1
1-Borsada Kullanılan En Faydalı İndikatörler Nelerdir ve Nasıl Yorumlanırlar? 4 Teknik İndikatörler Nedir? Teknik İndikatör Türleri Nelerdir? 4 Trend İndikatörleri 5 Hareketli Ortalama İndikatörü (MA) Nedir? 6 Momentum İndikatörleri 6 Göreceli Güç İndikatörü (RSI) Nedir? 7 Hareketli Ortalama Yakınsama Sapması (MACD) Nedir? 7 MACD İndikatörü Nasıl Okunur? 9 Stokastik İndikatörü Nedir? 9 Stokastik İndikatörü Nasıl Yorumlanır? 11 Stokastik İndikatör Formül ve Hesaplaması Nasıl Yapılır? 12 Emtia Kanal Endeksi (CCI) Nedir? 13 Emtia Kanal Endeksi (CCI) Nasıl Yorumlanır? 15 Hacim İndikatörleri 16 Hacim Osilatörü 17 Volatilite (Oynaklık) İndikatörleri 18 Bollinger Bandı 19 20 2-Tüm Zamanların En Yüksek ve En Düşük Seviyelerinde İşlem Nasıl Yapılır? Temel Bilgiler 22 3-Doğru Yatırım İçin Hangi İndikatörleri Tercih Etmeliyim? 24 İndikatör Nedir? En Önemli İndikatör Çeşitleri Nelerdir? 27 Hangi Durumlarda Hangi İndikatör Tercih Edilmeli Teknik Göstergeler 227 4-Doğru Yatırım İçin Tercih Edilmesi Gereken İndikatörler Nelerdir? 27 MA İndikatörü Nedir? 29 Hareketli Ortalama (MA) Nedir? 29 Hareketli Ortamala (MA) Neden Gereklidir? Hareketli Ortalama (MA) Nedir ve Nasıl kullanılır? 31 Hareketli Ortalamaların (MA) Zaman Serileri Hareketli Ortalama Yakınsama Sapması (MACD) Nedir? 32 Üstel Hareketli Ortalama (EMA) Nedir ve Nasıl Hesaplanır? 33 Basit Hareketli Ortalama (SMA) ve Üstel Hareketli Ortalama (EMA) Arasındaki Farklar 34 Hareketli Ortalama (MA) İndikatörü Nedir? 35 En Yararlı Hareketli Ortalama Zamanı Hangisidir? 35 Ichimoku İndikatörü Nedir? 36 Ichimoku İndikatörünün bileşenleri nelerdir? Nasıl yorumlanır? 37 Tenkan Sen (Turning/Conversion Line) Dönüş Çizgisi 38 Kijun Sen (Standard / Base line) Standart Çizgi 39 Senkou Span B (Leading Span2) Öncü Span 2 40 Ichimoku İndikatörü Nasıl Eklenir? 40 Destek ve Direnç Nedir? 40 Destek ve Direnç Seviyelerini Çizmek 41 41 Forex Piyasası Nedir? 42 Forex Piyasaların Özellikleri Nelerdir? 42 Forex ile Alım – Satım Nasıl Yapılır? 43 Forex Piyasasında Analiz Nasıl Yapılır 44 47 47 48 49
Piyasa Analizinin Önemi 50 Forex Piyasalarının Analizi 50 Forex Platformu Nedir ? 51 Forex İşlem Platformu Nedir? 52 Forex İşlem Platformları Nelerdir? 53 Forex Broker’ı Nedir ? 53 Broker Seçerken Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir? 54 3
Borsada Kullanılan En Faydalı İndikatörler Nelerdir ve Nasıl Yorumlanırlar? Teknik analiz, bir hisse senedi fiyatını değerlendirmenin ve gelecekteki yörüngesini tahmin etmenin en sağlıklı yoludur. Fiyat hareket analizi çok hareketli bir süreç olabilir, geçmiş verilere dayanan sonuçlar ile yatırım kullanımı kapsamlı bir şekilde incelenmektedir. Teknik göstergeler genellikle temel analizi tamamlayıcı rolü üstlenir ve mevcut ekonomik koşullarla birlikte bir firmanın finansal durumuna daha fazla odaklanır. Teknik göstergeler, geçmişteki fiyat hareketlerinin geleceği nasıl taklit ettiğini incelemeye yardımcı olduğu için, hisse senedi ve forex piyasalarında yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Ek işlem yetenekleriyle, göstergeler artık fiyat hareketlerini saniyesi saniyesine 4 kadar takip edebiliyor. Sonucunda, bu gelişmeler tüccarların daha hızlı ve daha verimli hareket etmelerini sağlayabiliyor. Teknik İndikatörler Nedir? Teknik indikatör, bir varlığın fiyatının nasıl hareket edebileceğini anlamaya yönelik matematiksel bir yöntemdir. Veri girişi ise, geçmiş fiyat, hacim veya türevler durumundaki açık pozisyonları içerir. İndikatör
genellikle bir grafik üzerinde çizilmekte, tüccarlar tarafından trend ve fiyatın gelecekte nasıl davranabileceğini tahmin etmek için kullanılır. Bir yatırımcı olarak, bu göstergelerin çoğunu kişisel ihtiyaçlarınıza göre özelleştirebilirsiniz. Bu göstergeler, elbette eğilimleri belirlemenin basit yollarını sunar, ancak başarı değerlendirmesi yapmak için önce bu indikatörleri test etmeniz gerekir. Piyasadaki mevcut göstergelerin çoğu, sürekli güncellemeler ile beslenmeye devam etmesi yatırımcı ihtiyaçları için özellikle önemlidir. Tüccar ve yatırımcılar ayrıca her gün yeni göstergeler yaratarak, doğruluğu kontrol etmek isterler. Bunun en sağlıklı yollarından biri de geriye dönük test yapmaktır. Bu test sürecinde, gerçek sonuçlar ile indikatörün öngördüğü sonuçları karşılaştırabilirsiniz. Her iki sonuç aynı doğrultuda ise, indikatörün etkili olduğu kabul edilebilir ve yatırım kararları almak için göstergeyi kullanabilirsiniz. 5 Teknik İndikatör Türleri Nelerdir? İndikatörler, fiyat veya diğer metrikleri izlemelerine bağlı olarak çeşitli sınıflara ayrılıyorlar. Genel olarak teknik indikatörleri aşağıdaki dört kategoriye ayırabiliriz.
Trend İndikatörleri Bu, bir varlığın fiyatında bir eğilim olup olmadığını gösteren bir göstergedir. Yatırımcı tarafından sinyalin güçlü olup olmadığı veya olası bir fiyat değişikliğini anlamalarına yardımcı olur. Hareketli Ortalama İndikatörü (MA) en popüler trend göstergesidir. Hareketli Ortalama İndikatörü (MA) Nedir? Bir trend göstergesi olan Hareketli Ortalama İndikatörü (MA), en yaygın kullanılan teknik indikatörlerden biridir. Belirli bir dönemden alınan ortalama fiyat ile hissenin olası fiyat haritasını belirler. MA indikatöründe, ortalama fiyatı birkaç güne veya birkaç dakikaya bile ayarlayabileceğiniz özelleştirmeler mevcuttur. Aşağıdaki grafik, S&P 500’den E-Mini fiyatına karşı çizilen 14 günlük ağırlıklı hareketli ortalamayı göstermektedir. 6 Grafikte görebileceğiniz gibi, fiyat çizgisinin hareketli ortalama çizgisini geçtiği birçok durumda, trend tersine dönmektedir, buna da çapraz geçiş denir. Bir tüccar olarak, stratejinize( kısa vadeli veya uzun vadeli ) bağlı olarak indikatör zaman aralığını özelleştirebilirsiniz. Hareketli Ortalama İndikatörleri (MA), direnç veya destek noktalarını belirlemek için de kullanılmaktadır. Bir yükseliş trendinde, destek seviyesini belirlemek için 50 günlük MA, 100 günlük MA veya 200
günlük MA kullanılabilir. Düşüş trendindeki direnç seviyelerini belirlemek için de aynı yönetimi uygulayabilirsiniz. MA indikatörleri, tarihsel fiyatlara bağlı oldukları için gerçek hayattaki karşılığı biraz gecikmeli olabilir. Yukarıdaki grafik, Üstel Hareketli Ortalama İndikatörü(MA)’nün gelişmiş bir sürümüdür. Basit Hareketli Ortalamalarda genellikle gözlemlediğimiz gecikmeyi azaltmak için, ortalamayı hesaplarken en son fiyatlara daha fazla ağırlık verilmesini sağlanmalıdır. Momentum İndikatörleri Bir trend indikatörünün daha gelişmiş bir biçimi olan momentum 7 göstergeleri, bir indikatörün gücünü ölçmeye yardımcı olmaktadır. Bir varlığın aşırı alınıp satılmadığını belirlemeye yardımcı olan Momentum indikatörlerinin en popüler olanları, Göreceli Güç Endeksi (RSI), Hareketli Ortalama Yakınsama/Iraksama (MACD), Stokastik ve Emtia Kanal Endeksi (CCI) indikatörleridir. Göreceli Güç İndikatörü (RSI) Nedir? RSI, 0 ile 100 arasında değişen yaygın bir momentum indikatörüdür. 70’in üzerinde bir değer, hissenin aşırı satın alındığını ve gelecekte satış
baskısı olabileceğini göstermektedir. 30’un altındaki bir RSI ise, aşırı satıldığını ve önümüzdeki günlerde fiyatta bir artış olabileceğinin habercisidir. RSI için matematiksel formül şu şekildedir, RSI = 100 – 100 / (1 + RS) Göreceli güç anlamına gelen RS, yukarı hareketin ortalama getirisini, aşağı hareketin ortalama getirisine bölerek bulmaktadır. 15 günlük bir RSI hesaplamasında ortalama yüzde 0,5 getiri ile 10 günlük kazanç var ve ortalama yüzde 0,25 kayıp ile 5 günlük var ise, sonuç RS 2 ve RSI yüzde 67’dir. Aşağıdaki tabloda, S&P 500 E-Mini için klasik 14 günlük RSI’yi göstermektedir. MA göstergelerinden farklı olarak, ölçekler fiyattan farklı olduğu 8 için RSI’yi farklı bir bölümde oluşturmanız gerekir. İki noktalı çizgi aşırı alım ve aşırı satım seviyelerini temsil etmektedir. Birçok durumda ise, RSI 70 değeri her aştığında fiyatın düşüş gösterdiğini görüyoruz. Ayrıca daha dinamik bir ticaret için, zaman dilimini 14 gün yerine birkaç saniyelik bir opsiyona düşürebilirsiniz. Daha kesin sonuçlara ulaşmak için, aşırı alım seviyesini 90’a ve aşırı satım seviyesini 10’a çekebilirsiniz.
Hareketli Ortalama Yakınsama Sapması (MACD) Nedir? Hareketli ortalamaların hesaplanması kendi başına oldukça yararlı 9 olsa da, hareketli ortalama yakınsama sapması (MACD) gibi diğer teknik analiz göstergeleri için de temel oluşturabilmektedir. Hareketli ortalama yakınsama sapması (MACD), tüccarlar tarafından iki hareketli ortalama arasındaki ilişkiyi izlemek için kullanılan bir göstergedir. Genellikle 26 günlük üstel hareketli ortalamadan (EMA), 12 günlük üstel hareketli ortalamanın çıkarılmasıyla hesaplanır. MACD pozitif olduğunda, kısa vadeli ortalama, uzun vadeli ortalamanın üzerinde yer almaktadır. Bu, yukarı doğru bir momentumun göstergesidir. Kısa vadeli ortalama, uzun vadeli ortalamanın altında kalması durumunda, momentumun aşağı yönlü olduğunun bir işaretidir. Birçok tüccar, sıfır çizgisinin üstü veya altında bir hareket olup olmadığını da izlemektedir, sıfırın üzerinde bir hareket, satın alma sinyali olurken, sıfırın altındaki bir hareket ise satış için bir sinyal olarak alınmaktadır. MACD İndikatörü Nasıl Okunur? Hareketli Ortalama Yakınsama sapmasını ayrıntılı olarak anlayabilmek için, bileşenlerini bir grafik üzerinde okuyabilmek oldukça önemlidir. Gösterge, sıfır çizgisi etrafında hareket eden üç öğeden oluşur: MACD çizgisi, sinyal çizgisi ve histogram.
MACD çizgisi (12 dönemlik EMA – 26 dönemlik EMA), yatırımcıların yaklaşan yükseliş ve düşüş trendlerini belirlemelerine yardımcı olur. Sinyal çizgisi (MACD hattının 9-dönem EMA’sı), trend dönüşlerini tespit etmek, en uygun giriş ve çıkış noktalarını işaretlemeye yardımcı olmak için MACD hattına ek bir analiz çeşitidir. Histogram MACD ve Sinyal çizgisinin yakınsama ve sapmasının grafiksel bir temsilini sağlar. Bu çizgilerin her birinin ayrı bir değeri bulunmaktadır. Pozitif değere sahip bir MACD çizgisi, kısa EMA’nın uzun EMA’nın üzerinde olduğunu gösterir. EMA uzun olandan ne kadar kısa ise, MACD hattının pozitif değerindeki artı bir o kadar büyük olur. Ve bu da, yukarı yönlü momentumun arttığının bir göstergesidir. Öte yandan, negatif MACD ise kısa EMA’nın uzun olanın altında olduğunu gösterir. Her iki çizgi de birbirinden uzaklaştıkça negatif değerler artmaktadır, bu artan bir aşağı yönlü momentumumuz var anlamına gelir. 10
Stokastik İndikatörü Nedir? 11 Stokastik indikatörü olarak da bilinen stokastik osilatör, trend dönüşlerini tahmin etmek için kullanılan ve yararlı bir ticaret göstergesidir. Stokastik aynı zamanda fiyat momentumuna da odaklanarak, hisse senetleri, endeksler, para birimleri ve diğer birçok yatırım varlığındaki aşırı alım- aşırı satım seviyelerini belirlemek için kullanılabilir. Diğer bir deyişle, Momentum fiyat hareketindeki hızlanma oranıysa, Stokastik osilatör fiyat hareketlerinin momentumunu ölçmektedir. Stokastik indikatörünün arkasındaki fikir, bir varlık fiyatının momentumu, varlık fiyat hareketi gerçekten yön değiştirmeden önce
değişeceğidir. Sonuç olarak, Stokastik indikatörü trend dönüşlerini tahmin etmek için kullanılabilir. Stokastik indikatörü, deneyimli tüccar ve teknik analiz öğrenenler tarafından sıklıkla kullanılmaktadır. Hareketli ortalamalar, trend çizgileri ve destek, direnç seviyeleri gibi diğer teknik analiz araçlarının yardımıyla, stokastik indikatör alım satım doğruluğunu iyileştirmek ve karlı giriş, çıkış noktalarını belirlemeye yardımcı olabilmektedir. Stokastik İndikatörü Nasıl Yorumlanır? Stokastik gösterge 0 ile 100 arasında ölçeklenmektedir! Stokastik çizgiler 80’in üzerinde olduğunda, varlığın yüksek-düşük aralığının tepesine yakın işlem gördüğünü gösterirken, 20’nin altındaki bir okuma ise varlığın yüksek-düşük aralığının altına yakın işlem gördüğüne işaret etmektedir. üzerinde olduğunda, varlığın işlem 12 Stokastik çizgilerin 50’nin aralığının üst kısmında işlem gördüğünü gösterirken, 50’nin altındaki okumalar ise, varlığın işlem aralığının alt kısmında işlem gördüğüne işaret eder. Stokastik çizgiler 80’in üzerinde olduğunda, gösterge varlığın aşırı satın alındığını gösterir. Stokastik çizgiler 20’nin altına düştüğünde, varlığın aşırı satıldığını gösterir. Aşırı alım – satım seviyeleri, trend dönüşlerini tahmin etmek için oldukça kullanışlıdır. Stokastik gösterge 80’in üstünden 50’nin altına düşerse, fiyatın düştüğünü, indikatör 20’nin altından 50’nin üstüne çıkarsa, fiyatın yükseldiğini gösterir. Tüccarlar ayrıca ıraksamayı da bu indikatör ile arayabilirler. Bu, stokastik trend çizgisi ve fiyatın trend çizgisinin birbirinden uzaklaştığı zamandır. Ayrıca bu, bir fiyat eğiliminin zayıfladığını ve yakında tersine dönebileceğini gösterir.
Stokastik İndikatör Formül ve Hesaplaması Nasıl Yapılır? 13 Bu bölümde, stokastik indikatör hesaplamasına göz atıp, hassasiyeti değiştirmek için formülün hangi öğelerini ayarlayabileceğinizi belirteceğiz. Temel formül aşağıdaki gibidir;
C = En son kapanış fiyatı, L14 = Son 14 işlem seansında işlem gören en düşük fiyatı, H14 = Son 14 işlem seansında işlem gören en yüksek fiyatı, %K = Yüzde olarak stokastik indikatörün mevcut değeri, İndikatörün nasıl çalıştığına dair pratik bir örnek vermek için, bir S&P 500 endeksine bakacağız. Bu rakamlar, E-mini S&P 500 vadeli 14 işlem sözleşmelerine dayanmaktadır. Mevcut seviye = 3490 Son 14 işlem seansının düşük puanı = 3300 Son 14 işlem seansının yüksek puanı = 3500
Hesaplama aşağıdaki gibi olmalıdır; 3490-3300/3500-3300 = 190/200 (190/200) x 100 = %95 Emtia Kanal Endeksi (CCI) Nedir? 15 Emtia Kanalı Endeksi (CCI), işlem gören varlığın aşırı alım veya aşırı satım durumuna ne zaman ulaştığını belirlemeye yardımcı olan bir momentum osilatörüdür. Tüccarlar ayrıca bir trendin yönünü, gücünü, geri dönüşleri ve aşırılıkları daha iyi tespit edebilmek için bu indikatörü kullanır. CCI indikatötür teknik analist ve matematikçi Donald Lambert tarafından geliştirilip, 1980’de Emtialar (Commodities) dergisinde tanıtıldı. Adından da anlaşılacağı gibi, indikatörün ilk fikri emtia piyasasında ticaret verimliliğini artırmaktı. Lampert bunu, döngüsel ve mevsimsel pazarlara girme zamanlamasıyla ilgili zorlukları en aza indirerek başardı. Zamanlama ilgili zorluklar, teknik tüccarlar için o
dönemde önemli bir sorundu. Bunun nedeni, mevsimsel piyasa değişiklikleri tahmini ve fiyat dalgalanmalarına neden olan döngüsel olayları hesaba katmakta zorlanmalarıydı. CCI indikatörü, verimli çalışma tasarımı sayesinde, zaman içinde hisse senedi ve Forex yatırımcılarının da favori aracı haline geldi. CCI, işlem gören varlığın mevcut fiyat dalgalanmalarını geçmişteki fiyat dalgalanmalarıyla karşılaştırarak, yatırımcılara, ticarete giriş – çıkış noktalarını ve mevcut bir pozisyona ek bir yatırım yapılıp yapılmayacağının yol haritasını çıkarır. 16 Grafikte CCI indikatörü, bir kutu içinde -100 ile +100 arasında dalgalanan bir çizgi olarak çizilir. Emtia Kanal Endeksi (CCI) Nasıl Yorumlanır? Emtia Kanal Endeksi (CCI), belirli bir menkul kıymetin, mevcut ve ortalama tarihsel fiyat değişimleri arasındaki farkı temsil eder. Yüksek pozitif CCİ değerleri, cari fiyatların, ortalamalarının üzerinde olduğunu gösterir ki, bu trend gücünün işaretidir.
Düşük negatif gösterge değerleri, fiyatların ortalamalarının altında olduğunu gösterir ki, bu bir zayıflık işaretidir. Yatırımcılar, CCI’i öncü veya tesadüfi bir gösterge olarak da kullanmayı seçebilirler. Öncü bir gösterge olarak CCI kullanıldığında, ortalama bir geri dönüşe yol açabilecek aşırı alım – satım piyasa koşullarını vermesinin yanı sıra, yükseliş ve düşüş ıraksamalarının belirlenmesine yardımcı olarak momentum değişimlerini önceden haber verir. Öte yandan CCI, tesadüfi olarak kullanıldığında yükseliş trendlerinin (+100’ün üzerindeki yükselişler) veya düşüş trendlerinin (-100’ün altındaki düşüşler) ortaya çıkışını da işaret edebilmektedir. Hacim İndikatörleri 17
18 Hacim indikatörleri, işlem hacmini ve bu varlıkların ne sıklıkla alınıp satıldığını kullanır. Genellikle trend/momentum indikatörleri ile tamamlanan bu göstergeler, diğer indikatörlerden elde edilen sonuçların doğrulanmasına yardımcı olur. Hacim Osilatörü, bir hacim indkatörünün en popüler örneğidir. Hacim Osilatörü
Fiyat indikatörleri bazen gerçek resmi yansıtmayan sonuçlar üretebilir. Bu ne demek oluyor? Fiyatların nispeten sabit olduğu konsolidasyon dönemlerinde, fiyat indikatörleri güvenilir sonuçlar vermeyebilir. Bu bağlamda, fiyat dalgalanmalarını destekleyecek yoğun bir hacim olmadığında ise fiyattaki değişiklikler sürdürülebilir olmayabilir. Hacim indikatörleri burada devreye girerek, diğer göstergelerden elde edilen sonuçlara güvenilirlik sağlarlar. Hacim Osilatörü, işte böyle bir indikatördür. Hesaplamayı şu şekilde yapabilirsiniz; Hacim Osilatörü = [(Kısa Dönem için İşlem Yapılan Hacimin Basit Ortalaması – Daha Uzun Dönem İçin İşlem Yapılan Hacimin Basit Ortalaması) / Daha Uzun Dönem İçin İşlem Yapılan Hacimin Basit Ortalaması] * 100. Aşağıdaki grafik, daha uzun sürenin 10 gün, daha kısa sürenin ise 5 gün olduğu Hacim Osilatörünü göstermektedir. 19
Yukarıda görülen grafikte, hacim osilatörünün yükseliş trendini doğrulayabileceğine dair belirgin bir model gözlemlemiyoruz. Osilatör noktaları sürekli bir şekilde yüzde 0’ın üzerinde olsaydı, bu bir kesinlik olarak algılanabilirdi. RSI indikatörünü, diğer teknik göstergeler ile birlikte kullanmak en iyi yoldur. Volatilite (Oynaklık) İndikatörleri Oynaklık, fiyatın ortalamasından sapmasını ölçmektedir. Yüksek oynaklık, fiyatın çok dalgalandığını ve gelecekte yerleşmesini bekleyebileceğinizi gösterir. Özellikle Bollinger İndikatörü en yaygın olarak kullanılan oynaklık göstergelerinden biridir. Bollinger Bandı 20
Veri girişi olarak, Basit Hareketli ortalama ve Volatiteyi kullanan bir çeşit oynaklık habercisi indikatördür. Bollinger Bandı, bir n-dönem Basit Hareketli Ortalama çizgisi, bir üst Bollinger Çizgisi ve daha düşük bir Bollinger Çizgisinden oluşmaktadır. Üst çizgi genellikle Basit Hareketli Ortalama’nın iki standart sapma üzerindeyken, alt çizgi ise iki standart sapmanın altında kalmaktadır. Standart sapma ise oynaklığın bir ölçüsü olarak kabul edilmektedir. İşte tam da bu yüzden, Bollinger oynaklık indikatörünü dikkate alabiliriz. Üst Bollinger Çizgisi = Basit Hareketli Ortalama + standart sapma sayısı * volatilite Alt Bollinger Çizgisi = Basit Hareketli Ortalama – standart sapma sayısı * volatilite 21 Çizgiler birbirine yaklaştıkça, oynaklıkta bir azalma olduğu anlamını çıkarabiliriz. Alt Bollinger bandına yakın fiyatlar, yatırımcılara aşırı satım sinyali vererek, alım yapma işareti verir. Birçok deneyimli tüccar, Bollinger Band şablonlarını incelerken eğilimleri analiz etmenizi önermektedir.
Hareketli Ortalama Yakınsaması/Iraksaksaması gibi yararlı bilgiler sağlayan, ancak anlaşılması nispeten karmaşık olabilecek başka teknik göstergeler de bulunmaktadır. Bu nedenle, yeni başlayan yatırımcılar önce temel olanları kavramalı ve bunları gerçek senaryolarda uygulamaya çalışmalıdır. Kullanıcılar, edindiği bilgileri test etmek için sanal bir hesap açabilirler, birçok broker platformu bu hesapları herhangi bir ek ücret ödemeden açmanızı sağlayacaktır. 22
Tüm Zamanların En Yüksek ve En Düşük Seviyelerinde İşlem Nasıl Yapılır? Normalde, direnç veya destek seviyelerini belirlediğimizde, bu ayarlamaları yapabilmek için önceki düşük veya yüksek seviyelere bakarız. Örneğin, aşağıdaki H4 grafiğinde GBP / USD paritesi bir süredir 1.33 seviyesinde dönüyor, bu yüzden bu seviyeyi taktiksel bir destek noktası olarak seçmek mantıklı olacaktır. Çok pratik değil mi? Temel olarak, varlığın geçmiş performansıyla işlem yaparsınız. 23 Peki ya döviz paritesi daha önce hiç bulunmadığı bir bölgeye yani keşfedilmemiş bir bölgeye ulaşırsa? Aşağıdaki grafikte günlük USD / TRY paritesi için durum bu şekilde. 7.50 desteği ve 8.50 direnci kolayca ayarlansa da, bu sadece yerel, gün içi ticaret ve döviz çifti 8.50 direncinin altında kaldığında işe yarayabilir. Ancak tekrar 8,50’ye ulaşıp ve onu geçerse ne olur ? Direnç seviyelerini nasıl ayarlarsınız?
Varsayım! Kontrol edilecek ilk şey, daha geniş bir zaman dilimidir. Bazen, fiyat-performansını geçmişe bakarak yeterince göremezsiniz: Çoklu yılların en düşüğünü veya en yüksek seviyesini, H4 veya günlük grafikte görmek çok zor olabilir. Bu nedenle, haftalık veya aylık bir zaman dilimine geçmeniz gerekir. Ancak USD / TRY paritesi için aşağıdaki aylık grafik, son yirmi yılda fiyatın hiç bu kadar yükselmediğini gösteriyor. 24 O zaman ne yapılmalı ? Burada direnç seviyesi nasıl ayarlanır?
Temel Bilgiler Yapmanız gereken şey bir grafik izdüşümü yapmaktır. Ancak bunu yapmadan önce, varlığınız için temel düzende herhangi bir değişiklik beklenmediğinden emin olmalısınız. Bir denizde bir rota planlamak gibidir: belli bir eğilimde takip ettiğiniz yere gelirsiniz. Rüzgar değişirse, eğilim de değişir – bu sizi planlayamayacağınız tamamen farklı bir yöne doğru götürür. Dolayısıyla, rüzgarların şimdiye kadar olduğu gibi aynı yönde esmeye devam ettiğini varsayarak gelecekteki konumunuzu sadece öngörebilirsiniz. Hız Şimdi, varlığınızın yörüngesinin takip ettiği hızı gözlemleyin. Hızlanmaları veya yavaşlamaları gerçekten öngöremezsiniz, bu nedenle fiyat hareketini orta vadeli ve uzun vadeli geleceğe yansıtmanın tek yolu, ortalama olarak aynı hızda olduğunu varsaymaktır. Bunu yaptıktan sonra, ekranınızda, şimdi uygun direnç veya destek seviyelerini belirlemenize yardımcı olabilecek beklenen bir fiyat hareket çizelgesine sahip 25 olacaksınız. Hedef tamamlandı. Pratik Örneğin, aşağıdaki USD / TRY paritesinin günlük grafiği. Ekstrapolasyon ( geçmiş yıllara ait rakamlara dayanarak geleceğin tahmin edilmesine yarayan bir istatistik yöntemi) için temel olarak sol taraftaki karede işaretlenmiş yukarı doğru yörüngeyi alıyoruz. Bu, etrafında gerçekleşen büyük bir haber veya büyük bir piyasa hareketi olmadan olan normal bir davranışıdır. Şimdi, orta vadede benzer bir yörünge izleyeceğini varsayıyoruz. Grafiğini çizdiğimizde, tamamıyla aynı olmak zorunda değil: Sadece aynı temel koşullar altında USD / TRY paritesi için en olası senaryonun ne olduğuna dair bir tahmin yapıyoruz. Şimdi direnci 9.00 olarak belirleyip işlem (ticaret) planlarımızı bunu temel alarak yapıyoruz. Aynı şey aşağı doğru hareketlerde de işe yarar.
Gerçeklik 26 Bu yaklaşımın orta vade ve uzun vadeli tahminler için daha uygulanabilir olduğunu unutmayın. Kısa vade, gün içi hareketler ve geçici piyasa coşkuları tarafından çok fazla etkilenirken, uzun vade bu bu gürültüleri duymazdan gelir. Ayrıca, planınıza yaklaşık düzeltmeleri ve geri çekilmeleri dahil etmeniz gerektiğini unutmayın. Aksi takdirde, gerçekçi olmayan fiyat davranışı beklentileri veren ideal(!) bir senaryoya ya da pürüzsüz(!) düz eğrilere sahip olabilirsiniz. Netice Bu bahsedilenler ışığında, tüm zamanların en yüksek veya en düşük seviyelerine sahipseniz ve varlığın önceki performansında hiçbir referans noktası geçerli görünmüyorsa, şu adımları izleyin: 1- Temel düzeni kontrol edin. Temellerin öngörülebilir gelecekte aynı kalması bekleniyorsa, mevcut hareket yörüngesinin orta vadeli plana yansıtılabileceğini varsaymanız için yeterli bir zemin oluşturuyor olabilir.
2- Varlığın hareketinin modelini ve hızını kontrol edin. Eğimin ne kadar eğildiğini, yerel bükülmelerin ve düzeltmelerin nasıl geçtiğini görün. Bu verilerden elde ettiğiniz sonucu orta vadeli geleceğe aktarın. 3- Bu plana göre, direnç / destek ve bölge seviyelerine dikkat edin. Şimdi, hedefiniz tamamlandı ve beklenen seviyelerde işlem yapabilirsiniz. 27
Doğru Yatırım İçin Hangi İndikatörleri Tercih Etmeliyim? İndikatör Nedir? 28 Finansal yatırım tahminleri, teknik analiz sayesinde geçmiş hareketlerin gözlemlenmesine bağlı olarak gerçekleştirilir. İndikatör ise en basit anlamıyla teknik analiz ‘göstergeleridir’. Yani, piyasalarda fiyat yönü, trend devamı gibi konularda yatırımcılara fikir veren matematiksel modellere indikatör denir. En Önemli İndikatör Çeşitleri Nelerdir? Hisse senetleri ile ilgili al ya da sat sinyali vererek yatırımcılara yardımcı olan Iindikatö rler, fiyat hesaplanmasında veriler ve hacim verileri kullanır. Tek baş larına alım satım kararlarını vermek için indikatörler her zaman doğ ru sonuç lar vermeyebilir. İşte piyasada en sık kullanılan ve doğruluk oranı en yüksek olan göstergeler; 1-RSI İndikatö rü (Relative Strength Index): RSI İndikatö rü , 1978 yılında J. Welles Wilder tarafından yayınlanmıştır. Finansal tabloda fiyat hareketinin aşırı alınıp alınmadığını ya da aşırı satılmadığını tespit etmek için kullanılan bir göstergedir.
2-MACD İndikatö rü (Moving Average Convergence Divergence): Teknik analizde en sık kullanılan İndikatörler den biridir. 1979 yılında Gerald Appel tarafından bulunmuştur. Hareketli ortalamalara bağlı oluşan ve trendin yönü̈ hakkında fikir veren bir göstergedir. 3-CCI İndikatö rü (Commodity Channel Index): Emtia piyasaları için geliştirilen bir İndikatör dür. Donald R. Lambert tarafından bulunmuştur. En önemli özelliği yatay seyir izleyen piyasalarda trend başlangıçlarını yakalayabilmesidir. CCI İndikatörü̈ , belirtilen periyotun en dü ş ü k, en yüksek ve kapanış̧ değerinin toplanıp üçe bölünmesi ile oluşturulan ortalama ile hesaplanır. 4)Stochastic İ ndikatö rü (Stochastic Oscillator): Stochastic; belli bir zaman diliminin içinde yer alan kapanış değerlerini; bu dilimin en yüksek ve en düşük değerine olan yakınlıklarına göre hesaplayan osilatördür. 5)Hareketli Ortalamalar(Moving Average): Teknik analizde oldukça popüler olan ve bir varlığın belirli süre boyunca ortalama kapanış 29 fiyatını hesaplayan göstergeye hareketli ortalama (Moving Average, MA) ya da basit hareketli ortalama (Simple Moving Average, SMA) denir. Hareketli ortalama, geçmiş fiyat verilerinden ortalama değer çıkararak piyasanın gidişatı hakkında fikir verir. 6)Bollinger Bandı (Bollinger Bands): Bollinger Bantları (BB), 1980’lerin başında John Bollinger tarafından oluşturulan yaygın bir teknik analiz aracıdır. Bollinger Bantları, güvenlik fiyatlarına göre çizilen üç satırlık bir banttan oluşur. Ortadaki çizgi genellikle 20 günlük bir süreye ayarlanmış Basit Hareketli Ortalamadır (SMA) (trend çizgisi ve dönem yatırımcı tarafından değiştirilebilir; ancak 20 günlük hareketli ortalama en popüler olanıdır).
Hangi Durumlarda Hangi İndikatör Tercih Edilmeli? 30 Kendi analizlerini gerçekleştirerek, yatırım tercihi yapmak konusunda istekli olan yatırımcılar indikatörlerden faydalanmak durumundadır. İndikatörleri değerlendirmek profesyonellik gerektirse de doğru eğitim ile yatırımcıların da bu grafiklerden faydalanması mümkündür. Burada dikkat edilmesi gereken önemli noktalardan biri ise indikatörlerin tek başlarına yatırım kararı almak için yeterli olmamasıdır. Finansal piyasalarda al-sat yapan kişi yani trader, göstergeleri (indikatörleri) değerlendirerek kendi inisiyatifiyle karar vermelidir. Buna ek olarak yatırımcı birden fazla indikatörden faydalanmalıdır. Teknik Göstergeler Gösterge temelli analiz, birçok analist tarafından alım-satım esnasında hangi işlemlere giriş yapılacağı ve ne zaman çıkılacağı konularında kararlar almalarında yardımcı olması için kullanılır. Genele açık kitaplıkta yetenekli topluluk geliştiricileri tarafından oluşturulmuş 5,000+ özel geliştirilmiş gösterge bulunur. Özel göstergeler kodlayıcıların sıfırdan oluşturmasına olanak veren Pine programlama
dili ile oluşturulmuşlardır. Göstergeler grafikler üzerinde gösterilen fiyat ve hacim temelli hesaplamalardır. 31 Gösterge temelli analiz, birçok analist tarafından alım-satım esnasında hangi işlemlere giriş yapılacağı ve ne zaman çıkılacağı konularında kararlar almalarında yardımcı olması için kullanılır. Genele açık kitaplıkta yetenekli topluluk geliştiricileri tarafından oluşturulmuş 5,000+ özel geliştirilmiş gösterge bulunur. Özel göstergeler kodlayıcıların sıfırdan oluşturmasına olanak veren Pine programlama dili ile oluşturulmuşlardır. Göstergeler grafikler üzerinde gösterilen fiyat ve hacim temelli hesaplamalardır. Bazı göstergeler net alım satım sinyalleri verirken, bazıları belirli bir stratejiye dayanarak yorumlanmalıdır. Göstergeleri uygulayan çoğu analist, birbirini iyi tamamlayan birkaç farklı türde gösterge kullanır ve tüm bu göstergelere dayanan sinyal kombinasyonlarını ararlar. Popüler göstergeler şunlardır : Ortalama Gerçek Aralık (ATR),Görece Güç Endeksi (RSI), Hareketli
Ortalama Yakınsama/Iraksaması (MACD),Ichimoku Bulutu ve Üstel Hareketli Ortalama (EMA). Doğru Yatırım İçin Tercih Edilmesi Gereken İndikatörler Nelerdir? 32 Birden fazla indikatörden faydalanırken, yatırımcı görmek istediği sonucu doğrulamak adına bazı hatalar yapabilir. Aynı tip sinyal üreten indikatörlere bakmak fazla sinyal almanıza ve sonuçları yorumlarken hata yapmanıza sebebiyet verebilir. Aynı şeyi farklı şekillerde söyleyen indikatörler yerine birbiriyle uyumlu indikatörler tercih edilmelidir. Örneğin; stokastik indikatörü (momentum gösterir) ile ADX (trend göstergesi) kullanılabilir. Bu göstergeleri birbirinin sağlaması yapmak için rahatlıkla kullanabilirsiniz. Yanlış karar vermenize sebep olabilecek bir diğer faktör de üst üste birçok indikatörü gerekli düzenlemeleri yapmadan kullanmaktır. Bu durumun önüne geçmek için birden fazla monitör kullanabilir, indikatörleri gruplandırabilir veya grafiklerin tasarımsal özelliklerini birbirinden ayırt etmeyi kolaylaştıracak şekilde özgünleştirebilirsiniz.
MA İndikatörü Nedir? Dünyanın en çok kullanılan trend takip indikatörü MA’nın açılımı Moving Average’dır ve ‘Hareketli Ortalamalar’ anlamına karşılık 33 gelmektedir. Basit hareketli ortalama (SMA); Üstel Hareketli Ortalama (EMA); Ağırlıklı Hareketli Ortalama (WMA) gibi birden fazla hesaplama türü bulunur. Hareketli ortalamalar, belirli bir zaman aralığı içindeki günlerin kapanış fiyatlarının ortalamalarının alınmasında kullanılır. ‘Hareketli’ kelimesi ise her geçen gün veriler ile birlikte değişen ortalamaları ifade eder. Basit Hareketli Ortalama (SMA): Enstrümanın belirlenen tarih aralığındaki kapanış fiyatları toplanır ve gün sayısına bölünür. Her günün ağırlığı eşittir. Üstel Hareketli Ortalama (EMA) ve Ağırlıklı Hareketli Ortalama (WMA); Her ikisinde de son günler önem teşkil eder. İkisi arasındaki fark ise WMA yalnızca belirlenen süre zarfına odaklanması, EMA’nın hisse senedinin tüm geçmişini dahil etmesidir.
Örneğin WMA’da 20 günlük analiz için bugünün kapanış değeri 20, dünün 19, bir önceki günün 18 ile çarpılır. 20 gün burada yalnızca örnek olarak verilmiştir. Yatırımınız uzun vadeli veya kısa vadeli olmasına göre gün sayısı değişmelidir. Başka bir örnekle açıklayacak olursak, 5 yıl boyunca değerlendirmeyi düşündüğünüz hisse senedi için 5 günlük ortalamaya bakmak anlamsız olacaktır. 5 yıl sonrası hakkında tahminde bulunabilmek için senedin bugün bulunduğunuz tarihteki değeri ile 5 yıl öncesini kıyaslamanız gerekir. Kısaca yatırımınızın süresiyle, bakacağınız geçmiş gün sayısı orantılıdır. 34 Hareketli Ortalama (MA) Nedir? Hareketli ortalama, istatistiksel olarak tam veri kümelerinin ortalamasını oluşturarak yükseliş ve düşüş trendlerini belirlemek için
kullanılan bir hesaplama türüdür. Hareketli ortalama (MA), finans dünyasında teknik analiz bazında en yaygın olarak kullanılan göstergesidir. Hareketli Ortamala (MA) Neden Gereklidir? Bir hisse senedinin hareketli ortalamasının alınmasının sebebi, sürekli güncellenen bir ortalama fiyat oluşturarak fiyat verilerinin pürüzsüzleştirilmesine yardımcı olmaktır. Bu şekilde, belirli bir zaman dilimi boyunca hisse senedi fiyatı üzerindeki rastgele ve kısa vadeli dalgalanmalarının etkileri hafifletilir. 35 MA İndikatörü nasıl eklenir? MA da diğer intikatörler gibi, Forex’te ve Stock markette online işlem yapılan Meta Trader platformundan rahatlıkla ulaşılabilir. Google Play ve App Store’dan indirebileceğiniz programın sol kısmında yer alan indikatörleri seçebilir, grafikleri ise size verdiğimiz ipuçları sayesinde yorumlayabilirsiniz.
Hareketli Ortalama (MA) Nedir ve Nasıl kullanılır? Hareketli ortalama, basit ve teknik bir analiz aracıdır. Hareketli ortalamalar genellikle bir hisse senedinin trend yönünü belirlemek, destek ve direnç seviyelerini belirlemek için kullanılır. Geçmiş fiyatlara dayandığı için az da olsa gecikmeli bir göstergedir. Hareketli ortalama için, süre ne kadar uzunsa gecikme de bir o kadar büyük olur. Örnek vermek gerekirse, 200 günlük bir hareketli ortalama, 20 günlük bir MA’dan çok daha fazla gecikme derecesine sahip olacaktır, çünkü son 200 günün fiyatlarını içermektedir. Hisse senetleri için 50 ve 200 günlük hareketli ortalamalar, yatırımcılar tarafından en çok takip edilen ve önemli alım satım sinyalleri aldıkları ortalamalardır. Hareketli ortalamalar tamamen özelleştirilebilir bir göstergedir, bu da bir yatırımcının bir ortalamayı hesaplarken istediği zaman dilimini esnek bir şekilde seçebileceği anlamına gelmektedir. Hareketli Ortalamaların (MA) Zaman Serileri Hareketli ortalamalarda kullanılan en yaygın kullanılan zaman 36 dilimleri, 15, 20, 30, 50, 100 ve 200 gündür. Ortalama için kullanılan zaman aralığı ne kadar kısa olursa, fiyat değişikliklerine karşı o kadar hassasiyet artacak, zaman aralığı ne kadar uzarsa ortalamanın hassasiyeti o kadar azalacaktır. Yatırımcılar, ticari hedeflerine göre istedikleri zaman aralığında ve istedikleri uzunlukta hareketli ortalamaları seçebilirler. Kısa vadeli hareketli ortalamalar genellikle kısa vadeli ticaret için kullanılırken, uzun vadeli hareketli ortalamalar ise uzun vadeli yatırımcılar için uygundur. Hareketli ortalamalarınızı ayarlarken kullanılacak doğru bir zaman çerçevesi yoktur. Sizin için en uygun zamanı anlamanın en iyi yolu, stratejinize uygun olanı bulana kadar birkaç farklı zaman dilimi ile denemeler yapmak olacaktır.
Borsadaki eğilimleri tahmin etmek hiç de basit bir süreç değildir. Belirli bir hisse senedinin gelecekteki hareketini tahmin etmek imkansız olsa da, teknik analiz ve araştırma kullanarak daha gerçekçi tahminler yapmanıza yardımcı olabilir. Yükselen hareketli ortalama, varlığın yükseliş trendinde olduğunu gösterirken, düşen hareketli ortalama ise varlığın düşüş trendinde olduğunu gösterir. Kısa vadeli hareketli ortalama ise, uzun vadeli hareketli ortalamanın üzerine çıkarsa ortaya çıkan yükseliş eğilimi ile yukarı doğru momentum başlamaktadır. Tersi durumda, kısa vadeli hareketli ortalama, uzun vadeli hareketli ortalamanın altına düştüğünde ise aşağı doğru momentum başlatır ve düşüş eğilimi başlar. Hareketli Ortalama Yakınsama Sapması (MACD) Nedir? Hareketli ortalamaların hesaplanması kendi başına oldukça yararlı olsa da, hareketli ortalama yakınsama sapması (MACD) gibi diğer teknik 37 analiz göstergeleri için de temel oluşturabilmektedir. Hareketli ortalama yakınsama sapması (MACD), tüccarlar tarafından iki hareketli ortalama arasındaki ilişkiyi izlemek için kullanılan bir göstergedir. Genellikle, 26 günlük üstel hareketli ortalamadan (EMA) 12 günlük üstel hareketli ortalamanın çıkarılmasıyla hesaplanır. MACD pozitif olduğunda, kısa vadeli ortalama, uzun vadeli ortalamanın üzerinde yer almaktadır. Bu, yukarı doğru bir momentumun göstergesidir. Kısa vadeli ortalama, uzun vadeli ortalamanın altında kalması durumunda,
momentumun aşağı yönlü olduğunun bir işaretidir. Birçok tüccar, sıfır çizgisinin üstü veya altında bir hareket olup olmadığını da izlemektedir, sıfırın üzerinde bir hareket, satın alma sinyali olurken, sıfırın altındaki bir hareket ise satış için bir sinyal olarak alınmaktadır. Basit Hareketli Ortalama (SMA) Nedir ve Nasıl Hesaplanır? Basit hareketli ortalama (SMA), bilinen hareketli ortalamanın en basit şeklidir, belirli bir değer kümesinin aritmetik ortalaması alınarak hesaplanır. Diğer bir deyişle, söz konusu finansal araçlar (bir dizi sayı veya fiyat )toplanır ve ardından belirlenen zaman periyot sayısına bölünür. Hissenin basit hareketli ortalamasını hesaplama formülü aşağıdaki gibidir: Basit Hareketli Ortalama (SMA) = nA1 +A2 +…+An n A = Dönem içindeki ortalama 38 n = Zaman periyot sayısı Üstel Hareketli Ortalama (EMA) Nedir ve Nasıl Hesaplanır?
Üstel hareketli ortalama, güncel bilgilere daha duyarlı olmak amacıyla, son fiyatlara daha fazla ağırlık veren bir hareketli ortalama türüdür. Bir EMA’yı hesaplamak için, önce belirlenen süre boyunca devam etmiş basit hareketli ortalamayı (SMA) hesaplamanız gerekir. Ardından, aşağıdaki formüldeki gibi, EMA’yı ağırlıklandırması için çarpanı hesaplamanız gerekir: Dolayısıyla, 20 günlük hareketli ortalama için çarpan [2 / (20 + 1)] = 0,0952 olacaktır. Ardından, mevcut değere ulaşmak için önceki EMA ile birleştirilmiş düzeltme faktörünü kullanırsınız. Bu şekilde SMA tüm değerlere eşit ağırlık verirken, EMA son fiyatlara daha yüksek bir ağırlık verir. Basit Hareketli Ortalama (SMA) ve Üstel Hareketli Ortalama (EMA) Arasındaki Farklar EMA hesaplaması, son veri noktalarına daha fazla vurgu yapmaktadır. Bu nedenle, EMA ağırlıklı ortalama alan bir hesaplama 39 olarak kabul edilir. Aşağıdaki şekilde, her ortalamada kullanılan zaman periyotlarının sayısı aynıdır ancak EMA, değişen fiyatlara SMA’dan daha hızlı yanıt verebilmektedir. Ayrıca, fiyat SMA’dan yüksek bir seviyeye gelirken, EMA’nın daha yüksek bir değere sahip olduğunu, fiyat düştüğünde de SMA’dan daha hızlı bir şekilde düştüğünü
gözlemleyebilirsiniz. Fiyat değişikliklerine olan bu duyarlılığı, bazı tüccarların EMA’yı SMA’ya tercih etmelerinin ana nedenidir. Hareketli Ortalama (MA) İndikatörü Nedir? Hareketli ortalama, SMA veya EMA türlerine bağlı olarak farklı şekilde hesaplanmaktadır. Aşağıda, 15 günlük kapanış fiyatları ile bir hisse senedinin basit hareketli ortalamasına (SMA) bakıyoruz: Hafta (5 gün): 20, 22, 24, 25, 23 Hafta (5 gün): 26, 28, 26, 29, 27 Hafta (5 gün): 28, 30, 27, 29, 28 10 günlük hareketli ortalama, ilk veri noktası olarak ilk 10 günün kapanış fiyatlarının ortalamasını almaktadır. Bir sonraki veri noktası ise, ilk fiyatı düşürerek, fiyatı 11. güne ekler ve ortalamayı alır. 40
En Yararlı Hareketli Ortalama Zamanı Hangisidir? Hareketli ortalamalarınızı ayarlarken kullanılacak doğru bir zaman çerçevesi yoktur. Sizin için en uygun zamanı anlamanın en iyi yolu, stratejinize uygun olanı bulana kadar birkaç farklı zaman dilimi ile denemeler yapmak olacaktır. Ichimoku İndikatörü Nedir? Trend takip indikatörlerinden Ichimoku; 1930’lu yıllarda Japon gazeteci Goichi Hosoda tarafından oluşturuldu, uzun süren test aşamalarının tamamlamasının ardından 60’lı yıllarda yaygınlık kazandı. Bugün en sık kullanılan indikatörlerden biri olmasının sebebi ise diğer göstergelerden farklı olarak tek başına kullanılabilmesi. Önceki yazılarımızda da değindiğimiz üzere tek bir indikatör piyasa tahmini yapmak için yeterli değildir, birden fazla koşulun değerlendirilmesi ve 41 tahminin doğrulanması için farklı indikatörlerden faydalanılması gerekmektedir. Ancak Ichimoku istisnalar arasında yer alıyor. Kelime kökeni olarak ‘bir bakış’ anlamına gelen bu indikatör karmaşık gibi görünse de aslında incelenen hisse senedi veya endeksle ilgili kısa sürede analiz yapmaya imkan sağlar. Ichimoku İndikatörünün bileşenleri nelerdir? Nasıl yorumlanır? Ichimoku 5 farklı bileşeni içerisinde barındırır ve bu bileşenler söz konusu endeksin veya hisse senedinin kapsamlı analizinin yapılmasını sağlar.
Tenkan Sen (Turning/Conversion Line) Dönüş Çizgisi Geçmişe dönük 9 periyottaki en yüksek ve en düşük değerlerin hareketli ortalamasıdır. Dönüş Çizgisinin Standart Çizgiyi yukarı doğru kesmesi AL sinyali 42 olarak, Dönüş Çizgisinin Standart Çizgiyi aşağı doğru kesmesi ise SAT sinyali olarak değerlendirilir. Kijun Sen (Standard / Base line) Standart Çizgi Önemli bir destek ve direnç seviye göstergesidir. Geçmişe dönük 26 periyottaki en yüksek ve düşük değerlerin hareketli ortalamasıdır. Uzun düzlükler söz konusu olduğunda fiyatların belirli bir aralıkta gidip geldiğine yani piyasadaki kararsızlığa işaret eder. Senkou Span A (Leading Span1) Öncü Span 1 Ichimoku İndikatörünü tanımlarken bu grafiğin tek başına yatırımcıların tahminde bulunmasına izin verdiğinden bahsetmiştik. Bu asıl olarak Öncü Spanler sayesinde gerçekleşir. Öncü Spanler söz konusu hisse senedinin geleceğe dönük hareketi hakkında fikir verir.
Öncü Span 1, Dönüş ve Standart Çizginin değerlerinin 26 periyot ileri kaydırılmış halidir. Senkou Span B (Leading Span2) Öncü Span 2 Öncü Span 2 ise, son 52 periyodun en yüksek ve en düşük değerlerinin ortalamasını alır ve 26 periyot ileriye öteler. Öncü Span 1 ve 2 birlikte Ichimoku Bulutunu oluşturur. Fiyatın bulutun üzerinde yer alması durumunda, Öncü Span1 ve 2 DESTEK olarak çalışır. Fiyatların yukarı yönde hareket edeceğine işaret eder. Fiyatın bulutun altında yer alması durumunda ise , Öncü Span1 ve 2 DİRENÇ olarak çalışır. Fiyatların aşağıya doğru hareket edeceğine işaret eder. Fiyatın bulutun içinde yer alması ise piyasadaki kararsızlığı gösterir. 43 Chikou Span ( Lagging Span) Geciken Span Fiyatın 26 gün geri götürülmüş halidir. Elde edilen değer, 26 periyot önceki kapanışının üzerindeyse ise boğa, altında ise ayı piyasası olarak yorumlanır. Ichimoku İndikatörü Nasıl Eklenir? Forex’te ve Stock markette online işlem yapılan Meta Trader platformu aracığıyla indikatörleri eklemek ve takip etmek mümkün. Dünya genelinde kullanımı en yaygın olan online işlem platformu Meta Trader 4/ Meta Trader 5 basit arayüzü sayesinde karmaşık gibi görünen işlemlerin takibini kolaylaştırır. Bilgisayar, tablet veya telefonunuza indirebileceğiniz uygulamada, ekranın sol kısmında yer alan indikatörlerden takip etmek istediğinizi seçip ana ekrana sürüklemeniz
yeterlidir. Birden fazla indikatör aynı anda gözlemlenebilir ve analiz edilebilir. Ayrıca indikatöre ait göstergeler kişiselleştirilebilir. Destek ve Direnç Nedir? Destek ve direnç, forex piyasasında en sık duyulan kavramlar olmasının yanında bütün finansal piyasalarda kullanılan teknik analiz kavramlarıdır. 44 Destek ve direnç, forex piyasasında en sık duyulan kavramlar olmasının yanında bütün finansal piyasalarda kullanılan teknik analiz kavramlarıdır. Direnç kavramı, fiyatlardaki yükselişin ulaştığı son nokta olarak tanımlanabilir. Bu noktadan sonra fiyatlar düşmeye başlar. Destek ise tam tersi olarak nitelendirilebilir. Fiyatlardaki düşüşün, tekrar yükselişe geçmeden önce ulaştığı son noktadır. Yandaki grafikte zikzak modeli bir yükseliş söz konusu. Burada da görüleceği üzere fiyatların düşüşe geçmeden önce ulaştığı en yüksek seviye direnç (resistance), yükselişe geçmeden önce ulaştığı en düşük seviye ise destek (support) olarak adlandırılır.
Fiyatların sürekli olarak yukarı ve aşağı hareket etmesiyle destek ve direnç oluşmaya devam eder. Bir başka deyişle, alıcıların piyasaya gelmeye başladıkları yer destek, satıcıların piyasaya gelmeye başladıkları yer ise dirençtir. Çünkü, fiyatların destek seviyesine gelmesi yatırımcıları alım yapmak için harekete geçirir. Fiyatlar direnç seviyesine çıktığında ise yatırımcılar satış yapmaları gerektiğine kanaat getirir. Genel olarak destek ve direnç seviyelerinde yapılan işlemler en temelde şu şekildedir: Sıçrama ticareti 45 Fiyat destek seviyesine düştüğünde satın alma yapılır. Fiyat direnç seviyesine yükseldiğinde satış yapılır. Kırılma ticareti Fiyat direnç yoluyla kırıldığında satın alma yapılır. Fiyat destek yoluyla kırıldığında satış yapılır. Destek ve Direnç Seviyelerini Çizmek Öncelikle, destek ve direnç seviyelerinin kesin rakamlar olmadığı unutulmamalıdır. Grafiklere baktığınızda kırık görünen bir destek ve direnç seviyesi görebilirsiniz. Bu kırılmalar oldukça önemli hareketlerdir. Çünkü pariteler burada sadece iki davranış şekli gösterir. Destek veya direnç seviyesine ulaşan parite; ya yukarıda anlatıldığı gibi hızla geri döner ya da bu seviyeyi geçip hızlı bir şekilde yoluna devam eder. İşte paritelerin bu seviyeyi geçip gitmesi hareketi, genelde kırılma olarak ifade edilir. İşlem yaparken bu hareketleri kestirebilmek, kazanç elde edebilmek için oldukça önemlidir. Şimdi destek ve direnç seviyelerinin grafiklerde nasıl ifade edildiğine bakalım.
Destek ve direnç seviyeleri grafiklerde genellikle mum gölgeleri ile temsil edilir. Yukarıdaki grafikte destek seviyesi 1,20 civarında bulunmaktadır. EUR/CHF paritesi bu seviyenin altına inmekte zorlanmaktadır. Yukarıdaki grafikte ise 1,29 civarında bir direnç seviyesi görülmektedir. 46 Destek ve Direncin Kırılıp Kırılmadığı Nasıl Anlaşılır? Bu sorunun kesin bir cevabı yoktur. Destek ya da direnç seviyelerinin kırılıp kırılmadığı, ancak bu seviyelerin altında ya da üstünde kapanış yapıldığında netleşir. Destek ya da direncin kırılması durumunda bu seviyelerin yerinin değişeceği, kırılan desteğin direnç, kırılan direncin ise desteğe dönüşeceği unutulmamalıdır. Yukarıdaki grafikte, destek ve direnç seviyelerinin nasıl yer değiştirdiği temel şekilde gösterilmiştir.
Yine yukarıdaki grafikte destek ve direnç seviyelerinin zamanla nasıl rol değiştirdiğini görebiliriz. Destek ve dirençle ilgili diğer bilinmesi gerekenler: Fiyatlar, destek ve direnç seviyelerinde ne kadar durursa (işlem görme süresi artarsa) o ölçüde geçerli olacak, sağlamlığı artacaktır. Destek ve direnci somut sayılardan çok “bölgeler” olarak düşünmeniz size daha çok yardımcı olacaktır. Uzun vadede oluşan grafikler her zaman daha güvenilirdir. Yani haftalık bir grafikteki destek ve direnç seviyeleri, 15 dakikalık grafiğe göre çok daha sağlam olacaktır. Kafanızda bazı soru işaretleri kalmış olabilir. Ancak bu sizi 47 yanıltmasın. Biraz pratik yaparak potansiyel destek ve direnç seviyelerini kolayca kestirebilirsiniz.
Forex Piyasası Nedir? Forex, bir diğer adıyla FX ya da İngilizce Foreign Exchange (Döviz- Yabancı Para Değişimi) sözcüklerinin kısaltılmış halidir. Döviz Alışverişi olarak da Türkçeye çevrilebilir. Küresel çapta işlem yapılabilen ve dünyanın en likit piyasası olan Forex piyasaları, bir para biriminin farklı bir para birimize karşı değer kazanıp kaybetmesine ilişkin çift yönlü işlem yapma olanağı sağlayan dünyanın en büyük piyasasıdır. Forex Piyasaların Özellikleri Nelerdir? *Küresel bir piyasadır. Forex piyasası, New York, Sydney, Paris, Brüksel, Frankfurt, Hong Kong, Singapur gibi dünyanın önde gelen merkezleri, forex piyasasına küresel olma özelliği vermektedir. 48 *Çift yönlü işlem yapma özelliğine sahiptir. Düşük fiyattan alış gerçekleştirilebilirken, yüksek fiyattan satış işlemi gerçekleştirerek hem yükselişten kazanç sağlarken, düşüşten de kar elde edilebilen bir piyasadır. *5 gün 24 saat açık bir piyasadır. Cuma gecesi kapanan piyasa, Pazar gecesi yeniden açılarak, yatırımcılara 5 gün 24 saat hizmet vermektedir. Forex piyasasının borsadan ayıran en önemli özelliği 5 gün 24 saat açık bir piyasa oluşudur. *Kaldıraç oranı özelliğine sahiptir. 10.02.2017 tarihinde yayınlanan resmi gazeteye göre, kaldıraç oranları 1:10 olarak belirlenmiştir. Yani, yatırılan teminatın 10 katı kadar işlem yapabilme özelliğine sahiptir. *Yüksek işlem hacmi bulunur.
Forex piyasasının günlük işlem hacmi 10 trilyon dolara yakın seyretmektedir. Yüksek işlem hacmi sayesinde işlemlerinizi, kısa vadede yaparak para kazanabilirsiniz. *Yatırım aracı çeşitliliği vardır. Neredeyse dünyanın tüm ülkenin para birimleri ile forexte işlem yapılmaktadır. Bu döviz çiftlerini majör, minör ve egzotik olarak 3 gruba ayırabiliriz. -En çok tercih edilen dövizler, EUR/USD, USD/JPY, GBP/USD, USD/CHF gibi pariteler, forex piyasasının yüksek işlem hacimli paritelerdir. En canlı pariteleri oluşturan bu dövizlere majör dövizler denilmektedir. Bunun yanında ülkemizde USD/TRY ve EUR/TRY pariteleri de yüksek işlem hacmine sahiptir. *Erişebilirlik özelliğine sahiptir. 49 Internet ağınızın olduğu her yerde; Bilgisayar, Cep telefonu ve Tabletle kolay erişim sağlama özelliğine sahiptir. Forex ile Alım – Satım Nasıl Yapılır?
Eğer birikimlerinizi değerlendirerek geleceğe yatırım yapmak istiyorsanız, forex ile alım – satım yapmanız, en iyi yollardan birisidir. En gelişmiş finans piyasası olarak yatırımcılara hizmet veren forex piyasası, günlük al – sat işlemleri ile birikimlerini kısa vadede değerlendirmek isteyenler için en uygun piyasadır. Yapacağınız alım – satım işlemlerini, internet üzerinden haftanın 5 günü 24 saat boyunca istediğiniz yerde yapabilirsiniz. İşlem özgürlüğü sayesinde de yatırımcılar, rahatlıkla para kazanabilmektedir. İnternet üzerinden 5/24 işlem platformları aracılığıyla gerçekleştirilen forex alım – satım işlemleri, diğer piyasalarla karşılaştırıldığında oldukça basittir. Piyasada verileri takip edersiniz ve ilgilendiğiniz yatırım aracı hakkında edindiğiniz bilgilere göre al veya sat emri vererek işleminizi gerçekleştirirsiniz. İşlem platformunun sağlamış olduğu, piyasa takibi ve analiz kolaylığı sayesinde gerekli sinyalleri almanız da son derece basitleşmektedir. orex piyasasında doğru zamanda alım – satım yaparak para 50 kazanabilmek için önce bilginiz ve deneyiminiz olmalıdır. Çünkü yatırım nasıl yapılır , Forex Piyasalarında ne alınır , satım nasıl yapılır bilmezseniz, para kazanmanız söz konusu olamaz. Dünyanın en büyük finans piyasasında birikimlerinizi nasıl kaybettiğinizi bile anlayamazsınız. Bunun nedeni işlemlerin zor olması değil; tamamen sizin bilgi eksikliğinizdir. Bu nedenle forex piyasasını biraz araştırmanız ve eğitimlerinden faydalanmanız gerekiyor. Ücretsiz forex eğitimleri, aracı kurumlar tarafından sunulur ve bilgi edinmek isteyen herkes kolayca faydalanabilir. Bu sayede forex piyasasını yakından, risk almadan tanımış olursunuz. Daha sonra demo hesaplarda, forex nasıl oynanır, öğrenip deneyim kazanmalı, stratejiler geliştirmelisiniz. Bu sayede birikimlerinizi forex piyasasında kolayca karlı bir şekilde değerlendirmiş olursunuz. Forex Piyasasında Analiz Nasıl Yapılır Forex piyasaları başta olmak üzere birçok finansal piyasada farklı finansal ürünler ile yatırımlar ve işlemler gerçekleştirilmektedir.
Search
