84
ģ8Ġ5 jj¦© ~q×j~~m |¡ ì¡ ìì{ ×ìì
¥¢Ô k Ó ¥}¬j¥j¬ Ĩ¤Ò ¤ÜØ ¤j ¤|«i|± l¤|io ÓojÅ ±¨¤|«i¤i« Ò ¨|Ó Ò¥Ó¤jÓ§p¤Ò ¤¬o¤ ¤ ¬ o Ó ojioÒ¡ i ±¨po¤Ú ¤|i« |± ~Ól±l Ò¡¤Ò¤¬ ¤|| ii¤i¤i¬ ¤|i
86 ยิ่่ง� คิด่ ก็็ยิ่ง�่ สงสยั ิ่ ต้อ้ งถามผู้้ใหญ่ช่ ่ว่ ยิ่ฉััน แม่หยิ่บ่ ผู้ลไมม้ าพลนั พาก็ันสังเก็ต้พด้ จา เปลือก็นอก็สีเขียี ิ่วลายิ่เด่น บอ่ อก็ก็็เห็นเนือ� หนา แต้่ละก็ลบี ยิ่อ่ ยิ่โอช่า ห้มเมลด็ แขีง็ ก็วา่ สดี ำา ไช่โยิ่ รู้แ้ ลว้ เขี้าใจแลว้ ต้ามแนวแม่สอนต้อนคิา�ำ ต้อบได้ “น้อยิ่หน่า” เต้็มคิำา จดจาำ ได้ดวี ถ่ ไี ทยิ่ * นอ-ออ-ยอ นอย-ไมโ้ ท ………… * หอ-นอ-อา หนา-ไม้เอก ………… นอ้ ยหน่า
ģ8Ģ7 Ó ¥}¬jjp r } l¤¤¬ ¤i| Ò ¤} ¦} ii jo¤|i« r§|} ¨|Ó pionÖ§| j¥z¦|i¤¡Ó }pi i¤Ò¤§|}ii¨i ~ o¥z ur}u{Ò o¬ ¥l l¬l ¤o|¡ ¬o
ËiiÒ¬o ±§Ó~|±¤r}¡Ò|¥¡Ò| ii¤ pÓ¡ ii¨|Ó io¬
iË |o iÒ ¤ iÒ j¥Ó ¥ so¬ ii ¨i~ r }~o ¥~oz l|lÓo | Ò ¨}i¤r}¥ |Ó ¥¤}i {Ö ¤¬ i| j §r } rÒo ª jj ¦ © ¥ ~Ô Ô l± Ò ÄjjÆ j¤ï ¡irr¤ ¥¨|ÓiÒo popopionÖ§| j l j k¥Ò jÓ w} ¤Ó¡
iË | §~Ó o p| }Ò i
iË | §¦o¤ l¡pÖ¤Ú¡Ó l± Ò ÄiiÅ poliÓo ll i¤¡Ó¥izr} Ò o¤Ú
ģ8ģ8 ¤¬¤|«i¤}¦}j ¡ir¨|Ó ¤Ò ¤ pionÖ | po ¤Ú ¥oÒ ¤ Ó¡ ¬± lu¬i }p¨|Ó¨i¤Ò¤ i
iË |}i
Ëiw } }¤{~ z¥or Ò¡iuo¨|Ói¬opi¥Ò u}
Í uo §¤ §Ó l { } ¤ Ú ¥Ò Ó ¥¤Ò o oÓ oii i ¡Ò i| }~z¨ ¤¬¤|«iuo¤}¦}¤Úpo¤Úi } ~ r } |¬ }~joll ¥ ¤|i« uo ¤|i« §|}¨|Ó io¬ ool}Ò ¨ oÓ o¤ pi¥Ò u}
Íuo jj ¦ ©¥ñ¥ §p¥ ¤¬ ¤¬ ¦o¤i¬o~¨ l¤¡ Ú ¥oÒ ¤ ¡Ó ¬±lu o ¥¤ ¤Ú ¤l¬ o rÒ p± ¤Ó¡ ¨ Ò il¥¡ Ö §Ö irÓ | i }Ö Ó ol }o §poØ l± o¬ ¥
iË w } } ¤ Ó¡ |¬ | o ¤| l ì¡ qì ì¡ ¡l~¡ ~o iØoÒ o}o §ps¬o~o ioØ l± o¬ pii Ò iØo¥i pi¬o¥|Ó q l q ~~o il| p {¤}¥ so¬ ~o il| ¤ lÖ ¥il| Ò o~i¡ }Óo¥l ¡ l¡qr~oi~Øuu¤i| piisi ~¦}Ó}i lÓ l± }pii¥i¤¬ i i~¤Úi¤¬ }Ó joi¤ Ó¡± ¨Òi¡ l| ¤l}Ö Ò ¨ l k ~ ~o i¤j ip| i¤¬ lp± §i¤i ~ ¨¤|¤Ó il| |Ó ¤ iÒ
iË l| |}o ¥}Ò || ¥ipo¥ l| }po
89 สุ จิ ปุ ลิ เปน็ วธิ ีกี ารเรยี นรู้แตด่ ง�ั เดิมและยงั เป็นผลดีต่อการเรียนรใู้ นปจั จุบัน การสอนทา� ให้ศิษยใ์ ชภ้ าษาไดด้ ี มีความละเอยี ดรอบคอบ ไมห่ ยาบกระด้าง และ จดจ�าสง่ิ ทค่ี รูสอนไว้เปน็ ความร้ฝู ังลกึ ในใจ ทีเ่ รยี กว่า ความทรงจ�า วรรณคดีไทยและส�านวนไทยที่สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาเดชาดิศร ทรงพระนิพนธ์ไวใ้ นประชมุ โคลงโลกนิติิ เม่อ พ.ศ. ๒๔๖๐ กลา่ วถึึง สุุ จิ ปุุ ลิิ ซึ่่ึงเปน็ วิธกี าร เรียนรูด้ ้�งเดมิ และย้งใช้ได้ดจี นถึึงปัจจบุ น้ ดง้ น�ี เวน้ วจิ ารณ์ว่างเวน้ สดับฟงั เว้น ทถ่ี ามอันยงั ไปร่ ู้ เวน้ เลา่ ลขิ ติ สัง- เกตวา่ ง เว้นนา เว้น ดังกลา่ วว่าผู้ ปราชญ์ได้ฤๅมี
Ĥ9ě0 ipii¤¡Ó|oiÒ¥Ó o± ¨¬ii ¥ pii¬ ¨Ö |¤Ó Ò ¤ ¤i| ¤Ú l{ i {jo Ö ¤rÒ |r¡ Ó o§|Ó ¡ o|¡ o§|Ó ¥¡ Ò ¤|i« ¤~Ò¤|i« ¨Ò¤~Ò¨Ó Ò|| oÒ ¨¥Ó iÒ||il|
Ê i¡ r¡Ó l ± ¨¥}|Ò o ¤|Øpp p| Ö¤Ú op±ioÒÓ ¥l {i {jo Ö Ò or| ¤p ii po ¤Ú iiz r } ¤¬ pu ii i z ¤¬ ¥o ¨}i¤¥¬o ¥|Ól lpo}Óo i ¤¡§Ó Ó|lÓ oÓolÖ po p¤Ú
¢Ô j j ¦Ôqp
91 สว่ นเดก็ โต ๑. การเลา่ เรยี นแบบวถิ ไี ทยในชีวติ เขา้ สู่ในระบบอยา่ งเป็นทางการ การวเิ คราะหค์ ณุ คา่ ของการศกึ ษาแบบวถิ ไี ทย การศึกษาแบบวิถีไทยได้สืบต่อคุณค่าทาง วัฒนธรรม คุณธรรมและปญั ญาธรรมไปพรอ้ มกนั ไม่แบ่งชีวิตของมนุษย์ตามอายุ แต่มีกรอบการ อย่างผสมกลมกลืนเป็นองค์รวม แต่เดิมค�าว่า พฒั นาชีวิตเป็นช่วงวัย ได้แก่ วัยทารก วยั เดก็ “การศึกษา” ไม่ไดเ้ ป็นคา� ทใี่ ชใ้ นการจดั การเรียนรู้ วัยเล่าเรยี น วัยหนุม่ สาว และวยั ผู้ใหญ่ กรอบ แตเ่ รยี กการเรยี นรวู้ า่ การเลา่ เรยี น ดงั นน้ั เยาวชน การพฒั นาชวี ติ ดงั กลา่ วสอดคลอ้ งและยดื หยนุ่ กบั จงึ ไดร้ บั การพฒั นาดว้ ยการเลา่ เรยี นเปน็ สา� คญั ถา้ กาลเวลา บรบิ ทต่าง ๆ เช่น ธรรมชาตแิ วดล้อม วฒั นธรรมคอื วิถชี ีวิต การเลา่ เรียนคือการพัฒนา เหตุการณ์ในชีวิตท่ีเกิดผลกระทบต่อชีวิตในช่วง ชวี ติ และศาสนาคอื หลกั การของวถิ ชี วี ติ ทด่ี ี คา� วา่ เวลานน้ั ๆ “การศึกษา” เกดิ ขึ้นเมอื่ มกี ารพฒั นาการเลา่ เรียน ªวÕ ิติ แต่ละช่่วิงวิยั พััฒนาสอดคลอ้ งกัับกัาลเวิลา ธรรมช่าตแิ วิดลอ้ ม และอน่ ๆ
Ĥ9ĝ2 i¤ §Ó¡ ¤|i« ¤Ú ¨}l ¥Ö i } ¤Ò ¥}Ò¤¬¬o ¦|i}Ò¤Ú ÒolÒ ¤Ú lÒ¨ Ó¡ ± i ¥¤Ò Ú ¤¡Ó o|¡ i¡ ¥± Ó ¤¬ Ú ¥¤Ò Ò §uÒ Ò ¤Ú }Ó ¥jo¤|«ir¥Ò Ó ¦¦Óm mm¢ ¦jkp¢j ¤Ú }Ó ¥jo¤|i« uo i¤Ò ¤ ¥~ ¨ §|o ¤| Ò ¥Ò§rÓ i§Ó Ó¡ ±§Ó|¡ §rÒor}¤¬¥i i¥¤|«i ¥
iË §¤Ó |«i± }pr±uÓ¦qÓ p¥ ¤}¦}§ll so¬ olÖ il Ò ¥Ò ©}Ôjj¥Ûmm¢ ¦jkp¢j Í¡ Ò }¬Ó o¥i} ¤Ö o|Ó §rÒ o i¤ÚrÒ o¬¨ |Ó i¤o|¡po o Ò¥Ò}olo¨Ó}o¥}Ò¡io¤«iÒp ¨Òi ¤Ò¤ r¬ | ¤pÒ §uÒi} §Ó¡i¤}¦}¤Úli{§| o¤i}¨|Ópii ¨}u r}u{¥l iÖ ¤¡Ó o|¡ }o rï ¤|i« ¨¥}¤Ò | iÒ ¥}Ò Ó oi§Ó i¡ r ¤ï i¤} ¦}§¡Ò rÒ o ¤|i« ¨||Ó ±¤ r } Ò¡ ±pi }orﬤ i¬il±Ò u Ò ioÒu¡ }§Ó ¤ ¥r} i |° ¤|r ~Ó ¤Ú uo ip« }o rï §Ó l { } w ÖiÓ¡l¬o¥|Ó ¨|Ó¤ p¡Ó i joi } ¤Ó Ò ¦¤rÒ l±Ò i|¡ ioØ ¥i¤ru i¤}i {Ö}Òoª ¤«rï i¤ §¡Ó ¤|i« ¤i« po ¤Ú ¨}l Ö ¥i}ÒolÒ¤ÚlÒ¨ o¨Ò¤i i¤ §Ó¡ ¥~ ¨ ¥}¤Ò | i { Ò ¤Ú i¤Ò ¤ ¤|Òlizl {} · i ¨|Ó¥iÒ l|lÓ¡ ¥lr± um} l ¤ï ¤|i« ¤} ¦}¥¤¬ ¨|Ó i¤ Ó¡ ¦| §Ó¡ uÒ Ó s¬ o¬ ¨¨Ò |§Ó ¤Ó qi Ò¡ i|± ¤ r } Ò iouÒ¡ } Ó ¤ r}
Ĥ9Ğ3 iw}¤¬l¤pu§r} m¢Ô¤Ú o¤Ú¥Òol¡Ó±lu ¥iw} ixjol¤pu iÓ Ó §r } ¥m po}j¤¤{}Òo ª §~ s² vrÒ i¤io¬p±¨¡Òl¤pu r r¤rÒoi}Ö ±luo }Ò oªi¤¡Ó¥~¨po Òo§¤Ó |i« ¤}¦} ¤Ú l| rr¥¤Ú l
Ê | ¥o ¤Ú ¥Òo¤ ¡jÓ o¤|«ir¥}Ò|} ~o Øppº ѹ i¤Ò¤Òopopo¤¬}Ój¤ï¤|«i ¤} ¦}¥iÒ ¥¤Ú Ò ¤|i« rso¬ ¤ iÒ i } ¨|Ó r¤ ¤Ò ¤ pi| Ò ¤|i« uo i |¨|Ó¤¬¤
Ëi
i¤¬Ó ¥¤¡Ói{Ö¥i§Òpi¤ï Ó ¬ ¥Ò¡ |Ó ¨|¤Ó ¥
iË i Ó¡ l ~ |Ó i± i¤«Øi~i Ói|¥¡ Ó¤§~r}po ¤ï§Ó¤|«iuo¤}¦} ¤Úuo¬l {}|Ó¤Ú¥ÒÓ ¥¤Ò §¤Ò¤ ¤|«i¬¤}¦}p~ wÖ¥}§i|±¤r}¨|Ó¥Ó Ò¥Ò Òo§Ó¤|«i¨|Ó¤Ò¤rr ¦|§Ó¡Ó ¤ï¤|i« ¤} ¦}iw} p o}j¤{} Ò oª¤Ú¥oÒ ¤Ó¡ ±lu
Ĥ9ğ4 · ìjj ¦ ©jÓ jq}jj · ¶ì
Ô¢ · ·ìmì¢ ì
Ô¢ mÔ¨¢ s¡s i } ¥i | ¤Ú ¨Ó¡ |Ó i r}§Ó Ò¥Òll¡l¥ijo¤|«i o¬ Ò §Ó¡ uÒ ¤Ú Ó¡ ¥ ¥}|}|¡¥¬o¨piÒp¤}¦}¤Ú ¡Ó ¥}Ò
ͤjÓ§p¥w}} Ò ¥¥ill¨ipiÒ ¥Ò jo}¤Ó¡ ¥i}u ס lÓ¡ { Ó¡ o ¥Ó Ó¡ o¡ u} ¬ Ó o¤¬ Ó } ¤Ö o ¤¨|Ó i¤ |Ó¡ Ó l¤§p§¥Ò l r}¥ |Ó ¤Ò Ó l iÖ i piÓ¡ ¤|«i¥¤§Ó¤|«i¨|Ó} ¤¬¤¡Ó§i |± ¤ r}po i } r i ¤Ú i¤ ï ¶´Ê }l ¤ z ¤{ ~r}l|¥ r r¨|ÓrÒ§Ó¤|«i¥ Ò¥Òo¤¡Ó iÓojoj i¤pii¨Ò ± u¬ |§ ¥± lu o¥Ó ¤¬ i }¤} ¦}¬o}¤o¨|Ó i« ~r¤Ú ¤{ ¶´Êi« ¤Ú i |po¤Ú~¬¤Ò¤¬± lu onÖ¤Ú l¡ ¬ iÒ ¤j ¤ ¤j ¥ i i¤ r¥ onÖ ¤Ó¡ Ú l¤¡ « Ò loÒ ¤ §¨Ó |¤Ó i j i«pri¥rr }Òoª§Ó|Ó · ¸ìì ¥ i¤Ò¤¤ÚiwÖÒo¡Ó i¡Ó¤ ¤iiÒ jp liÓ oll ~o i
iË
§Ó ¤|i« lÓ¡l}| ¥ ¤Ú¡Ó ¬ |o ¬oÒ §u¤Ò Ú io¬ §pÓ ± §ÓÓ¡i}i¤}Ó i¤Ú ¥Ò o§Ó ±}ip± ¥i§Ó ¡Ó i i¥¥o|¬ §Ó ¡pÓ i |o}i §lÓ | ioÒ ¤ §iÓ ± o §p¥io¦ }¤Ö or}¥|ÓÓ ¤ }Ò i¤j¡Ó o¤|«i
95 หนังสือแบบเรียน ประถม ก กา และ รูจ้ ริงถนดั รู้ให้สันทัด อย่ารหู้ รอ็ มแหร็ม* วรรณคดใี นระยะแรก มขี อ้ ความจา� แนกวธิ สี ง่ั สอน รู้จรงิ ถถ่ี ้วน ส�านวนสอดแนม รซู้ อ้ นรู้แกม จึง ตามวัตถุประสงค์ไว้ ๑๐ วธิ ี สรุปได้ดังนี้ นับวา่ คน ๑) สั่งสอนให้จดจา� รู้หลักรู้แหลม รู้สอดรูแ้ นม รู้เล่ห์รู้กล รู้ “...ใหจ้ า� คา� ครู ทใ่ี ดไมร่ ู้ ใหด้ ใู หจ้ า� ทจี่ ะเปน็ ทั้งสด่ี า้ น รกู้ ารกุศล รู้เทา่ เทยี มคน รกู้ ลสตร”ี ผล ใหบ้ น่ ใหร้ า�่ * อยา่ เลน่ เยน็ คา�่ ครพู รา�่ รา่� สอน... ...คนดีนี้ไซร้ ท่านสอนส่ิงไร จ�าไว้ม่ันคง ๓) สงั่ สอนใหเ้ ชื่อฟงั คา� สอนซบั ทราบ อาบนา้� ใจจง เพราะใจน้ันปลง “...คดิ ว่าวาสนา ของตนท�ามา มีผู้เอน็ ดู ลงในค�าคร.ู .. ได้มาสนทิ ลูกศษิ ยม์ ีครู จงตัง้ สตั ยอ์ ยู่ ในค�า ...คนช่ัวนี้นา ตักใส่ตะกร้า บ่ค้างคงอยู่ สั่งสอน...” สอนเชา้ สอนค่�า บ่จ�าคา� ครู เพราะใจไมอ่ ยู่ ใน ๔) ส่ังสอนห้ามปราม คา� ส่ังสอน...” ส่วนใหญ่มุ่งหมายให้ศิษย์รู้วิธีปรับปรุงการ ๒) สัง่ สอนใหร้ ู้ ปฏบิ ตั ติ น ตวั อยา่ งการสงั่ สอนทต่ี กั เตอื นหา้ มปราม “...ร�่าเรียนสง่ิ ใด ชดั เจนในใจ ได้แจ้งทุก เชน่ ส่ิง รู้จักหนักแน่น มั่นแม่นจังจริง นับว่ารู้ย่ิง “...อยา่ ทา� ระริกซกิ ซ้ี พดู จาโปง้ ป้าง เตน้ บ่รพู้ ลอมแพลม* กระโดดโลดโผน โครมคราม หัวเราะหัวไห้ ครื้นเครงเป็นการแสดงกิริยาช่ัว และไม่เกรง ครูบาอาจารย์” ๕) ส่งั สอนให้ท�าตามอยา่ ง “...จงคิดถึงคนเก่า ๆ หรือเหล่ากอของเรา น้ัน ท่ที า่ นเปน็ คนดี ๆ มาเป็นตัวอย่าง แลรักษา ตระกูลเป็นตน้ ใหส้ ืบ ความดีต่อไป...” “...จงดแู มลงผึ้งเถิด ถึงอย่ไู กล กอ็ ตุ ส่าห์ บินมา เทยี่ วหาดอกไม้หอม เปรยี บเหมือนคน หมน่ั ไปหาครเู รยี นวิชา...” ศพั ท์ *อธิบายศัพท์ ÃèÒí ความหมาย ¾ÅÍÁá¾ÅÁ ¾´Ù «éÒí æ ËÃÍç ÁáËÃÁç ÇÒºáǺ ¼ÅºØ â¼Å‹ »ÃлÃÒ ÁÕàÅ¡ç ¹ÍŒ  ÁÕËÒ‹ § æ äÁ‹à»¹š ¾Ç¡à»š¹ËÁÙ‹
96 ๖) สั่งสอนใหร้ ูจ้ �ำแนกวิธีกำร ๘) ส่ังสอนให้คดิ โดยใชป้ รศิ นำคำ� ทำย “...การเขีียนมีีองค์์ ๓ ถ้้ามีือเขีียน ตา อะไรู้เอย่ เกดิ มีานา่ เวทนา มีตี ิาทว�่ ติว่ (สั่บ่ ัปะรู้ด) ก็ดูู ใจสัังเกตจำาไปดู้วย การอ่านมีีองค์์ ๔ ถ้้าปาก อะไรู้เอย่ เรู้ือนปั้นห้ยา ทาสั่ีเข้ียว เด็กดำา อา่ น มีือชี้ีต� ัว ตากด็ ูู ใจกำาหนดูไปดูว้ ย...” นอนคนเดยี ว กางมี้งุ ข้าว (น้อยห้นา่ ) มีีข้้อความีสั่่�งสั่อนให้้รู้้จั่กวิธีีปฏิิบั่ติิให้้สั่ำาเรู้็จั ๙) สงั่ สอนให้คิด ดว้ ยวธิ ตี อบค�ำถำมเป็น การู้น้น่ ๆ บทสนทนำทม่ี สี ัมผสั “...ผจิ ะบังบงั จงลบั ผจิ ะจบั จบั จงมีน่ั ผิจะ อะไรอยูใ่ นโถ้ (สั่ม้ ีโอปอก) ค์นั� ค์ั�นจงตาย ผจิ ะหมีายหมีายจงแท้ ผจิ ะแก้แก้ อะไรอยใู่ นจอก จงกระจา่ ง...” อะไรอยู่ในขีัน (ข้า้ วติอกข้ว่้น) สั่ภุ าษติ ิพรู้ะรู้ว่ ง อะไรอยใู่ นแค์ร่ (มีะด่นแช)่ อะไรอยู่ในผา้ (ไห้เห้ลา้ ไห้ยา) อะไรอยูใ่ ตด้ ูนิ (จัำาปาซอ่ นกล�นิ ) ฯลฯ (ข้มีิ้นเห้ลืองออ่ น) ๗) สั่งสอนใหร้ ู้จกั ระมัดระวังรักษำตวั ห้นง่ สั่อื ติาำ รู้บ่ ัทา้ วศรู้จี ัฬุ าลก่ ษณ์ ติอนห้นง�ึ วา่ “...ในราษราตรวี ันน�นั มีารดูาขี้าน้อยผู้มีี นามีชี้ื่อ เรวดูจี งึ่ ใหโ้ อวาทสังั่ สัอนวา่ แมี่ผ้เู ปน็ ทีร่ ัก ขีองมีารดูา เจ้าจะไปอยู่ในพระราชี้นิเวศน์ แต่ ผู้เดูียวไกลบิดูามีารดูา เจ้าจงอุสั่าห์รักษาตัวทุก เชี้้าค์่ำา อยา่ ไดูป้ ระมีาท...”
Ĥ9Ģ7 ¶µì p¨Ô¢Ôqjs~ì ¦Ô¢qj ¬o¥¨o µ´ ¤Ói §sk× ps~}Ô j¥Ó §Ó¥Òo¤¤¥ i¤Ó §¤Ó |«ip¡Ó i l| ¨||Ó Ó}¤o¤ï l|¨|¥Ó Ó±¨ o} ¥Ó q®² q® Ò¤¡ Äp± p ¨Ó ¥}o¨¥}oi j Ó Ò ol | · ¹ìjjÌ | ±¨ ¤Ì o¨ i¡| ÓÓ¦ i
iË ¤Ú ¬ ± lu i o¬ §i Øi¥o¥}o¦ r¦¦Ò Å ¥~¨ jÌji{|o Äp±p|i¤j« ¤« |ii ¤Ú li¤Ú i §¥Ó Ò }±jÓ ¶ì Ìj}k}¥j Ó¡§uÒwÖi ¤Ú ± ¤}Ó §¥Ó Ò ¤ os| ¤|i« Òo§iÓr| Ó¡pi o¤i}l}¥ ¤Ú r| §Ó¥Ò
Å i Òo¥Ó }olo Ò p¬
Ëi|§Ó w}p o¤ï ¤Óli|Ó o
iË §Ó ¤Ú l¤ |Ò {} i
iË | ¡Ó¬¨|Ó¤Ò¤}¥~¨p¨|Óij|¤i§Ó j| ¤i|Ó i
iË §Ó ± po §r¤Ó }Ò ¤ï o}| } ¤Ú l¤ |{} i
Ëi|i j }¨j ¤ï ± ¨|Ó ± ¤Ú ¥Ó po pj| ¤i§Ó ¤ |{} Ó¡ ¨¬ |Ó ¤Ò ¤ }¥~ ¨ po ¤Ú Ó¡ i | ± o ¤Ú¤ ·ìÌj} ììjÌ ìì¦jÌ ìi
Ëi ¥¨i
iË | i
iË ¥i
iË
o ·l±¥ |o§¤Ó « j }joi
iË l ¤ï o Ò ¤ ¤j| xÖ¨¤Ò Úli¡ «¤¬ jÌ } §Ó Ò §Ó ± ¤ï
iË | ¥Ó i« Ò ¨|Ó ±¨|Ó ¥}Ò¤Òo ¨¤Ò ol¡}ÓojÌ l
Ëi§Ó ± p¤Ú ¥± ¨||Ó ¤Ó i
iË w } Ò o¤jÓ o|¥§Ó
iË s±¥Ó s± ¤Òpr±u ÒÌjli¤¬l {§Ó|j~o j| | jol~l± Ò Ä
Å¤Ú l± i ¥Ò~¡§Ólj| ¤i§¤Ó ¥ }p |olÖ ¥|o§Ó¤«ii±p|¬o¬ j j¤¤ÌÜi¨¤«iÓ|Ó l¤ p| l~piÒ p
98 ได้ส้ ิ่ง�่ ที่ต�่ ้อ้ งการ หรอื ในที่างกลับั กนั เราอาจฝนเอา กาำ ลังั ใจ แลัะหากไมีบ� งั เกด่ ้ผู้ลัด้ก่ ต็ ้อ้ งลังโที่ษ ด้งั นน�ั สิ่ง่� ด้ท่ ี่ม่� ีอ่ ยู่ภ่� ายู่ในใหป้ รากฏออกมีาจนใช้ป้ ระโยู่ช้น์ กระบวนการสิ่งั� สิ่อนแลัะการฝกึ หดั ้เพีอ่ ใหเ้ ด้ก็ รว้่ ช่ ้า ได้้ การสิ่อนด้้วยู่ว่ธี่ฝึกฝนน�่จึงที่าำ ให้เด้ก็ ไมีเ� พีย่ ู่ง นนั� ครต่ ้อ้ งเอาใจใสิ่ต� ้ด่ ้ต้ามีผู้ลั แลัะกวด้ขันั ความี แต้เ� ปน็ ผู้ม้่ ีค่ วามีรแ้่ ลัะมีค่ ณุ ธีรรมีเที่า� นน�ั หากแต้ย� ู่งั ประพีฤต้่ขัองผู้่้เร่ยู่นต้ลัอด้เวลัา คร่กับศ่ษยู่์จึงมี่ เปน็ คนที่ม่� ีก่ ร่ ย่ ู่าที่เ่� รย่ ู่กวา� ได้ร้ บั การ “ขัดั ้เกลัา” ไมี� ความีรส้่ ิ่กึ ผู้ก่ พีนั ศษ่ ยู่ต์ ้ง�ั ใจศกึ ษาเลัา� เรย่ ู่นแลัะเปน็ ใหเ้ ป็นคนหยู่าบกระด้า้ ง ผู้้ม่ ี่ระเบย่ ู่บวน่ ัยู่เป็นการต้อบแที่น ที่�ังน�่ ผู้่้สิ่�ังสิ่อน ไมีว� า� ครแ่ ลัะพีอ� แมีไ� ด้แ้ สิ่ด้งน�าำ ใจที่ร่� กั หว� งใยู่ แลัะ มีค่ าำ กลัา� วขัองศาสิ่ต้ราจารยู่์ นายู่แพีที่ยู่พ์ ีน่ พีศ่ ปรารถนาด้ต่ ้�อศ่ษยู่์หรอื ลัก่ อยู่�างแที่จ้ รง่ ศษ่ ยู่์จงึ มี่ อมีาต้ยู่กลุ ั เร่องการฝึกด้นต้ร่ นาฏศ่ลัป์วา� “ต้อ้ ง ความีเคารพีแลัะสิ่ำานกึ บญุ คณุ ขัองคร่ หรอื บตุ ้รธีด่ ้า ฝึกึ ให้แ้ ม่น่ หู้ แม่น่ ต้า แม่น่ ม่อื แม่น่ ใจ” มีค่ วามีเคารพีแลัะสิ่าำ นกึ บญุ คณุ ขัองพีอ� แมีอ� ยู่เ�่ สิ่มีอ ซึ่ง�ึ นบั เปน็ คุณคา� สิ่ำาคัญขัองการศกึ ษาแบบว่ถ่ไที่ยู่ ครไ่ ที่ยู่นน�ั ฝกึ ฝนศษ่ ยู่์ ด้ว้ ยู่วธ่ ี่ “น�ำาใส ลกู ยอ กอ ๒.๕ การอบรม่ ไผ่่” กลั�าวคือ คร่มี่นำ�าใจ หวังด้่ต้�อศ่ษยู่์อยู่�างบร่สิุ่ที่ธี่� การอบรมีในวถ่ ไ่ ที่ยู่นน�ั ผู้้ใ่ หญจ� ะอบรมีเด้ก็ ใจ ใช้้วาจาอ�อนหวาน ให้มี่ ผู้า� นถอ้ ยู่คาำ อาศยั ู่รสิ่วรรณคด้ว่ รรณกรรมี ความีงามี ขัองภาษาช้ว� ยู่ใหจ้ ด้จาำ แลัะให้ความีหมีายู่ที่่ช� ้�วยู่ ปรบั พีฤต้ก่ รรมี หรอื เปน็ คต้น่ าำ การด้าำ เนน่ ช้ว่ ต่ ้เมีอื� เด้ก็ เต้บ่ โต้ขันึ� ด้งั ต้วั อยู่า� งถอ้ ยู่คาำ ในวรรณคด้ท่ ี่ย่� ู่ก มีาต้ามีหัวขั้อต้า� ง ๆ น�่ ๑) วิิชาควิาม่รู้ “...แล้้วลู้บหล้งั สั่ัง� ความพล้ายงามน้้อย เจ้าจงค่อยร�าเรยี น้เขยี น้คาถา รู้สั่ง�ิ ใดไมส่ ัู่ร้ ู้วิชา ไปเบอ้ื งหน้า้ เติบใหญจ่ ะใหค้ ุณ” ขัุนช้า้ งขันุ แผู้น : ขันุ แผู้นสิ่อนพีลัายู่งามี ๒) การทำำางานและการคบคน “... ถา้ แมน้ ้ทำ�าสั่ิ�งใดใหต้ ล้อด อยา่ ทำงิ้ ทำอดเทำ�ยี วไปไมเ่ ป็น้ผล้ เขม้น้ขมกั รกั งาน้การของตน้ อย่าซกุ ซน้คบเพอื� น้ไพล้่เชือน้แช” สิ่ภุ าษ่ต้สิ่อนหญ่ง
Ĥ9Ĥ9 ¸ìmj~v Ø¢ ¼ìm¥}}¬ ¥}ìjÔ v Ä ¤¬ Ò¥Ò¥iÒ¤zÒri Ä p o o po po¤oÒÒ§Ó ||§pÅ pp p po¬ }uo pl l po} Ä rir¤ Ú ¬ o¬ p po¥Ó ¨Òlo |l{ §Ó ¡uÅ p¥iÓ¥ipÓ oipÒoÅ o¨i Ä i} iÖ }¤ Ä ¬po¨ ¨¬ po¤ ¬ Ò¤Ú¬ ¤u ¤pul o¥~¤~¬ ¨ll i {Ö i}u×} ¤j ¤¤pÓp¥roÒ i¥oÒ Å l¡Ò ¦i ¦}|o ¡Ó { ¡¤Ó Ò¤ i |° ¹ìj i| Ò|Ò ¤l | Ä p|¡ p i§l Ò¤|¤ |¥iÒ } Ò}l }li§¤Ó lo¡ ¬ | rÒ ¤} } ¨lÒ ¡| o joi¡ r¬ rÒi lp¡ÒÒo¨jÒ §pÅ }uo Ò jjoi } r|ripopiÅ ºìm¥Û j¡ ~ìì } Òo Ä ~Ópo¬ i«¬o o Ó ¨Ò t¤jpi iipi{l|¨Ò ¡Ó§uÒ ±i« Ò §Ó¤ ¬o¤|«i|Ó~Ól±¤Ú}io ¥Óp ÒÅ pjo§Ó¡ uÒ §¤Ó |i« Ò oÒ ~Ó l± ¤Ò } uo ¤|«i¨|Ó¤¡Ópi¥Òo§r}p±¥ Ä Ò j |l|ÓiÒ ~il|Ó} i§lliiÒi¬o Ò | |Ó¡Å Ò o¤Ú ¤rÒ pØ p ¤|i« uo ¨|Ó i
iË }Òo ¤¬oi¥l {}i } »ì~Ùvvìm¥rr} j{¬¤|«ir¨|Ói¬o§Ól Ä p~ }ÒÖÒ §rÓ ± iÓ u¥j¬ ¤ p ± } Ò ÖÒ §Ój Ò ii lÒ ¥¥l| joi ± ¨¨}}Ò oo¥}lÒ { ¤ o|¤¡ |i« ¨pi¥¤oÓ¨|rÓ Ò Ò §jÓ Ò rir± o ± Å Ó ol¤jÓ §p¤i¬ i loÒ o jo§Ó¡ uÒ ¬ ¦{l±i } Ò ¤|i« ij
Ĝ1ě0ě0 ¤}o ¨|¤Ó j~o i}¬ ¤o¨|Ó zpÖ ¦l }o ¤j~o i¤o|¡piÒ¥Ò |o i{jo} ¬¨Ò|¨Ó Ò Ä }Óo|}¤Úl¡ÒoÒioÒ ¡i Ä }¬§p¨Ò¦Ó µ ¨Ò¡Ópi ± } ¤Úl± ¤¤¬ Ò ¡Ò ¨Ò¨|ÓÅ l¥li}uס µ ¨Ò}o¡Ò§ Ä |¥ÓÒ§Ó|ipÔ ¬p p } µ¨ÒliÓ u§i i§Ó¤ o} §Ö Ó |i ¤i« lµ¨Ò¥ol¡Óµ¨¥Ò o Ö µ ¥ÓÒ¤¨i| i i i« Å i«¤Ú¥}Ò¤o¡}l¡~jo| ¤i| ipi l {i{¬o¡i
Øo ¦rÖ¨ÅÒ ¤|i« l l|l¤ Ó i iiÒ o i§Ó o l¦Ó l} l} Ö ¥ ¥io¦l i|| Ò Ò iÒ ¥i} so¬ liÓu ¨¨Ò |}Ó | Ó l¤i |ro ¥}¤Ò Ú io¦|Ó · »ìjÓ li¥~| |ol± } Ò Äi o oi¦ l±i §Ó i¡ i i¡ §}Ó Å Ä¨Ó Ò || oÒ ¨¥Ó i|Ò | iÅ i Ò ¤ o|¤¡ |i« § ´ »jÒ Ä i }Óo§riÓ i¡ l ¸ ìjp ì ¤lr ¤l} oÒ ip§pÅ io¨li
Ëi§Ó¤|«iÒ Ä ii± o~¡i i¤j¨|Ó|Ó¤l¬o¤Ò¤¥}±¤ ¤ ¤Úo±i¡i|¤|«i§Ó }Ò oªipii§Ó Ò i¤j ¨|¥Ó Ó ¬±¤ i¤i«¥p|¤l¬o¤Ò¨Ó§Ó~¡i¬ o|¥il¡Ó|Ól {¥z ¥¤ Ó li¡ o§|¤|i« }o ¥}Ò ¤Ú }Óojol¡Óo o ¤¤|«i¦}p¤Ò¤l¬ o¤Ò¨|ÓÅ ¸ ¶ìì¥ ¤|i« ªp¤ ¡Óo ¨|Ópi±i }x¥¦i¤rÒ Ó | ± i r{ y} ro ¦o¤ ¥}Ò ~ i ¥}i}Ò oi i¨ i¥j x¦|Ò ¥Ò u} §Ó¡ uÒ ¤Ò ¤ï o ¶ìj¨Ô }Ò oªi } Ó ¤Ú ~i ¥oÒ ¥ijo¤|i« ll¡ ¥ijo¤|i« l ¥Ò i§Ó ¤Ú i ¥ jx Ò ¥Ò ¬ Óo ¡Í Ò } }Òo¤Ò ¤¬o }Ò ªi¤Ú |ª¨Ò i p| i ¤|i« p¤ pii¨|Ó ¨|Ó Øo¤o
Ĝ1ě0Ĝ1 iÒ ¤|i« so¬ ¤Ú i
iË iØoo¡ io¤i} jÓ ri¤Ò Ò } jov¬ ¨ p|p±so¬ ¤Ú i
iË ioo}i~Ò | p¤ ¬ | ±i r{ y} po ¤Ú ~¤¬ ÒoÒi
Ëi|Óll||Ó ¬p|j§ro ¤Ú¥Òorir¡o§ i¤Ò l± ¤oii¤Ò |Ó i }Ö i¥}~i ÓoÓ ¤ ¥¨|Ó i¡
oØ i {¬| ¹ìj¨§p¥ o¨Ói §}Ó ª Ò §u§Ò rÓ § Ó ·ìj¨} Òopp±¨|Ó¦|¤¬ §Ó¤|«iÒijii | ¤Ú ¥oÒ jolÓ¡ o ¤Ú Ò ¤i| ¥pii¡ ¥pi} i|pp¥¤Ò i¥Ó l¡ Ó¡ ¥oÒ ll¡ onÖ Ò¥Òp¤|«i o §Ó¤|i« ÒsÓ ¤ iÒ Äj |Å r¨
i¤i onÖ¬ ol { z ¤¬~o Ò ¨ª¤ï opÒ o ¨|lÓ Ò o¤Ó li«}Ó or}¤{ i§| i
iË §ÓÒop±o iÒi¤j
Ëip on¤Ö Ú l¡r¨}ll Ò lÒo¥¥Ò ± Öpo§rÓ¨|Ó| ¤j ¥l| ¤jr¤ ¤rÒ¥Ö io¨§Ó¥iÒ¤|«i§iÒ ¥¦{r rÒ o Ñ ¦}Ö ¥ pll¨Ò¡ i i§|Ó l{ ¥ r Î oi } Ò i|Ó z i{ii ii|± ¤ r} onÖ ij¥i jo¤|«i¥}Ò ¥ÓolÖ§iÓr| ¸ìj¨² j s| z~ Ò o§Ó¡ uiÒ ¤|i« ¤Ö liÒ or¡ l¡ i i§±i r{ y} p | ¤q i rupÖ o Òi¤Ò¤ ro o~Ó iÒ ¤pÓ j o¥} j o}|p l± ¨lÓ ¡j iÒp¤Ú| ol¥iÒ ¤¡Ó ¤|p« oiv ¤iÓ ¤pÓ ¡Ò ri± ¤| ¦o¤ r ¦|r Ö Ò olÖ
Ĝ1ě0ĝ2 ï ii§« rÓ o¬ ¬ }Ò¡ r} ¥ l± ¤Ú¨|¥Ó iÒ ¥iÒ o¥Òi¥iÒ ¥¤Ò i l¬ | j¤o}¡uØ u¤rÒ¤o ¥¤Ò i¥l± }¨|¥Ó iÒ ¥iÒ i¥iÒ |¥iÒ l± ¤|«i¨|Ói
Ëi ¥Ó po |Ó|¡j~× ¦|¨Ò¡Ó} ¤|¥ii¤¨ii i± u r¥i ¥Ó ¤Ò ¬i ¤Ú i¦|§Ó¤¤Ò Ò¤Úl± ¤Òo¤ol± ¨|Ó ¨|§Ó rÓ ¤ ¤Ò¤ ¤ ol± ¬ pÓ¡ i iÒ ¨Ò Ò p¤Ú iÒ ¥ ¸ ·ì jÓ¦j}m² ¦ i|l± ¥¥pi¡ii
Ëip¥lÒlÒo jÓ¦¦qj¢j p± §¤Ó |i« }¬ o §p¥j ~Ò o ¶ìjj}m²¤Ú
Ëi| Òo ¨|¥Ó }iq¥Ò l± §Ò ª|Ó }¤o¨||Ó p± ¨¥o¬ ¦|§Ó ¤¡Ó Ó¡ i il± l±¨|Ó¥Ò ±¥¤ji|l± ¨|Ó~¡i}Óo l± |Ói¥iu r}Ó } ¸ ¸ìj¥k i|u ri|¥{i }Ö ipi ¶ì¥kj|× l± ¥Ó Ò i lo o¬ ¤rÒ ¤i|Ò ¤ji{Ö l }± l{} }Ö ¦{ ¤ ¤i|}± | |o ¨lÒ i| Ò |Ó ¦pÖ uØ l{} }Ö ¬ ¥Ó¡ }oÒ ¨|¤Ó ¤ o }i¤o±| i Ò ¤ ¨¤Ó Ú l±Ó ioi {q i {jÖ o¦pÖ ·ì j¦qj¢j ¤ÚiÒl± |Ói Øu¨|Ó¥iÒi¥iÖ ¤ï §Ó ¤Ó¡ ¬ ¤ ¤ o i i §r}Ó Ò piii|l± §rÓ}± §piÒ ¤i|l¤|¤ ¦|}ol±¬p¥pi¡ij µ l± ¤Ú¤ ¥p|p± ¦pÖØu¥± ¨|Ó|¤«¥Ò± ¥Ò ¥Ó ¨Ò } i|{i }¨Ö } }± ¤ji{Ö iz §¤Ó i i¤ ¤ ¥pi§Ó i¡ ± ¤rÒ ¨ |Ó o l± ¤¬ Ú ¥Ò ii il{}}Ö§pØ p i«p¤Ú¦rÖ l±¬¨Ò}i|¥¥}Ò i|¤rÒ l± ¥Ò Ò oo¬ l±¨§r§Ó i {¤ ii ¤¬ ¤} i± |ur}Ó i ¥Ó¨Ò ·ìp k iii i iii i¡ oj ~o i irÒ§Ó i±|¤Ú ¥Ò¥Ó ¨Òu r p±}±¥oÒ |¬ iï l }Ó ¨ }¤Ú ip|} |Ói ¶ i{ l §rÓl± i ¤|«i¬Òo¨¦|¥pi¡i¨|Ó p± ¤rÒoÓ ¦iw¥§r}Ó ¤j }Ó op|p± u r¥{i }Ö } ¤rÒ }¤j¨}¤j |¡ i ¤¬
Ëipil± ¥Ò i i ¨ol± ¬}i|l l±Ò ÄojÅ ixpil± § ¥iÒ i¥iÒ o¥iÒ |¥iÒ ¥iÒ ¥iÒ ¥ Ò o¢j ¥i}Ò ±j¢ ¥¤Ò i}± | p| ± | }ii¤ o l¨± §rÓ§¨¤ï{ º´´ Ê
Ĝ1ě0Ğ3 ¥Ó|o iwi xl± §pi i ¥|o|Ó}¤j¤iÓiip±¬¥|o|Ó ¬ · pilr ¥i¬§rÓ§ }¤j¬oi ¤ïl¡{ip±§|i«§Ó Óio ¤rÒ §o ¦nl±q Ö ¥Ó i |Ó p± p¨|Ó ¤Ö Ò i p± ¤| Òp±l±§rÓ ¥}Òi«¨Ò¨|Ó±l±ip± ¥Ò¤iÓ ¥Òi±opo jo i}§rÓo |± §r¤Ó ol± ¥l¨|ÓÒ i¤j±|Ó i±o}¤j½} ip± }o ¥}¦Ò iwj ¨Ò ¬ Ó iÒ ¦iw§ rÓ ¤Ú¥
Ëi|il¡{¬iiÒ l±¨so¬ l lÓ lo i p i l¤Úil¡{p±¬¥|o}¤j¤iÓ l¨lll¡§p§¡Øuu iip± ¬¥|o|Ó}¤joi ¥ jo ¨¬ |Ó Ó ol~Ö Ó l±¥} ¤j¨Ó |Óp± ¬± l¡{ p¨|ÓÖ¤Òi §Ó ± ip± po lrÒ i i ¥ p± ¤| |¬o¬l {lÒ¤Ò§ÓloÒ¡l¡Òil¨ o ¤Ú¥
Ëi|il¡{p± ¬ }|¨ ¥|o} ¤j¤iÓ i i p± ¥¬ |o|Ó } ¤j ¸ìj¥kì¦jÌ } jm|¢ ì¦j ¤iÓi ¤¬ Ú ¤jp± ¤|ip|¤Úi¤j pi¤ï o¦{i joo¤x ¬§rÓil¡{ip±}¤o ¥Ói|Ó i} ° ¥}i {Ö}Ò |i |° p±¬±l¡{ ¤Ú } | ¨|ÓiÒ ~oi | ¤Ú¥
Ëi|il¡{p± ¬ l{} }¨Ö Ó Ò ¥|o} ¤j¤iÓ i i p±¥¬ |o|Ó } ¤j Äj}Ólo¥i§Ó¤Ò¡}¤jiÒ ¡} ¤iÓi¬¨Ò§rÒ¤jp± ¤|i ¥Ói ¤j¬iÒ~ol }¡ l¡{¬¤oso¬ ½¥Ò |Óp±¬ ± l¡{ ¨|Ó¥iÒ ¥¤Ò i¥¦Ò ¥Ò} ¥pÒ }¥¤Ò u« p ¦l ¤Ú ¥
iË | i¦|i± | ¥Òq¥Ò }Ö¥Ò x ¥¥ÒÅÒi¤Ò p± ¤Ú } }o ¬¤Ú¤js± ªi} }o §rÓ ¤rÒ }¡ ¤j¥}Ò ¤Ò |o ¥}Ò¦l}±¬ | l ·} ¦l¡o| lµ´} Ä}¤i} · }¦ qº}} ½ Ò}¤Úp±¬p±¬i± |¨Ó¨|Ó }p } µ¶}¤ u« pµ¹}q µ¼} }Ö¶µ o} } x¶¸}¶»p¥Ò}Å §± |ji
Ëi opi± ¨|Ó }Ò¨po
iË il{¡ §ÓlÒ o¦|±¥ lÒo|¥ Óp§Ó¨± ¦l¤i«¨|Ó¥Ó lÒ
iË | il{¡ iso¬ ¤ iÒ ± o¥ | p± o| ¥¦lso¬ pi o | §lÓ Ò oiÒ ¥Ó ± ¦l o ¤j|o ¥
iË | il{¡ ¥i¥¦{ p± ¤Ú¥
Ëi|il¡{p± ¬ §r¤Ó Ú ¥
Ëi|¤ i il|l±{¨|Ó
Ĝ1ě0ğ4 ¹ ì¥mñp¥Ó¥ì~²¥ì ·ìp ¦}Ô ¥Û ¡mm ll¬¡Ò ¹ ¶ì¥mñp¥Ó ¥ ¥|Ó } ¤|i« §~ r } po ¤rÒ Ò ¥Ò ¬ Ó o i ¤ ¥ i }¥~ ¨ u}Ó¡§uÒ ¤ïÓ ¨|Ó¥Öi ¤Úir¥po ¬o ¤Úii§Ó¡Ór ¤|«i± §Ó¤|i« ¤i| l Ò| ¤|i« ¨|Ó r o| or¬ ¥§Ó ¡Ópi ¤ioii ¤« i¥|oi ¨|¤Ó Ò jo¤Ò ¬ §Ó¡ uÒ ipoii¨§|Ó¤r ±§Ó |o¤Ò i¤Ò }Ò oªioØ ¤o lÓ¡ i
iË w } ¥|Ó z l{ iÒ ¤|i« ¤|«i~¤ ¡Ó¨|pÓ io¬ ¥|Ó i ipii§rlÓ ± |¡ ¤Ú Ò §uÒ ¬¤ Ú ll¨}~ or} ¥Ó Ó¡ o §rÓ ï iÒ oi¤rÒ ¸ìp ¦}Ô p{ ì¤rÒ r}¥ |Ó ¥¤lï o ¤lïo§rÓ}Òoª } l±o¤ i¥|o i¤Ò i ¬ ¨|Ó} p± ¥i¨||Ó o Øoi |iÓ ~Ól±¬o¬o ¶ìp ¦}Ô~s~ ¤rÒ}Ó¨Ó {i¥ |o iÒ ipirÒ } ¤Ö o±¤¬ |i« ¨|¤Ó « ¨|Ó Ö §¤Ó |«i
ËiØo
Ëi¡|
iË Óo
iË ±
ËiÒ ± §Ó pÓ¡ i o ¤i}l| ¤ ¤ jÓ ¤rÒ
Ëi¤j¥Ó orÒ
Ëi|§Ó¤pÓ¤pÓ rïjo|i¨Ó }Ó ¨Ó ¨Ó i {jo} Ö ij| ¤i§Ó Ò Ó ¤jÓ §p ¤ o ¤|i« Óp¡ i }§¤Ó jÓ ii o¬ r} ¤«~ol {lÒjo¬o¥|Ó ¥ ¥|Ó}r} ¹ì p¦}Ôp§~× ¤rÒ ¬o ¥|Ó¬ i~oi{Ó ¤¤lï o¤ ¤lïo§rÓ§l¤ ¤lïo§ii r ¤rÒ p| | ± | pi }i¤lï o }Òoª¤rÒ~¨~¤i jo¤Òo¬ iÒ Ó o¬ Ò¡¥|Ó ¤rÒ Ò ± Ó ojÓ ¬o¥|Ó ¤Ò Ó i¤Ó §Ó ¤|i« ¤ ¡Ó ¡Ò}|¤ ¹ ·ì~²¥ l± Ò Ä}± Å¤Ú l±¤iÒ~o¥¥ ¬ Ò |Óri}Ò o ª ¤ï ±§rÓ§i¤ po ¤ iÒ }± ¤ ¥¤ o ¤ }± ¤ ¬ ¥ ¥¥Ò ¤¬ §r ¬o¥|Ó}r} ¥¬o¥|Ó ¤¬ Ú ll ¤|p« {Ö ri¤Ò ¤ § ~¤Úïi¬|
105 นั้�น้ ั้มีคี วามีสำาำ คญ้ มีาก เนั้อ่ งจากมีชี าวต่า่ งประเทศ เป็นั้คาำ คล่อ้ งจองก้นั้คือ มู่ล้บทบรรพกิจั วาหนิติ์�ิ เข้า้ มีามีีบทบาทในั้การเผยแผ่ศาสำนั้า พระองค์มีี นกิ ร อกั ษรประโยค สีงั โยคพธิ าน ไวพจันพ์ จิ ัารณี์ พระราชดำำารวิ า่ “หากไทยไม่จ่ ัดั การศึกึ ษาใหร้ ง่ เรอื ง พิศึาล้การันติ์์ ท�้ง ๖ เล่่มีนั้ี�เป็นั้ห้นั้้งสำือที�ไดำ้ร้บ แล้ว้ จัะเสียี เปรยี บฝรงั� ” จงึ ทรงรบ้ สำง�้ ให้พ้ ระโห้ราธิบิ ดำี อิทธิิพล่จากจินั้ดำามีณีี มีีการข้ยายความีแล่ะยก แต่่งต่ำาราเรยี นั้ ห้นั้ง้ สำอื ไทยเล่่มีแรก คอื จัินดาม่ณีี ต่ว้ อยา่ งให้ม้ ีากข้�นึ ั้ มี่งดำ้านั้ภาษาเทา่ นั้น�้ ั้ จินั้ดำามีณีีเป็นั้แบบเรียนั้ท�ีแต่่งข้ึ�นั้เพ่อใช้ในั้ ๔.๓ แบบเรยี น การห้ด้ ำอา่ นั้ ห้ด้ ำเข้ยี นั้ โคล่ง ฉัน้ ั้ท์ กาพย์ กล่อนั้ เปน็ ั้ต่าำ ราเรยี นั้ทอี� ธิบิ ายล่ก้ ษณีะข้น�้ ั้ต่อนั้การเรยี นั้อยา่ ง เมีอ่ เรมิ� ีมีรี ะบบโรงเรยี นั้ วชิ าทสี� ำอนั้มีฆี ราวาสำ ล่ะเอยี ดำ มีเี นั้อื� ห้าเรอ่ งสำระแล่ะพยญ้ ชนั้ะข้องไทย เป็นั้ครูแทนั้พระสำงฆ์ เคร่องเล่่าเรียนั้จึงเริ�มีมีี อ้กข้รวธิ ิี วจีวภิ าค การแต่่งโคล่ง ฉั้นั้ท์ กาพย์ ห้นั้้งสำือแบบเรยี นั้มีากข้ึ�นั้ กล่อนั้ สำมีย้ แรก ๆ ต่ำาราทใี� ชเ้ รยี นั้ยง้ ไมีม่ ีกี ารพมิ ีพ์ ศิษย์จึงต่้องค้ดำล่อกจากครูห้รือห้าอ่านั้ไดำ้จากใบ สำมีเดำ็จพระเจ้าบรมีวงศ์เธิอ กรมีพระยา ล่านั้ห้รอื สำมี่ดำข้่อย นั้อกจากศึกษาต่าำ ราเรยี นั้แล่้ว ดำำารงราชานั้่ภาพไดำ้ร้บพระบรมีราชานั้่ญาต่ให้้แต่่ง ย้งมีีต่าำ ราพเิ ศษ ซึ่ง�ึ ให้ค้ วามีรู้สำาข้าวชิ าชพี เชน่ ั้ แบบเรียนเร็ว ข้ึ�นั้ใชแ้ ทนั้แบบเรียนั้ห้ล่วง ๖ เล่่มี ต่ำาราห้มีอดำู ต่าำ ราห้มีอยา ต่าำ ราวชิ าเล่ข้ โจทย์ แบบเรียนั้เร็วช่ดำนั้�ีมีี ๓ เล่่มี ใช้เวล่าเรียนั้ ๑ ปี ค้าข้าย ต่ำาราวิชาช่างทอง วชิ าเสำมีียนั้ ในั้ร้ชสำมี้ยพระบาทสำมีเดำ็จพระจ่ล่จอมีเกล่้า เจ้าอยูห่ ้ว้ รช้ กาล่ท�ี ๕ โปรดำเกล่้าฯ ให้้มีีโรงเรยี นั้ สำำาห้ร้บราษฎรข้�ึนั้เป็นั้แห้่งแรกคือ โรงเรียนั้ว้ดำ มีห้รรณีพารามี แล่ะโรงเรียนั้พระต่ำาห้นั้้กสำวนั้ กห่ ้ล่าบ โดำยโปรดำเกล่า้ ฯ ให้พ้ ระยาศรสี ำน่ ั้ทรโวห้าร (นั้อ้ ย อาจารยางกรู ) เป็นั้ผแู้ ต่่งแบบเรยี นั้ห้ล่วง ๖ เล่ม่ ี ใช้เวล่าเรยี นั้ ๓ ปี ต่ำาราเรยี นั้ชด่ ำนั้�ีมีชี อ่ เรยี ก
106 ถึึง ๑ ปีีครึ่ง�ึ ต่อ่ มามหี นัังสืือ แบบเรียี นใหม่่ ของ เด็ก้หญิิง และเด็ก้ชายม่ัก้ได้ฝีึก้งานบ้านงานเรีือน หรีือ เจ้้าพรึ่ะยาธรึ่รึ่มศัักดิ์�์มนัต่รึ่ี ผู้้แต่่งไดิ์้นัาำ มาทดิ์ลอง งานอาชีพต์าม่โอก้าส สือนักอ่ นัทโี� รึ่งเรึ่ยี นัสืต่รึ่จี ้ลุ นัาคกอ่ นั นัอกจ้ากวิช์ า ภาษาไทยแลว้ ิ ยังมีแบบเรึ่ยี นัเลข หนัา้ ทพ�ี ลเมอื ง ท�ังชายหนัุ่มและหญ์งสืาวิต่่างก็ไดิ์้เล่าเรึ่ียนัเขียนั ศัีลธรึ่รึ่ม วิ์ทยาศัาสืต่รึ่์ ปีรึ่ะวิัต่์ศัาสืต่รึ่์ ซึ่�งึ เปี็นั อา่ นัต่ามโอกาสืทต�ี ่นัไดิ์้รึ่บั ควิามสืาำ เรึ่็จ้ในัชีวิ์ต่จ้งึ วิ์ชาทใี� ช้เรึ่ียนักันัอย้แ่ ลว้ ิในัสืมัยนันั� ั อย้ท่ กี� ารึ่เต่์บโต่เปีน็ ั คนดี ม่ีวชิ ชา และม่ีฝีีม่ือ สืามารึ่ถึเปี็นักำาลงั หลกั ของครึ่อบครึ่วั ิต่อ่ ไปี จ้ดั ิ์ไดิ์้ ในั พ.ศั. ๒๔๘๑ ไดิ์ม้ หี นังั สือื แบบเรียี นเรีว็ ใหม่่ วิา่ เปีน็ ัการึ่วิดั ิ์ผู้ลรึ่ายบคุ คล โดิ์ยพ่อ แม่ ครึ่้ และ ของหลวิงดิ์รึุ่ณก์จ้วิ์ท้รึ่ และนัายฉัันัท์ ขาำ วิ์ไล ชมุ ชนั แสืดิ์งการึ่ยอมรึ่บั และชน่ ัชมควิามสืามารึ่ถึของ และ แบบเรึ่ียนัชุดิ์ บันไดก้้าวหน้า ของหลวิง บุคคลนัั�นั กีรึ่ต่์วิ์ทโยฬารึ่ (นัายก�ี กรีึ่ต่ว์ ิท์ โยฬารึ่) ปีจั ้จ้บุ นั ัไดิ์้ มกี ารึ่จ้ดั ิ์ทำาแบบเรึ่ยี นัใหเ้ หมาะสืมกบั สืภาพทอ้ งถึน์� ั การึ่ที�มีโรึ่งเรึ่ียนัสืาำ หรึ่ับรึ่าษฎรึ่ในัรึ่ัชสืมัย และกลุม่ ชาต่์พันัธุ์ท�ีพด้ ิ์ภาษาอน่ ัดิ์้วิย พรึ่ะบาทสืมเดิ์็จ้พรึ่ะจุ้ลจ้อมเกล้าเจ้้าอย่้หัวิ และ แบบเรึ่ยี นัหลวิง ๖ เลม่ จ้ึงทำาใหก้ ารึ่เลา่ เรึ่ียนัเขียนั คุณค่าของต่ำารึ่าเรึ่ียนัแต่่เดิ์์มเนั้นัเกี�ยวิกับ อ่านัหนัังสืือมีควิามสืาำ คัญและเปี็นักรึ่ะบวินัการึ่ที� ภ้ม์ปีัญญาของคนัไทยในัสืมัยนั�ันั ๆ และเนั้นัทาง ต่อ้ งวิดั ิ์ควิามสืามารึ่ถึอยา่ งจ้รึ่ง์ จ้งั โดิ์ยมกี ารึ่สือบไล่ ดิ์้านัจ้รึ่ย์ ธรึ่รึ่มมาก เนั่องจ้ากชว่ ิยขัดิ์เกลาอปุ ีนั์สืยั ครึ่ัง� แรึ่กเปีน็ ัการึ่สือบปีรึ่ะโยค ๑ แบบหลวิงต่าม ของผู้อ้ า่ นัใหล้ ะเอยี ดิ์ออ่ นั จ้าำ ไดิ์แ้ มน่ ัยาำ สืว่ ินัสืาำ นัวินั หนัังสืือไวพจนพ์ จิ ารีณ์์ พศิ าลก้ารีันต์์ ผู้้ที�สือบไล่ ภาษาและควิามปีรึ่ะณตี ่ในัการึ่เขยี นัแบบเรึ่ยี นัสืมยั ไดิ์ป้ ีรึ่ะโยค ๑ ไดิ์้รึ่ับปีรึ่ะกาศันัยี บัต่รึ่ ต่่อมาในัปีี กอ่ นั มีควิามเดิ์่นัชดั ิ์ คล้องจ้อง ไพเรึ่าะ ชวินั เดิ์ยี วิกนั ัมกี ารึ่สือบไลป่ ีรึ่ะโยค ๒ ปีรึ่ะกอบดิ์ว้ ิยการึ่ อ่านั ให้เกรึ่็ดิ์ควิามรึ่น้ ัอกเหนัอื จ้ากการึ่สือนัภาษา สือบ ๘ วิ์ชา คอื คนัไทยเชอ่ วิา่ หนังั สือื ต่าำ รึ่า หรึ่อื แบบเรึ่ยี นัเปีรึ่ยี บ เสืมอื นัเปีน็ ัครึ่้ ควิรึ่เคารึ่พ ไมเ่ ดิ์น์ ัขา้ ม หรึ่อื นัง�ั ทบั ๑. การึ่เขยี นั ทงั� การึ่เขยี นัหวิดั ิ์ และการึ่เขยี นั ต่วั ิบรึ่รึ่จ้ง ๕. การวัดั ผล ไล่หนังั สืือ ลบฉบับ ๒. การึ่เขียนัเรึ่ยี งควิาม การึ่เรึ่ียนัรึ่้ในัแบบวิ์ถึีไทยแต่่เดิ์์มเปี็นัไปีต่าม ๓. การึ่บรึ่รึ่ณาธก์ รึ่ณห์ นังั สือื จ้ากการึ่เขยี นัหวิดั ิ์ ธรึ่รึ่มชาต่ข์ องการึ่อบรึ่มเลย�ี งดิ์เ้ ดิ์ก็ ในัครึ่อบครึ่วั ิ ให้ เต่บ์ โต่ต่ามควิามหวิงั ของพอ่ แม่ คอื เปีน็ ัคนัดิ์มี ฝี ีมี อื สืามารึ่ถึชว่ ิยทาำ มาหากน์ ัใหม้ ฐี านัะมนั� ัคงต่อ่ ไปี ครึ่น�ั ั เม่ออายุล่วิงเข้าสื้่วิัยหนัุ่มสืาวิ ชายหนัุ่มไดิ์้บวิช เรึ่ียนัและไดิ์ม้ โี อกาสืฝีกึ การึ่งานัอาชีพต่า่ ง ๆ สื่วินั หญง์ สืาวิกไ็ ดิ์ฝ้ ีกึ งานัฝีมี อื งานับา้ นังานัเรึ่อื นั ชว่ ิย พอ่ แม่ทาำ งานั เชน่ ั ทาำ นัา ทำาไรึ่่ ทอผู้า้ อีกดิ์้วิย
Ĝ1ě0Ģ7 ¸ il| i¤ ¥i l ~i¡ }Ó o¥Ò ± ¥Ó po u }§Ó Ö }Ó q ¹ i¤jp| ¨|Ó q po ¤Ú iÒ¤ ¬o º i¥}oÒ i¥i¥i¨Ó j ¤ï}Ò ¤ }Ò¨ » l{}}Ö ¤ï ¶¹µ´¤x ¦i¤¤Ò ¨§Ó o ¼ i± u r r} r¨ iÒ ¤i¬i iq Ò ¡Ó ¬ ¨Ò¨|Ó¦l µ ¥¦l ¶ Ä ¤ï ¤¬ ¤¤¡Ó Ú ppÖ ¤j p¨|Ó i } ¥|o}xl¥Ó¡ ur i j oi||± §ÓÒiÒ §rÓ§il¤jÓ ri¨|Ó|Ó ¤iÒ io §Ó Ò ¦ ¢ ¢± º ¶ìì©Óp ¤iÒ¥Ó poÒ} ur¤|i« p}ÓoÒ o l± ¤ i| pi i ¤Ò ¤ }¥¦{ |oªpp± ¨|ÓÒ o¥ ¬¤ iÒ ¤Ò¤ ¦|l¬ ¡ §Ö lÓ | ¤j Ò ¤Ò Ò o Ò ¥Ópo|¤j¦|§rÓiÓ¡p¨}}o }Ò ¤Ú ll¥Ó l¡l pi¨¤~|p¤io¨Ò¤«} }Óq¬ ¨¤Ò oÒ ¡Ó ¨Ò¡Ó ¬o §|¬§ |¤ïsÒ ¤ p¤Ö j §Ó ~ Ó ± §Ó ¤ ¨¤Ú }Ó o ¥iÓ¨j§Ó~¡i}ÓoÒoi|j}Ò ¤ï¨Ò ~¡i± ¦¤ïp± Ò¨|lÓ Ò o|¥Ó i«| ¤j oÒ¥Ói«}Ò¤§Ò}Ò¨ ¤¬pi |Ó}¤o i¤ji«§Ó¤j}}Òo¬ r ¬ µ¨p~o r ¬» pÖ¤j§Ó ¤j¥Ói«Ò¨¨ÒÓiÒ o¤x i } ° ¥}i {Ö »¤¬ ¥Ó i«¤j Ò }§Òpp±¨|Ó ¨|iÓ Ò ~oi¤Ò¤jo¦{i |o po }Ó ¥§Ó|¥}Òpi}± o ¨Ò Ä
Í }¬ Ò o }Òli¡ «}Ò ¨¬ ¨|Ó }ÓopÖ ¬o §Ó po p¨|Ó Å }Ò ¥Ó i«¨¤Ò Ò oÒ ¨
Í ¤{¤ji¤« j i¤Ò¤¥¨|o¤|¥¤¬ ¨¤j ¥Ó Ò }¬ Ò i«}Ò ¨}Ò¥Ó Ò oÒ ¨}~¬ }± ¥¤}i
ͤ|«i¤¬ ji«¤j¨¤j¥ÓÒ }¬ Òi« ¥}o¬ ¥|Ó l iÖ l l¥ }Ò ¨}Ò ¥Ó¤Ò Ò oÒ¤¬ j¨¨Ò |Ó }Ó op }~ }Òoª §¤Ó jÒ i j¨}|¤{ Å i||Ó¨Òo ± §ÓÓ¡¤ Ò ¤j ¨|¥Ó }iq~¡i}Óop|p±¨|Ó¥Ò ± º ·ìr Äq Å~o }Ó ¥¤ l¬ ¤¡ j o¥Ò i|rjo Ö¥}Òl¤ï Ö¨|lÓ |¤jÒ¤ÒÒ oÒ¥Ó l¡po¨Ò¤oÒo§iÓr|p¬§pÒ i|r¥}Òoª
Ĝ1ě0ģ8 » ì§p¥ ¥Û ¦pÓ ¥ kÔ¢ ps¡ s §r r¡Ó¡Ói}i|±¤~ ¤ïopiii §| onÖ ¤¬ Ú l¡ r}¤rÒ i± ± ¨Ò ± ¤ o} Ö o r i¥r r o¡ i ¥l } ~i|}¡Ó Ó§¡ r rpi ~§r }Ò oªpo |Ö Ó i
iË
r ¥io¨}i} ¥}
Ò Ê ¤Ú ¤¬ ï o pr± u ¤rÒ i}Ò Ó¡ Î oi } i }¬§pp¤Ò¤Ò¨¡ÓÓ¡¬ Ø |ri¥ii¬ o
iË ipi
Ê ¥lr± u¤Ò i
iË w } ¥ i§lÓ ¤Ó¡ i¬ i ¨ii ¦l± §Ó i¤ ¤Ú llpol± lu l¡Ó or i¥i }Ò oªjj¤j} |Ó i joÒ ¥Ò onÖ ¥ iÓ ojoj ¤i iÒ p¬ ¤ pÓ¡ ionÖ ¡ ¤| ¡Ó §Ó¡ r r|o iÒ li¡ pÖ o l Ö i Ò o§irÓ | Ö l ¤ll¡ ¥iÒ o Ò l¤¡ Ú Ó¡ u l{ }Ò }¤oÓ p¬ }¥ ul{ }|r } Ò¥¨o ¹ii ¨|¥Ó iÒµiiÒ ¤¶ii ~Ò | · iiir lÓ¡ ¸ iil} i ¹ iiÓol {¥zp}§p ipip±§ÓÓ¡¤l¡Ó¥i¥Ó o ÒoÓoi{§Ó¡Ó¤¤ÚÓ¡¬l ¤|lÒ ¤j |¡ ¨¨|Ó ~i¡ }Óo¤j ¤j¨|Ó~i¡ ¤ ojÓll± §ÓÒ ¨|rÓ |¤p§¥}Ò Ó o Ó¡¤ÚÖ¬l~p¨|Ól± rÒ Äi¡ rÓ¡ lÅ ¥Òo¤§¡Ó r rØpp ¼ ìm¡|mÓjj ¦© ±lujoii¥~¨ i{¡{ijol{ } ·il l| lÓ¡ ¥lr± u}~ olÖ joi¤Ò ¤ §i rÒ o l §Ó ¤¡Ó ¤} ¦} ¤Úl| rr¥¤Ú l
Ê
Ĝ1ě0Ĥ9 i {¡ {i±lu i io¬ jo p|p± ¨|ÓÒo¥Ò± iÒop±po}Ò ii¥~¨l ii¬o §pljo¤¡Ó
iË
Ò i ii i ¼ ·ì{ Ò o¤|i ii ¤Ò ¤ l{ i¤Ò ¤ ¥~ ¨ ¤ï opir } ¤Ú s¬o¤Úii|± ¤r}¬| z ¡ iÖ o|o i¥oÒ jo¤¡Ó Ò ¤ po i ¨|Ó¥iÒ ¤ ¤{ iÒ¡Ò iil l ¥Òo}rÒ or} |o¤rÒ §~ z ¨ ï §o l¥uØ ul lÓ¡ ll| ¥Òo ¤Ú·rÒ olx r t ¥ l~¬ ±§Ó ll¤}¦}Òo i |° pØ q ¤} |r l¨|Ó ooi ¦ ¥Òojor}¤Ú i¤Ò¤¥~¨¤Úii¬ ¹rÒo¤ iÒ¤up ¦|p| §Ó¤|i« ¥i¤i|~o ¨Ò¥iipi~r}p±ojoÓ¡¤ µ¸ Ê ¤Ú¬}ÓoÒ¡§llÓ lo¥i ¥Ó¡ ¤Ú i¤Ò ¤ ¬ iÖ r} ¤ o|¡joÒ¥Ò }Ò¤ï ¤}¦}j¤Ú ¥|Ó ¥ ¦|r } ¤Ú ¡ iÖ o Ò po ¨¬ ± i p¤Ö ï
i} ¤Ú Ö ¼ ¶ìm|¡ ¥¤ï Ò o¤jÓ Ò¡ ± o }Ó o¤ Ó¡ o~i¡ ii ¥~ ¨ i i¤¬ |Ò r| o| ¥i¨Ó juØ ¤ï ij l l §i¤Ó l{ } | Ó l{ ¤ï opiÒ ¥Ò jo}¤o}Óoi uØ pio¬ ¥|Ó |Ó ¤Ú ll¡ ¥il{ ¬ ±lu §~ i o¬ }¤op~o º´Êi«Ò o¤jÓ ¡Ò Øpq l li}u ס l¡Ó { Ó¡ j¬ |l{ jÓ lÒ s§{iÓ¥ÒorÒo p~i¡ |¡ ¬ ~ Ò ¤Ú l¨|Ò l{ i i l¤Ú ½ rÒo § ¹ rÒo ¥i l o¬ ¤¬ « ¤|Ò r| §iiÒ l ¥i¤i|~o ¹´ Ê ¤Ú¬ Ö¤}¦}j} lj ¬ ¤ lj §¬ l i± o ±| ¥¤¬ ¤ï ~o§¸rÒo o o ¤¬ ÚoÓ ¥o± i ¤Ó¡ ¤ l ½´Ê ¤Ú ¬ Ò oiÒ Ó i¡ } |¨|}Ó Ò ¤ï l i¤ ¥± o§Ó }Óo|¡¥}Ò ¨ ± ¤«pii
Ëi
¤Óij| ¤i ii ¤Ò ¤ ¥~ ¨ l ¤|Ò r| §pl§Ó ¤|Ò {}i { §¤ï ol Ö Ò o¡Ó i ¤¡Ó l¡ ¬ ¤ |Ò l} oi jÓ i l ¤Úi{}joÖ Ö¤liÒo i|Óoii j¡Ó¤o uo l¡ Ò o¬o¤«¨|pÓ ii}Ò oª¤rÒi ¥rpo ¨|Ó iÒ §Ó ¥ ¨Ól¡ §i¥|ol¤l}Òl¡ }}~i¡ i¤¤ §¬ rÓ§i ¤ï opi¤Ó¡ p ± Ó l¡ ~¤Ú Ò ¤j ¤ ¤j§rÓ ±o¬ |o¤Ú l l¨|Ó |Ó i}Ò o ¨Ò o lp¡ o l± Ö l± lÓ oposo¬ ¡¤Ó }Óo~ ¤o¤i}ÖÒo§iÓr| ¤
Ĝ1Ĝ1ě0 ¤{§~r}}o¥}Ò¤«ip¤}¦} ¤ }¤o¤i} i|°¤}|¨|Ó |ol± §i¤Ò¤i|¥ii±o§ i¬ ÒÄ ll| ¤ Å r}p± ¤rÒ i¨Òi§|Ó Ò¨Òi i¤Ò¤¥~¨¨|Ó§rÓ¤oi ir}¥ |Ó |± ¨ Ò op± ¤Ò ¥}Ò i
iË l| ¨Ó i ¤« ¨|pÓ i joÓ¡ po ¤Ú io¬ iii¤} i
iË l| pi l± i ¤o ir¥ §Ó w } i
iË
¥iÒ i l| ¬ o i i i¤ lÖ u ip|ii¤Ò¤|oiÒ±§Ó l{ ¦ilÖ §o } Ó¡¤¤jÓ §pÄiÅ¥ÄxÅjo~r } § ¶¸»µÒ |Ó¤ïo}¥Ö oÒ Ò oi¥ ~ z ¨¤Ó¡ po ¤i| l±i §i }¥Ö oÒ p} §pÒ i {o jop} §p i } oz ¬ rlÖ Ó o¨Ó ¨|¥Ó iÒ li¤ §plÓ¡ l lp± ¥i ¥~¤ ii¬ iol{ lÒ ± §r§Ó lÓ¡i l}o§p l§p } ¬¥}i}Ò o}Ò ¨ ipi o } ¨|ÓiÒ~oi ¼ ¸ìÙvv l|lÓ ¥il| s¬o lo §ii ¥~ ¨ i¤ ¤Ó¡ Ó p} §¨Ò Ó Ò oÒ §p r l¡Ó ¤¬ iÒ r o so¬ ¤rï ¦o¥ op¤ïo ll|¥¡Øuu¨ lÖÒor|¤pÒor} lli |Óii ¶¹·¸ Ò i {i ii¨|Ó¥iÒµli¡ Ö¶rii i ¥~ ¨ ¹i¨|¥Ó iÒ µ¤Ú i l{ ¥r r ·li¡Ó l¤r¬ ru iÒ¤ ssi{ ¶ ¤Úi §iw} ¸ ~i¤Ò¤ii|±¤ ~Ò|z¥ |Ó }Òoª·§Ó r } p± ¹Ò oii i z r lÓ¡¥
iË w} p r±u¸¤Úi ºÒoiii ¥r r i ¹¤Ú iiÓ o¤ ipir lÓ¡ iÒ¤j¤ l{ ¥zp}§p ¤j¥ ii¥~¨ o ¤r¬ Øpp i¥i± ¤¥l||Ó ¦oii~Ò |rr ¬¤rÒ ¦}Ö rlÓ¡¬¤Úi§rÓ ll±o~ol ¤¬ rï ¦oi |o|¥pi ¨i ¤¬¥oor } ¥o l¨Ò o¤ | i ¦liiÒ Ó oi¥ii ¨Ó iÒ ll±o ~o l{ lÒ joii ¥~ ¨ i|i}ÒÓ¡Îoi} }|p Ò o¬ §|¬ l± §r§Ó iÓ i i ¤ï o
Ê iÓ i¤ ¤rÒ o|i¨§Ó }o ii¨p¨|Ó¨Ò¥iipi~r} ¥ o± ¥ii i¨Ó p|¨|Ó Ò¤Ú o¦rÖ¥iÒr} ¨} l l¡Ó ¬ Öii io|Ó |} ¥i ¨Ói |Ó ¤} }¢¥ ¥~ ¥ñ po l¥z ¨¤Ò µº ii¥~¨porÒ§ÓÓ¤¡ }iÒ ¥ll¨¤Ò ¶¶
111 บรรณานุกุ รม ประเสรฐิ ณ นคร. กลเลขแบบฝึกึ หัดั การคูณู และการหัาร. กรงุ เทพฯ; ๒๕๓๓. (เอกสารลายมือื เขียี น) (ไมืไ่ ด้ตีพิมืพ์) ประเสรฐิ อกั ษรนิติ�, หลวง. (แพ ตาละลกั ษมืณ)์ , เรยี บเรียง. โบราณศึึกษา. ธนบุรี : โรงเรียนการช่่าง วฑุ ฒิิศึึกษา; ๒๕๐๒. (อนุสรณง์ านพระราช่ทานเพลงิ ศึพ นางพวงเพ็ช่ร์ เอี�ยมืสกลุ ณ เมืรุวดั มืกุฏกษัตรยิ ารามื. วันที� ๑๙ พฤศึจิิกายน ๒๕๐๒). ประเสรฐิ อักษร (นามืแฝง). นุรางกุโรวาท (คูาำ กลอนุ). มื.ป.ท. : โรงพมิ ืพ์ศึุภการจิำารูญ, รัตนโกสนิ ทร์ ศึก ๑๒๙. ศึรีสุนทรโวหาร, พระยา. (น้อย อาจิารยางกูร). มลู บทบรรพกจิ . พระนคร : ศึลิ ปบรรณาคาร; ๒๕๐๑. ศึลิ ปากร, กรมื. ประถม ก กา หััดอา่ นุ : แบบเรียนุหันุังสืือไทย. พระนคร : ศึิลปบรรณาคาร; ๒๕๐๖. สมุ ืน อมืรวิวัฒิน์. สืมบตั ิทิ ิพยข์ องการศึึกษาไทย. กรุงเทพฯ : สำานักพิมืพ์จิฬุ าลงกรณ์มืหาวิทยาลยั ; ๒๕๓๓. สมุ ืน อมืรววิ ฒั ิน์ และคณะ. การอบรมเลย�ี งดเู ดก็ ติามวถิ ชี ีวี ติ ิไทย. กรงุ เทพฯ : สาำ นกั พมิ ืพ์ จิฬุ าลงกรณ์ มืหาวทิ ยาลยั ; ๒๕๓๔. (โครงการเผยแพรผ่ ลงานวจิ ิยั ฝา่ ยวจิ ิยั จิฬุ าลงกรณม์ ืหาวทิ ยาลยั ). . คูวามคูดิ และภููมิปัญญาไทย : ดา้ นุการศึกึ ษา = Thai Wisdom in Education. กรงุ เทพฯ : คณะครศุ ึาสตร์ จิฬุ าลงกรณม์ ืหาวทิ ยาลยั ; ๒๕๓๔. (โครงการวจิ ิยั เฉลมิ ืฉลอง สมืเดจ็ ิพระเทพรตั นราช่สดุ าฯ สยามืบรมืราช่กมุ ืารี ทรงเจิรญิ พระช่นมืายคุ รบ ๓๖ พรรษา). เสฐียรโกเศึศึ. ชีวี ติ ิชีาวไทยสืมยั กอ่ นุ. พระนคร : ราช่บณั ฑติ ยสถาน; ๒๕๑๐.
Search
Read the Text Version
- 1 - 32
Pages:
