หนึ่งช้ิน เช่น ซีดีซิงเกิล พิมพข์ ึน้ ในปี 2001 เพอื่ เผยแพร่แนวคดิ เกยี่ วกบั อุตสาหกรรมที่ดำ�เนินกิจกรรมทางเศรษฐกิจ เพลง “คกุ กเี้ สีย่ งทาย” ก่อนจะไปถึงมอื โอตะท้ัง ระบบเศรษฐกิจใหม่ ซ่ึงจะเข้ามาแทนท่ีระบบ เป็นการใช้ความคิดสร้างสรรค์ ซึ่งมีที่มาจาก หลายนั้น ต้องผ่านกระบวนการต่างๆ มากมาย เศรษฐกิจที่เน้นการผลติ (Manufacturing) และ พื้นฐานทางสังคมและบริบททางวัฒนธรรมของ หลังจากทน่ี อ้ งๆ BNK48 อดั เสียงเสรจ็ ไฟลเ์ พลง ใช้ทรัพยากรอันประกอบด้วยแรงงานและทุน แตล่ ะบคุ คล โดยน�ำ มากลน่ั กรองและผสมผสานกบั จะผ่านกระบวนการปรบั แต่งเสียง กอ่ นสง่ ต่อไป รปู แบบเก่าในทส่ี ดุ ดงั นนั้ เศรษฐกิจสรา้ งสรรค์ เครอ่ื งมอื ตา่ งๆ และเทคโนโลยสี มยั ใหม่ จนแปลง ผลติ เป็นแผน่ ซีดี บรรจุใสก่ ลอ่ ง และขนสง่ ไปยัง จงึ เปน็ ระบบเศรษฐกจิ ทพี่ งึ่ พาความคดิ สรา้ งสรรค์ ออกมาเปน็ สนิ คา้ และบรกิ ารทจี่ บั ตอ้ งได้ เกดิ เปน็ สถานที่จำ�หน่าย รวมถึงการทำ�โฆษณาและ จนิ ตนาการ และไอเดยี ใหม่ๆ ของปจั เจกบคุ คล ผลติ ภณั ฑส์ รา้ งสรรคท์ ม่ี คี วามใหมแ่ ละมลี กั ษณะ การตลาดต่างๆ อีกด้วย ทำ�ให้เห็นได้ว่าเม่ือ ในการสรา้ งมลู คา่ เพมิ่ ทางเศรษฐกจิ และมคี วาม เฉพาะตัว ซ่ึงอาจเกิดจากการนำ�ภูมิปัญญาใน นกั สรา้ งสรรค์ นกั ออกแบบ หรอื ผปู้ ระกอบธรุ กิจ หมายครอบคลุมทุกกิจกรรมในระบบเศรษฐกิจ ท้องถิ่นมาปรับปรุงให้เข้ากับยุคสมัย หรือการ สร้างสรรค์ (Creative Business) ได้คดิ ค้นหรือ ทั้งน้ี กิจกรรมดังกล่าวอาจมีองค์ประกอบเชิง เตมิ แตง่ แนวคดิ เชงิ สรา้ งสรรคบ์ นบรบิ ทของสงั คม ออกแบบสินค้าและบริการใหม่ขึ้นมานั้น กอ่ นจะ วฒั นธรรมหรอื ไมม่ กี ไ็ ด้ ซง่ึ จะกวา้ งกวา่ การพฒั นา และวฒั นธรรมกไ็ ด้ เชน่ กระเปา๋ ถอื ลายผา้ ขาวมา้ นำ�ไปขายหรือส่งมอบบริการดังกล่าวให้แก่ อตุ สาหกรรมวฒั นธรรม (Cultural Industry) และ ละครแดจังกึม เป็นต้น ดังนั้น อุตสาหกรรม ผบู้ รโิ ภคและกลมุ่ เปา้ หมาย ตอ้ งอาศยั อตุ สาหกรรม อตุ สาหกรรมสรา้ งสรรค์ (Creative Industries) ท่ี สร้างสรรค์ท่ีเป็นแกนหลัก (Core Creative อื่นไปตลอดเส้นทาง ดังน้ัน อุตสาหกรรม มุ่งเน้นการผันศิลปะและวัฒนธรรมให้กลายเป็น Industries) ซ่ึงเป็นจุดเร่ิมต้นของกระบวนการ สรา้ งสรรคจ์ งึ ไมส่ ามารถท�ำ งานเดย่ี วๆ ได้ แตก่ าร อตุ สาหกรรมทผ่ี ลติ สนิ คา้ และบรกิ ารเชงิ วฒั นธรรม ผลติ สนิ คา้ และบรกิ ารสรา้ งสรรค์ จงึ หมายรวมถงึ เพมิ่ มลู คา่ ของความคดิ สรา้ งสรรคจ์ ะเกดิ ขนึ้ โดย และสง่ ออกผา่ นเครอ่ื งมอื ทางสอื่ ซง่ึ หลายๆ ประเทศ งานฝมี อื และหตั ถกรรม ศลิ ปะการแสดง ทศั นศลิ ป์ ผา่ นหว่ งโซค่ ณุ คา่ (ValueChain) ซง่ึ ประกอบดว้ ย ได้ใช้เป็นแนวทางในการส่งออกวัฒนธรรมของ ดนตรี ภาพยนตรแ์ ละวดิ ที ศั น์ การพมิ พ์ การผลติ 3 ส่วน คืออุตสาหกรรมสร้างสรรค์ อตุ สาหกรรม ประเทศไปสู่สากล รายการโทรทัศน์และวิทยุกระจายเสียง การ การผลติ หรอื สนบั สนนุ การผลติ และอตุ สาหกรรม แนวคิดการพัฒนาอุตสาหกรรมสร้างสรรค์ โฆษณา การออกแบบสถาปัตยกรรม และการให้ ทเี่ กีย่ วขอ้ งกับการจัดจำ�หนา่ ย ได้ริเร่ิมและใช้มาต้ังแต่ปี 1998 โดยกระทรวง วัฒนธรรม ส่อื และการกีฬา (Department of มิติของอตุ สาหกรรมสรา้ งสรรค์ Culture, Media and Sport: DCMS) ของสหราช อาณาจักร ผา่ นนโยบาย “Cool Britannia” ท่ี ผลักดนั วงดนตรี Spice Girls ซีรสี ์ Doctor Who ดีไซเนอรอ์ เลก็ ซานเดอร์ แมคควีน (Alexander McQueen) และเฟอร์นิเจอร์ Habitat ฯลฯ ทง้ั หมดลว้ นเปน็ ผลติ ผลของอตุ สาหกรรมสรา้ งสรรค์ ท้ังสนิ้ มาจนถงึ นโยบายที่หน่วยงานต่างๆ ของ อังกฤษส่งเสริมอยู่ในปัจจุบันอย่าง “Create Together” และลา่ สดุ คอื “Createch” แนวคดิ น้ี ได้แพร่กระจายไปสู่นานาประเทศ และเกิดเป็น นโยบายต่างๆ เชน่ “Cool Japan” ของญ่ปี ่นุ และ “Creative Korea” ของเกาหลใี ต้ เปน็ ต้น นอกจากน้ี ยงั เปน็ ทส่ี นใจขององคก์ รระดับสากล อยา่ ง UNESCO ซงึ่ จะมอบรางวลั เมอื งสรา้ งสรรค์ (Creative City) ในหลากหลายสาขา เชน่ ด้าน หัตถกรรมและศิลปะพื้นบ้าน ด้านการออกแบบ ด้านอาหาร เป็นต้น ให้แก่เมืองต่างๆ ทั่วโลก และ UNCTAD ทีร่ วบรวมสถติ กิ ารคา้ ของผลติ ภณั ฑ์ CREATIVE THAILAND I 15

เนอื่ งจากความส�ำ เรจ็ ของการพฒั นาเศรษฐกจิ นอกจากจะช่วยยกระดับและเพิ่มมูลค่าให้ ซึ่งจะช่วยดึงดูดการลงทุนและการท่องเที่ยว สร้างสรรค์ในหลายๆ ประเทศท่ัวโลก ทำ�ให้ กับภาคเศรษฐกิจจริงแล้ว การพัฒนาคลัสเตอร์ สง่ ผลใหเ้ มอื งไดร้ บั การพฒั นาอยา่ งยง่ั ยนื อกี ดว้ ย เส้นแบ่งระหว่างอุตสาหกรรมสร้างสรรค์กับ อุตสาหกรรมสร้างสรรค์ และชุมชนสร้างสรรค์ ทงั้ นี้ การพฒั นาเศรษฐกจิ สรา้ งสรรคเ์ พอ่ื ให้ อตุ สาหกรรมอ่ืนๆ ทีผ่ ลิตสนิ คา้ และบริการ หรอื (Creative Community) ทเ่ี กิดจากการรวมกลุ่ม เกดิ ประโยชนต์ อ่ สงั คมและเศรษฐกจิ ของประเทศ ทเี่ รยี กรวมกนั วา่ ภาคเศรษฐกจิ จรงิ (RealSector) กันของศิลปิน นักออกแบบและธรุ กจิ สร้างสรรค์ ในองค์รวมน้ัน เริ่มต้นจากความคิดสร้างสรรค์ กลายเป็นเส้นบางๆ ประกอบกับวิทยาศาสตร์ ยังส่งผลดีต่อการพัฒนาพื้นท่ีเมือง (Urban ของคน อาจถือไดว้ า่ เปน็ ทรพั ยากรที่ไมม่ ีต้นทนุ เทคโนโลยี และวิทยาการท่ีทันสมัย ทำ�ให้ Space) อีกด้วย เช่น การเปลี่ยนโรงงานผลิต แต่ในความเป็นจริงแล้ว ทุนมนุษย์ (Human อุตสาหกรรมสร้างสรรค์เข้าไปมีส่วนในการเพ่ิม ไฟฟ้าเก่าท่ีตั้งอยู่ริมแม่นํ้าเทมส์ใจกลางกรุง Capital) เป็นสิ่งสำ�คัญท่ีทุกคนไม่ควรมองข้าม มลู คา่ ใหแ้ กผ่ ลติ ภณั ฑข์ องภาคการผลติ และภาค ลอนดอน ให้กลายเป็นพิพิธภัณฑ์ศิลปะ Tate เพราะถ้าปราศจากไอเดียและทักษะของคนแล้ว บริการอ่ืนๆ ถึงแม้ว่าจะไม่ได้เกี่ยวข้องโดยตรง Modern และโรงงานยาสูบเก่าในกรุงไทเป การพัฒนาเศรษฐกิจสร้างสรรค์ย่อมเป็นไปด้วย กับภาคสร้างสรรค์ (Creative Sector) หรือ ไต้หวัน ให้กลายเปน็ Songshan Cultural and ความยากลำ�บาก จึงเป็นที่มาของแนวคิดการ สนิ ทรัพย์ทางวัฒนธรรม (Cultural Assets) เลย Creative Park หรอื การพฒั นา Poblenou ซง่ึ เปน็ พัฒนาชนช้ันสรา้ งสรรค์ (Creative Class) ของ กต็ าม เช่น การเปลี่ยนการเกษตรแบบดั้งเดิมให้ ยา่ นอตุ สาหกรรมเกา่ ของเมอื งบารเ์ ซโลนา ใหเ้ ปน็ รชิ าร์ด ฟลอรดิ า (Richard Florida) ในหนงั สอื กลายเปน็ การเกษตรอจั ฉริยะ (Smart Farming) ศูนย์รวมความคิดสร้างสรรค์ (Creative Hub) The Rise of the Creative Class และแนวคิดการ ดว้ ยการน�ำ ความคดิ สรา้ งสรรคแ์ ละเทคโนโลยี ไป เป็นต้น การใช้ประโยชน์ของพ้ืนท่ีว่างและฟ้ืนฟู พฒั นาเมอื งสรา้ งสรรคข์ องชารล์ ส์ แลนดรี (Charles พัฒนากระบวนการผลิต ลดต้นทุน และเพิ่ม อาคารเก่า (Regeneration) และย้ายกลุ่มคน Landry) ในหนังสอื The Art of City Making ท่ี มูลค่าผลผลิต เป็นต้น ซ่ึงในหลายประเทศให้ ทำ�งานสร้างสรรค์เข้าไปนั้น ส่งผลให้เกิดการ น�ำ เสนอประเดน็ ทคี่ ลา้ ยกนั คอื คนสรา้ งสรรคต์ อ้ ง ความสำ�คัญ และออกนโยบายที่ส่งเสริมการ พัฒนาพื้นท่ีโดยรอบ โดยโครงการในลักษณะ ถูกดึงดูดด้วยความเหมาะสมของพ้ืนที่หรือเมือง ทำ�งานร่วมกันของอุตสาหกรรมสร้างสรรค์กับ เดียวกันน้ียังมีให้เห็นในอีกหลายพื้นที่และเมือง และสิง่ แวดล้อมท่ีเออ้ื ให้เกดิ การสร้างสรรค์ หรือ ภาคอตุ สาหกรรมอน่ื ๆ เชน่ นโยบายทส่ี นบั สนนุ ให้ เกิดเป็นย่านสรา้ งสรรค์ (Creative District) และ ท่ีเรียกว่านิเวศสร้างสรรค์ (Creative Ecology) เกดิ การเชอ่ื มโยงเขา้ หากนั หรอื Crossover ระหวา่ ง เมอื งสรา้ งสรรค์(CreativeCity) เปน็ การสนบั สนนุ นั่นเอง นักออกแบบกับธุรกิจอื่นๆ ของเนเธอร์แลนด์ เอกลักษณ์ทางวัฒนธรรม (Cultural Identity) เปน็ ตน้ และสง่ เสรมิ ภาพลกั ษณท์ ด่ี ขี องเมอื งและประเทศ Songshan Cultural and Creative Park commons.wikimedia.org Poblenou flickr.com/photos/Joan Tate Modern CREATIVE THAILAND I 16

ในการพฒั นานเิ วศสร้างสรรค์ ไม่ใชแ่ คก่ าร จะเห็นได้ว่านโยบายส่งเสริมเศรษฐกิจ ทนุ ของผปู้ ระกอบการ การเพิ่มมาตรการปกป้อง สร้างกฎระเบียบและโครงสร้างพ้ืนฐานต่างๆ สร้างสรรค์ท่ีสหราชอาณาจักรใช้ต่อเนื่องกัน ทรพั ย์สนิ ทางปญั ญา การส่งเสริมความสามารถ ขนึ้ มา เพอ่ื สง่ เสรมิ ธรุ กจิ สรา้ งสรรคแ์ ละเพมิ่ มลู คา่ ท�ำ ใหอ้ ตุ สาหกรรมสรา้ งสรรคเ์ ตบิ โตและเปน็ ก�ำ ลงั ในการส่งออกของธุรกิจ และการลงทุนใน ผลิตภัณฑ์เท่าน้ัน แต่ต้องรวมถึงการพัฒนา สำ�คัญในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจของประเทศ โครงสร้างพ้ืนฐานเพ่ือสร้างคลัสเตอร์สร้างสรรค์ ทรัพยากรมนุษย์ ผ่านการสร้างบรรยากาศ ตลอดมา โดยนโยบายล่าสุดที่ดำ�เนินการอยู่ใน (Creative Clusters) ทัง้ น้ี มีเป้าหมายใหภ้ ายใน สรา้ งสรรค์ ทง้ั จากโครงสรา้ งพน้ื ฐานดา้ นศลิ ปะและ ปัจจุบัน ถูกรวบรวมไว้ในเอกสาร Industrial ปี 2023 อตุ สาหกรรมสร้างสรรค์สามารถส่งออก วฒั นธรรม เช่น พพิ ธิ ภณั ฑ์ หอศลิ ปะ ห้องสมดุ Strategy: Creative Industries Sector Deal ซง่ึ ได้เพิ่มขึ้นถึง 50% สร้างมูลค่าเพิ่มให้เศรษฐกิจ ศูนย์การเรียนรู้ โรงละคร เป็นต้น ซ่ึงจะช่วย เป็นส่วนหนึ่งของ Industrial Strategy White 150 พันล้านปอนด์ มีการจ้างงานเพ่ิมขึ้นอีก กระต้นุ จนิ ตนาการ เอ้ืออ�ำ นวยตอ่ การคิดสงิ่ ใหม่ Paper ของรฐั บาลทมี่ งุ่ เนน้ การยกระดบั อตุ สาหกรรม 600,000 คน และลดช่องว่างของกิจกรรมของ และการปฏิรูปการศึกษาในทุกระดับ ซึ่งจะช่วย ตา่ งๆ รวมถงึ อตุ สาหกรรมสรา้ งสรรค์ มแี นวทาง ธุรกิจสร้างสรรค์ท่ียังคงกระจุกตัวอยู่ในเขตทาง ใหค้ นมีทักษะและความร้ใู นสหสาขาวิชา เพ่อื น�ำ การพัฒนาท่ีมาจากรากฐานของประสิทธิภาพ ตะวันออกเฉียงใต้ของอังกฤษ ให้กระจายตัวไป ไปตอ่ ยอดเปน็ ธรุ กจิ หรอื ใชป้ ระกอบอาชพี ได้ โดย ทางการผลิต (Foundations of Productivity) ยงั สว่ นทเ่ี หลอื ของสหราชอาณาจกั รดว้ ย สง่ิ เหลา่ นตี้ อ้ งอาศยั การสง่ั สมและเพมิ่ พนู มาเปน็ 5 ด้าน คือความคิด (Ideas) คน (People) อีกประเทศท่ีให้ความสำ�คัญกับการพัฒนา เวลานาน ในกรณขี องสหราชอาณาจกั รทส่ี ามารถ โครงสรา้ งพน้ื ฐาน (Infrastructure) สิง่ แวดลอ้ ม เศรษฐกิจสร้างสรรค์ไม่แพ้ประเทศใดในโลกคือ พฒั นาอตุ สาหกรรมสรา้ งสรรค์ ใหข้ นึ้ มาเปน็ หนง่ึ ทางธุรกิจ (Business Environment) และสถานที่ อนิ โดนเี ซยี เพอ่ื นบา้ นในภมู ภิ าคเอเชยี ตะวนั ออก ในอตุ สาหกรรมทเี่ ตบิ โตเปน็ สองเทา่ ของอตั ราการ (Places) โดยในสว่ นทีเ่ กี่ยวขอ้ งกับอุตสาหกรรม เฉียงใตข้ องไทย รฐั บาลของอนิ โดนีเซยี ได้จดั ต้ัง เจรญิ เตบิ โตในภาพรวมของประเทศ สร้างมลู คา่ สร้างสรรค์กล่าวถึงนโยบายที่รัฐบาลจัดไว้ให้แก่ องค์กรขึ้นมาเพ่ือส่งเสริมการพัฒนาเศรษฐกิจ เพ่ิมทางเศรษฐกิจสูงถึง 91.8 พันล้านปอนด์ ธุรกิจสรา้ งสรรคด์ ังต่อไปนี้ คอื การสนับสนนุ การ สร้างสรรค์เมื่อปี 2016 ภายใต้ช่ือ Badan (ปี 2016) และมกี ารจา้ งงานทง้ั หมด 3.12 ลา้ นคน วิจัยและพัฒนา (R&D) เพื่อสร้างนวัตกรรม Ekonomi Kreatif Indonesia (BEKRAF) หรือ (ปี 2017) ซึ่งแบ่งเป็นอาชพี สร้างสรรค์ (Creative การสร้างความร่วมมือระหว่างมหาวิทยาลัยและ Indonesian Creative Economy Agency และ Occupations) สูงถึง 2.19 ล้านคน ทงั้ นี้ ทเ่ี หลือ ธุรกิจสร้างสรรค์ การเพ่ิมจำ�นวนและทักษะของ มุ่งเน้นการสร้างระบบนิเวศเศรษฐกิจสร้างสรรค์ อกี 929,000 คน เปน็ อาชีพสายงานสนบั สนนุ ที่ บุคลากรสร้างสรรค์ที่จะเข้าสู่ตลาดแรงงาน (CreativeEconomyEcosystem) ขน้ึ ซง่ึ แบง่ ออก ท�ำ งานอยูใ่ นอุตสาหกรรมสรา้ งสรรค์ การปรับปรุงกฎระเบียบด้านการเข้าถึงแหล่งเงิน เปน็ 6 ดา้ น คอื การวจิ ยั การศกึ ษาและการพฒั นา Photo by Vita Marija Murenaite on Unsplash CREATIVE THAILAND I 17

(Research, Education and Development) สรา้ งสรรค์ วัฒนธรรม และบริการที่มีมูลค่าสูง ความสามารถในการแข่งขันทางเศรษฐกิจของ การเขา้ ถึงทุน (Access to Capital) โครงสร้าง (Creative, Culture and High Value Services) ประเทศ พน้ื ฐาน(Infrastructure) ทรพั ยส์ นิ ทางปญั ญา สทิ ธิ สกู่ ารเป็นกลุม่ อุตสาหกรรมเป้าหมายใหม่ (New แนวคิดเบือ้ งตน้ ในการดำ�เนนิ งานของ CEA และกฎหมาย (Intel ectual Property, Rights and S-Curve) ควบคไู่ ปกบั อตุ สาหกรรมอน่ื เชน่ ดจิ ทิ ลั อยู่ภายใต้กรอบการพัฒนาองค์ประกอบของ Regulations) และความสัมพนั ธร์ ะหว่างสถาบัน เป็นต้น เปน็ หน่งึ ในเครอ่ื งมอื ส�ำ คัญของรฐั บาลที่ เศรษฐกิจสร้างสรรค์ 3 ส่วน คือสินทรัพย์ทาง และองคก์ รในระดบั ภูมภิ าค (Institutional and จะขบั เคลือ่ นเศรษฐกิจไทยไปสอู่ นาคต วัฒนธรรม (Cultural Assets) ภาคอตุ สาหกรรม Regional Relations) โดยมเี ป้าหมายเพื่อเปลีย่ น เมื่อวันที่ 14 สิงหาคม 2561 ท่ีผ่านมา สร้างสรรค์ (Creative Industries Sector) และ อินโดนีเซียให้เป็นประเทศท่ีมีระบบเศรษฐกิจ ประเทศไทยไดม้ หี นว่ ยงานใหมเ่ กดิ ขนึ้ ภายใตช้ อ่ื ภาคเศรษฐกจิ จริง (Real Sector) โดยมแี นวทาง สรา้ งสรรค์ชน้ั น�ำ แห่งหนงึ่ ของโลกภายในปี 2030 “ส�ำ นกั งานสง่ เสรมิ เศรษฐกจิ สรา้ งสรรค์(องคก์ าร หลักอยู่ 2 ประการ แนวทางแรกคือการส่งเสรมิ กลับมาทป่ี ระเทศไทย จากแรงผลักดันของ มหาชน)” หรอื CreativeEconomyAgency(CEA) กิจกรรมทางเศรษฐกิจของภาคอุตสาหกรรม TCDC และสำ�นักงานคณะกรรมการพัฒนาการ โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อขับเคล่ือนการพัฒนา สรา้ งสรรคใ์ หข้ ยายตวั เพมิ่ ขน้ึ โดยจะใชส้ นิ ทรพั ย์ เศรษฐกจิ และสงั คมแหง่ ชาติ หรอื สภาพฒั น์ ท�ำ ให้ เศรษฐกจิ สรา้ งสรรค์ ผา่ นการสรา้ งปจั จยั สนบั สนนุ ทางวัฒนธรรมและภูมิปัญญาท้องถิ่นหรือไม่ก็ได้ แนวคิดของเศรษฐกิจสร้างสรรค์ได้ถูกบรรจุไว้ใน ตา่ งๆ การสง่ เสรมิ การใชค้ วามคดิ สรา้ งสรรคแ์ ละ รวมถึงผลิตภัณฑ์ของภาคเศรษฐกิจอื่น และ แผนพฒั นาเศรษฐกจิ และสงั คมแหง่ ชาติ ฉบบั ท่ี11 นวัตกรรม การสร้างพ้ืนท่ีต้นแบบที่เอ้ือต่อการ แนวทางที่สองคือการพัฒนารูปแบบการบูรณา (พ.ศ.2555-2559) จากตอนนน้ั เปน็ ตน้ มา รฐั บาลไทย สรา้ งสรรคแ์ ละเรม่ิ ตน้ ธรุ กจิ รวมถงึ ยา่ นเศรษฐกจิ การระหวา่ งกจิ กรรมในทกุ ภาคสว่ นใหซ้ อ้ นทบั กนั ในยุคสมัยต่างๆ ให้ความสำ�คัญกับการพัฒนา สรา้ งสรรค์ การรวบรวมขอ้ มลู และสถติ ทิ เ่ี กยี่ วขอ้ ง เพอื่ ใหก้ จิ กรรมของอตุ สาหกรรมสรา้ งสรรคส์ รา้ ง เศรษฐกิจสร้างสรรค์เร่ือยมาจนถึงปัจจุบันที่ การประสานความร่วมมือกับหน่วยงานอื่น และ มลู คา่ เพม่ิ ใหก้ บั ผลติ ภณั ฑท์ กุ ประเภท ทง้ั ในสว่ น แนวคิดประเทศไทย 4.0 ได้ถูกนำ�มาใช้ เพื่อ การพฒั นาผปู้ ระกอบการใหน้ �ำ ความคดิ สรา้ งสรรค์ ของวฒั นธรรมและภาคเศรษฐกจิ จริงด้วย สร้างเคร่ืองยนต์ขับเคลื่อนเศรษฐกิจใหม่ (New มาสร้างคณุ ค่าและมูลค่าเพมิ่ (Value Creation) Engine of Growth) และการยกระดบั อตุ สาหกรรม ให้แกส่ นิ ค้าและบรกิ าร เพือ่ ยกระดับและเพม่ิ ขดี แนวทางท่ี 1 : การสง่ เสรมิ กจิ กรรมทางเศรษฐกจิ ของภาคอตุ สาหกรรมสรา้ งสรรคใ์ หข้ ยายตวั สแนรา้วงทสารงรทคี่ 2ส์ ร:า้ บงูรมณลู าคก่าาเพรริ่มะใหหวก้ ่าับงผกลจิ ิตกภรรัณมฑในท์ ทุกกุปภราะคเภสท่วน เพอ่ื ให้กจิ กรรมของอุตสาหกรรม CREATIVE THAILAND I 18

อยา่ งไรกต็ าม การพฒั นาเศรษฐกจิ สรา้ งสรรคก์ ไ็ มม่ สี มการ ท่ตี ายตัวหรือสูตรสำ�เร็จใดๆ แนวทางการก�ำ หนดนโยบาย พฒั นาในประเทศตา่ งๆ จงึ ลว้ นแตกต่างกันไปตามบรบิ ททาง วัฒนธรรม สังคม และเศรษฐกิจของประเทศน้ันๆ แนว นโยบายที่ใช้ในสหราชอาณาจักร ญ่ีปุ่น เกาหลีใต้ หรือ ประเทศอื่นๆ ไม่ว่าจะในยุคสมัยไหน ก็ไม่อาจจะนำ�มาใช้ กับประเทศไทยได้ทั้งหมด เราทำ�ได้เพียงแค่เรียนรู้ ศึกษา และทำ�ความเข้าใจลักษณะเฉพาะของแต่ละประเทศ และ น�ำ ประสบการณท์ งั้ ทปี่ ระสบความส�ำ เรจ็ และความผดิ พลาด ของประเทศอนื่ มาเป็นบทเรยี นและปรบั ใช้ให้เขา้ กบั บรบิ ท ของประเทศไทย เพอ่ื ใหเ้ ศรษฐกจิ สรา้ งสรรคก์ ลายเปน็ หนง่ึ ใน เครือ่ งมอื ส�ำ คัญของการพฒั นาเศรษฐกจิ และสงั คม รวมถงึ ยกระดบั คณุ ภาพชีวิตของคนไทยทกุ คนตอ่ ไป IโทiบPnnดoม่ทีfdoยbาคu.l:geวCstoาnบrriมeoveท.aushค“tkSDiวBve/าiaescมtsบretiIocnทl“idtrnคCIeuDวsrsาeeBtSมraeatiuetcl”i“dsvoBeyโCmeดkooiEยnrncuagonHfHcDtnMhooielenmvGจgCeyาolioกKtv-ypoe’tnssrhนngCCeอ้m’corsมeernนeCand�aำtrtuieปvtciจaeรviาชvัteiHกevญineeCาtdahพIrurneetอ่s”dactrurtโiตeiesดvtaอ่serย.iยetciESvอsocu”eด.ozuiเanโnศkดdnoรยnumษesฐCytrกWieEeจิ cnasสot.lcreรesา้oysงs.fจtuสoeาkรrmกร/Cค”tu”hบ์ จletทาuโsคดกrpaวยatlhาcPมNeeojaasli“.nckcUyayoKarmtRraCaep/trsบheoeaทsaNttคr.iccivyวoheoา,mmมOUp/n“voIieบnvnrdeทvgurคisesiวttจwyrาiาa-มกoFlfaS“stHcHmraotosatwneragtgsBnmyaKd:roeCcFn.ecirggelooua.ntจrtheiaาvs’กe”/s CREATIVE THAILAND I 19

Insight : อินไซต์ เร่อื ง: ภารุต เพญ็ พายพั การพัฒนาทางเทคโนโลยีในยุคแห่งการปฏิวัติอุตสาหกรรมครั้งท่ี 4 เป็น ปรากฏการณ์ท่ีก่อตัวข้ึนควบคู่กับการเกิดของกลุ่มผู้ประกอบการยุคใหม่ หรือ “สตารท์ อัพ” ที่สรา้ งนวตั กรรมเพือ่ ตอบโจทย์ผบู้ รโิ ภคและลกู ค้า ด้วยโมเดลทาง ธุรกจิ ทม่ี ศี กั ยภาพการเตบิ โตแบบก้าวกระโดด “ความคดิ สรา้ งสรรค”์ เกยี่ วขอ้ งกบั กลมุ่ ผปู้ ระกอบการ ไปจากเดิม ท้ังน้ี “ความคดิ สร้างสรรค์” ถอื เป็น รนุ่ ใหมเ่ หลา่ นอ้ี ยา่ งไร และพวกเขาจะกลายเปน็ ผมู้ ี ทกั ษะส�ำ คัญ 1 ใน 3 อันดบั แรกท่จี ำ�เป็นต่อการ บทบาทส�ำ คญั ในการขบั เคลอ่ื นเศรษฐกจิ สรา้ งสรรค์ อยู่รอดของแรงงานและผู้ประกอบการยุคใหม่ ไดม้ ากหรอื นอ้ ยเพยี งใด เพราะถึงแม้ว่าระบบหุ่นยนต์และปัญญาเสมือน จะช่วยให้การดำ�เนินกิจกรรมทางเศรษฐกิจใน สรา้ งสรรค์ในความผนั ผวน หลากหลายดา้ นทม่ี แี บบแผนชดั เจนอยแู่ ลว้ เกดิ ขน้ึ ได้อย่างรวดเร็วและมีประสิทธิภาพมากกว่า จากการสำ�รวจความคิดเห็นบริษัทชั้นนำ�ต่างๆ แรงงานมนุษย์ แต่เทคโนโลยีเหล่าน้ันยังคงไม่ จากนานาประเทศ สภาเศรษฐกิจโลก (World สามารถ “สร้างสรรค”์ ไดม้ ากเท่ามนษุ ย์ EconomicForum) ไดว้ เิ คราะหใ์ หเ้ หน็ ถงึ ทกั ษะใน เมื่อวิเคราะห์ถึงผลกระทบของการพัฒนา การประกอบอาชพี ทจ่ี �ำ เปน็ ในยคุ ปฏวิ ตั อิ ตุ สาหกรรม ระบบปญั ญาเสมือน เทคโนโลยคี วามจรงิ เสมอื น ครง้ั ที่4 โดยการเกดิ ขนึ้ ของระบบหนุ่ ยนตอ์ จั ฉรยิ ะ (Virtual Reality) เทคโนโลยีความจริงเสริม (Smart Robotics) และปญั ญาเสมอื น (Artificial (AugmentedReality) และบลอ็ กเชน(Blockchain) Inteligence) จะเขา้ มาแยง่ งานของมนษุ ยใ์ นบาง ทม่ี ตี อ่ เศรษฐกจิ สรา้ งสรรค์ สภาเศรษฐกจิ โลกไดช้ ้ี สาขาอาชีพ แต่ในขณะเดียวกันก็จะก่อให้เกิด ใหเ้ หน็ ถงึ โอกาสและความทา้ ทายของผปู้ ระกอบการ สตารท์ อพั ใหมๆ่ และสรา้ งงานในรปู แบบทแ่ี ตกตา่ ง CREATIVE THAILAND I 20

รนุ่ ใหมใ่ นการปรบั ตวั ใหเ้ ทา่ ทนั ความผนั ผวนตา่ งๆ และสตาร์ทอัพที่สร้างมูลค่าเพิ่มทางเศรษฐกิจ Createch ส่วนใหญ่จะเป็นธุรกิจขนาดเล็กและ ในดา้ นหนง่ึ การพฒั นาเทคโนโลยเี หลา่ นไี้ ดส้ รา้ ง ด้วยการผสมผสาน “ความคิดสร้างสรรค์” กับ ธรุ กจิ สตารท์ อพั นอกจากน้ี กลมุ่ ผูป้ ระกอบการ ความเปน็ ไปไดใ้ นการใชท้ กั ษะความคดิ สรา้ งสรรค์ “เทคโนโลยี” Createch ยงั สรา้ งมลู คา่ เพม่ิ ทางเศรษฐกจิ ใหแ้ ก่ ในรูปแบบใหม่ๆ เพื่อสร้างประสบการณ์ที่น่า สภาอุตสาหกรรมสร้างสรรค์ประจำ�สหราช ประเทศในระดับที่สงู ถงึ 3.6 พันล้านปอนด์ พงึ พอใจให้แก่ผู้บริโภคอย่างมีประสิทธิภาพมาก อาณาจกั รไดน้ ยิ ามผปู้ ระกอบการในสาขาCreatech ย่ิงข้นึ โดยผปู้ ระกอบการรุ่นใหม่ หรือสตาร์ทอัพ วา่ เปน็ กลมุ่ ผปู้ ระกอบการทใ่ี ชค้ วามคดิ สรา้ งสรรค์ สร้างสรรค์ไทย + สามารถสร้างนวัตกรรมและปรับใช้เทคโนโลยี (อยา่ งเชน่ การออกแบบ การเลา่ เรอ่ื ง และการแสดง เทคโนโลยีต่างประเทศ ต่างๆ เพ่ือตอบโจทย์ความต้องการในเชิงส่วน เป็นต้น) และเทคโนโลยีสมัยใหม่ เป็นปัจจัย บุคคล (Personalization) มากยง่ิ ข้นึ รวมทัง้ ยงั การผลิตท่ีสำ�คัญ เพื่อพัฒนาสินค้าและบริการ เพอ่ื ขบั เคลอ่ื นเศรษฐกจิ ดว้ ยนวตั กรรม คงไมผ่ ดิ ท่ี สามารถสื่อสารและจัดจำ�หน่ายสินค้าแก่ลูกค้า โดยผู้ประกอบการ Createch มักมีกิจการที่ จะกลา่ ววา่ ประเทศไทยจะตอ้ งคน้ หาสว่ นผสมทล่ี งตวั กลมุ่ เปา้ หมายในวงทก่ี วา้ งยง่ิ ขน้ึ ดว้ ยตน้ ทนุ การผลติ เก่ียวข้องกับอุตสาหกรรมบันเทิง อุตสาหกรรม ของความคิดสร้างสรรค์กับเทคโนโลยีสมัยใหม่ และตน้ ทนุ การขยายกจิ การทต่ี า่ํ ลง อยา่ งไรกต็ าม ค้าปลีก อุตสาหกรรมวัฒนธรรม อุตสาหกรรม อย่างไรกต็ าม คงไมจ่ ำ�เปน็ เสมอไปที่ไทยจะต้อง หากไม่มีการวางแผนและบริหารจัดการระบบ ออกแบบ และอุตสาหกรรมโฆษณา รวมทั้งใน ลอกเลยี นแบบการก�ำ หนดสาขาอตุ สาหกรรมใหม่ นิเวศ (Ecosystem) ทางเศรษฐกิจให้เหมาะสม บางกิจการยังเก่ียวข้องกับอุตสาหกรรมการ เชน่ Createch ในสหราชอาณาจกั ร หากพจิ ารณา ก็อาจส่งผลให้การพัฒนาเทคโนโลยีกลายเป็น ทอ่ งเทย่ี ว อตุ สาหกรรมสขุ ภาพ และอตุ สาหกรรม จากบรบิ ททางประวตั ศิ าสตรก์ ารพฒั นาเศรษฐกจิ อปุ สรรคของผปู้ ระกอบการในสาขาอตุ สาหกรรม การเงินอกี ดว้ ย ของประเทศไทย ซึง่ อยใู่ นฐานะผู้ “รอรบั ” การ สร้างสรรคก์ เ็ ปน็ ได้ หากเปรียบเทียบกับอุตสาหกรรมลูกผสมที่ ถา่ ยทอดทางเทคโนโลยจี ากตา่ งประเทศมาตลอด เกดิ ขน้ึ ใหมอ่ ยา่ งเชน่ “FinTech” และ “HealthTech” โจทยห์ ลกั ในปจั จบุ นั คงไดแ้ กก่ ารคน้ หาวา่ “ใครบา้ ง” “Createch”… สภาอตุ สาหกรรมสรา้ งสรรคแ์ หง่ สหราชอาณาจกั ร ในระบบเศรษฐกจิ ไทยทจ่ี ะสามารถพฒั นาโมเดล อุตสาหกรรมใหม่ทเี่ พงิ่ สร้าง ยอมรับวา่ Createch ยังคงอย่ใู นช่วงตั้งไข่ โดย ธุรกจิ ใหมๆ่ ทผ่ี สมผสานความคดิ สรา้ งสรรค์ที่มี ถงึ แมห้ นว่ ยงานหลายภาคสว่ นจะเรม่ิ เหน็ เคา้ ลาง อยู่ในสังคมไทยเข้ากับการปรับใช้เทคโนโลยีท่ี ในสภาวะทกี่ ารปฏวิ ตั อิ ตุ สาหกรรมครงั้ ท่ี 4 ยงั คง การกอ่ ตัวของอตุ สาหกรรมดังกลา่ วแล้ว แต่การ เกดิ ขน้ึ แลว้ ในตา่ งประเทศ และ “ใครบา้ ง” ในระบบ ก่อให้เกิดความผันผวน โดยไม่แน่ชัดว่าผู้ใดจะ กำ�หนดขอบเขตกิจกรรมทางเศรษฐกิจและการ เศรษฐกิจไทยที่พร้อมจะลงทุน ลงแรง และท่ี เป็นผู้ได้รบั ประโยชน์ และผ้ใู ดจะกลายเปน็ ผู้เสีย ชี้วัดผลกระทบทางเศรษฐกิจของอุตสาหกรรม สำ�คัญ คอื พร้อมเสยี่ งทจ่ี ะลองผิดลองถกู ในการ ประโยชน์ คงเป็นหน้าที่ของหน่วยงานภาครัฐ ดังกลา่ วยงั คงอยใู่ นระยะแรกเรม่ิ เท่าน้ัน ในแงน่ ี้ ค้นหาสว่ นผสมทล่ี งตวั นี้ และผู้มีส่วนได้เสียในประเทศต่างๆ ท่ีจะร่วม สภาอุตสาหกรรมสร้างสรรค์ประจำ�สหราช การขยายตวั ของกลมุ่ สตารท์ อพั ในเมอื งไทย กำ�หนดทิศทางนโยบายและสร้างระบบนิเวศทาง อาณาจักรจึงได้เริ่มจัดงานสัมมนาประจำ�ปี ในช่วงหลายปีท่ีผ่านมาถือเป็นความหวังหน่ึง ที่ เศรษฐกจิ ทเ่ี ออ้ื ใหภ้ าคธรุ กจิ เดมิ สามารถปรบั ตวั “Createch Conference” โดยเรม่ิ ตน้ คร้ังแรก ประเทศไทยจะสามารถฉกฉวยโอกาสจากการ เพื่อก้าวข้ามวัฏจักรแห่งความพ่ายแพ้ต่อการ ในปีที่ผ่านมา เพื่อระดมสมองและสร้างความ ปฏิวตั อิ ุตสาหกรรมคร้งั ที่ 4 ไว้ และถือเป็นหนา้ ท่ี พัฒนาทางด้านเทคโนโลยี และเอ้ือให้เกิดกลุ่ม เข้าใจร่วมกันต่อแนวโน้มการขยายตัวของกลุ่ม ของหนว่ ยงานภาครฐั ทจ่ี ะพฒั นานโยบายเศรษฐกจิ ผู้ประกอบการยุคใหม่ที่เป็นแรงขับเคลื่อนการ ผู้ประกอบการและสตาร์ทอัพในสาขาดังกล่าว สรา้ งสรรคใ์ หมๆ่ เพอ่ื สรา้ งระบบนเิ วศทเ่ี หมาะสม เจรญิ เตบิ โตทางเศรษฐกิจได้ รวมท้ังการกำ�หนดนโยบายสนับสนุนและช้ีวัด ใหก้ ลมุ่ ผปู้ ระกอบการไทยทเ่ี กดิ ขนึ้ ใหมเ่ หลา่ นใี้ ห้ การปรบั กลยทุ ธใ์ นการพฒั นาเศรษฐกจิ ของ ผลกระทบทางเศรษฐกิจในวงกว้างที่เกิดขึ้นจาก มีโอกาสที่จะสร้างความเจริญเติบโตทางธุรกิจ สหราชอาณาจกั รถอื เปน็ กรณศี กึ ษาทน่ี า่ จบั ตามอง การด�ำ เนนิ ธุรกิจในสาขานี้ อยา่ งก้าวกระโดดตอ่ ไป เพราะประเทศดงั กลา่ วถอื เปน็ ผนู้ �ำ ดา้ นการพฒั นา Createch เป็นสาขาอุตสาหกรรมท่ีมี อุตสาหกรรมสร้างสรรค์ในตลอดสองทศวรรษท่ี ศักยภาพสร้างงาน และสร้างความเจริญเติบโต ทม่ี า: รายงาน “Createch Resource Book” จาก thecreative ผ่านมา และได้กลายเป็นหนึ่งในศูนย์กลางของ ทางเศรษฐกิจให้แก่สหราชอาณาจักร จากการ industries.co.uk / รายงาน “Creative Disruption: the Impact ธรุ กจิ ดจิ ทิ ลั ของโลกตะวนั ตก โดยในปี พ.ศ.2560 ประมาณการข้อมลู เชิงสถติ เิ บอื้ งตน้ พบวา่ ในปี (oกfมุ Eภmาeพrgนั iธn์g20T1e8c)hโnดoยloWgoiersldoEncothneomCirceaFtoivruemEc/oรnาoยmงาyน” สภาอุตสาหกรรมสร้างสรรค์ประจำ�สหราช พ.ศ. 2557 มแี รงงานสรา้ งสรรคก์ วา่ รอ้ ยละ 27.3 “The Future of Jobs: Employment, Skils and Workforce อาณาจกั ร (Creative Industries Council) ได้ ของแรงงานสรา้ งสรรคท์ ง้ั หมดในสหราชอาณาจกั ร Strategy for the Fourth Industrial Revolution” (มกราคม กำ�หนดสาขาอุตสาหกรรมใหม่ภายใต้ช่ือ ท่ีประกอบอาชีพในสาขา Createch โดยธุรกิจ 2016) โดย World Economic Forum “Createch” ซึง่ ประกอบดว้ ยภาคธรุ กิจเกดิ ใหม่ CREATIVE THAILAND I 21

Creative Startup : เรม่ิ ต้นคิด METICULY เมื่อหมอกับวิศวะร่วมพลิกโฉมหน้าวงการศัลยแพทย์แบบไม่พึ่งของนอก เร่ือง: วรรณเพ็ญ บุญเพญ็ ภาพ: ภรี ์รา ดิษฐากรณ์ “คนท�ำ งานวิศวกรรมคอื ‘ผ้สู รา้ ง’ คำ�ถามคือเราจะสร้างอะไรใหม้ ีประโยชน์” คือทัศนคติท่ีแสดงถึงจุดยืนของ ผศ.ดร.บุญรัตน์ โล่ห์วงศ์วัฒน อาจารย์ประจำ�ภาควิชาวิศวกรรมโลหการ คณะวิศวกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และผู้ร่วมก่อต้ัง Meticuly (เมติคูลี่) บริษัทพัฒนากระดูกไทเทเนียม เพือ่ ความต้องการแบบเฉพาะบุคคลโดยใชเ้ ทคนิคการพมิ พ์ 3 มติ ไิ ดเ้ ปน็ อยา่ งดี หากจะเลา่ ถงึ จดุ เรม่ิ ตน้ ของธรุ กจิ คงตอ้ งยอ้ นเรอ่ื งราวไปเมอ่ื 3 ปกี อ่ น ทว่ี ศิ วกร ในกล่มุ Deep Technology ในสถาบนั การศึกษาไทยมอี นาคตที่สดใสและ คนนไ้ี ดพ้ ยายามท�ำ หนา้ ทเ่ี ปน็ ทง้ั ‘ผสู้ รา้ ง’ นวตั กรรมและความรคู้ วบคไู่ ปกบั ไปได้ไกลอกี ดว้ ย การเป็น ‘ผูส้ นบั สนนุ ’ ใหค้ ุณหมอน�ำ เอาศาสตร์ด้านวศิ วกรรมจากงานวจิ ัย ของตนไปชว่ ยเหลอื คนไขไ้ ดส้ �ำ เรจ็ นบั เปน็ ชยั ชนะแรกของผศ.ดร.บญุ รตั นท์ ี่ รักษาความเจ็บให้ตรงจุด นำ�เอางานวิจัยลงจากห้ิงได้อย่างท่ีต้ังใจ และยังนำ�สู่ความหวังคร้ังใหม่ที่ อยากให้คนไทยและคนท้ังโลกได้มีสิทธ์ิใช้กระดูกเทียมท่ีมีคุณภาพและ ‘ตอบโจทย์ pain point เตรยี มรบั ชยั ชนะ’ วลสี ดุ คลาสสกิ ในวงการสตารท์ อพั ประสิทธิภาพสูงกว่าท่ีมีขายอยู่ในปัจจุบัน ภายใต้มาตรฐานและความ ที่ชูการรักษาจุดเจ็บปวด (pain point) ของลูกค้าให้เป็นโอกาสคว้าความ ปลอดภัยสูงสดุ สำ�เรจ็ ทางธุรกจิ Meticuly กเ็ ช่นเดียวกัน แต่จดุ เจ็บปวดทวี่ า่ นนั้ ยงั รวมถึง นี่ก็คือเป้าหมายหลักของ Meticuly สตาร์ทอัพน้องใหม่ท่ีเริ่มต้นจาก ความเจ็บปวดท่เี กิดข้นึ กับร่างกายจริงๆ ของผ้ปู ่วยท่ีเฝ้ารอการรักษาและ การปรึกษากับสถาบันทรัพย์สินทางปัญญาแห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย หวงั วา่ จะหายเปน็ ปกติในเร็ววัน ดังนั้นความทา้ ทายขั้นแรกของ Meticuly ท่ี (CUIP) เพ่ือขอรับการถ่ายทอดเทคโนโลยี (Technology Transfer) จาก ต้องเผชิญอาจจะไม่ใช่การเร่งหายูสเซอร์จำ�นวนมากที่สุด แต่กลับเป็นการ จฬุ าลงกรณม์ หาวทิ ยาลยั และด�ำ เนนิ การยนื่ ค�ำ ขอรบั ความคมุ้ ครองสทิ ธบิ ตั ร พัฒนาผลิตภัณฑใ์ หม้ มี าตรฐานและความปลอดภัยสูงสดุ เพอื่ รักษาคนไข้ ในกระบวนการผลิต จากนั้นพวกเขาได้เติบโตและต่อยอดการพัฒนามา “การสรา้ งโปรดกั สม์ าไดห้ นง่ึ ตวั กไ็ มไ่ ดห้ มายความวา่ หมอจะมน่ั ใจและ เรือ่ ยๆ จนปจั จุบันมีชิ้นส่วนกระดูกท่ีสามารถผลิตได้มากกวา่ 20 ช้นิ ส่วน เลือกใช้โปรดักส์ของเรา เราจึงอยากทำ�ให้มันได้มาตรฐานระดับโลกจริงๆ ท่วั ร่างกาย และยังจะเพิ่มข้ึนต่อเนื่องในอนาคต โดยพวกเขาไมเ่ พยี งตงั้ ใจ เม่ือหมอเปิดมาใช้แล้วต้องมองข้ามว่ามันเมดอินไทยแลนด์ ถ้ามองในเชิง จะใชค้ วามรดู้ า้ นวศิ วกรรมมาชว่ ยเหลอื วงการแพทยไ์ ทยเทา่ นน้ั แต่Meticuly ธุรกจิ แล้วตอ้ งทำ�ใหร้ อด มนั กเ็ ปน็ โจทยท์ ี่ยาก พ่ๆี ทช่ี ่วยกนั ลงทุนรอบแรก ยงั ตอ้ งการเปน็ สว่ นหนง่ึ ในการสรา้ งและขบั เคลอ่ื นใหร้ ะบบนเิ วศของสตารท์ อพั เขามาดว้ ยความเช่ือต้ังแตเ่ รายังเป็นวุ้น เพราะเรามีคนไข้แค่ 4 คน มีหมอ 2 ทมี และมี 2 อวยั วะ ถามวา่ นกั ลงทนุ มาเหน็ วา่ มี success case แลว้ 4 คน CREATIVE THAILAND I 22

ถา้ ถอื เปน็ ยสู เซอรก์ ค็ อื มนั นอ้ ยมากถา้ เทียบกบั สตาร์ทอพั อืน่ ๆ แตส่ ดุ ทา้ ยแลว้ ราคาผลิตภัณฑ์ลงได้อีก เพ่ือเพ่ิมโอกาสให้คนไทยเข้าถึงกระดูกเทียมที่มี ในมุมของผม จำ�นวนอาจจะไม่ได้วัดถึงความสำ�เร็จ แต่มันเป็นเร่ืองของ มาตรฐานและความปลอดภัยสูงสุดไดใ้ นอนาคตเชน่ กนั องค์ความรู้ เนอื้ งานทไี่ ด้สง่ั สมมา รวมถงึ Impact ที่จะเกิดขนึ้ เคยมหี นงึ่ ในผลู้ งทนุ สงสยั วา่ มนั มดี มี านดเ์ หรอ วนั หนงึ่ เขาขอ้ ศอกแตก ไปด้วยกัน ไปได้ไกล ต้องรอนำ�เข้ากระดูกข้อศอกเทียมจากต่างประเทศ ซ่ึงบังเอิญว่าเคสน้ันได้ คุณหมอที่ช่วยพัฒนากระดูกกับเรารักษา คุณหมอก็เสนอกระดูกจาก ต่างจากธรรมชาติส่วนใหญ่ของธุรกิจสตาร์ทอัพท่ีนิยมเข้าร่วมการแข่งขัน Meticuly แตด่ ว้ ยเวลาในตอนนนั้ ท�ำ ใหไ้ ดไ้ มท่ นั พคี่ นนจ้ี งึ ตอ้ งน�ำ เขา้ กระดกู แบบว่ิงเรว็ ระยะสัน้ เพราะอยากรบี ส�ำ เร็จ (Quick Win) และกระโจนออก ตา่ งประเทศซง่ึ เปน็ ราคาทแ่ี พงกวา่ กนั มาก ซง่ึ สงิ่ ทคี่ ดิ วา่ เปน็ เรอ่ื งบงั เอญิ แบบ จากเกมการแข่งขันให้ได้เร็วที่สุดเพื่อเร่ิมต้นทำ�ธุรกิจใหม่ที่ดูมีแววไปได้ไกล น้ี พอไปดสู ถิตจิ รงิ ๆ มันเปน็ เรือ่ งใกลต้ ัวเรา อยา่ งกรณีผู้หญิงอายเุ กิน 60 ปี กว่า (Exit Strategy) แต่ Meticuly กลับเลือกวิ่งแบบมาราธอนที่ต้องใช้ เกินครงึ่ เปน็ โรคกระดกู พรนุ ถ้าล้มแรงๆ ก็สะโพกแตก เคสอย่างน้มี ใี ห้เหน็ ความอึดและแรงใจมหาศาลในการฝ่าฝันไปทีละจุดเช็กพอยท์เพื่อหม่ัน เยอะมาก” ผศ.ดร.บญุ รตั น์กล่าว ตรวจสอบใหแ้ นใ่ จวา่ คนไขป้ ลอดภยั อยเู่ สมอ และเปา้ หมายของการวง่ิ ครง้ั น้ี ก็ไม่ได้หวังเพียงการได้เหรียญรางวัล แต่คือการได้เป็นแบบอย่างให้นักว่ิง ธรุ กจิ ทใี่ ช้ใจขบั เคลือ่ น หนา้ ใหม่กล้าทจ่ี ะลงมาว่ิงในสนามแข่งเดียวกัน “ประเทศไทยมีหมอท่ีเก่งมากๆ อยู่แล้ว เราอยากซัพพอร์ตเขาด้วย เพราะจดุ เจบ็ ปวดของผปู้ ว่ ยเกดิ ขน้ึ ตา่ งกนั การท�ำ ความเขา้ ใจความเจบ็ ปวด เทคโนโลยีท่ีเรามี แทนท่ีจะต้องพึ่งการนำ�เข้าจากต่างประเทศ น่ีเป็นหน่ึง น้นั ๆ อย่างถ่ถี ้วนเพ่อื ผลิตกระดูกเทียมให้ได้ขนาดและเข้ากับสรีระเดิมของ ในเป้าหมายที่ผมมองว่าสำ�คัญมาก เพราะเราสามารถสร้างงานได้ด้วย ผปู้ ว่ ยจงึ จ�ำ เปน็ ตอ้ งใชเ้ วลา สง่ิ นย้ี อ่ มหมายถงึ การลดโอกาสในการผลติ สนิ คา้ นอ้ งๆ ทท่ี �ำ งานอยดู่ ว้ ยกนั กม็ แี พสชนั่ ในการท�ำ สตารท์ อพั ผมกบ็ อกพวกเขา ไดจ้ �ำ นวนมากๆ เพอ่ื ชว่ ยลดตน้ ทนุ การผลติ ท�ำ ใหเ้ ปน็ หนทางทย่ี ากยง่ิ ขน้ึ กวา่ วา่ ท�ำ ตรงนเ้ี หมอื นไดอ้ กี ปรญิ ญาแตไ่ ดล้ งมอื ท�ำ เลยจรงิ ๆ ซง่ึ มองไปลว่ งหนา้ จะไปถึงจุดค้มุ ทุนและได้ผลกำ�ไร แต่การเลือกทำ�ธุรกิจในแนวทางน้ยี ่อมมี วา่ อกี 3 ปี เขาจะไดเ้ ปิดบริษทั ของตัวเอง จะได้โตใน economy นด้ี ้วยกัน เหตผุ ลเบอ้ื งหลงั หนง่ึ ในนน้ั กค็ อื ‘ความเหน็ อกเหน็ ใจ’ ทเ่ี มอ่ื ทมี งานไดค้ ลกุ คลี ขา่ วดกี ค็ อื เราเปน็ สว่ นหนง่ึ ในการสรา้ ง Med Tech Industry ทม่ี นั ก�ำ ลงั เตบิ โต อยกู่ บั หมอและผปู้ ว่ ยจรงิ ๆ และพบวา่ องคค์ วามรทู้ พ่ี วกเขามอี ยสู่ ามารถชว่ ยให้ ขน้ึ และมอี กี หลายคนทค่ี อยสนบั สนนุ อยู่ และอกี เปา้ หมายหนงึ่ กค็ อื เราอยาก คนๆ หนึ่งได้มีชีวิตท่ีเป็นปกติอีกคร้ัง ความไม่รีรอท่ีจะทำ�นับเป็นความ สร้าง Deep Tech Ecosystem ท่ีสถาบันการศึกษาจะสามารถสนับสนุน ภาคภมู ใิ จทย่ี ากจะประเมนิ คา่ ได้ดว้ ยจ�ำ นวนเงนิ ผปู้ ระกอบการขน้ึ มาไดอ้ ย่างย่งั ยืน” ผศ.ดร.บุญรตั นก์ ลา่ วทิ้งท้าย “มบี างเคสทต่ี อ้ งใชท้ ง้ั ทรพั ยากร เวลา ดไี ซเนอร์ หรอื เครอ่ื งมอื คอ่ นขา้ ง มากในการออกแบบ อย่างเคสท่ีต้องผ่าตัดเอาแขนเด็ก 10 ขวบที่เป็น Did You Know? มะเรง็ ออก โดยนอ้ งกร (ทมี งาน) เขา้ หอ้ งผา่ ตดั ไปดว้ ยพรอ้ มกนั ถงึ แมว้ า่ เคสน้ี จะยาก แตเ่ รากเ็ ลอื กจะท�ำ เพราะรวู้ า่ งานของเราสามารถเตมิ เตม็ ความหวงั • ในขณะท่ี Tech Startup สว่ นใหญม่ ลี กั ษณะเปน็ แอพพลเิ คชน่ั หรอื แพลตฟอรม์ ทม่ี งุ่ เขากลบั มาได้ ” ผศ.ดร.บญุ รตั นก์ ลา่ ว ตอบโจทยค์ วามตอ้ งการของผ้บู ริโภคทว่ั ไปซงึ่ เกิดการเลียนแบบกนั ไดไ้ มย่ าก แต่ “ก่อนท่ีเด็กจะโดนวางยาสลบและผ่าตัด น้องก็จับมือแม่เอาไว้ Deep Tech Startup จ�ำ เปน็ ต้องมีองค์ความรเู้ ชงิ ลกึ ท่ีส่วนใหญ่ได้มาจากงานวิจัย ความรู้สึกของผมตอนน้ันก็คือ ถ้าสมมติว่าเราเป็นเด็กคนนั้นท่ีก่อนเข้า มาผสมผสานเข้ากับเทคโนโลยีเพื่อสร้างเป็นนวัตกรรมเฉพาะตัว จึงจำ�เป็นต้อง หอ้ งผ่าตัดยังมีแขนและจบั มือแม่ไดอ้ ยู่ แต่หลงั จากผ่าตดั แล้วตนื่ ข้ึนมาไมม่ ี ไดร้ บั การปกปอ้ งโดยการจดสทิ ธบิ ตั รทรพั ยส์ นิ ทางปญั ญา เพอ่ื ชว่ ยใหน้ กั ธรุ กจิ สาย แขนแล้วจะรู้สึกยังไง โชคดีที่คุณหมอเปิดแผลและวิเคราะห์ว่าอาจจะเก็บ Deep Tech แขง่ ขนั กนั ไดอ้ ยา่ งยุติธรรมมากขึ้น แขนไว้ได้ แต่ก็ต้องรบกวนทางพวกเราให้ช่วย ผมก็ตอบไปตามอารมณ์ • Meticuly เป็นสตารท์ อพั สาย Deep Tech ท่ีใชอ้ งคค์ วามร้ดู า้ นวิศวกรรมโลหการ อย่างที่อาจารย์บอกว่า ‘ยินดีช่วยครับ’ ถึงจะต้องใช้เวลา” น้องกร-กรกฏ มาผสมผสานกับเทคนคิ การพิมพ์ 3 มิติ และองค์ความรู้ด้านการแพทยจ์ ากแพทย์ ศรคี ง วิศวกรพัฒนาผลติ ภัณฑก์ ลา่ วเสริม ผู้เชี่ยวชาญในสาขาต่างๆ เพ่ือร่วมกันออกแบบผลิตภัณฑ์กระดูกทดแทนสำ�หรับ เมอ่ื รกั ษาคนไขไ้ ดส้ �ำ เรจ็ 1 ราย กา้ วตอ่ ไปคอื การคน้ หาคนไขท้ ่ยี งั รอรบั คนไขแ้ ตล่ ะคน ปจั จบุ นั มผี ลติ ภณั ฑห์ ลกั แบง่ ออกได้ 3 กลมุ่ ไดแ้ ก่ 1.) กลมุ่ กระดกู การรักษา จุดเร่ิมต้นของ “โครงการกระดูกเทียมและอุปกรณ์ไทเทเนียม ทเ่ี ขา้ ไปทดแทนกระดกู เดมิ สามารถสรา้ งกระดกู ในบรเิ วณตง้ั แตเ่ หนอื ซโ่ี ครงสว่ นบน 100 ชิ้นเพ่ือคนไทยโดย วิศวฯ จุฬาฯ” จงึ เกดิ ขึ้น ดว้ ยความร่วมมือระหวา่ ง ข้นึ ไป เชน่ กระดูกนิ้ว ข้อมอื ขอ้ ศอก ไหล่ กะโหลก และใบหน้า เป็นต้น 2.) กลมุ่ คณะวิศวกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณม์ หาวทิ ยาลยั และ Meticuly โครงการฯ ท่มี ปี ัญหากระดกู แตกหักและมีอปุ สรรคในการผา่ ตัด เช่น การดามกระดกู ในจุดที่ เปิดรับผทู้ ่จี ำ�เป็นต้องได้รบั การผา่ ตดั แก้ไขกระดกู โดยไม่เสียค่าใช้จา่ ยของ มองเหน็ ยาก หรอื ในกรณขี องผปู้ ว่ ยทมี่ คี วามพกิ ารบนใบหนา้ และ3.) กลมุ่ อปุ กรณ์ กระดูกเทยี ม ซ่งึ โครงการน้ี ได้รับความร่วมมอื จากคณาจารยใ์ นโรงเรียน ก�ำ หนดต�ำ แหน่งการผ่าตดั ท่ีช่วยใหแ้ พทยว์ างแผนผา่ ตดั ได้แม่นย�ำ ย่งิ ขึน้ แพทย์หลายสถาบันท่ีปัจจุบันได้ช่วยกันรักษาคนไข้แล้วกว่า 40 ราย โดย • สถติ จิ ากกรมการแพทยไ์ ทยลา่ สดุ เผยวา่ ผสู้ งู อายุทั้งชายและหญิงอายุ 50 ปขี น้ึ ไป นอกจากคนทั่วไปจะได้ใช้กระดูกเทียมคุณภาพสูงแล้ว ทีมงานยังใช้โอกาส มแี นวโนม้ เปน็ โรคกระดกู พรนุ และมจี �ำ นวน 30,000 ราย/ปที ก่ี ระดกู หกั 6-8% ของ น้ีศึกษาอาการคนไข้ที่มีหลากหลายเพื่อเป็นแนวทางในการออกแบบและ ผู้ป่วยเกดิ ภาวะกระดกู หกั ซา้ํ ทั้งการศึกษาวิจยั ในต่างประเทศยังพบอกี ว่า ผปู้ ว่ ย พัฒนากระดกู หลากชิ้นส่วนมากข้นึ เพ่อื ท้ายทส่ี ุดแล้วจะน�ำ ไปสู่หนทางของ สูงอายทุ ่ีกระดกู หกั กว่า 20% จะเสียชีวติ ภายใน 1 ปี 40% ไม่สามารถเดินได้ การผลิตกระดูกเทียมจำ�นวนมากขน้ึ ทีจ่ ะช่วยลดต้นทนุ ในการผลิต และลด และอกี 80% ไมส่ ามารถท�ำ กจิ วตั รประจ�ำ วนั ดว้ ยตวั เองได้ สว่ นอบุ ตั เิ หตทุ างจราจร กถ็ อื เปน็ สาเหตสุ �ำ คญั ทท่ี �ำ ใหค้ นไทยกระดกู หกั มากกวา่ 50,000 ราย/ปอี กี ดว้ ย ติดตามขา่ วสารและความเคลื่อนไหวของ Meticuly ได้ที่ www.meticuly.com CREATIVE THAILAND I 23

Creative City : จบั กระแสเมอื งสรา้ งสรรค์ ABU DHABI นครแหง่ ลฟู รส์ าขาสองท่ีหวงั สรา้ งชาตดิ ว้ ยวฒั นธรรม เร่ือง: ณัฏฐนิช ตัณมานะศิริ หลายคนนึกถึงอาบูดาบีในฐานะเมืองหลวงของสหรัฐอาหรับเอมิเรตส์หรือยูเออี หน่ึงในชาติอาหรับที่มั่งคั่งด้วยทรัพยากร น้ํามัน แต่ความเคลื่อนไหวในช่วงสิบปีที่ผ่านมาทำ�ให้เห็นได้ชัดว่า เอมิเรตส์ไม่ได้น่ิงนอนใจกับทรัพย์สินมหาศาลที่ได้จากน้ํา มันเหมอื นแตก่ อ่ นอกี แลว้ เพราะโลกน้ีไม่มีอะไรแน่นอน ทรัพยากรย่อมมี จากนา้ํ มัน สวู่ ัฒนธรรม ไม่เกี่ยวขอ้ งกับการผลิตนํา้ มัน (non-oil sector) วนั หมด หรอื อาจเสอ่ื มความนยิ มไมว่ นั ใดกว็ นั หนง่ึ ของยเู ออี จะมสี ดั สว่ นเพมิ่ ขน้ึ เปน็ รอ้ ยละ 80 ของ บรรดาชาตอิ าหรบั จงึ พยายามลดการพง่ึ พานา้ํ มนั ดเู หมอื นวา่ เอมเิ รตสจ์ ะท�ำ ผลงานไดไ้ มเ่ ลว เพราะ จีดีพี จากรอ้ ยละ 70 ในปี 2017 แล้วหันไปสร้างความหลากหลายในระบบ เม่ือต้นปี 2018 กระทรวงเศรษฐกิจแห่งสหรัฐ สำ�หรับอาบูดาบี เมืองหลวงและเมืองใหญ่ เศรษฐกจิ ด้วยอุตสาหกรรมอน่ื ๆ ส�ำ หรับอาหรบั อาหรบั เอมเิ รตสร์ ายงานวา่ เอมเิ รตสเ์ ปน็ ประเทศ ที่มีประชากรมากเป็นอันดับสอง (รองจากดูไบ) เอมิเรตส์ หนึ่งในอุตสาหกรรมท่ีถูกชูข้ึนมาเป็น ท่ีมีความหลากหลายทางเศรษฐกิจท่ีสุดในกลุ่ม มหานครแห่งน้ีจึงเป็นเหมือนหัวเรือใหญ่ในการ พระเอกก็คือ ‘วัฒนธรรม’ ประเทศความรว่ มมอื อา่ วอาหรบั (GCC) ทงั้ หมด ดำ�เนินยุทธศาสตร์น้ีของเอมิเรตส์ ภายใต้แผน โดยคาดว่าภายในปี 2021 อุตสาหกรรมอ่ืนๆ ท่ี CREATIVE THAILAND I 24

Saadiyat Cultural District saadiyat.ae พฒั นาเมอื งและเศรษฐกจิ “Abu Dhabi Vision กอ่ ร่างสรา้ งวัฒนธรรม Zayed National Museum saadiyat.ae 2030” เพอ่ื สรา้ งความมน่ั คงทางเศรษฐกจิ ดว้ ยการ ผลกั ดนั อตุ สาหกรรมอน่ื ๆ โดยเฉพาะอตุ สาหกรรม สั่นสะเทือนทั้งวงการศิลปะ เมื่อรัฐบาลฝรั่งเศส การเดนิ เรอื และการคา้ ทางทะเลของชมุ ชนอาหรบั การเงนิ การทอ่ งเท่ียว และวัฒนธรรม ลงนามกบั อาบูดาบใี นข้อตกลงระยะเวลา 30 ปี โบราณ รวมถึง “ศนู ยแ์ สดงศลิ ปะ (Performing หน่ึงในโครงการช้ินโบว์แดงภายใต้ภารกิจ เปดิ ทางใหอ้ าบดู าบสี รา้ งพพิ ธิ ภณั ฑล์ ฟู รส์ าขาสอง ArtsCentre)” ส�ำ หรบั ศลิ ปะการแสดงทกุ รปู แบบ ส่งเสรมิ วัฒนธรรมของอาบดู าบี คือการปลุกปนั้ บนเกาะซาดิยัตในปี 2007 นับเป็นพิพิธภัณฑ์ นเ่ี องคอื ภาพศนู ยก์ ลางวฒั นธรรมในฝนั ของ “SaadiyatCulturalDistrict” ยา่ นศลิ ปวฒั นธรรม แห่งแรกของโลกที่เกิดจากการทำ�ข้อตกลง ยูเออี ในช่วงแรกของการดำ�เนินยุทธศาสตร์ บนเกาะซาดยิ ัต (Saadiyat ภาษาอาหรับแปลว่า ทางการทูตระหว่างประเทศ โดยข้อตกลงมูลค่า พวกเขาให้ความสำ�คัญกับการสร้างส่ิงท่ีเรียกว่า ความสุข) เกาะขนาด 27 ตารางกโิ ลเมตรในอา่ ว 1.27 พนั ลา้ นเหรียญสหรฐั ฯ นี้ 525 ลา้ นเหรยี ญ “โครงสร้างพ้ืนฐานทางวัฒนธรรม (Cultural อาหรับที่สามารถเดินทางไปถึงด้วยรถยนต์ใน เป็นค่าอนุญาตสิทธ์ิให้ใช้ชื่อลูฟร์เพียงอย่างเดียว Infrastructure)” มาเปน็ อนั ดบั แรก โดยตงั้ เปา้ วา่ เวลาเพยี ง 5 นาทีจากอาบูดาบี และ 20 นาทจี าก และสว่ นทเี่ หลอื เปน็ คา่ ใหค้ �ำ ปรกึ ษาดา้ นการดแู ล การก่อสร้างท้ังหมดจะเสร็จสมบูรณ์ในปี 2020 สนามบนิ เกาะซาดยิ ตั เปน็ โครงการอสงั หารมิ ทรพั ย์ รักษา บริหารจัดการพิพิธภัณฑ์ รวมถึงค่าเช่า สถาปัตยกรรมโอ่อ่าตระการตาของแต่ละ แบบมิกซ์ยูส (Mixed use) ท่ีมีกำ�หนดจะเสร็จ ชิน้ งานศิลปะจากพพิ ธิ ภัณฑช์ ้นั น�ำ ในเครอื ข่าย พพิ ธิ ภณั ฑไ์ ดร้ บั การออกแบบโดยสถาปนกิ ระดบั โลก สมบรู ณ์ในปี 2020 บนเกาะครบครันดว้ ยโรงแรม ไม่ใช่แค่ลูฟร์ แต่เอมิเรตส์ยังได้นำ�เข้า แลนด์มาร์กแห่งอนาคตทั้งหมดจะต้ังตระหง่าน หรรู ะดบั หา้ ดาว ยา่ นพกั อาศยั รา้ นคา้ หา้ งสรรพ “กกุ เกนไฮม์ (Guggenheim)” พพิ ิธภัณฑ์ศลิ ปะ เรยี งรายริมชายฝง่ั ของเกาะซาดิยตั ตั้งแต่ลูฟรท์ ่ี สนิ คา้ โรงเรยี นและมหาวิทยาลัยชั้นน�ำ รวมถงึ รว่ มสมยั ทป่ี จั จบุ นั มสี าขาทง้ั ในนวิ ยอรก์ เวนสิ และ ออกแบบโดยฌอง นแู วล,์ กกุ เกนไฮมโ์ ดยแฟรงค์ สนามกอล์ฟและพ้ืนที่สันทนาการอ่ืนๆ โดย บิลบาโอของสเปน มาเปิดสาขาท่ีส่ีด้วยเช่นกัน เกห์รี, ศูนย์แสดงศิลปะของซาฮา ฮาดิด และ Saadiyat Cultural District จะกินพ้ืนท่ีประมาณ นอกจากน้ียังจัดต้ังพิพิธภัณฑ์ท้องถ่ินอย่าง พิ พิ ธ ภั ณ ฑ์ แ ห่ ง ช า ติ ซ า ยิ ต ที่ อ อ ก แ บ บ โ ด ย หนึ่งในสิบของเกาะ “พิพิธภัณฑ์แห่งชาติซายิต (Zayed National ฟอสเตอร์แอนด์พาร์ทเนอร์ ความน่าสนใจของโครงการน้ี จงึ ไม่ได้อยทู่ ่ี Museum)” ทอ่ี ุทศิ ใหช้ คี ซายิด บิน สลุ ต่าน อลั เงนิ ทนุ มหาศาลของชาตมิ หาอ�ำ นาจดา้ นนา้ํ มนั ที่ นาหย์ นั บดิ าผรู้ วมประเทศและอดตี ประธานาธบิ ดี ท�ำ ใหส้ ามารถรงั สรรคส์ ง่ิ ทป่ี รารถนาไดอ้ ยา่ งแทบ คนแรกแห่งสหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ซึ่งสวรรคตใน จะไร้ขีดจำ�กัดเพียงอย่างเดียว แต่ยังรวมถึงการ ปี 2004 เพือ่ ท�ำ หน้าท่อี นรุ กั ษแ์ ละจดั แสดงมรดก ทเ่ี ราจะไดเ้ หน็ วา่ เมอ่ื มโี อกาสใหเ้ ลอื กวา่ อยากจะ ทางวฒั นธรรม ประวตั ศิ าสตร์ และการปฏวิ ตั ทิ าง วาดอะไรลงบนกระดาษขาว เอมิเรตส์จะก่อร่าง เศรษฐกิจของยูเออี โดยได้รับความช่วยเหลือ สรา้ งศนู ยก์ ลางวฒั นธรรมหนา้ ตาแบบไหนขน้ึ มา ด้านการจัดการจากบริติชมิวเซียม พร้อมด้วย จากผืนทรายวา่ งเปล่า “พพิ ธิ ภัณฑท์ างทะเล (Maritime Museum)” ที่ บอกเล่าภูมิปัญญาการตกปลา การเก็บไข่มุก CREATIVE THAILAND I 25

flickr.com/photos/Francisco Anzola อาหรับกบั วัฒนธรรมท่มี องไมเ่ ห็น Louvre Abu Dhabi ถา้ ไมน่ บั ตกึ ระฟา้ และวถิ ชี วี ติ หรหู ราทนั สมยั ทเี่ ปน็ ทำ�ไมต้องมลี ูฟร์อาหรบั ? ผลผลติ ทเี่ พงิ่ งอกงามในชว่ งเวลากวา่ ครง่ึ ศตวรรษ จากการเติบโตแบบก้าวกระโดด เช่ือว่าภาพจำ� เมอ่ื ครงั้ ทแี่ ผนสรา้ งลฟู รอ์ าบดู าบปี ระกาศออกไปในปี 2007 ท�ำ ใหเ้ กดิ กระแสวพิ ากษว์ จิ ารณค์ รงั้ ใหญว่ า่ ของประเทศอาหรับในสายตาคนนอก คงจะหนี ขอ้ ตกลงนี้ถือเปน็ การ “ขายวิญญาณ” ให้อาหรบั หรอื ไม่ มีผูล้ งช่ือออนไลน์คัดค้านการตัดสินใจคร้ังนี้ ไม่พ้นภาพทะเลทรายเว้ิงว้าง ชนเผ่าเร่ร่อน อูฐ ของฝรัง่ เศสมากกวา่ 4,600 ราย ซง่ึ รวมถึงเจ้าหน้าที่พิพิธภัณฑฝ์ รง่ั เศส นกั ประวัติศาสตร์ศิลป์ และ และกระโจม และกน็ า่ แปลกทแ่ี มเ้ วลาผา่ นไปนบั นักโบราณคดี สบิ ๆ ปี เรากไ็ ม่ค่อยได้รจู้ ักวัฒนธรรมและตัวตน ดิดิเยร์ ริกเนอร์ (Didier Rykner) บรรณาธิการนิตยสารออนไลน์ว่าด้วยประวัติศาสตร์ศิลปะ ของพวกเขาในมติ ิอน่ื ๆ มากนัก La Tribune de l’ Art เปน็ หน่งึ ในน้นั “ผมไมต่ ิดอะไรหากเป็นการยมื ชิ้นงานศิลปะ แตท่ ผ่ี มไม่เห็นด้วย ปัจจุบันยูเออีมีประชากรเพียง 11% ที่เป็น คอื การเช่าช้ินงาน” เขากล่าวถงึ การย้ายผลงานศลิ ปะประมาณ 300 ช้ินจากสถาบันศิลปะ 13 แหง่ ใน คนทอ้ งถน่ิ สว่ นทเ่ี หลอื เปน็ คนท�ำ งานจากตา่ งแดน ฝร่ังเศสไปที่อาบูดาบีเป็นเวลานานถึงสองปี “พวกเขานำ�ชิ้นงานไปเยอะมาก หลายชิ้นเป็นผลงาน โดยสว่ นใหญม่ าจากกลมุ่ ประเทศอา่ วอาหรบั และ มาสเตอรพ์ ซี และแต่ละชนิ้ กไ็ มม่ คี วามเก่ยี วขอ้ งกนั เลย...” แถบอนุทวีปอินเดีย เช่น อินเดีย บังกลาเทศ แตใ่ นสายตาเหลา่ ภณั ฑารกั ษข์ องลฟู รอ์ าบดู าบี ความเหน็ ของรกิ เนอรด์ จู ะโบราณไปแลว้ เพราะ ปากีสถาน ศรลี ังกา รวมถงึ ฟลิ ิปปินส์ และ 11% พวกเขาตงั้ ใจจะสรา้ งพพิ ธิ ภณั ฑส์ ากลแหง่ แรกในโลกอาหรบั ทจ่ี ดั แสดงผลผลติ ทางวฒั นธรรมของมนษุ ย์ มาจากประเทศตะวันตก แน่นอนว่าการเข้ามา จากทกุ อารยธรรม เพอ่ื ใหผ้ ชู้ มไดเ้ หน็ สายสมั พนั ธร์ ะหวา่ งวฒั นธรรมในแตล่ ะชว่ งเวลา ซงึ่ ถอื เปน็ ประเดน็ ของวัฒนธรรมสมัยใหม่กำ�ลังทำ�ให้วัฒนธรรม สำ�คัญในประเทศตะวันออกกลางซ่ึงเป็นท้ังชนวนและสนามรบจากความขัดแย้งทางการเมืองท่ีเป็น ด้ังเดิมถูกมองข้าม จึงเป็นความท้าทายสำ�หรับ ผลจากภูมิศาสตร์ “นํา้ พุทองสมั ฤทธิ์รปู สงิ โตของชาวมัวร์จากศตวรรษที่ 17 ทีร่ ู้จักกนั ในชอื่ Monzon ยูเออีที่ต้องสร้างความเข้าใจและความสัมพันธ์ Lion จากลฟู ร์ปารีส จะถูกน�ำ มาจับคู่กบั เหยอื กรปู สงิ โตของชาวครสิ เตยี นในคอลเล็กช่ันถาวรของลฟู ร์ อนั ดรี ะหวา่ งผคู้ นจากตา่ งชาตติ า่ งภาษา พรอ้ มกบั อาบูดาบีซึ่งมาจากศตวรรษเดียวกัน ขณะที่ภาพนโปเลียนบนหลังม้าท่ีวาดโดย ฌาก-หลุยส์ ดาวิด รักษาภูมิปัญญาและวัฒนธรรมในอดีตไม่ให้ จะจัดแสดงคู่กับภาพจอร์จ วอชงิ ตนั ทีอ่ ยู่บนหลังมา้ ของกลิ เบริ ์ต สจ๊วต” ฮซิ ซา อัล ดาฮรี ี (Hissa Al เลอื นหาย Dhaheri) หน่ึงในภัณฑารกั ษ์ยกตัวอย่าง แตส่ ง่ิ ทที่ า้ ทายยง่ิ กวา่ การอนรุ กั ษว์ ฒั นธรรม หลายคนมองความพยายามของอาบูดาบีด้วยความกังขา แต่หากลองหันกลับไปมองมหานคร ก็คือการส่งออกเอกลักษณ์ของชาติให้เป็นที่รับรู้ แหง่ ศลิ ปะอย่างนิวยอร์ก ก็จะพบวา่ ในชว่ งปลายศตวรรษท่ี 19 นวิ ยอร์กเองก็เปน็ เศรษฐใี หม่ทีเ่ รมิ่ ตน้ ของคนนอก โดยเฉพาะเมอ่ื บรรพบุรษุ ของท่ีน่คี ือ จากการเดินตามผู้นำ�ทางศิลปวัฒนธรรมอย่างยุโรป ก่อนท่ีจะเติบโตและประกอบสร้างอัตลักษณ์ของ ชนเผ่าเบดูอิน (Bedouin) ที่ใช้ชีวิตแบบเร่ร่อน ตวั เองอย่างแข็งแกร่งในเวลาต่อมา หนำ�ซํ้าพิพิธภัณฑ์ใหญ่อยา่ ง The MET และ MOMA ยงั สร้างข้ึน บทความของอามาร์ ชามส์ จาก The National ด้วยเงินทุนสนับสนุนท่ีส่วนใหญ่มาจากน้ํามัน (ร็อกก้ีเฟลเลอร์ นักธุรกิจเจ้าของกิจการน้ํามัน สำ�นักขา่ วช้ันน�ำ ของตะวันกลางอธิบายว่า การท่ี เป็นหนง่ึ ในผใู้ ห้ทุนคนส�ำ คญั ของพพิ ิธภัณฑ)์ คอลเล็กชนั่ งานศลิ ป์ทีน่ �ำ มาจดั แสดงในช่วงแรกกล็ ว้ นนำ� ชาวตา่ งชาตไิ มม่ โี อกาสไดเ้ หน็ หรอื เรยี นรวู้ ฒั นธรรม เข้ามาจากต่างแดน ขณะที่โซโลมอน กุกเกนไฮม์ เจ้าของกิจการเหมืองทองคำ�และนักสะสมศิลปะ ท้องถ่ินของพวกเขาจากบ้านเรือน พิพิธภัณฑ์ กน็ �ำ รายไดจ้ ากธรุ กจิ มากอ่ ตง้ั พพิ ธิ ภณั ฑก์ กุ เกนไฮมเ์ ชน่ เดยี วกนั ดงั นนั้ หากลองวเิ คราะหว์ า่ อะไรทท่ี �ำ ให้ โรงละคร พระราชวัง หรือศิลปะวัตถุมากนัก นิวยอร์กเป็นนิวยอร์กในวันนี้ ก็จะพบว่าสถาบันด้านวัฒนธรรมเหล่านี้น่าจะมีส่วนสำ�คัญมากในการ เหตุผลหนึ่งก็เพราะว่าธรรมชาติของวัฒนธรรม ถ่วงสมดุลให้แก่เมืองท่ีกำ�ลังทะยานขึ้นเป็นผู้นำ�ทางเศรษฐกิจของโลก จึงเป็นไปได้ว่าอาบูดาบีน่าจะ เบดูอินเป็นเร่ืองของการอยู่รอด บรรพบุรษของ วางแผนให้พพิ ิธภัณฑส์ รา้ งใหม่เหล่านม้ี บี ทบาทอย่างเดยี วกัน พวกเขานยิ มครอบครองขา้ วของเครอ่ื งใชน้ อ้ ยชนิ้ และไมส่ รา้ งสถาปตั ยกรรมแบบถาวร ดงั นนั้ จงึ ใช้ วิธีถ่ายทอดวัฒนธรรมให้คนรุ่นหลังผ่านการเล่า แบบปากตอ่ ปาก บทกวี ภาษา ธรรมเนยี มปฏบิ ตั ิ และประวัติศาสตร์ CREATIVE THAILAND I 26

thenational.ae thenational.ae วชิ าวัฒนธรรมยคุ ใหม่ ตวั อยา่ งกจิ กรรมการเรยี นรใู้ นเดอื นสงิ หาคม และคล่องแคล่ว พร้อมรับมือกับเหตุการณ์ไม่ 2018 ซึ่งจดั ข้ึนที่ห้องสมดุ ในเครอื ข่าย คาดฝันไดอ้ ยา่ งถูกตอ้ งและทนั ทว่ งที ถ้าคิดจะสร้างชาติอย่างย่ังยืน ส่ิงที่จะขาดไม่ได้ • Emirati Etiquette: เรยี นรคู้ า่ นยิ มและ • My First Business Project: พฒั นา ก็คือการปลูกฝังพลเมืองให้มีความรอบรู้ทาง ธรรมเนียมปฏิบตั ิของชาวอาหรับเอมเิ รตส์ ทกั ษะแหง่ อนาคต อย่างทกั ษะการเปน็ ผปู้ ระกอบการ วัฒนธรรม เอมิเรตส์จึงรังสรรค์โครงการเรียนรู้ • Reading Challenge: ภารกจิ ปลกู นสิ ยั ด้วยกิจกรรมที่ฝึกฝนให้เด็กๆ รู้จักการค้นหา ภาคฤดูรอ้ นในชือ่ ‘Around the World’ เพื่อให้ รักการอ่านท่ีท้าทายให้เด็กๆ ท่ัวประเทศอ่าน และกำ�หนดเป้าหมาย วางแผน และบริหาร เดก็ ๆ ในชว่ งอายุ6-18 ปี ไดเ้ ลอื กเขา้ รว่ มกจิ กรรม หนงั สอื ใหไ้ ด้ 30 เลม่ ในชว่ งซมั เมอร์ (เฉลยี่ เลม่ ละ งบประมาณเพ่ือสร้างธุรกิจท่ีประสบความสำ�เร็จ ตามความสนใจ 2 วนั ) โดยมีรางวลั ให้ส�ำ หรบั ใครทป่ี ฏิบัติภารกิจ ในอนาคต แนน่ อนวา่ ‘วฒั นธรรม’ ทเ่ี ราก�ำ ลงั พดู ถงึ ไมใ่ ช่ ส�ำ เร็จ • Information Security in the แคเ่ รอื่ งของคา่ นยิ ม การกนิ อยู่ หรอื ศลิ ปะดงั้ เดมิ • Meet the Author: โอกาสดที ี่นกั อ่าน Virtual World: เรียนร้เู รอื่ งนวัตกรรมการรักษา แบบฉบบั ชาวอาหรบั เท่านน้ั แตย่ ังรวมถงึ ทักษะ รุ่นจ๋ิวจะได้พบปะพูดคุยกับนักเขียนท่ีพวกเขา ความปลอดภัยของข้อมูลในโลกดิจิทัล และวิธี ดา้ นเทคโนโลยแี ละการใชช้ วี ติ ในสงั คมทเ่ี ตม็ ไปดว้ ย ชืน่ ชอบในบรรยากาศเปน็ กันเอง จดั การกับขอ้ มูลอย่างชาญฉลาด ความหลากหลายทางเชือ้ ชาติ ศาสนา ค่านยิ ม • The Young Librarian: โครงการ • How to Deal with Bullying: ปลกู ฝัง ความเชอ่ื ภาษา และวฒั นธรรม หวั ขอ้ การเรยี นรู้ บรรณารกั ษร์ ่นุ เยาวท์ ี่เปดิ โอกาสให้เดก็ ๆ ในชว่ ง ความเมตตาให้เด็กๆ เพ่ือสร้างสังคมที่เอื้อเฟื้อ ในโครงการจึงประกอบด้วยวิชาที่หลากหลาย อายุ 8-14 ปีได้ลองสัมผัสประสบการณ์การ เผื่อแผ่และเห็นอกเห็นใจผู้อ่ืนท้ังในและนอก และออกแบบมาเพ่ือให้เด็กๆ ได้เปิดโลกทัศน์ เป็นบรรณารักษ์ในห้องสมุดใกล้บ้านเป็นเวลา ห้องเรียน พร้อมกับเตรียมพร้อมให้เด็กๆ รู้จัก ทางวัฒนธรรม ศลิ ปะ ภาษา การสอ่ื สาร และ หนึ่งเดือน โดยเรียนรู้การทำ�งานในห้องสมุดกับ รบั มือกับการถกู กลั่นแกล้งด้วยทัศนคตทิ ่ีถกู ตอ้ ง นวัตกรรมไปพร้อมๆ กนั ชวนใหเ้ รากลบั มาคดิ ผเู้ ชีย่ วชาญ • Programming Robots: ปลดปล่อย ต่อวา่ แทจ้ ริงแล้ว วฒั นธรรมคอื อะไร • The Young Paramedic: วชิ านักก้ชู พี จนิ ตนาการไปกบั การออกแบบและเขยี นโปรแกรม รนุ่ จว๋ิ ทป่ี ลกู ฝงั ใหเ้ ดก็ ๆ เปน็ สมาชกิ ชมุ ชนทแ่ี ขง็ ขนั เพือ่ สรา้ งหนุ่ ยนต์ในฝันใหเ้ ปน็ จริง บoPviทTnhiap่มีทsdeiyetาคuan:NsวObtslาeroufyมiwfun”d?v”h“A(Dr2eaT(bih0m2abu1e0bie8.1aDum)n5edhs)จaiaho/าjโlabniกดsบbi:”ยolทiEo.f(amคJ2oUeu0วkirrl1uาibaa/7มpatn)it.ncac“จSaeSDuaาhaleกnt/abuscrrituบgetehodทnenoehคg(faxว2uiจnbsา0atาoiม1s.rกadn1-)-ei“adojAuโne/iดlsl.ptcDsยบaeloohทCrcmaotคtuafkorrว/raerocาsiบมlln.BioncทoseoU“eoคmAArKkว”EblาeF’(/uมsa2in0iGหDr“1นShDs7puงัa)PrmสbeโtอืiดamoDยdeTreishsrAepelRomaevtBomraeitgmda8fgoi0ernernSgprhrteePCaoarimcchfdteasCuinnlrueจgetlnาt”:buกgDy(re2eet20:hs0a1Ceig28nno:n)dauMinจtldTigioาonกnyiuBsaotregirlusy.tumatrleofec-trfoh/sPEdiilcgldaaบonycทrsne.eคaoaasวemdgา(2/ryมe30”0บe0“(m9ท2bW)0คoei1lวโon8ดาStk)มยaswโatดFhi“tdaMhiยsiyyasEEauSmcmtmw,raoirAemanaebterethurssa?/uD”iNplsหhe(pap2นwo0boงั rs1สitw’i8Ansอื e)ggMrจSeoutuาnhflpกtceib-eytBerlholiaaจlecituาonaivกtnayletpwAiaoEurasnmtbmaLIlisoirlsl..aaaahutniveeendrgse//:, CREATIVE THAILAND I 27

The Creative : มมุ มองของนักคดิ อภสิ ทิ ธ์ิ ไล่สัตรไู กล “เศรษฐกิจสร้างสรรค์” แบบจับต้องได้ เรอื่ ง: วิชุดา เครือหิรัญ ภาพ: ภรี ์รา ดิษฐากรณ์ พระราชกฤษฎีกาจัดต้ัง “สำ�นักงานส่งเสริมเศรษฐกิจสร้างสรรค์ (องค์การมหาชน)” หรือ สศส. ใช้ช่ือภาษาอังกฤษว่า Creative Economy Agency (Public Organization) เรยี กโดยยอ่ วา่ CEA (ซ-ี อ-ี เอ) เมอ่ื ชว่ งกลางเดอื นสงิ หาคมที่ผา่ นมา โดยมคี ณะกรรมการนโยบายเศรษฐกิจสร้างสรรค์วางกรอบการท�ำ งานในเชิงนโยบาย และมี CEA เปน็ หน่วยงานปฏบิ ตั ิ เม่อื พจิ ารณาจากมลู คา่ ของเศรษฐกจิ สรา้ งสรรคข์ องประเทศไทย1 ในปี 2557 ที่มมี ลู คา่ ถงึ 1.61 ลา้ นลา้ นบาท หรอื คดิ เปน็ รอ้ ยละ 13.18 ของผลติ ภณั ฑม์ วลรวมใน ประเทศ (GDP)2 ซง่ึ มมี ลู คา่ รวม 12.14 ลา้ นลา้ นบาท กท็ �ำ ให้การส�ำ รวจความคดิ ของอภิสิทธิ์ ไล่สัตรไู กล กรรมการผูท้ รงคุณวฒุ ิ คณะกรรมการนโยบาย เศรษฐกิจสร้างสรรค์ (อดตี ผอู้ ำ�นวยการศนู ยส์ รา้ งสรรค์งานออกแบบ หรือ TCDC) ถงึ มมุ มองต่อเศรษฐกจิ สรา้ งสรรค์ในวันน้ี รวมไปถึงทศิ ทางการทำ�งานและ บทบาทของ CEA ท่ีได้เร่ิมนับหน่ึงเพ่ือออกสตาร์ทกันไปแล้วน้ัน กลายเป็นอีกหนึ่งประเด็นสำ�คัญที่จะสะท้อนถึงสถานการณ์และนิเวศของระบบเศรษฐกิจ สร้างสรรค์ในประเทศไทยได้เป็นอย่างดี CREATIVE THAILAND I 28

ทำ�ไมตอ้ ง “เศรษฐกจิ สรา้ งสรรค”์ และ “เศรษฐกจิ สรา้ งสรรค”์ ณ วันนี้ คืออะไร ผมวา่ ความหมายมนั ไมไ่ ดเ้ ปลย่ี นแปลงไปจากเดมิ เมอื่ 10 ปที แี่ ลว้ สกั เทา่ ไหร่ เพราะเศรษฐกจิ สรา้ งสรรค์ มนั พดู ถงึ ภาพรวมของเศรษฐกจิ ทมี่ กี ระบวนการทที่ �ำ ใหเ้ กดิ ผลผลติ ดว้ ยการใชค้ วามรู้ ใชค้ วามสามารถ ในการเชื่อมโยงกับประวตั ศิ าสตร์ วฒั นธรรม ประเพณีของทอ้ งถ่นิ โดยทวี่ นั น้เี ราเช่อื มโยงกบั เงื่อนไข ของโลกด้วยการเติมเทคโนโลยีหรือนวัตกรรมเข้าไป แล้วผลลัพธ์หรือกระบวนการท่ีทำ�มีผลกับสังคม ทำ�ใหส้ งั คมมนั ดีขนึ้ หรอื ในแงผ่ ูป้ ระกอบการคอื เกดิ เป็นรายได้ ซ่ึงถ้ามีคนท�ำ สง่ิ น้ีในจ�ำ นวนมาก มนั ก็ จะเห็นแรงเคลื่อนในระบบเศรษฐกจิ แตส่ ่งิ ท่ีทำ�ให้คนมคี �ำ ถามคือค�ำ วา่ “ความคิดสรา้ งสรรค”์ เพราะ มนั จับตอ้ งไมไ่ ด้ เราจะอธบิ ายความคดิ สรา้ งสรรคอ์ ยา่ งเปน็ รปู ธรรมไดอ้ ยา่ งไร ความคดิ สรา้ งสรรค์ไม่ใช่เรือ่ งทีอ่ ย่ดู ๆี จะเกดิ ขึน้ มาเองหรือนอนหลบั ฝัน เชา้ ตน่ื ขน้ึ มาแลว้ บอกวา่ มนั เปน็ ความคดิ สรา้ งสรรค์ เพราะมนั เปน็ กระบวนการทบ่ี ม่ เพาะดว้ ยความรทู้ ส่ี ง่ั สมมา ดว้ ยภมู ปิ ญั ญา ประเพณี หรอื วฒั นธรรมทม่ี ี ดว้ ยประสบการณ์ ดว้ ยการสงั เกตพฤตกิ รรม เปน็ สว่ นผสมของหลายศาสตรเ์ พอื่ ท�ำ ให้ เขา้ ใจคน เขา้ ใจสังคมมากข้นึ เพราะฉะนัน้ ความคดิ สรา้ งสรรคม์ ันมกี ระบวนการของมัน ความคิดสร้างสรรค์มีมูลค่าหรือคุณค่าอย่างไรในเชิงเศรษฐกิจ แล้ว Design Thinking (กระบวนคดิ เชงิ ออกแบบ) และ Service Design (การออกแบบบรกิ าร) ถือเปน็ กระบวนการหน่ึงของความคดิ สรา้ งสรรค์ไหม อนั นน้ั เปน็ แคศ่ าสตรห์ นง่ึ เนอ่ื งจากค�ำ วา่ “เศรษฐกจิ สรา้ งสรรค”์ มนั ใหญม่ าก ท้ังในธุรกิจที่ต้องอาศัย ความสำ�คัญของความคิดสร้างสรรค์เป็นเน้ือหาสำ�คัญในการที่มันจะขับเคลื่อนหรือทำ�ให้เกิดรายได้ ถ้าขาดแกนสำ�คัญนี้ก็ไม่สามารถเดนิ หนา้ ธรุ กจิ ตอ่ ไปได้ อยา่ งในธรุ กจิ บนั เทงิ เราอาจจะเหน็ ความคดิ สรา้ งสรรคผ์ า่ นความสนกุ ตงั้ แตเ่ ขยี นบท ถา่ ยท�ำ น�ำ มาฉาย แตค่ วามคดิ สรา้ งสรรคใ์ นความหมายของ เศรษฐกจิ สรา้ งสรรคม์ นั ใหญม่ ากกวา่ นนั้ เชน่ ธรุ กจิ ทอ่ี ยบู่ นดจิ ทิ ลั แพลตฟอรม์ มนั อาจจะไมใ่ ชเ่ รอ่ื งของ ความสนกุ อยา่ งเดยี ว แตม่ นั เปน็ เรอ่ื งของการทเ่ี ราสามารถถา่ ยทอดสง่ิ ทเ่ี ราคดิ โมเดลทางธรุ กจิ เราสามารถ อธิบายผลผลิตของตวั เองให้ฝง่ั ผซู้ ื้อผา่ นช่องทางตา่ งๆ จนคนตัดสนิ ใจซอ้ื ถ้าจะอธิบายต่อไปอีก คือ ความคดิ สร้างสรรคถ์ กู นำ�ไปใชป้ รบั ปรุงผลผลติ อ่ืนๆ ธรุ กจิ บางธุรกิจ อาจจะไม่ใช่ธรุ กจิ สร้างสรรค์ แต่ใช้ความคดิ สรา้ งสรรคใ์ นการขับเคลื่อน เชน่ การเอา Design Thinking ไปพฒั นาเรอ่ื งของสาธารณสขุ เรอ่ื งการเกษตร อยา่ งเดมิ เรามฝี กั มะขามทโ่ี คง้ เราเรยี งใส่กลอ่ งเพอ่ื ขนสง่ แล้วมันกินท่ี ขนส่งแล้วฝักแตก เราก็ใช้ความรู้ด้านวิทยาศาสตร์อย่างการปรับปรุงพันธ์ุให้ฝักตรง มากขึน้ ท�ำ ให้เน้ือมะขามเต็มฝกั มากข้ึน ท�ำ ใหโ้ อกาสทฝี่ กั จะแตกกน็ ้อยลง ฝกั ตรงก็เรยี งใส่กลอ่ งได้ เราไมไ่ ดพ้ ดู เรอ่ื งธรุ กจิ สรา้ งสรรคโ์ ดยตรง แตเ่ ราใชก้ ระบวนการทีท่ ำ�ใหเ้ กดิ ผลลพั ธ์ใหมๆ่ เกดิ ขน้ึ วธิ คี ดิ ทางเศรษฐกิจสร้างสรรค์ มันจึงสามารถไปเช่ือมโยงกับอตุ สาหกรรมอ่นื ๆ ได้ ถ้าเศรษฐกิจสร้างสรรค์สามารถอยู่ได้กับธุรกิจท่ีหลากหลาย แสดงว่าสำ�นักงาน สง่ เสรมิ เศรษฐกิจสรา้ งสรรค์ หรอื CEA (Creative Economy Agency) กำ�ลัง ทำ�งานกบั คนหลากหลาย ไมไ่ ดจ้ ำ�กัดแค่ 12 อตุ สาหกรรมสร้างสรรค์ 3 จรงิ ๆ แลว้ การแบง่ กลมุ่ อตุ สาหกรรมมนั ชว่ ยใหเ้ ราท�ำ งานงา่ ยขน้ึ วดั ผลงา่ ยขน้ึ วา่ ธรุ กจิ น้ีอย่ใู นกล่มุ ไหน แต่พอเรามาลองมองเครื่องมือที่ 12 อุตสาหกรรมสร้างสรรค์ใช้ อย่าง Design Thinking, Service Design, UX หรือ Human Centric (แนวทางในการออกแบบท่ีคำ�นึงถึงผู้อยู่อาศัยเป็นศูนย์กลาง) หลากหลายเคร่ืองมือที่เมื่อพอมองภาพกว้างของเศรษฐกิจสร้างสรรค์ ถ้าเราเอาเครื่องมือเดียวกันนี้ ไปใชก้ ับอุตสาหกรรมอื่น หลายทก่ี ็ประสบความสำ�เร็จ ลองดไู ปทอ่ี ุตสาหกรรมยา เดิมกลมุ่ ลูกคา้ คือ คนปว่ ย ซ่ึงมีจ�ำ นวนนอ้ ยกว่ากลุม่ คนท่ยี ังไม่ปว่ ย เขากไ็ ปดึงลกู คา้ กลุ่มก่อนป่วยเข้ามา โดยใช้ Design Thinking ทำ�อย่างไรให้คนกลุ่มก่อนป่วยสนใจ เราถึงเห็นว่ามีกลุ่มอาหารเสริมมากมายในตอนนี้ CREATIVE THAILAND I 29

เพราะตลาดของกลมุ่ นม้ี นั มขี นาดใหญม่ ากกวา่ ขนาดตลาดของอตุ สาหกรรม TCDC ท�ำเร่อื งเศรษฐกิจสรา้ งสรรค์ ท่ีเป็นยารักษาโรคมาก ซ่ึงถ้าเราลองไปสังเกตเทรนด์โลกตอนน้ี จะเห็นว่า มา 10 ปแี ลว้ ถามวา่ ก้าวหนา้ ไหม เนน้ ไปเรอื่ งธรรมชาติ เรากจ็ ะเหน็ วา่ สสี นั รปู ทรงของเมด็ ยา กม็ หี ลากหลาย มันก็กา้ วหน้ามาตามล�ำดับ ตามเวลา เพอื่ ใหม้ นั ดแู ลว้ สบายใจวา่ เปน็ การรบั ประทานเพอ่ื รกั ษาสขุ ภาพมากกวา่ เพอ่ื ตามปัจจัยท่เี ก่ียวข้อง แต่สง่ิ ท่ี เปน็ ยารกั ษาโรค นกี่ เ็ ปน็ อกี หนง่ึ ตวั อยา่ งของความคดิ สรา้ งสรรคท์ ไ่ี มไ่ ดจ้ �ำ กดั ผูเ้ กย่ี วข้องหลายฝา่ ยพดู คยุ แค่ 12 อุตสาหกรรม แต่ยังสามารถนำ�ไปใช้กับอตุ สาหกรรมอืน่ ๆ ได้แทบ และไดข้ อ้ สรปุ อนั หนงึ่ ท่ีเปน็ ปัญหา ทุกที่ ของประเทศไทยกค็ อื เรายังไมม่ ใี คร เมอื่ ตอ้ งทำ�งานในมมุ มองทก่ี วา้ งมากขน้ึ ทศิ ทางหรอื พนั ธกจิ รับผิดชอบงานด้านเศรษฐกจิ ของ CEA จะเดนิ หน้าไปทางไหน สรา้ งสรรค์โดยตรง TCDC ท�ำ เรอ่ื งเศรษฐกจิ สรา้ งสรรคม์ า 10 ปแี ลว้ ถามวา่ กา้ วหนา้ ไหม มนั ก็ ก้าวหน้ามาตามล�ำ ดบั ตามเวลา ตามปจั จยั ที่เกย่ี วขอ้ ง แตส่ ิง่ ทีผ่ ู้เกีย่ วข้อง หลายฝ่ายพูดคุยและได้ข้อสรุปอันหน่ึงท่ีเป็นปัญหาของประเทศไทยก็คือ เรายงั ไมม่ ใี ครรบั ผดิ ชอบงานดา้ นเศรษฐกจิ สรา้ งสรรคโ์ ดยตรง เพราะ TCDC ก็มีสโคปงานที่เป็นการสนับสนุนให้ใช้ความคิดสร้างสรรค์ในธุรกิจออกแบบ หรอื หนว่ ยงานอน่ื ๆ ของประเทศ เขากม็ สี โคปงานของเขาเองวา่ ท�ำ หนา้ ทอ่ี ะไร ดงั นน้ั มนั จงึ ขาดคนทจ่ี ะมาท�ำ หนา้ ทรี่ วบรวม เชอ่ื มโยง ประสานงานทง้ั ขอ้ มลู การปฏบิ ตั ิ และผลลพั ธ์ กับหนว่ ยงานรฐั เอกชน ธรุ กิจ คนท่ปี ระกอบธรุ กจิ คนทอ่ี ยใู่ นชมุ ชน คนทอ่ี ยใู่ นระบบการศกึ ษา ใหม้ นั เปน็ เรอ่ื งเดยี วกนั ในระดบั ประเทศมันจึงจ�ำ เปน็ ตอ้ งมีหนว่ ยงานทท่ี �ำ งาน รับผดิ ชอบ เก็บขอ้ มูลเรื่องนี้ โดยเฉพาะ กเ็ ลยตอ้ งสรา้ งกลไกในการขบั เคลอื่ นและรบั ผิดชอบเร่อื งน้ี จะได้ ไม่มีอะไรท่ีขาดหายหรือแหว่งไป รัฐบาลก็เลยจัดตั้งสำ�นักงานส่งเสริม เศรษฐกิจสรา้ งสรรค์ (CEA) ขนึ้ ฉะน้ันภารกิจหลักของส�ำ นกั งานฯ ที่จะต้องดูอนั แรกก็คอื การพฒั นา ระบบของเศรษฐกิจสร้างสรรค์ เช่ือมโยงเศรษฐกิจสร้างสรรค์ให้ได้ว่าใคร ท�ำ อะไร ทไ่ี หน อยา่ งไร แลว้ ตอ้ งการสภาพแวดลอ้ มหรอื ระบบนเิ วศแบบไหน ที่จะส่งเสริมให้เศรษฐกิจสร้างสรรค์เดินหน้าหรือขยายตัวได้ ต่อมาก็คือ กระจายความสามารถของเศรษฐกิจสร้างสรรค์ให้ไปถึงหลากหลายส่วน ไปถงึ ชมุ ชนได้ ไปถงึ ระบบการศกึ ษาได้ ใหค้ นไดใ้ ชน้ วตั กรรมในการประกอบ อาชีพและทำ�ใหค้ ุณภาพชีวิตเขาดีข้ึน CREATIVE THAILAND I 30

แล้วหน่วยงานน้ีก็จะพัฒนาผู้ประกอบการด้วย พอมีผู้ประกอบการ ความทา้ ทายของ CEA คอื อะไร มีระบบ มีระบบนิเวศแล้ว ก็ต้องการพื้นท่ีจริงๆ ที่จับต้องได้ อย่างท่ีเรา ในอุตสาหกรรมนี้เรายังไม่ค่อยเห็นเวที หรือสนามทดลอง ให้ได้รู้ว่าอันนี้ เรยี กว่า Creative District (ยา่ นสร้างสรรค์) ในหลายๆ พน้ื ท่ีของประเทศ ไมด่ ี อนั นไ้ี มต่ รงใจ อนั นต้ี อ้ งพฒั นาเพม่ิ ผมเชอ่ื วา่ เมอ่ื มคี วามสามารถ กต็ อ้ ง แล้วก็ต้องมีคนรวบรวม จัดเก็บข้อมูลท่ีท้ังส่วนราชการและเอกชนทำ� มีโอกาสไดแ้ สดงออก ไดเ้ หน็ ได้ทดลอง เวทขี องผมหมายถึงระบบนเิ วศท่ี เปน็ Creative Index หรือฐานข้อมลู ทใ่ี ช้จดั การเศรษฐกิจสร้างสรรค์ เพื่อ ท�ำ ใหเ้ วทสี มบรู ณ์ มีเครอื่ งมอื ในการทดลอง มอี ปุ กรณ์ ใหผ้ ลผลติ กระจาย ทำ�ใหเ้ รารูส้ ถานการณ์ รู้ข้อเทจ็ จริงทไ่ี ม่ไดค้ ิดเอาเอง แล้วเอาขอ้ มูลเหล่าน้ี ไปยงั อตุ สาหกรรมอน่ื ๆ แลว้ ทา้ ยสดุ สง่ิ เหลา่ นม้ี นั จะยดึ โยงไปท�ำ ใหส้ งั คมไทย ไปวเิ คราะหก์ บั อนาคตขา้ งหนา้ วา่ เราควรจะท�ำ อะไร ไมค่ วรจะท�ำ อะไร ควรจะ มนั่ คงมากข้นึ ส่งเสริมใครแคไ่ หน เทา่ ไหร่ หรอื แม้แต่การสร้างปัจจัยเกื้อหนนุ ระบบนิเวศ ผมเชอื่ วา่ ถา้ เราสรา้ งเวทบี อ่ ยๆ ในหลายๆ สาขา มนั อาจจะเกดิ ผลผลติ ในเชิงอื่นๆ เช่นเขตส่งเสริมเศรษฐกิจสร้างสรรค์ให้เกิดขึ้น มันก็เป็นอีก ที่บางครั้งอาจจะไม่ได้ตรงไปตรงมาก็ได้ เช่น เราอาจจะไม่ได้นักดนตรีที่ ช่องทางหนึ่งที่จะทำ�ให้ระบบเศรษฐกิจใหญ่ของประเทศสมบูรณ์มากยิ่งขึ้น ดเี ยยี่ ม แตเ่ ราจะไดน้ กั ดนตรที ที่ �ำ เพลงประกอบภาพยนตร์ ไดน้ กั ดนตรที ท่ี �ำ การสรา้ งสรรค์“เศรษฐกจิ ”จาก“ความคดิ ”และ“วฒั นธรรม” ดนตรีเพือ่ อุตสาหกรรมการแพทยเ์ กิดขน้ึ กไ็ ด้ ยงั คงเปน็ รากฐานสำ�คญั ของแนวคดิ “เศรษฐกจิ สรา้ งสรรค”์ กจิ กรรมตา่ งๆ ที่ TCDC ทำ�อยา่ งเทศกาลออกแบบกรงุ เทพฯ สำ�หรบั CEA หรอื ประเทศไทยอยูห่ รอื ไม่ (Bangkok Design Week) ห้องสมุดเพ่ือการออกแบบ ในประเด็นของวฒั นธรรม ประเพณี หรอื ขนบธรรมเนียม เราคงมคี �ำ ถามวา่ นิทรรศการ หรอื บรกิ ารอนื่ ๆ CEA จะสานตอ่ ไหม และเราจะ ประเทศไทยมนั นา่ สนใจมากขนาดไหน เราถงึ มนี กั ทอ่ งเทย่ี วเขา้ มาในปหี นง่ึ ได้เหน็ โครงการอะไรจาก CEA ในชว่ งเริ่มต้นนบ้ี า้ ง จ�ำ นวนมหาศาล กรงุ เทพฯ เปน็ เมอื งหนงึ่ ทม่ี ยี อดนกั ทอ่ งเทยี่ วเทยี บเคยี งกบั งานเดมิ ที่ TCDC เคยทำ�ในแงข่ องดไี ซนว์ ีกท้งั ท่กี รงุ เทพฯ และเชียงใหม่ ก็ ยโุ รป นกั ทอ่ งเทยี่ วมที งั้ หนา้ ใหม่ คนทเี่ คยมาแลว้ กม็ าซาํ้ ทง้ั ทเี่ รากไ็ มไ่ ดเ้ ปน็ ยังคงดำ�เนินต่อไป โดยมีกิจกรรมหรือโครงการอ่ืนๆ เกิดขึ้นเพ่ือมาล้อกับ ประเทศทเี่ จรญิ มาก ไมไ่ ดเ้ ปน็ ประเทศทร่ี ะบบขนสง่ ดมี าก ไมไ่ ดเ้ ปน็ ประเทศ สง่ิ เหลา่ นใี้ หเ้ กดิ ความตอ่ เนอื่ ง ไมอ่ ยา่ งนน้ั อเี วนตม์ นั กจ็ ะจบไปเมอื่ หมดเวลา ท่ีสะอาดมาก แต่พอไปค้นๆ ดู ประเทศไทยมีอะไรน่าค้นหา มันสนุก อยา่ งโครงการยา่ นสรา้ งสรรคเ์ จรญิ กรงุ ความหมายของยา่ นสรา้ งสรรคก์ ค็ อื ให้ความน่าต่นื เตน้ มากกว่าความกลัว คนกเ็ ลยอยากมา มบี รกิ าร มสี นิ คา้ มคี นเขา้ มาสรา้ งสรรคผ์ ลผลติ มผี ใู้ ชบ้ รกิ าร มนี กั ทอ่ งเทย่ี ว แล้วเราคงต้องยอมรับว่าการโอภาปราศรัย การพูดจา เราเป็นคน มกี ิจกรรม และมเี งนิ หมุนเวยี นอย่ใู นพ้ืนทอี่ ย่างตอ่ เนอ่ื ง เป็นสง่ิ ทีก่ รรมการ คอ่ นขา้ งเปิดเผย ชอบช่วยเหลอื อยากบรกิ าร แล้วขอ้ บวกเหล่านี้ กม็ ีคนที่ นโยบายฯ ชดุ น้อี ยากเหน็ เร่อื งนีเ้ กิดขึ้น กลั่นเอาความสามารถบางอย่างไปแปลงเป็นธุรกิจบริการ ซ่ึงธุรกิจบริการ นอกจากน้ันยังมีเร่ืองหน่ึงที่พูดคุยกัน คือ นอกจากผู้ประกอบการที่ ของเมืองไทยพฒั นาไปค่อนข้างดี อยา่ งรา้ นนวดเทา้ ผมว่ามที กุ อ�ำ เภอเลย ส่วนใหญ่อยู่ในเมืองใหญๆ่ ของประเทศแลว้ ยงั มีผปู้ ระกอบการอกี จำ�นวน ไม่ใช่แค่ทุกจังหวัด ถ้าเป็นเมืองใหญ่หน่อย ผมว่าในถนนหลักๆ มีร้าน มหาศาลในส่วนภูมิภาค ท�ำ อยา่ งไรที่จะเช่อื มโยงทั้งวิธคี ิด และเนือ้ งานไปสู่ นวดเทา้ ทกุ ถนน จรงิ ๆ ธุรกิจมนั เกดิ ข้ึนเพราะบุคลกิ ของคนไทยหรือเปล่า พวกเขาได้ อย่างผูป้ ระกอบการ OTOP หรอื วสิ าหกจิ ชมุ ชน แล้วทำ�อยา่ งไร ย่งิ ช่วงหลงั ๆ รา้ นนวดแผนโบราณหรอื สปาก็ใช้เทคโนโลยใี หมๆ่ เข้ามาชว่ ย ที่เราจะจัดการรวบรวมพละกำ�ลังของคนท่ีทำ�งานเรื่องนี้ ถ้าเราพัฒนาแค่ จากเดิมท่ีคนนวดไม่พอก็เติมคนนวด แต่ในวันนี้มันไม่ใช่แค่เติมคน แต่ ผู้ประกอบการของเศรษฐกิจสร้างสรรค์ให้เขาพัฒนาแบบที่เราเห็นๆ กัน ผปู้ ระกอบการรนุ่ ใหม่รู้จกั ทจี่ ะเติมเทคโนโลยเี ขา้ ไป เติมความพร้อมเขา้ ไป อยู่แล้ว มันก็คงจะมีแรงอยู่ระดับหน่ึง แต่ถ้าเรากระจายไปได้ครอบคลุม เช่น มีระบบนัดหมายก่อนไหม สามารถนัดหมายผ่านเคร่ืองมือ ผ่าน เขาก็มีรายได้มากข้ึน มีคุณภาพชีวิตที่ดีมากขึ้น มันก็คงจะทำ�ให้ภาพ แอพพลิเคชนั ไดไ้ หม หรือแม้กระทั่งการพัฒนาตัวผลิตภณั ฑ์เอง ก็มกี ารน�ำ เศรษฐกจิ ของประเทศโตข้นึ ได้อีก ส�ำ นกั งานฯ ก็คงต้องเปน็ คนกลางในการ เอาความรทู้ างวทิ ยาศาสตรเ์ ขา้ ไปพฒั นาตวั นา้ํ มนั ทใี่ ชใ้ นการนวดตา่ งๆ หรอื ทำ�งานน้ี มีการพัฒนาเอาศาสตรใ์ หมๆ่ มาใช้ มกี ารเรียนร้เู พิม่ เตมิ มากยิง่ ข้ึน เม่อื มัน เพราะเป้าหมายของสำ�นกั งานฯ ใหม่ คอื ทำ�ใหเ้ ศรษฐกิจสรา้ งสรรค์ มีการพัฒนามากย่ิงขึ้น มันก็มีกำ�ลังในด้านเศรษฐกิจพอสมควร นับเป็น เปน็ ส่งิ ท่จี บั ต้องได้จรงิ ความสามารถของประเทศอยา่ งหน่ึงที่น่าสนใจและน่าสนบั สนุน 1 มลู คา่ ของเศรษฐกจิ สรา้ งสรรคข์ องประเทศไทย และผลติ ภณั ฑม์ วลรวมในประเทศ (GDP) ในปี 2557 ทม่ี า : จากฐานขอ้ มลู เศรษฐกจิ สรา้ งสรรคข์ อง สศช. (สภาพฒั นฯ์ ) เรยี กดู ณ วนั ท่ี 30 มนี าคม 2558 โดย สำ�นกั งานส่งเสรมิ วสิ าหกิจขนาดกลางและขนาดยอ่ ม (สสว.) 2 ผลติ ภณั ฑ์มวลรวมในประเทศ (GDP) ในปี 2557 ทีม่ า : ผลติ ภัณฑ์มวลรวมในประเทศ ไตรมาสท่ี 4/2557 Gross Domestic Product : Q4/2014, ส�ำ นกั งานคณะกรรมการพฒั นาการ เศรษฐกิจและสงั คมแห่งชาต,ิ 16 กมุ ภาพนั ธ์ 2558 3 อตุ สาหกรรมสร้างสรรค์ 12 สาขาของประเทศไทยประกอบด้วย แฟช่นั งานฝมี ือและหตั ถกรรม การออกแบบ ทศั นศลิ ป์ การพมิ พ์ สถาปัตยกรรม ภาพยนตร์และวีดิทัศน์ ซอฟต์แวร์ ศลิ ปการแสดง การแพร่ภาพกระจายเสยี ง การโฆษณา และดนตรี โดยทวั่ โลกแบง่ สาขาของอตุ สาหกรรมแตกตา่ งกนั ตามความสามารถของแต่ละประเทศ CREATIVE THAILAND I 31

เรอ่ื งอะไรทค่ี ุณอยากเหน็ ในประเทศไทย วนั กอ่ นผมดทู วี เี รอ่ื งนาํ้ ทว่ มทน่ี วิ ยอรก์ ซง่ึ สารคดอี ธบิ ายใหเ้ ราเขา้ ใจหมดเลยวา่ ท�ำ ไมนาํ้ ทว่ ม เรายงั ขาด คนอธบิ ายข้อมูลต่างๆ ท้งั ท่ีความรเู้ รากไ็ มไ่ ดข้ าดนะ ผมเปน็ คนกรุงเทพฯ ผมอยากเขา้ ใจว่านํา้ ท่วม กรงุ เทพฯ ไดอ้ ย่างไร ถ้าบอกวา่ ทอ่ ระบายนํา้ ไมด่ ี สั้นเกนิ ไป เลก็ เกินไป เราก็จะได้ ออ๋ เขา้ ใจแล้ว มัน ต้องหาค�ำ ตอบให้ได้นะ เราจะไดแ้ กป้ ัญหาถกู จะได้รณรงค์ถูก อย่างปญั หารถตดิ มีคนขับรถปาดหนา้ ก็ไปวิเคราะห์ให้ดูสิว่าเมื่อไรที่คนหน่ึงขับรถไปปาดทางเข้า แล้วทำ�ให้การจราจรช้าลงไปเท่าไร เช่น คนั หนง่ึ ท�ำ ใหช้ า้ ลงไปกวี่ นิ าที รถบนถนนมกี คี่ นั มนั จะชา้ ลงไปเทา่ ไร คา่ ใชจ้ า่ ยในการเหยยี บเบรกเทา่ ไร ถ้าไม่มีรถปาดหน้าจะใชเ้ วลาในการขับรถเทา่ ไร ทกุ อย่างจะได้กระจ่าง สิง่ แรกที่คณุ อยากเปลย่ี นแปลงในกรงุ เทพฯ ผมอยากใหม้ ปี า้ ยนอ้ ยลง เพอ่ื ทต่ี น้ ไมร้ มิ ถนนจะไดโ้ ตขนึ้ ถนนกจ็ ะมรี ม่ เงามากขนึ้ แลว้ คนกจ็ ะยอมเดนิ กันมากขึ้น อะไรท่ผี ลักดันให้คณุ พยายามหาคำ�ตอบของปญั หาท่ีเจอในแตล่ ะวนั ผมอยากเห็นคนมชี ีวติ ทด่ี ขี ึน้ ผมเองก็อยากมีชวี ติ ท่ีดีขนึ้ อยากให้ลกู มชี วี ิตทดี่ ขี ้นึ อยากให้เพ่อื นๆ มี ชวี ติ ท่ดี ขี ้ึน CREATIVE THAILAND I 32



Creative Will : คิด ทาํ ดี Advertorial “ เราเช่ือว่าชีวิตท่ีดีมาจากจุดเร่ิมต้นท่ีดีท่ีไม่ใช่ แค่เร่ืองในบ้านแต่รวมถึงสภาพชุมชนในย่านของ เขาด้วย เมื่อเขามาอยู่ในนิเวศเดียวกับเรา เราจึง คิดเผ่ือด้วยว่าเราจะพัฒนาอะไรได้บ้างในพ้ืนท่ี สาธารณะในชุมชนน้ันๆ เราไม่ได้บอกว่าเราจะ ดูแลทั้งประเทศได้ แต่ที่ไหนก็ตามท่ีเราไป เราจะ ท�ำ สิ่งทเ่ี ราท�ำ ไดใ้ หด้ ที ่สี ดุ ” คณุ โฉมชฎา กลุ ดลิ ก หัวหน้าสายงานฝา่ ยสอื่ สารและกลยทุ ธ์แบรนด์ SC Asset ไมใ่ ช่แคเ่ รอื่ งในบ้าน แตเ่ ปน็ ผลรวมของยา่ นที่ยั่งยืน เรอ่ื ง : พชั รนิ ทร์ พฒั นาบญุ ไพบลู ย์ จะดแี คไ่ หน หากเราออกแบบพน้ื ทส่ี าธารณะในชมุ ชนใกลบ้ า้ นใหเ้ ปน็ ไปไดอ้ ยา่ งใจ สู่การพฒั นาโปรเจก็ ต์ท่ีให้ลูกบ้านได้ออกแบบพน้ื ทส่ี ่วนกลางภายในโครงการ และอยรู่ ว่ มกนั ทา่ มกลางความหลากหลายของสงั คมยคุ ใหมไ่ ดด้ ว้ ยนวตั กรรม ดว้ ยตวั เอง เรยี กวา่ Design Your Own Neighbourhood โดยทกุ ชดุ ขอ้ มลู จะ ทอ่ี ยอู่ าศยั ซง่ึ เขา้ ใจเราในทกุ มติ ิ กลายเปน็ Big Data ซง่ึ มคี วามส�ำ คญั และจะถกู น�ำ ไปใชจ้ รงิ ” คณุ จลู ยงั เตรยี ม โครงการวจิ ยั ลา่ สดุ โดย SC Asset ทเ่ี ชอ่ื มน่ั ในการปรบั ใชข้ อ้ มลู จรงิ จากการ ทจ่ี ะปรับภูมทิ ัศน์ของรา้ นรถเขน็ สตรีทฟดู้ รอบโครงการ ซงึ่ ถือเปน็ อูข่ า้ วอูน่ าํ้ ลงมอื ท�ำ วจิ ยั การลงพน้ื ทส่ี อบถาม ท�ำ โปรโตไทป์ และทดสอบกบั ทด่ี นิ จรงิ ท่ี สำ�คัญของทั้งคนทำ�งานในขณะน้ีและลูกบ้านในอนาคตให้สวยงามน่ามอง ใชเ้ ปน็ Sandbox (สนามทดลอง) กบั กลมุ่ เปา้ หมาย เพอ่ื หาผลลพั ธท์ จ่ี บั ตอ้ งได้ ดว้ ยการน�ำ โมเดลแบบถอดประกอบทผ่ี ลติ จากวสั ดไุ มท่ �ำ ลายสงิ่ แวดลอ้ มมา และตอ่ ยอดสกู่ ารพฒั นาในสเกลทใ่ี หญข่ น้ึ ตอ่ ไป โดยท�ำ งานรว่ มกบั ศนู ยบ์ รกิ าร ใชง้ าน “จลู คดิ วา่ ถา้ โครงการนส้ี �ำ เรจ็ ไปดว้ ยดี เราจะสง่ ตอ่ โมเดลนไ้ี ปปรบั ใช้ วจิ ยั และออกแบบ ภายใตม้ หาวทิ ยาลยั เทคโนโลยพี ระจอมเกลา้ ธนบรุ ี(REDEK) กับพืน้ ท่ตี ลาดนัดอ่นื ๆ ได้ทวั่ เมือง” คอื โซลชู น่ั ใหมข่ ององคก์ รท่ีใชเ้ พอ่ื ศกึ ษาและพฒั นาพน้ื ทส่ี ว่ นกลางทง้ั ภายใน และ ด้านอาจารย์ฉุน-ดร.ชำ�นาญ ติรภาส อาจารย์ประจำ�คณะ โดยรอบบรเิ วณในอนาคตของโครงการทอ่ี ยอู่ าศยั ยา่ นบางกะดแี ละกรงุ เทพฯ กรฑี า สถาปัตยกรรมศาสตร์ และการออกแบบ มจธ. ผบู้ รหิ าร REDEK หวั หนา้ รวมถงึ เพื่อสรา้ งโมเดลทอ่ี ย่อู าศยั ซึ่งตอบรับการเติบโตของชมุ ชนเมือง และ โครงการวิจยั จากภาคการศึกษา ได้กล่าวถึงการข้ามฟากมาทำ�งานร่วมกบั สง่ มอบโซลชู น่ั การท�ำ งานรว่ มกนั ระหวา่ งภาคการศกึ ษา ภาคเอกชน และชมุ ชน ภาคเอกชนอย่างจริงจังในครั้งนี้ว่า “ผมมองว่าเราต้องมีส่วนบริการทาง ในการชว่ ยแกป้ ญั หาประจ�ำ วนั ของผอู้ ยอู่ าศยั ไดอ้ ยา่ งเหมาะสมและสรา้ งสรรค์ การศกึ ษาทใ่ี หเ้ อกชนเขา้ มาตอ่ ยอดน�ำ ความรไู้ ปท�ำ ได้ ไมใ่ ชใ่ หง้ านวจิ ยั อยแู่ ค่ “วฒั นธรรมองคก์ รของ SC Asset เชอ่ื วา่ ความยง่ั ยนื คมุ้ คา่ กบั ทกุ การลงทนุ บนห้งิ เพราะโจทยท์ ี่เราทำ�งานมนั คือโจทยจ์ รงิ ได้เจอคนท่ีอยู่จริงๆ และ ถา้ เราคดิ แบบผปู้ ระกอบการทว่ั ไป การท�ำ Sandbox แบบนค้ี งไมก่ �ำ ไร แตถ่ า้ มาจากพื้นฐานของข้อมูลความเป็นจริงมากๆ ไม่ได้เกิดจากสมมติฐาน นบั ความยง่ั ยนื ทจ่ี ะคนื มาแบบ Sustainable-Return On Investment (S-ROI) อย่างเดียว ผมเช่ือว่าข้อมูลจากการวิจัยครั้งนี้มีความ Inclusive (แนวคิด มนั จะถกู ทอนคา่ และนบั รวมสง่ิ ทไ่ี มใ่ ชร่ ายไดท้ เ่ี ปน็ ตวั เลขอยา่ งเดยี ว เราอยาก การออกแบบเพ่ือทุกคน) มีทฤษฎีและกระบวนการวิจัยมารองรับชัดเจน ให้เขารู้สึกว่าเราเป็นส่วนหนึ่งในระบบเดียวกัน หน้าที่ของดิเวลอปเปอร์ ฉะนนั้ นค่ี อื สงิ่ ทผี่ อู้ ยอู่ าศยั ตอ้ งการแนๆ่ ยงิ่ การท่ีSCAsset มเี ปา้ หมายชดั เจน ในวนั นต้ี อ้ งแชรบ์ ทบาทสว่ นทภ่ี าครฐั ยงั เขา้ ไมถ่ งึ ในแตล่ ะพน้ื ทไ่ี ด้ ถา้ คนในยา่ น ว่าต้องการนำ�ผลวิจัยไปทำ�งานต่อยังไง เราจะเห็นภาพการทำ�งานท่ีต่างไป เปดิ ใจ ดว้ ยองคค์ วามรหู้ ลากหลายทม่ี ี เราจะสรา้ งโซลชู น่ั ใหย้ า่ นนน้ั ๆ ดขี น้ึ ได้ จากเดมิ แลว้ ยังสร้างอิมแพก็ เชงิ บวกใหก้ บั ชมุ ชนและยา่ นไดท้ นั ท”ี จรงิ ๆ” คณุ จลู -โฉมชฎา กลุ ดลิ ก หวั หนา้ สายงานสอ่ื สารและกลยทุ ธแ์ บรนด์ ไมว่ า่ โครงการวจิ ยั นจ้ี ะถกู ตอ่ ยอดและส�ำ เรจ็ ออกมาเปน็ อยา่ งไร แตใ่ น SC Asset ผรู้ ว่ มคดิ คน้ และพฒั นาโปรเจก็ ตก์ ารวจิ ยั นก้ี ลา่ ว ฐานะผอู้ ยอู่ าศยั กม็ น่ั ใจไดว้ า่ ผทู้ ม่ี สี ว่ นส�ำ คญั ในการสรา้ งนเิ วศความเปน็ อยทู่ ด่ี ี ผลลัพธ์ซึ่งเป็นความคืบหน้าสำ�คัญจากการทำ�วิจัยตลอด 3 เดือนเต็ม อย่างดิเวลอปเปอร์ และภาคการศึกษาท่มี ีหน้าท่ผี ลิตบัณฑิตเพ่อื ยกระดับ คณุ จลู เลา่ ใหฟ้ งั วา่ “เราพบวา่ พน้ื ทท่ี เ่ี ดก็ และผสู้ งู วยั ใชเ้ วลาอยรู่ ว่ มกนั ไดค้ อื สง่ิ ท่ี คุณภาพชีวิตของคนและเมือง ต่างเล็งเห็นถึงความสำ�คัญของความย่งั ยืนท่ี ลกู บา้ นตอ้ งการ ปญั หาเลก็ ๆ นอ้ ยๆ ทเ่ี ปน็ เรอ่ื งจรงิ จงั ของผอู้ ยอู่ าศยั ยงั น�ำ มา สรา้ งได้ จากการท�ำ ความเขา้ ใจอนั อยบู่ นพน้ื ฐานความตอ้ งการทเ่ี ปน็ จรงิ CREATIVE THAILAND I 34

Free eBook โดย TCDC “เจาะเทรนดโลก 2019” อพั เดตความรูใหท นั ความตอ งการตลาดโลกกอนใคร กับบทสรุปเทรนดแหงปจากหนังสือชั้นนํากวา 20 เลม อาทิ Carlin, Nelly Rodi, Pantone, Viewpoint