10-physics-chapter1

_[â c @¤ûd eûiûd^òK _âZòKòâdû I eûiûd^òK icúKeY (CHEMICAL REACTIONS AND EQUATIONS) ù\\÷^¦^ò Rúa^e ùKùZûUò NUYû K[û Zùk l Gjûe GK _ûgßðKê PòcêUûùe ]eò @^ý _ûgßðKê ùfLû~ûAQò ö ùijò @aiÚûùe K’Y jêG aPò ûe Keö a‰ðe (Burner) Kò´û ÆòeòUþ fýûµþùe RkûA \\@ò Gaõ _ûCñg (Ash) Kê GK IßûPþMäûiþùe l Leû\\òù^ lúeKê iû]ûeY Zû_cûZâûùe iõMâj Ke ö @ûLôVûeê ~[ûi¸a \\ìeùe eLô eLôù\\ùf, cýûMþù^iòdcþ _ûZKê RkûAa ö Kò_eò Keòa Gjû PZò â 1.1ùe ù\\LûA \\ò@û~ûAQò ö l fêjû ZûIßû / KùWA / K+û @û\\âð aûdêùe _Wò ejòùf, Pcò Uê û a‰eð l @wêe ejò _PMò ùf, cýûMùþ ^idò cþ l Lû\\ý e§û ùjfûùaùk, _ûZ l Lû\\ý jRc ùjfûùaùk, cýûMùþ ^idò cþ IßûPþ Mäûiþ @Kiþ ûAWþÿ l @ûc gßûiKâòdû ùaùk ö PòZâ 1.1 C_ùe \\ò@û~ûA[ôaû icÉ NUYûùe cìk _\\û[eð _Kâ Zé ò I ^Rò Ê iˆÿûe KQò ò ùjùf _eaò ˆÿ^ð aûdêùe cýûMþù^iòdcþ _ûZ _â{ßk^ Gaõ IßûPþMäûiþùe NUò[ûG ö @ûùc _ìað ùgâYúùe aÉêe ùbøZòK I cýûMþù^idò cþ @Kiþ ûAWþÿ iõMjâ eûiûd^Kò _eaò ˆÿ^ð ahò d _XQò ê ö eûiûd^Kò _eaò ˆÿ^ð NUùò f @ûùc ZûKê eûiûd^Kò _Zâ Kò dòâ û Kjê ö l Zêùc K’Y ù\\LêQ ? Gùa eûiûd^òK _âZòKòâdû K’Y Zûjû RûYòaû Zêùc ^ò½d ù\\LêQ ù~ cýûMþù^iòdcþ _ûZUò _ûAñ Zcê c^ùe C}Yû× iÁé ò ùjC[aô ö @ûùc ùKcZò ò @Zò C{ßk ]kûgòLû ijòZ RkêQò Gaõ Zûjû ]kû RûYòaû ù~ eûiûd^òK _âZòKâòdû NUòQò ? Gjò iaê Pì‰ðùe _eòYZ ùjûA~ûCQò ö Gjò ]kû Pì‰ð ùjCQò _âgÜe Cˆÿe _ûAaû _ûAñ @ûi, ùKùZûUò _eúlû cýûMþù^iòdcþ @KþiûAWþ ö Gjû cýûMþù^iòdcþ I Keòaû ö aûdêùe [ôaû @KþiòùR^þ c¤ùe eûiûd^òK _âZòKòâdû ùjZê iéÁò jêG ö Zêc _ûAñ Kûc 1.1 iZKð iPì ^û - Kû~ýð UKò ê glò Kue ijûdZûùe Keû~òaö Gjò _eúlû icdùe @ûLôe iêelû _ûAñ Pgcû _§ò aò û CPZò ö l 2 ùicò f´ GK cýûMùþ ^idò ceþ _Zkû _ûZKê aûfKò ûMR iûjû~ýùe i`ûKe ö











RûYòQ Kò ? _âZòKâòdû 1.13 \\ßûeû C_ô^Ü gcòZ Pì^e \\âaYKê Kû^Ú ]CkûAaû _ûAñ aýajûe Keû~ûG ö Kýûfþiòdcþ jûAWâKþiûAWþ aûdêùe [ôaû Kûað^þWûA@KþiûAWþ ijòZ ]úùe ]úùe _âZòKâòdû Keò Kû^Ú C_ùe Kýûfþiòdcþ Kûùaðûù^Uþe GK _Zkû @ûÉeY iéÁò Kùe ö Pì^_ûYò fMûAaûe \\êA Zò^ò \\ò^ _ùe Kýûfþiòdcþ Kûùaðûù^Uþ iéÁò jêG Gaõ Kû^ÚKê GK ]ak C{ßkZû _â\\û^ Kùe ö cûaðfþe eûiûd^Kò iõùKZ c¤ CaCO3 ö Ca(OH)2(aq) + CO2(g) ⎯⎯→ CaCO3(s) + H2O(l)....... (1.14) (Kýûfþiòdcþ jûAWâKþiûAWþ) (Kýûfþiòdcþ Kûùaðûù^Uþ) iõùgæhY _âZKâòdûe @ûC ùKùZûUò C\\ûjeY @ûùc icùÉ RûYQò ê ù~ aoôejòaû _ûAñ gqò @ûùfûP^û Keaò û ö @ûagýK ö Lû\\ýeê @ûùc Gjò gqò _ûA[ûC ö _e_ò ûK _âKâòdû (Digestion) ùe Lû\\ý iekZe _\\û[ðùe (i) ùKûAfûe \\j^ _eYò Z jêG ö C\\ûjeYÊeì_, bûZ, @ûkê I eêUùò e ùgßZiûe (Carbohydrate) ejòQò ö _eò_ûK_âKâòdû C(s) + O2(g) ⎯⎯→ CO2(g)....... (1.15) ùjZê Gjò ùgßZiûeeê MäëùKûRþ (C6H12O6) iéÁò jêG ö Mùëä KûRþ @ûc geúe ùKûhMWê Kò c¤ùe [aô û @Kiþ ùò R^þ (ii) H2(g) I O2(g) eê Rk (H2O) iéÁò (O2) ijòZ eûiûd^òK _âZòKâòdû Kùe Gaõ geúeKê gqò ù~ûMûG ö Gjò _âZKò dâò ûe GK ÊZª ^ûc ùjCQò 2H2(g) + O2(g) ⎯⎯→ 2H2O(l)...... (1.16) “gßi^ _âKâòdû” (Respiration) iek bûùa @ûùc Kjò _ûeòaû ù~ ù~Cñ C6H12O6(aq) + 6O2(aq) ⎯⎯→ eûiûd^òK _âZòKâòdûùe \\êA aû @]ôK aÉê (ùcøkòK 6CO2(aq) + 6H2O(l) + energy....... (1.18) Kò´û ù~øMòK) iõ~êq ùjûA GKcûZâ C_ôû\\ C_ô^Ü jêG, ùijò eûiûd^òK _âZòKâòdûKê iõùgæhY _âZòKâòdû (iii) Cn\\ò \\âaýe aNò U^ NUò LZ (Compost) ùe Kêjû~ûG ö _eòYZ ùjaû c¤ GK Zû_C_ôû\\ú _âZòKâòdûe C\\ûjeY ö “Zêc _ûAñ Kûc : 1.4”ùe @ûùc RûYùò f ù~, _âPêe _eòcûYe Zû_ ^òMðZ ùjûA[ûG ö ùi[ô_ûAñ “Zêc _ûAñ Kûc : 1.1” ùe NUê[ôaû eûiûd^Kò _âZòKâòdû cògâYUò Mec ùjûA~ûAQò ö ù~Cñ _âZòKòâdû c¤eê ù~Cñ _âZòKâòdûùe GKcûZâ C_ôû\\ iéÁò _âZòKâòdûùe C_ôû\\ C_ô^Ü ùjaû iùw iùw Zû_ ùjaû iùw iùw Zû_ ^òMðZ ùjûA[ûG ZûKê PòjÜU ^òMðZ ùjûA[ûG, ZûKê Zû_C_ôû\\ú aû Zû_C_ôû\\K Ke ö eûiûd^òK _âZòKâòdû (Exothermic Chemical Reaction) Kj«ò ö 1.2.2 aòNU^ _âZòKâòdû Zû_C_ûô \\ú eûiûd^Kò _Zâ Kò dòâ ûe @^ý ùKùZK (Decomposition Reaction) C\\ûjeY ùjfû - Zêc _ûAñ Kûc 1.5 (i) _âûKéZòK Mýûiþ (Natural Gas)e \\j^ l GK gÃê ÇUê ^ ^kú (Boiling tube) ùe _âûd CH4(g)+ 2O2(g) → CO2(g) + 2H2O(g).... (1.17) 2 Mâûcþ ù`eiþ ifþù`Uþ ÇUòK (Crystal) ^@ò ö (ii) RûYòQ Kò gßûiKòâdû (Respiration) GK Zû_C_ôû\\ú eûiûd^òK _âZòKâòdû ? 7











K_eþ MêŠ RûeY [aô û Zûe Zû_ ....... (1.30) P^ò ûcûUò Rûfò [ûk@ò û Z_òâ û\\ aRò ûeY ]ûeK a‰eð aòRûeY-RûeY _âZòKâòdûe @^ý ùKùZK C\\ûjeY - ZnO + C ⎯⎯→ Zn + CO....... (1.31) PòZâ 1.10 MnO2 + 4HCI ⎯⎯→ MnCI2+2H2O+CI2.. (1.32) _âZòKâòdû 1.31ùe Kûað^þ (C), COKê RûeòZ K_eþ @KþiûAWÿþKê K_eþe RûeY ùjûAQò Gaõ ZnO, ZnKê aRò ûeZò ùjûAQò ö _âZKò âdò û 2 Cu + O2 ⎯Zû⎯_→ 2CuO....... (1.28) 1.32ùe HCI, CI2Kê RûeZò ùjûA[aô û ùaùk MnO2, ~\\ò jûAùWâûùR^þ MýûiþKê Gjò Cˆÿ¯ _\\û[ð MnCI2Kê aòRûeòZ ùjûAQò ö (CuO) C_ùe _âaûjZò Keû~ûG, ùZùa a_ò eúZ C_ùe \\gðû~ûA[ôaû C\\ûjeY MêWòKeê eûiûd^Kò _Zâ Kò dâò û NUò Kkû @ûÉeYUò aû\\ûcú ewùe @ûù¸cûù^ Kjò_ûeòaû ù~ ~\\ò ùMûUòG _\\û[ð _eYò Z jêG I K_eþ ckò [ò ûG ö eûiûd^òK _âZòKâòdû icdùe @KþiòùR^þ MâjY Kùe Kò´û jûAùWâûùR^þ jeûG, ùZùa _\\û[ðUò RûeòZ CuO + H2 ⎯Z⎯û_→ Cu + H2O....... (1.29) jêG ö Kò«ê ~\\ò _\\û[ðUò eûiûd^òK _âZòKâòdû icdùe ~\\ò GK _\\û[ð eûiûd^òK _âZòKâòdû icdùe @KþiòùR^þ jeûG Kò´û jûAùWâûùR^þ MâjY Kùe, ùZùa _\\û[ðUò aòRûeòZ jêG ö @KþiòùR^þ fûb Kùe, ùZùa _\\û[ðUò RûeòZ (Oxidised) ùjfû ùaûfò Kjê û~aò ö K«ò ê ~\\ò _\\û[Uð ò Zêc _ûAñ Kûc : 1.1 UòKòG cù^_Kû@, eûiûd^òK _âZòKâòdû icdùe @KþiòùR^þ jeûA[ûG, ù~CñVûùe cýûMþù^idò cþ _ûZ aûdê (@Kþiùò R^þ)ùe ùZùa Zûjû aòRûeòZ (Reduced) ùjfû ùaûfò C{ßk bûaùe Rkò GK ]kû _\\û[ð, cýûMþù^iòdcþ Kêjû~òa ö @KþiûAWþKê _eòaˆÿòðZ ùjûAQòö Gjò eûiûd^òK _âZòKâòdûùe cýûMþù^iòdcþ RûeòZ ùjûAQò ^û aòRûeòZ Gjò eûiûd^Kò _Zâ Kò dòâ û 1.29 icdùe, K_eþ ùjûAQò ? (ll) @KþiûAWþ @KþiòùR^þ jeûCQò Gaõ aòRûeòZ 1.3 ù\\÷^¦ò^ Rúa^ùe RûeY _âZòKâòdûe ùjCQò ö jûAùWâûùR^þ @KþiòùR^þ fûb KeêQò Gaõ _âbûa _~ðýùalY KeòQ Kò ? RûeZò ùjCQò ö @^ý bûùa _âKûg Kùf, ùKøYiò eûiûd^òK _âZòKâòdû icdùe ùMûUòG _âZòKûeK (Have you observed the effects of RûeòZ ùjC[ôùf @^ý _âZòKûeKUò aòRûeòZ jêG ö oxidation reactions in everyday Gjò _âKûe eûiûd^òK _âZòKâòdûKê RûeY-aòRûeY life ?) _âZòKâòdû (Oxidation-reduction reaction) aû aRò ûeY-RûeY _âZKò âdò û (Redox reaction) Kj«ò ö 1.3.1 iõlûeY (Corrosion) Zêùc ^½ò d ù\\Lô[ôa ù~ GK ùføj ^cò ðòZ \\âaý ^ìZ^ @aiÚûùe C{ßk I ciéY ùjûA[ûG ö Kò«ê Gjû ~\\ò KòQò \\ò^ _ûAñ aûjûùe _Wòeùj, ùZùa 13