1.เอกสารประกอบการสอนรายวิชา อารยธรรมตะวันออก ส30270 นางสุนิษา กัณฑ์แก้ว ภาคเรียนที่ 1.2564

เอกสารประกอบการเรยี น รายวชิ า อารยธรรมตะวนั ออก ส30270 ภาคเรยี นที่ 1 ปกี ารศกึ ษา 2564 97 แบบทดสอบหลังเรยี น เรือ่ ง อารยธรรมอิสลาม วิชา อารยธรรมตะวนั ออก ส30270 ชนั้ มัธยมศึกษาปีท่ี 4 ภาคเรียนที่ 1 ปกี ารศกึ ษา 2564 ผลการเรยี นรู้ : วิเคราะห์อิทธพิ ลของอารยธรรมโลกตะวนั ออกสมัยโบราณ ท่ีมีผลต่อพฒั นาการ และการเปล่ียนแปลงของโลก คาส่งั : ใหน้ กั เรียนเลือกคาตอบท่ถี ูกที่สดุ เพียงข้อเดียว 1. ในทศั นะอิสลามตามข้อใดท่ีมีความสมั พนั ธ์กับการแปลความท่ีเรยี กว่า สนั ติ ก. การยอมตามและจงรกั ภักดีต่อพระเจา้ เพยี งองค์เดียว ข. การยอมรับในหลักการและถอื เป็นแนวปฏิบตั ิ ค. การเคารพในหลกั ศรทั ธา ง. การอดทนต่อสภาพที่ถกู กาหนด 2. ศาสนาอสิ ลามมตี ้นกาเนดิ ในบรเิ วณใด ก. คาบสมุทรอนิ โดจนี ข. คาบสมทุ รอารเบยี ค. คาบสมุทรสแกนดิเนเวีย ง. คาบสมทุ รจสั แลนด์ 3. การรบั โองการจากพระเจ้าส่งผลให้ทา่ นมฮู ัมหมัดกระทาการส่งิ ใด ก. เผยแผ่ศาสนาอิสลามให้ขยายออกไปเพ่ือแกป้ ัญหาและหาทางออกให้กับสังคมยุคน้ัน ข. ทาการค้าให้เจริญรงุ่ เรือง ค. สอนคัมภีรอ์ ลั กรุอ่านใหแ้ ก่ผู้รบั นบั ถืออิสลาม ง. ทาสงครามเพ่ือสรา้ งความเปน็ ใหญ่แกอ่ ิสลาม 4. ราชวงคอ์ มุ ยั ยะหไ์ ด้กระทาการอยา่ งไรในการขยายอิทธพิ ลอิสลาม ก. สรา้ งศลิ ปะทีย่ ่ิงใหญ่ ข. การพิชิตดนิ แดนตา่ งๆไปจนถงึ ลุ่มน้าสินธุ ค. การสรา้ งการปกครองทชี่ ดั เจน ง. สรา้ งระบบชลประทานทีอ่ านวยความสะดวกใหแ้ ก่ประชาชน

เอกสารประกอบการเรียน รายวชิ า อารยธรรมตะวนั ออก ส30270 ภาคเรยี นที่ 1 ปกี ารศกึ ษา 2564 98 5. นิกายซนุ นี หรือซนุ นะฮ์มีลักษณะอย่างไร ก. ศรัทธาตอ่ ทา่ นนบมี ูฮมั หมัดเปน็ ศาสดาองค์สดุ ท้าย และเชื่อว่าอาลีเปน็ ผู้ทส่ี ืบทอดหรือ ปกครองตามบัญชาของพระผู้เปน็ เจา้ ข. ยึดหลักการจากคัมภีร์อัลกรุอ่านและหะดิษ และยดึ คอลีฟะทงั้ สี่ ปกครองตอ่ จากท่าน นบีมฮู มั หมดั ค. การท่ีอาลไี มส่ ามารถหาคนฆาตรกรท่สี งั หารคอลฟี ะห์คนทสี่ ามมาลงโทษได้ ทาให้เกิดการก่อ กบฏและแยกนิกายออกมา ง. เป็นศาสนาอสิ ลามทนี่ าคาสอนของศาสนาอืน่ มาปะปน สละความสุขทางโลกเพอื่ ชาระจิตใจ ให้สะอาดและระลึกถงึ พระเจ้าเสมอ 6. ข้อใดกล่าวผดิ ความเปน็ จริงในการขยายอารยธรรมอสิ ลามสตู่ ะวนั ออกกลาง แอฟรกิ า และยโุ รป ก. สมัยคอลีฟะอาบูบักร์ อารยธรรมอิสลามขยายเข้าในซเี รีย เอเชยี กลาง และไบแซนไตน์ ข. สามารถพิชิตอาณาจกั รเปอรเ์ ซยี สาเรจ็ ไดโ้ ดยง่ายเน่อื งเปอรเ์ ซยี ต่อส้กู บั ไบแซนไตนม์ าเปน็ เวลานาน ค. อียิปต์ตกเป็นของมุสลิมในสมัยคอลีฟะอุมรั ง. การเข้าตไี บแซนไตน์เปน็ ไปดว้ ยความยากลาบากเนื่องจากประชาชนรว่ มแรงร่วมใจในการต่อสู้ และมีกาแพงเมืองท่ีแขง็ แกรง่ 7. จากการทอ่ี ิสลามสามารถพิชติ ไบแซนไตนไ์ ด้น้นั ส่งผลดีตอ่ อารยธรรมอิสลาม ยกเว้น ข้อใด ก. มสุ ลิมไดเ้ ห็นความสาคัญของกองทัพเรือ และสร้างกองทัพเรอื ท่ีเข้มแขง็ ในภายหลัง ข. มชี วี ิตความเป็นอยูท่ ี่หรหู ราจากการเปน็ อยู่ทเ่ี รียบง่าย ค. แสวงหาความรู้ภมู ปิ ญั ญา มารยาทและระเบยี บทางสงั คมของชนทเี่ จริญแล้ว ง. มชี ายแดนพื้นทเ่ี ชอื่ มต่อถึงทะเลเมดเิ ตอรเ์ รเนยี น 8. สถาปตั ยกรรมใดท่ีเกิดขึน้ ในสมยั ราชวงศ์อมุ ยั ยะฮ์ ก. มัสยดิ ท่เี มืองสะมารอ ข. มสั ยดิ โดมออฟเธอะรอ็ ก ค. มัสยดิ กรู ์ เอมิร ง. มหาวทิ ยาลัยแบกแดด 9. ราชวงศ์อมุ ัยยะฮ์ไดส้ รา้ งสรรค์อารยธรรมอิสลามท่ีสง่ ผลตอ่ ชาวโลกในดา้ นใด ก. จดั ต้ังระบบไปรษณีย์ ข. จัดตง้ั เรอื รบท่ีเขม้ แข็ง ค. ใชภ้ าษากรกี แทนอาหรับ ง. มกี ารใช้เครื่องมือวัด ตวง ทไี่ ด้มาตรฐาน

เอกสารประกอบการเรยี น รายวชิ า อารยธรรมตะวนั ออก ส30270 ภาคเรียนท่ี 1 ปกี ารศกึ ษา 2564 99 10. อารยธรรมอสิ ลามสง่ ผลต่อโลกในปัจจุบันตามขอ้ ใด ก. เมอื งหลวงทม่ี ชี อื่ วา่ คอนสแตนตโิ นเปลิ (The City of Constantine) ข. อารยธรรมทีร่ กั สันติ ภายใต้รม่ เงาของสนั ตภิ าพเกดิ การก่อสร้าง การประดิษฐ์ และการบูรณะภายใต้สันติภาพ ค. การเขียนประวัติศาสตร์เปน็ ชาตแิ รกในโลกที่เริ่มศึกษาประวัติศาสตรต์ ามแบบวิธีการทาง ประวัตศิ าสตร์ ง. การสรา้ งสถาปัตยกรรมแบบโรมาเนสก์ คะแนนเต็ม 10 คะแนนทไี่ ด้

เอกสารประกอบการเรียน รายวิชา อารยธรรมตะวันออก ส30270 ภาคเรียนท่ี 1 ปกี ารศกึ ษา 2564 100 ใบความรู้ท่ี 6 เรอ่ื ง อารยธรรมเปอร์เซีย วชิ า อารยธรรมตะวนั ออก ส30270 ผลการเรียนรู้ : วเิ คราะหอ์ ทิ ธพิ ลของอารยธรรมโลกตะวนั ออกสมัยโบราณ ทม่ี ีผลต่อพัฒนาการ และการเปล่ยี นแปลงของโลก การขยายอารยธรรมประมาณ 555 ปีก่อนคริสตกาล กษัตรยิ ์เปอรเ์ ซียพระองค์หนึ่งทรงพระนาม ว่า “พระเจ้าไซรัส” ได้รวบรวมชนชาติเปอรเ์ ซียที่กระจดั กระจายกันอยูเ่ ขา้ เปน็ อนั หนึง่ อันเดยี วกนั ทรง ทาสงครามชนะพวกมีดส์และตงั้ ตนเป็นกษัตรยิ ์ปกครองอาณาจักรมเี ดยี ร์-เปอรเ์ ซียมรี าชธานอี ยู่ทีเ่ มือง ซโี ปลิส(persepolis) ชยั ชนะของพระเจา้ ไซรัส ต่ออาณาจักรมีเดียร์อันแข็งแกร่งครง้ั นนั้ ทาให้อาณาจกั ร อืน่ ๆซง่ึ อยใู่ กลเ้ คียงมีความวิตก จงึ ผนึกกาลงั กนั ทาการต่อต้าน ชาตสิ าคัญๆได้แกล่ เิ ดีย แคลเดยี และ อยี ิปต์ แต่ไม่สามารถตา้ นทานกองทหารม้าและกองทัพธนอู ันเข้มแข็งของพระเจา้ ไซรสั ได้เม่ือพระเจา้ ไซรัสมหาราชสิ้นพระชนมแ์ ล้วพระโอสรนามวา่ “แคมบิซิส” ไดค้ รองราชย์ต่อมาอานาจของจักรวรรดิ เปอร์เซียแผ่ขยายควบคุมไปท่ัวโลกเมอื่ พระเจ้าแคมบซิ สิ ทรงตีได้อียิปต์ กองทัพเรอื ทีพ่ ระองค์ทรงจัดต้งั คร้งั น้ันทาให้เปอรเ์ ซยี ไดช้ ่อื วา่ เปน็ ชาวเอเชยี ชาตแิ รกทค่ี รองอานาจทางเรอื ในทะเลเมดิเตอร์เรเนยี น กษัตริยท์ ่ีครองราชย์ตอ่ จากระเจา้ แคมบิซิสคอื พระเจ้าเดอไรอัสหรอื ดารอิ ุสท่ี 1 ก่อนข้ึนครองราชย์ พระเจา้ ดารอิ ุสรับราชการเปน็ ขุนนาง พระเจ้าดาริอสุ ทรงได้รับการยกย่องว่าทรงเปน็ นักรบและ นกั ปกครองช้นั เย่ียมพระราชกรณียกิจทีส่ าคญั คือ ทรงวางระเบียบการปกครองจกั รวรรดิเปอรเ์ ซียพระ เจา้ ดารอิ สุ ได้ทรงประกาศพระองค์เป็นพระราชาอียิปต์และบาบโิ ลน จงึ ทรงปกครองดินแดนทัง้ สองด้วย พระองค์เองโดยตรง ศูนย์การปกครองสมยั นอี้ ยู่ทเ่ี มืองซซู าร์ อดตี เปน็ เมืองของพวกเอลาไมท์ จักรวรรดิ เปอร์เซียสมยั พระเจ้าดารอิ ุสมีอาณาเขตกวา้ งขวาง ประกอบด้วยชนต่างเช้ือชาตศิ าสนาและ ขนบธรรมเนียมประเพณีทรงเปน็ กษัตรยิ ์พระองค์แรกท่สี ร้างเงนิ ตราขน้ึ ใชแ้ ลกเปล่ยี นในดินแดนประเทศ ตะวันออก (บาบิโลเนยี อียิปต์และเปอรเ์ ซยี ) เงนิ ตราท่พี ระองค์โปรดให้สร้างขึน้ ใช้ทาดว้ ยทอง ตามหัว เมอื งต่างๆ ทรงอนญุ าตใหส้ รา้ งเงนิ ตราขึ้นใชเ้ องได้ โดยทรงกาหนดอัตราแลกเปลี่ยนมาตรฐานไวเ้ ปน็ 13ต่อ1คือทองคามคี า่ เปน็ สิบสามเทา่ ของเงินทมี่ นี ้าหนักเทา่ กนั ด้านการปกครอง การจัดการปกครองจกั รวรรดเิ ปอรเ์ ซียสมยั พระเจ้าดาริอสุ ทาให้เปอรเ์ ซียไดร้ บั การยกย่องวา่ เปน็ ชาติแรกท่ีรเิ ร่มิ ระบบการปกครองสว่ นภูมภิ าค ทรงสรา้ งถนนชนั้ ดเี ชื่อมโยงทว่ั จักรวรรดิ การใช้มา้ เร็ว ส่ือสารและจดั ให้มีสถานท่ีพกั ม้าระหว่างราชสานักกับหัวเมืองทุกแหง่ ทาให้เปอร์เซียได้รับการยกย่องว่า เปน็ ชาติแรกทีใ่ ห้ กาเนดิ ไปรษณยี ์

เอกสารประกอบการเรียน รายวชิ า อารยธรรมตะวันออก ส30270 ภาคเรียนท่ี 1 ปกี ารศกึ ษา 2564 101 ในตอนแรกชาวเปอร์เซียจะยดึ ถือศาสนาโซโรอสั เตอรเ์ ปน็ ส่วนใหญ่และเป็นศาสนาประเภท เทวนยิ มบางครง้ั เรียกว่า “ลัทธิบูชาไฟ” ในวหิ ารจะมีพระคอยจุดไฟศักดสิ์ ิทธ์ใิ หล้ กุ ชว่ งอยู่ตลอดเวลา “เป็นการจาเป็นท่จี ะต้องระวงั รกั ษาอาคารบูชาไฟไว้ใหด้ ีและคอยระวังมิให้ไฟดบั ได้ สง่ิ ที่ไม่สะอาดไม่ บรสิ ุทธิ์อย่าเอาใสเ่ ข้าไปในไฟ และจะต้องให้สตรีมีระดูอยู่ห่างจากท่บี ูชาไฟ 3 ก้าว” ชาวเปอร์เซียได้รับ อทิ ธิพนจากคาสอนของศาสนาโซโรอัสเตอร์วา่ โลกประกอบดว้ ยสง่ิ สองด้าน คือ ดแี ละชั่ว เทพเจา้ อหรุ ะ มาสดา คือ ตัวแทนของความดี และเทพอาห์ริมัน (Ahriman) คอื ตวั แทนของความช่ัวร้าย ตอ่ สู้กนั ใน ท่ีสดุ ฝ่ายดีจะเป็นฝา่ ยมีชยั เหนือฝา่ ยช่วั ชะตากรรมของมนุษย์จงึ ข้ึนอยกู่ บั การเลอื กวา่ จะทาดหี รือช่วั แนวความคิดน้มี ีอทิ ธิพลต่อศาสนายดู ายหรอื ยวิ และครสิ ต์ศาสนา รวมทัง้ ความเช่ือในเรอ่ื งเทวดา นางฟา้ วันสน้ิ โลก การตดั สน้ิ ครัง้ สดุ ท้ายและการไปส่สู วรรค์และนรกในเวลาตอ่ มา และประมาณครสิ ต์ศตวรรษ ที่ 7 มสุ ลิมได้แผ่ขยายอานาจเข้ามาครอบครองดนิ แดนเปอร์เซยี อาณาจักรแห่งน้ีจงึ ตกอยู่ภายใต้การ ปกครองของศาสนาอิสลาม และแนวความคดิ จากศาสนาโซโรอัสเตอรก์ ็มีผลต่อการพฒั นาแนวความคิด และหลกั คาสอนของศาสนาอิสลาม พระเจา้ ดาริอสุ ทรงเป็นกษัตรยิ ์พระองค์แรกทีส่ ร้างเงนิ ตราขึน้ ใชแ้ ลกเปลย่ี นในดนิ แดน ประเทศตะวนั ออก (บาบโิ ลเนีย อียปิ ต์และเปอร์เซีย) เงนิ ตราท่ีพระองคโ์ ปรดใหส้ รา้ งขน้ึ ใชท้ าดว้ ยทอง ตามหัวเมอื งตา่ งๆ ทรงอนุญาตให้สร้างเงินตราขน้ึ ใชเ้ องได้ โดยทรงกาหนดอัตราแลกเปล่ียนมาตรฐานไว้ เปน็ 13 ต่อ 1 คือ ทองคามีค่าเปน็ สบิ สามเทา่ ของเงนิ ท่ีมนี ้าหนักเทา่ กนั ศลิ ปะชาวเปอรเ์ ซีย ชาวเปอรเ์ ชยี ไดน้ าเอารปู แบบศลิ ปะของชาติตา่ งๆ มาไว้จานวนมาก มาผสมจนลงตวั และ สวยสงา่ กวา่ เดิม สถาปตั ยกรรมท่ีสาคัญไดแ้ ก่ พระราชวงั เปอร์ซโี ปลสิ (Persepolis) ในประเทศอิหรา่ น ปัจจบุ ันคงเหลอื แต่ลานหิน ระเบียง เสา ประตู และบันได รอบฐานและทางขึ้นบนั ไดมภี าพแกะสลัก เรอื่ งราวเกย่ี วกบั กษตั รยิ ต์ ลอดแนว เช่น รปู ทหาร รูปสตั ว์ รูปคนถวายเครื่องบรรณาการ เป็นต้น เสาท่ี วางเรยี งรายและตกแตง่ ดว้ ยลวดลายใบปาลม์ สันนษิ ฐานว่าเลียนแบบศิลปะบาบิโลนและศิลปะอียิปต์ การประดับภาพแกะสลักนูนต่า อาจเลยี นแบบศลิ ปะแอสซิเรยี (Pischel, 1968 : 38) การเซาะรอ่ งเสา เป็นแนวยาวโดยรอบกอ็ าจเลียนแบบศลิ ปะกรีก หรอื การทารูปวัวบนหัวเสากอ็ าจได้แนวคดิ จากศิลปะ แอสซเิ รยี ลักษณะทเ่ี ด่นคือ การทาหัวเสารปู หัววัวหันหลงั ชนกนั อยา่ งกลมกลืนกบั ลักษณะเสา จกั รวรรดเิ ปอรเ์ ชยี (Persian Empire) คอื จักรวรรดิและอาณาจกั รต่างในประวัติศาสตรข์ อง เปอรเ์ ชียท่ปี กครองตอ่ เนื่องกันมาในบริเวณที่ราบสงู อหิ ร่าน, ถิ่นกาเนิดของเปอรเ์ ชยี และไกลไปทาง เอเชยี ตะวนั ตก, เอเชียใต้, เอเชยี กลาง และ บรเิ วณคอเคซสั จักรวรรดเิ ปอรเ์ ชียจกั รวรรดแิ รกก่อตั้ง ภายใต้จกั รวรรดิมีเดยี (728–559 ปีก่อนครสิ ต์ศักราช) หลังจากการโค่นจักรวรรดอิ ัสซีเรียด้วยความ ช่วยเหลือของบาบิโลเนียจักรวรรดเิ ปอร์เชียอคีเมนยี ะห์ (550–330 ปีก่อนคริสตศ์ กั ราช) เปน็ จกั รวรรดิ ทีใ่ หญท่ ส่ี ดุ ในยุคโบราณ และมาร่งุ เรอื งท่สี ุดในรัชสมยั ของพระเจา้ ดาไรอัสมหาราช และ พระเจ้าเซอร์ ซีสมหาราช ผู้มีชือ่ เสียงว่าเป็นศัตรูคนสาคัญองรัฐกรีกโบราณ บรเิ วณท่ตี ้ังเดิมอยู่ในบรเิ วณท่ใี นปจั จุบนั

เอกสารประกอบการเรียน รายวชิ า อารยธรรมตะวันออก ส30270 ภาคเรยี นท่ี 1 ปีการศกึ ษา 2564 102 รู้จกั กันวา่ จังหวัดพาร์ส (จังหวัดฟารส์ ) ในประเทศอิหร่านปัจจบุ นั จักรวรรดเิ ปอรเ์ ชยี กอ่ ต้ังภายใต้พระเจ้าไซรสั มหาราชผ้ทู รงยดึ จักรวรรดจิ ากชนมีดสี (Medes) และทรงขยายดนิ แดนออกไปทางตะวนั ออกกลางท่ีรวมทงั้ ดนิ แดนของบาบิโลเนีย, อสั ซเี รีย, ฟนิ เิ ซีย และ ลเิ ดีย หลงั จากนนั้ พระเจ้าแคมไบซีสท่ี 2 แห่งเปอรเ์ ชีย (Cambyses II of Persia)พระราชโอรสใน พระเจ้าไซรัสก็ทรงดาเนนิ นโยบายการขยายดนิ แดนต่อไปยังอยี ิปต์ จักรวรรดิอคีเมนยี ะห์มาสนิ้ สุดลง ระหว่างสงครามอเล็กซานเดอร์มหาราช แตก่ ็มาฟืน้ ตวั อีกครั้งในรปู ของจกั รวรรดพิ ารเ์ ธยี น และ จักรวรรดซิ าสซานิยะห์ แห่ง อหิ รา่ น ทตี่ ามมาดว้ ยยคุ ประวัติศาสตร์หลงั ศาสนาอิสลามของจกั รวรรดิ ต่างๆ เช่นจกั รวรรดทิ าฮริ ยิ ะห์, จกั รวรรดิซาฟารยิ ะห์, จักรวรรดิไบอิยะห์, จกั รวรรดิซามานยิ ะห์, จักรวรรดิกาสนาวยิ ะห์, จักรวรรดิเซลจุค และ จกั รวรรดคิ วาเรซเมียมาจนถงึ อิหร่านปจั จุบนั จักรวรรดติ า่ งๆ ทีร่ ุ่งเรืองต่อเนอ่ื งกันมาในเกรตเตอร์อิหรา่ น ก่อนเดือนมนี าคม ค.ศ. 1935 เรียกรวมกันว่า “จกั รวรรดเิ ปอรเ์ ชีย” โดยนักประวตั ศิ าสตร์ตะวันตก จักรวรรดิตา่ งๆ เหลา่ นเี้ กือบทุก จกั รวรรดเิ ป็นจกั รวรรดมิ หาอานาจในบริเวณท่ีปกครอง และบางจักรวรรดิก็เป็นมหาอานาจของโลก ในสมยั ท่รี งุ่ เรือง ประวตั ศิ าสตร์เปอร์เซีย ขณะทบี่ าบิโลนครองความเป็นใหญ่อย่ทู างภาคใต้ของราชอาณาจักรเก่าของอสั ซเี รีย พวกมีเดยี ครองความเปน็ ใหญ่อยทู่ างภาคเหนอื สองจักรวรรดนิ ี้ตงั้ อยู่คเู่ คียงกนั เป็นเวลานานประมาณเจด็ สิบปโี ดย ไม่มีการสู้รบกนั อย่างเปดิ เผย ในปี ก่อนค.ศ. 550 มีการเปล่ยี นแปลงครัง้ ใหญเ่ กิดขึน้ อัสทยี าเกส (Astyages) แหง่ มีเดยี ยกทัพ ไปตอ่ สู้กับพวกเอลาม ซึ่งตอนน้นั กษตั ริยไ์ ซรสั (Cyrus) แห่งเปอรเ์ ซยี ปกครองอยู่ การสู้รบกันครั้งนี้ ปรากฎวา่ กองทัพมเี ดยี ปราชยั ยับเยนิ เพราะกษัตรยิ ์ไซรสั ทรงเดชานภุ าพและเป็นทีน่ ยิ มรักใครข่ อง ประชาชนเกินกวา่ ทจี่ ะเอาชนะพระองคไ์ ด้ ไซรสั ทรงสามารถขับพวกมีเดียให้ลา่ ทัพกลับ แล้วตามไป โจมตถี งึ ในดนิ แดนของชาวมีเดยี จนได้ชัยชนะ อีกไม่นานไซรัสก็ต้งั ตนเองเป็นกษัตริยใ์ นเอคบาทานา (Ecbatana)และอ้างวา่ พระองค์มีอานาจในจักรวรรดิมเี ดีย นาโบนิดดั (Nabonedus) แหง่ บาบโิ ลนกลัววา่ ไซรัสจะยกทัพเลยเข้ามาโจมตีจกั รวรรดขิ อง พระองค์ ซึ่งก็เปน็ ความจรงิ เช่นนนั้ พระองคจ์ ึงไดร้ ่วมกบั ผูน้ ามติ รประเทศ ได้แก่ อามาซิส (Amasis) แหง่ อยี ิปต์ และ โครเอซสั (Croesus) แหง่ ลิเดียจดั ต้งั กองกาลังเพือ่ ป้องกนั ประเทศของพวกตนกษัตรยิ ์ ไซรัสบกุ เข้ายึดซารดิส (Sardis) เมอื งหลวงของลิเดียได้เป็นแหง่ แรกในปี ก.ค.ศ. 547พอถึงปี ก่อน ค.ศ. 539 ไซรสั ทรงยกทัพเข้าโจมตีบาบิโลนโดยตรง เวลาน้ันประชาชนชาวบาบโิ ลนไมน่ ิยมเล่ือมใสในตวั กษัตรยิ น์ าโบนดิ ัด เพราะนอกจากพระองค์จะเป็นชาวอารมั ท่มี าจากเมอื งฮารานซึ่งไมใ่ ชเ่ ชอื้ พระวงศ์ แคลเดียแห่งบาบิโลนแล้ว พระองค์ก็ยังไม่ยอมสักการะเทพเจ้ามาร์ดกุ อกี ดว้ ย จงึ ทาใหพ้ วกปุโรหิตของ พระมาร์ดกุ ไม่ชอบพระองค์ นาโบนิดดั เล่ือมใสศรัทธาพระสิน (Sin) ซึ่งเปน็ เทพเจา้ แห่งดวงจันทร์

เอกสารประกอบการเรียน รายวชิ า อารยธรรมตะวนั ออก ส30270 ภาคเรียนที่ 1 ปกี ารศกึ ษา 2564 103 เทพองค์นี้มวี ิหารอยู่ทเี่ มืองฮาราน ก่อนหนา้ น้นั หลายปี คือกอ่ นที่กษัตริย์ไซรสั จะยึดเอคบาทานาได้ นาโบนิดดั ปลอ่ ยให้เบลชสั ซารโ์ อรสของพระองคป์ กครองประเทศแทน ผลท่ตี ามมาก็คือไม่มีการฉลอง เทศกาลปีใหมต่ ดิ ต่อกันเป็นเวลานานหลายปี เพราะเทศกาลนก้ี ษตั รยิ ์จะต้องเป็นผูน้ าในพิธีรือ้ ฟ้ืนความ เปน็ ผ้นู าประเทศ เรอ่ื งน้เี องท่ีทาใหป้ ระชาชนไม่พอใจนาโบนิดัดอยา่ งมาก ดงั น้นั เองจงึ ไม่เตรียมตวั เตรยี ม ใจเพือ่ ตอ่ สู้กับไซรสั อย่างเต็มกาลงั ไซรัสรบชนะบาบโิ ลนทีเ่ มอื งโอปิส (Opis) บนฝัง่ แม่น้าไทกรีสเม่อื ปี กอ่ น ค.ศ. 539 และอีกไม่ก่วี นั ตอ่ มาแม่ทัพของพระองค์กย็ ึดกรุงบาบโิ ลนได้สาเรจ็ โดยไม่มีการตอ่ ส้มู ากนัก นาโบนิดัดทรงหนเี อาตวั รอด แตก่ ถ็ ูกจับได้ ชาวบาบโิ ลนตอ้ นรับกษตั รยิ ์ไซรสั ดว้ ยความปีติยนิ ดใี นฐานะที่ทรงเปน็ วรี ชนผู้ยงิ่ ใหญ่ของ พวกเขาและผรู้ ับใช้ของพระมารด์ ุก เพื่อแสดงความจงรักภักดีต่อพระมารด์ ุกกษัตริย์ไซรัสจงึ ทรงรอื้ ฟ้ืน เทศกาลปีใหม่ข้นึ มาอีก และนารูปปฏมิ าของเทพเจ้าต่าง ๆ กลบั ไปไวใ้ นเทวสถานเดิมของใครของมัน หลังจากไซรัสได้บาบโิ ลนไว้ในความครอบครองแลว้ ไมน่ าน บรรดาเจ้านายผ้ปู กครองมณฑลตา่ งด้าวตา่ ง ๆ ก็พากนั มาสวามภิ กั ดิ์ จักรวรรดเิ ปอรเ์ ซยี ตัง้ ขน้ึ ได้ด้วยการผนวกจกั รวรรดมิ เี ดยี จกั รวรรดบิ าบิโลน พรอ้ มกับดินแดนอืน่ ๆ ที่อยหู่ ่างไกลเข้าด้วยกัน โดยมกี รุงเอาบาทานาเป็นเมืองหลวง จักรวรรดิเปอรเ์ ซยี ต้งั อยู่ไดน้ านประมาณสองร้อยปี กษตั รยิ ์องค์หลงั ๆ ไม่ใชน่ ักปกครองที่ดี เหมือนไซรัส อยี ิปต์และกรีกเปน็ ศัตรตู ัวฉกาจของเปอร์เซีย โดยคัมบีเซส (Cambyses) โอรสของไซรัส ปราบอยี ปิ ต์ได้สาเร็จในปี ก่อน ค.ศ. 525 แตป่ ระชาชนชาวอยี ปิ ต์ไม่เต็มใจอย่ใู ต้ปกครองของเปอร์เซียจึง กอ่ การกบฏขึ้นบ่อย ๆ หลายคร้งั ก็ไดร้ บั ความช่วยเหลอื จากประเทศกรีก ระหวา่ ง ก่อน ค.ศ. 401-342 อยี ปิ ตไ์ ด้รับอิสรภาพอีกครง้ั แต่กต็ อ้ งสญู เสยี ไปอีกก่อนที่จักรวรรดเิ ปอร์เซียจะถูกโค่นลง ประเทศกรีกสร้างความเดือดร้อนใหแ้ ก่เปอรเ์ ซยี มากกว่า และเปอรเ์ ซยี ก็ไม่เคยเอาชนะกรีกได้ เลยแม้แต่ครง้ั เดยี ว กษตั ริยเ์ ซอร์ซิสที่ 1 (Xerxis l) เป็นกษัตริยแ์ หง่ เปอรเ์ ซียองคแ์ รกทพ่ี ยายามจะพิชิต กรีกให้ได้ พระองค์ยกทพั เรือไปรบกบั กรีกครั้งแรกในปี ก่อน ค.ศ. 480 แรก ๆ กป็ ระสบความสาเร็จ อยา่ งดียง่ิ ถึงกบั สามารถยดึ กรงุ เอเธนสซ์ ึง่ เปน็ เมืองสาคัญของกรีกได้ แลว้ เผาวัดวาอารามและอาคาร บา้ นเรอื นของประชาชนที่ตั้งอยู่บนเนินเขา อะโครโปลสิ แต่อีกไมน่ านกองทพั กรกี ก็สามารถทาลายเรอื รบสว่ นใหญ่ของเปอรเ์ ซีย กองทัพของเซอรซ์ ิสที่ 1 พ่ายแพ้ยับเยนิ พระองคเ์ องก็ถูกปลงพระชนม์ อาร์ทา เซอร์ซสิ ท่ี 1 (Artaxerxes l) ทาสงครามกบั กรีกตอ่ ไป แต่ในทีส่ ดุ ก็ยอมทาสัญญาสงบศึกกนั ในปี ก่อน ค.ศ.449 หลังจากนน้ั พวกกรีกก็รบพุง่ กนั เอง เปอรเ์ ซียจึงล่ากลบั ไปเฝ้าดูพวกกรีกฉีกเน้ือกันเองออกเป็น ช้ิน ๆ ในสงครามทเี่ ปโลโปนนเี ชียน(Peloponnesian War ก่อน ค.ศ. 431-404) ตอนนั้นไมจ่ าเป็นที่ เปอรเ์ ซยี ต้องเข้าไปแทรกแซง ชาวกรีกเอาแตร่ บกนั เองจนไม่ทาความเดอื ดร้อนให้แก่จกั รวรรดิเปอร์เซยี แตผ่ ลสดุ ท้ายก็สรา้ งความพนิ าศให้แก่เปอร์เซยี อยดู่ ี ทนั ทีท่ีเลกิ ทาสงครามกนั เอง พวกกรีกก็เร่มิ กอ่ กวน สร้างความเดือดรอ้ นให้แกบ่ รรดาผ้ปู กครองของเปอร์เซีย เม่อื อียิปตเ์ ขา้ รว่ มผสมโรงดว้ ยก็ทาให้ยิ่ง เดอื ดร้อนขึน้ กว่าเดิม ในท่สี ุดอเล็กซานเดอร์มหาราช (Alexander the Great) แหง่ ประเทศกรีก

เอกสารประกอบการเรียน รายวิชา อารยธรรมตะวนั ออก ส30270 ภาคเรียนท่ี 1 ปกี ารศกึ ษา 2564 104 ก็ทาลายอาณาจักรเปอร์เซยี ไดส้ าเร็จ แลว้ ทรงครอบครองโลกสมัยโบราณไวไ้ ด้ทัง้ หมดตงั้ แตแ่ มน่ า้ ดานูบ จรดแม่น้าอินดสั และเลยไปอีก ศาสนาของชาวเปอร์เซีย ศาสนาดง้ั เดิมของชาวเปอรเ์ ซยี เป็นพธิ ีกรรมที่เก่ียวกบั การเลี้ยงสัตว์และกสิกรรมแบบเรยี บง่าย แตต่ ่อมากม็ ีศาสนาใหม่ ศาสนาโซโรแอสเตอร์เกิดขึน้ ศาสนานพี้ ัฒนาขึ้นผลงานของชายผู้หน่งึ ช่อื ว่า ซาราธสุ ตรา (Zarathustra) หวั ใจของศาสนาโซโรแอสเตอรอ์ ย่ทู หี่ นงั สอื ศักดสิ์ ิทธิห์ รอื พระคมั ภรี ์ เช่นเดยี วกันกับศานายดู าย อิสลาม ครสิ ตศ์ าสนาและศาสนาของชาวตะวนั ออกอีกหลายศาสนา หนงั สือ ศักดิ์สทิ ธ์เิ ลม่ นเี้ รียกว่า พระคัมภีร์อาเวสตา (Avesta) ศาสนาโซโรแอสเตอรม์ ีลักษณะเป็นลทั ธทิ วินิยม สานุศิษย์ของศาสนาน้ีเชื่อในอานาจสองฝา่ ย ฝ่ายหนึ่งดีฝา่ ยหนงึ่ ช่วั พวกเขาเช่อื วา่ เทพเจ้าแหง่ ความดี เปน็ เทพผูส้ งู สดุ ช่ือออรม์ าซด์ (Ormazd) เทพองค์นี้มพี วกอัครเทวทตู และเทวทตู ทัง้ หลายเปน็ บรวิ าร และเช่อื วา่ มีเทพแห่งความชว่ั องคห์ นึง่ ชื่อ อาหร์ มิ าน (Ahriman) มีภตู ผีปศี าจเป็นบรวิ าร ศาสนาโซโรแอสเตอรส์ อนวา่ มนุษยค์ วรจะปรนนบิ ัติรบั ใชเ้ ทพแห่งความดี และทาตามประมวลกฎหมาย อันสงู สง่ ซึง่ แสดงออกมาเปน็ ค่านิยมทางศลี ธรรมแบบถ่อมตัว ศิษยานศุ ษิ ย์ของศาสนานน้ีมคี วามเชอื่ ม่ัน ว่า ความตายไม่ใช่การสน้ิ สุดคนชอบธรรมจะได้รับชวี ติ ใหม่เมื่อตอนที่เทพออร์มาซด์ทาสงครามชนะ อารยธรรมของชาวเปอร์เซีย อารยธรรมเปอร์เซยี อย่ใู นชว่ ง 1,000 ปกี ่อนคริสตศักราช หลงั จากที่อาณาจักรแอสสเิ รยี ไดเ้ ส่ือม ลง ชาวเปอรเ์ ซยี ซึ่งเปน็ ชนชาติอนิ โดยูโรเปียนท่อี าศัยอยู่ทางตอนเหนือ ไดส้ ร้างอาณาจักรอย่ทู างตอน เหนือเทือกเขาตะวนั ออก กษัตรยิ ์ราชวงศอ์ ะเคเมเนียนของเปอรเ์ ซยี ไดแ้ ผข่ ยายอานาจเข้าปกครอง ดนิ แดน ตา่ งๆ ด้วยความบา้ คล่ัง แตใ่ นยคุ นไ้ี ด้มีพัฒนาการทีท่ ันสมยั มากข้ึน มีการผลิตเงินเหรยี ญข้ึน ใช้ นอกจากนน้ั ยังได้มีการดดั แปลงตัวอกั ษรคูนิฟอรม์ เปน็ ตัวอักษรของเปอรเ์ ซีย จัด ระบบการปกครอง โดยแบง่ เป็นจงั หวดั หรอื มณฑล เรียกวา่ แซแทรปปี (Satrapy) นอกจากในด้านเศรษฐกิจที่เจริญรุ่งเรอื ง แล้ว ชาวเปอร์เซียยงั ได้สรา้ งถนนใช้คมนาคมและถือว่าเปน็ ถนนทีด่ ีทส่ี ุดในยุค โบราณ และนอกจากนั้น ยงั มไี ปรษณีย์ติดต่อสือ่ สารทางราชการอีกด้วย สถาปัตยกรรม - สถาปัตยกรรมของชาวเปอร์เซียได้รบั อทิ ธพิ ลมาจากอยี ิปต์ และกรีก การก่อสร้างได้นาเอาวสั ดหุ ลายชนดิ มาใช้อย่างเหมาะสม เชน่ ใช้หินเปน็ พืน้ ผนังใชอ้ ฐิ และนาเอาเสาไม้มาใช้ตกแต่งทาโครงเพดาน มีการตกแตง่ หวั เสาและแกะเสาเปน็ รอ่ งคลา้ ย ของกรีก ประติมากรรม - งานประตมิ ากรรมท่สี าคัญของเปอรเ์ ซยี คือ การแกะสลกั หัวเสาเป็นรปู สตั ว์ ต่างๆ มีความสวยงามและประณีตนอกจากนนั้ ยังร้จู ักนาทองแดงและโลหะต่างๆ มาประดับแตง่ อย่าง วจิ ติ รพิสดาร ประตมิ ากรรมที่นยิ มคือแบบนูนต่าโดยเฉพาะการแกะสลักฐานบันไดกาแพง หรอื ฝาผนงั เรอื่ งราวสว่ นใหญ่เป็นภาพกษัตรยิ ์ ขนุ นาง และขา้ ทาสบริพารหรือพธิ กี รรมต่างๆ ผลงานท่โี ดดเดน่ มัก จะเปน็ ผลงานประเภทประณีตศิลป์ ซ่ึงจะนาสตั ว์มาดดั แปลงประยุกต์เป็นสิง่ ของเคร่ืองใชจ้ ติ รกรรม ผลงานดา้ นจติ รกรรมของเปอรเ์ ซียมีไม่มากนัก สว่ นมากจะเปน็ การนาไปประยุกต์ ใชก้ บั การตกแต่งผนัง

เอกสารประกอบการเรียน รายวชิ า อารยธรรมตะวันออก ส30270 ภาคเรียนท่ี 1 ปกี ารศกึ ษา 2564 105 ภายในงานสถาปัตยกรรม รปู แบบจะมลี ักษณะคล้ายกับแอสสิเรีย ศิลปกรรมเปอร์เซยี เริม่ เสอื่ มลงเมือ่ พวก มุสลิมหรอื อาหรับเข้ามามอี านาจลักษณะงานศิลปะจงึ ได้เปล่ยี นแปลงไป แผนท่แี สดงอาณาจักรเปอร์เซยี ทมี่ า: https://www.baanjomyut.com/library พระเจ้าไซรสั เทพเจ้าอหุระ ทม่ี า: https://www.baanjomyut.com/library_ ที่มา: https://www.baanjomyut.com/library_ มาสดา กษัตรยิ ต์ อ่ สู่กับอาหร์ มิ นั หรือวิญญาณฝ่ายรา้ ย ทม่ี า: https://www.baanjomyut.com/library_ ทมี่ า: https://www.baanjomyut.com/library_

เอกสารประกอบการเรียน รายวิชา อารยธรรมตะวันออก ส30270 ภาคเรยี นท่ี 1 ปีการศกึ ษา 2564 106 ใบงานท่ี 6.1 เรอื่ ง อารยธรรมเปอร์เซีย วิชา อารยธรรมตะวันออก ส30270 ผลการเรียนรู้ : วิเคราะหอ์ ิทธิพลของอารยธรรมโลกตะวันออกสมยั โบราณ ท่ีมผี ลต่อพัฒนาการ และการเปลี่ยนแปลงของโลก คาสัง่ : ให้นักเรยี นเขยี นสรปุ เปน็ MY MAPPING เรอื่ ง ยธรรมเปอร์เซีย การ ในปจั จุบนั

เอกสารประกอบการเรียน รายวิชา อารยธรรมตะวนั ออก ส30270 ภาคเรยี นที่ 1 ปีการศกึ ษา 2564 107 แบบทดสอบหลังเรยี น เร่อื ง อารยธรรมเปอรเ์ ซีย วิชา อารยธรรมตะวนั ออก ส30270 ชัน้ มัธยมศกึ ษาปที ่ี 4 ภาคเรียนท่ี 1 ปกี ารศึกษา 2564 ผลการเรยี นรู้ : ยธรรม ออก คาสงั่ ให้นักเรียนเลือกคาตอบทถี่ กู ที่สดุ เพียงขอ้ เดยี ว กษตั ริยเ์ ปอร์เซียพระองค์หนึง่ ทรงพระนามว่า..................................... ไดร้ วบรวมชนชาติ เปอร์เซียท่ีกระจดั กระจายกนั อยู่เข้าเปน็ อนั หนึง่ อันเดียวกัน ทรงทาสงครามชนะพวกมีดสแ์ ละตงั้ ตนเป็นกษัตริย์ ปกครอง อาณาจักรมเี ดยี ร์-เปอร์เซยี มีราชธานอี ยู่ท่ีเมือง ซีโปลิส (persepolis) 1. ขอ้ ความขา้ งต้นในชอ่ งวา่ งตรงกบั คาใด ก. พระเจ้าไซรัส ( Zirus ) ข. นาโบนดิ ดั (Nabonedus) ข. อารท์ าเซอร์ซิสที่ 1 ง. โครเอซสั (Croesus) 2. ลกั ษณะทางภมู ิศาสตร์ส่งผลต่อการสร้างอาณาจักรเปอรเ์ ซียอย่างไร ก. มแี ม่นา้ ที่อุดมสมบูรณไ์ หลผ่าน ข. กษัตรยิ ์มีความเขม้ แข็งสามารถทางด้านการรบ ค. มีอากาศท่ีเย็นสบาย พ้ืนทเ่ี หมาะแก่การเพาะปลูก ง. ทะเลทรายท่ลี ้อมรอบด้วยโอเอซิส 3. หวั ใจของศาสนาโซโรแอสเตอร์อยู่ทีใ่ ด ก. พระคมั ภีร์ ข. ศาสนสถาน ข. ศาสดา ค. พิธกี รรม

เอกสารประกอบการเรียน รายวชิ า อารยธรรมตะวันออก ส30270 ภาคเรยี นท่ี 1 ปีการศกึ ษา 2564 108 4. ศาสนาโซโรแอสเตอร์มีใจความสาคัญวา่ อยา่ งไร ก. การเอาชนะความชั่วด้วยความดี ข. การบชู าไฟ เพราะไฟคือแสงสวา่ งบนโบก ค. พหุนยิ ม ง. บูชาเทพเจา้ 5. ขอ้ ใดที่ชี้ให้เหน็ ถึงอารยธรรมเปอรเ์ ซียทสี่ ง่ ผลต่อโลกปัจจุบนั ก. การแกะสลกั หัวเสาเปน็ รปู สัตว์ต่างๆ มคี วามสวยงามและประณีต ข. ประติมากรรมท่นี ิยมคือแบบนนู ตา่ โดยเฉพาะการแกะสลกั ฐานบนั ไดกาแพง หรือฝาผนัง ค. ทาโครงเพดาน มีการตกแตง่ หวั เสาและแกะเสาเปน็ ร่องคลา้ ยของกรกี ง. ถูกทุกข้อ ทากนั ได้มัย้ เอย่ คะแนนเตม็ 5 คะแนนที่ได้

เอกสารประกอบการเรยี น รายวิชา อารยธรรมตะวนั ออก ส30270 ภาคเรียนที่ 1 ปีการศกึ ษา 2564 109 แบบทดสอบหลังเรียนหน่วยการเรยี นรทู้ ี่ 1 เร่อื ง อารยธรรมตะวันออกสมยั โบราณ วิชา อารยธรรมตะวันออก ส30270 ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปีท่ี 4 ภาคเรียนท่ี 1 ปีการศกึ ษา 2564 ผลการเรยี นรู้ : วิเคราะหอ์ ิทธพิ ลของอารโลกตะวนั ออกสมัยโบราณ ท่ีมผี ลต่อพฒั นาการเปล่ยี นแปลงของโลก คาสั่ง ใหน้ กั เรียนเลือกคาตอบที่ถูกที่สดุ เพียงข้อเดียว 1. เม่อื จนี เขา้ สยู่ ุคประวัติศาสตร์น่นั หมายความวา่ มีการจดบันทึกเรือ่ งราวทเี่ กิดขึน้ เปน็ ภาษาเขียน หลักฐานในขอ้ ทเี่ กิดขน้ึ ในลักษณะดังกล่าว ก. บันทึกลงดนิ เหนียวเรยี กวา่ อกั ษรคูนิฟอร์ม ข. บันทกึ ลงในกระดาษปาปริ สุ เรยี กวา่ อกั ษรเฮยี โรกราฟฟิก ค. บันทึกบนกระดองเต่าและกระดกู ววั ง. บันทึกบนฝาผนังตามถ้าตา่ งๆ 2.เส้นทางสายไหม (Silk Road ) มลี ักษณะสาคญั ต่อการค้าในยคุ นัน้ อยา่ งไร ก. การค้ามคี วามเจรญิ รุ่งเรือง โดยมสี นิ คา้ ท่ีสาคัญคือผา้ ไหม ข. มีการแลกเปล่ยี นวัฒนธรรมจากตะวนั ออกสู่ตะวนั ตก ค. มีการปกครองท่เี ปน็ ระบบ มคี วามมั่นคง ง. เปน็ ยุคทองของจีน 3.ระบบฟาเจยี หรอื ระบบนิตนิ ยิ ม มลี ักษณส์ มั พนั ธ์ ตรงกับขอ้ ใด ก. เป็นระบบทใ่ี หค้ วามยุติธรรมแกค่ นในสงั คม ข. เปน็ วฒั นธรรมทส่ี าคญั ของคนจีนท่สี บื ทอดมาจนถึงปัจจุบัน ค.ระบบการคา้ ชั่ง ตวง วัด มม่ี ีมาตรฐาน ง. มกี ฎหมายเป็นเคร่ืองกาหนดพฤติกรรมของคนในสังคมใหร้ างวัลและมีการลงโทษอยา่ งรนุ แรง 4.เหตกุ ารณใ์ ดต่อไปน้ีไม่ได้เกิดขึ้นในสมยั ราชวงศ์ฮั่น ก. อารยธรรมจนี เผยแผไ่ ปยัง เกาหลแี ละเวียดนาม ข. เกิดการสอบขา้ ราชการที่เรียกวา่ จอหงวน ค. เกิดการกอ่ สรา้ งกาแพงเมอื งจีนท่ียิ่งใหญ่ ง. เกดิ เสน้ ทางสายไหมทเี่ จรญิ รุ่งเรือง

เอกสารประกอบการเรยี น รายวชิ า อารยธรรมตะวนั ออก ส30270 ภาคเรียนที่ 1 ปกี ารศกึ ษา 2564 110 5.จากการท่ปี ระเทศอินเดียเป็นแหล่งอารยธรรมโลกข้อใดเป็นข้อมูลทส่ี นบั สนนุ ข้อความดงั กล่าวที่ สาคัญทสี่ ุด ก. เพราะอนิ เดียมีพ้ืนทกี่ วา้ งใหญง่ า่ ยต่อการพฒั นา ข. เพราะชาวอารยันเข้ามามีบทบาทต่อการตั้งถ่ินฐานและพัฒนาประวตั ศิ าสตร์อินเดีย ค. เพราะอนิ เดยี มีแม่น้าคงคา –สนิ ธุ ท่ีมีความอุดม สมบูรณ์ที่เป็นตวั แปรต่อการตั้งถน่ิ ฐานของมนุษย์ ในยุคโบราณ ง. เพราะอนิ เดยี มีสิง่ ปลกู สร้างท่ียง่ิ ใหญ่ คือ ทชั มาฮาล 1 ใน 7 สง่ิ มหสั จรรยข์ องโลก 6. ข้อใดท่ีมีวรรณะท้งั 4 ครบในสังคมอินเดีย ก. พราหมณ์ ช่างทอผา้ ขอทาน กรรมกร ข. นายกรัฐมนตรี พ่อคา้ ชา่ งตีเหล็ก ขอทาน ค. เกษตรกร นกั บัญชี อตุ สาหกรรมพราหมณ์ ง. พราหมณ์ รัฐมนตรี รกั การธนาคาร กรรมกร 7. ภาพนมี้ ีความสาคญั อยา่ งไร ก. สรา้ งขนึ้ ในสมยั ราชวงศ์โมริยะเพอื่ เป็นการเผยแผ่พระพุทธศาสนา ข. เปน็ อนสุ รณส์ ถานแหง่ การชนะสงคราม ค. สรา้ งขน้ึ เพ่ือเป็นอนุสรณแ์ หง่ ความรักโดยสมเดจ็ พระจกั รพรรดแิ ห่งจักรวรรดิโมกุล ผ้มู รี ักม่นั คงต่อพระมเหสขี องพระองค์ ง. เปน็ มหาวิทยาลัยทม่ี ีชื่อเสยี งในสมยั พทุ ธกาล 8. เพราะเหตใุ ดจึงถือว่าสมยั ราชวงศค์ ุปตะเปน็ ยุคทองของอารยธรรมอนิ เดีย ก. ราชวงศ์คปุ ตะส่งเสริมให้เขยี นคมั ภีร์อุปนิษัท ซง่ึ มคี วามสาคญั ต่อววิ ัฒนาการของศาสนา ตา่ ง ๆท้งั ฮนิ ดู พุทธ และเซน ข. ราชวงศ์คุปตะฟื้นฟูพระพุทธศาสนาจนรงุ่ เรือง พร้อมทง้ั ลดหย่อนกฎเกณฑข์ องระบบวรรณะลง ทาใหช้ าวอินเดยี มชี ีวติ ความเป็นอย่ดู ีขึ้น ค. ราชวงศ์คุปตะรับอิทธิพลศิลปวฒั นธรรมจาก ภายนอกเขา้ มามาก โดยเฉพาะจากกรีกและ เปอร์เซยี ทาให้ ศลิ ปวฒั นธรรมอินเดียมีพัฒนาการรุ่งเรอื งขึ้นมาก ง. สมยั ราชวงศค์ ุปตะมีเสถียรภาพทางการเมือง เอ้ือให้มีการสง่ เสริมศิลปวฒั นธรรมจนรุ่งเรือง โดยเฉพาะวรรณกรรมของกาลิทาสจิตกรรมและประติมากรรมในถ้าอชนั ตะ และพระพทุ ธรปู แบบคปุ ตะ

เอกสารประกอบการเรียน รายวิชา อารยธรรมตะวนั ออก ส30270 ภาคเรียนท่ี 1 ปกี ารศกึ ษา 2564 111 9. ญ่ปี ุ่นสมัยเรมิ่ แรกไดม้ ีการปฏิรปู การเมืองการปกครองโดยได้รบั อิทธพิ ลจากท่ีใด ก.จีนสมยั ราชวงศ์ถงั และราชวงศส์ ุย ข. จีนสมยั ราชวงศห์ ยวน ค. จีนสมยั ราชวงศ์ฮ่ัน ง. จนี สมัยราชวงศห์ มิง 10. ข้อใดไม่ใช่เหตุผลท่ที าให้ญปี่ ุน่ ตอ้ งปิดประเทศในยุคเอโดะ๊ ก. การหล่งั ไหลเขา้ มาของชาวยุโรปมผี ลกระทบต่อญี่ป่นุ ข. คณะผ้สู อนศาสนาทาใหช้ าวญปี่ ุน่ เปลย่ี นศาสนากันมาก ค. ความตอ้ งการของชาวยโุ รปในการเรยี นรวู้ ฒั นธรรมของชาวญ่ีปุ่น ง. เกิดการเปลยี่ นแปลงในหลายๆดา้ นในประเทศญ่ีปุ่น 11.จดุ เร่ิมตน้ ของการปกครองโดยระบอบศักดินา คือข้อใด ก. อยภู่ ายใต้การปกครองของโชกนุ ข. อยูภ่ ายใตก้ ารปกครองทางการทหารทีส่ ืบต่อกันมา 700 ปี ค. หวั หนา้ ตระกลู มนิ ะโมะโตะเปน็ ผู้ชนะสงครามได้สถาปนาระบอบศักดนิ าข้ึน ง. หวั หน้าตระกลู มนิ ะโมะโตะยดึ อานาจบริหารบางประการท่ีเคยเป็นอานาจของจักรพรรดิ 12.บชู ิโด เป็นวถิ ีชีวิตของใคร ก. ตระกลู มนิ าโมะโตะ ข. ซามไู ร ค. ตระกลู โฮโจ ง. โชกนุ 13. อารยธรรมเอเชียตะวนั ออกเฉยี งใต้หมายถงึ อารยธรรมทเ่ี กิดบรเิ วณใด ก.แผ่นดินบนเกาะสมุ าตรา ข. แผน่ ดินบนเกาะชวา ค. แผ่นดินไทย-เวียดนาม ง.แผน่ ดนิ ท่ีอยรู่ ะหวา่ งอินเดยี และจนี 14. อารยธรรมอินเดยี เขา้ มาผสมผสานกบั อารยธรรมด้งั เดิมในเอเชยี ตะวนั ออกเฉยี งใต้อย่างไร ก. การยอมรบั นบั ถือศาสนาพราหมณ์ ฮินดู สังเกตจากศิวลงึ คท์ ่แี สดงถึงความอุดมสมบูรณ์ ข. มีการนาตัวอกั ษรมาใชโ้ ดยเฉพาะภาษาบาลี และอักษรคพู ี ค. มีการนาสถาปัตยกรรมทมี่ ลี กั ษณะหลงั คาโคง้ มน มาสร้างศาสนสถาน ง. มีการนาการปกครองแบบพ่อปกครองลูกมาใช้ในการควบคุมสมาชิกคนในสังคม 15.การท่ีอารยธรรมจีนเขา้ มาเผยแพรใ่ นเอเชยี ตะวันออกเฉียงใต้น้อยกวา่ อารยธรรมอนิ เดยี เป็น เพราะเหตุผลหลายประการยกเว้นข้อใด ก. ความล้าหลังในการเดินเรือโดยจนี มาทางบกและอินเดียมาทางเรือ ข.ขนุ นางจีนมกี ารควบคุมพ่อคา้ อย่างใกล้ชดิ ในการเดนิ เรอื เนื่องจากไม่ต้องการรายได้แต่ต้อง การเครื่องราชบรรณาการ ค. กษัตรยิ ์จนี ไม่ต้องการให้มีการส่งเสริมดา้ นการถา่ ยทอดความร้วู ิทยาการตา่ งๆสู่เอเชยี ตะวนั ออกเฉียงใต้ ง.ลัทธิความเชอ่ื ของชาวจีนท่ีไมต่ ้องการให้เดินทางไปไกลเนอ่ื งจากละท้งิ บรรพบรุ ษุ

เอกสารประกอบการเรยี น รายวิชา อารยธรรมตะวนั ออก ส30270 ภาคเรียนท่ี 1 ปีการศกึ ษา 2564 112 16. การค้นพบหลักฐานทางประวัติศาสตร์ชิน้ ใดทเ่ี ปน็ การสะท้อนให้เห็นถึงความเชือ่ เก่ียวกับความตาย ของมนุษย์ ก. การปลกู สรา้ งศาลไวท้ ส่ี ูง ข. มกี ารตั้งไหหนิ โกศหิน และหินตัง้ ค. พระหรือนกั บวชต้องปฏบิ ัตติ นอย่างเคร่งครดั ง. ทาพธิ บี ชู าบรรพบรุ ุษ 17. ในทัศนะอิสลามตามข้อใดทม่ี ีความสัมพนั ธ์กับการแปลความทเี่ รียกว่า สนั ติ ก. การยอมตามและจงรักภักดีตอ่ พระเจา้ เพียงองคเ์ ดียว ข. การยอมรบั ในหลักการและถือเปน็ แนวปฏบิ ัติ ค. การเคารพในหลกั ศรัทธา ง. การอดทนต่อสภาพทถ่ี ูกกาหนด 18. อารยธรรมอิสลามสง่ ผลต่อโลกในปัจจุบนั ตามข้อใด ก. เมอื งหลวงที่มชี ื่อวา่ คอนสแตนตโิ นเปลิ (The City of Constantine) ข. อารยธรรมท่ีรกั สนั ติ ภายใต้รม่ เงาของสันติภาพเกิดการก่อสรา้ ง การประดษิ ฐ์ และการบรู ณะภายใต้สันติภาพ ค. การเขยี นประวัติศาสตรเ์ ปน็ ชาติแรกในโลกทเ่ี ริ่มศึกษาประวัติศาสตร์ตามแบบวธิ ีการทาง ประวัติศาสตร์ ง. การสร้างสถาปัตยกรรมแบบโรมาเนสก์ 19. ลกั ษณะทางภูมิศาสตร์สง่ ผลตอ่ การสร้างอาณาจักรเปอรเ์ ซียอย่างไร ก. มแี ม่นา้ ทีอ่ ุดมสมบูรณ์ไหลผ่าน ข. กษตั รยิ ม์ ีความเขม้ แข็งสามารถทางด้านการรบ ค. มีอากาศทเ่ี ยน็ สบาย พื้นท่เี หมาะแกก่ ารเพาะปลูก ง. ทะเลทรายทล่ี ้อมรอบด้วยโอเอซิส 20. ข้อใดท่ชี ีใ้ หเ้ หน็ ถงึ อารยธรรมเปอร์เซยี ท่สี ่งผลต่อโลกปจั จุบนั ก. การแกะสลกั หวั เสาเป็นรปู สตั ว์ตา่ งๆ มคี วามสวยงามและประณีต ข. ประตมิ ากรรมที่นิยมคอื แบบนูนตา่ โดยเฉพาะการแกะสลักฐานบนั ไดกาแพง หรือฝาผนงั ค. ทาโครงเพดาน มีการตกแต่งหัวเสาและแกะเสาเป็นร่องคล้ายของกรกี ง. ถกู ทกุ ข้อ

เอกสารประกอบการเรียน รายวชิ า อารยธรรมตะวนั ออก ส30270 ภาคเรียนที่ 1 ปีการศกึ ษา 2564 บรรณานกุ รม มหาวทิ ยาลยั สุโขทัยธรรมมาธิราช.2553.อารยธรรมมนุษย์.พมิ พ์คร้ังที่ 4 .กรงุ เทพมหานคร : มหาวิทยาลัยสโุ ขทัยธรรมมาธิราช baanjomyut .2543.อารยธรรมเปอร์เซยี .สบื ค้นเม่ือวันที่ 28 มกราคม 2562 จาก : https://www.baanjomyut.com/library_ Panupong.2557.อารยธรรมจนี .สบื คน้ เม่อื วันที่ 24 มกราคม 2562 จาก : https://panupong088.wordpress.com Panupong.2557.อารยธรรมอินเดีย.สบื ค้นเมื่อวันที่ 28 มกราคม 2562 จาก : https://panupong088.wordpress.com supawann096.2559.อารยธรรมอนิ เดยี .สืบคน้ เมื่อวนั ท่ี 28 มกราคม 2562 จาก: https://supawann096.wordpress.com Wikipedia.2556.ประวตั ศิ าสตร์จนี .สืบค้นเมื่อวันท่ี 5 มกราคม 2562. จาก: https://th.wikipedia.org/ประวัติศาสตร์จนี Wikipedia.2556.ประวัตศิ าสตร์ญีป่ ุน่ .สืบคน้ เม่อื วนั ที่ 5 มกราคม 2562. จาก: https://th.wikipedia.org/ประวตั ิศาสตร์ญปี่ ่นุ . Wikipedia.2556.อารยธรรมลุ่มน้าสนิ ธ.ุ สบื ค้นเม่อื วนั ที่ 5 มกราคม 2562. จาก: https://th.wikipedia.org/อารยธรรมลุ่มน้าสนิ ธุ

เอกสารประกอบการเรยี น รายวชิ า อารยธรรมตะวนั ออก ส30270 ภาคเรียนท่ี 1 ปกี ารศกึ ษา 2564 ประวตั ผิ จู้ ดั ทา ช่ือ นางสนุ ษิ า กณั ฑ์แกว้ ตาแหน่งครู วิทยฐานะ ชานาญการ ตาแหนง่ เลขท่ี 21315 อนั ดับ คศ. 2 กลมุ่ สาระการเรยี นรสู้ งั คมศึกษา ศาสนาและวฒั นธรรม โรงเรียนมหาวชิราวธุ จังหวดั สงขลา อาเภอเมือง จังหวัดสงขลา สานกั งานเขตพน้ื ที่การศึกษามธั ยมศกึ ษาเขต 16 สานักงานคณะกรรมการการศกึ ษาข้ันพื้นฐาน โทรศัพท์มอื ถือ 088-7846156 E-Mail : [email protected] Facebook: Fadafareeda harbha lind id: 088-7846156 ประวัตกิ ารศึกษา จบการศึกษาชั้นประถมศึกษาปีท่ี 6 จากโรงเรียนบา้ นทุ่งเสม็ด อาเภอคลองท่อม จังหวัดกระบ่ี ปกี ารศกึ ษา 2537 จบการศึกษาชัน้ มธั ยมศึกษาปีที่ 3 จากโรงเรยี นคลองทอ่ มราษฎร์รงั สรรค์ อาเภอคลองท่อม จงั หวดั กระบ่ี ปีการศกึ ษา 2540 จบการศกึ ษาชัน้ มธั ยมศึกษาปีที่ 6 จากโรงเรยี นหาดใหญว่ ิทยาลัย 2 อาเภอหาดใหญ่ จังหวดั สงขลา ปีการศึกษา 2543 จบการศึกษาปรญิ ญาตรี จากมหาวิทยาลยั ทกั ษิณ วชิ าเอก สังคมศึกษา ปกี ารศกึ ษา 2547 ประวตั ิการทางาน ครูผู้ช่วย ณ โรงเรียนเกาะยาววทิ ยา อาเภอเกาะยาวน้อย จงั หวดั พงั งา วันท่ี 27 มถิ ุนายน 2549 -1 ตุลาคม 2552 ครโู รงเรียนมัธยมสิรวิ ัณวรี 2 สงขลา อาเภอรตั ภูมิ จังหวัดสงขลา วนั ที่ 10 มีนาคม 2553 - 1 ตุลาคม 2558 ครโู รงเรยี นมหาวชริ าวธุ จงั หวดั สงขลา อาเภอเมือง จังหวัดสงขลา วนั ที่ 16 ตุลาคม 2558 - ปจั จุบนั ประวตั ผิ ลงาน รางวัลหนงึ่ แสนครูดี ครุ สุ ภา 2557 รางวลั ครดู ที ี่หนปู ระทับใจ โรงเรยี นมธั ยมสริ ิวัณวรี ๒ สงขลา 2557 รางวลั ครดู ีในดวงใจ โรงเรยี นมธั ยมสิริวณั วรี ๒ สงขลา 2558 ครดู ศี รแี ผ่นดนิ มลู นิธิครอบครวั พอเพยี ง 2562

เอกสารประกอบการเรยี น รายวชิ า อารยธรรมตะวนั ออก ส30270 ภาคเรียนที่ 1 ปกี ารศกึ ษา 2564 แบบประเมินการสอนของครโู ดยนกั เรยี น (หลกั ฐานแสดงความพงึ พอใจต่อการเรยี นการสอน) ภาคเรยี นที่ 1 ปกี ารศกึ ษา 2564 ครูสุนิษา กัณฑแ์ ก้ว วิชา อารยธรรมตะวนั ออก ส30270 ช้ัน มธั ยมศกึ ษาปีที่ 4/11-4/16 ระดบั การประเมนิ กิจกรรม มากทีส่ ุด มาก ปาน นอ้ ย นอ้ ย กลาง ท่ีสดุ 1. ครูแจง้ ผลการเรยี นรูใ้ ห้นักเรียนทราบอย่างชดั เจน 2. ครจู ดั กจิ กรรมการเรียนรู้สนกุ และน่าสนใจ 3. เน้ือหาท่ีสอนทนั สมัยเสมอ 4. ครใู ช้ส่อื ประกอบการเรียนการสอนที่เหมาะสมและหลากหลาย 5. ครใู ช้คาถามซกั ถามนกั เรยี นบอ่ ย ๆ 6. ครูประยกุ ตส์ าระทสี่ อนเขา้ กับเหตกุ ารณ์ปจั จบุ นั /สภาพแวดลอ้ ม 7. ครสู ่งเสริมนักเรียนไดฝ้ กึ ปฏิบตั ิจริง มีการจดั การ และการแก้ปญั หา 8. ครูใหน้ ักเรียนฝกึ กระบวนการคดิ คิดวเิ คราะห์ คดิ สรา้ งสรรค์ 9. ครสู ่งเสริมใหน้ กั เรยี นทางานรว่ มกนั ท้งั เปน็ กลุม่ และรายบุคคล 10. ครูให้นักเรยี นแสวงหาความรจู้ ากแหลง่ เรยี นรตู้ ่าง ๆ 11. ครมู ีการเสรมิ แรงใหน้ ักเรยี นท่ีรว่ มกิจกรรมการเรยี นการสอน 12. ครูเปดิ โอกาสให้นักเรยี นซกั ถามปญั หา 13. ครูคอยกระต้นุ ใหน้ ักเรียนต่ืนตัวในการเรยี นเสมอ 14. ครสู อดแทรกคณุ ธรรมและคา่ นยิ ม 12 ประการในวิชาทส่ี อน 15. ครยู อมรบั ความคิดเหน็ ของนกั เรยี นทีต่ ่างไปจากครู 16. นกั เรยี นมีสว่ นรว่ มในการวดั และประเมินผลการเรยี น 17. ครูมกี ารประเมนิ ผลการเรยี นด้วยวิธกี ารทีห่ ลากหมายและยุตธิ รรม 18. ครมู คี วามตั้งใจในการจดั กจิ กรรมการเรยี นการสอน 19. บุคลิกภาพ การแต่งกายและการพดู จาของครูเหมาะสม 20. ครเู ขา้ สอนและออกชนั้ เรยี นตรงตามเวลา จานวนขอ้ คะแนนรวม (ผลคณู ระหวา่ งจานวนข้อกับคะแนนระดบั คุณภาพ) ร้อยละคะแนนรวม สรปุ ผลการประเมนิ การสอนของนกั เรียนต่อการสอนของครู ส่วนใหญพ่ บว่าอยใู่ นระดบั คณุ ภาพ ดีมาก ดี ปานกลาง น้อย ควรปรบั ปรุง

เอกสารประกอบการเรียน รายวิชา อารยธรรมตะวันออก ส30270 ภาคเรยี นที่ 1 ปีการศกึ ษา 2564 แบบประเมินส่ือ เอกสารประกอบการเรียน วชิ า อารยธรรมตะวันออก ส30271 ภาคเรียนท่ี 1 ปกี ารศึกษา 2564 คำชี้แจง โปรดทาเครอ่ื งหมายถกู ลงในข้อความทีต่ รงกับความคิดเหน็ ของท่านมากที่สุด ระดบั คะแนนประเมิน 5 = ดีมาก 4 =ดี 3= ปานกลาง 2 =นอ้ ย 1 =ควรปรบั ปรุง ตอนท่ี 1 แบบประเมิน ที่ รายการประเมิน ระดับความคิดเห็น 5 4 3 21 1. ด้านเนื้อหา 1.1 เนื้อหามคี วามเหมาะสม สอดคลอ้ งกับสาระและมาตรฐาน ระดับความคิดเหน็ การเรยี นของหลกั สูตรสถานศึกษา 1.2 เน้ือหามคี วามสมบรู ณ์ ถูกต้องตามหลักวชิ า และทันสมยั 1.3 เน้ือหาสนบั สนุนความก้าวหน้าเพม่ิ พูนองคค์ วามรู้ให้แก่ ผเู้ รยี น 1.4 เนอ้ื หามีความยากง่ายเหมาะสมกบั ระดบั ชั้นของผเู้ รยี น 1.5 การจัดลาดับขน้ั การนาเสนอเนื้อหาท่ีเหมาะสม เข้าใจง่าย 1.6 ภาษาทใี่ ช้ สื่อความหมายและเข้าใจง่าย 1.7 ภาษามีความเหมาะสมกับวัยหรอื ระดบั ช้นั ของผู้เรยี น 1.8 ภาษาทใี่ ชถ้ กู ้อง ชดั เจน ทง้ั คาศัพท์และไวยากรณ์ 1.9 เน้อื หามีความสอดคลอ้ งกบั วตั ถุประสงค์ 2. 2.ดา้ นสื่อ/เทคโนโลยี 2.1 มคี วามสอดคล้องกบั วัตถุประสงค์การเรยี นรู้ 2.2 ตรงกบั ลักษณะของเนอ้ื หาของบทเรียน 2.3 มคี วามเหมาะสมกบั ลกั ษณะของผูเ้ รยี น 2.4 มีลักษณะที่น่าสนใจและดึงดดู ความสนใจ 2.5 มคี วามเหมาะสมกับจานวนของผเู้ รยี นและกจิ กรรมการ เรยี นการสอน 2.6 มวี ิธกี ารใชง้ า่ ย เก็บบารงุ รกั ษาไดส้ ะดวก 2.7มคี วามเหมาะสมกับสภาพแวดล้อม

เอกสารประกอบการเรียน รายวชิ า อารยธรรมตะวันออก ส30270 ภาคเรียนที่ 1 ปกี ารศกึ ษา 2564 ที่ รายการประเมนิ 5 4 3 2 1 3. ดา้ นการออกแบบหรอื กระบวนการเรยี นรู้ 3.1 สื่อท่อี อกแบบมีความน่าสนใจ เขา้ ใจง่าย 3.2 ความสมดลุ ของเนือ้ หา รปู ภาพกับขนาดของสื่อ 3.3.ความเหมาะสมของกราฟิก ภาพประกอบ แผนภูมิ 3.4 สื่อมีความเป็นเอกภาพ ท้ังเนือ้ หา ภาพประกอบ อยู่ในแนว เดียวกนั 3.5 สือ่ ที่ออกแบบมีการแทรกกจิ กรรมการเรยี นร้ทู ่เี หมาะสม และ สอดคล้องกับเนื้อหาและวตั ถปุ ระสงค์ 3.6 กิจกรรมประกอบการเรยี นใชค้ าส่ังทีช่ ดั เจน เข้าใจง่าย 3.7 กิจกรรมประกอบการเรียนกระตุ้นใหผ้ ูเ้ รยี นไดค้ ิดวเิ คราะห์ ส่งเสริมใหเ้ ข้าใจเน้ือหาและนาไปสูก่ ารปฏบิ ตั จิ ริงได้ 3.8 สื่อจัดองคป์ ระกอบศลิ ป์ได้เหมาะสมกับเนื้อหา เช่น ตวั อกั ษร สี ภาพประกอบ 3.9เทคนคิ วิธีการนาเสนอ น่าสนใจ ชว่ ยใหก้ ารเสนอเนอ้ื หา สาระ อย่างชดั เจน ขอ้ เสนอแนะ ............................................................................................................................. ................................................. .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................. ................................................. .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. .................................................

เอกสารประกอบการเรียน รายวชิ า อารยธรรมตะวันออก ส30270 ภาคเรยี นที่ 1 ปกี ารศกึ ษา 2564 สะทอ้ นคิด นกั เรียนเขียนแสดง ความรสู้ กึ และความ คิดเหน็ ตอ่ วชิ านี้ และ คุณครผู สู้ อนดว้ ยจา้ ............................................................................................................................. ................................................. .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................. ................................................. .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ........................................................................................................................................................................... ... ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ................................................................................................................................................................ .............. ..................................................................................................................... ......................................................... ............................................................................................................................. ................................................. ..................................................................................................................................................... ......................... .......................................................................................................... .................................................................... ............................................................................................................................. ................................................. .......................................................................................................................................... .................................... ............................................................................................... ............................................................................... ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................... ............................................... .................................................................................... ..........................................................................................