wireselection

พกิ ัดของสายไฟฟา และการเลอื กใชท่ีเหมาะสม บทนาํ ในการพจิ ารณาเลอื กสายไฟฟา ท่ีเหมาะสมน้นั มหี ลายขอ ดวยกันทตี่ อ งพิจารณา ซึง่ จะสงผลตอประสิทธภิ าพ ความเชอื่ ถอื ได และความปลอดภยั ในการใชงาน ขอกําหนดทต่ี องพจิ ารณาในการเลอื กสายไฟฟา ไดแก - พิกัดแรงดัน ( Voltage Rating ) - พิกดั กระแส ( Current Rating ) - แรงดันตก ( Voltage Drop ) - สายควบ ( Multiple Conductors ) พกิ ัดแรงดัน สายไฟฟา ทจี่ ะใชต องสามารถทนตอ แรงดนั ใชง านไดต าม มอก. 11-2531 ไดกําหนดแรงดันใชง านเอาไว 2 ระดับคอื 300 V และ 750 V ดังนนั้ ในการเลอื กชนดิ ของสายไฟฟาจงึ ตองคํานงึ ถึงพกิ ัดแรงดนั ใหเหมาะสมดวย พกิ ดั กระแส พกิ ดั กระแส คอื ความสามารถของสายไฟฟา ในการทจี่ ะนํากระแสไฟฟา ปริมาณหนงึ่ อยา งตอ เนื่องในขณะใชง านโดยไมทําใหอณุ หภมู ิสดุ ทายมคี า เกินอณุ หภมู ทิ ีก่ าํ หนดไว พกิ ดั กระแสของสายไฟฟา หมุ ฉนวนจะขึ้นกบั ปจจยั ตาง ๆ ดังตอ ไปนี้ 1. ขนาดของสายไฟฟา สายไฟฟาท่ีมพี ื้นทห่ี นา ตัดขนาดใหญ ก็จะมคี า พิกัดกระแสสงู กวาสายไฟฟา ที่มีพื้นที่หนาตดั ขนาดเลก็ กวา 2. ชนดิ ของฉนวนทห่ี มุ สายไฟฟา การท่ีสายไฟฟามฉี นวนทม่ี คี ณุ ภาพดี ยอ มที่จะทาํ ใหสายไฟฟา ชนิดนัน้ มีคาพิกดักระแสสงู ขึ้น 3. อณุ หภูมิโดยรอบ เน่อื งจากคาความตานทานของตวั นาํ จะมคี า เพิม่ ข้นึ เมือ่ อุณหภูมิสงู ข้ึนดงั น้นั ถาอณุ หภูมิบรเิ วณรอบ ๆ ของสายไฟฟา ท่ีใชม คี าสูงขึ้น ก็จะสงผลใหคาพิกดั ของกระแสลดลงจากคา ปกติ 4. ลกั ษณะการตดิ ตง้ั เน่อื งจากการติดตงั้ สายไฟฟา สามารถทําไดห ลายวธิ ดี ว ยกัน เชนเดนิ ลอย เดนิ ในทอ รอ ยสายหรอื เดินฝงใตด ิน การติดตง้ั แตล ะแบบก็จะมีการถายเทอากาศไดย ากงา ยตา งกัน ถา สายไฟฟาตดิ ต้ังในบริเวณท่ีอากาศถายเทไดสะดวก กจ็ ะมคี า พกิ ัดกระแสสงู กวา กรณที ีต่ ดิ ตงั้ ในบรเิ วณอากาศทีถ่ า ยเทไมสะดวก พกิ ัดกระแสของสายไฟฟาชนดิ ตา งๆ สาํ หรับการตดิ ต้ังแตละแบบตาม “ มาตรฐานการติดตั้งทางไฟฟาสาํ หรับประเทศไทย “ ของ ว.ส.ท. แสดงในตารางที่ 3.1 ถงึ 3.9 ตอนทา ยของแตละตารางจะแสดงตวั คณู คา พกิ ดั กระแสในกรณีอุณหภมู ิรอบตวั นาํ ( Ambient Temperature ) แตกตา งจากทร่ี ะบุในตาราง

ตารางท่ี 3.1ขนาดกระแสของสายไฟฟา ทองแดงหุมฉนวน PVC ตาม มอก. 11-2531 อณุ หภมู ติ วั นาํ 70 oC ขนาด แรงดนั 300 V และ 750V อณุ หภมู ิโดยรอบ 40 oC ( สาํ หรบั วิธกี ารเดนิ สาย ก-ค ) และ 30 oC( สาํ หรบั วิธกี ารเดินสาย ง และ จ ) ขนาดกระแส (A) วธิ ีการเดินสายขนาดสาย ≥D หรือ หรือ (mm2) ≥ 0.5 D กข ค ง จ ทอ ทอ ทอ ทอ 0.5 9 8 โลหะ อโลหะ โลหะ อโลหะ - 1 14 11 87 10 9 21 1.5 17 15 11 10 15 13 26 2.5 23 20 14 13 18 16 34 4 31 27 18 17 24 21 45 6 42 35 24 23 32 28 56 10 60 50 31 30 42 36 75 16 81 66 43 42 58 50 97 25 111 89 56 54 77 65 125 35 137 110 77 74 103 87 150 50 169 - 95 91 126 105 177 70 217 - 119 114 156 129 216 95 271 - 148 141 195 160 259 120 316 - 187 180 242 200 294 150 364 - 214 205 279 228 330 185 424 - 251 236 322 259 372 240 509 - 287 269 370 296 431 300 592 - 344 329 440 352 487 400 696 - 400 373 508 400 552 500 818 - 474 416 599 455 623D = เสนผานศูนยก ลางของสายไฟฟา 541 469 684 516

หมายเหตุ อุณหภมู ิโดยรอบตา งจาก 40 oC (สาํ หรับวธิ กี ารเดินสาย ก-ค ) หรอื 30 oC (สาํ หรบั วธิ ีการเดนิ สาย ง และ จ ) ใหคูณคาขนาดกระแสดว ยตวั คณู ลดดงั น้ีอณุ หภมู ิโดยรอบ วิธเี ดนิ สาย ก-ค ตัวคณู (oC) - - วิธีเดินสาย ง และ จ 21-25 1.08 1.06 26-30 1 1 31-35 0.91 0.94 36-40 0.82 0.87 41-45 0.71 0.79 46-50 0.58 0.71 51-55 - 56-60 -

ตารางท่ี 3.2ขนาดกระแสของสายไฟฟา ทองแดงหุมฉนวน PVC ตาม มอก. 11-2531 อุณหภูมติ ัวนาํ 70 oCขนาดแรงดนั 300V และ 750 V อุณหภมู โิ ดยรอบ 40 oC วางบนรางเคเบล้ิ ขนาดกระแส (A) วิธีการเดินสายขนาดสาย(mm2) ≥D ≥ 2.15 D ค กข - ง จ ฉ - - 11 101- - - - 14 13 - - 18 171.5 - - - - 24 23 - - 31 292.5 - - - - 43 41 - - 56 534- - - - 77 73 143 - 95 906- - 183 101 119 113 230 130 148 14010 - - 267 163 187 178 308 190 214 20316 - - 360 218 251 238 432 254 287 27325 - - 504 305 344 327 593 414 400 39335 - - 699 487 - - 572 - -50 169 11070 217 14195 271 176120 316 205150 364 237185 424 276240 509 331300 592 444400 696 522500 818 613D = เสน ผา นศนู ยกลางของสายไฟฟา

หมายเหตุ อณุ หภูมโิ ดยรอบตา งจาก 40 oC ใหคูณคาขนาดกระแสดว ยตวั คณู ลด ดงั น้ีอณุ หภูมิโดยรอบ (oC) ตวั คณู 31-35 1.08 36-40 1 41-45 0.91 46-50 0.82 51-55 0.71 56-60 0.58

ตารางที่3.3ขนาดกระแสของสายไฟฟาทองแดงหุมฉนวนครอสลง้ิ คโพลีเอททลี ีน อุณหภูมิตวั นํา 90 oC ขนาดแรงดัน 600 V อุณหภมู ิโดยรอบ 40 oC ( สาํ หรบั เดนิ สายในอากาศ) และ 30 oC ( สาํ หรับการเดนิ สายใตด ิน)ขนาด ก ขนาดกระแส (A) งสาย ลักษณะการใชงาน ขค สายเดี่ยวเดินใน สายเดย่ี ว 3 เสน สายเดีย่ ว 3 เสน เดินในทอ ฝง ดนิ สายเด่ียวไมเ กนิ 3 เสน(mm2) อากาศ เดนิ ในทอโลหะ ในอากาศ2.5 36 ทอ โลหะ ทอ อโลหะ หรือสายหลายแกน4 47 25 ไมเ กนิ 3 แกน6 60 33 31 28 ฝงดินโดยตรง10 82 42 41 36 4416 110 56 52 46 5725 148 76 70 61 7135 184 100 93 81 9450 224 123 123 107 12270 286 153 151 130 15695 356 191 184 156 187120 417 239 230 197 221150 481 275 285 241 270185 559 322 329 277 325240 672 368 380 318 368300 782 440 436 363 413400 921 510 518 430 466500 1080 604 615 501 539 686 734 586 607 855 685 687 773

หมายเหตุ อณุ หภูมิโดยรอบตา งจาก 40 oC ( สําหรบั การเดนิ สายในอากาศ ) หรือ 30 oC(สาํ หรับเดนิ สายใตด นิ ) ใหค ณู คา ขนาดกระแสดว ยตวั คณู ลด ดงั น้ีอณุ หภูมิโดยรอบ ตัวคูณ การเดนิ สายใตด นิ (oC) การเดนิ สายในอากาศ 1.04 21-25 - 1 26-30 - 0.96 31-35 1.05 0.91 36-40 1 0.87 41-45 0.95 0.82 46-50 0.89 - 51-55 0.84 - 56-60 0.78

ตารางท่ี 3.4ขนาดกระแสของสายไฟฟาทองแดงหุมฉนวนครอสลง้ิ คโ พลีเอททีลีน อุณหภูมิตวั นํา 90 oC ขนาดแรงดนั 600 V อณุ หภมู ิโดยรอบ 40 oC ( สาํ หรับเดนิ สายในอากาศ) ขนาดกระแส (A)ขนาดสาย (mm2) ลกั ษณะการใชงาน 2.5 สายเด่ยี วเดนิ ในอากาศ เดินในรางเคเบลิ 4 6 36 23 10 16 47 31 25 35 60 39 50 70 82 53 95 120 110 72 150 185 148 96 240 300 184 120 400 500 224 146 286 186 356 231 417 271 481 313 559 363 672 437 782 587 921 691 1080 810หมายเหตุ พิกัดขนาดกระแสตามวธิ ีการเดนิ สาย XLPE ในรางเคเบล้ิ ผูเ ขียนคํานวณดว ยขอกาํ หนดดังน้ี - กรณีขนาดสายทเ่ี ลก็ กวา 300 mm2 พิกัดกระแสเมอื่ เดนิ ในรางเคเบิ้ล = 65% ของพกิ ัดกระแสสายเด่ยี วเดนิ ในอากาศ - กรณีขนาดสายตงั้ แต 300 mm2 ขึ้นไป พิกัดกระแสเมอื่ เดินในรางเคเบล้ิ = 75 % ของพกิ ัดกระแสสายเดยี่ วเดนิ ในอากาศ

ตารางที่ 3.5ขนาดกระแสของสายทองแดงหุมฉนวนครอสลงิ้ คโพลเี อททลี นี มีชีลด อุณหภมู ิตวั นํา 90 oC ขนาดแรงดัน 12 kV หรอื 24kV อุณหภมู โิ ดยรอบ 40 oC (สําหรับการเดนิ สายในอากาศ) และ 30 oC (สาํ หรบั การเดนิ สายใตดนิ ) ขนาดกระแส (A)ขนาดสาย (mm2) ลักษณะการใชง าน 35 สายเดี่ยว 3 เสน เดนิ ใน สายเดย่ี ว 3 เสน เดนิ ในทอฝงดิน สายเดยี่ ว 1 วงจร 50 ทอโลหะในอากาศ ฝงดินโดยตรง 70 ทอโลหะ ทอ อโลหะ 95 148 209 120 175 176 149 247 150 215 302 185 265 209 178 361 240 303 410 300 348 258 218 460 400 396 519 500 478 315 265 601 551 679 636 361 303 772 730 878 413 341 469 386 563 454 650 521 751 607 869 706หมายเหตุ อุณหภูมิโดยรอบตา งจาก 40 oC ( สําหรับการเดนิ สายในอากาศ) หรือ 30 oC( สาํ หรับการเดินสายใตด ิน) ใหคณู คาขนาดกระแสดวยตวั คณู ลดดงั น้ีอณุ หภมู ิโดยรอบ ตวั คณู การเดินสายใตด ิน (oC) 1.04 การเดนิ สายในอากาศ 1 21-25 - 0.96 26-30 - 0.91 31-35 1.05 0.87 36-40 1 0.82 41-45 0.95 - 46-50 0.89 - 51-55 0.84 56-60 0.78

ตารางท่ี 3.6ขนาดกระแสของสายทองแดงหมุ ฉนวนครอสล้งิ คโ พลเี อททลี ีน มชี ีลด อณุ หภมู ิตวั นาํ 90 oC ขนาดแรงดัน 12 kV หรอื 24kV อุณหภมู โิ ดยรอบ 40 oC เดินใน Duct Bank ไมเ กนิ 8 ทอขนาดสาย ขนาดกระแสตอ 1 วงจร 8 (mm2) จาํ นวนวงจรทั้งหมด 110 1 23456 7 130 35 175 160 147 137 130 122 116 154 50 210 191 175 162 153 144 136 187 70 251 228 208 193 182 171 161 213 95 313 282 256 236 222 208 196 235 120 357 322 292 270 254 238 224 264 150 405 362 327 300 282 263 248 305 185 461 410 369 339 318 296 278 339 240 535 475 427 392 367 342 321 391 300 611 539 481 440 411 382 358 427 400 694 619 553 507 473 440 412 500 797 695 616 560 522 483 451หมายเหตุ อุณหภูมิโดยรอบตางจาก 30 oC ใหค ูณคา ขนาดกระแสดว ยตวั คูณลด ดงั น้ี อณุ หภูมิโดยรอบ (oC) ตวั คณู 21-25 1.04 26-30 1 31-35 0.96 36-40 0.91 41-45 0.87 46-50 0.82 51-55 - 56-60 -

สําหรบั กรณสี ายไฟฟา ทเ่ี ดนิ ในทอรอ ยสาย คาพิกัดกระแสที่แสดงไวใ นตาราง จะใชก บั กรณีทจี่ ํานวนสายในทอรอยสายมไี มเ กิน 3 เสน เทา นน้ั แตถ า มีมากกวา 3 เสน จะตอ งใชตวั คณู ลดคาพิกดั กระแส (Derating Factor) ในตารางท่ี 3.7ในการนบั จาํ นวนสายไฟในทอรอ ยสายมหี ลักเกณฑด ังนี้การนับจาํ นวนสายไฟในทอ รอ ยสาย- ถอื วา จาํ นวนแกนคือจํานวนเสน- ไมตอ งนับสายนวิ ทรัล ในระบบ 3 เฟสท่อี อกแบบไวเปน โหลดสมดลุ (บางขณะอาจมกี ระแสไหลผาน)- จะตองนับสายนิวทรัล ในกรณที โ่ี หลดสวนใหญ (มากกวา 50% ) เปนหลอดชนิด Electric Discharge เชนหลอดฟลอู อเรสเซนต , อปุ กรณเ กยี่ วกบั Data Processing และอปุ กรณอ ืน่ ทที่ ําใหเ กดิ กระแส Harmonic ในสายนวิ ทรัล- ไมต องนับตวั นาํ สาํ หรบั ตอ ลงดนิ ตารางที่ 3.7 ตัวคณู ลดคา พกิ ดั กระแส (Derating Factor) จํานวนสาย ตวั คณู 4-6 0.82 7-9 0.72 10-20 0.56 21-30 0.48 31-40 0.44 เกนิ 40 0.38

ตารางที่ 3.8ขนาดกระแสของสายเคเบลิ้ ชนิดเอม็ ไอ ตวั นําและเปลอื ก (Sheath) ทาํ ดวยทองแดงกรณีมพี วี ซี หี มุ( Covered) และเปลอื ยตอ การสมั ผสั ถงึ ได อณุ หภมู ขิ องเปลือกโลหะ 70 องศาเซลเซยี ส อุณหภูมิโดยรอบ 40 องศาเซลเซยี ส ขนาดกระแส (A) จาํ นวนและรูปแบบการจัดวางของตวั นาํ 2 ตวั นํา 3 ตวั นําขนาดแรงดนั ขนาดระบุของตัวนํา สายเคเบลิ แกนเดียว สายเคเบิลหลายแกนหรือ สายเคเบิลแกนเดยี ว(V) (mm2) หรอื สองแกน แกนเดียววางแบบ วางแบบ Flat Trefoil 1.5 20 16 18 500 2.5 27 22 25 1.5 21 18 20 2.5 29 24 26 4 38 31 35 6 48 41 44 10 65 55 60 15 87 73 78 25 113 95 102 750 35 139 116 125 50 172 144 154 70 210 176 188 95 252 212 224 120 289 243 258 150 330 278 294 185 374 315 333 240 437 369 388หมายเหตุ 1. สําหรบั สายเคเบลิ้ แกนเดียว ใหน ําเปลือกทองแดงของแตละวงจรตอ เขาดวยกันทีป่ ลายทัง้ สองดา นของวงจร 2.ใหค ณู คา ขนาดกระแสดว ยตวั คณู 0.9 สาํ หรบั กรณไี มม พี วี ซี หี ุมและเปลือยตอการสัมผัสถงึ ได

ตารางที่ 3.9ขนาดกระแสของสายเคเบิ้ลชนดิ เอ็มไอตวั นาํ และเปลือก (Sheath) ทําดวยทองแดงกรณีไมม ีพวี ซี ี หมุ( Covered ) อุณหภมู ขิ องเปลอื กโลหะ 105 องศาเซลเซยี ส อณุ หภูมิโดยรอบ 40 องศาเซลเซียส ขนาดกระแส (A) จาํ นวนและรปู แบบการจัดวางของตัวนํา 2 ตัวนํา 3 ตัวนาํขนาด สายเคเบิลหลายแกนแรงดัน ขนาดระบขุ องตวั นาํ สายเคเบิลแกนเดียว หรอื สายเคเบลิ แกนเดียว(V) (mm2) หรอื สองแกน แกนเดียววางแบบ วางแบบ Flat Trefoil 1.5 26 22 25 2.5 35 30 33 500 2.5 47 40 43 1.5 29 24 28 2.5 39 32 38 4 51 43 49 6 64 54 62 10 88 75 84 15 117 98 109 25 153 129 142 750 35 187 157 172 50 231 195 212 70 282 239 258 95 339 207 307 120 390 330 352 150 446 377 400 185 506 428 453 240 592 500 526หมายเหตุ 1. ไมอนุญาตใหใ ชในท่ีซ่ึงเปลอื ยตอการสัมผัสถงึ ไดแ ละสถานทมี่ ีโอกาสสัมผสั กบั วัสดตุ ิดไฟ 2. สาํ หรับสายเคเบ้ิลแกนเดยี ว ใหนาํ เปลอื กทองแดงของแตล ะวงจรตอเขาดว ยกันทีป่ ลายทง้ั สองดา นของวงจร

3.4 สายควบ ในวงจรที่มีการใชไ ฟฟามาก ๆ นนั้ พกิ ัดกระแสของสายฟา เสนเดยี วอาจไมเพียงพอ จึงจาํ เปนตอ งใชส ายหลายเสนตอขนานกนั ซึง่ เรยี กวา สายควบ สายไฟฟา ที่เดินควบกนั ปลายทั้งสองดา นของเฟสเดียวกันตอ งตอ เขาดว ยกนั ดงั รปู ท่ี 3.1 รูปที่ 3.1 สายควบขอกําหนดสําหรับการใชส ายควบ มดี งั น้ี- ใชก ับตวั นาํ ทมี่ ีขนาดตงั้ แต 50 mm2 ขน้ึ ไป- สายไฟฟา ทจี่ ะเดินควบกันไดน ้นั จะตอ งเปนสายไฟฟาชนดิ เดียวกนั- สายไฟฟาท่ใี ชจ ะตอ งมคี วามยาวเทากนั- ลักษณะการเดนิ สายไฟฟาเหมือนกนั-ตวั อยางที่ 3.1 เครอื่ งทาํ ความรอ น (Water Heater) ขนาด 6000 W 220 V จงหาขนาดสายไฟฟา ดังตอ ไปนี้ โดยพจิ ารณาเปนโหลดตอ เนือ่ ง 1. สาย T-11 (VAF) 2. สาย T-4 ในทอ โลหะรอยสายในอากาศวธิ ที ํา = 6000 = 27.3 A กระแสโหลด IL 220พกิ ดั กระแสของสายไฟฟา IC ≥ 1.25 x 27.3 = 34 A ( เนือ่ งจากเปนโหลดตอ เนอ่ื งจึงอาจมีการเผอ่ื ขนาดสายไว 25%)1. จากตารางท่ี 3.1 วิธกี ารเดนิ สายแบบ ข. ใชสาย T-11 ขนาด 2 x 6 mm2 (พิกดั กระแส 35 A)2. จากตารางท่ี 3.1 วิธกี ารเดนิ สายแบบ ค. ใชสาย T-4 ขนาด 2 x 10 mm2 (พกิ ัดกระแส 43 A)

ตัวอยางท่ี 3.2 เครอื่ ง Microwave ขนาด 2200 VA 220 V ใชส ายไฟฟา ตารางท่ี 4 (T-4) เดินในทอ โลหะรอยสายในอากาศ จงหาขนาดของสายวงจรยอ ยท่ีใช โดนพจิ ารณาเปนโหลดไมต อ เน่ืองวธิ ที ํา = 2200 = 10 A กระแสโหลด IL ≥ 1.22250x 27.3 = 34 Aพิกดั กระแสของสายไฟฟา ICจากตารางที่ 3.1 วธิ กี ารเดินสายแบบ ค. และจากขอ กาํ หนดของการไฟฟา ท่ีกําหนดใหใ ชส ายขนาดเลก็ ท่สี ดุ สําหรบั วงจรยอยคือ 2.5 mm2 ∴ จงึ เลอื กใชส ายขนาด 2 x 2.5 mm 2 (พกิ ัดกระแส 18 A)ตัวอยา งท่ี 3.3 หมอแปลงไฟฟา ขนาด 500 kVA LV 400/230 V ถาใชสาย T-6 (NYY 1/C) เดินในทอ โลหะฝง ใตด นิ ปนสายประธานจากหมอแปลงลกู น้ี จงหาขนาดสายไฟฟา ดังกลาววิธีทาํ 500 x 103 √1.235xx4I0n 0 In = = 722 A IC ≥ = 1.25 x 722 = 903 Aใชสายควบ 3 เสน = 903 = 301 A 3∴ ใชส ายไฟฟา ขนาด 3 3 x 150 mm2 สายเฟส = 3 x 332 = 966 A 1 x 95 mm2 สายศนู ย = 3 x 242 = 726 Aหมายเหตุ : โหลดของหมอ แปลงไฟฟา นนั้ มีหลายประเภท ท้ังแบบตอ เนื่อง และไมต อ เน่อื ง โดยสว นมากจะประกอบดวยโหลดหลายชนิด คือ - โหลด 3 เฟสสมดลุ เชน มอเตอร 3 เฟส - โหลดเฟสเดยี วท่ีมี Harmonic เชน หลอด HID - โหลดเฟสดียวที่ไมมี Harmonic ในการกําหนดขนาดสายของหมอแปลงไฟฟา เพ่อื เปนการเผื่อไว ใหถ อื วาเปน โหลดแบบตอ เน่ืทงั้ หมด สว นในการคาํ นวณหาขนาดสายนวิ ทรลั นน้ั โหลด 3 เฟส สมดลุ ไมต องนํามาคิด จะคิดเฉพาะโหลดเฟสเดยี ว ทง้ั ท่มี ีและไมมี Harmonic เทานัน้ โดยโหลดทไี่ มม ี Harmonic สามารถใชDemand Factor = 0.7 กับสวนท่ีเกนิ 200 A ได นอกจากนี้ ถา โหลด 3 เฟสสมดลุ มขี นาดมากกวา 40% ของโหลดทัง้ หมด อาจใชข นาดสายนิวทรลั เทา กับประมาณ50%ของสายเฟสได (Half Neutral)เนื่องจากสายไฟฟา ขนาดประมาณ 50%โดยทัว่ ไปสามารถนํากระแสไดถ งึ ประมาณ 60%

ตัวอยางท่ี 3.4 โหลดขดลวดทําความรอน (Heater) ขนาด 40 kW 380 V 3 เฟส 3 สาย จงหาขนาดของ สายไฟฟา ตารางที่ 4 เดินในทอ โลหะรอ ยสายในอากาศโดยพจิ ารณาเปน โหลดตอเนือ่ ง ผานบริเวณดงั นี้ 1. บริเวณท่ีมอี ณุ หภูมิ 40 oC 2. บรเิ วณทีม่ อี ณุ หภมู ิ 50 oCวิธีทาํ 40 x 103 √ 3 x 380 กระแสโหลด IL = = 60.8 A IC ≥ 1.25 x 60.8 = 76 A1. 40 oC เน่อื งจากอุณหภูมิโดยรอบ = 40 oC ∴ไมตอ งใชต ัวคณู ลด IC ≥ 76 A จากตารางที่ 3.1 วิธีการเดนิ สายแบบ ค. ใชส ายขนาด 3 x 25 mm2 (77A)2. 50 oC เน่ืองจากอณุ หภมู โิ ดยรอบ = 50 oC จากตาราง ใชตวั คณู ลด = 0.82 IC ≥ 76 0.82 = 93 A จากตารางที่ 3.1 วธิ กี ารเดนิ สายแบบ ค. ใชสายขนาด 3 x 35 mm2 (95A)ตัวอยางที่ 3.5 โหลดสายปอ นเฟสเดยี วท้ังหมดขนาด 60 kVA 3 เฟส 4 สาย 380/220 V ใชส ายไฟฟา ตารางท่ี 4 เดนิ ในทอ โลหะรอยสายในอากาศ จงขนาดสายเมอื่ 1. โหลดมากกวา 50% เปน หลอด HID 2. โหลดมากกวา 50% เปน Resistive Load โดยการใชง านเปน โหลดตอเนือ่ งทง้ั หมดวธิ ีทาํ = 60 x 103 √ 3 x 380 กระแสโหลด IL = 91.2 A IC ≥ 1.25 x 91.2 = 114 A 1. โหลดมากกวา 50% เปน หหลอด HID ซ่ึงเปนหลอดชนิด Electric Discharge ทาํ ใหเ กดิ กระแสฮารมอนกิ ในสายนวิ ทรัล จงึ ตองนับสายนวิ ทรลั ดวยในการนับจํานวนสายในทอ รอ ยสายจากตารางตวั คณู ลด ในกรณสี าย 4-6 เสนในทอรอยสายใหใ ชตวั คณู ลด 0.82

IC ≥ 114 = 139 A 0.82จากตารางที่ 3.3 วธิ ีการเดนิ สายแบบ ค. ใชส าย T-4 ขนาด 4 x 70 mm2 (148 A) 2. โหลดมากกวา 50% เปน Resistive Load จงึ ไมตองนับสายนิวทรัลในการนับจาํ นวนสายในทอ รอยสาย ทาํ ใหส ายไฟฟา ในทอ สายมไี มเกนิ 3 เสน จึงไมต องใชตัวคณู ลด IC ≥ 1.25 x 91.2 = 114 Aจากตารางที่ 3.3 ตามวธิ กี ารเดินสายแบบ ค. ใชสาย T-4 ขนาด 4 x 50 mm2 (119 A)หมายเหตุ : เนอ่ื งจากกระแสโหลดนอยกวา 200 A และเปน โหลดเฟสเดยี วท้งั หมดจงึ ใชขนาดสายนวิ ทรัล เทา กับขนาดสายเฟสตัวอยา งท่ี 3.6 มอเตอรข นาด 37 kW 380 V = 72 A จงหาขนาดของสายไฟฟาตารางที่ 4 ในทออโลหะรอ ย สายในอากาศ จากสตารท เตอรไปยังมอเตอร โดยเริม่ เดนิ เคร่อื งดังน้ี 1. DOL (Direct On Line Starting) 2. สตาร- เดลตา (Star-Delta Starting)วธิ ที าํ1. มอเตอรมกี ารเร่มิ เดนิ เครื่องแบบ DOL พิกดั กระแสมอเตอร In = 72 A โดยทวั่ ไปโหลดมอเตอรถ ือวา เปนโหลดตอเนอื่ ง ∴ ≥ 1.25 = 1.25 x 72 = 90 Aจากตารางที่ 3.3 ตามวิธีการเดนิ สายแบบ ค. ใชสาย T-4, 3 x 3.5 mm2 (91A)2. กเดดาวลรยตเกราัน่ิมดเแดังลนินะเน้ักครระือ่ แงสแบขอบงสสตาายรแ- ตเดล ละตเสานน นั้จะจเทะตากอ ับงเด5ิน8%สาหยจราอื กส√ต31ารทเตขออรงไกปรยะงั แมสอพเตกิ อดั รจเนาํ นอื่ งวจนาก6ตเสอ นกนั แบบ IC ≥ 1.25 x n x 0.58 = 1.25 x 72 x 0.58 = 52 Aแตเ นือ่ งจากมจี ํานวนสายท้งั หมด 6 เสน ในทอสายเดยี วกนั จึง0ต5.8อ22งใชตวั =คณู 6ล3ดA= 0.82 IC ≥จากตารางท่ี 3.1 ตามวิธกี ารเดินสายแบบ ค. ใชส าย T-4 6 x 25 mm2 (74 A)

ตวั อยา งท่ี 3.7 มอเตอรขนาด 132 kW 380 V , n = 245 A สตารทเตอรเปนแบบสตาร- เดลตา ใชส าย T-7 (NYY 3/C) มีการเดนิ สายดังน้ี 1. ในทอ โลหะรอ ยสายฝง ดิน 2. ใน Cable Trayวิธีทํา เน่ืองจากสตารทเตอรเ ปนแบบสตาร - เดลตา ดังนน้ั IC ≥ 1.25 x In x 0.58 = 1.25 x 245 x 0.58 = 178 A 1. ในทอโลหะรอ ยสายฝง ดิน จากตารางตัวคณู ลดในกรณีสาย 4 - 6 เสน ในทอรอ ยสายใหใ ชตวั คูณลด 0.82 ใชส าย T-7 ,2(3/C , 95 mm2) (42A) 2. ใน Cable Tray จากตารางที่ 3.2 วธิ กี ารเดินสายแบบ จ. ใชสาย T-7 , 2(3/C , 95 mm2) (187A)ตวั อยา งท่ี 3.8 จงหาขนาดสายปอ นทจี่ ายใหโ หลดขนาด 200 kVA , 380 V 3 เฟส 4 สาย โดยโหลดสว นใหญ เปนแบบ 3 เฟส กาํ หนดใหใ ชส าย T-4 เดนิ ในทอ โลหะรอ ยสายในอากาศวธิ ที ํา 200 x 103 √ 3 x 380 IL = = 303.9 A IC ≥ 1.25 x 303.9 = 380 Aและเนื่องจากโหลดสว นใหญเปน โหลดแบบ 3 เฟส โดยทว่ั ไปนยิ มใชส ายนิวทรลั มีขนาดประมาณ 50% ของสายเฟสจากตารางที่ 3.1 วธิ กี ารเดินสายแบบ ค.ใชส าย T-4 , 3 x 300 mm2 ( 400 A) 1 x 150 mm2ถาทาํ เปนสายควบ 2 ชุด จะIไCดพกิ ดั กระ≥แสแตละช382ดุ 0เทากับ = 190 Aใชสาย T-4 , 2 3 x 120 mm2 1 x 70 mm2

พิกดั สายเฟส = 2 x 214 = 428 A 127 Aถา ทําเปนสายควบ 3 ชดุ จะไดพ กิ ดั กระแสแตล ะชดุ เทากับ 380 IC ≥ 3 =ใชสาย T-4 , 3 3 x 70 mm2 1 x 35 mm2พกิ ัดสายเฟส = 3 x 148 = 444 Aตัวอยา งท่ี 3.9 หมอแปลงไฟฟา ขนาด 1000 kVA , 24 kV/416-240 V จา ยไฟใหโ หลดซงึ่ มีโหลดสามเฟส สมดลุ 400 kVA ทเ่ี หลอื เปนโหลดเฟสเดยี วใหคํานวณหาขนาดของสายไฟฟา ดังตอ ไปน้ี 1. สาย XLPE เดนิ สายในทอ โลหะฝงใตดนิ ดาน HV 2. สาย CV (90 oC) เดนิ ในรางเคเบิล้ และเดนิ ในทอ โลหะฝง ดินดาน LVวิธีทาํ 1000 √ 3 x 24 In (HV) = = 24.1 A In (HV) = 1000 = 1388 A √ 3 x 0.4161. ดา น HV IC ≥ 1.25 x 24.1 = 30 A สาย XLPE ขนาดเล็กที่สุดทีใ่ ชคอื 35 mm2 (176 A)หมายเหตุ : สาย XLPE แรงดันสงู ขนาด 35 mm2 สามารถใชเ ปนสายประธานของหมอ แปลง จาํ หนว ยไดถ ึง 2500 kVA (In = 60.3 A ที่ 24 kV)2. ดาน LV IC ≥ 1.25 x 1388 = 1735 A - ใชสาย CV , เดินในรางเคเบลิ้ = 1735 = 578 A ใชส ายควบ 3 ชดุ 3 ใชสาย CV , 3 3 x 300 mm2 1 x 150 mm2 พกิ ดั สายเฟส = 3 x 587 = 1761 A ใชสายควบ 4 ชุด = 1735 = 434 A ใชส าย CV , 4 4 3 x 240 mm2 1 x 120 mm2

พกิ ดั สายเฟส = 4 x 437 = 1748 A- ใชส าย CV เดนิ ในทอโลหะฝง ดิน = 578 A 1735 ใชสายควบ 3 ชดุ = 3 = 1845 Aใชส าย CV , 3 3 x 300 mm2 1 x 150 mm2พิกดั สายเฟส = 3 x 615ใชสายควบ 4 ชุด = 1735 = 434 A 4 4 3 x 185 mm2ใชสาย CV , 1 x 95 mm2 พิกดั สายเฟส = 4 x 436 = 1744 Aหมายเหตุ : หมอ แปลงไฟฟา ลกู นจ้ี า ยโหลดสามเฟสสมดุลประมาณ 40% ดงั นั้นขนาดสายนวิ ทรลั สามารถ ใชข นาดประมาณ 50% ของขนาดสายเฟสได