การปรับปรุงบำรุงดิน สพด.สน

อตั ราและวิธีการใส่ป๋ ยุ หมกัพืชไร:่ ใช้ 2 ตนั /ไร่ ใส่เป็นแถวตามแนวปลกู พืชแล้วคลกุ เคล้ากบั ดินพืชผกั : ใช้ 4 ตนั /ไร่ หว่านให้ทวั่ แปลงปลกู สบั กลบขณะเตรียมดินไม้ตดั ดอก: 2 ตนั /ไร่ หว่านทวั่ พืน้ ท่ีแล้วสบั กลบไมด้ อกยืนต้น: 5-10 กก./หลมุ ใส่คลกุ เคล้ากบั ดินรองก้นหลมุ

ไม้ผล ไม้ยืนต้น: ใช้ 20 - 50 กก./หลมุ ช่วงเตรียมหลมุ ปลกู : คลกุ เคล้ากบั ดินรองก้นหลมุ ช่วงพืชเจริญ: ใส่ตามแนวทรงพ่มุ ของต้นหรือหว่านให้ทวั่ ภายใต้ทรงพ่มุ

การใชน้ ้าหมกั ชีวภาพนา้ หมักชีวภาพ เป็ นของเหลวทไ่ี ดด้จากการย่อยสลาย วสั ดุเหลือใช้ทางการเกษตร หรือสัตว์ทม่ี ีลกั ษณะอวบนา้โดยอาศัยกจิ กรรมของจุลนิ ทรีย์ในสภาพทไ่ี ดม่มอี อกซิเจนและมีออกซิเจน

น้าหมกั ชีวภาพประกอบดว้ ย• ฮอร์โมน เช่น อ๊อกซิน จบิ เบอร์เรลลนิ ไดซโตไดคนิน• กรดอนิ ทรีย์ เช่น กรดแลคตดิ กรดฮิวมคิ กรดอะซิตกิ• วติ ามนิ เช่น บีสอง ไดนอาซีน

ฮอร์โมนออกซิน- เร่งการเจริญเตบิ โตของยอดพืช- กระตุ้นแตกราก

ฮอร์โมนจบิ เบอเรลลนิ- ส่งเสริมการออกดอกและทาให้ช่อดอกยาวขนึ้- เพม่ิ การตดิ ผลและการยดึ ข้วั ผล

ฮอร์โมนไดซโตไดคนิน- ป้องกนั การสูญเสียคลอโรฟิ ล ทาให้ใบพืชมีสี เขยี วไดด้นาน และพืชผกั มีความสดไดด้นานขึน้

สารเร่งซุปเปอร์ พด.2 ผลติ นา้ หมักชีวภาพสารเรง่ ซุปเปอร์ พด.2 เป็ นกล่มุ จุลนิ ทรยี ท์ ีเ่ พิ่มประสิทธภิ าพการยอ่ ยโปรตนี ไขมนั ช่วยลดกลิ่นเหม็นระหว่างการหมกั เพมิ่ การละลายธาตอุ าหารในการหมักเปลือกไข่ กา้ ง และกระดกู สตั ว์ เพอ่ื ผลิตน้าหมกั ชีวภาพในเวลาส้นั และไดค้ ณุ ภาพที่มที ้งั ฮอร์โมน กรดอะมโิ น กรดฮิวมคิ กรดอนิ ทรีย์ และธาตุอาหารบางชนิดเพมิ่ ขนึ้

วตั ถุดบิ ในการผลิต น้าหมกั ชีวภาพน้าหมกั ชีวภาพจากผกั /ผลไม:้ หมกั 7 วนัผกั หรอื ผลไม้ 40 กก. 10 กก.กากน้าตาลนา้ 10 ลติ รซุปเปอร์ พด.2 (25 กรมั ) 1 ซอง

วตั ถดุ บิ ในการผลติน้าหมกั ชีวภาพน้าหมกั ชีวภาพจากปลา/หอยเชอร:ี่ หมกั 15-20วนัปลาหรอื หอย 30 กก.ผลไม้ 10 กก.กากน้าตาล 10 กก.น้า 10 ลิตรซุปเปอร์ พด.2 (25 กรมั ) 1 ซอง

วสั ดุทดแทนกากนา้ ตาล1. นา้ ตาลทรายใช้อตั รา 5 กโิ ลกรัม แทนกากนา้ ตาล 10 ลติ ร2. อ้อย ใช้นา้ อ้อยอตั รา 10 ลติ ร เท่ากบั กากนา้ ตาล3. ลาไดย ใช้อตั รา 20 กโิ ลกรัม แทนกากนา้ ตาล 10 ลติ ร4. ฝักจามจุรี ใช้อตั รา 30 กโิ ลกรัม แทนกากนา้ ตาล 10 ลติ รนา้ ตาลทราย อ้อย ฝักจามจุรี ลาไดย

วิธีการทาน้าหมกั ชีวภาพ1. ห่ันหรือสับวสั ดุพืชหรือสัตว์ให้เป็ นชิ้นเลก็ ๆ 2. ผสมกากนา้ ตาลในนา้ ทบ่ี รรจุใน ถงั หมกั ขนาด 50 ลติ ร

3. นาสารเร่งซุปเปอร์ พด.2 จานวน 1 ซอง ผสมในส่วนผสม ของนา้ และกากนา้ ตาลในถงั หมกั คนประมาณ 5-10 นาที

4. เทวสั ดุลงไดปในถงั หมกั แล้วคนส่วนผสมให้เข้ากนั 5. ปิ ดฝาไดม่ต้องสนิทและต้งั ไดว้ในท่รี ่ม

การพิจารณาน้าหมกั ชีวภาพทีส่ มบรู ณ์- การเจริญของจุลนิ ทรีย์น้อยลง- กลน่ิ แอลกอฮอล์ลดลง- กลน่ิ เปรี้ยวเพม่ิ ขนึ้- ไดม่พบฟองก๊าซคาร์บอนไดดออกไดซด์- pH ในน้าหมกั ประมาณ 3-4

ฮอร์โมนพืชในนา้ หมักชีวภาพทีห่ มกั จากปลาฮอร์โมนพืช ปริมาณ (มิลลกิ รัม ต่อ นา้ หมัก 1 ลติ ร)อ๊อคซิน 58.02กรดจิบเบอเรลลคิ 9.75ซีอาตนิ 4.28ไดคเนติน 2.24หมายเหตุ : ส่วนผสม ปลา 20 กก. กากนา้ ตาล 7.5 กก. นา้ 100 ลติ ร และสับปะรดฮอร์โมนพืชทพี่ บในนา้ หมกั ชีวภาพทห่ี มักด้วยผลไดม้สีเหลืองฮอร์โมนพืช ปริมาณ (มลิ ลกิ รัม ต่อ นา้ หมกั 1 ลติ ร)อ๊อคซิน 0.19กรดจบิ เบอเรลลคิ 29.22ซีอาตนิ 4.02ไดคเนตนิ 1.56หมายเหตุ : ผลไดม้ทใี่ ช้หมกั ไดด้แก่ ฟักทอง-กล้วย-มะละกอ 3 ส่วน กากนา้ ตาล 1 ส่วน

ปริมาณธาตุอาหารหลกั และธาตุอาหารรองของพืชในนา้ หมกั ชีวภาพ ตวั อย่างนา้ หมัก N ธาตุอาหาร (เปอร์เซ็นต์) S ชีวภาพ 0.14 P2O5 K2O CaO MgO 0.27 0.27 0.30 0.40 0.68 0.26 0.17นา้ หมกั ชีวภาพผกั 0.98 0.05 0.67 0.58 0.01 0.20 0.35 1.12 1.03 1.66 0.24 0.15นา้ หมกั ชีวภาพผลไดม้ 0.25 0.85 1.65 0.29 0.49 0.18นา้ หมกั ชีวภาพปลา 0.31 0.59 0.21 0.09นา้ หมกั ชีวภาพหอยเชอร่ีนา้ หมักชีวภาพนา้ นม

ชนิดวสั ดุหมัก คุณสมบัตขิ องนา้ หมักชีวภาพ ปลา ฮอร์โมน (มก./ นา้ หมกั ชีวภาพ 1 ลติ ร) กรดฮิวมิก หอยเชอรี่ ก./100 มล. นา้ นม/ผลไดม้ ผกั กนิ ใบ ออกซิน จบิ เบอร์เรลลนิ ไดซโตไดคนิน ผกั กนิ ผล 4.01 33.07 3.05 3.36 สมุนไดพร 6.85 37.14 13.62 3.07 48.04 360.60 25.60 0.87 4.43 16.57 22.64 0.95 0.27 28.93 11.28 0.83 1.34 17.40 23.81 1.01

อตั ราและวิธกี ารใชน้ ้าหมกั ชีวภาพแชเ่ มล็ดพนั ธุพ์ ืช เจอื จาง 1:1,000แชท่ อ่ นพนั ธุ/์ มนั สาปะหลงั เจอื จาง 1:500ไถกลบตอซงั ขา้ ว 5 ลติ ร/ไร่ เจอื จาง 1:20ฉีดพน่ ขา้ วทุก 30, 50, 60 วนั เจอื จาง 1:500พืชไร่ ไมผ้ ลเจอื จาง 1:500ฉีดพน่ พืชผกั ไมด้ อกเจอื จาง 1:1,000

การใชป้ ๋ ุยพืชสดป๋ ุยพืชสด เป็ นป๋ ุยอนิ ทรีย์ชนิดหน่ึงทไี่ ดด้จากการตดั สับหรือไดถกลบลงไดปในดนิ ในระยะออกดอก ขณะทพี่ ืชยงั เขยี วสดอยู่ ส่วนใหญ่เป็ นพืชตระกลู ถวั่ เนื่องจากมปี มทีร่ าก สามารถตรึงไดนโตรเจนจากอากาศไดด้ โดยเพม่ิ ไดนโตรเจนใน ดนิ ท่ีนิยมใช้มี 5 ชนิด คือ ปอเทือง ถ่วั พร้า ถ่วั พ่มุ โสนอฟั ริกนั ถัว่ มะแฮะ

พืชป๋ ยุ สดทเ่ี หมาะสมในประเทศไดทย

โสนอฟั ริกนั (Sesbania rostrata) ลกั ษณะลาต้นต้ังตรง เป็ นพืชไดวแสง สูงประมาณ 2 - 3.5 เมตร มกี ง่ิ ก้านสาขา ชอบทด่ี อนและทล่ี ุ่ม ทนเคม็ เกดิ ปมทลี่ าต้นและราก ปลูกโดยการหว่านอตั ราเมลด็ 5 กก./ไดร่ ต้องแช่นา้ 1 คืน ไดถกลบเม่ืออายุ 50 วนั ให้นา้ หนักสด 2,000-4,000 กก./ไดร่

ปอเทือง (Crotalaria juncea) ลกั ษณะลาต้นต้งั ตรง สูงประมาณ 1.5-3.0 เมตร มกี ง่ิ ก้านสาขา ชอบทด่ี อน มกี ารระบายนา้ ดี ทนแล้ง ปลูกโดยการหว่าน อตั ราเมลด็ 5 กก./ไดร่ ไดถกลบเม่ืออายุ 50 วนั ให้นา้ หนักสด 2,500-3,000 กก./ไดร่

ถว่ั พร้า (Canavalia ensiformis) ลกั ษณะลาต้นเป็ นทรงพ่มุ สูง 0.5 -1.0 เมตร ชอบทด่ี อน ที่มกี ารระบายนา้ ดี ทนต่อความแห้งแล้ง และดนิ กรด ปลูกโดยการหว่าน อตั ราเมลด็ 10 กก./ไดร่ ไดถกลบเม่ืออายุ 50 วนั ให้นา้ หนักสด 2,500-3,000 กก./ไดร่

ถว่ั พ่มุ (Vigna spp.) ลกั ษณะลาต้นเป็ นทรงพุ่มเตีย้ สูงประมาณ 40 - 50 ซม. บางชนิดเลือ้ ย ชอบทดี่ อน มกี ารระบายนา้ ดี ทนแล้ง ปลกู โดยการหว่าน อตั ราเมลด็ 8 กก./ไดร่ ไดถกลบเมื่ออายุ 40 วนั ให้นา้ หนักสด 1,500-2,400 กก./ไดร่

ถว่ั มะแฮะ (Cajanus indicus) ลาต้นทรงพุ่มต้ังตรง มอี ายุข้ามปี (2 – 3 ปี ) สูงประมาณ 1-5 เมตร ชอบทร่ี ่วน มีการระบายนา้ ดี ทนแล้ง ปลกู ต้นฤดูฝน โดยการหว่านใช้อตั ราเมลด็ 8 กก./ไดร่ ไดถกลบอายุ 60 วนั (โดยการตัดต้นหรือไดถกลบ) ให้นา้ หนักสด 2,000-2,500 กก./ไดร่

ปริมาณป๋ ยุ ที่ได้จากการประเมินธาตอุ าหารในพืชป๋ ยุ สด ชนิ ด น้าหนัก N เทียบเท่า P เทียบเท่าป๋ ยุ K เทียยเท่าป๋ ยุพืชป๋ ยุ สด แห้ง ในพืช ป๋ ยุ ยเู รีย ในพืช ทริปเปิ ลซูเปอร์ ในพืช โพแทสเซียม (กก./ไร่) (%) (กก.) (%) ฟอสเฟต (กก.) (%) คลอไรด์ (กก.)ปอเทอื ง 500-840 2.76 30-50 0.22 2-4 2.40 20-34ถวั่ พรา้ 500-840 2.72 30-50 0.54 6-10 2.14 18-30ถวั่ พมุ่ 300-672 2.68 17-39 0.39 3-6 2.56 13-29ถวั่ มะแฮะ 400-700 2.34 20-36 0.25 2-4 1.11 7-13โสนอฟั รกิ นั 400-1,120 2.87 25-70 0.42 4-10 2.06 14-38

การใช้พชื ป๋ ยุ สดในระบบปลูกพืชการปลกู พืชหมุนเวียน เป็นการปลกู พชื 2 ชนดิ หรอื มากกวา่ หมนุ เวยี นลงบนพน้ื ทเ่ี ดยี วกนั โดยจดั ชนิดของพชื และเวลาปลกู ใหเ้ หมาะสม นิยมใชพ้ ชืตระกลู ถวั่ ปลกู หมนุ เวยี นสลบั กบั พชื หลกั พวกธญั พชื เชน่ ขา้ ว-ถวั่ เหลอื งหรอื ปลกู เพอ่ื ไถกลบเป็นป๋ ยุ พชื สด เชน่ ปอเทอื ง-ขา้ วโพด โสน-ขา้ ว

การปลกู พืชแซม เป็นการปลกู พชื ตงั้ แต่สองชนดิ ขน้ึ ไปลงในพน้ื ท่ีเดยี วกนั ไมจ่ าเป็นตอ้ งปลกู พรอ้ มกนั แต่พชื ทงั้ สองตอ้ งอยรู่ ว่ มกนั ในชว่ งเวลาหน่ึง โดยปลกู พชื ทส่ี องแซมลงในระหวา่ งแถวของพชื หลกัพชื ป๋ สุ ดทป่ี ลกู ตอ้ งไมแ่ กง่ แยง่ น้า ธาตุอาหาร และแสง กบั พชื หลกั

การปลกู พืชเป็นแถบ เป็นการปลกู พชื โดยแบง่ พน้ื ทท่ี าการเกษตรออกเป็นสว่ นๆ เพอ่ื ปลกู พชื หลายๆ ชนิดสลบั กนั ไป ปลกู เป็นแถวตามแนวระดบั โดยแถบพชื ป๋ ยุ สดทาหน้าทเ่ี ป็นแนวดกั ตะกอนและลดความรุนแรงจากการไหลบา่ ของน้าฝน ลดการสญู เสยี หน้าดนิ จากการชะลา้ งพงั ทลาย ตดั แต่งกงิ่ ใบไมพ้ มุ่ ท่ี 1 เมตร จากพน้ื ดนิ ใสค่ ลุมดนิ หรอื สบักลบกอ่ นปลกู พชื เศรษฐกจิ นิยมปลกู กระถนิ และถวั่ มะแฮะ Slope 30-40% ลดการสญู เสียหน้าดิน 27%

การปลกู พืชคลมุ ดิน พชื ทใี ชป้ ลกู ตอ้ งมใี บและเถามากพอทจ่ี ะคลมุ ดนิ ชว่ ยป้องกนั การชะลา้ งพงั ทลายของดนิ และควบคุมวชั พชืเชน่ ถวั่ คาโลโปโกเนยี ม ถวั่ คดุ ซู่ ปลกู เป็นพชื คลุมดนิ ในสวนยางถวั่ ฮามาตา้ ถวั่ ลสิ งนา ไมม่ ปี ัญหาเรอ่ื งเลอ้ื ยพนั ใชป้ ลกู ในแปลงไมผ้ ลถวั่ ไซราโตร ทนแลง้ ดเี หมาะทจ่ี ะปลกู ในภาคตะวนั ออกเฉียงเหนือ

ปริมาณไนโตรเจนท่ีพืชตระกลู ถวั่ ตรึงได้ในสภาพไร่นาพืชตระกลู ถวั่ ไนโตรเจนท่ีตรงึ ได้ (กก./ไร่/ปี )โสนอฟั รกิ นั 87-190ปอเทอื ง 18-66ถวั่ พรา้ 16-66ถวั่ พมุ่ 12-57ถวั่ มะแฮะ 27-45ถวั่ เขยี ว 10-55ถวั่ เหลอื ง 10-27ถวั่ ลสิ ง 12-20ถวั่ แดงหลวง 6-11ถวั่ คดุ ซู่ 20-60ถวั่ ฮามาตา้ 20-40ไมยราบไรห้ นาม 25-50ถวั่ คาโลโปโกเนียม 59-72

ประโยชน์พืชป๋ ยุ สด1. เพมิ่ ธาตุอาหารใหแ้ กด่ นิ โดยเฉพาะไนโตรเจน พชื ป๋ ยุ สดทม่ี ี N >2% การ ปลดปลอ่ ยแอมโมเนยี และธาตุอาหารอน่ื ๆ จะเรม่ิ ขน้ึ ทนั ที2. เพม่ิ และชดเชยอนิ ทรยี วตั ถุในดนิ สารทย่ี อ่ ยสลายงา่ ยของพชื ป๋ ุยสด (50-80%) จะเกดิ gums (polysaccharide ชนดิ หน่ึง) ชว่ ยเชอ่ื มประสาน อนุภาคดนิ ใหเ้ กาะกนั เป็นเมด็ ดนิ ทเ่ี สถยี ร สารทย่ี อ่ ยสลายชา้ มปี ระมาณ 20% จะเพม่ิ อนิ ทรยี วตั ถุใหแ้ กด่ นิ ชว่ ยปรบั ปรงุ สมบตั ขิ องดนิ3. ชว่ ยในการอนุรกั ษด์ นิ และน้า ป้องกนั การชะลา้ งพงั ทลายของหน้าดนิ4. พชื ป๋ ยุ สดมรี ะบบรากลกึ ชว่ ยหมนุ เวยี นธาตุอาหารในดนิ และชว่ ยรากพชื หลกั เจรญิ เตบิ โตดี5. ปลกู พชื ป๋ ยุ สดคลมุ ดนิ ชว่ ยป้องกนั กาจดั วชั พชื6. ลดปรมิ าณเชอ้ื สาเหตุโรคพชื และตดั วงจรการระบาดของโรคพชื

ขอบคณุ คะ่ ^_^