ลิขสิทธิ์และสัญลักษณ์ทางลิขสิทธิ์ Creative Commons

นางสาวรตกิ ร นนทา ม.6/9 เลขที่ 17

ลขิ สทิ ธ์ิคอื อะไร ลขิ สทิ ธ์ิ เป็ นทรพั ยส์ นิ ทางปัญญาอย่างหน่งึ ท่ีกฎหมายใหค้ วาม คุม้ ครอง โดยใหเ้ จา้ ของลขิ สทิ ธ์ิถอื สทิ ธิแต่เพยี งผูเ้ ดยี ว ที่จะ กระทาการใด ๆ เกย่ี วกบั งานสรา้ งสรรคท์ ี่ตนไดก้ ระทาข้นึ งานอนั มีลขิ สทิ ธิ์ งานสรา้ งสรรคท์ จ่ี ะไดร้ บั ความคมุ้ ครองตามพระราชบญั ญตั ิ ลิขสทิ ธต์ิ อ้ งเป็นงานในสาขา วรรณกรรม นาฎกรรม ศิลปกรรม ดนตรกี รรม โสตทศั นวสั ดุ ภาพยนตร์ สง่ิ บนั ทกึ เสยี ง งานแพร่ เสยี งแพรภ่ าพ รวมถึงงานอน่ื ๆ ในแผนกวรรณคดี วทิ ยาศาสตร์ หรอื แผนกศลิ ปะ งานเหลา่ น้ีถือเป็นผลงาน ทเี่ กิด จากการใชส้ ติปัญญา ความรูค้ วามสามารถ และความวริ ิยะ อตุ สาหะ ในการสรา้ งสรรคง์ านใหเ้ กิดข้ึน ซงึ่ ถือเป็นทรพั ยส์ นิ ทางปัญญาประเภทหน่ึงทม่ี ีคณุ คา่ ทางเศรษฐกิจ

ประเภทของงานสรา้ งสรรค์ 1. งานทวั่ ไป ไดแ้ ก่ งานวรรณกรรม เชน่ หนงั สอื จลุ สาร สงิ่ เขียน สง่ิ พิมพ์ โปรแกรมคอมพิวเตอร์ งานนาฎกรรม เชน่ งานเกี่ยวกบั การรา การเตน้ การทาทา่ หรือการแสดงทปี่ ระกอบเป็ น เรื่องเป็ นราว การแสดงโดยวธิ ใี บ้ งานศิลปกรรม เชน่ งานดา้ นจติ รกรรม ประตมิ ากรรม สถาปัตยกรรม ภาพพิมพ์ ภาพประกอบแผนท่ี โครงสรา้ ง ศลิ ปประยุกต์ ภาพถ่าย และแผนผงั ของงานดงั กลา่ ว งานดนตรกี รรม เชน่ เน้ือรอ้ ง ทานอง โนต๊ เพลงทไ่ี ดแ้ ยกแยะเรยี บเรียงเสยี งประสานแลว้ งานโสตทศั นวสั ดุ เชน่ วดี โี อเทป แผน่ เลเซอรด์ สิ ก์ เป็ นตน้ งานภาพยนต์ งานสงิ่ บนั ทกึ เสยี ง เชน่ เทปเพลง แผน่ คอมแพคดสิ ก งานแพรเ่ สยี งแพรภ่ าพ งานอนื่ ใดในแผนกวรรณคดี แผนกวทิ ยาศาสตร์ หรือแผนกศลิ ปะ 2. งานสบื เนอ่ื ง ไดแ้ ก่ งานดดั แปลง หมายถึง การทาซา้ โดยเปล่ียนรูปใหม่ ปรบั ปรุงแกไ้ ขเพิ่มเตมิ โดยไดร้ บั อนุญาต จากเจา้ ของลิขสทิ ธ์ิ งานรวบรวม หรือประกอบเขา้ ดว้ ยกนั โดยไดร้ บั อนุญาตจากเจา้ ของลิขสทิ ธิ์ สงิ่ ทก่ี ฎหมายไมค่ มุ้ ครอง - สงิ่ ทก่ี ฎหมายไมค่ มุ้ ครอง ไดแ้ ก่ - แนวความคดิ หลกั การ การคน้ พบ หรือ ทฤษฎที างวทิ ยาศาสตรห์ รือคณิตศาสตร์ - ขน้ั ตอน กรรมวธิ ี ระบบ วธิ ใี ช้ หรอื การทางาน สง่ิ ทไี่ มถ่ ือวา่ เป็ นงานอนั มีลขิ สทิ ธ์ิ - ผลงานดงั ตอ่ ไปน้ีเป็ นผลงานทไี่ มถ่ ือวา่ มลี ขิ สทิ ธ์ิ - ขา่ วประจาวนั และขอ้ เทจ็ จริงตา่ งๆ ทมี่ ีลกั ษณะเป็ นเพียงขา่ วสาร - รฐั ธรรมนูญ และกฎหมาย - ประกาศ คาสงั่ ระเบียบ คาช้แี จง ของหนว่ ยงานรฐั หรอื ทอ้ งถิน - คาพิพากษา คาสง่ั คาวนิ ิจฉยั และรายงานของทางราชการ - คาแปล และการรวบรวมสงิ่ ตา่ งๆ ขา้ งตน้ ทห่ี น่วยงานของรฐั หรอื ทอ้ งถ่ินจดั ทาข้นึ

การไดม้ าซงึ่ ลขิ สทิ ธ์ิ สทิ ธใิ นลิขสทิ ธิเ์ กิดข้นึ ทนั ที นบั แตผ่ สู้ รา้ งสรรคไ์ ดส้ รา้ งสรรค์ ผลงานออกมาโดยไมต่ อ้ งจดทะเบยี น หรือผา่ นพิธกี ารใด ๆ การคุม้ ครองลขิ สทิ ธิ์ ผูเ้ ป็นเจา้ ของลขิ สทิ ธ์ิ มีสทิ ธแิ ตเ่ พียงผูเ้ ดยี ว ในการใชป้ ระโยชน์ จากผลงานสรา้ งสรรคข์ องตน ในการทาซา้ ดดั แปลง หรอื เผยแพรต่ อ่ สาธารณชน รวมทง้ั สทิ ธใิ นการใหเ้ ชา่ โดยทว่ั ไป อายุการคมุ้ ครองสทิ ธจิ ะมีผลเกิดข้นึ ทนั ทีทม่ี ีการสรา้ งสรรค์ ผลงาน โดยความคมุ้ ครองน้ีจะมีตลอดอายขุ องผสู้ รา้ งสรรค์ และคมุ้ ครองตอ่ ไปอกี 50 ปีนบั แตผ่ สู้ รา้ งสรรคเ์ สยี ชวี ติ ประโยชนต์ ่อผูบ้ รโิ ภค การคมุ้ ครองและพิทกั ษส์ ทิ ธิในผลงานลิขสทิ ธ์ิ มีผลใหเ้ กิดแรงจงู ใจ แกผ่ ูส้ รา้ งสรรค์ ผลงานทจ่ี ะสรา้ งสรรคผ์ ลงานทม่ี ีประโยชน์ มี คณุ คา่ ทางวรรณกรรมและศิลปกรรมออกสตู่ ลาด สง่ ผลให้ ผบู้ รโิ ภคไดร้ บั ความรู้ ความบนั เทงิ และไดใ้ ชผ้ ลงานทมี่ ีคณุ ภาพ

การละเมิดลขิ สทิ ธ์ิ การละเมิดลขิ สทิ ธ์ิโดยตรง : คอื การทาซา้ ดดั แปลง เผยแพรโ่ ปรแกรมคอมพิวเตอรแ์ กส่ าธารณชน รวมทง้ั การ นาตน้ ฉบบั หรือสาเนางานดงั กลา่ วออกใหเ้ ชา่ โดยไมไ่ ดร้ บั อนุญาตจากเจา้ ของลิขสทิ ธ์ิ การละเมิดลขิ สทิ ธ์ิโดยออ้ ม : คอื การกระทาทางการคา้ หรือ การกระทาทม่ี ีสว่ นสนบั สนุนใหเ้ กิดการละเมิดลิขสิทธ์ิ ดงั กลา่ วขา้ งตน้ โดยผกู้ ระทารูอ้ ยแู่ ลว้ วา่ งานใดไดท้ าข้นึ โดย ละเมิดลขิ สทิ ธ์ิของผอู้ นื่ แตก่ ็ยงั กระทาเพ่ือหากาไรจากงาน นน้ั ไดแ้ ก่ การขาย มีไวเ้ พื่อขาย ใหเ้ ชา่ เสนอใหเ้ ชา่ ใหเ้ ชา่ ซ้อื เสนอใหเ้ ชา่ ซ้อื เผยแพรต่ อ่ สาธารณชน แจกจา่ ยในลกั ษณะท่ี อาจกอ่ ใหเ้ กิดความเสยี หายตอ่ เจา้ ของลิขสิทธ์ิและนาหรอื สงั่ เขา้ มาในราชอาณาจกั ร

บทกาหนดโทษ การละเมิดลขิ สทิ ธ์ิโดยตรง : มโี ทษปรบั ตงั้ แต่ 20,000 บาท ถึง 200,000 บาท หากเป็นการกระทาเพื่อการคา้ มโี ทษจาคกุ ตง้ั แต่ 6 เดอื น ถึง 4 ปี หรอื ปรบั ตง้ั แต่ 100,000 บาท ถึง 800,000 บาท หรอื ทง้ั จาทง้ั ปรบั การละเมิดลขิ สทิ ธ์ิโดยออ้ ม : มีโทษปรบั ตง้ั แต่ 10,000 บาท ถึง 100,000 บาท หากเป็นการกระทาเพ่ือการคา้ มีโทษจาคกุ ตง้ั แต่ 3 เดอื น ถึง 2 ปี หรอื ปรบั ตง้ั แต่ 50,000 บาท ถึง 400,000 บาท หรอื ทง้ั จาทงั้ ปรบั ผูใ้ ดกระทาความผดิ ตอ้ งระวางโทษตามพระราชบญั ญตั ลิ ิขสทิ ธฉ์ิ บบั น้ี เมอ่ื พน้ โทษแลว้ ยงั ไมค่ รบกาหนดหา้ ปีกระทาความผิดตอ่ พระราชบญั ญตั นิ ้ีอกี จะตอ้ งระวางโทษเป็นสองเทา่ ของโทษทกี่ าหนดไว้ สาหรบั ความผดิ นน้ั กรณีทนี่ ิตบิ ุคคลกระทาความผดิ ตามพระราชบญั ญตั นิ ้ี ใหถ้ ือวา่ กรรมการหรอื ผจู้ ดั การทุกคนของนิตบิ ุคคลนนั้ เป็นผรู้ ว่ มกระทา ความผิดกบั นิตบิ ุคคลนนั้ เวน้ แตจ่ ะพิสจู นไ์ ดว้ า่ มไิ ดร้ ูเ้ หน็ หรอื ยนิ ยอม ดว้ ย คา่ ปรบั ทไี่ ดม้ กี ารชาระตามคาพิพากษานนั้ ครงึ่ หน่ึงจะตกเป็นของ เจา้ ของลิขสทิ ธ์ิอยา่ วไรก็ดกี ารไดร้ บั คา่ ปรบั ดงั กลา่ วไมก่ ระทบตอ่ สทิ ธิ ของเจา้ ของลขิ สทิ ธ์ิ ทจ่ี ะฟ้ องเรยี กคา่ เสยี หายในทางแพ่งสาหรบั สว่ นที่ เกินจานวนเงินคา่ ปรบั ทเ่ี จา้ ของลขิ สทิ ธิไ์ ดร้ บั ไวแ้ ลว้ นน้ั

สญั ญาอนุญาตครเี อทฟี คอมมอนส์ สญั ญาอนุญาตครเี อทฟี คอมมอนส์ (Creative Commons Licence: CC) เป็นสญั ญาอนุญาตทางลิขสทิ ธป์ิ ระเภทหน่ึง พฒั นาโดย Hewlett Foundation study องคก์ รไมแ่ สวงกาไร องคก์ รหนึ่งทเี่ นน้ งานดา้ นกฏหมาย

วตั ถุประสงคข์ องสญั ญาน้ีเพ่ือใหเ้ จา้ ของผลงานอนั มีลิขสทิ ธิ์ สามารถแสดงขอ้ ความอนั อานวยความสะดวกใหส้ าธารณชนรู้ ถึงสทิ ธิ์ในผลงาน และทราบวา่ จะนางานอนั มีลิขสทิ ธข์ องตนไป ใชไ้ ดโ้ ดยไมต่ อ้ งขออนุญาตและไมถ่ ือวา่ เป็นการละเมิดลิขสทิ ธิ์ โดยผูท้ น่ี าผลงานไปใชต้ อ้ งปฏิบตั ติ ามเง่ือนไขทกี่ าหนดไว้ เชน่ อา้ งองิ แหลง่ ทม่ี า ไมใ่ ชเ่ พ่ือการคา้ ไมด่ ดั แปลงตน้ ฉบบั เป็นตน้ รายละเอยี ดของแตล่ ะสญั ญาอนุญาตนน้ั ข้นึ อยกู่ บั รุน่ ของ สญั ญา และประกอบไปดว้ ยตวั เลือกจากเงื่อนไข 4 เงื่อนไข โดย ไดม้ ีการจดั ทาสญั ลกั ษณเ์ ง่ือนไขเป็น 4 ประเภท ซง่ึ เครอื ขา่ ยครี เอทฟี คอมมอนสป์ ระเทศไทย (http://cc.in.th) ไดถ้ อดความ และนาสญั ลกั ษณ์ 4 เง่ือนไขนนั้ มาอธิบายไวด้ งั น้ี

แสดงทม่ี า/อา้ งทมี่ า (Attribution – BY) : อนุญาตใหผ้ ูอ้ นื่ ทาซา้ แจกจา่ ย หรือแสดงและนาเสนอช้นิ งานดงั กลา่ ว และสรา้ งงาน ดดั แปลงจากช้นิ งานดงั กลา่ ว ไดเ้ ฉพาะกรณีทผี่ ูน้ น้ั ไดแ้ สดงเครดติ ของผูเ้ ขยี นหรอื ผใู้ หอ้ นุญาตตามทรี่ ะบุไว้ ใชส้ ญั ลกั ษณ์ ไมใ่ ชเ้ พ่ือการคา้ (NonCommercial – NC) : อนุญาตใหผ้ อู้ น่ื ทาซา้ แจกจา่ ย หรือแสดงและนาเสนอช้นิ งานดงั กลา่ ว และสรา้ ง งานดดั แปลงจากช้นิ งานดงั กลา่ ว ไดเ้ ฉพาะกรณีทไ่ี มน่ าไปใช้ ในทางการคา้ ใชส้ ญั ลกั ษณ์

ไมด่ ดั แปลง (No Derivative Works –ND) : อนุญาตใหผ้ ูอ้ น่ื ทาซา้ แจกจา่ ย หรอื แสดงและนาเสนอช้นิ งานดงั กลา่ วในรูปแบบที่ ไมถ่ ูกดดั แปลงเทา่ นน้ั ใชส้ ญั ลกั ษณ์ อนุญาตแบบเดยี วกนั (Share Alike – SA) : อนุญาตใหผ้ อู้ น่ื แจกจา่ ยงานดดั แปลง เปลยี่ นรูปหรอื ตอ่ เตมิ งานไดเ้ ฉพาะกรณีท่ี ช้นิ งานดดั แปลงนนั้ เผยแพรด่ ว้ ยสญั ญาอนุญาตทเี่ หมือนกนั ทกุ ประการกบั งานตน้ ฉบบั หรือสรุปงา่ ยๆ วา่ ตอ้ งใชส้ ญั ญาอนุญาต ชนิดเดยี วกนั กบั งานดดั แปลงตอ่ ยอดใชส้ ญั ลกั ษณ์

ทง้ั น้ีการกาหนดสญั ญาอนุญาต ทาไดโ้ ดยการระบุเง่ือนไงรว่ มกนั ได้ ใน 6 แบบ ดงั น้ี Attribution CC – BY ใหเ้ ผยแพร่ ดดั แปลง โดยตอ้ งระบุทม่ี า Attribution CC – BY -SA ใหเ้ ผยแพร่ ดดั แปลง โดยตอ้ งระบุทมี่ า และตอ้ งเผยแพรง่ านดดั แปลงโดยใชส้ ญั ญาอนุญาตเดยี วกนั Attribution CC – BY -ND ใหเ้ ผยแพร่ โดยตอ้ งระบุทมี่ า แตห่ า้ ม ดดั แปลง Attribution CC- BY -NC ใหเ้ ผยแพร่ ดดั แปลง โดยตอ้ งระบุทม่ี าแต่ หา้ มใชเ้ พ่ือการคา้ Attribution CC- BY – NC – SA ใหเ้ ผยแพร่ ดดั แปลง โดยตอ้ ง ระบุทม่ี าแตห่ า้ มใชเ้ พ่ือการคา้ และตอ้ งเผยแพรง่ านดดั แปลงโดยใช้ สญั ญาอนุญาตชนิดเดยี วกนั Attribution CC- BY – NC -ND ใหเ้ ผยแพร่ โดยตอ้ งระบุทมี่ าแต่ หา้ มดดั แปลงและหา้ มใชเ้ พ่ือการคา้

แหลง่ อา้ งองิ https://sites.google.com/site /donutfon/kdhmay- likhsiththi http://www.thailibrary.in.th/ 2014/10/14/creative- commons-licence/ http://creativecommons.org/ about/downloads