เที่ยวชุมชนไปกับคน อพท

ชมุ ชนในเวียง จ.นา่ น ปกั หมดุ เทย่ี วชุมชนในเวียง การเดินทาง รถยนต์: จากกรุงเทพฯ ใช้ทางหลวงหมายเลข 32 มาจนถึงจังหวัดนครสวรรค์ จากน้ันใช้ทางหลวง หมายเลข 117 มาจนถึงจังหวัดพิษณุโลก และใช้ทางหลวงหมายเลข 11 ซ่ึงจะผ่านจังหวัดอุตรดิตถ์ และอ�ำเภอเด่นชัย จังหวัดแพร่ จากอ�ำเภอเด่นชัยใช้ทางหลวงหมายเลข 101 ผ่านจังหวัดแพร่ไปจนถึง ตัวจังหวดั น่าน รวมระยะทางประมาณ 668 กิโลเมตร เครื่องบนิ : มีสายการบนิ นกแอร์ และสายการบนิ Airasia บนิ ตรงจากดอนเมอื งสูน่ า่ นทกุ วัน 101

วนั ท่ี 1 แผนเท่ยี ว อิ่มบุญสขุ ใจกบั 2 วัฒนธรรมชาวน่าน ต่อดว้ ยชมเจดยี ส์ ีทองอร่าม เขา้ นมสั การ 3 พระบรมสารรี ิกธาตทุ ่ีวัดพระธาตแุ ชแ่ ห้ง และ ไปศึกษา พรอ้ มกบั ลงมือท�ำตุงค่าคงิ สืบชะตาที่ 1 พพิ ธิ ภัณฑช์ ุมชนบา้ นพระเกิด เดนิ ทางถึงชมุ ชนในเวยี ง เดนิ ทางไปเย่ยี มชมโฮงเจา้ ฟองค�ำ และเดินชมบรรยากาศรอบเมอื งกอ่ นพกั ทาน เรอื นไมเ้ ก่าอายุกวา่ 200 ปี ตามดว้ ย เขา้ ชมภาพถา่ ยเก่าเลา่ อดีตทต่ี ึกรังษเี กษม อาหารกลางวนั เมนอู ร่อยของทอ้ งถิน่ 4 โรงเรียนน่านครสิ เตียนศกึ ษา ทานอาหารเยน็ เมนูทอ้ งถนิ่ และแยกยา้ ยพักผ่อนในโฮมสเตย์ 1 วันที่ 2 4 ทำ� บุญตักบาตรท่วี ดั ภูมนิ ทร์ ทานอาหารกลางวนั ชมศลิ ปะ เรยี นรู้ เมนูท้องถิน่ และทานอาหารเชา้ เมนูทอ้ งถิ่นแสนอร่อย วถิ ีชาวน่าน เดินทางกลบั บ้าน 2 3 พร้อมน�ำความประทบั ใจ ไปบอกตอ่ คนอ่ืนๆ เดินชมรอ่ งรอยประวตั ิศาสตร์ เรยี นร้วู ถิ ชี ีวติ ของชาวไทยพืน้ เมืองในจังหวดั น่าน เมอื งนา่ นในอดีต และประวัตศิ าสตรศ์ ลิ ปะของเมอื งนา่ น ที่พิพธิ ภณั ฑส์ ถานแห่งชาตนิ า่ น ผา่ นภาพจิตรกรรมฝาผนังทวี่ ดั ภูมินทร์ 102

ชมุ ชนในเวยี ง จ.นา่ น รกู้ ่อนเทย่ี ว รู้ก่อนเท่ียว เพ่ือทริปทสี่ มบรู ณ์ • ศกึ ษาข้อมูลสถานทีแ่ ละการเดนิ ทางก่อนออกทริป • พดู คุยกบั คนในชุมชนเพอื่ เรยี นรูค้ วามเปน็ มาและภูมิปัญญาทอ้ งถน่ิ • ควรแตง่ กายให้สุภาพ ใหเ้ กียรติสถานทแี่ ละเหมาะสมกบั กาลเทศะ • เคารพสถานท่ี วฒั นธรรม และผู้คนที่พบเจอ • ควรติดต่อชมรมฯ เพือ่ ขอข้อมลู เพ่ิมเตมิ หรือใหน้ �ำเที่ยว • ทิ้งขยะให้ลงถัง เพอ่ื ทวิ ทัศนท์ ี่นา่ มอง เมด อิน ในเวยี ง สินค้าจากภูมิปญั ญาทอ้ งถ่นิ เช่น ผลิตภณั ฑ์ผ้าทอแปรรูปจากผา้ ท้องถิ่น สบเู่ กลอื ผสมผงถ่านกะลามะพรา้ ว ขนมทอ้ งถ่ินแปรรูป น้�ำผ้งึ นมแพะ เปน็ ต้น ติดตอ่ ชมุ ชน ชมรมสง่ เสรมิ การทอ่ งเที่ยวโดยชมุ ชนตำ� บลในเวียง บา้ นหนองเตา่ จ.นา่ น โทร 084-046-6516 103



12 ชมุ ชนเมอื งโบราณ อูท่ อง จ.สพุ รรณบุรี ชมุ ชนโบราณ ต�ำนานอารยธรรม สวุ รรณภูมิ หลักฐานทางโบราณคดีสันนิษฐานว่าเมืองโบราณอู่ทอง จังหวัดสุพรรณบุรี เคยเป็นอาณาจักรทวารวดีและเป็น ศูนย์กลางของดินแดนสุวรรณภูมิท่ีนับย้อนเรื่องราวทาง ประวตั ศิ าสตรไ์ ดถ้ งึ 3,000 ปี ทำ� ใหม้ วี ดั เกา่ แกร่ ายลอ้ มอยู่ รอบตวั เมอื ง ทงั้ ยงั มกี ารคน้ พบโบราณวตั ถตุ ง้ั แตย่ คุ หนิ ใหม่ เมืองโบราณอู่ทองจึงกลายเป็นแหล่งสะสมของเก่าของดี ที่ส�ำคัญต่อการศึกษา เป็นอู่อารยธรรมโบราณอันล้�ำค่า ที่ต้งั อยู่ในประเทศไทย

พบของดีใกล้ตัว 1 กับทวั รช์ ุมชน 3 5 2 4 6 106

ชุมชนชแมุ หชลนมเกมลอื ัดง โบราณจอ.ตูท่ รอาดง จ.สุพรรณบุรี 1 ชมุ ชนประมงปากคลองอ่าวระวะ ชา1วแหลพมกพิ ลัดิธภภูมิใณั จตฑ้อนสรถับาใหน้เขแ้าหมง่าศชึกาษตาวอิ ิถีช่ทู ีวอิตชงาวประมงดั้งเดิม ท่ียังคงใช้สองมือ แภลายะใอนุปพกพิ รธิณภ์พัณื้นฑบจ์ ้าะนมอีกันารเรจียัดบแสง่าดยงโบหราากณอวยัตาถกุจทะง้ั เกศ็บียรเกพ่ียรวะปพรุทะธสรบปู ทกาอรงณค�ำ์โดลยกู ตปรดั งทกอ็เตงคร�ำียมแตลัะว ใโหบ้พรารณอ้ มวัแตลถวุ้ออ่ืนอๆกเทรี่มือีอไปาหยุนาปับลพาันแปลีอะีกลามกาอกวมนาใยนทภ้อายงทในะพเลิพกิธับภชัณาวฑป์มรีสะ่ือมใงหท้ค้อวงาถม่ินรกู้ปันรเะลเยภทต่างๆ ท่ีทันสมัยอย่างภาพยนตร์แอนิเมช่ัน ทั้งยังมีการจ�ำลองเรือนของชาวลาวโซ่ง ซ่ึงเป็นชาติพันธุ์ ทเ่ี2คยอาศแัยหอยลใู่ น่งอชู่ทมองโลมาอิรวดี กกล้า2วัดลเงพเรอ่ื ือสชปมวรฝะนงู มโหลงพมิน้ืนาอธบิร้ารวนดรไีปมชกนชับิดชาหาวัตวบปิ าพรตะรหุมซงาผึง่ งฝู้เชงู นี่ยๆวาหชคานญึ่งอทา้อจงมทีโะลเมลามแาลก้วถแงึล่น1เ0รือตไัวปทย่ีจังะอโ่าผวลแ่เหหนลมือ นเด้�ำินมชามทปกั ่าทปารยงกพบั ันผธู้คุ์ไนมอ้ดยึก่าดงำ� เปบ็นรรมพติ ์อรายุนับ 1,000 ปี รวมท้ังสวนหินธรรมชาติดึกดำ� บรรพ์อายุ นับหม่ืนปี และถ้าอยากเห็นวัฒนธรรมโบราณคล้ายสโตนเฮนจ์ ที่พุหางนาคก็มีกลุ่มหิน ที่ว3างซ้อนศกนู ันเยรียเ์ พกวา่าะ‘พหินนั ตธ้ัง’ุป์ ใูมห้ไาด้ชมกัน ซึ่งสันนิษฐานว่าเป็นสถานท่ีประกอบพิธีกรรม มอันาเศรักียดนส์ิ รทิ ู้เบธ์ิเ้ือมงอ่ื ห2ล,ัง0ค0ว0าปมีทสีแ่�ำลเรว้ ็จในการฟื้นฟูและอนุรักษ์ระบบนิเวศของชุมชนแหลมกลัด ท่ีศูนย์เพาะพันธุ์ปูม้าชมโครงการธนาคารปูม้า ที่มีการน�ำแม่ปูม้ามาวางไข่โดยจะได้รับ กา3รประคพบปรระะพหงุทมเธปน็ปอุษยา่ ยงดคี รีรอใีศหล้รกู สี ๆวุ มรอี ตัรรณารอภดปูมริะวมดัาณเข10า%ทจำ� งึ เนทำ� กียลมบั สบู่ า้ นหลงั ใหญ่ อตันระเปก็นาทรอ้ตงาทไปะเกลับทพไ่ี ดรร้ ะบั พกุทาธรฟรูปืน้ แฟกูจะากสชลมุักชภนูผแาลส้วุดอลังการท่ีใหญ่ที่สุดในโลก ขนาดหน้าตัก ว6ิป54ัสเนมาตกรรสหรงู มา8ฐด4านทเไมดรต้ ารยโดขยาภาวยใต้ฐานพระใหญ่จะมถี ำ้� ท่สี ามารถเข้าไปปฏบิ ัติธรรมหรอื ปฏบิ ตั ิ ด่ืมด�่ำกับบรรยากาศหาดทรายขาว น้�ำทะเลสีฟ้าใสที่ทอดยาวสุดสายตาถึง 22 กิโลเมตร หพาร4ด้อลมาพดทบวรกดัาับยเสซขงึ่มาเบปพัตน็ ิลแราหะน่งศหหอรายสีดขแราหวรทลเ่ใีมพหกญชล่ทัดญ่สี ทดุ ่ีฝาในังรปตารัวะมอเยทู่ศใตไท้ผยืนทรายอย่างหอยขาวท่ีบริเวณ วัดเขาพระศรีสรรเพชญารามสันนิษฐานว่าเป็นวัดเก่าแก่สมัยทวารวดี เป็นท่ีสักการบูชาของ ชา5วอู่ทอคง ลโดอยดง้าปนบรนะขทอุนงวัดจะเป็นถ�้ำประดิษฐานพระพุทธไสยาสน์ รวมถึงพระพุทธรูป นปอางกตจ่าางกๆสฟีทา้ ้งั ใยสังขมอรี งอทยอ้ พงทระะพเลุทแธลบว้ ายทงั มจพีำ� ลนื้ อทงส่ี เีซข่ึงยี เปวเ็นปศน็ ลิ ปปา่ ะชทายวเาลรนวดโดตี ยอจนะปมลที าายงเทา้ เดนิ ปา่ ชายเลน หจะร5มอื จหี ะง่ิ เหลอ้ศอื ยกาบนนิลงั่ เอเรอจอื กช้ามมพาคเวตอ่ าิมมพเตอ็มดุรมบะสรยรมายบาจรู กณักาข์ศรอใหง(ป้งตดา่ ชงลาามยายเดลง่ิ นขอท้นึ งั้่ทู 2อฝงง่ั ใ)นคลองประทนุ ซง่ึ ชว่ งพลบคำ�่ เจ้าพ่อพระยาจักรเป็นเทวรูปศักด์ิสิทธิ์ประดิษฐานอยู่บนแท่นบูชาท่ีศาลเจ้าพ่อพระยาจักร ตชา้งั อวจยีนู่กอลาาศงตัยลอายดู่เปเทน็ ศจบำ� านลวตนำ� มใบกาลกลอนู้่ททอิด่ีเงเทดลกั ยีีย่ ษวณวเทะใศย่ีกาวลลเตปน็ช้่อแเุมลบบยชชแานลวจว้ นี กเันนอื่ งจากในตลาดอทู่ องมี เกาะกดู 6 บ้านโคก หาดราชการุณย์ ชนื่ ชมทวิ ทบัศ้านนภ์ โคเู ขกาเปหิดาปดทระรตายูตข้อานวรับแลใหะน้เข�้ำ้าทมะาเลสใัมสผๆัสวทิถี่ ีชีวิตอมันาเดรียินบกงิน่าลยมขตอางมชแุมนชวนชาแยลหะเาพดื่อสเีขตาิมวเทตี่ท็มอดยาวสุด เกาะกูด พปรร้อะมสสบนกุกาไรปณก์ใับนกคารรั้งเนล้ีก่น็ตน้อ้�ำงทป่ีนั่น�้ำจตักรคยลาอนงโเบจ้ารทาณ่ี อายสุนาับยรต้อายปหีเรทือ่ียจวะรอลบงเชรุมือชเลน็กใเนพชื่อุมไปชนชมแหฝูง่ นแมี้ งกะพรุน ขึ้นช่อื เรอ่ื งมคีกวาารมปงลดูกงผามักอปลงัอกดาสราแรหพ่งิษเกาซะ่ึงนเป้ี ็นการน้อมรับทฤษหฏลีเาศกรสษีสฐันกทิจพี่หอาดเพรีายชงมกาปรุณระยย์ ุกแตล์ใะชถ้ใ้านโกชคารดีก็อาจมีฝูง ดำ� เนินชวี ิต เพอื่ ให้พบกับความสุขท่ยี ัง่ ยืน โลมาขึ้นมาใหช้ มกันด้วย 107

กินอ่มิ นอนหลบั ลมิ้ รสเมนูเด็ด แวะเตมิ พลงั ที่ รา้ นท้องถน่ิ ไปถงึ แลว้ ตอ้ งลอง เมนอู ะไรบา้ ง แกงเผด็ หน่อไมไ้ ก่ ดว้ ยรสชาตทิ จ่ี ดั จา้ นของพรกิ แกงทผี่ า่ นการโขลกอยา่ งละเอยี ด และผักพร้อมหนอ่ ไม้สดๆ ทำ� ใหม้ ีกลน่ิ หอมชวนรับประทาน ร้านครัวผู้ใหญเ่ งาะ กบทอดกระเทียม กระเพรากบ อาหารป่ารสเดด็ ขนมกงหรือขนมกงเกวยี น ร้านป้าแหมว เป็นขนมไทยโบราณมีลักษณะเป็นวงกลมและมีเส้นไขว้พาด แกงปลาไหลไรก้ าง คล้ายกับล้อเกวียน เป็นขนมมงคลท่ีมักใช้ในงานแต่งงาน เพราะมคี วามหมายที่ดี และยงั มีรสชาติอร่อยอกี ดว้ ย 108

ปกั หมดุ เท่ยี ว ชมุ ชนอ่ทู อง ชุมชนเมือง โบราณอทู่ อง จ.สุพรรณบรุ ี การเดินทาง 109 รถยนต์: ขบั มาตามทางหลวงหมายเลข 4 (ถนนเพชรเกษม) แยกเข้าทางหลวงหมายเลข 321 (ถนนมาลยั แมน) ท่ีจังหวัดนครปฐม ผ่านนครปฐม-อ�ำเภอก�ำแพงแสน-บ้านทุ่งคอก-บ้านสระยายโสม-อู่ทอง ระยะทางประมาณ 128 กโิ ลเมตร รถโดยสาร: มีท้ังรถธรรมดาและปรับอากาศ สายใหม่ กรุงเทพ-บางบัวทอง-สุพรรณบุรี สามารถซื้อตั๋วได้ท่ี ช่อง 36 รถจอดชานชาลาที่ 126 รถตูโ้ ดยสาร: อทู่ อง-สุพรรณ-กรงุ เทพ (ขา้ งวดั ราชนดั ดารามตรงขา้ ม บมจ.เทเวศประกันภยั ถนนราชดำ� เนนิ ) • อทู่ อง-สพุ รรณ-กรุงเทพ (ใต้ทางด่วนอนสุ าวรียช์ ยั สมรภูมิ) • อู่ทอง-สวนแตง-อู่ยา-สุพรรณ-บางปลาม้า-ลาดบัวหลวง-นพวงศ์-ปากเกร็ด-เมืองทอง-อนุสาวรีย์ชัย (ออกทกุ 45 นาท)ี

วนั ที่ 1 แผนเท่ียว 1 รทู้ ่ีมาของเมอื งโบราณ เดนิ ทางถงึ ชมุ ชนอูท่ อง 4 ชมความสวยงาม ศกึ ษาความเป็นมาของเมืองโบราณอูท่ อง ของธรรมชาติ ที่พิพธิ ภณั ฑสถานแห่งชาตอิ ูท่ อง พร้อมชม 2 โบราณวัตถมุ ากมาย 3 แวะพกั ทานอาหารกลางวนั เมนทู อ้ งถิ่น ตอ่ ด้วยเดนิ ทางไปศึกษาเสน้ ทางธรรมชาติ พกั ใหห้ ายเหนอ่ื ยแลว้ พร้อมกบั ไหว้ศาลเจ้าพ่อพระยาจกั ร และชมหนิ ต้ังวฒั นธรรมโบราณ น่งั ทานอาหารเย็น ทค่ี ลา้ ยสโตนเฮนจ์ เมนทู ้องถนิ่ กอ่ นแยกยา้ ย ทอ่ี ยู่ในตลาดอู่ทอง พักผ่อนในทพ่ี ัก 1 2 วนั ท่ี 2 ชมความอลังการของพระพุทธรูปแกะสลัก ตอ่ ดว้ ยชมความสวยงามทวี่ ดั พระศรี เรียนรวู้ ถิ ีความสุข บนหน้าผาทีว่ ดั เขาทำ� เทียม และไปทาน สรรเพชญาราม พร้อมกบั ชมวิว ทีย่ ่ังยืน อาหารเชา้ เมนทู อ้ งถ่นิ และถา่ ยภาพเมอื งอทู่ องแบบพาโนรามา 3 สัมผสั วิถชี วี ิตอนั เรียบง่ายทีบ่ ้านโคกป่ันจักรยาน 4 โบราณทอ่ งเที่ยวรอบชุมชน พรอ้ มเรียนรู้ พกั ทานอาหารกลางเมนเู พอ่ื สขุ ภาพจาก วถิ ีความสขุ ทีย่ ั่งยืนของคนในชมุ ชน ผกั ปลอดสารพษิ เกบ็ สดๆ จากสวนและ เดินทางกลับบ้านพรอ้ มนำ� ความประทบั ใจ 110 ไปบอกตอ่ คนอน่ื ๆ

ชุมชนเมือง โบราณอู่ทอง จ.สุพรรณบุรี รกู้ ่อนเทีย่ ว รู้กอ่ นเทยี่ ว เพอื่ ทรปิ ท่สี มบรู ณ์ • ศกึ ษาข้อมูลสถานทแ่ี ละการเดนิ ทางกอ่ นออกทริป • ควรติดตอ่ ชมรมฯ เพือ่ ขอข้อมลู เพม่ิ เตมิ หรอื ให้น�ำเทีย่ ว • เคารพสถานที่ วัฒนธรรม และผคู้ นที่พบเจอ • ทิง้ ขยะให้ลงถงั เพอื่ ทวิ ทัศน์ทนี่ า่ มอง • เปิดใจให้กวา้ ง เพื่อเกบ็ เกย่ี วประสบการณไ์ ดอ้ ย่างเตม็ ท่ี เมด อิน อทู่ อง สนิ ค้าเพือ่ สขุ ภาพ มีใหเ้ ลือกมากมายสดๆ จากสวน เช่น ข้าวหอมมะลิ ขา้ วหอมไรซเ์ บอรี่ น้�ำเห็ดเพือ่ สขุ ภาพ ฯลฯ ผลิตภัณฑ์จากมะพรา้ ว ทที่ ำ� จากกะลามะพร้าว ซึ่งถือเปน็ ภูมิปัญญาของชุมชน เช่น โคมไฟ ตะเกยี บ กระบวย เปน็ ต้น สมนุ ไพรพนื้ บ้าน ทน่ี ีข่ ึ้นชือ่ วา่ มีสมนุ ไพรท่เี ปน็ ประโยชนม์ ากมาย ท้งั ปอกระบิดเกยี วทอง สมนุ ไพรพื้นบา้ นว่านสามสิบ เปน็ ต้น ลูกปดั อู่ทอง รอ่ งรอยความเจริญอันยิ่งใหญ่ของอู่ทอง ลูกปดั อู่ทองมหี ลากสสี นั แฝงไปดว้ ยเร่อื งราวและความเชอื่ นบั ว่าเปน็ สงิ่ มงคลทีไ่ ม่ควรพลาด ตดิ ต่อชุมชน ชมรมส่งเสริมการท่องเท่ยี วโดยชุมชนเมืองโบราณอ่ทู อง โทร 081-851-7087 111



13 ชุมชนบา้ นสันลมจอย จ.เชยี งใหม่ ชุมชนหลากชาตพิ นั ธ์ุ รวมกนั อยู่ รว่ มกนั แขง็ แกร่ง ร่วม 30 ปีมาแล้วที่ชนเผ่าบนท่ีสูงอย่างชนเผ่าอาข่า และชนเผ่าลีซู ได้ลงมาอาศัยอยู่บนพ้ืนที่ราบร่วมกับ คนทอ้ งถนิ่ ในหมบู่ า้ นสนั ลมจอย โดยเวลาทผี่ า่ นไปนนั้ ไมไ่ ด้ สั่นคลอนเอกลักษณ์ทางวัฒนธรรมของชนเผ่าแต่อย่างใด แต่กลับมีความภาคภูมิใจในอัตลักษณ์ของตนเองมากขึ้น ด้วยการส่งเสริมจากการท่องเที่ยวโดยชุมชนท่ีท�ำให้ วิถีชีวิตด้งั เดมิ ทั้งดา้ นภาษา การแตง่ กาย ขนบธรรมเนยี ม ประเพณี ยงั คงดำ� รงอยจู่ นถงึ ทุกวนั นี้  

พบของดใี กล้ตวั 1 กับทัวรช์ ุมชน 2 3 4 ท่ีเทีย่ วใกลช้ มุ ชน ใกลน้ ดิ เดยี วเทย่ี วต่อเลยแลว้ กนั 114

ชุมชนบา้ นสนั ลมจอย จ.เชียงใหม่ 1 หมบู่ า้ นสันลมจอย หมบู่ ้านแหง่ นเ้ี ปน็ แบบอยา่ งการอย่รู ว่ มกนั ของคนต่างวัฒนธรรม ทั้งยงั เป็นสถานทที่ จ่ี ะพบกบั วถิ ชี าวเผา่ ดง้ั เดมิ ตง้ั แตก่ ารแตง่ กาย ภาษา และบา้ นเรอื น โดยเจา้ ของบา้ นแตล่ ะหลงั จะเปดิ ประตู ตอ้ นรบั ใหเ้ ขา้ ไปพดู คยุ และชมการผลติ สนิ คา้ หตั ถกรรมของชมุ ชน อยา่ งกระเปา๋ สานไมไ้ ผย่ อ้ มสี 2 ศูนย์การเรียนร้เู ศรษฐกิจพอเพยี ง แม้ชาติพันธุ์จะแตกต่าง แต่ทุกคนในชุมชนล้วนน้อมรับปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงเหมือนกัน โดยมีการจัดตั้งศูนย์การเรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียง มีการสาธิตการท�ำแปลงผักปลอดสารพิษ ทค่ี นในชุมชนมาช่วยกันปลูก ถือเป็นการสร้างอาชีพให้กับชาวบ้าน โดยผลผลิตบางส่วนก็จะ แบ่งกนั กนิ แบ่งกันใช้ เปน็ การสรา้ งความสุขทัง้ กายใจ และนำ� รอยย้มิ มาสูค่ นในชมุ ชน 3 เส้นทางศึกษาธรรมชาตสิ ันลมจอย เตรยี มรา่ งกายใหพ้ รอ้ มสำ� หรบั กจิ กรรมเดนิ ปา่ ศกึ ษาธรรมชาติ ระยะทาง 2 กโิ ลเมตร ณ บรเิ วณ อทุ ยานแหง่ ชาตดิ อยสเุ ทพ-ปยุ โดยเสน้ ทางเดนิ ปา่ นจี้ ะมจี ดุ ศกึ ษาดว้ ยกนั 9 จดุ ระหวา่ งทางจะ พบกับพันธุ์ไม้ป่าเบญจพรรณ ดงหินแกรนิต สัตว์นานาชนิด และส่ิงที่จะแสดงให้เห็นถึงความ อุดมสมบูรณ์ของผืนปา่ อกี มากมาย 4 ถนนคนเดนิ วัฒนธรรมสันลมจอย มารว่ มกจิ กรรมอนั ครกึ ครน้ื ทถี่ นนคนเดนิ วฒั นธรรมสนั ลมจอยทจ่ี ดั ขนึ้ ทกุ วนั ศกุ ร์ เลอื กชมสนิ คา้ ท่คี นในชมุ ชนคัดสรรมาจ�ำหนา่ ย มีทั้งสินค้า OTOP งานหัตถกรรม และงานฝีมือของชนเผ่าลซี ู และชนเผ่าอาขา่ ตระเวนชิมอาหารพืน้ เมืองรสเด็ด พร้อมรับชมการแสดงพ้นื บ้านทสี่ ะท้อนถึง วฒั นธรรมอันเป็นเอกลักษณ์ วัดรำ่� เปิง (ตโปทาราม) วดั อุโมงค์ (สวนพทุ ธธรรม) วดั รำ่� เปงิ เปน็ แหลง่ ปฏบิ ตั วิ ปิ สั สนากรรมฐานใหก้ บั ด้วยบรรยากาศอนั กว้างขวางและสงบร่มเยน็ ทำ� ให้ คนทวั่ ไป ทง้ั ชายหญงิ ไมว่ า่ จะเปน็ คนไทยหรอื เทศ วัดแห่งนี้ได้รับความนิยมในการมาปฏิบัติธรรม ทงั้ ยงั เปน็ วดั แหง่ แรกทม่ี พี ระไตรปฎิ กฉบบั ลา้ นนา และยังสามารถดื่มด�่ำความงามของอุโมงค์ใต้เจดีย์ และมีการรวบรวมพระไตรปิฎกฉบับภาษาต่างๆ เดนิ ข้ึนบันไดนาคเพื่อไปชมพระเจดยี ์ 700 ปี มากที่สุดในโลก 115

กนิ อม่ิ นอนหลับ ลมิ้ รสเมนูเดด็ แวะเตมิ พลงั ท่ี ยำ� ไก่เมอื งหรอื ย�ำจนิ๊ ไก่ ร้านทอ้ งถนิ่ อาหารแกงสตู รพน้ื เมอื งภาคเหนอื ทจ่ี ะนำ� ไกต่ ม้ มา ไปถึงแล้วต้องลอง ย�ำใส่พริกลาบหรือเครื่องปรุงลาบ และสมุนไพร นานาชนิด เมนอู ะไรบา้ ง แกงผักหวานป่าใส่ไขม่ ดส้ม หากอยากลม้ิ รสเมนนู ค้ี วรมาในชว่ งฤดทู ผี่ กั หวานปา่ ข้าวตม้ ยง้ ผลยิ อดคอื เดือนมนี าคมและมิถนุ ายน จะเป็นช่วง หอยลายผัดน�ำ้ พรกิ เผา ยำ� ปลาสลิด เดียวกบั มดแดงออกไขพ่ อดี รา้ นอาหารมง่ิ เมอื ง ข้าวผดั ไสอ้ ัว่ สมนุ ไพรสด วุ้นเส้น ผดั ไทยกงุ้ สด ลาบหมคู ั่ว แกงอ่อมไก่เมือง ดนิ ดี คาเฟ่ แกงท่ีใช้เนื้อสัตว์เป็นส่วนผสมหลัก เช่น ปลา เน้ือวัว ย�ำใบบัวบก ตม้ ย�ำเห็ดรวม เนือ้ ไก่ นอกจากเนื้อแลว้ ยงั นยิ มใส่เคร่ืองในสตั วด์ ว้ ย ขา้ วกล้องงอกผสมน�้ำเต้าหู้ 116

ชมุ ชนบ้านสนั ลมจอย จ.เชียงใหม่ ปักหมุดเทยี่ ว ชุมชนสนั ลมจอย การเดินทาง รถยนต์: จากตัวเมืองเชียงใหม่ขับมาทางถนนคันคลองหรือคลองชลประทาน เล้ียวเข้าถนนหลัง มหาวทิ ยาลยั เชยี งใหม่ เขา้ ซอยวดั อโุ มงค์ ตรงไปจนกระทงั่ ถงึ วดั โปง่ นอ้ ยจะเหน็ ปา้ ยสนั ลมจอย หรอื จากตัวเมืองเชียงใหม่ขับมาทางถนนคลองชลประทาน เลยี้ วขวาเขา้ ทเ่ี ทศบาลตำ� บลสเุ ทพ ตรงไป จนถึงส่ีแยกจะพบซุ้มประตหู มู่บา้ นสนั ลมจอย เคร่อื งบิน: ถงึ สนามบนิ เชียงใหม่จะมีรถจากชมุ ชนไปรบั มายังบ้านสันลมจอย รถไฟ: ถึงสถานีรถไฟเชียงใหม่ จะมีรถจากชุมชนไปรับมายงั บา้ นสนั ลมจอย 117

แผนเที่ยว วันท่ี 1 สำ� รวจธรรมชาติ 3 ชมวฒั นธรรมท่มี ี ชมวฒั นธรรมสนั ลมจอยท่ี อตั ลักษณ์ ถนนคนเดนิ เดนิ เลือกชมสินค้า และตระเวนชมิ อาหาร พ้ืนเมืองรสเด็ด 2 ทานอาหารกลางวัน เมนูทอ้ งถิ่นทา่ มกลาง 1 เดินทางถงึ ชุมชนสันลมจอย ธรรมชาติ ฟติ ร่างกายใหพ้ รอ้ มแล้วออกเดินป่าศกึ ษาธรรมชาตทิ ี่ เสน้ ทางศึกษาธรรมชาติสนั ลมจอย สนุกไปกับการสำ� รวจ 4 ทานอาหารเยน็ เมนทู อ้ งถนิ่ ก่อนแยกย้ายพักผ่อน ธรรมชาติท่ีอดุ มสมบรู ณ์ของผืนป่า 1 ศึกษาวถิ ชี าวเผ่า วนั ที่ 2 เรียนรู้ปรชั ญา ตนื่ เชา้ เดนิ ชมความสวยงามของบา้ นสันลมจอย พอเพียง และทานอาหารเชา้ เมนูท้องถนิ่ 3 2 ออกสำ� รวจหมบู่ า้ นสนั ลมจอย ตอ่ ด้วยเรยี นรู้ปรชั ญาเศรษฐกิจพอเพียงของคนในชุมชน ศกึ ษาวถิ ีชวี ติ ชาวเผ่าดงั้ เดมิ ทีศ่ ูนยเ์ รียนรเู้ ศรษฐกจิ พอเพียง ชมการทำ� แปลงผกั และเรียนรงู้ านหัตถกรรมของชุมชน ปลอดสารพษิ ทคี่ นในชุมชนร่วมกันท�ำ 118 ทานอาหารกลางวนั เมนทู อ้ งถิน่ 4 เดินทางกลบั บา้ น พร้อมน�ำความประทับใจไป บอกตอ่ คนอน่ื ๆ

ชุมชนบ้านสนั ลมจอย จ.เชยี งใหม่ รกู้ อ่ นเที่ยว ร้กู อ่ นเทย่ี ว เพอื่ ทรปิ ท่สี มบูรณ์ • ศกึ ษาข้อมลู สถานท่แี ละการเดนิ ทางก่อนออกทรปิ • พดู คุยกับคนในชุมชนเพ่ือเรยี นรูค้ วามเปน็ มาและภมู ปิ ญั ญาทอ้ งถิ่น • ควรแต่งกายให้สุภาพ ให้เกียรตสิ ถานทแ่ี ละเหมาะสมกบั กาลเทศะ • เคารพสถานท่ี วฒั นธรรม และผูค้ นทพี่ บเจอ • ควรติดต่อชมรมฯ เพอ่ื ขอข้อมูลเพิ่มเตมิ หรือให้นำ� เท่ยี ว • ท้ิงขยะใหล้ งถงั เพ่ือทวิ ทัศนท์ ่ีนา่ มอง เมด อนิ สนั ลมจอย งานหัตถกรรมพนื้ บา้ น ทัง้ กระเป๋าสานจากไม้ไผ่แล้วยอ้ มสี ธปู หอมจากกระบอกไมไ้ ผ่ ผา้ แม้ว พระดนิ เหนียวท่งี ดงามออ่ นช้อย ฯลฯ สามารถชมขัน้ ตอนการทำ� และเลือก สินค้าได้อย่างใกลช้ ดิ ถงึ ในบ้านเลยทีเดียว ตดิ ต่อชมุ ชน ชมรมส่งเสรมิ ท่องเทย่ี วโดยชมุ ชนสนั ลมจอย โทร 081-030-1412, 062-564-7309 119



14 ชุมชนบา้ นไร่กองขงิ จ.เชยี งใหม่ ชุมชนรักษส์ ุขภาพ แบบอย่างความสุขทัง้ กายใจ ทุกคนล้วนอยากมีสุขภาพที่ดี แต่จะมีใครบ้างท่ีด�ำเนิน ชวี ิตตามเป้าหมายดงั กล่าว มารว่ มกนั หาคำ� ตอบทช่ี มุ ชน บ้านไรก่ องขิง จังหวดั เชียงใหม่ ทใี่ ชช้ ีวติ ครรลองกบั การ รักษ์สุขภาพ จะเห็นได้จากสวนเกษตรปลอดสารพิษ ทแี่ ตล่ ะบา้ นรว่ มกนั ปลกู สภาพชมุ ชนทสี่ ะอาดไรม้ ลภาวะ จากการช่วยกันรักษาส่ิงแวดล้อมของเด็กๆ ในชุมชน ท่ีได้รับการปลูกฝังมาจากผู้ใหญ่ ไปจนถึงผลิตภัณฑ์ สมุนไพรท้องถ่ินภายใต้ชื่อ ‘สุข-สยาม’ และบริการด้าน สขุ ภาพอยา่ ง ‘การยำ�่ ขาง’ ทสี่ ะทอ้ นใหเ้ หน็ วถิ รี กั ษส์ ขุ ภาพ ของชมุ ชน

พบของดใี กลต้ ัว 1 กับทวั รช์ มุ ชน 2 3 4 ทเ่ี ท่ยี วใกลช้ มุ ชน ใกลน้ ดิ เดยี วเท่ียวตอ่ เลยแล้วกนั 122

ชุมชชนมุ บช้านนแไหรล่กมอกงลขดังิ จ.เชจีย.ตงรใหาดม่ 1 ชุมชนประมงปากคลองอา่ วระวะ ชาวแหลมกลัดภูมิใจต้อนรับให้เข้ามาศึกษาวิถีชีวิตชาวประมงดั้งเดิม ท่ียังคงใช้สองมือ แล1ะอุปกสรณว์พน้ืนเบก้าษนอตันรเรปียบลงอ่ายดหสาากรอยพากิษจะเก็บเก่ียวประสบการณ์โดยตรงก็เตรียมตัว ใเทห่ยี้พวรช้อมมแแหลล้วอ่งกอำ�กเเนริดือสไปุขหภาาปพลทา่ีดแขี ลอะงลชาุมกชอนวนณในสทวอ้ นงเทกะษเตลรกปับลชอาดวสปารระพมิษงทท้อจ่ีงัดถต่ิน้งักเันปเ็นลพย้นื ทป่ี ลูก ผกัาก2รอสินง่ ทเสรรแียิมห์แสลุขละภสง่ ามพชุนทมไีด่พโแี รลลพะม้ืนสเารมา้อืององริ าวโชดีพดยใผีหัก้แทก่ีเค่ หนลใือนจชามุ กชกนารบริโภคก็จะน�ำไปจ�ำหน่าย ถือเป็น ก้าวลงเรือประมงพ้ืนบ้านไปกับชาวประมงผู้เช่ียวชาญท้องทะเล แล้วแล่นเรือไปยังอ่าวแหลม กนมล้�ำา2มคดั าลเทาพยกั อื่ คทศชวามนูายฝมกงูยปับโลวบ์ผมด้คู ราเนมอิกอื่อิรยายว่าดกรงีันเชเปทพนน็ ่ีศดิ ม่อืูนหิตยสัวร์บบุขราิกตภารารซเพพ่งึ ฝ่ือูงสๆุขภหานพง่ึ อทาจี่ใหม้บีโลรมิกาามรานกวถดึง 10 ตวั ทีจ่ ะโผล่เหนือ อบ ประคบสมุนไพร มโเอดา3กยเรลสียักมนษุนรณไศพู้เ์ขบรนู อื้อทงยง่ีใศชหเ์ูน้จลพยะัง์ฯซคา้ือวคะจาพอื ามก‘นัสกค�ำานธเรรใ์ุปยน็จำ่� ชใมูขนุมา้ากชงาน’รซฟแง่ึ สเื้นปดฟ็นงูแใภหลมู ้เะปิหอัญ็นนถญุรึงัากกขษาอร์รงพะช่ึงบาพวบาลนอ้าิเานวศนศัยาขกอันงขชอุมงชชุมนชแนหลสม�ำกหลรัับด กทา่ีศ3รูนปยร์ะเพคหาบะปมพรู่บะันหธา้ งุ์ปนมูมเเป้าหน็ชอมมยโอื า่คงรงดงีกกรอาุงใรหธล้ นกู าๆคมารอี ปตั ูรมา้ารอทดี่มปีกระารมนาณ�ำแ1ม0่ป%ูมจ้างึมนาำ� วกาลงบั ไขสบู่่โดา้ ยนจหะลไงั ดให้รญับ่ อร่ันวเมปเ็นปท็น้อสง่ทวนะเหลนท่ึงีไดในร้ ับกกาารรสฟืบ้นื สฟาูจนากศชิลุมปชวนัฒแนล้วธรรมล้านนาโบราณ ด้วยกิจกรรมการท�ำ เคร่อื งปั้นดนิ เผา ‘น้ำ� ต้น’ หรือ ‘คนโท’ ซึง่ เป็นภาชนะใสน่ ำ�้ ของชาวล้านนา โดยจะเรม่ิ เรียนรู้ ตง้ั4แตข่ น้ั ตหอานกดาทรขรนึ้ ารปู ยทขง้ั าแบวบการใชแ้ ทน่ หมนุ มอื โบราณและแทน่ หมนุ ไฟฟา้ ลงมอื เคลอื บผวิ ดดื่ว้มยดด่�ำินกแับดบงรขรยัดาใหก้เางศาวหาาวดดท้วรยาหยนิ ขาแวละนต้�ำกทแะตเง่ ลลสวีฟดล้าาใสยทใหี่ท้สอวดยยงาามวสุดสายตาถึง 22 กิโลเมตร พร้อมพบกับสมบัติแห่งหาดแหลมกลัดท่ีฝังตัวอยู่ใต้ผืนทรายอย่างหอยขาวท่ีบริเวณ หา4ดลาดทวรัดายอซ่งึนิ เปทน็ รลาานวหาอยสขา(วตทน้่ใี หเญก่ทว่ีส๋นุดใ)นประเทศไทย พซ่อบ5มกแับซตม้นคมแาบลแบลอส้วงถกา็ตปปามัรตยะทกท�ำรในุรหม้สลม้าานคนมาสทถี่ยาังปคนงคิกวสายมาสมวปยรงะากมาแศบใหบ้เดปั้ง็นเดอิมาคแามรอ้จนะไุรดัก้รษับ์ดกีเาดร่นบเมูรณ่ือปะี หนส25งอร่าอื3กอจ2จยะา่กูซกเลลึ่งสอืคาฟี กงวา้ อนาใสุทมง่ั เขงยรอดาอื งนงชทาหมมอ้ ลคงขววทองาะงรมเวาลอัดชแดุ นพลมี้กฤว้ ส็ยเกมปงัษบม็น์ รูพีจแณงันรื้ หงข์ทบวอส่ี ดัันงเี ขเปดชยีา่าียวชลงเาใปใยจหน็ เใมลปน่นา่กชทาาง้ัรยอ2เอลฝนกง่ั แใโนดบคยบลจหะออมงคปที �ำราหะงเทลทวนุ า้ งเซดทง่ึนิ ชี่ตปว่ ั้งา่งเชพดาล่นยบเเปลคน็นำ�่ จะมีห่งิ หอ้ ยบินออกมาเติมเตม็ บรรยากาศใหง้ ดงามยิ่งขน้ึ เชียงใหมไ่ นทซ์ าฟารี ทีเ่ ท่ยี วใกลช้ ุมชน ใกล้นิดเดียวเทอีย่ วทุ ตยอ่ าเนลหยแลลวว้ งกรันาชพฤกษ์ สวนสัตว์กลางคืนท่ีใหญ่ท่ีสุดในโลกซ่ึงเต็มไปด้วย อุทยานแห่งน้ีเป็นที่จัดแสดงนิทรรศการและกิจกรรม สัตว์กว่า 1,400 ตวั จาก 134 สายพันธุท์ ี่ใกลส้ ญู พันธ์ุ อันมากมาย เช่น หอค�ำหลวง สถาปัตยกรรมล้านนาท่ีใช้ ปัจจุบันเปิดให้เที่ยวได้ท้ังวัน ภายในแบ่งเป็นโซน จัดแสดงพระอัจฉริยภาพด้านการเกษตร หรือจะเป็นสวน เดินชมสัตว์ และโซนเหนือกับโซนใต้ที่ทุกคนจะได้นั่ง เกษตรทฤษฏีใหม่ที่สาธิตวิถีชีวิตตามปรัชญาเศรษฐกิจ รถลากชมวถิ ีชีวติ สัตว์อยา่ งใกล้ชดิ พอเพียง 123

กนิ อิ่ม นอนหลับ ลิม้ รสเมนูเดด็ แวะเตมิ พลงั ที่ หนนุ หมอน ร้านท้องถิน่ นอนพัก ไปถงึ แลว้ ต้องลอง เมนูอะไรบา้ ง แกงปลาชอ่ นใส่ต้นคนุ (แกงปลาใส่ตูน) พิเศษตรงท่ใี ช้ เคร่ืองปรุงทเี่ ป็นสมนุ ไพรพ้ืนบ้าน น�ำ้ พริกหนมุ่ เมด็ มะม่วง ร้านลาบไกป่ ้ามัย โฮมสเตย์ในชุมชนบา้ นไรก่ องขิง หรอื นำ้� พรกิ ต่อ ทำ� จากเมด็ มะม่วง ลาบไกส่ กุ ย�ำจิ้นไก่ โดยทาง มีให้เลือกพักมากมายทั้งบ้านพัก หิมพานต์รสชาติหวาน และพริกสด ร้านจะมีผักสดมาให้หนึ่ง ในสวน บ้านจ๊ักไค บ้านเก๊า จากสวนเกษตร ตะกร้า เพ่ือทานคู่กับเมนู มะม่วง บ้านอัญชัน บ้านริมน้�ำ อ่นื ๆ สามารถเลือกได้ตามใจชอบ การ เข้าพักในโฮมสเตย์ท�ำให้ได้สัมผัส วิถีชีวิตชุมชนอย่างใกล้ชิด พร้อม ได้ร่วมทำ� กิจกรรมากมาย ข้าวซอยรสเด็ด ร้านลาบไก่สะเมงิ รสชาติเข้มข้นด้วยวัตถุดิบสดๆ ปรุง ชิมต�ำมะม่วง ต�ำแตงกวา โดยคนในชุมชนท�ำให้รสชาติอร่อย ตำ� สม้ โอ ตำ� กระทอ้ น ลาบไก่ แตกต่างจากท่ีอื่น เมอื งรสเด็ด 124

ชุมชนบา้ นไร่กองขิง จ.เชียงใหม่ ปกั หมดุ เที่ยว ชมุ ชนบา้ นไร่กองขงิ การเดินทาง รถยนต:์ ขบั มาตามถนนทางหลวงหมายเลข 11 (ซปุ เปอรไ์ ฮเวยเ์ ชยี งใหม-่ ลำ� ปาง) เมอ่ื ถงึ ทางแยก ถนน 121 (ถนนวงแหวนรอบนอกเมืองเชียงใหม่) ให้เลี้ยวซ้ายตรงผ่านแยกกองทราย แยกสะเมิง และแยกต้นเกว๋น ระยะทางประมาณ 13 กม. จากแยกต้นเก๋วนตรงไปทาง ถนนหมายเลข 1269 (หางดง-สะเมิง) 2 กโิ ลเมตร 125

1 แผนเทย่ี ว 4 ลงมอื ทำ� อาหารรว่ มกับ เดินทางถึงชุมชน วนั ที่ 1 คนในชุมชน ทานอาหาร บา้ นไรก่ องขิง นั่งพักเหนอื่ ย ร่วมกันอย่างสนุกสนาน เรยี นรภู้ ูมิปัญญา ก่อนจะแยกยา้ ยพักผ่อน จิบนำ�้ สมุนไพรให้ช่ืนใจ ทัวรส์ วนเกษตรชุมชน ในโฮมสเตย์ 2 เรียนรภู้ ูมปิ ัญญาชมุ ชนทศ่ี ูนย์บริการเพือ่ 3 สุขภาพ ใชบ้ ริการนวด อบ ประคบสมนุ ไพร เทย่ี วชมสวนเกษตรปลอดสารพษิ เรียนรวู้ ิธี รวมถงึ การย่ำ� ขาง แล้วต่อด้วยไปทานอาหาร ปลูกผักอินทรีย์และสมนุ ไพรพนื้ เมอื ง พร้อมกับเก็บผกั เพื่อน�ำ กลางวันเมนทู อ้ งถ่นิ ไปท�ำอาหารมือ้ เย็น 1 วนั ท่ี 2 3 นง่ั พักทานอาหารกลางวนั ต่ืนเช้าปน่ั จักรยานชมความเรียบงา่ ยของ ศกึ ษาและทดลอง เมนทู อ้ งถ่นิ รว่ มกบั คนในชุมชน วถิ ชี วี ิตชาวบ้านไร่กองขิง และทำ� บญุ ท�ำงานศลิ ปหัตถกรรม และแชรเ์ ร่อื งราวตา่ งๆ รว่ มกนั ตกั บาตรท่ีวัดอินทราวาส (วัดตน้ เกว๋น) ก่อนท่ีจะเดินทางกลับบ้าน อนั สวยงาม พร้อมกบั นำ� ความประทับใจ พรอ้ มเดนิ ชมสถาปตั ยกรรมลา้ นนาทส่ี วยงาม ไปบอกต่อคนอ่นื 2 ทานอาหารเชา้ เมนทู อ้ งถ่นิ 126 และเดนิ ทางไปศึกษาการท�ำเคร่ืองปนั้ ดนิ เผาทหี่ มบู่ ้านเหมืองกงุ ลองลงมอื ทำ� เครอ่ื งป้นั ดินเผาด้วยตวั เอง

ชุมชนบา้ นไร่กองขิง จ.เชียงใหม่ รู้กอ่ นเทีย่ ว รู้กอ่ นเท่ยี ว เพ่อื ทรปิ ทีส่ มบรู ณ์ • ศึกษาขอ้ มูลสถานทีแ่ ละการเดนิ ทางก่อนออกทริป • พูดคุยกับคนในชุมชนเพ่ือเรยี นรู้ความเปน็ มาและภูมปิ ัญญาทอ้ งถ่นิ • ควรแตง่ กายให้สภุ าพ ใหเ้ กียรติสถานท่ีและเหมาะสมกับกาลเทศะ • เคารพสถานที่ วัฒนธรรม และผคู้ นทพ่ี บเจอ • ควรติดตอ่ ชมรมฯ เพอ่ื ขอข้อมลู เพิ่มเติมหรือใหน้ �ำเท่ียว • ท้งิ ขยะใหล้ งถัง เพื่อทิวทัศนท์ นี่ ่ามอง เมด อนิ บ้านไร่กองขิง สมนุ ไพรท้องถน่ิ มีให้เลือกสรรมากมาย ท้ังสบูเ่ หลวบ�ำรุงผิวน้ำ� ผึ้งสมุนไพร ตะไคร้หอมไลย่ งุ ลกู ประคบสมนุ ไพร สมุนไพรอบและน�ำ้ มนั ไพล ฯลฯ ติดตอ่ ชุมชน ชมรมส่งเสริมการท่องเท่ยี วโดยชุมชนบ้านไรก่ องขงิ โทร 092-515-5652, 061-195-9551 127

ขอบคุณขอ้ มลู • หนังสือเที่ยวนี้ ทไี่ มเ่ หมือนเดิม: องคก์ ารบรหิ ารการพัฒนาพื้นท่ี พเิ ศษเพื่อการทอ่ งเทยี่ วอยา่ งยง่ั ยนื (องค์การมหาชน), 2558 • แผ่นพบั เทย่ี วชมุ ชนคน้ ของดี! ไปกบั อพท. • หนังสือท่องเทย่ี วโดยชมุ ชน Community-Based Tourism: องค์การบรหิ ารการพัฒนาพื้นท่พี เิ ศษเพ่ือการท่องเทย่ี วอย่างยั่งยนื (องค์การมหาชน), 2558