Mamlakatimizda iqtisodiy faoliyat turlari bo‘yicha Shundan: Savdo sohasida: Sanoat sohasida: kichik tadbirkorlik subyektlari soni 226 474 ta. 151 761 ta 74 713 ta BIZ – KELAJAK BUNYODKORIMIZ! Ijtimoiy-siyosiy, iqtisodiy, #18 (16567) a d a b i y -b a d i i y 2023-yil, 19-aprel gazeta chorshanba /yoshlarovozi /yoshlarovozi /yoshlarovozi.uz Gazeta 1925-yildan chiqa boshlagan Yoshlar siyosati Yoshlar uchun yangi Mening konstitutsiyam Yoshlarimiz o‘z Yuridik klinika Imtiyozli kredit – 2-bet imkoniyatlar eshigi ochilmoqda 5-bet kelajagiga befarq emas 7-bet imkoniyat Foto: Xolida MUSULMON. YILNING ENG NAMUNALI YETAKCHISI TANLOVDA MAHALLADAGI YOSHLAR YETAKCHILARI batafsil “YANGI O‘ZBEKISTON MENING TAQDIRIMDA” 4-betda MAVZUSIDAGI KONSEPTUAL LOYIHALARI BILAN ISHTIROK ETDI.
2 Yoshlar siyosati 19.04.2023 / Ijtimoiy-siyosiy, iqtisodiy, adabiy-badiiy gazeta www.yoshlarovozi.uz O‘zbekiston – yoshlar mamlakati. Bu ta Muhtaram Prezidentimiz ko‘magi va tashab- moyil so‘nggi yillardagi islohotlarimizda busi bilan yo‘lga qo‘yilayotgan bunday islohot- yorqin aks etmoqda. Xususan, Preziden- lar tobora takomillashib, yangicha bosqichda timizning 2022-yil 19-yanvardagi “Mahallalar- davom etmoqda. Jumladan, yoshlar siyosati da yoshlar bilan ishlash tizimini tubdan ta- sohasidagi ishlar natijadorligini oshirish hamda komillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi ular bilan ishlash tizimini yanada takomillash tarixiy qarori asosida yoshlar bilan ishlash tirish chora-tadbirlariga bag‘ishlangan video bo‘yicha mutlaqo yangi – vertikal boshqaruv selektor yig‘ilishida davlatimiz rahbari yosh- tizimi yaratildi. Natijada 9 ming 400 dan or- lar bilan ishlash – biz uchun hayot-mamot tiq mahallaga fidoyi va tashabbuskor o‘g‘il- masalasi ekanini alohida ta’kidlab, bu borada qizlardan iborat yoshlar yetakchilari tanlab yanada samarali tizim joriy qilinishini bildirdi. olinib, bevosita ular ko‘magi bilan yoshlarga 100 dan ortiq imkoniyat yaratildi. Ya’ni 14 yoshdan 30 yoshgacha bo‘lgan 9 mil- lion nafar yoshlarning ijtimoiy ahvoli, qobiliyati Ushbu o‘zgarishlarni tizimli tahlil eta va qiziqishlari o‘rganilib, ular 3 toifaga ajratildi. digan bo‘lsak, birinchi navbatda, Endilikda ular bilan manzilli, aniq mezonlar asosida quyidagi yo‘nalishlarda ishlar tash- “mahalladan vazirlikkacha” tizimi asosida ishlanadi. kil etildi: – yoshlar balansini shakllantirish; Birinchi bosqichda “ahvoli og‘ir” toifasiga – yoshlar bandligini ta’minlash; kiritilgan, davlatning g‘amxo‘rligi va e’tiboriga – bo‘sh vaqtlarini rejali tashkil etish; muhtoj 396 ming nafar yoshlar bilan manzilli – salomatligini mustahkamlash, oilaviy hola- ish olib borilib, ularning muammolari hal etila- tini yaxshilash; di. Har bir vazir, vazir o‘rinbosarlari, viloyat, tu- – ta’lim olish yo‘lidagi intilishlarini qo‘llab-quv- man va shahar hokimlari, sektor rahbarlari, oliy vatlash; o‘quv yurtlari rektorlari, Milliy gvardiya va harbiy – yoshlar tadbirkorligini rivojlantirish. qism komandirlariga 50 nafardan ana shunday Yangicha tartibda ish boshlagan “Yoshlar yoshlar biriktiriladigan bo‘ldi. daftari” tizimi orqali 300 ming yoshga qariyb 600 milliard so‘mlik yordam ko‘rsatildi. Ikkinchi bosqichda “o‘rta” toifadagi – turmush taqozosi bilan rasmiy sektordan ish topa olma- gan, lekin iqtisodiy faol 4,6 million yoshlarimizning hayotda o‘z o‘rnini topishiga ko‘maklashiladi. Alisher SA’DULLAYEV, Yoshlar siyosati va sport vazirining birinchi o‘rinbosari – Yoshlar ishlari agentligi direktori, senator YOSHLAR UCHUN YEASHNIGGIIIOMCKHOILNMIYOAQTDLAAR Uchinchi bosqichda “yaxshi” toifaga kiri 14 YOSHDAN 30 YOSHGACHA Buxoro, Samarqand, Xiva, Termiz, Shahri tilgan: yaxshi o‘qiyotgan, tadbirkorligini yo‘lga BO‘LGAN 9 MILLION NAFAR sabz, Qo‘qon kabi turistik majmualarda, qo‘ygan, rasmiy sektorda ishlaydigan, qobili- YOSHLARNING IJTIMOIY shahar va tumanlardagi markaziy park va yati bor, ijtimoiy faol bo‘lgan 4,4 million yosh- AHVOLI, QOBILIYATI VA xiyobonlarda “Ochiq osmon ostida kutub lar bilan ham alohida ishlaymiz. Prezidentimiz QIZIQISHLARI O‘RGANILIB, xona”lar tashkil qilinadi. O‘z hisobidan ku- iqtidorli, intiluvchan yoshlarni kim tinglaydi, ULAR 3 TOIFAGA AJRATILDI. tubxona barpo etayotgan tashabbuskorlar- kim ularning tashabusslarini qo‘llab-quvvat- ENDILIKDA ULAR BILAN ga mingtadan o‘zbek va jahon adabiyotining laydi, kim ularga quloq tutadi, degan savollar- MANZILLI, ANIQ MEZONLAR durdona asarlari olib beriladi. Ular davlat hi- ni oldimizga qo‘ydilar. ASOSIDA “MAHALLADAN sobidan kompyuter bilan jihozlanib, Milliy ku- VAZIRLIKKACHA” TIZIMI tubxona bazasiga ulanadi. Yoshlar bilan ishlashning amaldagi ASOSIDA ISHLANADI. tizimini takomillashtirish, yangilashga doir Viloyat markazlarida, keyinchalik tuman- o‘zgarishlar nihoyatda hayotiy bo‘lib, o‘tgan Yoshlarning doimiy daromad manbalari- larda kecha-yu kunduz ishlaydigan “Yoshlar vaqt davomida to‘plangan tajribalarning ga ega bo‘lishi uchun asoslar yaratish, bo‘sh sayilgohlari” tashkil etiladi. Bu joylarda kiber- mahsulidir. Misol uchun, “Yoshlar daftari” vaqtlarini mazmunli tashkil etish hamda sport, sport va intellektual o‘yingohlar, karaoke jamg‘armasi mablag‘larini ishlatish tizimi sport-sog‘lomlashtiruvchi tadbirlarni kuchay klublari, teatr, moda podiumlari, buk-kafe, ko o‘zgarmoqda: tirish ishlari yangicha mazmunda davom etadi. vorkinglar va boshqa ko‘ngilochar joylar bo‘la- di. Tuman markazidan uzoqdagi mahallalar- – endi yoshlar kasbga o‘qish, mehnat quroli, Jumladan, 1-iyundan boshlab “Yosh- da sport, madaniyat va san’at yo‘nalishlarida urug‘-ko‘chatga subsidiya kabi turdosh xizmat- lar daftari”ga kirgan talabalar uchun davlat to‘garak ochgan murabbiylarga zarur jihoz lardan bir vaqtning o‘zida foydalana oladi; tashkilotlarida ish haqi to‘lanadigan staji- uchun 15 million so‘mgacha subsidiya beriladi. rovka tizimi joriy qilinadi. Viloyatlarda shu yil Yurtimizdagi 206 ta oromgoh yil davomida ish- – urug‘ va ko‘chatni tegishli hududdagi yakunigacha bittadan “Kreativ park”lar tashkil laydigan tizimga o‘tkaziladi urug‘-ko‘chat xo‘jaliklaridan sotib olish uchun etilib, ularda Ay-Te park rezidentlariga berilgan to‘g‘ridan-to‘g‘ri pul beriladi; imtiyoz va yengilliklar qo‘llanadi. Joriy yildan yoshlar o‘rtasida “Kasb-hunar olimpiadalari” o‘tkaziladi. G‘oliblarga ustaxo- – “Yoshlar daftari” bilan ishlashda yoshlarni nalar qurib beriladi, zarur dastgohlar olib be animatsiya, dizayn, logistika operatori, gid kabi riladi. zamonaviy kasblarga o‘qitishga ham alohida e’tibor qaratiladi. Bu tizim bilan maktablarning Davlatimiz rahbari tomonidan ilgari su- 10-11-sinf o‘quvchilari ham qamrab olinadi; rilayotgan bunday xayrli tashabbuslarning tag zamirida bir maqsad turibdi, u ham bo‘lsa, – “Yoshlar daftari” jamg‘armalari mab- Vatanga muhabbatli, sadoqatli, O‘zbekis- lag‘ining kamida 40 foizi aynan kasb-hunarga ton farzandi ekanidan faxrlanadigan avlodni o‘qitishga yo‘naltiriladi; tarbiyalashdir. – joriy yilda zamonaviy kasblarga o‘qitish uchun kamida 25 ming nafar yoshlar o‘qitiladi.
www.yoshlarovozi.uz 19.04.2023 / Ijtimoiy-siyosiy, iqtisodiy, adabiy-badiiy gazeta 3Kun mavzusi 45 AHOLINI Shahruza SA’DULLO qizi UY-JOY BILAN TA’MINLASH Mamlakatimiz aholisi 2023-yil boshidan buyon (3 oyda) DASTURI 172,8 ming kishiga, har kuni qariyb 2 ming nafarga ko‘pay- moqda. 2035-yilga borib, 45 million nafardan ortishi prog- MILLION QANDAY? noz qilinmoqda. Shunga mos ravishda yangi uylar quril moqda. 2017-yildan buyon 326 mingta yangi uy-joy foyda- lanishga topshirilgan. 2022-yilda 31 ta “Yangi O‘zbekiston” massivini qurish dasturi boshlandi. So‘nggi yillarda oddiy odam KO‘PCHILIK uchun uy-joy olish imkoni ancha XAVOTIRDA kamayib boryapti. Chunki uy bozo- YASHAYDI rida narxlar yildan yilga oshmoq da. Masalan, 2022-yil yanvar oyi Markaziy bank xabariga ko‘ra, RASMIY DAROMADSIZ IPOTEKA da resp ublika bo‘yicha 17,7 mingta ko‘chmas mulk oldi-sotdi shart- 2022-yilda aholiga 14 trillion so‘mdan ortiq KREDITLARI nomalari rasmiylashtirilgan. Bu ko‘rsatkich 2021-yilning shu davriga ipoteka kreditlari ajratilgan. 2021-yilda esa Prezidentimizning 2023-yil 13-apreldagi “2023-yilda bozor nisbatan 2,4 foizga kamroq. 59 570 nafar fuqaroga qariyb 9,8 trillion tamoyillariga asoslangan ipoteka kreditlari orqali aholini uy- Kundalik xarajatlar, ijara, oziq- so‘m miqdorida ipoteka kreditlari ajratil- joy bilan ta’minlash dasturini amalga oshirish chora-tadbir- ovqat mahsulotlari narxlarining kun- gan. Bu 2020-yilga nisbatan 700 milliard da-kunora ko‘tarilishi va yana bir qan so‘mga ko‘proq. lari to‘g‘risida”gi farmoniga ko‘ra, ipoteka kreditlari va subsidi- cha faktorlar oylikka yashaydigan yalarni ajratish tartibiga bir qancha o‘zgartirishlar kiritildi. odamning uy olish orzusini puchga Biroq so‘rovnomalarda uy-joy xarid chiqarmoqda. Aholining uy-joyga eh- Birinchidan, banklarga ipoteka kreditlarini rasmiy daromad- tiyoji hamda xarid jarayonida yuzaga qilmoqchi bo‘lgan fuqarolarning ko‘p qismi kelayotgan qiyinchiliklarni o‘rganish dastlabki badal va kredit foizlarini to‘lash- ga ega bo‘lmagan jismoniy shaxslarga ham ajratishga ruxsat maqsadida o‘tkazilgan ijtimoiy so‘rov etildi. Bunda ushbu fuqarolarning to‘lov qobiliyati, ularning natijalarida aholi orasida uy-joy sotib da qiyinchilikka duch kelishini qayd olishga ehtiyoj yuqori va turar joyga bank kartasidagi aylanmasi, ijara, kommunal va ehtiyoji borlarning 96 foizi ko‘makka etgan. Ko‘pchilik kreditning muhtojligi aytilgan. Ularning 71 foizi oylik to‘lovini to‘lashdagi boshqa xarajatlarini hisobga olish orqali aniqla- shaharda va 29 foizi qishloq hudud- nadi. larida yashaydi. qiyinchiliklardan kelajak- Ikkinchidan, banklarga dastlabki badal Ma’lumki, qishloq hududlarida dagi daromad man- hovli-joylarga ehtiyoj yuqori bo‘la- balarining noaniqligi miqdori, imtiyozli davr muddati va bosh- di. So‘rovda qatnashgan qishloq qa ko‘rsatkichlardan kelib chiqib, kreditlar aholisining 61,4 foizi yashash joyi tufayli xavotirda ya- da oila a’zolari soni ko‘pligi hamda shaydi. Yosh oilalar 2022-YIL YANVAR OYIDA bo‘yicha tabaqalashtirilgan foiz stavka- yashash maydonining kichikligi daromadining asosiy RESPUBLIKA BO‘YICHA 17,7 MINGTA larini o‘rnatish huquqi berildi. Bunda sababli uy-joyga ehtiyoji borligini qismini qarz to‘lashga dastlabki badalni ko‘proq to‘lagan fuqa- bildirgan. sarflayotgani, ajrim- KO‘CHMAS MULK OLDI- ro kamroq foizli kredit olish imkoniga ega larga asosiy sabablar- SOTDI SHARTNOMALARI bo‘ladi. dan biri moddiy yetish- Uchinchidan, subsidiyaga ajratilgan movchiliklar ekani ham hech kimga sir emas. 20-30 RASMIYLASHTIRILGAN. mablag‘larni tezroq ishlatish uchun subsidiya xabarnomasining amal qilish muddati 12 oydan yillardan buyon uy ololmay 4 oyga tushirildi. Bunda fuqaro 4 oyda sertifikat- yurgan, kredit uchun esa rasmiy daromadga ega bo‘lmagan aholini ista- dan foydalana olmasa, u subsidiyaga qayta ariza topshirishi mumkin. ganingizcha topish mumkin Shuningdek, qishloq aholisining hovli joyni kengaytirishga bo‘lgan ehtiyojini qondirish uchun 2023-yilda 10 ming kishiga WikiOromgoh hovlisini kengaytirishi yoki qo‘shimcha qurilish qilishi uchun 1,5 trillion so‘m miqdorida kredit ajratilishi belgilangan. MARKAZIY OSIYODA Bugun turar joyga bo‘lgan ehtiyoj ortib borayotgan sha- roitda ipoteka kreditining qulay va moslashuvchan shartla- rini ishlab chiqish, ipoteka bozoriga zamonaviy mexanizmlar BIRINCHI va institutsional islohotlarni joriy etish aholining uy-joyga bo‘lgan ehtiyojini qondirishga xizmat qiladi. Biroq narxlar kundan kunga oshib borayotgan davrda bu mexanizmlar ham ish bermay qolishi mumkin. Daromad kam, yashash qimmat bo‘lib borayotgan bir davrda ko‘pchilik ipoteka kreditlarini olishdan ham cho‘chiydi. Oddiy xalq 3-5 yilda og‘rinmay to‘lasa bo‘ladigan ipoteka kreditlariga, arzon va sifatli uylarga muhtoj. O‘ZBEKCHA VIKIPEDIYA: MAQOLALAR SONI 235 MINGDAN OSHDI Bo‘stonliq tumanida joylashgan “Yoshlar oromgohi”da Yoshlar ishlari agentligi tomonidan o‘zbek tilining jahon inter- net tarmog‘idagi nufuzini oshirishga qaratilgan “WikiOrom goh” loyihasi o‘tkazilmoqada. Loyiha davomida ishtirokchilarga o‘zbekcha Vikipediya- ga maqola kiritish ko‘nikmalari o‘rgatilib, tizimni O‘zbekiston haqidagi maqolalar bilan boyitish ishlari amalga oshirilmoq da. Vikipediyada o‘zbek tilidagi maqolalar soni 235 mingdan oshib, jahonda 45-o‘ringa ko‘tarildi hamda Markaziy Osiyoda birinchilikka chiqdi. “WikiOromgoh” loyihasi 20-aprelga qadar davom etadi.
4 Yoshlar yetakchisi 19.04.2023 / Ijtimoiy-siyosiy, iqtisodiy, adabiy-badiiy gazeta www.yoshlarovozi.uz YILNING ENG NAMUNALI YETAKCHISI “Yilning eng namunali mahalla yetakchisi” tanlovining respublika bosqichi nihoyasiga yetdi. Tanlovda mahallada yoshlar ye- Muhammadshukur takchisi lavozimida mehnat faoli- MUHAMMADJONOV, yatini olib borayotgan, ish tajribasi- “Yoshlar ovozi” muxbiri ga va jamoa o‘rtasida obro‘ga ega, Foto: Xolida MUSULMON mahallada sog‘lom muhitni yarata olgan, keyingi bir yil davomida soha Fursatdan foydalanib, yilning eng namunali mahalla yetakchilarining fikr-mulo- yo‘nalishida muayyan natijalarga hazalari va eng sara loyihalari bilan tanishdik. erishgan, o‘z kasbining fidoyisi, ye- takchi, faol, tashabbuskor va ijodkor Muhammadyusuf bo‘lgan yoshlar o‘zlarining “Yangi XOLMATOV, O‘zbekiston mening taqdirimda” mavzusidagi konseptual loyihalari To‘raqo‘rg‘on tumanidagi “Shoxidon” bilan ishtirok etdi. mahallasi yoshlar yetakchisi, 3-o‘rin sohibi: Tanlov 3 bosqichda (tu- – Loyiham har bir mahallada, har bir sektor man-shahar, viloyat va respublika) kesimida klaster usulida axborot texnologiyalari tashkil etildi. Dastlabki bosqich- markazlari tashkil qilishdan iborat. Maqsadimiz da tizimda samarali faoliyat yuri- nogiron, imkoniyati cheklangan yoki moddiy tayotgan, KPI ko‘rsatkichlari 86 ball ahvoli qiyinlashgan yoshlar uchun har bir ma- va undan yuqori bo‘lgan yoshlar hallada axborot texnologiyalari markazlarini yetakchilari ishtirok etdi. Hududiy ochishdir. Bunda markaz rahbari mahallalarga bosqichlarda saralangan 14 nafar o‘z o‘qituvchilari va kompyuterlari bilan kelib, yoshlar yetakchisi final bosqichi- o‘qishga, o‘rganishga ishtiyoqmand “Yoshlar da 4 shart asosida o‘zaro bellashib, daftari”dagi yoshlarga bilim beradi. eng yaxshi loyihalarini taqdim etdi. Tanlov g‘oliblari “Yangi O‘zbekiston islohotchisi” Yakuniy natijalarga ko‘ra, 1-o‘rin ko‘krak nishoniga hamda “Davlat va jamiyat bosh- O‘lmasjon Pardayev (Qashqa- qaruvi” yo‘nalishi bo‘yicha xorijiy davlatlardagi qis- daryo viloyati Muborak tumani- qa muddatli kurslarga tavsiya etiladigan bo‘ldi. dagi “Bo‘ston” mahallasi yoshlar yetakchisi)ga nasib etdi va 35 million so‘m pul mukofotiga ega bo‘ldi. 2-o‘rin va 25 million so‘m pul mukofotini Shukrullo Qodirov (Toshkent shahri Chilonzor tumani- dagi “Ko‘rkam” mahallasi yoshlar yetakchisi), 3-o‘rin va 15 million so‘m pul mukofotini Muhammad- yusuf Xolmatov (Namangan viloyati To‘raqo‘rg‘on tumanidagi “Shoxidon” mahallasi yoshlar ye- takchisi) qo‘lga kiritdi. O‘lmasjon PARDAYEV, Muborak tumanidagi “Bo‘ston” mahallasi yoshlar yetakchisi, 1-o‘rin sohibi: – Tanlovda imkoniyati cheklangan yoshlarning hayotga qiziqishini va ijtimoiy faolligini oshirishga xizmat qilayotgan loyiham bilan qatnashdim. Asosiy maqsadimiz imkoniyati cheklangan yoshlarning uyiga borib, yashash joyida ularga hunar o‘rgatishdir. Masalan, sartaroshlik, etikdo‘zlik, tikuvchilik kabi hunarlarni yoshlarga o‘rgatish rejamiz bor. O‘zim karving sanʼatidan xabarim bo‘lgani uchun ayni paytda loyihaning dastlabki sinov bosqichida o‘z hunarimni yoshlarga o‘rgatmoqdaman. Bu hunarga imkoniyati chek- langan yoshlar qiziqishi ortib, chin dildan o‘rganmoqda. Ular bu hunar ortidan pul ham topishi mumkin. Nuriddin Shukrullo QODIROV, – Faoliyat boshlaganimda mahallamiz “qizil” SHODIYEV, toifada turardi. Tez orada “Mahalla iftixori” loyi Chilonzor tumanidagi “Ko‘rkam” mahallasi yoshlar hasini ishlab chiqdim. Bu loyiha yoshlarni bir- Yoshlar ishlari agentligi bosh lashtirib, o‘z bilimlarini tengdoshlariga o‘rgatish mutaxassisi: yetakchisi, 2-o‘rin sohibi: va yoshlarning ijtimoiy faolligini oshirishga xiz mat qildi. Profilaktik nazoratga olingan, notinch – 2022-yilda yoshlar bilan ish- oila farzandlari, probatsiya hisobida turuvchi, lashning yangicha tizimi yaratil- imkoniyati cheklangan yoshlarga yuqori nati- di va natijada har bir mahallada jalarga erishgan isteʼdodli yoshlarni biriktirish yoshlar yetakchisi faoliyati yo‘lga orqali ularni ingliz tili, axborot texnologiyalari va qo‘yildi. “Yilning eng namunali ma- boshqa to‘garaklarga jalb etdik. 5 nafar probat- halla yetakchisi” tanlovining asosiy siya ro‘yxatida turuvchi yoshdan 2 nafari ijo- maqsadi saralab olingan yetakchi- biy tavsiyanoma asosida ro‘yxatdan chiqarildi. lar ishlarini ommalashtirish va shu O‘tgan davr mobaynida mahallada jinoyatchilik orqali boshqa yetakchilarga o‘ziga kuzatilmadi. xos motivatsiya berishdan iborat. Bu orqali yoshlar bilan ishlashning Yoshlarimiz ingliz tili va axborot texnologi- samarasi oshishiga erishish mum- yalari kurslarida bepul boshlang‘ich bilimlar- kin. Ishtirokchilarni baholashda eng ni egallab, turli o‘quv markazlariga yo‘llanma samarali loyihalarni hisobga oldik. olmoqda.
www.yoshlarovozi.uz 19.04.2023 / Ijtimoiy-siyosiy, iqtisodiy, adabiy-badiiy gazeta 5Mening konstitutsiyam NODIRAYI DAVRON Yoshlarimiz o‘z kelajagiga befarq emas Konstitutsiyaga o‘zgartirish kiri eng chekka hududlaridagi yoshlar bilan uchrashib, Konstitut- Vatanga qaytish istagini yanada kuchaytirdi. tish bo‘yicha berilgan takliflarning siyaga kiritilayotgan yangilanishlarni xalqchil tilda tushunti Onlayn muloqot chog‘ida hamyurtlari 60 foizdan ziyodi yoshlar tomonidan rishga hissa qo‘shyapmiz. kelib tushgani o‘z kelajagiga be- mizdan biri referendumda faol ishtirok etishda farq emasligini anglatadi. Men ham Xorijdagi hamyurtlarimizning ham bu siyosiy jarayonda nafaqat o‘zi, balki birga ishlayotgan 11 nafar xiz yoshlar yetakchisi va Yangi O‘zbekis- faol qatnashishi uchun ular bilan Telemost orqali muloqot matdoshini ham faollikka chaqirish niyatidaligi tonimizning bir yoshi sifatida o‘z tak- o‘rnatish taklifi bilan chiqdim. Yangiyer shahrining 11 ta ma- bizni quvontirdi. Rossiya hamda Koreya Respub- liflarimni bildirdim va ishonamanki, halla yoshlar yetakchilari bilan birga chet elda yashayotgan likasida o‘qiyotgan talaba-yoshlarimiz esa o‘zla- bu yoshlarimiz kelajagini yaxshilash- yoshlarni Telemostga taklif qildik. Muloqot chog‘ida yosh- rining yangi loyihalari bilan Vatanga qaytishiga ga xizmat qiladi. larimizga Bosh qomusimizga kiritilayotgan o‘zgartirishlar vaʼda berdi. O‘ylaymanki, bunday muloqotlar haqida maʼlumotlar berdik. Ularga davlatimiz rahbarining har bir mahallada amalga oshirilishi kerak. Hozir Sirdaryo viloyatida 175 559 Sirdaryoga tashrifi natijasida yoshlarning farovon yashash- nafar yosh (18-30 yosh)ning o‘z ha- lari, zamonaviy kasblarni egallashlari uchun zarur shart-sha- Siz, aziz yoshlarni 30-aprel kuni bo‘lib o‘tadi- yotiga befarq bo‘lmasliklari uchun roitlarni yaratib berish, yoshlar bandligini taʼminlash maqsa- gan referendumga befarq bo‘lmaslikka va faol turli tadbir va loy ihalar, uchrashuv dida har bir shahar va tumanga yirik innovatsion loyihalar ishtirok etishga chaqiraman! lar o‘tkazib kelinmoqda. Biz, yetak- uchun mablag‘lar ajratilayotgani haqidagi fikrlarni yetkazdik. chilar ham Sirdaryo viloyatining Bunday yangiliklar yoshlarimizda ham katta qiziqish uyg‘otdi, Nodira DAVRONOVA, Yangiyer shahridagi “Shodiyona” mahallasi yoshlar yetakchisi Mening fikrim TA’LIM DAVLAT E’TIBORIDA Yangilanayotgan asosiy qo konstitutsiyaviy darajada belgila- Aholining keng qatlamlarini davlat hisobidan oliy ma’lumot nunimizda ta’lim tizimining barcha o lish huquqi e’tirof etilmoqda. bosqichlari bugungi kun talablari nishi tarixiy voqeadir. So‘nggi besh oliy ta’lim bilan qamrab olish ma- darajasida faoliyat yuritishi uchun Yangilanayotgan Konstitutsi- huquqiy asoslarni yaratish, peda- yilda bolalarni mak- O‘zbekiston salasi Prezidentimiz yamizning 52-moddasida yurtimizda gog xodimlarning maqomini har tabgacha ta’lim bilan tomonidan BMT min- o‘qituvchining mehnati jamiyat va jihatdan mustahkamlash ko‘zda davlatni rivojlantirish, sog‘lom, barka- tutilmoqda. Masalan, qonun loyi qamrab olish darajasi 2022-yilda bolalarni barida ham ko‘taril- mol avlodni shakllantirish hamda hasining 50-moddasida har kim 27,7 foizdan 72 foizga maktabgacha ta’lim gan va 2030-yilga- tarbiyalash, xalqning ma’naviy va ning ta’lim olish huquqi e’tirof etilib, oshdi, maktabgacha cha O‘zbekistonda madaniy salohiyatini saqlash ham- uzluksiz ta’lim tizimi, uning har xil tur- ta’lim tashkilotlari soni muassasalariga 50 foiz yosh aholi da boyitishning asosi sifatida e’tirof lari va shakllari, davlat va nodavlat 5211 tadan 29 mingdan jalb qilish bo‘yicha oliy ma’lumotga ega etilmoqda. Taklif etilgan yangi qoida- ta’lim tashkilotlari rivojlanishi uchun ziyodga yetkazildi. “Fi- bo‘lishi rejalashtiril- larga ko‘ra, davlat o‘qituvchilarning zarur sharoitlar davlat tomonidan nance Inquirer” nashri dunyodagi eng gan. Shu sababli oliy sha’ni va qadr-qimmatini himoya ta’minlanishi belgilanmoqda. peshqadam 10 ta qilish, ularning ijtimoiy va moddiy tahliliga ko‘ra, O‘zbekis- davlat ro‘yxatida ta’limni olish huquqi farovonligi, kasbiy jihatdan o‘sishi Ilk marotaba bog‘cha yoshida- ton 2022-yilda bolalar- birinchi o‘rinni Konstitutsiya da- to‘g‘risida g‘amxo‘rlik qiladi. gi bolalarning ta’lim va tarbiya- ni maktabgacha ta’lim rajasigacha oshi si sohasidagi davlat kafolatining muassasalariga jalb egalladi. rilmoqda. Xususan, Anvar EMINOV, jurnalist qilish bo‘yicha dunyo- loyihaning 51-mod- dagi eng peshqadam 10 ta davlat dasida fuqarolarning davlat ta’lim ro‘yxatida birinchi o‘rinni egalladi. tashkilotlarida tanlov asosida
6 Beshinchi para 19.04.2023 / Ijtimoiy-siyosiy, iqtisodiy, adabiy-badiiy gazeta www.yoshlarovozi.uz YOSH OILALAR 25 QANCHA UY-JOY QURISHI MIQDORDA? UCHUN IMTIYOZ imtiyoz • 12 oygacha bo‘lgan muddatda har oy BHMn ing Vazirlar Mahkamasining 2022-yil 3 baravaridan oshmagan miqdorda. 7-iyundagi 312-sonli qarori bilan mahal- ladagi yoshlar yetakchisi tavsiyasi asosi- KIMLARGA BERILADI? • Eri (yoki xotini) “Temir daftar”ga kiritilgan yosh oilalarga; da “Yoshlar daftari”ga ro‘yxatga olingan • “Ayollar daftari”ga kiritilgan ayollarning turmush qurgan yoshlar bilim olishi, kasb-hunar o‘rganishi, 16-IMTIYOZ: yosh farzandlariga; davolanishi, doimiy ish bilan taʼminlanishi, • Eri (yoki xotini) “Ijtimoiy himoya yagona reestri”ga kiritilgan yosh subsidiya asosida asbob-uskunalar oli- Ijtimoiy himoya- oilalarga; shi, moddiy ahvolini tiklashi, tadbirkorligi ga muhtoj yosh oilalarga • Ijtimoiy himoyaga muhtoj yosh oilalarga; ni boshlash va rivojlantirishi uchun 25 ta turar joy ijarasi uchun sub- • “Yoshlar daftari”ga kiritilgan, nikohi qayd etilganiga 3 yildan oshmagan yo‘nalishda yordam olishi mumkin. sidiya ajratiladi. yoshlarga. Shohinur DAVLATJONOV, Yoshlar ishlari agentligining Yoshlar bandligi va tadbirkorligiga ko‘maklashish boshqarmasi bosh mutaxassisi Besh tashabbus olimpiadasi XALQABODLIK TANLOV TAKOMILLASHMOQDA YOSHLAR OLDINDA “Besh tashabbus olim- piadasi”da qatnashish istagini bildirgan yoshlar tomonidan olimpiadani o‘tkazish tartibi va ayrim tanlovlarning nima uchun o‘tkazilmayotgani haqida ko‘plab savol va muro- jaatlar kelib tushmoqda. Ushbu savollarga aniq- lik kiritish maqsadida Yoshlar ishlari agentligi Besh tashabbus loyihala- rini amalga oshirish va muvofiqlashtirish bo‘limi boshlig‘i Sherzod OLIMOV- ga murojaat etdik. Shu kunlarda respublikamizning barcha – Musobaqalarda mahalla yoshlari ja- – Imkoniyati cheklangan yoshlar ham hududlarida “Besh tashabbus olimpiadasi”ning dastlabki – mahalla bosqichlarida g‘oliblik moaviy tarzda ishtirok etadimi yoki yakka ishtirok etishi mumkinmi? ni qo‘lga kiritganlar sektor bosqichida sanʼat, madaniyat, sport, axborot texnologiyalari kabi tartibda? – Imkoniyati cheklangan, yaʼni nogiron yoshlar yo‘nalishlar bo‘yicha 21 ta tanlov va musobaqa- da o‘zaro bellashmoqda. – “Besh tashabbus olimpiadasi” doirasidagi tan- o‘rtasida paralimpiya yo‘nalishida alohida “Besh Ishtixon tumanidagi “Xalqabod” mahallasida lov va sport musobaqalari yakkalik va jamoaviylik tashabbus olimpiadasi” tashkil qilganmiz. Bular stol tennisi musobaqasining sektor bosqichida 15 ta mahalladan kelgan 120 nafar yosh o‘z ma- asosida bo‘lib o‘tadi. Masalan, stol tennisi, shashka, para shaxmat, para shashka, para stol tennisi, horatini namoyish etdi. shaxmat, kurash yakkalik sport turlari, futbol, voleybol, para yengil atletika va para kibersportdan ibo- Yakuniy natijalarga ko‘ra, “Xalqabod” ma- hallasidan Ravshan Gadoyev, Gulira’no Bo stritbol va “Quvnoq startlar” o‘yinlari jamoaviy turlar- rat. Bu yo‘nalishlarga 10-apreldan beshtashab- bomurodova, Umar Bobomurodov, Muborak Suyunova, Munisa Abdullayeva, “Yangikent” ga bo‘linadi va yoshlar shu tartibda qatnashadi. bus.uz sayti orqali ro‘yxatdan o‘tishga start mahallasidan Farrux Bo‘ronov, Samad Tollibo- yev, “Murodobod” mahallasidan Ruxsora Qah- Birinchi, mahalla bosqichida ishtirok berildi. Paralimpiya 3-bosqichda – tu- ramonova o‘z yosh toifasi bo‘yicha g‘oliblikni qo‘lga kiritib, olimpiadaning tuman (shahar) etmagan ishtirokchi tanlovning man-shahar, hududiy va respub- bosqichiga yo‘llanma oldi. 2-3-4-5-bosqichlarida ham qat lika bosqichlarida bo‘ladi. nashish huquqiga ega emas. – Nima uchun “Yoshlar – Turli mahalla yoshlari ovozi” festivali o‘tkazilishi birlashib, terma jamoa to‘xtatildi? tashkil etsa bo‘ladimi? TEZ KUNDA 7 YOSHDAN – O‘tkazilishi to‘xtatilma- – Nizomda jamoalar 70 YOSHGACHA BO‘LGAN di, faqat vaqti o‘zgardi. Sa- babi festival “Yoshlar ovozi” faqat bitta mahalla yosh- laridan iborat bo‘lishi ke SHAXMATCHILAR festivali doirasidagi yo‘na rakligi qatʼiy belgilangan. BESHTASHABBUS.UZ SAYTI lishlarda eng iqtidorli va isteʼ- Agar qaysidir bosqichda ikki ORQALI RO‘YXATDAN dodli yoshlarimizni Bo‘zatov- va undan ortiq mahalla yosh- O‘TADI. ga chorlab, bitta katta festival laridan iborat jamoa tuzilgani tashkil etish rejalashtirilmoqda. aniqlansa, o‘sha jamoa olimpia- Bu haqda yana qo‘shimcha va ba- dadan chetlashtiriladi. G‘oliblikni qo‘lga tafsil maʼlumot beriladi. kiritgan bo‘lsa, sovrin bekor qilinib, 2-o‘rinni ol- – Shaxmat musobaqasi nega o‘tkazil- gan jamoa chempion deb eʼlon qilinadi. mayapti? – Turli hududlarda tahsil olayotgan talaba- – O‘tkaziladi, hozircha 7-30 yoshdagilar ro‘y lar musobaqalarda qay tartibda ishtirok etadi? xatdan o‘tdi. Shaxmatni alohida brend loyiha – Ular qayerda o‘qishidan qat’i nazar, doimiy qilyapmiz. Tez kunda 7 yoshdan 70 yoshgacha ro‘yxatdan o‘tgan mahallasi nomidan ishtirok eta- bo‘lgan shaxmatchilar beshtashabbus.uz say- di. Agar musobaqalar o‘qish vaqtiga to‘g‘ri kelsa, ti orqali ro‘yxatdan o‘tadi. Ushbu musobaqa 5 oliy ta’lim muassasasi rahbariga “Besh tashab- bosqichda havaskor va professional erkak va bus olimpiadasi”da qatnashish uchun o‘z hududi ayollar o‘rtasida o‘tkaziladi. Respublika bosqichi ga borib kelishi to‘g‘risida yozma murojaat qiladi. To‘dako‘lda o‘tishi rejalashtirilmoqda. Bundan tashqari, oliy taʼlim, kollej va litseylar uchun ham alohida “Besh tashabbus olimpiadasi” tashkil “Yoshlar ovozi” muxbiri qilganmiz, bu navbatdagi mavsumda start oladi. Iqbol PARDAYEVA yozib oldi.
www.yoshlarovozi.uz 19.04.2023 / Ijtimoiy-siyosiy, iqtisodiy, adabiy-badiiy gazeta 7Yuridik klinika IMTIYOZLI KREDIT – IMKONIYAT Davlatimiz rahbarining 2018- Shu o‘rinda bir haqli savol tug‘iladi, barcha dit shartnomasiga ko‘ra, yosh tadbirkor kredit M.YAKUBOV, yil 27-iyundagi “Yoshlar – kela- yoshlar ham yaratilgan imkoniyatlar mohiya- to‘lovi va unga hisoblangan foizlarni o‘z vaqtida Quyichirchiq tumanlararo iqtisodiy sudining raisi, jagimiz” Davlat dasturi to‘g‘risi- tini to‘g‘ri tushunyaptimi? Bu savolga sudlarda va to‘liq to‘lab borish majburiyatini olgan. Lekin Eldor QURBONOV, sudya da”gi farmoniga muvofiq, 10 ko‘rilayotgan kredit nizolari bilan bog‘liq ishlar yosh tadbirkor o‘ziga olgan kredit majburiyatini mingga yaqin yoshlarning biznes misolida tushuntirish bersak. to‘liq bajarmasligi natijasida bank sudga kredit loyihalariga imtiyozli kredit mab- qarzdorligini undirish yuzasidan da’vo arizasi bi- lag‘lari ajratilib, 50 mingga yaqin O‘tgan 2022-yilda Quyichirchiq tumanlararo lan murojaat etgan. yangi ish o‘rinlari yaratildi. Qish- iqtisodiy sudi tomonidan kredit nizolariga oid loq joylarda esa “Har bir yoshga jami 92 da’vo ariza bo‘yicha iqtisodiy ishlar ko‘ril- Qonunchilikda belgilangan majburiyatlar – bir gektar” loyihasi doirasida gan bo‘lsa, shundan 46 tasi qanoatlantirilgan, 10 yosh tadbirkor tomonidan bajarilmasligi sud yosh dehqonlar faoliyati kengay- tasi rad etilgan, 33 tasi ko‘rmasdan qoldirilgan, jarayonida tegishli hujjatlar bilan isbotlanishi tirilmoqda. 3 tasi ish yuritishdan tugatilgan. Joriy yilning natijasida sudning qarori bilan bank foydasiga birinchi chorak holatiga kredit shartnomalari kredit qarzdorligini undirish belgilandi. bo‘yicha Quyichirchiq tumanlararo iqtisodiy sudi tomonidan ko‘rilgan iqtisody ishlar jami 15 Bundan ko‘rinadiki, yoshlarga berilayotgan tani tashkil etadi. Shulardan 7 tasi qanoatlan- imkoniyatlar ularning o‘z tadbirkorligini to‘g‘ri tirilgan bo‘lsa, 7 tasi ko‘rmasdan qoldirilgan va yo‘lga qo‘yish, biznes-rejasida belgilangan vazi- bittasida da’vo talabi rad etilgan. falarni o‘z vaqtida bajarish ma’suliyatini belgi- laydi. Yoshlarga beriladigan kredit esa bank va Ko‘rilgan ishlar orasida “Yoshlar – kelajagimiz” yoshlar o‘rtasida shartnomaviy munosabatlarni jamg‘armasi mablag‘lari hisobidan ajratilgan yuzaga keltiradi. Shartnomaviy munosabatlar kreditlarni o‘z vaqtida qaytarmaslik bilan bog‘liq buzilishi esa qonunda belgilangan javobgar- ishlar ham bor. Masalan, bank tomonidan yosh liklarni keltirib chiqarishga sabab bo‘ladi. Shu tadbirkorga “Yoshlar – kelajagimiz” jamg‘arma- bois yosh tadbirkorlar ajratilgan kredit mab- si mablag‘lari hisobidan 60 oy muddatga (12 lag‘laridan samarali foydalanishlari hamda bu oylik imtiyozli davr) yillik 7 foiz ustama to‘lash orqali o‘ziga majburiyat olganini chuqur anglab sharti bilan 1 milliard so‘m kredit ajratilgan. Kre yetishlari lozim. “Yoshlar daftari”dan KORRUPSIYAGA 30 MILLION DAROMAD QARSHI KURASH JONLANADI Bugun fuqarolarni tashvishga solayotgan, ularning e’tiroziga sa- bab bo‘layotgan jiddiy muammolardan biri korrupsiya masalasidir. Mansabdor shaxslarning pora bilan qo‘lga tushganiga oid xabarlar OAV va ijtimoiy tarmoqlarda keng muhokama qilinmoqda. Suxrob TURDIMURODOV 28 yoshda, dehqon. Jizzax viloyati Do‘stlik tumanidagi Alisher Navoiy nomli mahallada yashaydi. Murojaat Natija: “O‘zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasiga o‘zgartirish va mazmuni: qo‘shimchalar kiritish to‘g‘risida”gi Konstitutsiyaviy qonun loyihasiga bi- noan, amaldagi Konstitutsiyaning bir qator moddalariga korrupsiyaga Dehqonchilik faoliyatini bosh- – dehqonchilik faoliyatini kengay qarshi kurashishga oid normalarni kiritish nazarda tutilmoqda. lash maqsadida 50 sotix yer so‘rab tirish uchun “Yoshlar daftari”ga kiri murojaat qilgan. tilib, subsidiya asosida 50 sotix yer Birinchidan, Konstitutsiyada fuqarolik jamiyati institutlarining konsti- ajratildi; tutsiyaviy maqomi takomillashtirilmoqda. Masalan, 56-moddada fuqa Yoshlar yetakchisi Shukur – o‘zini rasmiy band qilgan; rolik jamiyati institutlarining aniq huquqiy maqomi, ularning turlari, maq- Malikov Suxrobning xonadoniga – dehqon xo‘jaligi orqali poliz ekin- sadi belgilanishi korrupsiyaga qarshi kurashishda keng jamoatchilikning borib, oilaviy holatini o‘rgangan va lari: tarvuz, qovun, oshqovoq sav talabini ro‘yobga chiqarish, fuqarolarning faol pozitsiyasini shakllanti “Yoshlar daftari”ga tavsiya qilgan. dosi orqali tadbirkorlik faoliyatini rish, ta’sirchan jamoatchilik nazoratini amalga oshirishga xizmat qiladi. yo‘lga qo‘ygan; Oilaviy – o‘rtacha yillik daromadi 25-30 Ikkinchidan, Oliy Majlis Qonunchilik palatasi va Senatining birgalik- holati: million so‘m; dagi vakolatlariga O‘zbekiston Respublikasida korrupsiyaga qarshi kura – “Yoshlar daftari”ga kiritilgan shish to‘g‘risidagi har yilgi Milliy ma’ruzani ko‘rib chiqishni ham kiritish taklif – uylangan; yoshlarga dehqonchilik ko‘nikma- etilmoqda. Mazkur taklif korrupsiyaga qarshi kurashish sohasidagi davlat – oilada 9 kishi: ota-onasi, 3 nafar larini va yerdan daromad topish siyosatini samarali amalga oshirish imkoniyatlarini kengaytiradi. ukasi, turmush o‘rtog‘i, 2 nafar far- sirlarini o‘rgatmoqda. zandi va o‘zi; Uchinchidan, Korrupsiyaga qarshi kurashish agentligi direktorini – daromad manbayiga ega emas; Jahongir NAMOZOV, lavozimga tayinlash va lavozimdan ozod qilishda parlament ishtiroki- – norasmiy band; Yoshlar ishlari agentligining ni ta’minlash uchun yuqori palata – Senatga O‘zbekiston Respublikasi – otasi mehnatga layoqatsiz (II gu- Jizzax viloyati boshqarmasi Prezidentining Korrupsiyaga qarshi kurashish agentligi direktorini tayin- ruh nogironi); axborot va media bo‘yicha lash hamda lavozimdan ozod etish bilan bog‘liq farmonlarini tasdiqlash vakolati berilmoqda. Bu, o‘z navbatida, Korrupsiyaga qarshi kurashish mutaxassisi agentligining parlament oldidagi hisobdorligini ta’minlaydi. Xurshid MIRZAYEV, O‘zJOKU korrupsiyaga qarshi kurashish tizimini boshqarish bo‘limi bosh mutaxassisi
QISHLOQ8 Fotolavha 19.04.2023 / Ijtimoiy-siyosiy, iqtisodiy, adabiy-badiiy gazeta www.yoshlarovozi.uz B O L A L A R I XolidaMUSULMON, “Yoshlar ovozi” fotomuxbiri Qishloq bolasini tabiat katta qiladi, deyishadi. Aslida esa ular tabiatga muhabbat bilan ulg‘ayadi: qir-adirda qo‘y boqib, kitob o‘qiydi, sport bilan ham dalada shug‘ullanadi. Qishloq bolalari yo‘nilmagan go‘zallik ichida bola- likning eng go‘zal damlarini yashaydilar. Xalqimizning noyob urf-odatlari-yu tesha tegmagan xalq og‘zaki ijodi namunalari ham chekka-chekka qishloqlarda hamon saqlanib kelmoqda. Bolalar esa qo‘ni-qo‘shnidan, kat- ta momo-yu bobolaridan ana shu qo‘shiqlarni tinglab, ijodkor qalb bilan voyaga yetadi. Zamonaviy telefon o‘yinlari ularni jamoaviy musobaqalarchalik mahliyo qilolmaydi. Kameramiz obyektivi Jizzax viloyati G‘allaorol tu- manidagi Chuvilloq qishlog‘i bolalarining kundalik ha yotini muhrladi. Ularni mushtariylar bilan bo‘lishgimiz keldi. Muassis: Bosh muharrir o‘rinbosari: Gazeta O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi Saytimizga o‘tish O‘zbekiston yoshlar ittifoqi Rustam YUSUPOV huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligida uchun QR-kodni 2020-yil 11-dekabrda № 0242 raqami bilan qayta ro‘yxatdan o‘tgan. telefoningiz orqali Markaziy Kengashi Navbatchi muharrir: Gazeta materiallari tahririyat kompyuter markazida terildi va sahifa- skaner qiling. Sardor landi. Tahririyat manzili: 100083, Toshkent, Matbuotchilar ko‘chasi, 32. Bosh muharrir: Bosh hamkor: T elefonlar: (71) 233-22-16. (71) 236-79-95. 123456 O‘zbekiston Respublikasi SA’DULLAYEV “Sharq” nashriyot-matbaa aksiyadorlik kompaniyasi bosma Hamza Yoshlar ishlari agentligi xonasida, A-3 formatda chop etildi. Hajmi – 2 bosma taboq. ABDULLAYEV Musahhih: Korxona manzili: Buyuk Turon ko‘chasi, 41. Indekslar: 203, 3203. Qirmizoy HAKIMOVA Bahosi kelishilgan narxda. Buyurtma G-408, Adadi – 10393. Bosishga topshirish vaqti – 21.00. Topshirildi – 20.00
Search
Read the Text Version
- 1 - 8
Pages:
