America

อเมริกา The Americas พนื้ ท่ี : 42,549,000 ตร.กม. ประชากร : 954 ล้านคน (2013)[1] ความหนาแน่น : 22.4 คน/ตร.กม. คาเรียกผู้อาศัย : ชาวอเมริกนั , ชาวโลกใหม่, ชาวแพน-อเมริกนั จานวนประเทศ : 35 ประเทศ ทวีปอเมริกา เป็นคาเรียกรวม ๆ หมายถงึ ทงั้ ทวีปอเมริกาเหนือและทวีปอเมริกาใต้รวมกนั ซงึ่แก้ปัญหาความสบั สนในภาษาองั กฤษของคาวา่ \"America\" (ไมม่ ี s) ซงึ่ อาจหมายถงึ อเมริกาเหนือหรือใต้ก็ได้ ในบางครัง้ ผ้เู รียกยงั อาจหมายถึงประเทศชื่อสหรัฐอเมริกาด้วย ทวีปอเมริกาเป็ นดนิ แดนท่ีอย่ทู างตะวนั ออกของมหาสมทุ รแปซิฟิก และทางตะวนั ตกของมหาสมทุ รแอตแลนตกิ โดยอาจแบง่ ยอ่ ยได้เป็ น 3 สว่ น คือ อเมริกาเหนือ อเมริกากลาง และอเมริกาใต้. คาวา่ \"อเมริกา\" ในที่นีย้ งั รวมถงึ หมเู่ กาะแคริบเบียน และเกาะกรีนแลนด์ (แตไ่ มร่ วมประเทศไอซ์แลนด)์บริเวณคอคอดของอเมริกากลางมกั ถกู นาไปรวมกบั อเมริกาเหนือ คาวา่ \"อเมริกา\" มีที่มาที่เก่าแกท่ ี่สดุ ท่ีสามารถหาหลกั ฐานได้คือ พ.ศ. 2050 โดยนกั เขียนแผนท่ีชาวเยอรมนั ช่ือ Martin Waldseemüller ได้ใสค่ าวา่ America ลงในแผนท่ีโลกของเขา และอธิบายวา่ ช่ือนีน้ ามาจากช่ือภาษาละตนิ ของนกั สารวจ อเมริโก เวสปชุ ชี (Amerigo Vespucci) ซงึ่ เขียนเป็นภาษาละตนิ ได้วา่

Americus Vespucius และแปลงเป็นเพศหญิงได้เป็นคาวา่ America (ในภาษาท่ีมีเพศอยา่ งภาษาละตินทวีปจดั วา่ เป็ นเพศหญิง) ส่วน คริสโตเฟอร์ โคลมั บสั ซงึ่ เป็นผ้พู บทวีปอเมริกาเป็นคนแรก เสียชีวิตก่อนในพ.ศ. 2049 โดยท่ียงั เข้าใจวา่ เขาค้นพบทวีปเอเซียบริเวณประเทศอินเดีย ซง่ึ ในความเป็นจริงแล้วผ้ทู ่ีพบอเมริกาเป็ นคนแรกคือชาวไวกิง้ ชื่อ Leif Ericsonsประชากร เร่ิมต้นจากมนษุ ย์ท่ีอพยพมาจากเอเชีย หรืออาจรวมถงึ ชาวโอเชียเนียระหวา่ งยคุ นา้ แข็ง โดยทว่ั ไปกลมุ่ นีม้ กั อยหู่ า่ งจากมนษุ ย์ท่ีอาศยั อยรู่ วมกนั จานวนมาก หรือที่เรียกวา่ โลกเก่า ตงั้ แตก่ ารเข้ามาของชาวยโุ รปประมาณ 10 ถึง 15 ศตวรรษ โดยในปัจจบุ นั จานวนประชากรทงั้ หมดของอเมริกามีประมาณ 951ล้านคน แบง่ ได้เป็นประชากรอเมริกาเหนือ 565 ล้านคน (อเมริกากลางและแคริบเบยี น) และอเมริกาใต้386 ล้านคนเมืองสาคัญ ได้แก่  นครนวิ ยอร์ก สหรัฐอเมริกา

 บวั โนสไอเรส อาร์เจนตนิ าร์ เซาเปาลู บราซิล

 เมก็ ซโิ กซิตี ้ เมก็ ซิโก ชคิ าโก สหรัฐอเมริกา

 โทรอนโต แคนนาดาทวีปอเมริกาเหนือ ทวีปอเมริกาเหนือ (องั กฤษ: North America; ฝร่ังเศส: Amérique du Nord; สเปน: América delNorte; เดนมาร์ก: Nordamerika) เป็นทวีปท่ีใหญ่เป็นอนั ดบั 3 ของโลก รองจากทวีปเอเชียและแอฟริกาตามลาดบั ประกอบด้วยภมู ิภาคอเมริกาเหนือและอเมริกากลาง ซงึ่ แบง่ แยกกนั อยา่ งชดั เจนตามขอบเขตของประเทศโดยมีแมน่ า้ ริโอแกรนดเ์ ป็นแนวเขตแดน ภมู ิภาคอเมริกาเหนือมีเพียง 2 ประเทศ คือ ประเทศแคนาดา สหรัฐอเมริกา ซง่ึ ส่วนใหญ่ใช้ภาษาองั กฤษเป็นภาษาราชการ สว่ นอเมริกากลางใช้ภาษาสเปนเป็นหลกั ประกอบด้วยประเทศทงั้ ใหญ่และเลก็ รวมถงึ ประเทศที่เป็ นหมเู่ กาะจานวน 23 ประเทศ โดยกรีนแลนดเ์ ป็นประเทศอยเู่ หนือที่สดุ และประเทศปานามาอยใู่ ต้สดุ มีพรมแดนตดิ กบั ทวีปอเมริกาใต้ สภาพโดยรวมแล้วประชากรในอเมริกาเหนือมีชีวิตความเป็นอย่ดู กี วา่ อเมริกากลาง ทวีปอเมริกาเหนือได้แก่พืน้ ท่ีตอนเหนือทงั้ หมดของดนิ แดนที่เรียกว่า โลกใหม่ ซีกโลกตะวนั ตก หรือ ทวีปอเมริกา อเมริกาเหนือมีส่วนเชื่อมตอ่ กบั ทวีปอเมริกาใต้บริเวณคอคอดปานามา ผ้เู ชี่ยวชาญบางคนกลา่ ววา่ อเมริกาเหนือไมไ่ ด้เริ่มจากคอคอดปานามา แตเ่ ร่ิมจากคอคอดเตวานเตเปก (Tehuantepec) ในประเทศเมก็ ซโิ ก ซงึ่ อยใู่ นอเมริกากลาง

ภูมิหลังทางประวัตศิ าสตร์ ทวีปอเมริกาเหนือเป็นทวีปท่ีพบใหม่ แตพ่ บวา่ มีชนชาวเอเชียอพยพผา่ นเข้าไปในอเมริกาเหนือทางชอ่ งแคบแบริง เมื่อประมาณ 35000-12000 ปี ก่อนคริสต์ศกั ราช ซงึ่ คอื ชาวอเมริกนั -อนิ เดยี น โดยมีการค้นพบเคร่ืองมือหินเป็นหลกั ฐาน ตอ่ จากนนั้ มีการอพยพลงใต้ ทาให้เริ่มมีชนเผา่ พืน้ เมืองตงั่ แตเ่ หนือสดุ ลงไปสทู่ างทศิ ใต้ของอเมริกาเหนือดนิ แดนและภูมิภาคย่อย แผน่ ดนิ ผืนใหญ่ของทวีปประกอบไปด้วย 2 ประเทศใหญ่คือ แคนาดา สหรัฐอเมริกา พืน้ ท่ีทางใต้ของทวีปซงึ่ มีพืน้ ที่เล็กกวา่ ซงึ่ อาจเรียกเป็นภมู ิภาคย่อยวา่ อเมริกากลาง ในภมู ิภาคอเมริกากลางนีป้ ระกอบได้ด้วย ประเทศ เบลซิ คอสตาริกา เอลซลั วาดอร์ กวั เตมาลา ฮอนดรู ัส นิการากวั เมก็ ซิโกและปานามานอกจากพืน้ ที่บนผืนทวีปแล้วยงั มีหมเู่ กาะจานวนมากซง่ึ อยใู่ กล้ๆกบั แผน่ ดนิ ใหญ่ของทวีปดนิ แดนหมเู่ กาะที่อยทู่ างตะวนั ออกเฉียงใต้ของแผน่ ดนิ ใหญ่มกั จะถกู เรียกรวม ๆ กนั วา่ แคริบเบียน ซง่ึ ประกอบไปด้วยประเทศอสิ ระคือ แอนตกิ าและบาร์บดู า บาฮามาส บาร์เบโดส คิวบา ดอมนิ ีกา สาธารณรัฐโดมินิกนั เกรนาดา เฮติ จาเมกา เซนต์คติ ส์และเนวิส เซนตล์ เู ซีย เซนต์วนิ เซนตแ์ ละเกรนาดนี ส์ ตรินแิ ดดและโตเบโก และดนิ แดนภายใต้ความค้มุ ครองได้แก่ แองกวิลลา (ดนิ แดนของสหราชอาณาจกั ร) อารูบา (ดนิ แดนของเนเธอร์แลนด)์ หมเู่ กาะเคย์แมน (ดนิ แดนของสหราชอาณาจกั ร) กวั เดอลุป (ดนิ แดนของฝร่ังเศส) มาร์ตีนกิ(ดนิ แดนของฝร่ังเศส) มอนต์เซอร์รัต (ดนิ แดนของสหราชอาณาจกั ร) เกาะนาแวสซา (ดนิ แดนของสหรัฐอเมริกา) กือราเซา (ดนิ แดนของเนเธอร์แลนด์) เปอร์โตริโก (ดนิ แดนของสหรัฐอเมริกา) หมเู่ กาะเตกิ ส์และหมเู่ กาะเคคอส (ดนิ แดนของสหราชอาณาจกั ร) หม่เู กาะบริตชิ เวอร์จิน (ดนิ แดนของสหราชอาณาจกั ร)หมเู่ กาะเวอร์จิน (ดินแดนของสหรัฐอเมริกา) ซินต์มาร์เตนิ (ดนิ แดนของเนเธอร์แลนด)์ หมเู่ กาะซง่ึ อยใู่ นมหาสมทุ รแอตแลนตกิ ก็ถือเป็นสว่ นหนงึ่ ในทวีปอเมริกาเหนือด้วยได้แก่ เบอร์มวิดา (ดนิ แดนของสหราชอาณาจกั ร) กรีนแลนด์ (ดนิ แดนของเดนมาร์ก) แซงปี แยร์และมีเกอลง (ดนิ แดนของฝรั่งเศส)

ตารางรายช่อื ประเทศและดนิ แดนในทวีปอเมริกาเหนือ รายช่อื ดนิ แดน พนื้ ท่ี ประชากร* ความหนาแน่น เมืองหลวง (km²) (คน) ของประชากรแองกวิลลา (สหราชอาณาจกั ร) เดอะแวลลีย์แอนตกิ าและบาร์บดู า แคริบเบียน: (per km²) เซนต์จอห์นอารูบา (เนเธอร์แลนด์) 102 13,254 โอรันเยสตดับาฮามาส 443 68,722 129.9 แนสซอบาร์เบโดส 193 71,566 155.1 บริดจ์ทาวน์หมเู่ กาะบริตชิ เวอร์จิน (สหราช 13,940 301,790 370.8 โรดทาวน์อาณาจกั ร) 431 279,254 21.6หมเู่ กาะเคย์แมน (สหราชอาณาจกั ร) 153 22,643 647.9 จอร์จทาวน์ควิ บา 148.0 ฮาวานาดอมินีกา 262 44,270 โรโซสาธารณรัฐโดมนิ ิกนั 110,860 11,346,670 169.0 ซานโตโดมิงโกเกรนาดา 102.4 เซนต์จอร์จกวั เดอลปุ (ฝร่ังเศส) 754 69,029 91.6 บสั -แตร์เฮติ 48,730 8,950,034 183.7 ปอร์โตแปรงซ์จาเมกา 260.2 คิงส์ตนัมาร์ตีนิก (ฝร่ังเศส) 344 89,502 252.1 ฟอร์-เดอ-ฟร็องส์มอนต์เซอร์รัต (สหราชอาณาจกั ร) 1,780 448,713 292.7 พลิมทั ; เบรดส์เกาะนาแวสซา (สหรัฐอเมริกา) 27,750 8,121,622 248.6 —เนเธอร์แลนด์แอนทลิ ลสี (เนเธอร์แลนด์) 10,991 2,731,832 393.5 วลิ เลมสตดัเปอร์โตริโก (สหรัฐอเมริกา) 1,100 432,900 91.6 ซานฮวนเซนต์คิตส์และเนวิส — บาสแตร์เซนต์ลเู ซยี 102 9,341 229.1 แคสตรีส์เซนต์วินเซนต์และเกรนาดนี ส์ 5 — 430.2 คงิ ส์ทาวน์ตรินิแดดและโตเบโก 149.3 พอร์ต-ออฟ-สเปนหมเู่ กาะเตกิ ส์และหมเู่ กาะเค 960 219,958 270.0 โคเบิร์นทาวน์คอส (สหราชอาณาจกั ร) 9,104 3,916,632 302.1หมเู่ กาะเวอร์จิน (สหรัฐอเมริกา) 212.3 ชาร์ลอตต์อะมาลี 261 38,958 47.8 616 166,312 389 117,534 308.8 5,128 1,088,644 430 20,556 352 108,708 อเมริกากลาง:

เบลีซ 22,966 279,457 12.2 เบลโมแพนคอสตาริกา 51,100 4,016,173 78.6 ซนั โฮเซเอลซลั วาดอร์ 21,040 6,704,932 318.7 ซนั ซลั วาดอร์กวั เตมาลา 108,890 14,655,189 134.6 กวั เตมาลาซิตีฮอนดรู ัส 112,090 6,975,204 62.2 เตกซู กิ ลั ปาเมก็ ซิโก 1,972,550 106,202,903 53.8 เมก็ ซิโกซิตีนิการากวั 129,494 5,465,100 42.2 มานากวัปานามา 78,200 3,039,150 38.9 ปานามาซติ ีเบอร์มิวดา (สหราชอาณาจกั ร) อเมริกาเหนือ: 1,233.3 แฮมิลตนัแคนาดา 53 65,365 3.3 ออตตาวากรีนแลนด์ (เดนมาร์ก) 9,984,670 32,805,041 0.026 นกุแซงปี แยร์และมเี กอลง (ฝรั่งเศส) 2,166,086 56,375 29.0 แซงปี แยร์สหรัฐอเมริกา 242 7,012 30.7 วอชิงตนั ด.ี ซ.ี 9,629,091 295,734,134 21.0 รวม 24,506,524 514,684,479ทวีปอเมริกาเหนือท่ตี งั้ ทวีปอเมริกาเหนือตงั้ อยใู่ นเขตซีกโลกเหนือระหวา่ งละตจิ ดู 7 องศา 15 ลิปดาเหนือถงึ 83 องศา 38ลปิ ดาเหนือ และระหวา่ งลองจิจดู 55 องศา 42 ลิปดาตะวนั ตกถึง 172 องศา 30 ลปิ ดาตะวนั ออกขนาด ทวีปอเมริกาเหนือมีพืน้ ที่ประมาณ 22,063,997 ตารางกิโลเมตร เป็นทวีปท่ีมีขนาดใหญ่เป็นอนั ดบั3 ของโลก รองจากทวีปเอเชียและแอฟริกาตามลาดบั บริเวณท่ีกว้างที่สดุ ของทวีป คือ ตงั้ แตช่ อ่ งแคบเบริงถึงเกาะนวิ ฟันด์แลนด์ สว่ นบริเวณที่ยาวที่สดุ ของทวีป คือตงั้ แตค่ าบสมทุ รบเู ทียถงึ คอคอดปานามา ซง่ึ เป็ นสว่ นท่ีแคบท่ีสดุ ของทวีป คอื กว้างประมาณ 74 กิโลเมตร ทวีปอเมริกาเหนือ มีรูปร่างคล้ายสามเหลี่ยมหวักลบั คอื มีฐานกว้างอยทู่ างด้านเหนือและปลายแหลมอย่ทู างตอนใต้ ประเทศในทวีปอเมริกาเหนือมีทงั้ หมด 22 ประเทศ โดยแบง่ ออกสว่ น 3 สว่ นคือ แองโกลอเมริกา ได้แก่ ประเทศที่อยทู่ างตอนเหนือของแมน่ า้ ริโอแกรนดข์ นึ ้ ไป ลาตนิ อเมริกา ได้แก่ ประเทศท่ีอยทู่ างตอนใต้ของแมน่ า้ ริโอแกรนดล์ งมา

หมเู่ กาะเวสต์อนิ ดีส ได้แก่ ประเทศหมเู่ กาะในทะเลคริบเบยี นอาณาเขต ทวีปอเมริกาเหนือมีอาณาเขตตดิ ตอ่ ดงั นี ้  ทศิ เหนือ - จดมหาสมทุ รอาร์กตกิ และทะเลโบฟอร์ด  ทศิ ตะวนั ออก - จดมหาสมทุ รแอตแลนติก  ทศิ ใต้ - ตดิ ตอ่ กบั ทวีปอเมริกาใต้  ทิศตะวนั ตก – จดมหาสมทุ รแปซิฟิกและชอ่ งแคบเบริงท่ีกนั้ ระหวา่ งทวีปอเมริกาเหนือกบั ทวีปเอเชียเขตภูมปิ ระเทศของทวีปอเมริกาเหนือ เขตเทือกเขาสงู และท่ีราบสงู ด้านตะวนั ตก ได้แก่ เทือกเขาที่วางตวั ขนานกบั ชายฝั่งมหาสมทุ รแปซิฟิกในแนวเหนือ - ใต้ ตงั้ แตเ่ หนือสดุ ไปจนใต้ของทวีป และตอ่ เนื่องลงไปถึงเทือกเขาแอนดสี ในทวีปอเมริกาใต้ ประกอบด้วยเทือกเขาสงู สดุ สลบั ซบั ซ้อนหลายแนว ที่สาคญั เชน่ เทือกเขาร็อกกี , เทือกเขาอะแลสกา , เทือกเขาบรุกส์ , เทือกเขาโคสต์ , และเทือกเขาเชียร์เนวาดา ในประเทศสหรัฐอเมริกา เทือกเขาแมกเคนซีในประเทศแคนาดา เทือกเขาเชียร์รามาเดรออกซิเดนตลั ในประเทศเมก็ ซิโกมียอดเขาแมกคนิ ลีย์บนเทือกเขาอะแลสกาเป็นยอดเขาท่ีสงู ที่สดุ ในทวีปอเมริกาเหนือ คือ มีระดบั ความสงู 6,194 เมตร จากระดบั ทะเลปานกลาง ในระหวา่ งเทือกเขาสงู ที่ตอ่ เน่ืองกนั จะพบที่ราบสงู คนั่ อยรู่ ะหวา่ งเทือกเขา ท่ีสาคญั เช่น ที่ราบสงูอะแลสกา , ท่ีราบสงู เกรตเบซนิ , ท่ีราบสงู โคโลราโด , ในประเทศสหรัฐอเมริกา ท่ีราบสงู บริดชิ โคลมั เบียในประเทศแคนาดา ท่ีราบสงู แมก็ ซิโกในประเทศแม็กซิโกทวีปอเมริกาใต้ ทวีปอเมริกาใต้ เป็นทวีปที่เส้นศนู ย์สตู รโลกพาดผ่าน พืน้ ที่สว่ นใหญ่อยใู่ นซีกโลกใต้ ขนาบข้างด้วยมหาสมทุ รแปซฟิ ิกและมหาสมทุ รแอตแลนตกิ ในทางภมู ศิ าสตร์ ทวีปอเมริกาใต้เพิ่งจะเคลื่อนมาบรรจบกบั ทวีปอเมริกาเหนือเม่ือไมน่ านมานี ้ทาให้เกิดคอคอดปานามา เทือกเขาแอนดสี ที่มีอายนุ ้อยและไมห่ ยดุ นิ่งพาดผา่ นเขตด้านตะวนั ตกของทวีป ดนิ แดนทางตะวนั ออกของเทือกเขาแอนดีส คอื แอง่ แมน่ า้ แอมะซอน ซง่ึ สว่ นใหญ่เป็นเขตป่ าดิบชืน้

ภูมิหลังทางประวัตศิ าสตร์ ทวีปอเมริกาใต้มีพืน้ ที่กว้างใหญ่เป็นอนั ดบั 4 รองจากเอเชีย แอฟริกา และอเมริกาเหนือตามลาดบัสว่ นจานวนประชากรเป็นอนั ดบั 5 รองจากเอเชีย แอฟริกา ยโุ รป และอเมริกาเหนือหลกั ฐานทางโบราณคดกี ่อนประวตั ศิ าสตร์ พบวา่ มีคนอาศยั อยใู่ นทวีปอเมริกาใต้ตงั้ แตป่ ระมาณ 12,500 ปีกอ่ นคริสต์ศกั ราช โดยพบเครื่องมือหนิ และเครื่องใช้ที่ทาด้วยหนงั สตั ว์ในประเทศชิลี กระทง่ั 200 ปี ก่อนคริสต์ศกั ราช ในประเทศเปรูปัจจบุ นั มีวฒั นธรรมนาสคา เกิดขนึ ้ โดยมีการศกึ ษาเกี่ยวกบั การโคจรของดวงอาทิตย์และมีการใช้เครื่องประดบั ประชากรในทวีปอเมริกาใต้ สนั นิษฐานวา่ อพยพมาจากทวีปเอเชียเข้าสทู่ วีปอเมริกาเหนือโดยผา่ นชอ่ งแคบแบริง แล้วเดนิ ทางลงใต้ผา่ นอเมริกากลางจนถึงอเมริกาใต้เชน่ ปัจจบุ นั ดงั นนั้ ชนพืน้ เมืองของทวีปอเมริกาใต้และอเมริกาเหนือจงึ มีความสมั พนั ธ์กนั ทางเชือ้ ชาติ โดยในเปรูชนพืน้ เมืองอินเดยี นได้สร้างอาณาจกั รอนิ คา ครอบคลมุ อาณาเขตกว้างขวางทางตะวนั ตกของทวีป โดยมีเมืองคชุ โกเป็นศนู ย์กลางของอาณาจกั ร ในปี พ.ศ. 2042 คริสโตเฟอร์ โคลมั บสั เดนิ ทางด้วยเรือมายงั รอยตอ่ ของอเมริกากลางและอเมริกาใต้ ซงึ่ ช่ือของเขาก็เป็นท่ีมาของประเทศโคลอมเบียในปัจจบุ นั กระทง่ั พ.ศ. 2043 ประเทศตา่ งๆในยโุ รปโดยเฉพาะประเทศสเปน อติ าลี โปรตเุ กส องั กฤษ และฝรั่งเศส ได้เข้ามาสารวจ และยึดครองดนิ แดนเป็นอาณานิคมเป็นจานวนมาก ประเทศเจ้าของอาณานิคมจากยโุ รปยดึ ครองและได้ผลประโยชน์จากดนิ แดนในทวีปอเมริกาใต้มานานหลายร้อยปี จนกระทงั่ ใน พ.ศ. 2261 โฮเซ เดอ ซาน มาร์ตนิ ปลดปลอ่ ยประเทศอาร์เจนตนิ า ชลิ ี โคลอมเบีย เอกวาดอร์ เวเนซุเอลา่ ให้เป็ นอสิ ระจากสเปนและปลดปลอ่ ยประเทศบราซิลให้เป็นอิสระจากประเทศโปรตเุ กสในลาดบั ถดั มา แลนด์จนกระทงั่ ปัจจบุ นั เชน่ เดียวกบั ประเทศฝร่ังเศสท่ียงั คงยดึ ครองดนิ แดนเฟรนช์เกียนาทางตอนเหนือของทวีปเอาไว้ทาเลท่ตี งั้ และอาณาเขต ทวีปอเมริกาใต้ตงั้ อยบู่ นซีกโลกใต้เป็ นสว่ นมากโดยอยรู่ ะหวา่ งละตจิ ดู ท่ี 12 องศาเหนือ ถงึ 56องศาใต้ และลองจิจดู 35 องศาตะวนั ออก ถึง 117 องศาตะวนั ตก มีเนือ้ ท่ีประมาณ 17.8 ล้านตารางกิโลเมตร หรือคิดเป็นร้อยละ่ 14 ของแผน่ ดนิ โลก ใหญ่เป็นอนั ดบั 4 ของโลก และมีเนื่อที่แผน่ ดนิ ติดตอ่ กนัทาให้ชายฝ่ังของทะเลมีน้อยเม่ือเทียบกบั ขนาดของทวีป โดยทวีปอเมริกาใต้มีแผน่ ดนิ ใหญ่รูปร่างคล้ายสามเหล่ียม

อาณาเขต ทวีปอเมริกาใต้มีอาณาเขตตดิ ตอ่ กบั ทวีปตา่ งๆดงั นี ้ ทิศเหนือ ตดิ ตอ่ กบั ประเทศปานามาของทวีปอเมริกาเหนือ และจดทะเลแคริบเบยี น ทิศตะวนั ออก จดมหาสมทุ รแอตแลนติก อาณาเขตสนิ ้ สดุ ท่ีเกาะจอร์เจียใต้ ทิศตะวนั ตก จดมหาสมทุ รแปซิฟิกใต้ และอาณาเขตสนิ ้ สดุ ท่ีเกาะอีสเตอร์ของประเทศชิลี ทิศใต้ จดชอ่ งแคบเดรกในทวีปแอนตาร์กติกา และ อาณาเขตสิน้ สดุ ท่ีแหลมฮอร์นของประเทศชิลีทวีปอเมริกาใต้ประกอบด้วย 12 ประเทศ และ 3 เขตการปกครอง ซงึ่ แบง่ ออกตามลกั ษณะภมู ปิ ระเทศได้ 4กลมุ่ ดงั นี ้ เขตที่สงู กายอานา อยทู่ างตอนเหนือของทวีป มี 4 ประเทศ คือ ประเทศกายอานา ซูรินาม เวเนซุเอลา และโคลอบเบีย ประเทศโคลอมเบยี มีประชากรมากท่ีสดุ ในเขตนี ้ เขตท่ีเทือกเขาแอนดสี อยทู่ างภาคตะวนั ตกของทวีป ประกอบด้วย 4 ประเทศ คือ ประเทศเปรูเอกวาดอร์ โบลิเวีย และ ชิลี ประเทศโบลเิ วียมีเนือ้ ที่มากที่สดุ สว่ นประเทศเปรูมีประชากรมากท่ีสดุในเขตนี ้ เขตลมุ่ นา้ ตะวนั ออกเฉียงใต้ของเทือกเขาแอนดสิ ประกอบด้วยประเทศอาร์เจนตนิ า ปารากวยั และ อรุ ุกวยั ประเทศอาร์เจนตนิ ามีเนือ้ ที่และประชากรมากที่สดุ ในเขตนี ้ เขตลมุ่ นา้ แอมะซอนและท่ีราบสงู บราซิล ได้แก่ ประเทศบราซิล ซง่ึ มีเนือ้ ที่มากกวา่ 8.5 ล้านตาราง กิโลเมตรตารางแสดงประเทศในทวีปอเมริกาใต้ ประเทศ พนื้ ท่ี ประชากร ความ เมืองหลวง (km²) (1 กรกฎาคม หนาแน่น (per km²) 2548)โบลเิ วีย 1,098,580 8,857,870 8.1 ซเู กรโคลอมเบีย 1,138,910 42,954,279 37.7 โบโกตาเอกวาดอร์ 283,560 13,363,593 47.1 กีโตเวเนซเุ อลา 912,050 25,375,281 27.8 การากสัเฟรนช์เกียนา (ฝรั่งเศส) 91,000 195,506 2.1 กาแยนเปรู 1,285,220 27,925,628 21.7 ลิมา

ประเทศ พนื้ ท่ี ประชากร ความ เมืองหลวง (km²) (1 กรกฎาคม หนาแน่น เกาะเซาท์จอร์เจียและหมเู่ กาะ (per km²)เซาท์แซนด์วชิ (สหราชอาณาจกั ร) 2548) อรุ ุกวยั 3,093 0 0 คงิ เอดเวริ ์ด อาร์เจนตนิ า พอยต์ หมเู่ กาะฟอล์กแลนด์ ปารากวยั 176,220 3,415,920 19.4 มอนเตวเิ ดโอ บราซิล ซูรินาม 2,766,890 39,537,943 14.3 บวั โนสไอเรส ชิลี [1] กายอานา 12,173 2,967 0.24 สแตนลีย์ 406,750 6,347,884 15.6 อาซนุ ซีออน 8,514,877 187,550,726 22.0 บราซีเลีย 163,270 438,144 2.7 ปารามารีโบ 756,950 15,980,912 21.1 ซานเตียโก 214,970 765,283 3.6 จอร์จทาวน์ลักษณะภมู ิประเทศแบง่ ออกเป็น 4 ลกั ษณะ ได้แก่เขตท่ีสูงกายอานา เขตที่สงู กายอานาประกอบด้วย เขตที่สงู กายอานา (Guiana Highland) และท่ีลมุ่ ยาโนส (Llanos)เป็นพืน้ ที่อยทู่ างทิศเหนือสดุ ของทวีป เป็นหินอคั นีหรือหินแกรนติ มีความยาวในแนวตะวนั ออกถงึ ตะวนั ตกมากวา่ 1,600 กิโลเมตร พืน้ ที่สงู เร่ิมจากตอนใต้ของประเทศเวเนซุเอลาไปถงึ เหนือสดุ ของประเทศบราซลิประกอบด้วยที่ราบสงู มีร่องนา้ ลกึ มาก มีนา้ ตกท่ีสงู สดุ ของโลก คอื นา้ ตกแองเจิล ซง่ึ สงู 979 เมตรที่ลมุ่ ยาโนสอยทู่ างทศิ ตะวนั ตกและตะวนั ตกเฉียงเหนือของท่ีสงู กายอานา เป็นพืน้ ที่ราบลมุ่ ระหวา่ งเทือกเขาแอนดสี และท่ีสงู กายอานา อยใู่ นประเทศโคลอมเบยี และเวเนซุเอลา มีแมน่ า้ ท่ีสาคญั คือ โอริโนโค(Orinoco) และสาขา ซง่ึ เกิดจากการทบั ถมของตะกอนนา้ ทาให้เป็ นท่ีราบลมุ่ สมบรู ณ์เขตเทือกเขาแอนดีส เทือกเขาแอนดสิ เป็ นเทือกเขาแคบวางตวั ยาวในแนวเหนือ-ใต้เลียบชายฝ่ังมหาสมทุ รแปซฟิ ิกใต้เร่ิมตงั่ แตแ่ หลมเหนือสดุ ของทวีปอเมริกาใต้ เป็ นแนวยาวลงไปจนสดุ แหลมฮอร์นของประเทศชิลี ด้านทิศตะวนั ตกติดมหาสมทุ รแปซฟิ ิ ก มีชายฝั่งแคบมากและภเู ขาสงู ชนั มีแมน่ า้ สายสนั้ ๆ ไหลลงมหาสมทุ ร

แปซิฟิก บางบริเวณเป็นเขตแห้งแล้งหรือหนาวเย็นจดั ด้านทศิ ตะวนั ออกของเทือกเขาแอนดสี จะมีความลาดชนั น้อยกวา่ ซีกตะวนั ตก และเป็นต้นกาเนิดของแมน่ า้ สาคญั เชน่ แม่นา้ แอมะซอน เป็นต้นเขตลุ่มนา้ ภาคใต้ เขตลมุ่ นา้ ภาคใต้อยทู่ างทิศตะวนั ออกของเทือกเขาแอนดีส เร่ิมตงั้ แตต่ อนใต้ของประเทศโบลิเวียไปจนสดุ แหลมภาคใต้ของประเทศอาร์เจนตินา ประกอบด้วยท่ีราบแพมพาส (Pampas) และปาตาโกเนีย(Patagonia) ในประเทศอาร์เจนตนิ าที่ราบแพมพาสมีลกั ษณะเป็ นทงุ่ หญ้าธรรมชาตขิ นาดใหญ่ และมีแมน่ า้ หลายสายไหลผา่ นไปลงสอู่ า่ วริโอเดอ ลา พลาตา (Rio de la Plata) ระหวา่ งเมืองหลวงของประเทศอรุ ุกวยั และอาร์เจนตนิ าท่ีราบปาตาโกเนีย มีภมู อิ ากาศแบบทะเลทรายหนาวเยน็ อยทู่ างตอนใต้ของประเทศอาร์เจนตนิ า มีพืน้ ท่ีคอ่ นข้างขรุขระและมีต้นไม้ขนึ ้ หนาแนน่ พืน้ ที่บางสว่ นเป็ นธารนา้ แข็งและทะเลสาบ ชายฝั่งเป็นแหลง่ ท่ีอยู่อาศยั ของนกเพนกวนิ แมวนา้ และวาฬ และสตั ว์อื่นๆอีกนานาชนิดท่ีเข้ามาอาศยั อยู่เขตลุ่มแม่นา้ แอมะซอนและท่สี ูงบราซิล เขตลมุ่ นา้ แอมะซอนและที่สงู บราซลิ ในประเทศบราซลิ เริ่มตงั้ แตด่ ้านตะวนั ออกของเทือกเขาแอนดีสในเปรูจนถงึ ด้านตะวนั ออกของบริเวณชายฝั่งมหาสมทุ รแอตแลนตกิ ลมุ่ นา้ แอมะซอน หรือเรียกสนั้ ๆ วา่\"แอมะโซเนีย\" (Amazonia) เป็นพืน้ ท่ีราบต่า มีระดบั ความสงู ตา่ กวา่ 200 เมตร มีความลาดเทน้อยมากแมน่ า้ มีความยาว 6,570 กิโลเมตร คลมุ พืน้ ที่มากกวา่ 8 ล้านตารางกิโลเมตร พืน้ ที่เตม็ ไปด้วยป่ าดบิ ชืน้ ที่มีขนาดใหญ่ท่ีสดุ ในโลก สว่ นที่สงู บราซลิ อยทู่ างทิศตะวนั ออกตดิ มหาสมทุ รแอตแลนติก เร่ิมตนั้ แตต่ อนกลางของประเทศบราซลิ ลงไปติดประเทศอรุ ุกวยั มีความยาวประมาณ 1,280 กิโลเมตร ประกอบด้วยภเู ขาไมส่ งูมากนกั นอกจากภมู ปิ ระเทศทงั้ 4 เขต แล้ว ทวีปอเมริกาใต้ยงั มีชายฝ่ังทะเล โดยทางตะวนั ออกตดิ กบัมหาสมทุ รแอตแลนตกิ และทางตะวนั ตกตดิ มหาสมทุ รแปซิฟิก ซงึ่ บริเวณชายฝ่ังทางตอนใต้ของทวีปจะเป็นฟยอร์ด (Fjord) ท่ีเกิดขนึ ้ จากการกระทาของธารนา้ แข็ง และมีสตั ว์และนกหลายชนิดอาศยั อยู่ทางตอนเหนือของทวีปมีแม่นา้ ไหลลงทะเลแคริบเบยี น แมน่ า้ แอมะซอนไหลจากเทือกเขาแอนดีสลงสู่มหาสมทุ รแอตแลนตกิ ที่เมืองมาคาปา (Macapa) ประเทศบราซลิ โดยบริเวณปากแมน่ า้ นนั้ มีเกาะจานวนมาก นอกจากนนั้ ยงั มีแมน่ า้ ปารากวยั แมน่ า้ อรุ ุกวยั แมน่ า้ ซาลาโต แมน่ า้ โคโลราโด แมน่ า้ ซูบตั และแมน่ า้สายสนั้ ๆ อีกไหลจากทางทิศตะวนั ตกของทวีปไปลงมหาสมทุ รแอตแลนตกิ ทางด้านตะวนั ออกลกั ษณะภมู ิอากาศและพืชพรรณธรรมชาติลักษณะภูมอิ ากาศ ทวีปอเมริกาใต้ มีเนือ้ ที่สว่ นมากอยใู่ นเขตร้อน โดยเฉพาะทางตอนเหนือของทวีป จะมีลกั ษณะอากาศแบบมรสมุ เขตร้อนจนถึงแบบอบอนุ่ สว่ นในทางใต้จะได้รับอิทธิพลจากขวั้ โลกใต้ ทาให้มีอากาศหนาวเย็นสามารถแบง่ ภมู ิอากาศตามแบบเคปิ เปนได้ดงั นี ้

1. เขตภมู ิอากาศแบบป่ าดบิ ชืน้ หรือฝนตกชกุ เขตร้อน (Af) และภมู ิอากาศแบบมรสมุ เขตร้อน (Am) มี ฝนตกชกุ มากทงั้ ปี เชน่ พืน้ ที่ชายฝ่ังตะวนั ตกและตอนใต้ของประเทศโคลอมเบีย ตอนเหนือและ ชายฝั่งตะวนั ออกของประเทศบราซิล เป็นต้น 2. เขตภมู ิอากาศแบบทงุ่ หญ้าสะวนั นา (Aw) เป็นเขตภมู อิ ากาศแบบร้อนชืน้ สลบั แล้ง ได้แก่ พืน้ ที่สว่ น ใหญ่ของประเทศบราซลิ และทางทศิ ตะวนั ตกของประเทศเอกวาดอร์ 3. เขตภมู ิอากาศแบบทะเลทรายเขตร้อน (BWh) เป็นเขตภมู ิอากาศท่ีมีฝนตกน้อยกวา่ 250 มิลลเิ มตร ตอ่ ปี เชน่ พืน้ ที่ทางตอนเหนือของประเทศเวเนซุเอลาที่ติดกบั ทะเลแคริบเบียน เป็ นต้น 4. เขตภมู ิอากาศแบบทะเลทรายเขตหนาว (BWk) เป็นเขตภมู อิ ากาศแบบทะเลทรายแตม่ ีอากาศ หนาวเยน็ ได้แก่ พืน้ ท่ีทางตะวนั ตกของเทือกเขาแอนดสี ชายฝั่งมหาสมทุ รแปซิฟิกบริเวณประเทศ เปรูและชิลี 5. เขตภมู ิอากาศแบบแห้งแล้งก่ึงทะเลทรายหรือทงุ่ หญ้าสเตปป์ (BSh) เป็นเขตภมู มอิ ากาศแบบแห้ง แล้ง ปริมาณนา้ ฝนเฉลี่ยในรอบปี 380-760 มิลลิเมตร ได้แก่ พืน้ ท่ีทางเหนือสดุ ของทวีปในประเทศ โคลอมเบียและทางตอนกลางของอาร์เจนตนิ า 6. เขตภมู ิอากาศแบบอบอนุ่ ชืน้ (Cfa) เป็นเขตท่ีมีฝนตกชกุ เนือ้ งจากชายฝ่ังทะเลด้านทศิ ตะวนั ออก มีกระแสนา้ อนุ่ บราซิลไหลเลียบชายฝ่ังลงมาทางทิศใต้ เช่น บริเวณประเทศอาร์เจนตนิ าและอรุ ุกวยั ท่ีตดิ กบั มหาสมทุ รแอตแลนตกิ 7. เขตภมู ิอากาศแบบชืน้ ภาคพืน้ สมทุ รชายฝ่ังตะวนั ตก (Cfb) มีฤดหู นาวยาวนาน ได้แก่ พืน้ ท่ีด้าน ตะวนั ตกของประเทศชลิ ีและปลายแหลมของทวีป 8. เขตภมู ิอากาศแบบที่สงู (H) เป็นภมู อิ ากาศที่หนาวเยน็ บนเทือกเขาสงู ได้แก่ บริเวณเทือกเขาแอน ดีสลักษณะพชื พรรณธรรมชาติ ทวีปอเมริกาใต้เป็นทวีปที่มีพืน้ ท่ีป่ าไม้มากท่ีสดุ ในโลก โดยลมุ่ นา้ แอมะซอนนนั้ เป็นพืน้ ท่ีป่ าไม้เขตร้อนที่สาคญั พืชพรรณธรรมชาตใิ นทวีปอเมริกาแบง่ ออกได้เป็นเขตดงั นี ้ป่ าดบิ เป็นป่ าไม้ท่ีมีลาต้นสงู ไมม่ ีก่ิงสาขาในระดบั ต่า รากมีลกั ษณะเป็นแนวนนู ขนึ ้ มาบนต้น ใบใหญ่และมีสีเขียวตลอดปี พนั ธ์ุไม้มีความหลากหลายมาก มกั พบกล้วยไม้ ไม้เลือ้ ย เชน่ เถาวลั ย์ เฟิร์น และมอสเป็นต้น ป่ าดิบชืน้ ในลมุ่ นา้ แอมะซอนเป็นป่ าไม้ประมาณร้อยละ่ 25 ของพืน้ ที่ป่ าไม้โลก นอกจากนนั้ ยงั พบป่ าดินชืน้ ในประเทศเวเนซเุ อลา โคลอมเบีย และเอกวาดอร์ อีกด้วย