นางสาวณัฐฐา ฤทธิ์สำเร็จ 037 ท่องเที่ยว

เ อ ก ส า ร ป ร ะ ก อ บ ก า ร เ รี ย นรายวิชาความเขา้ ใจและ การใช้ดจิ ิทัล ม ห า วิ ท ย า ลั ย ส ว น ดุ สิ ต

คํานํา เอกสารประกอบการเรยนนีเปนสว่ นหนึงของวชาความเขา้ ใจและการใช้ดิจิทัลเพอื เปนสือในการเรยนการสอนเกียวกับการใชด้ จิ ิทลัเพือใหผ้ ูเ้ รยนและผู้ทีสนใจเกยี วกบั เรองนีมคี วามรู้  ความเข้าใจมากยิงขึนในเนอื หา      หวงั วา่ เอกสารประกอบการเรยนนคี งอาํ นวยประโยชนต์ ่อการเรยนตามความสมควรผิดพลาดประการใดผู้จัดทาํ ขออภยั มา ณ  ทีนีดว้ ย                                                                                                            ผู้จดั ทํา

สารบญั หนาแนวคิดดา้ นสทิ ธิและเสรภาพ                                      1                        สทิ ธบิ นสือสาธารณะยคุ ดจิ ทิ ลั                                     2                   การใชเ้ สรภาพอย่างถกู ตอ้ ง                                        3                        ความรับผดิ ชอบตอ่ สังคมยคุ ดจิ ิทัล                             4                      การเขา้ ถงึ สือดิจทิ ัล                                                  5                               ประเภทของสือและสือดจิ ิทลั                                      6                          ขอ้ ดแี ละขอ้ เสียของสอื ดจิ ิทลั                                      9                                   

สิทธิบนสือสารธารณะยุคดจิ ิทัล1.ความหมายของสือสาธารณะยคุ ดจิ ทิ ลั    คอื สือทเี ปนพืนทีสาํ หรับการแสดงความคดิ เหน็ อยา่ งมีเสรภาพ   ไมไ่ ดเ้ ปนสอื เชิงพาณชิ ย์ ปราศจากอิทธพิ ลจากกลุ่มทุนและ รัฐบาล ประชาชนทกุ คนมีโอกาสเขา้ ถึงพืนทนี ีได้โดยไมเ่ สยี คา่ บรการ และเปนสือทีม่งุ สร้างคุณภาพ ให้กบัสงั คม 2.  สิทธกิ ารใช้งานข้อมลู บนสอื สาธารณะยคุ ดิจิทัล   สทิ ธิการใช้งานขอ้ มลู บนสือสาธารณะยคุ ดิจทิ ลั มักจะเกยี วข้องกบั การกระทําผดิ ที ถือเปนความผิดตาม พ.ร.บ. วา่ ด้วยการกระทาํ ผดิ เกยี วกบั คอมพวิ เตอร์ พ.ศ. 2550 และทีปรับปรุง พ.ศ. 2560 โดยทผี ูใ้ ช้งานทกุ คนตอ้ งเขา้ ใจ และตระหนักถึง ดงั นี      1.  สทิ ธใิ นการเขา้ ถึงระบบ หรอขอ้ มลู ทางคอมพิวเตอร์          2.  สทิ ธิในแกไ้ ข หรอดัดแปลงข้อมลู          3.  สทิ ธใิ นการสง่ ข้อมูลหรออีเมล์          4.  สทิ ธิในการจา้ หน่ายหรอเผยแพร่ชุดคา้ สงั     

แนวคิดดา้ นสทิ ธแิ ละเสรภาพ1.ความเปนมาของสทิ ธแิ ละเสรภาพ                ประเทศไทยมีการประกาศใชร้ ัฐธรรมนญู ทงั ฉบับถาวรและฉบับชวั คราวมาแลว้ ทงั สนิ รวม 20 ฉบบั และฉบับทบี งั คับใช้อยใู่ นปจจบุ นั เปนรัฐธรรมนญู แห่งราชอาณาจกั รไทย พุทธศกั ราช 2560 โดยมผี ลบังคบั ใช้ ตงั แตว่ นั พฤหัสที 6 เมษายน 2560 เปนต้นมา ถือเปนกฎหมาย สูงสดุ ของประเทศไทย2.  ความหมายของสทิ ธแิ ละเสรภาพ       สิทธิ (Right) หมายถึง การรับรอง และค้มุ ครองโดยกฎหมายโดยรัฐและประชาชนโดยเฉพาะ           เสรภาพ (Liberty หมายถึง ภาวะโดยอสิ ระของประชาชน โดยไมม่ กี ฎหมายของรัฐมารับรองหรอค้มุ ครองไว้3.  สิทธแิ ละเสรภาพของปวงชนชาวไทยแบ่งออกเปน 4 กลมุ่กลุม่ ที 1 วา่ ด้วยเรองสทิ ธิและเสรภาพคกู่ ันกลุ่มที 2 วา่ ด้วยเรองสิทธิอย่างเดียวกลุ่มที 3 วา่ ดว้ ยเรองเสรภาพอย่างเดียวกลุ่มที 4 วา่ ดว้ ยเรองการรับโทษ  

การใช้เสรภาพอยา่ งถกู ต้อง 1.  การคดิ อย่างมีวจารณญาณ (Critical Thinking) การคิดอยา่ งมวี จารณญาณ หมายถงึ การทาํ งานของสมองทีมี การคดิ พิจารณาไตร่ตรองอย่างรอบคอบเกยี วกับขอ้ มลู หรอ สภาพการณ์ทปี รากฏ โดยใช้ความรู้ ความคดิ และประสบการณ์ ของตนเองในการส้ารวจหลกั ฐาน อยา่ งละเอียด เพอื นําไปสู่ข้อ สรุปทสี มเหตสุ มผล 7 ประการ คือ           1.  ความสามารถในการระบุประเด็นปญหา         2.  ความสามารถในการรวบรวมขอ้ มูล         3.  ความสามารถในการพิจารณาความน่าเชือถือของแหลง่ ขอ้ มูล        4.  ความสามารถในการระบลุ ักษณะข้อมูล         5.  ความสามารถในการตังสมมตุ ฐิ าน         6.  ความสามารถในการลงข้อสรุป         7.  ความสามารถในการประเมนิ ผล 2.  การคิดอย่างเปนระบบ (System Thinking)   หมายถึง ความสามารถของบุคคลทีมกี ารคิดและมองสถานการณ์หรอสิงต่างๆ แบบองค์กรเพือเปนกรอบแนวคดิ การท้างานทมี องแบบแผนและความเชอื มโยงกันระหวา่ งองค์ประกอบย่อยอยา่ งสมเหตุสมผล เพือใช้ในการแก้ปญหาได้อย่างมีประสทิ ธภิ าพ    แนวคดิ ของ Anderson และ Johnsons มีหลกั การทสี า้ คญัดงั นี         1.  เปนการคดิ ทีมอง “องคร์ วม”               2.  สร้างความสมดุลระหวา่ งมมุ มองระยะสนั และ                     ระยะยาว               3.  ยอมรับในความมพี ลวตั               4.  ยอมรับและใชข้ ้อมูลทงั จากปจจยั ทวี ดั ได้จาก                    เชิงปรมาณและเชิงคณุ ภาพ                5.  ทกุ สว่ นมสี ว่ นสนับสนนุ ระบบในภาพรวม

ความรับผิดชอบต่อสังคมยุคดิจทิ ลั 1.  ความรับผิดชอบต่อตนเอง ได้แก่ -  การส่งข้อความ (text) -  ภาพ (image) -  เสียง (voice) -  วดีโอ (video) ทีทาํ การโพสต์ แสดงความคิดเห็น ทศั นคติ ส่งต่อ หรอจัดเกบ็ ขอ้ มลู   2.  ความรับผดิ ชอบสงั คม ได้แก่ การปฏบิ ตั ติ ามพระ ราชบัญญัติวา่ ดว้ ยการกระทําความผิดเกยี วกับ คอมพิวเตอร์ พ.ศ. 2550 และฉบับแกไ้ ขเพิมเติม (ฉบบั ที 2) พ.ศ. 2560 และ พระราชบัญญตั วิ า่ ดว้ ยธรุ กรรม ทางอเิ ล็กทรอนิกส์ พ.ศ. 2544 และฉบบั แก้ไขเพมิ เติม (ฉบบั ที 2)  พ.ศ. 2551 

การเขา้ ถึงสือดิจทิ ลั ความหมายและองค์ประกอบของสือดิจทิ ัล   แนวคดิ เกยี วกับสอื ใหม่ในยุคดิจิทลั (New Media in digital society) ในช่วงสองทศวรรษ ทีผา่ นมานี  สงั คมโลกมีการเปลยี นแปลงในเชิง เทคโนโลยกี ารสอื สารอยา่ งก้าวกระโดด  “สอื ใหม่  คือ สือทีมีคณุ สมบตั ิส้าคัญอยทู่ ีการมปี ฏสิ มั พนั ธ์ (interactive) ซงึ เปนตวั ช่วยให้ผ้ใู ช้สามารถมีส่วนร่วมซึง กันและท้าให้ ต่างฝายตา่ งสามารถผลติ เนอื หาของตนเองได”้       ปจจุบนั การเข้าถงึ เนอื หาตามความต้องการทุกทีทุกเวลาและทุกอุปกรณ์ดิจิทลั ซึงรวมไป ถึงข้อมูลปอนกลับของผูใ้ ชท้ โี ต้ตอบระหวา่ งกัน การมีส่วนร่วมอยา่ งสร้างสรรค์ และการรวมตวั เปน ชุมชน เปนทมี าของ “สอื ดจิ ิทัล” ซึงเปนสอื ใหม่อย่างหนึง ซงึ ทา้ การสร้างสรรค์การเผยแพร่ การกระจาย และการบรโภคเนือหาสือตา่ งๆ มีความสะดวกรวดเร็วมากยงิ ขึน   เช่น   อินเทอร์เนต็ เวบ็ ไซต์ สอื ประสมในคอมพวิ เตอร์ วดโี อเกม ซีดีรอม และดวี ดี 

1. ความหมายของสอื ดจิ ิทลั       สอื หมายถงึ สิงใด ๆ ก็ตามทีเปนตวั กลางระหวา่ งแหล่งกําเนิด ของสารกบั ผู้รับสาร มหี น้าทนี า้ พาสารจากแหล่งกาํ เนิดไปยัง ผู้รับสาร เพือให้เกดิ ผลใด ๆ ตามวตั ถุประสงค์ของการสือสาร         สือดิจิทัล หมายถึง อะไรก็ตามทเี ปนตวั กลาง ถา่ ยทอดขอ้ มูลเลขฐาน 2 คอื ตวั เลข 1 และ 0 สําหรับประมวลผล จัดเกบ็ หรอแสดงผลของขอ้ มูล เพือใชป้ ระโยชนใ์ นการส่งต่อข้อมูล สารสนเทศ จากแหลง่ กําเนดิ สารหรอผูส้ ่งสารไปยงัผ้รู ับสาร2. องคป์ ระกอบของสอื ดิจทิ ัลประกอบไปดว้ ยพนื ฐาน 5 ชนิด ได้แก่- ขอ้ ความ (Text)- เสยี ง (Audio)- ภาพนิง (Still Image)- ภาพเคลอื นไหว (Animation)- ภาพวดีโอ (Video) เพียงแต่รูปแบบของสือมคี วามเปนดิจิทลั ในการใช้งานและเผยแพร่สอื

ประเภทของสือและสอื ดจิ ทิ ัลสอื ดจิ ิทัลมหี ลายประเภทสามารถจาํ แนก ได้ดังนี  1.  สอื ดังเดิม (Traditional Media) สือดงั เดิม หมายถงึสือมวลชนทมี ีมาแตด่ ั งเดิม ไดแ้ ก่ สือสงิ พมิ พ์ สอื วทยุกระจายเสียง สอื โทรทัศน์ และสือภาพยนตร์ เปนต้น2.  สือกระแสหลัก (Mainstream Media)  สอื กระแสหลกั หมายถึง สือมวลชนทีพจิ ารณาจากความเปนเจา้ ของสอื นนั (Ownership) อันมีเปาหมายทางธุรกิจ เน้นผลกําไร เปนองค์กรเชิงพาณิชย์3.  สอื เก่า (Old Media) สอื เก่า หมายถึง สือทมี ีมาแต่เดมิในลกั ษณะเดียวกันกบั สือดังเดิม  

4.  สอื ใหม่ (New Media) สือใหม่ หมายถงึสอื มวลชนทเี กดิ ขนึ ใหม่ เชน่  หนังสอื พมิ พ์ออนไลน์    เครอข่ายสังคม5.  สือออนไลน์ (Online Media)   สอืออนไลน์ หมายถึง สือทเี ปนสอื ทางเลือก  เขา้ ถงึ ได้ ตลอดเวลา โต้ตอบกบั ผู้รับสารได้ในทันที  เชน่   SMS  MMS6.  สอื อนิ เทอร์เนต็ (Internet Media)  สือทีอาศยั เครอขา่ ยคอมพวิ เตอร์อนิ เทอร์เนต็ เปนชอ่ งทาง   เชือมโยงกันได้โดยใช้การสอื สารมวลชนแบบ ใชส้ ายและไร้สาย7.  สอื ดจิ ทิ ลั (Digital Media)   สอื ดจิ ทิ ัลหมายถึง สือทอี าศยั ระบบคอมพิวเตอร์เปนช่องทางในการสือสารโดยสือดจิ ิทลั  สามารถแบ่งออกได้เปน 4 ประเภทประกอบด้วย1) CD Training2) CD Presentation3) VCD/DVD4) E-book และ E-document

ข้อดแี ละขอ้ เสยี ของสอื ดิจิทัล1. ข้อดขี องสือดจิ ทิ ลั- ความคงทน คุณภาพของสิงทอี ย่ใู น “Digital Media” การเสือมสภาพจะใช้ เวลานานกวา่- โอกาสทีจะผิดเพยี นจะ เกดิ ขึนไดย้ ากกวา่1) ประยกุ ตใ์ ช้ได้หลากหลาย      รูปแบบของการนา้ ไปใชง้ านท้าไดห้ ลากหลายวธี ข้อมูลทีจัดเก็บในแบบดจิ ิทลั ถือไดว้ า่ เปนขอ้ มลู กลางทีสามารถแปลงไปส่รู ูปแบบอนื ไดง้ า่ ย เชน่ ถ่ายรูปด้วยกล้องดจิ ทิ ลั เมือไดเ้ ปน ข้อมลู ภาพออกมาแลว้ จะสามารถพมิ พภ์ าพลงบนกระดาษหรอการแสดงภาพบนจอคอมพิวเตอร์หรอแสดงภาพบนจอทวี ก็ได้เช่นกนั2) ผสมผสานกับสืออนื ได้ง่าย    การน้าไปผสมผสานกบั สอื รูปแบบอืน เช่น ภาพถ่าย นาํ มารวมกบั เสยี ง มกี าร แสดงแบบมลั ตมิ ีเดยี (Multi media) ไดง้ ่ายมากขึน3) การปรับแตง่    การปรับแต่ง (edit) เปนการปรับแต่งสอื ทีเปนภาพถ่าย วดโี อ นาํ มาปรับแต่งให้ ดขี นึ กวา่ เดมิ สามารถการสอดแทรกสืออืน ๆ เขา้ มาน้าเสนอร่วมกนั ไดส้ ะดวก และมีคณุ ภาพทดี ี

2.  ข้อเสยี ของสอื ดิจทิ ลั  สือดจิ ทิ ัลนนั สามารถทาํ สําเนาซําได้งา่ ย เผยแพร่ได้ง่ายและรวดเร็วจงึ เปนสาเหตุ ทที า้ ใหง้ า่ ยตอ่ การกระท้าผดิ ศลี ธรรม การละเมดิลิขสิทธิ หรอการละเมิดในสิทธิของผูอ้ นื เช่น  การน้าเอาภาพของบุคคลหนึง มาตัดต่อกบั ภาพเปลอื ยกายของอกี คนหนงึ หรอการทา้ซํา (Copy)  กบั งานสอื ทมี ลี ิขสิทธถิ กู ตอ้ ง เปนตน้อนิ เทอร์เนต็ กับสือดจิ ิทัล       ในโลกยคุ ดจิ ิตอลอย่างเช่นในปจจุบนั นีสอื อรูปแบบใหมๆ่ อย่างเช่น ดจิ ทิ ลั มเี ดีย หรอ สือดิจิทลั โซเชยี ลมีเดีย และเวบ็ ไซตอ์ อนไลน์คอื เครองมือทีสาํ คญั ยงิ ในการน้าเสนอขอ้ มูลตา่ ง ๆ รวมทังใช้เปนสือในการเผยแพร่ขอ้ มูลข่าวสารไปสผู่ ู้คนทัวโลก   จนเด็กทีเกดิ ขึนในปจจุบันมักจะถูก เรยกวา่ เดก็ ยุคสกรนเอจ (Screen age)เนืองจากมีความเกียวข้องกบั การใช้คอมพวิ เตอร์ และเครองมอืสอื สารต่าง ๆ มาตังแต่วยั เดก็       ปจจุบันสือออนไลน์เรมมีจาํ นวนสถิตกิ ารรับสอื ออนไลนข์ องผู้บรโภคเพมิ ขึนมาใกล้เคียงกับสือหลัก อยา่ งโทรทัศนใ์ นปจจบุ นั ถึงแม้วา่ ระบบโทรทัศนใ์ นปจจุบนั ไดเ้ ปลยี นเปนระบบดิจทิ ัล แทนระบบอนาลอ็ ก ทา้ ให้จา้ นวนชอ่ งทมี ีให้รับชมเพมิ ขนึ หลายเทา่ ตัวแลว้ก็ตาม แตส่ ือออนไลน์ต่าง ๆ บน อนิ เทอร์เน็ตกย็ งั เข้าถงึ ได้ง่ายสะดวกและรวดเร็ว มีทวี ออนดมี านด์ (TV on Demand) ซงึสามารถ รับชมเมือไหร่ก็ได้ รับชมซําไดต้ ามความตอ้ งการ ซึงในประเทศไทยเอง ทงั YouTube, Line TV, Facebook Live และเวบ็ ไซต์ดูหนัง ละคร ซีรสอ์ อนไลน์ตา่ ง ๆ ลว้ นแย่งฐานคนดขู องโทรทศั น์ลงไป อยา่ งมาก