ĜĜĝ
113 กญั ชงและกัญชา ดร.วีีระชยั ณ นคร ผู้�้เขีียน ส่วีนเด็กเล็ก กัญชงแลูะกัญช�เป็นพื่้ชลู้มลูุก ทั่�มี ีอ�ยปุ เี ดั้ียว มีลูกั ษณะเปน็ พื่มุ่ สู้ง ประม�ณ ๑-๓ เมตร ปลูกู ไดั้ใ้ นดั้นิ ทั่กุ ชนดิ ั้ อยู่คู่กับมนุษย์ม�น�นหลู�ยพื่ันปี เดั้ิม ขนึ� อยใู่ นเขตอบอนุ่ ของทั่วปี เอเชยี บรเิ วณ แควน้ มองโกเลูยี ในประเทั่ศไทั่ย ช�วไทั่ยภูเข� ปลูกู กญั ชงกนั ทั่วั� ไป เพื่อ่ น�ำ เส้น้ ใยม�ทั่�ำ เปน็ เส้อ�้ ผ้�้ ต�มวฒั นธรรมดั้งั� เดั้มิ โดั้ย น�ำ เมลูด็ ั้ม�จ�กประเทั่ศจนี กัญชงเป็นพื่้ชทั่�ีใชป้ ระโยชน์ไดั้ท้ ัุ่กส้่วน ทั่ง�ั แกนตน้ เปลูอ้ กตน้ ใบ ชอ่ ดั้อก แลูะเมลู็ดั้ มอี �ยสุ ้�นั เพื่ยี ง ๑๕๐-๑๘๐ วัน ปลููกไดั้้ปีลูะ ๒ ครั�ง น�ำ ม�ใชท้ ั่�ำ เปน็ เครอ้� งนงุ่ หม่ กระดั้�ษ อ�ห�ร เครอ้� งส้�ำ อ�ง ผ้ลูติ ภัณฑเ์ ส้ริมอ�ห�ร ใช้เปน็ วัตถุุดั้ิบส้ำ�หรับโรงง�นอุตส้�หกรรมทั่ี�เป็นมิตรต่อส้�ิงแวดั้ลู้อม เป็นพื่ลูังง�น ทั่ดั้แทั่น แลูะย�รกั ษ�โรค กญั ชงจึงเป็นพื่้ชเศรษฐกิจทั่สี� ้�ำ คญั ชนดิ ั้หนึ�ง
Ĝ1Ĝ1ğ4 iur¥Ò¤jÓ¤¨¤¬ÓÊ¥Ó xÒ pi¤¤| rÓi¡ iur¤Ú¥o¤i« ª¤¬ §rÓ¤Ú ¥§rÓ¤ ¨Ó§riÓ u r¤Ú Ò§}± r| ¥}Ò o iu ro¥iur¤|xp| §¤Ó Úr¬| iv § ¶¹º¶ x¤«l±lujoriuro ¨|Ó¥iÓ¨j ivÒ §iÓ uro¤Úr¤xip r| §Ò Ò ri¥¤ir ~¡i¤¬§rÓ¦rÖpi¤Ó§ }Ò§ ¶¹º· u}§Ó i¡ ¤¬ §r¤Ó Ó §¥i}Ó §¥¤|« ¨|Ó i¤Ó rÒ |i¤pi ± ¨± ¤Ú Ó }± }Ò oª¤¬ Ú }¨|Ó i¨¨Ò |Ó ill Ò iur u}§Ó¡i¤¬§rÓ¤Úi¦l§rÓ§iÎoi±|¦l ¤ o}Ó¥}Ò §Ò¡ ill jox r¨¡¤ji¡ iuro¤¬ ± ¤i¤Ú ¤Ó}z ¬ |i
Ĝ1Ĝ1Ġ5 Ó ¥}j¬ jp iu ro¥iu r¤Ú r ¤¬ iÒ ¥iÒ Ê¥Ó }o ¥}Ò Ö¤¬ Óp¡ ii¤ ¡i §¤¨iuro¤Úr¬¡i}zjoi Òr} ÖÓo¤¬§rÓ ¤Ó§~i¤Ú¤Ó ¥}Ò¤¬opiiuro¬¡i¤¬§rÓ¤Ó§¥iur¬¤Ú¤}| i {§¬ i¤Ó l oi ipi§ip± ¥ix ¨po p| r o ¶r| ¤Ú r ¤}| ¤¬¹§ruu} ¤}| ¶¹·½ ÄiuroÅ ¤Úl±Ö§Ò piÒo±iol{iiÎoi¥ ¤}| io} §rÒ oÒ o ¶¹¶º ¶¹·¼§r¤Ó Ú l± ¤i¤ï¥iri¬ Òr} Ö oÓ ¡i|§rÓ¤Ó§¤ iiu ro¥¤Úr ¤}| r¬ Ó i¡ } ¤ iiu r±§Ó ï l¨|rÓ | ¤p|i§i o ¥i¤}| iu ro¤Ú r §¬ rÓ ¦r¨Ö |Ó i Ò o ¥i}Ó ¤ i}Ó §rÒ |i¥¤|« io wpir }¤ oµ¹´ µ¼´¡i¨|Ó Ê ¶lo±§rÓ± ¤Ú ¤l¬ oÒ oÒ i|¤l¬ o± o} { y¤Ö §r¤Ó Ú } ~| jo¦oo} i ¬rÒi¬o¥|Ó ¤Úoo|¥ }|p§rÓ±i¦l¬¤i¬i r| po¤Ú r¤xip¬ ±lu r| ¬o jo¦i
Ĝ1Ĝ1ġ6 ¥o¡i}Óiuro ¬ #AMDG@PC'LBSQRPGCQ*GKGRCB SQRP?JG? iur~¬i±¤|o}iojo¤¤r ¥ip Ö¬¨§¤j} ¡Ö¡}jo¤¤rp~o¦|¤s ¥¡Ò¤i§ ¥sÉi }Òpo¥Ò ip¨o ¦¤}¤¥i ¥¤i §}Óiu rpo¤Ú r¬ i¡ Ò o ¥Ò ¬¦i Øpp i}Ö~¥il¥}i}ÒoÒoiuroiiur¨|Ó|Ó ¤l¦¦¬ ¦|iu r THC'9 RCRP?FWBPMA?LL?@GLMJ¬±§Ó ¤¥ ¤}| Òiu ro CBDA?LL?@GBGMJ¨¬ Ò±§Ó ¤¥¨¤Ò Ú ¤}| o ¶r| ¤Ú } i ¦ljoiÒ oÒ o¨|Ó ¤Ú }¬ Ó oijo}| }Òo¤i±§Ó l¡o §¤¨¥}¤Ò | ii u ro¥iu r¨§Ó llo¤Ú i| iv po¨Òi¡iÒo¤É|¤¤r¬¨ ¥¨Òiip±§Ó¨ÒjÓ¡|Ó i}Ò oª§r ~o r| ¥Ö ¤ll ii¡ ¤¬ §¨Ó |Ó } o¡ ¥| ¬ | jÓ¡Ò§uÒ¨|Ó pii lÓ¦|}± oriop ¥¤l¦¦i
Ĝ1Ĝ1Ģ7 ¡ipi}Òo¤s¬o¡Ò¤Úp±i ¥}ÒÒ§uÒ¤Ú¤l¦¦i¡i§¦o¤ }Óo§rÓ i{Ö¬¥ssÓ¤i¨ ¨Ò¤±¡i¤¬ilÓ¤}Ó p o¡ ii o r| ¥Ö jÓ ¡ li¨« ¤Ò i ¥|Ó jo¤¨ ¦|¤qÒoo¬ o¨Ò jÓ ¡ |Ó ¤x}¤Ö ¬§rÓii}| §p§io ¶¹º¶ x¨¤«l±lujoriuro ¨|Óiruu} ¤}| ¶¹º¶Ò§Óiuro¤Úr¤xipr| §ÒÒ ri¥¤ir ~i¡ iuro¤¬ §rÓ¦rÖpi¤Ó§}Ò§ ¶¹º· u}§Ó¡i¤¬ §rÓ ¤Ó§¥i}Ó §¥¤«|¨|Ói¤Ó i§rÓ¦rÖpirÒ |i §l}¤¨pj|¥l ir ij pi §rÓ r ¤Ó §¥ ¤ï i| |i ÒÓo¬|¥¨Ó¤¬j iurop¤Úrr| o¬ ¬ ~¥i¨Ó j Øujo¤¨|Ó ¦|p±¨|Ó§Ó¥iÒ¤¤¬ jÒo ¤¤Úr¬ §rÓ ¦rÖ¨|Ói Òi¡ ¨|Ó lo }ÒÊ §rÓ Ó¨}Ò Ó o|¥¡ i ij ¨|Ó| §¡ ijo¤¨¥Ó ¥}Ò ~¡is± ¨|Ó§¬¤|po rÒ |i}|¨Ó±Í¥rÒ i| jo¤ ¨|Ó ioo¬ |Ó i¤i« ¤i¬}Óiuro¤¬ ± §rÓ¦rÖ
Ĝ1Ĝ1ģ8 Ó¥}¬j§~ ¶ 첦m¥Û po ¤Ú r ¬ i i¡ i ¥Ò Ò¡ ¬ ¦i¦| ÄiurÅ ¤Úl±¤i¤|¬pi r¬u¬¥}i}Òoii¨i ¤rÒ ¤| %?LH? )?LAF? r¤ojo iu riu rp ¬ ¨l ¤rÓ p r ¤| ± r r| §r¤Ó ¥§r¤Ó Ú ¤Ó §~i ¥¥Ò Òoi¤¬ o¥ÒÒ o Ò o¥Ò }o ¥}Ò Ê¥Ó pi %?LH? )?LAF? ¤| ¥¬ ¨+?PGFS?L? po Ó¡ ± |oi¡ ip Ö ¤¬ j}¡ Ö }¡ !?LL?@GQ¬ ¨.MR %P?QQ F?LE (MGLR jo¡ l¤¤r } i¤q o§}Ó ¥¤Ò¡ i 5CCB &CP@Ö ¥o § ¥sÉi }Ò¥Òip¨o ÄiuroÅ ¤Úl±Ö§Ò¬§rÓ¤ii ¤¤j}Ò jo¦i§ ¦ ¤}¤ ¤q§¤¨¨Ò iwl± § o r¬ ¥i ¥¤i §}sÓ o¬ ¡ i¥ {¨¥Ó oÒ ¤¨q r¬ i} Ö r¬ ¤j}Ó ¥ §i¤Ó l oi ¤¤r iu r ¤ o¦| p | p ¦}¦i¤
Ĝ1Ĝ1Ĥ9 ¤Ò ¥i ¶¸½µ¥ o ¶¹´· · ì¦pÓ j² ¥} ¦jjq ס §o ¤ orïiur!?LL?@GQQ?RGT?* iuro¥iur¤Úr|o¤|¬j¡Ò§ ¤o}¤| ¥|oÒiuro¤Úrï§Ò¬i ¤j}Ò jo ¤¤r ¥ Ê ¤iio ¶¹´· rïujo xÒip Ö¤Ú¤{iÓ oÒ¡ o iuro¤rÒ iu ro¬ ¨o¬ oÒ op }iojo ¤¤r ¦|¤q§¤p o .??LE 1F?L +?C &MLE 1ML &CKN ¤{¥lÓo¦i¤ Øpp l¤ 'LBG?L&CKN 'LBSQRPG?J&CKN¬¨ o¦i¤ ipi o ¥¬ lr¤ ¥Ö ¤ro ¤j ixl± Ò ÄiurÅ Òi|¤Ú jo¤ ¤| ¤| r ï oi}Ö Äi rÅ¥}Ò¦{ iw§o }± ¤| i l !?LL?@GQQ?RGT?* ¦~{Ö ¦|¤|«p i i x o|Ó si¦{ |±or oÖ ¤Úq¬Ö jor .?J?CM@MR?LW¬ §r ¬ o¦i¤ lo¥i§ ¶¸º´ ¥l±oiw§ i|Ó r Ò si¤ jor ¦{NJ?LR ru u} i r ¶¸»»¥}Ò o pi DMQQGJ¤jo¤sÖ ro¤{¡ ¤«| §ruu}¬¤i¬i¤}|i|¤Ú ¥¤Ó§ ¦|¤qj¥j}Ò§ iuro| l±Ò ÄiurÅ ¤Úl± ¬§rÓ¬¨ RPGAFMKCpisi¤i r~ ¥§rÓ§ori }p¥l |Ö A?LL?@GLMGB ¬ o ¥Òoi±¤|iu ro¥iur§¥lÓo¦i¤¤|¡Ò§¤ppØ p l ¤o¦i¤
Ĝ1ĝ2ě0 lo}ilÓ oÒ¡ l { } ¤ rÒ ¤| i ¬ §Ò¡ iu ro¥iu r§pØ p ¤Ú i x ¤¬ ¤} ¬ r| ¤pÒ iu ro¥iu rlÒ¡ iÒ¡ Ö}o¥}Ò ¦{ ¦l¨ ¦r,GIMJ?G'T? LMTGAF4?TGJMTi i}¥Ö i r i r ¨¥Ò r r ¤s l µ¼¼» µ½¸· s¬o¤Ú¡Ó¤r¬ru¬r¬¤oo|Óii AB }r¤i}jo¦i ¨|ÓxÒiuro }Ò osi¤ joiuro¥iur ¥ pi ¥iu ri¡ i §o¦i¤ }o ¥}Ò { 4J?BGKGP MXSIMT SJE?PG?L A?BCKWMD1AGCLAC º ¹´´Ê iÒ Ó ¥pØ p o i¡ ¬ +A.?PRJ?LB!?LL?@GQ?LB!?LL?@GLMGB0C Ò}¡ ¥¦{|o ¤| QC?PAF2018 ¦|¬¨iip Öjoiuro¥ ¤ oo ª¥}Ò¬ ~ip¨¨|Ó iur}r}p¨pi¥Òoi±¤|¨|Ó¨Ò Ò oiÓ ojo¥|¤« ¬ ¦ii|« Ó
Ê jo ¨iii ¤± i jo¤|« ¦| Ö¬ ±¨i¡ §¬} ÒoªiÓ~¬ x ¥} pÖ ± ii¡ iii¥}i}Ò Ó i ± ¤|« ¨i¡ §¥oÒ ¬ §Ò¡ Ò iu ro ¡Í¬i¤Ú poip¨|Ó ¥iu rpo ¥Ò ¨¤i i ¥}¦Ò { ¥|Ó o¬ ¥|Ó ¤¬ ¬ ¨r il« Ò } §Ó¤jÓi o¬ ¥|Ó§Ò oi l|¤ i Ö¥ o Ö§Ó}oil}Óoi§rÓ ¦rÖ ¤rÒ §r¤Ó Ó §§r¤Ó ¤Ú i ¦l po ± §Ó § Ö Òª¤¬ jÒoi §¤p| iu ro¥iu r§¤Ó Ú r¤xip±lur|¬o ¤rÒ x¤i ¤}¤ ¥l|oip u }§Ó i¡ §| } i¨|Ó ¤¬ opil { } ¤ iiÒ l ¤Ó §¬ l { o¡ {i§rÓ¤i¡ ~± ¨~i ± ¤Ó ¬¤ iÒ Ó§iu ro±¤ri iÓ iu rojoiÒ r} Ö ÓoÒ¡Ó ¥Ò§Ò ii| ¤l¬o§rÓ}Ò oª¥i}Ó ±¤¥Òpo|¤ro§Ò §rÓ± i|¥qlÓ¤«|¤Ú
121 เย่อื และใย ประโยชน์ในทางอตุ สาหกรรมของกญั ชง ใบและกิง่ ก้าน เมลด็ เชือกและด้าย ผลติ ภัณฑ์เสอื้ ผา้ วสั ดกุ อ่ สร้าง กระดาษและกลอ่ งบรรจภุ ณั ฑ์ เฟอร์นเิ จอร์ ผลติ ภณั ฑ์ที่เกี่ยวกับไฟฟ้า ชิ้นสว่ นรถยนต์ สี กาว และวสั ดุอดุ รูรัว่ ซัมึ พืลาสติกและพือลเิ มอร์ นา้� มันและนา้� มนั หล่อลนื่ วัตถสุ �าหรบั ใชเ้ ป็นพืลังงาน ป๋ยุ อนิ ทรีย์ อาหารท้ังขึ้องมนษุ ยแ์ ละสตั ว์ อาหารคนและสตั วท์ ใี่ หโ้ ปรตนี วติ ามนิ และนา�้ มนั และการแพืทยใ์ นอนาคตอยา่ งชดั เจน ดงั จะเหน็ ได้ ในปริมาณสูง โดยนา� ไปผลิตเป็นนา�้ มันประกอบ จากกญั ชงและกญั ชามสี ารประกอบทนี่ กั วทิ ยาศาสตร์ อาหาร รวมทงั้ เปน็ สว่ นผสมในสบู่ เคร่องสา� อาง ค้นพืบแล้วกว่า ๔๒๐ ชนิด เป็นสารประกอบ และยารกั ษาโรคได้หลายชนิด นอกจากน้ียงั เป็น จ�าพืวกแคนนาบินอยด์ท่ีมีองค์ประกอบหรือสูตร พืชื พืลงั งาน เนอ่ งจากนา�้ มนั กญั ชงมปี รมิ าณซัลั เฟอร์ โมเลกุลชัดเจนแลว้ มากกวา่ ๑๐๐ ชนิด และยงั มี นอ้ ยกวา่ น�้ามนั ธรรมชาติ จงึ เป็นพืลังงานสะอาด อกี หลายชนดิ ทอี่ ยรู่ ะหวา่ งการตรวจสอบ ซัง่ึ อาจเปน็ ที่ช่วยลดปริมาณคาร์บอนในอากาศทา� ให้ช่วยลด ประโยชนอ์ ยา่ งยง่ิ ในทางการแพืทยต์ อ่ ไปในอนาคต โลกร้อน ตลอดจนเปน็ พืลงั งานหมนุ เวยี นทสี่ รา้ ง ทา� ใหม้ คี วามตอ้ งการศกึ ษาและใชป้ ระโยชนเ์ พืม่ิ ขึ้นึ้ ขึ้น้ึ ใหมไ่ ดด้ ว้ ย ในอนาคตผลผลติ จากกญั ชงและ ปจั จบุ นั มกี ารเรยี กรอ้ งหรอื ขึ้ออนญุ าตใหม้ กี ารปลกู กัญชาจะมีความสา� คัญเพื่ิมขึ้้ึนและเป็นท่ีต้องการ เป็นธุรกิจเสรีมากขึ้้ึนในหลายประเทศ รวมท้ัง ขึ้องตลาดโลก ประเทศไทย ผู้ใช้ประโยชน์จากกัญชงและกัญชาในทาง ๒.๑ สารประกอบทางเคมีในกัญชง อตุ สาหกรรมเพือื่ เปน็ ใยถกั ทอ เยอื่ กระดาษ หรอื และกัญชา ใช้เสพื มีประมาณกวา่ ๓๐๐ ล้านคนทวั่ โลก สง่ ผลถงึ ความตอ้ งการขึ้ยายฐานธรุ กจิ ดา้ นการเกษตร กญั ชงและกญั ชามสี ารประกอบแคนนาบนิ อยด์ ทมี่ ฤี ทธต�ิ อ่ จติ และประสาท โดยมีแคนนาบินอยด์
122 มากกวา่ ๑๐๐ ชีนดิ ซึ่ง่� ∆9-tetrahydrocannabinol ตอ่ มาในเดอื นกนั ยายนพ.ศ.๒๕๖๑ สา� นกั งาน หรอื THC แลุ่ะ canabidiol หรอื CBD เปน็ ชีนดิ ที่ี� ปราบปรามยาเสพติด (Drug Enforcement ศก่ ษากนั มาก Administration : DEA) ของสหรัฐอเมริกา ได้ ประกาศให้ยา Epidiolex ออกจากบัญชีีตัวยา ๑) สาร THC ควบคมุ เปน็ พเิ ศษมาเปน็ ตวั ยาควบคมุ ปกติ จดั อย่ สาร THC มมี ากในกัญชีา มีผิลุ่โดยตรงต่อ ในกลุ่มุ่ ตวั ยาที่มี� อี นั ตรายนอ้ ยที่สี� ดุ ซึ่ง�่ มขี อ้ ที่ดี� มี าก ระบบประสาที่ของมนษุ ยแ์ ลุ่ะมคี วามสามารถพเิ ศษ คอื เมอ่ CBD ไมม่ ฤี ที่ธิ์เ�ิ สพตดิ จ่งสามารถใชีเ้ ป็น ในการเขา้ สร่ า่ งกายมนษุ ยไ์ ดโ้ ดยงา่ ย เมอ�ื มนษุ ยเ์ สพ ยารักษาโรคในเด็กที่�ีมีความผิิดปกติที่างสมองได้ ควนั กญั ชีาเขา้ ปอด สารในควนั จะสามารถซึ่ม่ เขา้ ส่ ปัจจุบันมีการพัฒนาเป็นตัวยาแลุ่ะผิลุ่ิตภััณฑ์์ที่ี� กระแสเลุ่อื ดไดโ้ ดยตรงอยา่ งรวดเรว็ มรี ายงานจาก ที่ันสมยั หลุ่ายร่ปแบบ ที่�งั ที่�เี ป็นนา� น�ามันใชี้หยด การวิจัยของประเที่ศออสเตรเลุ่ียว่า ร้อยลุ่ะ ๙๕ ใตล้ ุ่น�ิ สเปรย์ แลุ่ะสารระเหย ฯลุ่ฯ อยา่ งไรกต็ าม ของสาร THC สามารถด่ดซึ่ม่ เข้าส่รา่ งกายมนุษย์ สา� นักงานปราบปรามยาเสพติดของสหรัฐอเมริกา หลุ่ังจากที่ี�ส่ดควันกัญชีาผิ่านเข้าไปในหลุ่อดลุ่ม ยงั ถอื วา่ กญั ชีาเปน็ พชื ีเสพตดิ รา้ ยแรงที่อี� ยใ่ นบญั ชีี แลุ่ะปอดได้เพียงไมก่ ว�ี นิ าที่เี ที่า่ นน�ั ดงั นน�ั ผิท้่ ี่ไ�ี ม่ เชีน่ เดมิ คนุ้ เคยแลุ่ะเสพควนั กญั ชีาครัง� ลุ่ะมาก ๆ อาจชี็อก แลุ่ะส�นิ สติได้ ๓) ยางเหนียี ว (Resin) สาร THC ต้องการความร้อนเพื�อให้เกิด พืชีกัญชีงแลุ่ะกัญชีาเพศเมียที่�ีอย่ในชี่วงติด ปฏิกิ ริ ยิ าที่เ�ี ปลุ่ย�ี นสถานะเปน็ ควนั ดงั นน�ั การเสพ ดอก ใบประดบั จะเจรญิ ขน�่ มาเปน็ จา� นวนมาก เพอ�ื กญั ชีาจง่ ใชีก้ ารสบ่ เปน็ หลุ่กั การเสพใบหรอื กง�ิ ออ่ น ชีว่ ยปกป้องดอกไม่ให้ถ่กรบกวนจากแมลุ่งนานา บดของกญั ชีาไมท่ ี่า� ใหม้ น่ เมา เพราะมสี าร THC อย่ ชีนิดที่ี�จะมากดั กนิ แลุ่ะไม่ใหเ้ รณข่ องพชื ีต่างชีนิด ในปรมิ าณที่ีน� ้อยมาก เขา้ มาผิสม ใบประดบั แต่ลุ่ะใบมขี นต่อมปกคลุุ่ม ๒) สาร CBD อย่อยา่ งหนาแน่น ในชีว่ งก่อนการผิสม ขนตอ่ ม สาร CBD มีมากในกัญชีง การศ่กษาวิจัย เหลุ่า่ นจี� ะบวมเตง่ มยี างเหนยี วเปน็ เมอื กใสจนถง่ มี แนวที่างที่ีจ� ะน�าสาร CBD มาใชี้ที่างการแพที่ย์มีมา สีน�าตาลุ่อ่อน สามารถรับร้่ด้วยการสัมผิัสซึ่่�งมี นานแลุ่ว้ การนา� มาสกดั เปน็ ตวั ยารกั ษาโรคประสบ ลุ่ักษณะเหนียวมือ แลุ่ะเห็นได้ชีัดเจนเม�ือด่ด้วย ผิลุ่สา� เรจ็ อยา่ งเปน็ ที่างการในเดอื นมถิ นุ ายน พ.ศ. กลุ่อ้ งขยาย ๒๕๖๑ จากการที่ี�องค์การอาหารแลุ่ะยาของ ยางเหนียวในชี่อดอกกัญชีามีความเหนียว สหรฐั อเมรกิ า (Food and Drug Administration เปน็ พเิ ศษ ชีาวบา้ นที่มี� คี วามชีา� นาญสามารถเกบ็ เกย�ี ว : FDA) อนมุ ัตแิ ลุ่ะรบั รองให้ยาที่ีม� ีสว่ นผิสมหลุ่กั ไดโ้ ดยใชีอ้ งุ้ มอื ลุ่บ่ ไลุ่ห้ รอื กา� ชีอ่ ดอกเบา ๆ เมอ�ื ถก่ ของ CBD เปน็ ยารกั ษาโรคใชีท้ ี่ใี� นที่างการคา้ ได้ ยา กระที่บจะมนี �ายางเหนยี วไหลุ่ออกมา สามารถขด่ ที่�ีพัฒนามากขน�่ ชีอ�ื Epidiolex เป็นยานา� ใชี้รกั ษา ออกมาที่ีลุ่ะน้อยแลุ่ะปั้นเป็นก้อนเลุ่็ก ๆ จนเป็น โรคชีกั เกรง็ แลุ่ะโรคลุ่มชีกั รนุ แรง โดยเฉพาะในเดก็ ก้อนใหญ่สีเที่าออกด�า เรียกกันที่�ัวไปว่า แฮชีฮิชี
123 ใบประดัับจะมีขี นต่อ่ มีหนาแนน่ ซึ่�ง่ มียี างเหนยี วหรือ สกุลุ่กญั ชีา Cannabis L. มีพชื ี ๓ ชีนดิ คอื เรซึ่นิ เป็นเมีอื กใสจนถึ่งมีสี ีนำา� ต่าลอ่อน กญั ชีง กญั ชีา แลุ่ะกญั ชีงรัสเซึ่ยี ที่�งั ๓ ชีนดิ เปน็ พืชีลุ่ม้ ลุ่กุ ชีอบแดด มอี ายเุ พียงปีเดียว (hashish) หรอื แฮชี (hash) โดยชีอ่ ดอกยังคงอย่ ในสภัาพเดมิ แลุ่ะเจรญิ เติบโตที่า� หน้าที่ผี� ิสมเกสร ๑) กัญชง C. sativa โดยที่ัว� ไปต้นจะสง่ ตอ่ ไปได้ตามปกติ ไม่ได้เสยี คณุ ภัาพส่วนใดส่วน ใหญ่ประมาณ ๒-๖ เมตร กงิ� ก้านโปร่ง เมลุ่็ดใหญ่ หนง�่ ไป กอ้ นยางเหนยี วที่ม�ี สี เี ที่าออกดา� มสี าร THC ขนาด ๔-๖ มิลุ่ลุ่ิเมตร ผิิวเรยี บ แลุ่ะมลี ุ่วดลุ่าย อย่ในปริมาณที่�ีส่งแลุ่ะเข้มข้นกว่าปกติ ในกลุุ่่ม บนผิิวเปลุ่อื กน้อย การหลุ่ดุ ร่วงไม่แน่นอน เม่อ ประเที่ศอาหรบั มีราคาแพงมาก เป็นที่�นี ิยมน�าไป เมลุ่็ดแห้งกาบดอกแลุ่ะใบประดับจะรัดไว้แน่น ส่บเพอื� ผิอ่ นคลุ่าย การเจริญเติบโตออกดอกแลุ่ะติดผิลุ่ครบวัฏิจักร ประมาณ ๑๕๐ วนั หรือถ้าปลุ่ก่ ผิิดฤด่กาลุ่ในชี่วง ๓. ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ วนั ยาว อาจใชี้เวลุ่าครบวงจรยาวนานถง่ ๑๘๐ วัน แต่หากเป็นชี่วงวันส�ันก็จะออกดอกแลุ่ะติดเมลุ่็ด ๓.๑ วงศ์กัญชา Cannabaceae ได้เร็วข�น่ แมต้ ้นยังไม่สมบ่รณเ์ ตม็ ที่ี� ครบวงจรชีีวิต Martinov เพยี งประมาณ ๑๒๐ วนั กัญชีาแลุ่ะกัญชีงเป็นพืชีอย่ในวงศ์ Can- ๒) กญั ชา C. indica ต้นขนาดเลุ่ก็ สง่ nabaceae ที่วั� โลุ่กมี ๑๐ สกลุ ุ่ (genera) ประมาณ ประมาณ ๑-๒ เมตร หรือเต�ยี กว่า กง�ิ กา้ นค่อน ๑๖๐-๑๗๐ ชีนิด (species) ที่ี�น�าไปใชี้ประโยชีน์ใน ข้างแนน่ เมลุ่็ดขนาด ๒-๕ มลิ ุ่ลุ่ิเมตร ผิิวเรียบ ระดบั อตุ สาหกรรมมี ๓ ชีนิด คอื กัญชีง (hemp) มลี ุ่วดลุ่ายบนผิวิ เปลุ่อื กชีดั เจน ชีอ่ ดอกมใี บประดบั กญั ชีา (marijuana) แลุ่ะฮอพ (hop) ขนาดเลุ่ก็ จา� นวนมาก ที่ย�ี อดเกสรเพศเมยี มรี ยางค์ ลุ่กั ษณะคลุ่า้ ยเสน้ ด้ายยาว ๒ เสน้ เห็นได้ชีัดเจน เมลุ่ด็ หลุ่ดุ รว่ งเมอ�ื แกจ่ ดั การเจรญิ เตบิ โต ออกดอก ตดิ ผิลุ่ครบวฏั ิจักรประมาณ ๑๕๐-๑๘๐ วนั กัญชีา ที่ี�ปลุ่่กอย่ในที่วีปยุโรปแลุ่ะสหรัฐอเมริกาปัจจุบัน เปน็ กัญชีาลุ่่กผิสมที่�ังหมด จะมชี ี่วงอายุที่ส�ี �นั กว่า สายพนั ธิ์ธ์ุิ์รรมชีาติ โดยจะมชี ีว่ ง วงจรชีวี ติ ประมาณ ๑๒๐-๑๕๐ วนั ๓) กญั ชงรสั เซีีย C. ruderalis ต้นขนาด เลุ่ก็ สง่ ๓๐-๖๐ เซึ่นตเิ มตร ไมแ่ ตกกิง� กา้ นหรอื มี กงิ� กา้ นนอ้ ยแลุ่ะสน�ั เมลุ่ด็ เลุ่ก็ แลุ่ะหลุ่ดุ รว่ งงา่ ยเมอ่ แก่จัด การเจรญิ เติบโต ออกดอก แลุ่ะติดผิลุ่ครบ วฏั ิจักรประมาณ ๔๐-๖๐ วัน
124 กัญั ชง C. sativa กัญั ชา C. indica กัญั ชงรััสเซียี C. ruderalis ไดอะแกัรัมแสดงลัักัษณะใบของ กััญชง กัญั ชา แลัะกัญั ชงรัสั เซียี กัญั ชง C. sativa กััญชา C. indica กััญชงรัสั เซีีย C. ruderalis ไดอะแกัรัมแสดงลักั ัษณะทรังพุ่่ม� ของ กััญชง กััญชา แลัะกััญชงรัสั เซีีย ๑๒ ๓ ลัักัษณะลัาำ ต้น้ ๑. กัญั ชง ๒. กัญั ชา ๓. กัญั ชงรัสั เซียี
125 ๑๒ ๓ ลักั ษณะชอ่ ดอก ๑. กัญชง ๒. กญั ชา (ลัูกผสม) ๓. กญั ชงรััสเซียี ๑ ๒๓ ลักั ษณะของต้น้ ๑. กญั ชง ๒. กญั ชา ๓. กญั ชงรัสั เซีีย ๓.๒ ขอ้ แตกต่างของกัญชง กัญชา และกญั ชงรัสั เซีีย พืชในกล่มุ กัญชาทัง้ ๓ ชนดิ กัญชงรสั เซยี มี ความแตกต่างขึ้องสารประกอบิ THC และ CBD ความแตกตา่ งไปจากกญั ชงและกัญชาชดั เจน ไม่มี ในต้นพืช โดยกัญชาเป็นพืชมีสารเสพติด THC ปญั หาในการจาำ แนกเพราะเปน็ พชื ตน้ เล็ก ขึ้น้ ในท�ี สงู กว่ารอ้ ยละ ๐.๓ อนุญาตใหป้ ลกู ได้ในโรงเรือน หนาวเย็นและวัฏจักรชีวิตส้ันมาก มีสารแคนนา- ควบิคมุ เท่าน้นั ส่วนกัญชงมี THC ตาำ� กวา่ ร้อยละ บิินอยด์น้อย ไม่มีการปลูกในระดับิอุตสาหกรรม ๐.๓ ซง�้ ถือื วา่ ตำ�ามาก ไมจ่ ดั เปน็ พชื เสพตดิ อนญุ าต และไม่มีการปลูกในประเทศไทย ส่วนกัญชงและ ใหป้ ลกู เปน็ แปลงใหญใ่ ชใ้ นอตุ สาหกรรมพน้ื บิา้ นได้ กญั ชาเปน็ พชื เขึ้ตรอ้ น สายพนั ธุ์ธ์ุุ์รรมชาตมิ ลี กั ษณะ ๑) ลกั ษณะทางสณั ฐานและกายวภิ าคของ ท�ีใกล้เคียงกันมาก โดยเฉพาะเม่อต้นยังเล็กจะ พชื สกลุ กญั ชา Cannabis L. คล้ายกันมาก เมอ่ ตน้ โตเตม็ ทจี� ะมคี วามแตกตา่ ง ต้น ต้ังตรง สีออกเขึ้ียว แตกก�ิงเป็นพุ่ม กันหลายลักษณะ ในทางสากลจำาแนกโดยอาศัย กญั ชาตามธุ์รรมชาติจะสงู ประมาณ ๑-๕ เมตร
Ĝ1ĝ2ġ6 ¥ j l{ ´ ¹ µ ¶ ~Ó¦k
¨ìì k~Ó ìì¤Ú ¤ } i{¤ l ~ii ¤sÖ¬ i {¤Ú j¤iÒ¨¦lRPG ¨|Ó¤Ú¤Ó}¥l¤i AFMKC s¬o¤Úl±¤i ~o¤sÖ ¦{±~i ¤Ú ¤l¬ oÒ oÒ j|¤i« i¤¬ pu j pi §} o ¥}Ò ¤s¤Ö | ~o ¤sÖ ¥ ¡ ¥¤rÒ ¦j~Ô j ¤±i p¤Ú j¬ } Ò Ò¡ ¬ Ò ¦l|Ó Ò o ¤¤¬ |¤ |¨|Ó oj¤ ¬ §¬ r¤Ó Ú Ò Ò |¤¬ iÒ j}Ò j¤Ú ¥Ò §i± i|¥|i Ò Ó o}Òoª }j |ijoiuri¤ÚrÒ}si j ¤Úi¤rÒ¤|irr¡o §¥||iÒ j l ~o ¤j Ò ¬¨ li¥iÓ i¥jo ¥i
¬ ¤Ú|i¥i¤¥Ò¡}Òo}Ói ±Ó¬i§i|¡|±¥Òoj¨o ± }Ó ¥§¤¬ iio ¤lÖ §rÒ o½´ µ¶´ iurp}| |i ¥o¥l±p }Ór¨§Ò Ó¦lÒÓ ¥i¤Ú }Ó ¤Ó¡¥}Ó¤¤r| ¤p po }Ó oi {¥o¬ |Ó o¤¬ i}| |i ¨ì¤Ú §¤|¬ ¡
Í ¥Ò§¥i¤Ú ¥i §Ò· ½p µµ¥qi¦|¬¨ ¹ »¥qi¥§}Ó¥iÒ¨ |Ó~o ½¥qij§ |i¤Ó¡ Ò¡ rÒ |ip¬ |¤o}i pi ¤Ú ؤ¬ ¦l§§¤¥ Ò oª§| ¤o}i ¥ª¥i §|Ó ¤ÚÒo}¤Ó§¥¤jÓ iÒ ¡Ò ¬¨|i¤Ó¡j|¤«i¤ j Ò~o |ÓÒoiÓ§{µ ¹¤s}¤ } jÒ i ¤ o ¹ i i|i|¡ ¨Ò i |i§¤Ó « ¨Ò i |i ¤ i ¤¬ ¤Ú §Ò pj }Ò ipÒ¡ ¬ ¨ ¤ oÒ ¹ i {lÓ ¤Úo¤«¨|Ó THC¥! \"¡ÒÓ o¥}iÒ «Ó ipo r| ¤p ±¨¡¤Ú ¨¬ |Ó ¥}Òp¨Ò 2&! ¥ CBD§§¥iÒ |i¤¡Ó¬i¥sÒ¡§rÒ|i}¤joiuro Ö ¬ ¡ii|i¡ ¨}§rÒoi|irÒ |i p| } j¤ {ÒrÒ |ip}| |is¬o§|¬¡ÒolÓ§j|¤«i ¥lÓ¤Ó¤«iªp± i¤or| i ¤Ú iÒ §uÒ ipÒ¡ ¬ ¨¥¥Ò ¤q Ò jorÒ|i¤Ó¡ ¥}§Ò rÒ|i¤¤ l¥Òipi{lÓ¤Úo ¦|¤q¤{§|j}ÒÒ¡ ¥Ò ¬ ¥Ò§
127 - ดอกเพศเมยี อยบู่ นชอ่ ดอกทมี่ ใี บประดบั - ละอองเรณูู เรณขู องกญั ชามรี ปู รา่ งแบบ คล้ายใบขนาดเล็กและลักษณะคล้ายเส้นเล็ก ๆ เดยี วกันและมีขนาดใกลเ้ คยี งกับกัญชง เม่อสดมี จ�านวนมากเรียงชิดกันเป็นกลุ่มใหญ่ค่อนข้างแน่น สีเหลืองอ่อน ลักษณะจับกันเป็นก้อนขนาดเล็ก ทย่ี อดเกสรมีลักษณะเปน็ รยางค์ ๒ เสน้ ย่ืนยาว กระจายพนั ธโ์ุ ดยสตั ว์ และลม แตล่ ะดอกมปี ระมาณ พน้ ดอกออกมาเห็นไดช้ ัดเจนต้ังแตเ่ ริ่มติดดอก ๓๕๐,๐๐๐ เรณู ลักษณูะทว่ั ไปของละอองเรณูู ลักษณูะมุมมองจากส่วนตา่ ง ๆ ลกั ษณะผิวละอองเรณู รเู ปิด ๓ รู ละอองเรณูรูปมนกลม ผนงั ละอองเรณู ๒ ช้นั ภาพจากกลอ้ งอเิ ล็กตรอนแบบสอ่ งกราด Scanning Electron Microscope : SEM 1) แสดงลักษณูะทวั่ ไปของ ละอองเรณููของกัญชง
128 - เมล็ด เป็นเมล็ดเดย่ี ว เมือ่ แห้งเปน็ สเี ทา มาแต่สมัยโบราณ เม่อเกิดสงครามนา� ไปทา� เป็น รูปไข่ปอ้ ม ดา้ นข้างแบน สว่ นโคนมนและปลาย ยทุ โธปกรณท์ างทหารหลายชนดิ เช่น เชือก เป้ แหลม ผวิ เรยี บเปน็ มนั และมลี ายประสนี า้� ตาลทว่ั ไป กระเปา๋ เสื้อผ้า ผ้าใบเรือ ฯลฯ ขนาดกว้างประมาณ ๓-๔ มิลลิเมตร ยาว ๔-๖ มิลลิเมตร ภายในมีอาหารสะสมจ�าพวกแป้งและ กญั ชงเปน็ พชื ทช่ี าวเขาปลกู เพอ่ื ใชป้ ระโยชน์ ไขมันอัดกนั แนน่ ทา� ให้มคี ุณค่าทางอาหารสงู มาหลายร้อยปี การน�ามาใช้ประโยชนเ์ ป็นไปตาม ชว่ งเวลาท่ีเหมาะสม เช่น เปลอื กต้นกัญชงอายุ ๒) ลกั ษณะทางสณั ฐานและกายวภิ าคของ ประมาณ ๗๐-๙๐ วนั ซีง่ึ เปน็ ชว่ งทพี่ ชื ยงั ไมอ่ อกดอก กญั ชง จะนา� มาใชท้ า� เชือกไดด้ ี เปลอื กจะนมุ่ ไมก่ ร้าน ลอกงา่ ย ตน้ ลกั ษณะเปน็ พมุ่ ตง้ั ตรง ตน้ และกงิ่ สเี ขยี ว ประกอบดว้ ยสว่ นสา� คญั ๓ สว่ น คอื สว่ นเปลอื ก การถอนหรือตดั ต้นกญั ชง จะใชม้ ีดพร้าทม่ี ี แกนตน้ และใบ ทง้ั กญั ชง กญั ชา และกญั ชงรสั เซียี น�า้ หนกั พอดี ตดั ทรี่ ะดบั โคนตน้ ตดิ ดนิ หรือสงู จาก มลี กั ษณะและคณุ สมบตั คิ ลา้ ยกนั ปกตกิ ญั ชงและ พ้นื ดนิ ประมาณ ๑ ฝ่ามอื หรอื ๑๐-๑๕ เซีนตเิ มตร กัญชามีความสูงประมาณ ๑-๔ เมตร แต่กัญชง นา� ไปมัดเป็นก�าใหญ่ ตากแดดโดยใหส้ ่วนโคนอยู่ รสั เซียี ตน้ เลก็ ไมแ่ ตกกิ่งพุ่ม และมคี วามสูงเพียง ทพี่ น้ื ใชเ้ วลาประมาณ ๕-๑๐ วนั กน็ า� ไปเกบ็ ในทร่ี ม่ ๓๐-๖๐ เซีนตเิ มตร ท่ีอากาศถา่ ยเทได้ดเี พื่อรอการลอกเปลอื กตอ่ ไป เปลอื ก ผิวด้านนอกเปลือกกัญชงขรขุ ระ มี การลอกเปลอื ก จะนา� ต้นกญั ชงแห้งแช่น้า� สนี า้� ตาลออ่ น มแี ผลระบายอากาศกระจายอยทู่ ว่ั ไป ทิ้งไวป้ ระมาณ ๑ คืนเพอื่ ให้เปลอื กน่มุ ลอกงา่ ย ผวิ ดา้ นในเรยี บ สเี ขยี วซีดี หนาประมาณ ๐.๕-๑.๒ แลว้ ใชม้ ดี ขนาดเลก็ ลอกจากโคนไปปลายยอด ได้ มิลลิเมตร ลกั ษณะพเิ ศษคือสามารถลอกออกได้ เปลอื กทลี่ อกออกมาเปน็ เสน้ ยาว จากนนั้ นา� ไปผงึ่ เปน็ เสน้ ยาวทมี่ คี วามยดื หยนุ่ และเหนียวมาก มี ไวใ้ นทรี่ ่ม เพ่อื ท�าเปน็ เส้นใยต่อไป เซีลลูโลสเป็นองค์ประกอบประมาณร้อยละ ๖๐- ๗๘ ใชป้ ระโยชนโ์ ดยนา� ไปถกั ทอเปน็ เครอ่ งนงุ่ หม่ กระบวนการทา� เปน็ เสน้ ใยหรอื เสน้ ดา้ ย เรมิ่ จากนา� เปลอื กกญั ชงไปแชน่ า�้ ทบุ หรอื ตา� ใหล้ ะเอยี ด เปลอื กกญั ชงทล่ี อกแล้ว เสน้ ดา้ ยดบิ ท่ีได้จากเปลอื กกญั ชง
129 สามารถสางและแยกออกเปน็ เสน้ แบบหยาบ ๆ แลว้ โรงงานอุตสาหกรรม โดยเฉพาะอุตสาหกรรม รวมกนั เปน็ ขด เรยี กวา่ ดา้ ยดบิ ซง่ึ จะมคี วามแขง็ กระดาษ ตอ้ งมีกระบวนการกา� จัดออกไป กระดา้ ง นา� มาทา� ใหน้ มุ่ และแยกออกเปน็ เสน้ ละเอยี ด ขนาดเลก็ โดยนา� ไปตม้ กบั นา�้ ขเี้ ถา้ ทเ่ี ดอื ดใหแ้ ผน่ ต้นกัญชงที่ตัดและลอกเอาเปลือกออกไป เปลอื กทต่ี ดิ อยตู่ ามผวิ เสน้ ใยหลดุ ออก นา� เสน้ ดา้ ย แลว้ ส่วนแกนของต้นชาวบ้านมกั ทงิ้ ไมน่ า� ไปใช้ ไปซกั ใหส้ ะอาด นวดอกี ครง้ั จะไดเ้ สน้ ใยทอี่ อ่ นนมุ่ ประโยชน์ แต่แกนของต้นกัญชงเป็นวตั ถดุ บิ ชน้ั ดี สามารถกรอใสแ่ กนไมแ้ ลว้ นา� ไปทอผา้ ตอ่ ไป ในอตุ สาหกรรมหลายชนดิ เนอ่ื งจากมีเสน้ ใยยาวที่ เป็นส่วนผสมของเซลลโู ลสรอ้ ยละ ๓๖-๔๑ และ แกนต้น แกนของต้นกัญชงเป็นวัตถุดิบ เฮมเิ ซลลูโลสร้อยละ ๓๑-๓๗ เหมาะสา� หรบั น�า ส�าคัญในอุตสาหกรรมหลายประเภท ต้นท่ีมี มาท�ากระดาษมากกวา่ ลินิน ปอกระเจา ออ้ ย ไผ่ คณุ ภาพดที ส่ี ดุ มอี ายุประมาณ ๘๐-๑๐๐ วัน เกนิ หรือฟางข้าว ใช้สารเคมีและกรรมวิธีในการท�า กวา่ ระยะนแี้ ลว้ กญั ชงจะเรม่ิ ตดิ ดอกและเนอ้ื ไมเ้ รมิ่ กระดาษซบั ซอ้ นนอ้ ยกวา่ นอกจากน้ี เสน้ ใยทม่ี ี มีสารลินนิ พอกพูน เมอื่ จะน�าไปใชเ้ ปน็ วัตถดุ ิบใน ขนาดยาวจะสามารถใชท้ า� กระดาษไดห้ ลายประเภท ต้นกญั ชง การตากต้นกญั ชง แกนตน้ กัญชง ท่อนกัญชงบด
130 รากกญั ชงสายพัันธุ์พ์� ับพัระ อาย์ ๙๐ วันั แผน่ หลงั คารีถยนต้์ รีวมีที่งั� เป็็นส่่วนผส่มีขี้อีงไมี้เที่่ยมี ที่าำ ให้มี่ความียืดหย่นุ และมี่ นำา� หนกั เบา นอีกจากน�่เป็น็ ส่่วนผส่มีในกรีะบวนการี ผลิต้พลาส่ต้กิ และยังเป็น็ พลังงานช่วมีวลที่่�เป็็นมีิต้รี ต้อ่ ีส่ง�ิ แวดล้อีมี ราก กัญชงมี่รีะบบ รีากเหมีือีนพืชช�ันสู่งที่ั�วไป็ คอื ีมีร่ ีากแกว้ รีากแขี้นง และ รีากฝอีย ที่ำาหนา้ ที่ห�่ ลกั เชน่ เด่ยวกับพืชใบเล�่ยงคู่ที่ั�วไป็ คอื ีดดู นา�ำ และอีาหารีส่ง่ ขี้น้� ไป็ ระบบรากโดยรวม ยงั ลาำ ต้น้ และใบ เพอ่ ีส่นบั ส่นนุ กรีะบวนการีส่งั เครีาะหด์ ว้ ย แส่ง อีนั เป็น็ การีส่รีา้ งอีาหารี เพ่อีใช้ในการีดาำ รีงช่วิต้ขี้อีง พชื หนา้ ที่ส�่ ่าำ คญั อีก่ อียา่ งคอื ี การียด้ คา�ำ จนุ ต้น้ ไมีใ่ หโ้ คน่ ลม้ ี ใบ ชาวบ้านและ ชาวเขี้าเผ่ามี้งที่่�ป็ลูกกัญชง ไมี่นาำ ใบไป็ใช้ที่าำ ป็รีะโยชน์ ดอก กัญชงจะอีอีก ดอีกเป็น็ ชอ่ ีต้ามีซอีกใบและ ป็ลายยอีด เป็น็ ดอีกแยกเพศ ระบบรากฝอย ระบบรากแกว้ ท่เี อารากฝอยออกแล้ว ยาว และอียตู่ ้า่ งต้น้ โดยชว่ งขี้อีง ประมาณ ๔๕ เซนติเมตร การีอีอีกดอีกและที่ยอียบาน แกนต้้นกัญชาที่่�บดละเอี่ยดเป็็นผงขี้�่เล่อียมี่ ป็รีะมีาณ ๑ เดือีน นาำ� หนักเบา นาำ มีาใช้เป็็นส่่วนผส่มีคอีนกรี่ต้ที่�่ใช้ - ตน้ เพศผู้้ ชอ่ ีดอีกเพศผูอ้ ีอีกเป็็นชอ่ ีโดย กอ่ ีส่รีา้ งอีาคารีบ้านเรีือีน หรีือีที่าำ เป็็นแผ่นฉนวน จัดเรี่ยงต้ัวกันห่าง ๆ มี่ใบป็รีะดับที่่�เรี่ยงต้ัวแบบ กนั ความีรีอ้ ีน และเป็น็ ความีเยน็ ชนั� ดส่ ่าำ หรีบั ใชก้ รีุ หลวมี ๆ แที่รีกอีย่ทู ี่�ัวไป็ มีข่ ี้นาดเล็ก ส่่เขี้ย่ วอี่อีน
131 ถึึงสีีขาวหม่่น ขนาดกว้าง ๐.๖-๑.๒ เซนติเิ ม่ติร ม่ี รยางค์ กลีบี รองดอก ๕ กลีบี กลีบี ดอกลีดรูป (ไม่ม่ ่กี ลีีบ กลบี ดอก ดอกใหเ้ หน็ หรอื ไม่ม่ ่กี ลีบี ดอก) เกสีรสีเี หลีอื งออ่ น กา้ นใบ ๕ อนั ยาวประม่าณ ๕ ม่ลิ ีลีเิ ม่ติร ลีักษณะคลี้าย เป็นพวงเห็นไดช้ ััดเจน กลีบดอก ใบ เกสำรเพศผู้ ลกั ษณะดอกเพศเมีีย - ต้้นเพศเมียี ชั่อดอกเพศเม่ยี ออกเปน็ ชั่อ ก้านใบ สี�นั ๆ ติาม่ซอกใบแลีะปลีายยอด ม่ีใบประดับทั้ง�ั ทั้ี�คลี้ายใบขนาดเลี็กแลีะเป็นเสี้น ๆ จาำ นวนม่าก ใบ เรียงชัิดกันเป็นกลี่ม่ใหญ่ค่ อ่ นขา้ งแน่น นอกจากน�ี ติน้ เพศเม่ยี ทั้ป�ี ลีายกาบหม้่ ่ดอกม่ลี ีกั ษณะเปน็ รยางค์ ลักษณะดอกเพศผู้ ๒ เสี้นชัูย่นยาวพ้นดอกออกม่าติ�ังแติ่เริ�ม่ติิดดอก สีังเกติเห็นได้ชััดเจน พัฒนาการดอกเพศผู้ของกัญชง ๑ ๒ การเปล่ียนแปลงในระยะแรก เริม่ ีจากการต้ิดต้าดอกเพศผู้ และพัฒนาจนเปน็ ดอกออ่ นทเี่ ห็นได้ชดั เจน ๓ ๔ ช่อดอกเพศผู้มีีการยืดต้ัวของช่อดอกและก่ิงก้านพร้อมีสำาำ หรับ ดอกเพศผู้ มีกี ลบี เลยี� ง ๕ กลบี และเกสำรเพศผลู้ กั ษณะ การผสำมีเกสำร เปน็ ทอ่ น ๕ อนั
Ĝ1Ğ3ĝ2 {jkp}j¥¥q~}¥}¬ µ¶ ¥i¤¬}| }|ip¤Ú |iÒ § |¤Ú §j|¤«i¥¤Ú¤Ó
¤«¨|rÓ | ¤p · ¸ rÒ|i¤¤¬}|i¥irÒ|i¥Òi{ }|i|iÓ ¥ olÖ¥¬ ¬ i lÓ ¤Ú iÓ § | lÓ §Ò j|¤i« ¥¤Ú pi|r|¤p ¤Ó
p± i¤|Ò r| ¤i¥}| ¤|« ¦|i¤pu ¤} ¦}jo §rÒo½´ µ¶´ ¤ÚrÒ o¬iuro ¤¤ ¥¤¡Ó§rÒop ¥}i}Òoi }||i¥i¤Ú }Ó¤Ó¡¥}Ó¤¤r|¤p § r }Ó oi {¥o¬ |Ó o¤¬ §i¤i¤¬ o¤{¡ ¤i}| i}| |i ¤¬ ii Ò Ä Å¦|¬ ¨ ¬|¤i¤¤ip« ¤i|wi oi¤ÚÒ p¤¬}|}|i¤¬rÒoiÒp |i} o¨i ¨jÒ ¦|§r¤Ó ¤ oµ¹ ¶´ }Ò ¤¬ oi {µ´ ¤¬ ¨j¨Ò |Ói¥Ó ip« }|¤Ú ¤|« §i|i¥}| i¬oiÓp o¨jÒ¤¬¦}¤}«¬p¤«|¡Ò§j| |}¥¥ÒjiÓoj¤¬orÒ|i { · º ¤} olÖ¥§
1Ĝ3Ğ3Ğ rÒ|iiuro¤¤ ¤ {|§| Ó ¡Ò ¥Ò pi{lÓ ¤Ú o |p¤¬ ¥ÓooÓ ¤«|¨Ó ± §Ó¨Ò } Ò jo}Ó ¤¥Ó¡ }Ó ¤¤ µµ¥ | Ò o¦|oÒ ¦|i}¥ }Ò rÒ op}| §rÒ|i¤¡ÓrÒ|i¤¤p¨Ò|i ¤«|p±ipi {¤Úi ÒiÓ }Ò o¤¤p ¥}Ò oi{§ i }¤rÒ }Ó¤¡Ó¤¬±Ó¬¤i¥Ó p |i¤Ó¡ |ii¤¬j ¥s§rÒ|i¤¤ lÒ ª| i¤pu¤} ¦}¥Ó }¨Ò¡ Ö ¬¡ii|¡i §rÒo¤{µ¶´ Ò }Ó ¤¤ p¤pu ¤} ¦}}Ò¨¥ ¤¬ ¬ j ¤ }Ó ¤¨Ó¡ |Ó Ó }¨¥Ó po ~j} ¥Ò i¬oiÓiÓoji¤¬|¡¥¤«|§Ó¤pu¤}¦} Òo¡ {Ö wpir}joiuro}o¥}Ò¤«|oip ¤i| ¤«|§Ò ilo {µ¹´ µ¼´ ~Ô j¥ì&CPK?NFPMBGRCNJ?LR ¦|i}i u ro¥iu r§¥oi¡ p
Ĝ1Ğ3ğ4 |i¤¡Ó|ii¤j¬ ¥s§rÒ |i¤¤ ¨}ì §i|i rÒ|ip Ö ¬ i¡ i|i¡ |} j ¤ {Ò rÒ |io§¤ Ó¡¥¤¤§|¤pujp±i ¬¡ir||¡i¥Óo¥Óo ¤ï± Ó¬iÎo|i¥rÒ¤i § p| r ¨¨Ò |Ó i§rÒ |i¤¤ i« |i{¤l¡ÒolÓ§i} p¤i| |i¤jÓ¡ §Ò¡ rÒ |i¤¬ iÒ ¬ ·¥qi¥}Ò¤Ú §¤|¬¬ j |¤«i§ }Ó i¤l o o¤± §¤Ó i| ijo ¤Úi{¥llÓ ¤Ú ¤Ó p± iprÒ |i¤¥Ó¡ ¤¤}i}¥ }| ¤|« ¨|Ó |ii{lÓ¤Úo ¦|¤qrÒ|i ¤¤ ¤{§|¤Òpj}Ò il ¥Ò ¥¤ ¤ THCo¡ §|¬i{lÓ¤ÚorÒorÓ ¤iÒjj vs j}Ò§| THC ¡Ò § §|s¬op±ipo¤ÚÒ¬ THC§ {¡o¬| §wpi r } jo r¥ÓÒ§| p¥oÓ ¨¥Ó¥}Ò THC §| joiu ro¤¤p¥oÓ ¥rÒ Ó ¤|« ¥¬ iÒ¨Ó¤¬ ¨Ò§¤Ó |« ÒoÒ
135 ก็ย็ ังั คงตก็คา้ งอยัใ่� นใบประดับั ที่แ่� ห้ง้ สามารถสก็ดั ั อวยั ัวะขนาดัเลก็ ็มาก็ที่อ�่ ยับ�่ นผิวิ ใบ มห่ ้ลายัรป่ แบบ นาำ ไปใช้ป้ ระโยัช้นไ์ ดั้โดัยังา� ยั ลกั ็ษณะคลา้ ยัก็นั ที่�ังก็ัญช้งและก็ญั ช้า ต่่อมและขนบนผิิวใบ หรืือ ไทรโคม (tri- เมล็ด (seed) เมล็ดัก็ัญช้งและก็ัญช้าเป็น chomes) คาำ เร่ยัก็รวมคอื ขนตอ� ม เป็นเซลล์ห้รือ เมลด็ ัเดัย�่ ัว เมอ่ แห้ง้ เปน็ สเ่ ที่า ลกั ็ษณะคลา้ ยัก็นั มาก็ ภาพจากกลอ้ งอเิ ล็กตรือนแบบสอ่ งกรืาดแสดงขนตอ่ มในกัญชงและกัญชา ๑ ๒ ลกั ษณะขนบนผิวแผ่นใบด้านลา่ งของกญั ชง ๓ ๔ ขนชนิดท่มี ตี ่อมบวมอย่ดู ้านล่าง ขนที่พบกระจายอยทู่ ั่วไปบนผิวใบกัญชง ขนของกญั ชาทม่ี ตี อ่ มบวมอยทู่ ส่ี ว่ นปลายยอด หรอื ทเ่ี รยี กวา่ ขนตอ่ ม ที่ม่� า : Greg Green, The Cannabis Grow Bible 2010
Ĝ1Ğ3ġ6 iu ro iur ¤|« iu roj|iÓ o· ¸¤}¸ º i { i¬ |¤Ú ÜÌ ± }ip ¤ } ¡Ò¬¨¤«|iu ro i{¤ §¥¥oÎ §¤|« iu ro¬ Òsi ¤ §jo¤|« iuro¬¥i¤ii¥Ó pipp± ¥i ¤i¤ ± }Ò ¹ ìj¥©j¢ jvsp¦jvs¨ ¤i| pii|i¬ i {lÒ jÓ o¥jo« z ¤|p« o¤pÓ i } ° r ~ ± Ó ¤¬ Ú ¤ iÓ ¤|« |Ó i | lÓ ¤Ú Ò o¥i {¤|« ¡ ¨jÒ Î ~o i rrÊ o¤¬ lo ¤|p« ¨ ¥|Ó jÓ oiÓ¥ oo§¬ l¤o}i ~o l ¤|« iu ro¦|¬ ¨j |§uÒiÒ ¤|« ± lu joiu ror¬ ¨¤¡ ji¡ ¨§Ó rÓ ¦rÖ iu r¤i« Ó l iÓ o· ¸ ¤ }¸ º }z ii lo ¤}i} §| | ¨Ó ¥pÒo jo}~iÓpi¤Ó§}Óiuro po Ò Ó§|¤¬¥iÒp| § r¤Ö§Óii¥Òo¤i p±i¥oÎ ¥¨j|i ¥Ò i¡ iu ro¤¬ i ¨sÓ o¬ z Ó ¥ Òo¤r|Ó}~ijo¤i}i §
Ĝ1Ğ3Ģ7 ¤|p« o¤pÓi } °r~rr Ê o¤|p« ¨|¤}liÓ Ó i iiurojoolÖii}Ö{Ó Ó ¤i¯o}±¤o±¤¤r o|po | ¤ro§Ò¤¬ ¬ µºi Ö ¶¹¸» ¶¹¸¶¨|Ó rr|± ¥ilÒ { i r ± i ro {}± i x }¥Ó¤¡ jÓ¤
Î~{¬ o¬ ¡o lr¤ Öpo |¤r o§Ò¤jÓ¤
Î | } §ro ¤i¬i r¤Ö ħÓolÖii}Ö iuro¥Øu¬o¤¬lo¤|«p ¨o ii§iziuro§Ó¤Úr o{po |¥Ò Òo§pl}¬oÒ ¤xip ¥¤ï ¤Ú jÓ ¡jo¤Å Ä }Óiurop|¤Úr¤}|¤rÒ¤|i §i¤|p« ¨o¤¬ v§ ¬ l }Ó iu ro ¤¬ i}ir¤ji¡ ¥§rÓ ¦rÖ ¤lo r¤§Ö ÓÓÒ §i± ¤Ú ¤ Ó }o ¥}Ò ¦{ Å riÒo¬}¤|«p|Ó i ¥oÒ ¤ §¤Ó i}ir¤ji¡ iu ro¤¬ §rÓ }Ò§¤|i Ö ¶¹¸¸ ¤Ú¤l¬o ÒoÒ}zl¤¥ r¤ §Ö Ó r {lÓ¡ ± i p±Ò Ò¡ Óo}|}|poÒ ¤ r ¥ i}Ö¤|«po¤pÓi}° ¥ Ó o¨|pÓ i} { yÖ } ~iÒ o}Ò ¤¬ o uuz Ö¡Ó±iio±o
Ĝ1Ğ3ģ8 ¤|p« o¤pÓ i} ° r~rr Êo¤|p« ¨|¤}liÓ Ó§ iiiu ro¥iurjooliÖ i}Ö { ¡Ö{¨Ó Ó Ò ¤iÓ }± Ò l ±¤ r}}ipo | { ¦i¤ï ¤| l ¶¹¸½ ¤ï ¬µ l ¶¹¸¼l{ ¡¦loio¤Úi§i|± ¤o x}}§Ó± iol{iiz }o ¥}Ò ¶¹¸¼¤Ú }Ó ¤xip¥ol¥Òor} r r¨¡¤j¤Ò}Òo ª ¬¤jÓ§ Òo¬¤i¬ jÓo¤ïi¥¥o ¤¨¡iiuro¥iurÓÊ Òo¤§Ó¡i¥}iuro¤Ú¨|Ó¤ ¥Ó xi Ò iu ro¥Òippi ± i ol{iiz ¤xip ¥o l ¤p ¦|¤qiÒ r} Ö oÓ so¬ ± ¤|« ¥oÒ r}¨ |Ó Ò i ¡ ¦ loio~ p ¤Ö jÓ i¡ }Ò ªi pØ p o i i¡ z¬¡o olÖir olÖi iu ro¤ï §rÓ ¦r¤Ö Ó §}z |o ¤| i}Ö ±i oÎ oi ¥ Ò¡¬¨§¤j}¬|¡o ¦|¤q§¬ ¤}| ± i o¥i }Ö l¤ l} }i¥l} i¤q o i¥Ö~ ii ¥Ò o ¤jo¤ }± p¤¬ i¬ jÓ oi± |¥oi|± ¤o i|oi¡ iu ro¥iu r§¤ i p o §l¥Ó ow } i ¦| ¨jÓ ¡Ói ¤¥}¤Ò |~ ¤Úr ¬ ~p z ¬o¡ oliÖ r§ | ivpo ¨Ò i i¡ ¤Ú ¥o§uÒ jÓ ¡
139 ส่่วนใหญ่่ได้้จากเอกส่ารอ้างอิงของการทด้ลองใน ๔.๑ คุุณคุ่าทางโภชนาการของเมล็็ด ต่่างประเทศหรอื ประเทศเพื่อ่ นบ้า้ น แต่่ชนดิ ้พื่นั ธุ์�์ กัญชงแล็ะกัญชา ของกัญ่ชงและกัญ่ชาท่�เหมาะส่มส่าำ หรับ้ปลูกใน ประเทศไทยม่ความแต่กต่่างกับ้ท่�ปลูกอยู่ในต่่าง เมล็ด้ของกัญ่ชงและกัญ่ชาท่�ม่อยู่ต่าม ประเทศ ด้งั นนั� จงึ ควรศกึ ษาขอ้ มลู ด้า้ นต่า่ ง ๆ ของ ธุ์รรมชาต่ิเป็นอาหารของนกและส่ัต่ว�ต่่าง ๆ เช่น กญั ่ชงและกญั ่ชาทป�่ ลกู ในประเทศไทยอยา่ งละเอย่ ด้ กระต่า่ ย กระรอก กระแต่ เมน่ หมูปา่ มด้ ฯลฯ ไม่ว่าจะเป็นข้อมูลด้้านวัฏจักรช่วิต่ กรรมวิธุ์่การ จึงส่ามารถึนาำ มาเป็นอาหารของมน์ษย�ได้้ โด้ยม่ ปลกู เพื่อ่ ใหไ้ ด้ผ้ ลผลติ ่ส่งู ส่ด์ ้ทง�ั ปรมิ าณและคณ์ ภาพื่ ส่ว่ นประกอบ้ทม่� ค่ ณ์ คา่ ทางโภชนาการเชน่ เด้ย่ วกบั ้ ส่ารประกอบ้ทางเคม่และน�าำ มันในเมล็ด้ กรรมวิธุ์่ ธุ์ัญ่พื่ืชอ่น แต่่เน่องจากกัญ่ชาแต่่เด้ิมจัด้เป็นพื่ืช การส่กดั ้ การใช้ประโยชนเ� ปน็ ยารกั ษาโรค รวมถึงึ เส่พื่ต่ิด้ การปลกู จะต่อ้ งขออนญ์ ่าต่เปน็ พื่ิเศษ จึง ปรมิ าณการใหเ้ ส่น้ ใย หรอื ขอ้ มลู ในลกั ษณะอน่ ๆ เชน่ ปลกู กนั ในปรมิ าณนอ้ ย ไมม่ ก่ ารนำาเมลด็ ้มาทาำ เปน็ ข้อมูลทางด้้านเศรษฐศาส่ต่ร�ท�่เก�่ยวกับ้การลงท์น อาหารในเชงิ อ์ต่ส่าหกรรม ผลกาำ ไร และผลกระทบ้ต่่อส่ิ�งแวด้ลอ้ ม ซึ่ง�ึ จะ เป็นข้อมูลพื่ื�นฐานส่ำาคัญ่เพื่่อรองรับ้การพื่ัฒนาให้ เมล็ด้กัญ่ชงไม่ม่ส่าร THC (tetrahydrocan- กญั ่ชงและกญั ่ชาเปน็ พื่ชื เศรษฐกจิ ระด้บั ้อต์ ่ส่าหกรรม nabinal) หรือ CBD (cannabidiol) อยู่ภายใน อก่ ชนดิ ้หนงึ� ส่าำ หรบั ้ประเทศไทยต่อ่ ไป แต่ม่ แ่ ปง้ และนา�ำ มนั ทม่� ค่ ณ์ คา่ ทางอาหารส่งู และยอ่ ย งา่ ย นอกจากนย�่ งั มส่ ่ว่ นประกอบ้ของโปรต่น่ กรด้ ผใู้ ชป้ ระโยชนจ� ากต่น้ กญั ่ชงและกญั ่ชาทงั� ใน แอมโิ น และไขมนั ทเ�่ ปน็ ประโยชนต� ่อ่ รา่ งกายมนษ์ ย� ด้้านอ์ต่ส่าหกรรมเพื่่อเป็นใยถึักทอ เย่อกระด้าษ อยา่ งส่มบ้รู ณ� และเพื่อ่ ใชเ้ ส่พื่ท�ัวโลกม่จำานวนกว่า ๓๐๐ ล้านคน ส่่งผลให้ม่ความต่้องการขยายฐานด้้านธุ์์รกิจการ น�ำามนั ทส่� ่กดั ้จากเมลด็ ้กญั ่ชงส่ามารถึนาำ ไปใช้ เกษต่ร และการแพื่ทย�ในอนาคต่ ท�ังกัญ่ชงและ ประกอบ้อาหาร เมอ่ แกะเปลอื กออกแลว้ เนอื� ในเมลด็ ้ กัญ่ชาม่ส่ารประกอบ้ท่�นักวิทยาศาส่ต่ร�ค้นพื่บ้แล้ว นาำ มาทาำ เป็นแป้งท�่ทนความร้อนสู่งได้้โด้ยไม่เส่อ่ ม กวา่ ๔๒๐ ชนดิ ้ ในจำานวนนม�่ ากกวา่ ๑๐๐ ชนดิ ้เปน็ ส่ภาพื่ กากทเ่� หลอื จากการส่กดั ้นาำ� มนั ยงั นาำ ไปบ้ด้เปน็ ส่ารประกอบ้จำาพื่วกแคนนาบ้ินอยด้�ท�่ม่ข้อมูลของ แปง้ ใชท้ าำ ขนมและอาหารทร่� ส่ชาต่อิ รอ่ ยมค่ ณ์ คา่ ทาง องคป� ระกอบ้หรอื ส่ตู ่รโมเลก์ล อ่กหลายชนิด้อยู่ อาหารส่งู และใชเ้ ปน็ อาหารส่ตั ่วห� ลายประเภท ในระหวา่ งการต่รวจส่อบ้ ซึ่งึ� อาจเปน็ ประโยชน� อยา่ งมากในทางการแพื่ทย� งานวจิ ยั เกย�่ วกบั ้คณ์ คา่ ทางอาหารของเมลด็ ้ กญั ่ชงมม่ ากขน�ึ นกั โภชนาการพื่บ้วา่ แปง้ โปรต่น่ ในอนาคต่การศกึ ษาและใชป้ ระโยชนจ� ากพื่ชื นาำ� มัน และส่ารประกอบ้ในเมล็ด้กัญ่ชงม่ค์ณค่า ชนดิ ้น่�จะเพื่�ิมมากขน�ึ ด้งั เห็นได้้จากการเรย่ กรอ้ ง ทางโภชนาการและมค่ ณ์ คา่ ต่อ่ รา่ งกายของมนษ์ ยส� ่งู ให้ม่การปลูกเป็นธุ์์รกิจอย่างเส่ร่มากข�ึนในหลาย มาก ผลติ ่ภณั ฑ์เ� ส่รมิ อาหารจากเมลด็ ้กญั ่ชงจงึ เปน็ ประเทศ รวมทงั� ประเทศไทย ทต�่ ่อ้ งการของต่ลาด้มากขนึ� ทาำ ใหป้ จั จบ์ ้นั มก่ ารขอ อน์ญ่าต่ปลูกกัญ่ชงเพื่่ออ์ต่ส่าหกรรมด้้านอาหาร เพื่มิ� ข�ึน
Ĝ1ğ4ě0 }Òªii xÒ §uÒ¨|Ó~¡i± u¡ ¨¤j|i|¥¡ i ~i¡ ± pii± ol i¥ÒipjoiurxÒ pi¤¤|s¬ol§rÓ¤i¦| ¬ ¨¥¤jÓ o¤¨¤ï ÓÊ ¥Ó ixÒiur¤Ú ¬pÓ¡ ijo ¨Ó ¥}¦Ò { i ¤Ú }± ¬ §rÓiur¤ÚÒ¤ÚiÒ¡ }± ¤rÒ ~²§|×ì ì ¤Ú }± ¦~§¬ r§Ó r ¤|p« {Ö i{ ¤i|Ó§jo¤«|iuro rso¬ i i¨ÓÒ o¤| Øpp
¥ j}Ô¨kp¥¬}ì Øpp § olo¡Ò§¡ {Ö }Ó q ¤Ú pi jo x ¤i ii pÒ¤iiuro ¤pÓ o¤Ö ioo r ¤Ú ¥iurii¤¤s¡¦¬ lÖ§¡i iijÓ¡¬o ¥s«il¨|Ör|¤ÚolÖi i¦~~¤|p« {Ö r ± §Ó l ¥jo« ¥| Ò ¨|Ó o¡ ¦| ¤l Òiur¤ÚÒ¡Ò|Ó}± lÓ ¨jÒ¤ j r¦Ò¡o ª |Ó § ¤ iÒ ipi o ¤ |jo} rï jo ¥ls A?LL?@GQGL ir| ¥ ¤~¬ ¦~Ò oiÊ p i r ¨Ò }Ò ¥o¥||¥¥o¡ ¥}Ò ¤° Ú } µ´¶µ ¶¶´¶p~o qÊ ¡ p i rµ´¶· r¬ Ò i ¥|¥i ¤§Ò oi ¶¶´¸ ~rÒ¤i|¤i|pil §oi ¨¥oÒ r} lo¬ µº | i}joiÓ ¤ §pipi o ~ Ò o ¬º µ´l ¶¹º¶ii Óo¡lÓ i¥rÒoi¤pu¤} ¦}jo ¥¥Ö ¨¥i¥Ö o¤ i¨|Ó ± ¤ ¤r ¤o« §Ò oi Ö j{jÓ¡ ¤i¬i jÓ¡ Ò }± ¥¨¦{¬ Ò¡{ ¥ls oÒ¡ Ò oip ¶º ´´´}± Ò iÒ½´}± Ò ¹ ·ììj¨sÔjv s¥Ûj §m¨ joiur¬§rÓ¤Ú}¥¤Úi¡Ò|Ó ¥© ¦|i} Ò o}± ¬ i ¤jÓ iu r¤Ú i ¤¨± iu r§r¤Ó Ú i ¦l ¥¥Ö¥¨~± ¨§rÓ¨|Óµº}± ¥}¦Ò { Ò§iÒ ¤ oi i ¤rÒ j ¨Ö ± ¬ ¨}± §l ¦Ö {¤j }o ¦~Ö ¤Ò ¤ l { ¥iÓj ¤o¡o
Ĝ1ğ4Ĝ1 ¥iÓ¨Ò¥iÓ¨jÓ¤o }Ò o¬ §Ò¡ i¥Ó ¤j}¤Ó ¡ Ö }¡ }|¥ ¨ | | oi¥¦lo po rÓ ¡iiu ro¥iur¥}¦Ò { ¥iÓ ¥i¤Ó Ó }o ¨ }¦~ x ¨¨|}Ó iviq ¥iÓ¦lp}|l¤l| ¥iÓ ¤i¬ i r ¤}| ¤rÒruu}
ÛÉ { yn}l l l{¥iÓ ¤ ¦ ¶¸»¶ru u} i r ¶¸»» ¨ ¥¨|§Ó jÓ Ó¤¥¤¬ ¤}¨ÓÒ ruu} iÒ ¶¸¼º¥i ¡Ó¬p±¨§rÓ¦rÖl¤Ú¥Ö¥¨ oo}ruu}§Òji Ó¡¬¨|ÓÒipiii¥Ö¥ q ¤ i o ~ Ò iu ro¥iu r ¨¥i¥Ö o¤ i¤iÒ ¤Ú¤}| ¤¬ ¹Ó ¡ii¤Ó ¤¬ º ì ¥m§§j¢jjvsp¦ ii p }Ó o¨|Ó u }pi± i o jv s l{ii¥ io{j § ¶¹º¶ x¨|Ó}r ¤¨¤Ú ¤§¤j}Ó uu} ¤}|§¦Ó q ¬» ¶¹º¶ ¡ i¥¤j}¡ Ö}¡ ¥||p| ¥
}i Ò §Ó Ò rirÓ §¡ ip r r ri }|i¡ ¡ i¥¤j}¡ Ö }¡ ¥¡Óirr¤q§j¬¤i¬jÓo l¤}Òi¡iiuro¥iur ~} ± ¤jÓ oÒ ip± Ò i ±§Ór¤pu¤}¦}¨|Ó|¤«¥¨Ò}Óo ¨ §Ó llo¤}| ¤¬ ¹u } |¥¡ i i¤}Òoª§ ¤¤r o §Ó i¡ iu ro¤ï i§r¤Ó Ó §Ò iu r§Ó i¡ ¥o|oi¡ iu ro
142 เพื่่อใช้้ทางการแพื่ทย์เ์ ป็น็ ย์ารักษาโรค ทั�งน�้เป็็นไป็ กญั ช้งทไ้� ดร้ บั ีอนญุ าตสำว่ นใหญป่ ็ลกู เป็น็ พื่นื� ท้� ตามระเบีย้ ์บีทก้� าำ หนดโดย์การควบีคมุ ของ อย์. และ ขนาดใหญอ่ ย์บู่ ีนเขาสำงู ในภาคเหนอื และภาคตะวนั สำำานักงานคณะกรรมการป็้องกันและป็ราบีป็ราม ออกเฉ้ย์งเหนือ โดย์เฉพื่าะกลุ่มช้าติพื่ันธ์ุม้งท้�ได้ ย์าเสำพื่ติด (ป็.ป็.สำ.) กระทรวงย์ตุ ธิ รรม รับีอนุญาตให้ป็ลูกเพื่่อใช้้เสำ้นใย์ถึักทอเป็็นเสำ�ือผ้้า อันเป็็นวัฒนธรรมดั�งเดิมท้�สำืบีทอดกันมาย์าวนาน ดว้ ย์เหตทุ ก�้ ารป็ลกู กญั ช้าตอ้ งขออนญุ าตและ แตค่ รงั� บีรรพื่บีรุ ษุ ย์งั มข้ อ้ ป็ฏิบิ ีตั เิ ฉพื่าะหลาย์ป็ระการ เช้่น อนญุ าต ใหป้ ็ลกู ไดเ้ ฉพื่าะในโรงเรอื นทต�้ อ้ งมก้ ารควบีคมุ อย์า่ ง ๕.๑ ปัจั จัยที่�่มีผ่ ลต่่อการเจริญเต่บิ โต่ กวดขนั ทกุ ขน�ั ตอน ตงั� แตร่ ะย์ะการเจรญิ เตบิ ีโตของ และคุณุ ภาพของกัญชง ตน้ และใบี จนถึงึ ช้ว่ งออกดอกและตดิ เมลด็ รวม ทงั� ในทกุ ขนั� ตอนของการเกบ็ ีเกย้� ์ว ดงั นน�ั การป็ลกู กัญช้งท�้ป็ลูกในพื่ื�นท�้ธรรมช้าติต้องพื่ึ�งพื่า กญั ช้าในช้นบีทโดย์ช้าวบีา้ นลกั ลอบีป็ลกู เพื่อ่ ใช้เ้ สำพื่ อาศยั ์สำิ�งแวดลอ้ มท้อ� ย์รู่ อบีตัว ป็จั จยั ์สำาำ คญั ทม้� ้ และจาำ หนา่ ย์จงึ เป็น็ เพื่ย้ ์งการป็ลกู เป็น็ พื่นื� ทข้� นาดเลก็ ผ้ลโดย์ตรงตอ่ การเจรญิ เตบิ ีโตของพื่ชื ้ เช้น่ สำภาพื่ แตท่ ป�้ ็ลกู กนั มากอย์ใู่ นพื่นื� ทข้� องป็ระเทศเพื่อ่ นบีา้ น พื่นื� ท้แ� ละสำภาพื่ภมู ิอากาศ ดิน น�าำ และความช้�นื แล้วใช้้ป็ระเทศไทย์เป็็นเสำ้นทางสำ่งออกไป็ย์ังต่าง แสำงแดด อุณหภมู ิ ลม สำาย์พื่ันธุ์ เมล็ดพื่นั ธุ์ ป็ระเทศ การกระจาย์พื่ันธุ์ ช้ว้ ภาพื่แวดลอ้ ม การเตรียมพื้นที่ทดลองปลูกกัญชงที่ต�าบลบ่อภาค ๕.๒ การปัลูกและการเจริญเต่ิบโต่ อ�าเภอชาตติ ระการ จงั หวดั พษิ ณุโลก ของกญั ชง การป็ลูกกัญช้งเพื่่อใช้้ป็ระโย์ช้น์ด้านเสำ้นใย์ หรือเมล็ดต้องป็ลูกในพื่�ืนท้�ขนาดใหญ่เพื่่อให้ได้ วตั ถึดุ บิ ีเพื่ย้ ์งพื่อ เนอ่ งจากกญั ช้งของไทย์เป็น็ พื่ชื ้ ท�้ม้วัฏิจักรช้้วิตสำั�นเพื่้ย์ง ๑๕๐ วัน โดย์ป็ระมาณ อก้ ทง�ั มก้ ารเจรญิ เตบิ ีโตอย์า่ งรวดเรว็ ในช้ว่ ง ๑๐๐ วนั แรก การเป็ลย�้ ์นแป็ลงในระย์ะตา่ ง ๆ ของกญั ช้ง จงึ เป็น็ ไป็อย์า่ งรวดเรว็ องคป์ ็ระกอบีตา่ ง ๆ สำำาหรบั ี การป็ลูกและการดูแลรักษาจึงต้องเตร้ย์มพื่ร้อมไว้ อย์่างสำมบีูรณ์ ๑) การเต่ร่ยมีแปัลงปัลูก เรมิ� จากการป็รบั ีพื่น�ื ทข�้ นาดใหญใ่ หเ้ รย้ ์บีและ ใหด้ นิ รว่ นซุยุ ์ หรือไถึพื่ลกิ พื่น�ื ท้ก� อ่ น ๑ ครั�งและ ไถึพื่รวน ๒ ครัง� เพื่่อกำาจดั วชั ้พื่ืช้ และทาำ ให้หนา้ ดินม้ความรว่ นซุุย์มากทส้� ำดุ มก้ ารระบีาย์อากาศท�้ ดแ้ ละนาำ� ไมท่ ว่ มขงั ซุงึ� เหมาะสำมกบั ีการป็ลกู กญั ช้ง ซุ�ึงม้รากไมล่ กึ มาก
143 ๒) การปลูกู ไมื่ห่ า่ งมื่าก ปรีะมื่าณเที่า่ ชว่ งความื่ยาวของเที่า้ หรีอื เมื่อ่ เตรียี มื่ดินิ ดิว้ ยการีไถพลิกิ แลิะไถพรีวน เที่่ากบั รีะยะ ๑๕-๒๐ เซนติเมื่ตรี ซงึ� จะที่าำ ใหต้ น้ จนหน้าดินิ รีว่ นดิีแลิว้ จงึ เรี�มิ ื่ปลิกู กัญชงที่ป�ี ลิกู ไดิ้เบียดิกันข�ึนไปไดิ้พอดิี ไมื่่แตกก�ิงก้านเป็นกอ เพอ่ ใชเ้ ส้น้ ใยเปน็ หลิกั จะตดั ิไดิใ้ นชว่ ง ๘๐-๑๐๐ วนั ที่ำาให้ไมื่่ต้องเส้ียเวลิารีิดิก�ิงก้านออก แลิะลิอก รีะยะหา่ งของการีปลิกู รีะหวา่ งตน้ แลิะรีะหวา่ งแถว เปลิอื กส้ะดิวก ส้ว่ นการีปลิูกเพอ่ เกบ็ ชอ่ ดิอกเป็น วิธปี ลูกู กัญชง ๑ ๒ คลุกเมลด็ ดว้ ยสารกนั เชอ้ื ราเพื่อปอ้ งกนั ไม่ให้แมลงและ เชอื้ รามาท�าลายเมลด็ ใชไ้ ม้ปลายแหลมแทงลงไปในดนิ ใหเ้ กดิ เป็นหลมุ ๓ ๔ หยอดเมลด็ ลงในหลุมปลูก ๕ ๖ ตน้ กล้าจะงอกข้ึนมาภายในเวลา ๗-๑๐ วนั เกลย่ี ดินปิดหลุมไม่ตอ้ งบดอดั แน่น
144 ช่่วงประมาณ ๑๐๐-๑๒๐ วนั หรือเพื่อ่ เก็็บเมล็็ด ครงั� ที่ี� ๒ เมอ่ อายุ ๑ เดอื น ใสป่ ย�ุ ยเู รยี สตู ้ร ซึ่�่งต้้นก็ัญช่งจะต้้องเจริญเต้ิบโต้จนครบวัฏจัก็ร ๔๖-๐-๐ อตั ้ราสว่ น ๒๕ ก็โิ ล็ก็รมั ต้อ่ ไร่ เพื่อ่ เรง่ ก็าร ประมาณ ๑๓๐-๑๕๐ วนั จะต้อ้ งปล็กู ็ใหต้ ้้นมีระยะ เจริญเต้บิ โต้ขึ้องต้้นแล็ะใบ ห่างมาก็ขึ้�่น คือเฉล็ี�ยระหว่างต้้นหรือระหว่างแถว ประมาณ ๒๕-๔๐ เซึ่นต้ิเมต้ร เมอ่ อายุประมาณ ครง�ั ที่ี� ๓ เม่ออายไุ ด้ ๙๐ วัน ใส่ป�ุยยเู รียสูต้ร ๑๒๐ วนั ต้้นเพื่ศผู้จู้ ะต้ายแล็ะล็ม้ ล็ง ต้้นเพื่ศเมีย ๑๕-๑๕-๑๕ อตั ้รา ๒๕ ก็ิโล็ก็รมั ต้่อไร่ เพื่อ่ ให้พื่ชื ่มี จะมพี ื่นื� ที่เ�ี พื่มิ� ขึ้น�่ อกี ็ สามารถขึ้ยายก็ง�ิ ก็า้ นสาขึ้าแผู้่ อาหารเสรมิ เต้็มที่พ�ี ื่รอ้ มออก็ดอก็แล็ะต้ิดเมล็ด็ ออก็ไปได้อย่างเต้็มที่�ี ๓. การกำาจััดวััชพืืช ในระยะแรก็ขึ้องก็าร ๓) การดูแู ลรกั ษา ปล็ูก็ก็ัญช่ง แปล็งสำาหรับปล็ูก็ต้้องมีก็ารปรับดิน ๑. การให้น้ ้ำาำ� ในช่่วงแรก็ขึ้องก็ารปล็กู ็ก็ญั ช่ง พื่ล็ิก็ดิน แล็ะไถก็ล็บด้วยรถไถ แต้่วัช่พื่ืช่ในดินก็็ โดยเฉพื่าะช่ว่ งต้น้ ฤดฝู น ดนิ มคี วามช่มุ่ ช่น�ื อยมู่ าก็ ยงั คงมอี ยแู่ ล็ะจะงอก็ขึ้น�่ พื่รอ้ ม ๆ ก็บั ต้น้ ออ่ นก็ญั ช่ง ก็ารให้นา�ำ จ่งไม่ต้้องดูแล็พื่ิเศษ เฉพื่าะสัปดาห์แรก็ ในช่่วงแรก็ ๆ แล็ะเหน็ ไดช้ ่ดั เจนมาก็ขึ้�น่ เม่ออายุ คอยต้รวจต้ราใหม้ นี า�ำ อยา่ งที่วั� ถง่ ที่กุ ็แปล็ง เนอ่ งจาก็ ไดป้ ระมาณ ๓๐ วนั ต้อ้ งก็าำ จดั วชั ่พื่ชื ่แล็ะถอนหญา้ เมล็ด็ ต้อ้ งก็ารนาำ� แล็ะความช่น�ื ในก็ารงอก็ แต้เ่ มอ่ เขึ้า้ ออก็บ้างเพื่่อป้องก็ันก็ารแย่งอาหาร เม่อก็ัญช่ง สชู่ ่ว่ งที่ฝี� นหยดุ หรอื ต้ก็แบบไมส่ มำา� เสมอ ประมาณ เต้ิบโต้ผู้่านช่่วงอายปุ ระมาณ ๕๐ วันไปแล็ว้ ไม่มี ช่ว่ งเดอื นต้ลุ ็าคมเปน็ ต้น้ ไป ควรใหน้ า�ำ เสรมิ เปน็ ระยะ ๆ ความจำาเปน็ ในก็ารก็าำ จดั วชั ่พื่ชื ่ ประมาณสัปดาห์ล็ะ ๒ ครั�ง เพื่่อไม่ให้ก็ารเจริญ เต้ิบโต้ช่ะงัก็ หรือเม่อสังเก็ต้ว่าใบเร�ิมสล็ดหรือ ๔) การเกบ็ เมล็ดู เหยี� วล็ง จะต้อ้ งใหน้ า�ำ สมาำ� เสมอจนใบก็ล็บั เปน็ ปก็ต้ิ เมล็็ดก็ัญช่งที่�ีเก็็บมาจะมีใบประดับแห้งต้ิด ๒. การใส่ป่ ุ๋�๋ย ต้ล็อดวัฏจัก็รขึ้องก็ารปล็กู ็ มาดว้ ยจาำ นวนมาก็ ช่าวบา้ นจะเก็บ็ เมล็็ดเมอ่ ใก็ล็้ ก็ญั ช่ง ควรใสป่ �ุย ๓ คร�ัง แก็่เต้ม็ ที่�ี แล็ว้ นาำ ไปต้าก็แดดระยะหน�ง่ จาก็น�นั จ่ง ครั�งแรก็ ใส่ป�ุยอินที่รีย์ร่วมก็ับปุ�ยยูเรียสูต้ร นำาไปฝดั หรอื รอ่ นแยก็เมล็ด็ แล็ะใบประดบั ออก็จาก็ ๑๕-๑๕-๑๕ อตั ้ราสว่ น ๓๐ ก็โิ ล็ก็รมั ต้อ่ ไร่ เพื่อ่ เพื่มิ� ก็ัน ส่วนเมล็็ดพื่ันธุ์ุ์จะเก็็บเม่อเมล็็ดแก็่แล็ะโต้ ความอดุ มสมบรู ณข์ ึ้องดนิ แล็ะเปน็ อาหารใหต้ ้น้ ออ่ น เต้ม็ ที่�ี แล็ว้ จง่ นำาไปแยก็สว่ นขึ้องใบประดบั แหง้ ก็บั เมล็ด็ ออก็จาก็ก็นั ใบประดบั เปน็ สว่ นที่ม�ี สี าร THC ระยะการงอกของเมล็็ดกัญชงใน้ำช่วังส่ัปุ๋ดาห้แ์ รกห้ล็งั การปุ๋ล็ูก สงู มาก็ จง่ สามารถนาำ ไปสก็ดั ที่าำ ยารกั ็ษาโรค สว่ น เมล็็ดจะถูก็แยก็ไว้แล็ะเก็็บในถุงหรือภาช่นะเพื่่อ นาำ ไปปล็ูก็ในฤดูก็าล็ต้อ่ ไป ๕.๓ การกระจายพันั ธุ์์�ของกัญชงและ กญั ชา ก็ารก็ระจายพื่ันธุ์์ุขึ้องก็ัญช่งแล็ะก็ัญช่าต้าม ธุ์รรมช่าต้จิ ะไมไ่ ก็ล็ไปจาก็แหล็ง่ ก็าำ เนดิ มาก็นกั ็เพื่ราะ
145 ชอ่ ดอกกัญชาเพศเมยี ที่เี่ ก็บ นาำ มาตากแดดใหแ้ ห้ง หุ้มชอ่ ดอกกญั ชงแมพ่ ันธุ์ด้วยถงุ มงุ้ เพอื่ เกบ็ เมล็ดพนั ธ์ุ ฝัดแยกเมลด็ ดว้ ยวธิ พี ้ืนบ้าน ไม่ใหห้ ลดุ รว่ งสญู หาย ๖. บทสรุุป น้ำ�ำ� หน้ำักของเมล็็ด ล็มแล็ะสััตว์์จำ�ำ พว์กน้ำก หน้ำู กระรอก กระแต กระต�่ ย หมูป่�่ ฯล็ฯ ที่�่ม�กนิ ้ำ ใน้ำอน้ำ�ค่ต ด้ว์ยเที่ค่โน้ำโล็ย่ที่�่ที่นั ้ำสัมยั ที่�ำ ให้ เมล็็ดเป่็น้ำอ�ห�รจำะที่ำ�ให้เมล็็ดกระจำ�ยไป่ แต่ก็ องค่์ค่ว์�มรู้เก�่ยว์กับกัญชงแล็ะกัญช�จำะม่ม�กขึ�น้ำ เป่น็ ้ำเพย่ งระยะที่�งสัน�ั ้ำ ๆ สัว่ ์น้ำมน้ำษุ ยส์ ั�ม�รถที่ำ�ให้ ผล็ง�น้ำก�รค่้น้ำค่ว์้�ว์ิจำัยที่�งก�รแพที่ย์เก�่ยว์กับสั�ร พัน้ำธุ์ุ์กัญชงแล็ะกัญช�กระจำ�ยอย่�งรว์ดเร็ว์เป่็น้ำ CBD แล็ะ THC จำะเป่น็ ้ำป่ระโยชน้ำต์ อ่ มว์ล็มน้ำษุ ยช�ติ ว์งกว์�้ งไป่ที่วั� ์โล็ก โดยก�รน้ำำ�ไป่ป่ล็ูกที่อ�่ ่น้ำ หรือ โดยเฉพ�ะย�รักษ�โรค่ที่�่เก�่ยว์กับก�รผิดป่กติของ เมอ่ ย�้ ยถนิ� ้ำฐ�น้ำกน็ ้ำ�ำ เมล็ด็ ไป่ป่ล็กู ใน้ำแหล็ง่ ที่อ�่ ยใู่ หม่ ระบบป่ระสั�ที่ น้ำอกจำ�กน้ำ�่ยังม่ผล็ิตภัณฑ์ต่�ง ๆ กญั ชงแล็ะกญั ช�จำงึ แพรพ่ นั ้ำธุ์ไ์ุ ป่เกอื บที่กุ ที่ว์ป่ ่ม�แต่ ที่ง�ั เสั�อื ผ�้ ว์ัสัดุกอ่ สัร้�ง เค่ร�อื งน้ำงุ่ หม่ กระด�ษ โบร�ณ แล็ะด้ว์ยสัิง� แว์ดล็้อมที่�เ่ ป่ล็ย�่ น้ำไป่ พืชก็ อ�ห�รเพอ�ื สัขุ ภ�พ ผล็ติ ภณั ฑเ์ สัรมิ อ�ห�ร อ�ห�ร ค่อ่ ย ๆ ป่รบั ตวั ์ให้เข้�กับสัิง� แว์ดล็อ้ มใหม่ อก่ ที่�งั สััตว์์ เค่รื�องสัำ�อ�ง เป่น็ ้ำตน้ ้ำ จำะได้รบั ก�รพัฒน้ำ� มก่ �รค่ดั เล็อื กพนั ้ำธุ์แ์ุ ล็ะป่รบั ป่รงุ พนั ้ำธุ์ใุ หต้ รงกบั ค่ว์�ม จำน้ำเป่น็ ้ำที่�่น้ำิยมอย่�งกว์�้ งขว์�ง กัญชงแล็ะกญั ช�ก็ ตอ้ งก�รที่จ�่ ำะใชป้ ่ระโยชน้ำค์ ่ือใช้เป่็น้ำเสั้น้ำใย ใช้เสัพ จำะเป่น็ ้ำพชื เศรษฐกิจำอ่กชน้ำดิ หน้ำงึ� ของโล็ก ใช้เป่น็ ้ำย�รักษ�โรค่ จำงึ ที่�ำ ให้เกดิ สั�ยพัน้ำธุ์ใุ์ หม่ ๆ ดเู พิม่ เติมเรุอื่ ง พืชเสั้น้ำใย เล็่ม ๑๗ เพ�มิ ขึน� ้ำอย�่ งม�กม�ย
Ĝ1ğ4ġ6 ì|j¡ ioll }~ ¤}| ±iol{ii¥ io{ j lÒ¡io¤pÓÓ¬ §ii± i |¡¥s¬o ¤}|§Ó¦¤¹¤q¤Ö &CKN io ¤¦o Ö ±i o ¥oÒ r}¶¹¹½ r{y}~ Ö}Öoi ¨¨ o i Ölo ¬ ¹ io ¤ {iÖ ¶¹¸º ¬ i} Ô | ¤ÒÖ iÖ } i Ö {l {o Ö o Ò Ö ¤«oo ¥ l{ i{{ x¥i ljoiu ro¬ i¡ §¤¨ EPGASJRSP?J1AG ( ¶´´º ·»¸¶½· ·´¶ r {l oliÓÓ ¦loii iu ro¤ï z i¤Úr ¤xip }r|± ±i ix} ¶¹¸¹µ »º i}} ¬lo i ¦l|Óiuro¥iur ¶¹¸¹ Ölo ¬¹ ¦ii¦s¤r ¤¤pÖ ¶¹º¶ }ÉÛ { } Ö lÒ¡ w }§i¡i¤Ö§}Ó ll |i Ö¶¹ºµ {Ö ¤|ii {i ip r |!?LL?@GLMGBQ+CBGAGLC+CBGA?J!?LL?@GQ,M ¶ i ¥¥Ö l|¥Ö iu ri¥Ö ¤Ò¶ ¦o Ö l¥Ör¤r}Ö¶¹ºµ liup¦r} iu ro&CKN ¤ro§Ò¦l ¤ÒÖ¶¹¹´ SPEK?L0 L?BT?LACQRSBW2FCNPMN?E?RGML?LB@PCCBGLEMDBGQRGLARGTCA?LL?@GQ0MLGL.S@JGQFGLE -?IJ?LB 3 1 !J?PI0 ! +?PGHS?L? MR?LW2FCNPMN?E?RGML?LB@PCCBGLEMDBGQRGLARGTCA?LL?@GQ0MLGL.S@JGQFGLE'LA -?IJ?LB 3 1 \"GRAFDGCJB( +CJ2FMK?Q 2FC+CBGA?J!?LL?@GQ%SGBC@MMI2FCBCDGLGRGTCESGBCRMSQGLE?LBEPMUGLE K?PGHS?L? %PCCL!?LBWNPCQQ 1?L$P?LAGQAM 3 1 #PBRK?L% .MJJCL+MPNFMJMEW?LB.J?LR2?VMLMKW LEGMQNCPKQ LGLRPMBSARGMLRM.?JWLMJMEW' JKOSGQR 5GIQCJJQ 3NNQ?J? 1UCBCL #SPMNC?L+MLGRMPGLE!CLRPCDMP\"PSEQ?LB\"PSE BBGARGML +CBGA?JSQCMDA?LL?@GQ?LBA?LL?@GLMGBQ/SCQ RGMLQ?LB?LQUCPQDMPNMJGAWK?IGLE*SVCK@MSPE .S@JGA?RGMLQ-DDGACMDRFC#SPMNC?L3LGML %PCCL% 2FC!?LL?@GQ%PMU G@JCLBCB2FCBCDGLGRGTCESGBCRMEPMUGLEK?PGHS?L?DMPPCAPC?RGML?J?LB KCBGA?JSQC%PCCL!?LBW.PCQQ 1?L$P?LAGQAM 3 1 &CPCP( 2FC#KNCPMP5C?PQLM!JMRFCQRF#B 2FC?SRFMPGR?RGTCFGQRMPGA?JPCAMPBMDA?LL?@GQ?LBRFC AMLQNGP?AW?E?GLQRK?PGHS?L??LBFMUFCKNA?LQ?TCRFCUMPJB^ F&?.S@JGQFGLE SQRGL26 3 1
147 Herer J. & Al Ammaanuel. Grass: The great revolutionary American standard system; Ah Ha Publishing, Austin TX, U.S.A.; 2000. Hill KP, Matthew DP, Brian J. & Joseph WD., Cannabis and Pain: A Clinical Review; in Cannabis and Can- nabinoid Research, vol. 2.1, 2017; 96-104. Hillig KW. Genetic Evidence for Speciation in Cannabis (Cannabaceae): Genetic Resources and Crop Evolu- tion 52 2005: 161-80. Holland J. The Pot Book: A complete guide to cannabis, its role in medicine, politics, science, and culture; Park Street Press, Vermont, U.S.A.; 2010. Lafaye G, D, Laurent K, Ph.D. Lisa B, Amine B, Ph. Cannabis. cannabinoids, and health; in Clinical Neuro- science , vol. 19 . No. 3. 2017. Madras BK. Update of Cannabis and its medical use; in 37th ECDD. Agenda item. 2015; 6.2; 41. Mechoulam R. Marijuana : Chemistry, Phamacology, Metabolism and Clinical Effects. In: Cannabinoid Chemistry; Academic Press, New York, U.S.A.; 1973. Mechoulam R. & Y. Shvo. The Structure of Cannabidiol; Tetrahedron19. 1953; 2073-78. Robinson R. The Great Book of Hemp: The complete guide to the environmental, commercial, and medicinal uses of the world’s most extraordinary plant; Park Street Press, Rochester, Vermont, U.S.A.; 1996. Russo EB, MD. & Franjo G, MD. Handbook of Cannabis Therapeutics: From bench to bedside; The Haworth Press, Binghamton, New York, U.S.A.; 2006. Saundes RR. Beauty of Cannabis: 200 Strains of Marijuana; Amherst Media, Inc., Buffalo, New York, 14213; 2019. Sengloung T, Kaveeta L. & Nanakorn W., Effect of Sowing Data on Growth and Development of Thai Hemp (Cannabis sativa L.); Kasetsart J. (Nat. Sc.) 43 2009: 423-31. Small E. & Tanya A. A preliminary study of pollen dispersal in cannabis sativa in relation to wind dispersal; J. Industrial Hemp, vol. 8 (2) 2003: 37-50. Williamson A. The Everything Marijuana Book: Your complete cannabis resource, including history, growing, instructions and preparation; Published by Adams Media, Avon, MA 02322, U.S.A.; 2010. World Health Organization, The health and social effects of nonmedical cannabis use; WHO Document Pro- duction Service, Geneva, Switzerland; 2016; 72. Zwenger Sam R. The Biotechnology of Cannabis sativa (2nd ed.); Extreme Publications, Inc., New York, U.S.A.; 2014.
Search
Read the Text Version
- 1 - 40
Pages:
