CT PT1.TX BKR

การตรวจสอบอปุ กรณ์ในสถานีไฟฟ้าแรงสูง สาหรับพนกั งานประจาสถานีไฟฟ้าแรงสูง นายสุวรรณ์ มนั หาทา้ ว ช.8 นายจุลดิษฐ์ เจริญพร ช.7 อปอ.

Walk Around Check Substation ประกอบดว้ ยอุปกรณ์ ดงั น้ี• Power Transformer• Power Circuit Breaker• Current Transformer• Potential Transformer• Disconnecting Switch• Capacitor Bank• Shunt Reactor

Transformer แบ่งออกตามลกั ษณะใชง้ านดงั น้ี• Generator Transformer• Tie Transformer• Distribution Transformer• Station Service Transformer

หมอ้ แปลงไฟฟ้ากาลงัPOWER TRANSFORMER

หม้อแปลงไฟฟ้ากาลงั เป็ นอปุ กรณ์ไฟฟ้าท่มี ีราคาสูงทส่ี ุดในระบบส่งจ่ายกาลงั ไฟฟ้า ดงั น้ันเพื่อให้ได้ประสิทธิภาพการทางานสูงสุดและอายุการใช้งานทย่ี ืนยาวคุ้มค่า จงึ จาเป็ นต้องมกี จิ กรรมการบารุงรักษาหม้อแปลงไฟฟ้ากาลงั ที่มปี ระสิทธิผลสูง ท่ีนอกเหนือไปจากการวดั และการทดสอบเพื่อให้ได้ค่าพารามเิ ตอร์ต่าง ๆ จาการทดสอบประจาและรายปี

สาเหตุการพงั หรือเสียหายของหมอ้ แปลงจะพบวา่ การพงั เสียหายจากสาเหตุอ่ืน ๆ สูงสุดที่ 25% ซ่ึงอาจมีสาเหตุมาจากจุดที่ควรตรวจสอบสาหรับหมอ้ แปลงไฟฟ้ากาลงั

การบารุงรักษาหมอ้ แปลงไฟฟ้ากาลงั แบ่งออกเป็น 2 ประเภทหลกั ๆคือการบารุงรักษาแบบตรวจสอบประจา (Routine Test & MeasurementMaintenance) และการบารุงรักษาแบบตรวจสอบเป็นระยะ (Periodic InspectionMaintenance) หรือการตรวจสอบสภาพ (Condition Maintenance) ซ่ึงหากปฏิบตั ิไดอ้ ยา่ งเหมาะสมจะช่วยหลีกเลี่ยงการซ่อมบารุงแบบฉุกเฉินหรือเบรกดาวน์ไดม้ ากดงั น้นั จะขอกล่าวถึงการตรวจสอบสภาพภายนอกดว้ ยสายตา (VisualInspection)เป็นระยะ ๆ ทุก 6 เดือนถึง 1 ปี หรือถ่ีกวา่ น้นั สาหรับจุดสาคญั ท่ีผมู้ ีหนา้ ท่ีรับผดิ ชอบควรจะใหค้ วามสาคญั และเอาใจใส่ในเร่ืองการตรวจสอบเป็นอยา่ งยง่ิ

การตรวจสอบสภาพภายนอกด้วยสายตา (Visual Inspection ) จะทาใหไ้ ดร้ ับขอ้ มูลสาคญั หลายอยา่ งเกี่ยวกบั สภาพภายนอกของหมอ้ แปลงไฟฟ้า เช่น ตาแหน่งวาลว์ ท่ีไม่ถูกตอ้ ง (Valves Positioned Incorrectly) เกิดการอุดรูท่ีครีบระบายความร้อน(Plugged Radiator) การติดขดั ของตวั ช้ีค่าอุณหภูมิและระดบั น้ามนั (Stuck Temperature Indicators and Level Gauges) การเกิดเสียงดงั ผดิ ปกติของปั๊มน้ามนั หรือพดั ลมระบายความร้อน (Noisy Oil Pumps or Fans) การรั่วไหลของน้ามนั (Oil Leaks) ซ่ึงมกั จะเป็นโอกาสของการปนเป้ื อนในน้ามนั (Oil Contamination)การสูญเสียความเป็นฉนวน (Loss of Insulation) หรือสร้างปัญหาแก่ส่ิงแวดลอ้ ม (Environmental Problems) การตรวจสอบสภาพภายนอกดว้ ยสายตาหรือดา้ นกายภาพ (Physical Inspection) ตอ้ งการ ช่างเทคนิคหรือวศิ วกรท่ีมีประสบการณ์สูงในเรื่องเหล่าน้ีเป็นผดู้ าเนินการ

ส่วนประกอบของหมอ้ แปลง ท่ี Visual Inspection• Transformer Tank• Conservator Tank• Gas detector or Rubber bag rupture• Oil Level Gauge• Oil & Winding Temperature• Cooling system• Breather• Bushing• Lightning Arrester• Load Tap Changer• Self Protection

การตรวจสอบหมอ้ แปลง Visual Inspection•Bushing- ตรวจดูสภาพทว่ั ไปของ Bushing วา่ Insulator แตกปิ่ น หรือสกปรกมากหรือไม่ กรณีท่ีมี Oil Level Gauge ใหด้ ู ระดบั และสีของน้ามนั วา่ ปกติหรือไม่ หรือมีน้ามนั ร่ัวซึม หรือไม่- ตรวจสอบการร่ัวซึมของจุดจบั ยดึ และ Terminal Box- ตรวจสอบสภาพของ Terminal และการเช่ือมต่อ

การตรวจสอบหมอ้ แปลง Visual InspectionLightning Arrester1. ตรวจสอบสิ่งเปรอะเปื้อนบน Housing ท่ีเป็นผลให้ค่า External insulationwithstand voltage มคี ่าลดลง โดยอาจจะส่งผลให้เกิด External flashover ได้แสดงสิ่งเปรอะเป้ื อนบนผิว Housing แสดงสภาพผวิ ของ Housing ท่ีสะอาด

การตรวจสอบหมอ้ แปลง Visual Inspection2. ตรวจสอบความตึงเกินไปของสายท่ีต่อกับ Line terminal ท่ีส่งผลต่อค่าMechanical Strength ตาแหน่ง Line ท่ตี ้อง ตรวจสอบ

Lightning Arrester ของ Line• ตรวจสอบสภาพทวั่ ไป เชน่ รังนก เส้นลวด การทรุดเอียงฐานราก• Terminal Conductor ไมร่ ัง้ ตรึง, Porcelain แตกบิน่ สกปรกหรือไม่• ดกู ารเปล่ยี นแปลงคา่ Surge Counter, Leakage Current

Lightning Arrester ของ Lineรูปแสดงค่าผดิ ปกติของ Leakage current รูปแสดงค่าปกติของ Leakage current

การตรวจสอบหมอ้ แปลง Visual Inspection• Oil Level Main Tank & OLTC• ตรวจดู Oil Level Gauge แตกร้าวมีละอองน้าจบั หรือไม่• จดบนั ทึกระดบั น้ามนั ของ Main Tank และ OLTC เปรียบเท่ียบ กบั Curve วา่ ถูกตอ้ งหรือไม่

การตรวจสอบหมอ้ แปลง Visual Inspection

การอ่านเกจวดั (Gauge Readings) เชค็ การช้ีค่าอุณหภูมิของเกจช้ีวดั ทุกตวั ขณะใชง้ านหมอ้ แปลงอยู่ ค่าที่อ่านไดจ้ ากเกจ ช้ีวดั อุณหภูมิของขดลวดหมอ้ แปลง ควรจะ สูงกวา่ อุณหภูมิของน้ามนั ณ จุดบนสุด ประมาณ 15 ๐C หากไม่เป็นดงั น้ีอาจเป็นไป ไดท้ ี่เกจช้ีวดั ตวั ใดตวั หน่ึงหรือท้งั สองตวั กาลงั ทางานอยา่ งผดิ ปกติ ใหท้ วนสอบยนื ยนั ค่าที่ถูกตอ้ งของอุณหภูมิท้งั สองดว้ ยกลอ้ ง อินฟราเรด และดาเนินการแกไ้ ขหรือเปล่ียน เกจช้ีวดั ที่ผดิ ปกติออกจากการใชง้ าน

การตรวจสอบหมอ้ แปลง Visual Inspection• ระบบ Cooling- ตรวจดูสภาพภายนอก Radiator วา่ มีการผุ กร่อน,เป็นสนิม,มีสัตวท์ ารังหรือไม่และมี รอยรั่วซึมของน้ามนั ตามจุดต่อตา่ งๆ หรือไม่- พดั ลมทางานไดป้ กติหรือไม่- ทดลองการทางานของระบบ Cooling หมอ้ แปลง

การตรวจสอบหมอ้ แปลง Visual Inspection ตรวจสอบความสะอาดของพดั ลมระบาย ความร้อนและครีบระบายความร้อนรวมถึง ทิศทางการหมุนที่ถูกตอ้ งของพดั ลม เช็คความ สกปรกและร่องรอยความเสียหายของใบพดั ลมและการเกิดอุดตนั บางส่วนท่ีครีบระบาย ความร้อน พดั ลมจะทาหนา้ ท่ีไดอ้ ยา่ งมี ประสิทธิภาพเม่ือใบพดั มีความสะอาดและ หมุนในท่ีมีอากาศเยน็ เช็คการทางานของพดั ลมระบายความร้อนโดยการต้งั สวติ ชค์ วบคุม “Auto/Manual” ไปท่ีตาแหน่ง “Manual” พดั ลมควรสามารถทางานที่ความเร็วรอบสูงสุด (Full Speed RPM) ไดภ้ ายใน 5 วนิ าทีและ สามารถหมุนไดอ้ ยา่ งราบร่ืนและมีการ สน่ั สะเทือนตามปกติ

การตรวจสอบหมอ้ แปลง Visual Inspectionทดลองการทางานของพดั ลม

การตรวจสอบหมอ้ แปลง Visual Inspection•Control Cabinet ตรวจดสู ภาพภายนอกและภายใน ของตู้ Control Cabinet มีการผุ กร่อนหรือเป็นสนิม,มีสตั ว์ทารังและมี ความชืน้ ท่ีตวั อปุ กรณ์ภายในต้หู รือไม่ Seal ฝาต้สู ภาพชารุดหรือไม่

การตรวจสอบหมอ้ แปลง Visual Inspection•Breather• ตรวจสอบการเปลีย่ นสีของสาร Silica gel• ตรวจปริมาณของนา้ มนั ในถ้วยด้านลา่ ง• สงั เกตการหายใจภายในถ้วยนา้ มนั• ตรวจสภาพทวั่ ไปกระบอกบรรจสุ ารดดู ความชืน้ Breather

การตรวจสอบหมอ้ แปลง Visual Inspection• รัว้ ตาขายปอ้ งกนั สตั ว์ ตรวจสอบสภาพทว่ั ไป ใช้งานได้ปกติ, ชารุดหรือไม่

การตรวจสอบหมอ้ แปลง Visual InspectionOLTC Load Tap Changerหนา้ ที่ปรับเพม่ิ -ลดแรงดนั ใหเ้ หมาะสมกบั สภาพโหลดที่เปล่ียนแปลง• ตรวจสอบจานวนคร้ังการทางานของ OLTC• ตรวจสอบความผดิ ปกติของชุดมอเตอร์ขบั เปล่ียน Tap• ตรวจสอบจุดจบั ยดึ เพลาขบั ส่งกาลงั ไปยงั หอ้ ง OLTC• ตรวจสอบความถูกตอ้ งตาแหน่งช้ีบอก Tap Position

การตรวจสอบหมอ้ แปลง Visual Inspection

การตรวจสอบหมอ้ แปลง Visual Inspection• Leakage Current & Surge Counter• ตรวจสภาพทว่ั ไป• ตรวจสอบจดุ จบั กราวด์• ตรวจสอบจานวนครัง้ ที่ Counter และ อา่ นคา่ milliamps• คา่ Leakage Current ที่อา่ นได้ต้อง ไมเ่ กิน 1.5 เทา่ ของคา่ เริ่มต้นท่ีนาอปุ กรณ์ เข้าใช้งาน

การตรวจสอบหมอ้ แปลง Visual Inspectionรูปแสดงค่าผดิ ปกติของ Leakage current รูปแสดงค่าปกติของ Leakage current

การตรวจสอบหมอ้ แปลง Visual InspectionMain Tank• ตรวจสอบการร่ัวซึมของน้ามนั รอบๆ หมอ้ แปลง• ตรวจสอบสีและการเกิดสนิม• ตรวจเช็คจุดต่อสายกราวด์• ตรวจการทรุดเอียงของฐานรองรับ

การตรวจสอบหมอ้ แปลง Visual Inspection

การตรวจสอบหมอ้ แปลง Visual Inspection

Neutral Grounding Resistor

ตรวจฐานรองรับ (Foundation) - ตรวจหาความผิดปกติของ ฐานรองรับหมอ้ แปลง เช่นการทรุด เอียงของฐาน โดยใชก้ ารสังเกตุการ ตึงหยอ่ นของสายกราวดท์ ี่ต่อเช่ือม กบั ตวั ถงั ของหมอ้ แปลง - ตรวจจุดเช่ือมต่อของสายกราวดก์ บั หมอ้ แปลงวา่ มีการหลุดหรือหลวม หรือไม่

Station Service Transformer• ตรวจสอบสภาพทว่ั ไป เช่น รังนก• Terminal Conductor, Porcelain• ระดบั นา้ มนั หรือการรั่วซมึ• Breather

Station Service Transformer

แบบตรวจสอบหมอ้ แปลงประจาวนั และสปั ดาห์

ความสูญเสียเกิดข้ึนไดถ้ า้ ขาดการตรวจสอบ

การตรวจสอบ Breaker (Visual Inspection)ประเภทชนิดของเบรกเกอร์ แบ่งออกตามลกั ษณะตวั ดบั ARC ดงั น้ี 1. Gas circuit breaker 2. Bulk Oil circuit breaker 3. Minimum oil circuit breaker 4. Air circuit breaker 5. Vacuum circuit breaker

การตรวจสอบ Breaker (Visual Inspection) • ตรวจสอบสภาพทว่ั ไป - ฐานรองรับ - ระบบกราวด์ - Porcelain Insulator - สาย Conductor, Bolts nut - การเกิดข้ึนของสนิม

การตรวจสอบ Breaker (Visual Inspection)

การตรวจสอบ Breaker (Visual Inspection) • ตรวจสอบสภาพทวั่ ไป - เพอ่ื ตรวจหาสิ่งผิดปกติ ที่เกิดข้ึนภายในตู้ control Cabinet ของ Breaker ที่ อาจเกิดชารุดเสียหาย ขณะการใชง้ านได้

การตรวจสอบ Breaker (Visual Inspection)• ตรวจดูสาย Conductor & Terminal• ตรวจสอบสภาพสญั ญาลกั ษณ์ตาแหน่ง Close-open• ตรวจสอบ Counter จานวนคร้ังการทางาน

การตรวจสอบ Breaker (Visual Inspection)

การตรวจสอบ Breaker (Visual Inspection)• ตรวจดูระดบั แรงดนั ของ Gas SF6 สภาพของเกจ็• ตรวจดูระดบั แรงดนั ลม, Hydraulic Pressure และสภาพของเกจ็• Drain น้าออกจากถงั ลม (กรณีใชล้ ม)• ตรวจสอบระดบั แรงดนั start-stop ตามเกณฑม์ าตรฐาน

การตรวจสอบ Breaker (Visual Inspection)• ตรวจเชค็ ระดบั น้ามนั หล่อล่ืน Air comp.• ตรวจสอบความผดิ ปกติ การทางานของชุด Air comp.• ตรวจสอบชว่ั โมงการทางานของชุด Air comp., Hydraulic Pump

การตรวจสอบ Breaker (Visual Inspection)

การตรวจสอบ Breaker (Visual InspInespcetcitioonnan)d MaintenanceSF6 Pressure Gauge Operation Counter

การตรวจสอบ Breaker (Visual Inspection)- ตรวจดูการรั่วซึมของน้ามนั Absorber ในตู้ Control Cabinet- ตรวจสอบ Seal ตู้- ตรวจท่อร้อยสาย Control Cable- การหลุดหลวมหรือเส่ือมสภาพอปุ กรณ์ภายในตู้

การตรวจสอบ Breaker (Visual Inspection)

การตรวจสอบ Breaker (Visual Inspection)• ตรวจดูระดบั น้ามนั ใน Bushing & Tank สาหรับ OCB.

การตรวจสอบ Breaker (Visual Inspection)