งานเกษตร ป.2 pdf

งานเกษตร การงานอาชีพ

งานเกษตร การเพาะเมลด็ การดแู ลแปลงเพาะกล้า

การเพาะเมล็ด การปลูกพชื ทาได้หลายวิธี เช่น การเพาะเมล็ด การปักชา ซ่งึ วธิ ีการ เพาะเมลด็ ได้รับความนิยมมากท่สี ุด เพราะพืชส่วนใหญ่มเี มลด็ มวี ธิ ีการ ปลูกง่าย และประหยัดค่าใช้จ่าย การเพาะเมลด็ การปักชา • การเพาะเมลด็ เป็ นการนาเมลด็ พันธ์ุพืชท่มี ีคุณภาพดี มาเพาะปลูกลงในแปลงหรือภาชนะท่เี ตรียมไว้ เช่น กระบะ ถุงพลาสตกิ จนกระท่ังเมลด็ งอก เป็ นต้นกล้า และเจริญเตบิ โตแขง็ แรง จงึ ย้ายต้นกล้าไปปลูกในพืน้ ท่ี ท่ีต้องการ ตวั อย่างเมล็ดพนั ธ์ุพชื บรรจุซอง

วธิ ีการเพาะเมลด็ การเพาะเมลด็ ในกระบะ • การเพาะเมลด็ ในกระบะคือ การเพาะเมลด็ ขัน้ ตอนการเพาะเมลด็ ในภาชนะท่ีสามารถเคล่ือนย้ายได้สะดวก การเพาะเมลด็ ด้วยวธิ ีนี้ ส่วนใหญ่จะเป็ น ๑. ตกั ดนิ ใส่ในกระบะเพาะ การปลูกพืชท่ตี ้องการต้นกล้าจานวนน้อย ให้มีความหนาอย่างน้อย ๓ นิว้ วัสดุ อุปกรณ์ ๒. โรยเมลด็ พันธ์ุพชื ลงในกระบะแต่ละช่อง ๓. โรยดนิ บาง ๆ กลบและกดดนิ ให้กระชับเพ่อื ให้เมลด็ ๑. กระบะท่มี ีช่องระบายนา้ ขนาดพอเหมาะ ๒. ช้อนปลูก ได้รับความชืน้ และงอกได้สม่าเสมอ แล้วนาไปวางใน ๓. ดนิ ร่วน บริเวณท่ีมีแสงแดดราไร ๔. เมลด็ พนั ธ์ุพืช ๔. รดนา้ ให้ชุ่มด้วยบวั รดนา้ โดยรดนา้ ทกุ วันเวลาเช้า ๕. บัวรดนา้ และเยน็ จนต้นกล้าเจริญเตบิ โตแขง็ แรง จงึ ย้ายไป ปลูกในท่ที ่จี ัดไว้ต่อไป

• การเพาะเมลด็ ในภาชนะหรือวัสดุสาเร็จรูป ใช้กับการขยายพันธ์ุพืช ท่ีไม่ต้องการถอนย้ายต้นกล้า และเมลด็ พันธ์ุมีขนาดใหญ่ หย่ังรากลกึ หรือเป็ นเมลด็ พนั ธ์ุท่ีหายากและมีราคาแพง วธิ ีนีจ้ ะสนิ้ เปลือง เมลด็ พนั ธ์ุน้อยกว่าวธิ ีอ่ืนต้นกล้าจะแขง็ แรงและมีขนาดเท่ากัน วัสดุ อุปกรณ์ ขัน้ ตอนการเพาะเมลด็ ต้นกล้าในวัสดุสาเร็จรูป ๑. ถุงพลาสตกิ สีดาหรือกระถาง ๑. ตักดนิ ลงในภาชนะหรือวัสดุสาเร็จรูปท่ีเตรียมไว้จนเกือบเตม็ พลาสตกิ เจาะรู ๒. ทาหลุมตืน้ ๆ ให้เหมาะสมกับขนาดของเมลด็ พันธ์ุพืชท่ีนามาปลูก ๓. หยอดเมลด็ ลงในหลุมท่ีทาไว้แล้วกลบดนิ บาง ๆ รดนา้ ให้ชุ่ม ๒. ช้อนปลูก ๓. ดนิ ร่วน ๔. เม่ือต้นกล้าแขง็ แรงดีแล้ว จงึ ย้ายไปปลูกในท่ที ่จี ัดไว้ต่อไป ๔. เมลด็ พันธ์ุพชื ๕. บวั รดนา้

แปลงเพาะเมล็ด • การเพาะเมล็ดในแปลงเพาะเป็ นการขยายพนั ธ์ุ ท่ตี ้องการต้นกล้า จานวนมาก โดยสถานท่เี พาะต้องมแี สงแดดเพยี งพอนา้ ไม่ท่วมขัง แปลงเพาะเมลด็ มขี นาดกว้าง ๑ เมตร และยาวตามต้องการ วัสดุ อุปกรณ์ ขัน้ ตอนการเพาะเมล็ด ๑. แปลงเพาะเมลด็ ขนาด ๑. ขุดพลกิ หน้าดนิ ผ่งึ แดดทงิ้ ไว้ ๑-๒ สัปดาห์ เพ่อื ทาลายเชือ้ โรคและศัตรูพชื กว้าง ๑ เมตร ยาวตาม ๒. ย่อยก้อนดนิ ให้มีขนาดเล็ก ปรับผิวหน้าดนิ ให้เรียบเสมอกันเพ่ือให้เมลด็ พนั ธ์ุพชื ท่หี ว่านตกลงดนิ ไม่ลกึ ต้องการ เกินไป ซ่ึงจะช่วยให้ต้นกล้างอกได้ดี ๒. เมล็ดพนั ธ์ุพชื ๓. หว่านเมลด็ พนั ธ์ุพืชให้กระจายท่วั แปลง ไม่ควรหว่านให้แน่นจุดใดจุดหน่ึง เพราะจะทาให้ต้นกล้าเบยี ดกัน ๓. จอบ ๔. สายยางหรือบวั รดนา้ ยากต่อการถอนย้าย ๕. ฟางแห้งหรือทางมะพร้าว ๔. โรยดนิ บาง ๆ กลบเมลด็ เพ่อื ให้เมล็ดพันธ์ุพืชได้รับความชนื้ สม่าเสมอและงอกเร็วขนึ้ ๕. คลุมด้วยฟางแห้งหรือทางมะพร้าว เพ่อื ป้ องกันแสงแดดท่อี าจเป็ นอนั ตรายกับเมล็ดท่เี ร่ิมงอก ๖. รดนา้ ให้ชุ่มตลอดทงั้ แปลงด้วยบัวรดนา้ หรือใช้สายยางท่มี ีหวั ปรับระดบั ความแรงของนา้ ได้ ๗. รดนา้ เป็ นประจาทุกวันเวลาเช้าและเยน็ ๘. เม่ือต้นกล้างอกท่ัวทงั้ แปลงแล้ว จงึ นาฟางแห้งหรือทางมะพร้าวออก เพ่อื ให้ต้นกล้าได้รับแสงแดดมากขนึ้

ประโยชน์ของการเพาะเมลด็ รักษาพนั ธ์ุพชื ไม่ให้สูญพนั ธ์ุ ใช้เวลาว่างให้เกดิ ประโยชน์ พชื ท่เี พาะจนเจริญเตบิ โตแล้วนามาประกอบอาหาร เป็ นอาชีพท่สี ร้างรายได้ให้แก่ตนเองและครอบครัว ปลูกจติ สานึกให้รักธรรมชาตแิ ละอนุรักษ์ส่ิงแวดล้อม จากการปลูกพืชให้มีจานวนเพ่มิ มากขนึ้

การดแู ลแปลงเพาะกล้า การรดนา้ การดแู ลแปลงเพาะกล้า เป็ นการดแู ลต้นกล้าให้เจริญเตบิ โตแขง็ แรง พร้อมท่จี ะถอนย้ายไปปลูกในสถานท่ที ่เี ตรียมไว้ต่อไป การดูแลต้นกล้าในแปลงเพาะ ทาได้โดยการรดนา้ พรวนดนิ กาจัดวัชพชื หรือศัตรูพืช และใส่ป๋ ุย เพ่ือให้ได้ต้นกล้าท่ดี ีเจริญเตบิ โตเป็ นต้นพืชท่แี ข็งแรง และ ให้ผลติ ผลได้ อุปกรณ์ท่ใี ช้ในการรดนา้ หลังจากเพาะเมลด็ แล้วต้องรดนา้ ทุกวัน เวลา บวั รดนา้ สายยาง เช้าและเยน็ เพ่ือให้ดนิ ชุ่มชืน้ โดยใช้บวั รดนา้ หรือสาย ยางฉีดพ่นเป็ นฝอยละเอยี ด และไม่ควรเปิ ดนา้ แรง เกนิ ไป เพราะต้นกล้าเลก็ ๆ จะบอบชา้ อีกทัง้ ไม่ควร รดนา้ จนพนื้ เปี ยกแฉะ หรือนา้ ท่วมขัง เพราะจะทาให้ ต้นกล้าเน่าตายได้

ขัน้ ตอนการรดนา้ ๑. เตรียมอุปกรณ์ท่ใี ช้ในการรดนา้ ถ้าเป็ น ต้นกล้าขนาดเลก็ ควรใช้บัวรดนา้ เพ่อื ไม่ให้ ต้นกล้าบอบชา้ ถ้าต้นกล้าแข็งแรงดแี ล้ว และ แปลงเพาะมขี นาดใหญ่ควรใช้สายยางรดนา้ ท่มี ี หวั ปรับระดับความแรงของนา้ เพ่อื ประหยดั เวลาและแรงงาน ๒. รดนา้ ให้ท่วั แปลงปลูกจนพนื้ ดนิ ชุ่ม แต่ไม่ควรให้แฉะหรือท่วมขัง ๓. ทาความสะอาดอุปกรณ์หลังการใช้งาน ทกุ ครัง้ แล้วเกบ็ เข้าท่ใี ห้เรียบร้อย

การดแู ลแปลงเพาะกล้า การพรวนดนิ อุปกรณ์ท่ใี ช้ เป็ นการช่วยทาให้ดนิ ร่วนซุยและระบายนา้ ได้ดี ในการพรวนดนิ ต้นกล้าจะดูดซมึ สารอาหารในดนิ ได้สะดวก จงึ เจริญเตบิ โต ได้ดี วธิ ีพรวนดนิ ทาได้โดยใช้ส้อมพรวน พรวนดนิ รอบ ๆ โคนต้นกล้า และขณะพรวนดนิ อาจใส่ป๋ ยุ เพ่อื ให้ต้นกล้า ได้ รับสารอาหารมากขนึ ้ ส้อมพรวน

ขัน้ ตอนการพรวนดนิ ๑. เตรียมส้อมพรวนซ่งึ เป็ นอุปกรณ์ ท่ใี ช้ในการพรวนดนิ ๒. ใช้ส้อมพรวน พรวนดนิ รอบ ๆ โคนต้นกล้า ระวงั ไม่ให้ถูกราก ๓. ทาความสะอาดอุปกรณ์ หลังการ ใช้งานทกุ ครัง้ และเกบ็ เข้าท่ใี ห้เรียบร้อย

หญ้า การกาจดั วัชพชื และศัตรูพชื เป็ นพืชท่ขี ึน้ เองตามธรรมชาติ โดยผู้ดแู ล หนอน ไม่ต้องการ เช่น หญ้าชนิดต่าง ๆ ท่ขี นึ้ อย่รู อบ ๆ ต้นกล้า จะคอยแย่งอาหารจากต้นกล้าทาให้ต้นกล้าเจริญเตบิ โตช้า และต้นเลก็ ส่วน เช่น หนอนและแมลงชนิดต่าง ๆ จะกดั กินก่ิง ใบ และลาต้นของต้นกล้า ซ่งึ อาจทาให้ต้นกล้า แมลง ตายได้ การกาจดั วัชพชื และศัตรูพชื เป็ นประจาจะช่วยให้ ต้นกล้าเจริญเตบิ โตได้ดี และสมบูรณ์ ส้อมพรวน อุปกรณ์ท่ใี ช้ในการกาจัดวชั พืช เสียม

ขัน้ ตอนการกาจัดวชั พชื ๑. เตรียมอุปกรณ์กาจัดวัชพชื เช่น ส้อมพรวน เสียม ๒. ใช้มือค่อย ๆ ดงึ หรือถอนวัชพชื ต้นเลก็ ๆ โดยไม่ให้เหลือรากในดนิ เพ่ือไม่ให้กระทบกระเทือนรากของต้นกล้า ส่วนวัชพชื ต้นใหญ่อาจใช้ส้อมพรวน หรือเสียม ขุดทัง้ รากและต้นออกไปทงิ้ ให้หมด ๓. ทาความสะอาดอุปกรณ์หลังการใช้งานทุกครัง้ และเกบ็ เข้าท่ีให้เรียบร้อย ขัน้ ตอนการกาจัดศัตรูพืช ๑. จับหนอนหรือแมลงท่เี กาะอยู่บนลาต้นก่งิ ก้าน และใบของต้นกล้าไปทงิ้ ลงในถงั ขยะท่ีมีฝาปิ ด ๒. เดด็ ส่วนของต้นกล้าท่ีถูกหนอนหรือแมลง กัดกนิ ทงิ้ การงานอาชีพ ชัน้ ประถมศึกษาปี ท่ี ๒

ป๋ ยุ คอก ป๋ ยุ หมกั ป๋ ยุ นา้ ชีวภาพ ป๋ ยุ ท่ไี ด้จากมูลสัตว์ ป๋ ยุ ท่ไี ด้จากการหมัก ป๋ ยุ ท่ไี ด้จากการย่อยสลาย การใส่ป๋ ยุ เช่น โค กระบอื สุกร ไก่ ซากพืช ขยะมูลฝอย เศษวัสดเุ หลือใช้ ซากพชื การใส่ป๋ ุยเป็ นการให้ ตามบ้านเรือน ซากสัตว์ โดยการหมัก สารอาหารแก่ต้นกล้าเพ่มิ เตมิ จากท่ไี ด้รับ จากดนิ โดยป๋ ุยท่เี ลือกใช้นัน้ ควรเป็ นป๋ ุย อุปกรณ์ท่ใี ช้ในการใส่ป๋ ุย จากธรรมชาติ เช่น ป๋ ุยคอกจากมูลสัตว์ ป๋ ุยหมักจากพชื ป๋ ุยนา้ ชีวภาพ เพราะป๋ ุย เหล่านีส้ ามารถย่อยสลายได้ตาม ธรรมชาติ และไม่ทงิ้ สารตกค้างท่เี ป็ น อันตรายไว้ในดนิ จงึ ไม่ทาให้ดนิ เสยี และช่วยอนุรักษ์ส่งิ แวดล้อมอกี ด้วย ช้อนปลูก ส้อมพรวน ป๋ ยุ คอก ป๋ ยุ หมกั หรือป๋ ยุ นา้ หมกั ชีวภาพ

ขัน้ ตอนการใส่ป๋ ุย ๑. ป๋ ุยคอกหรือป๋ ุยหมักให้ใช้ช้อนปลูก ตักป๋ ุยโรยลงในดนิ ให้ท่วั ต้นกล้าหรือแปลงเพาะ สัปดาห์ละ ๑ ครัง้ ถ้าเป็ นป๋ ุยนา้ ชีวภาพให้ ผสมนา้ ตามฉลากแนะนาวธิ ีใช้ แล้วใส่บวั รดนา้ รดต้นกล้า ๒. ใช้ส้อมพรวน พรวนดนิ กลบป๋ ุยให้ท่วั แปลงปลูก การใส่ป๋ ุยคอกหรือป๋ ุยหมักควรใส่รอบต้น กล้า ไม่ควรใส่ให้ถกู ต้นกล้าโดยตรง เพราะจะ ทาให้ต้นกล้าเฉาตายได้ เน่ืองจากป๋ ุยมีความ เข้มข้นมาก

ประโยชน์ของการดแู ลแปลงเพาะกล้า ต้นกล้าเจริญเตบิ โตรวดเร็ว แขง็ แรง เพราะไม่มีวัชพืช และไม่มีศัตรูพืช ได้ผลิตผลท่มี ีคุณภาพ สามารถนาไปใช้ประโยชน์ได้