CPR Basic life support

การชว่ ยฟื้นคนื ชพี ข้ันพ้นื ฐานBasic Life Support: BLS บรรยายโดย อาจารยป์ ริญญา ยอดอาษา ภาควิชาการพยาบาลผใู้ หญแ่ ละผู้สูงอายุ วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี สระบุรี

การช่วยฟนื้ คืนชพี ข้ันพื้นฐานหมายถึง การช่วยเหลือผู้ที่หยุดหายใจหรือหัวใจหยดุ เต้น ให้มกี ารหายใจและการไหลเวยี นกลับคืนสู่สภาพเดิม ป้องกันเนื้อเยื่อได้รับอันตรายจากการขาดออกซิเจนอย่างถาวรซ่ึงสามารถทาได้โดยการช่วยฟื้นคืนชีพขั้นพ้นื ฐาน (Basic Life Support)

การช่วยฟนื้ คนื ชีพขัน้ พน้ื ฐาน Basic Life Support: BLS1. เรยี กคนช่วยอยา่ งรวดเร็ว การตระหนักถงึ ภาวะฉุกเฉนิ และการแจ้ง ทมี ช่วยชวี ติ (EMS=Emergency Medical Services) อย่างรวดเรว็ (Early Access)2. การเริม่ ปฏบิ ัติการชว่ ยชีวิตในทันที (Early CPR) กดหนา้ อกใหม้ ี ประสิทธภิ าพชว่ ยเพมิ่ อตั ราการรอดชวี ติ ได้ 2-3 เท่า

การช่วยฟนื้ คนื ชีพข้นั พนื้ ฐาน Basic Life Support: BLS3. เมือ่ มีข้อบ่งชี้ใหก้ ารรักษาดว้ ยกระแสไฟฟา้ ใหร้ วดเรว็ ทส่ี ุด ภายใน 3-5 นาที (Early Defibrillation)4. ปฏิบัติการชว่ ยชวี ิตขั้นสูงอยา่ งรวดเร็ว (Early ALS) และมีประสิทธิภาพ (ให้ยาช่วยชวี ิตต่างๆ)5. ให้การดูแลหลงั จาก CPR อยา่ งใกลช้ ดิ และมีประสทิ ธภิ าพ (Integrated Post Cardiac Arrest Care)

ภาวะหยุดหายใจและหวั ใจหยดุ เตน้เปน็ ภาวะท่ีมีการหยุดการทางานของอวยั วะในระบบทางเดินหายใจและการไหลเวยี นเลือดสว่ นมากมักจะพบว่ามีการหยุดหายใจกอ่ นเกิดภาวะหวั ใจหยดุ เต้น และถา้ ไม่ไดร้ บั การช่วยเหลือที่ถูกตอ้ งจะทาให้เสียชีวิตได้

ภาวะหยดุ หายใจและหัวใจหยุดเต้นภาวะหวั ใจหยุดเตน้ (Cardiac arrest)หมายถงึ ภาวะทีห่ ัวใจไมส่ ามารถสง่ เลือดไปเลย้ี งอวัยวะสว่ นตา่ งๆของร่างกายได้

สาเหตขุ องหัวใจหยดุ เตน้• หัวใจวายจากโรคหัวใจ จากการออก กาลังกายมากเกินปกตหิ รือตกใจหรือ เสียใจกะทนั หนั• มีภาวะช๊อคเกิดขึ้นอย่างเฉียบพลัน จากการสูญเสียเลือดมาก ทาใหห้ ัวใจ ขาดเลือด หรอื มเี ลอื ดมาเล้ยี งไมเ่ พยี งพอ

สาเหตขุ องหัวใจหยุดเตน้• ทางเดินหายใจอดุ กน้ั ทาให้กล้ามเนอื้ หวั ใจได้รบั ออกซเิ จนไมเ่ พียงพอ• การไดร้ ับยาเกินขนาดหรือการแพ้

ภาวะหยดุ หายใจและหวั ใจหยดุ เตน้ภาวะหยดุ หายใจ (Respiratory arrest)หมายถงึ ภาวะขาดอากาศ ทาใหอ้ อกซิเจนไม่ไปเลยี้ งอวยั วะตา่ งๆของรา่ งกาย โดยเฉพาะอวยั วะท่ีสาคญั เชน่ สมองและหัวใจ ทาให้ผู้ปว่ ยมีอาการหมดสตแิ ละสง่ ผลให้เกดิ หัวใจหยดุ เต้นตามมา

สาเหตขุ องการหยดุ หายใจ• ทางเดนิ หายใจอดุ ตันจากสาเหตุตา่ งๆ เช่น จากสงิ่ แปลกปลอมอุดกน้ั ทางเดินหายใจ การแขวนคอ การถกู บีบรดั คอ การรดั คอ• มีการสดู ดมสารพิษ แกส๊ พิษ ควนั พษิ และการ ไดร้ ับสารพิษจากแมลงสัตว์กัดตอ่ ย ทาใหม้ กี ารบวมของเนอื้ เยือ่ ของทางเดนิ หายใจ และหลอดลมมีการหดเกรง็

สาเหตขุ องการหยุดหายใจ• การบาดเจบ็ ทท่ี รวงอก ทาใหท้ างเดนิ หายใจไดร้ ับ อนั ตรายและเนือ้ เยอื่ ได้รบั บาดเจ็บ• การไดร้ บั ยากดศนู ย์ควบคุมการหายใจ เชน่ มอร์ฟนี ฝ่นิ โคเคน บารบ์ ิทูเรต(ยานอนหลับ)

สาเหตขุ องการหยดุ หายใจ• การถกู ไฟฟา้ แรงสูงดดู• การจมนา้• โรคหัวใจ เชน่ กลา้ มเนอื้ หัวใจขาดเลือดเฉยี บพลนั

การปฏบิ ตั ิการชว่ ยฟ้นื คนื ชีพขนั้ พน้ื ฐาน Basic Life Support: BLS1. ประเมินผปู้ ว่ ย2. ขอความช่วยเหลือ3. 16694. ทาการฟื้นคืนชีพข้นั พืน้ ฐาน (BLS/CPR) ***5. ทาการกระตุกหวั ใจด้วยไฟฟ้า โดยใชเ้ ครอ่ื งกระตุกหัวใจ (AED)

การเริม่ ชว่ ยฟน้ื คืนชพี1. เรม่ิ ตน้ ดว้ ยการกดหน้าอกทนั ทีเมอ่ื พบเห็นผ้ใู หญ่ หมดสติ ไมห่ ายใจ หายใจไม่ปกติ (หายใจเฮือก)2. การประเมนิ การหายใจผหู้ มดสติตัง้ แต่ครัง้ แรก หลังจากนน้ั จงึ ทาการกดหนา้ อก (C) 30 ครงั้ แลว้ เปดิ ทางเดนิ หายใจ (A) และช่วยหายใจ (B) 2 ครงั้

การเร่ิมชว่ ยฟน้ื คืนชพี*** ในกรณมี ี 2 คน ผู้ช่วยเหลือคนที่ 1 เรม่ิ กดหนา้ อก30 ครัง้ ตอ่ ดว้ ยผชู้ ว่ ยเหลือคนท่ี 2 เปดิ ทางเดินหายใจเปา่ ปาก 2 ครง้ั*** ไม่ว่าอย่างไรกต็ าม ผชู้ ว่ ยเหลอื 1 คนหรอื มากกวา่1 คน การเริ่มต้นกูช้ ีพควรเร่ิมทาการกดหนา้ อกให้เรว็ที่สดุ และควรใช้ระยะเวลาชว่ ยหายใจนอ้ ยที่สุด

Cardiopulmonary resuscitation (CPR)1. จดั ใหผ้ ู้ป่วยนอนหงายราบ นอนพื้นแข็ง ถา้ พ้นื อ่อนน่มุ ให้สอดไม้ กระดานแขง็ ใต้ลาตวั2. วัดตาแหนง่ ที่เหมาะสมสาหรับการนวดหวั ใจ โดยใชน้ ้ิวชีแ้ ละกลาง ขา้ งทีถ่ นัดวาดจากขอบชายโครงล่างของผปู้ ่วยขน้ึ ไป จนถึงปลาย กระดูกหนา้ อก วดั เหนอื ปลายกระดกู หน้าอกขน้ึ มา 2 น้วิ มอื แล้วใชส้ นั มอื ข้างท่ีไมถ่ นดั วางบนตาแหนง่ ดังกลา่ ว และใช้สนั มือ ข้างที่ถนัดวางทบั ลงไป และเก่ียวนิ้วมอื ใหน้ ้วิ มอื ที่วางทับแนบชิด ในร่องน้วิ มือของมอื ขา้ งล่าง

Carotid pulse: ชีพจรบรเิ วณลาคอ

ตาแหน่งการกดหนา้ อก (CPR)

ตาแหน่งการกดหนา้ อก (CPR)

Cardiopulmonary resuscitation (CPR)3. ผ้ชู ่วยเหลือยืดไหลแ่ ละแขนเหยียดตรง จากนั้นปลอ่ ยน้าหนกั ตัว ผ่านจากไหล่ไปสู่ลาแขนทง้ั สองข้าง และลงไปสูก่ ระดูกหนา้ อกใน แนวตั้งฉากกบั ลาตัวของผเู้ จบ็ ป่วย ในผใู้ หญ่ ควรกดให้ทรวงอก ยบุ ลงอย่างนอ้ ย 2 นว้ิ ถึง 2 นิว้ คร่ึง (5-6 เซนติเมตร) ใหก้ ดไปใน แนวดงิ่ และอยา่ กระแทก

Cardiopulmonary resuscitation (CPR)4. ผ่อนมอื ทก่ี ดข้นึ ใหเ้ ต็มท่เี พ่อื ใหท้ รวงอกมีการขยายตวั และหัวใจ ได้รบั เลอื ดท่มี อี อกซิเจน ขณะผอ่ นมือไม่จาเปน็ ต้องยกมือข้นึ สูง มือยังคงสมั ผสั อยูท่ ี่กระดูกหน้าอก อยา่ ยกมอื ออกจากหน้าอก5. กดหน้าอกดว้ ยอตั ราเรว็ 100-120 ครัง้ ตอ่ นาที ถา้ นอ้ ยกว่านีจ้ ะไม่ไดผ้ ล **(กดหน้าอก 30 คร้ัง แล้วเปิดทางเดินหายใจและช่วยหายใจ 2 ครง้ั )**

เปดิ ทางเดนิ หายใจ (Open Airway)

เปิดทางเดนิ หายใจ (Open Airway)ทาในกรณีสงสัยมีกระดูกสนั หลงั ส่วนคอหกั

การรักษาด้วยไฟฟา้ ใช้เคร่อื ง AED• การใช้ AED (Automated External Defibrillators) ให้ CPR รว่ มกบั การ ใช้ AED โดยผ้ปู ระสบเหตุ เพอื่ เพิ่ม โอกาสในการรอดชีวติ ของผปู้ ว่ ยหัวใจ หยดุ เตน้ นอกโรงพยาบาล

การรกั ษาดว้ ยไฟฟ้า ใชเ้ ครื่อง AED

Video การ CPR