Fizik Bilimine Giriş 2

Yüksek Enerji ve Plazma Fiziği Yüksek enerji fiziği, temel parçacıkları ve parçacıklar arasındaki etkileşimleri İnceleyen oldukça yeni çalışma alanıdır. Temel parçacıkların yapısını inceleyebilmek için yüksek enerjilere ulaştırılan parçacıkların çarpış- tırılması gerekir. Bunları da dedektörlerle gözlemleriz. Enerji üretiminde ve bizi çevreleyen doğal ortamların fiziğini anlamada, Yüksek enerji ve Plazma Fiziğinin uygulamaları büyük önem taşımaktadır. Fiziğin Diğer Temel Bilimlerle İlgisi: Maddenin katı, sıvı gaz hallerini en derin ayrıntısına kadar inceleyen, termodinamik yasalarını kullanan, Kimyanın alt dalı olan Fizikokimya modern fizikten fazlasıyla etkilendi. Maddenin yapısı, elektromagnetik radyasyon, siyah cisim ışıması, fotoelektrik olay, atom spektrumları ve Bohr atom modeli, De broglie bağıntısı, çözeltilerin termodinamik İncelenmesi, elektrolit çözeltiler ve elektrokimyasal piller, kimyanın fizikle bağlantılı konularıdır. 2 www.fizikpenceresi.com

Biyolojik süreçlerin aydınlatılmasında ve biyolojiye ilişkin Soru 3. sorunların çözümünde fiziksel bilimlerin ilke ve kavram- Fiziğin alt bilim dalları ve bu bilim dallarının incelediği larından yararlanan bilim dalı biyofizik modern Fizikteki konularla ilgili olarak aşağıdaki tablolarda verilen gelişmelerden yararlandı. kavramları eşleştiriniz? Sinir sisteminde uyarıların iletilmesindeki yapıyı, ışık, ses ve iyonlaştırıcı radyasyon gibi fiziksel büyüklüklerin canlı- Soru 4. lara etkisini ve canlıların yer değiştirme ya da iletişim yo- Aşağıdaki olayların karşısına fiziğin hangi dalının luyla çevreleriyle kurdukları ilişkileri inceler. ilgilendiğini yazın. Biyofizikte kullanılan en yaygın inceleme ve araştırma yöntemleri arasında X ışınları, Lazer, MR, Tomografi, PED, 1. Kuvvetin harekete etkisini inceler ultra santrifüj ile çökeltme fizikle bağlantılıdır. 2. Elektrik akımının etkilerini inceler 3. Işığın merceklerden geçişini inceler Fiziğin Mesleklerdeki Yeri: 4. Atomun yapısını inceler Temel bilimlerden en önemli olanı fizik, çoğu meslek için 5. Ortamda ısının nasıl yayıldığını inceler. gereklidir. Mekanik Optik Elektrik Atom Termodinamik Gemi ve yapı inşaatı, makine, metalurji ve malzeme mühendislikleri, mimarlık, elektrik, elektronik, haberleşme, astronomi, meteoroloji ile askeriye, nükleer tıp ve radyoloji gibi çeşitli alanlarda temel ya da ileri düzeyde fizik bilgisi gerekmektedir. Soru 1. Aşağıdakilerden hangisi fiziğin uygulamalarına örnek verilemez? A)Hidroelektrik santrallerinde elektrik elde edilmesi B) Gemilerin suda yüzmesi C) Göz kusurlarından kurtulmak için lazer tedavisi D) Sütün ekşimesi E) Bazı uçakların piste inişinde paraşüt açması Soru 2. Soru 5. Fizik biliminin alt dallarının incelediği konular ile ilgili olarak, I. Mekanik - hareket II. Optik - ışık III. Termodinamik - ısı eşleştirmelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III 3 www.fizikpenceresi.com

Soru 6. Soru 10. Soru 7. Soru 8. Soru 11. Soru 9. Soru 12. Soru 13. 4 www.fizikpenceresi.com

Soru 14. Soru 19. Soru 15. Soru 16. Fiziksel Büyüklükleri Ölçme Ve Birimleri Soru 17. Soru 18. Fizikte kütle, hacim, uzunluk, alan, sıcaklık, kuvvet, hız, ivme, elektrik yükü, elektrik akımı… gibi birçok büyüklük kullanılmaktadır. Bir büyüklüğü ölçmek için, o büyüklük cinsinden seçilen değişmez parçaya birim denir. Birim sistemleri: Uluslararası beraberliği sağlamak ve birim kargaşasını önlemek amacıyla, fizikte birçok birim sistemi kullanılmaktadır. 5 www.fizikpenceresi.com

Birim sistemleri: Uluslararası beraberliği sağlamak ve birim kargaşasını önlemek amacıyla, fizikte birçok birim sistemi kullanıl- maktadır. Tek bir niceliği içeren büyüklüklere “temel büyüklükler”, birden fazla niceliğin ilişkisi ile oluşan ve temel büyüklük- lerden elde edilebilen büyüklüklere “türetilmiş büyüklük- ler” denir. Tek bir niceliği içeren büyüklüklere “ temel büyüklükler” denir. Ölçmek istediğimiz büyüklükler çok büyük ya da çok küçük olduğunda kolay ifade edebilmek için fiziksel büyüklüklerin ast ve üst katları tanımlanmıştır. 6 www.fizikpenceresi.com

Yüksek Enerji ve Plazma Fiziği Soru 22. Aşağıdaki büyüklükler hangi araçlarla ölçüldüğünü gösteriniz. Yüksek enerji fiziği, temel parçacıkları ve parçacıklar arasındaki etkileşimleri İnceleyen oldukça yeni çalışma alanıdır. Temel parçacıkların yapısını inceleyebilmek için yüksek enerjilere ulaştırılan parçacıkların çarpış- tırılması gerekir. Bunları da dedektörlerle gözlemleriz. Enerji üretiminde ve bizi çevreleyen doğal ortamların fiziğini anlamada, Yüksek enerji ve Plazma Fiziğinin uygulamaları büyük önem taşımaktadır. Soru 20. Soru 23. I. İvme Aşağıdaki birim eşleştirmelerinden hangisi yanlış gösterilmiştir? II. Zaman III. Hız IV. Akım V. Kütle Yukarıda verilen büyüklüklerden hangileri türetilmiş büyüklüktür? A) I ve III B) II, IV ve V C) I, II ve III D) III ve V E) II, III ve V Soru 21. Aşağıdaki birim dönüşümlerini yapınız. 7 www.fizikpenceresi.com

Fiziksel Büyüklükler: yönü, Fizikteki bir çok büyüklüğün tanımlanabilmesi için büyüklük- doğrultusu, lerle ilgili başka özelliklerin bilinmesine ihtiyaç vardır. büyüklüğü, Ölçülebilir, gözlem ve deneylerle doğrulanabilir olması bun- başlangıç noktasının bilinmesi gerekir. lardan bazılarıdır. Fiziksel bir olayda ölçülebilen her şeye fiziksel büyüklük denir. Soru 24. Aşağıdakilerden hangisi vektörel büyüklüktür? Fiziksel büyüklükler, Skaler ve vektörel büyüklükler olarak A) Kütle B) Sıcaklık C) uzunluk iki başlık altında incelenir. D) hız E) Enerji Skaler büyüklükler : Soru 25. Sayı ve birimle ifade edilen büyüklüklerdir. Aşağıdakilerden hangisi skaler büyüklüktür ? Kütle, hacim, ısı, sıcaklık, uzunluk, iş, güç, enerji ve özkütle A) Kütle B) kuvvet C) ivme gibi büyüklükler skaler büyüklüklerdir. D) hız E) momentum Uzunluk ( L = 20 cm ) Soru 26. Enerji ( E =100 joule ) Zaman ( saat 16 : 50 ) Sıcaklık ( 150C ) Kütle Alan ( 3 kg ) Hacim ( 100 m2 ) (1,5 L ) Vektörel Büyüklükler : Sayı ve birim yanında yöne de ihtiyaç varsa bu büyüklük- lere denir. Kuvvet, hız, yer değiştirme, moment, momentum, Elek- triksel alan, manyetik alan gibi büyüklükler vektörel büyük- lüklerdir. Soru 27. Hız (���⃗��� = 20 ������2) Kuvvet (���⃗��� = 5 ������) İvme (���⃗��� = 4 ������⁄������) Yer değiştirme (∆⃗⃗⃗⃗���⃗��� = 30 ������) Elektrik Alan (���⃗⃗��� = 15 ������⁄������) Vektör: Yönlü doğru parçalarına vektör denir. batı O ���⃗��� doğu Bir vektörün tam olarak tanımlanabilmesi için ; 8 www.fizikpenceresi.com

Soru 28. Soru 32. Soru 29. Soru 30. Soru 33. Soru 31. Soru 34. Soru 35. Soru 36. Aşağıdaki tablolarda fiziksel niceliklerin hangisi skaler Hangisi vektörel olduğunu işaretleyiniz. 9 www.fizikpenceresi.com

Soru 37. Soru 39. Soru 38. Soru 40. Soru 41. Soru 42. Soru 43. 10 www.fizikpenceresi.com

Soru 44. Soru 48. Soru 45. Soru 49. Soru 50. Soru 46. Soru 51. Soru 47. Soru 52. 11 www.fizikpenceresi.com

Soru 53. Bilim adamları, çevremizde olup biten tüm olaylara bilimsel Soru 54. yöntem ışığında açıklama getirmeye çalışırlar. Bilim Araştırma Merkezleri Bilim Adamının Özellikleri:  Otorite tanımaz.  Mantıksaldır.  Kuşkucudur.  Ön yargıdan uzak ve tarafsızdır.  Eleştiricidir.  Değişimi savunur.  Genelle ilgilenir.  Seçicidir.  Pozitiftir.  Ölçme ve deneye dayanır.  Evrenseldir.  Geniş bir hayal ve yorumlama gücü vardır. Bilim araştırma merkezleri müspet bilimler alanında, temel ve uygulamalı araştırma yapmak, yaptırmak ve yapmayı özendirmek ve bu amaçla merkez ve enstitüler kurmak için kurulmuştur. Bilimsel araştırmaların teknolojik yeniliklere süratle dönüşebilmesi için yöntemler geliştirerek özel sekterin teknolojik araştırma ve geliştirmeye etkin ve ağırlıklı olarak katılımını sağlayacak proğramlar yapmaktır. Sanayi kuruluşlarının üniversite ve araştırma kurum ve kuruluşları ile işbirliği yapmasını sağlayan Bilim araştırma merkezleri, proğramlar geliştirerek, bu işbirliğinin somut hale dönüşebileceği fiziki ortamlar yaratarak kamu kurum ve kuruluşları ile özel idare, belediye ve diğer gerçek, tüzel kişilerin bilmsel ve teknik araştırma alanındaki isteklerini değerlendirmekte, imkanları dahilinde yardım etmektedir. Bilim nedir? Ülkemizde 1963 yılında bilim ve teknoloji alanında Türki- İçinde bulunduğumuz dünyayı, evreni ve burada olan ye’nin rekabet gücünü artırabilecek nitelikte teknolojilerin olayların sebeplerini, sonuçlarını belirli bir mantık ve sis- geliştirilmesine temel oluşturabilmek için Türkiye Bilimsel tematik çerçevesinde anlama ve açıklama sanatıdır. ve Teknolojik Araştırma Kurumu kurulmuştur. Bilimin, insanoğlunun merak, korku, istek ve ihtiyaçla- rından doğduğu söylenebilir. 12 www.fizikpenceresi.com

TÜRKİYE ATOM ENERJİSİ KURUMU Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi (CERN) ikinci dünya 1956 yılında 6821 sayılı Yasa ile Başbakanlık'a bağlı olarak savaşından sonra Avrupa’nın fiziğe dayalı bilim ve teknoloji Ankara'da Atom Enerjisi Komisyonu Genel sekreterliği alanında ABD’den geri kalmaması amacıyla 12 Avrupa kurulmuştur. ülkesinin işbirliği ile 1954 yılında yılında kurulmuştur. 1982 yılında Başbakan'a bağlı olarak Türkiye Atom Enerjisi CERN, Nükleer Araştırmalar için Avrupa Konseyi Kurumu adını almıştır. anlamına gelen Fransızca; Conseil Européen pour la Recherche Nucléaire sözcüklerinin kısaltmasıdır. Ülkenin bilimsel, teknik ve ekonomik kalkınmasında atom enerjisinden yararlanılmasını mümkün kılacak her türlü Kurucu ülkeler: (1954'ten) Sonradan katılan ülkeler: araştırma, geliştirme, inceleme ve çalışmayı yapmak ve yaptırmak, bu alanda yapılacak çalışmaları koordine ve Belçika Avusturya 1959 teşvik etmek. Danimarka İspanya 1961 Almanya Portekiz 1985 Fransa Finlandiya 1991 Yunanistan Polonya 1991 İtalya Macaristan 1992 Norveç Çek Cumhuriyeti 1992 İsveç Slovakya 1993 İsviçre Bulgaristan 1999 Hollanda İsrail 2014 Birleşik Krallık Yugoslavya (1961 yılına kadar) Türkiye ortak üye statüsündedir. Günümüzde insanoğlunun bilgiye ulaşma ve iletişim ama- cıyla kullandığı World Wide Web (www) sistemi Cern de keşfedilmiş ve geliştirilmiştir. ASELSAN 1975’te Türk Silahlı Kuvvetleri'nin haberleşme Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi ihtiyaçlarının milli ve özgün olarak karşılanması amacıyla başladığı faaliyetlerini geliştirerek bugün uluslararası ölçekte bir firma haline gelmiştir. Geliştirdiği ürünlerini dünyanın dört bir yanına ihraç etmekte, yarattığı teknolojik çözümlerle güvenliği ve barışı sağlama adına hizmet vermektedir. Uzay araştırmalarına öncülük etmek için 1958 yılında ABD de kurulmuştur. 13 www.fizikpenceresi.com

Avrupa Uzay Ajansı Avrupa Uzay Ajansı (European Space Agency, ESA) 1975 yılında, uzayın keşfini amaçlayan, hükümetler arası bir or- ganizasyon olarak kurulmuştur. CEVAP ANAHTARI 1-D FİZİK BİLİMİNE GİRİŞ 5-E 6-E 10- A 2-E 3- 4- 11- E 15-C 16-D 7- B 8- B 9- C 20-A 21- 25-A 26-E 12-D 13-B 14- B 30-E 31-D 17-B 18-A 19-C 35-E 36- 22- 23-C 24-D 40-A 41-B 27-E 28-E 29-D 45-C 46-A 32-B 33-D 34-A 50-D 51-D 37-A 38-A 39-E 42-D 43-C 44-D 47-D 48-E 49-C 52-D 53-C 54-C 14 www.fizikpenceresi.com