Important Announcement
PubHTML5 Scheduled Server Maintenance on (GMT) Sunday, June 26th, 2:00 am - 8:00 am.
PubHTML5 site will be inoperative during the times indicated!

Home Explore ทช21001

ทช21001

Published by จณิสตา เบญมาตย์, 2020-04-23 04:51:02

Description: ทช21001

Search

Read the Text Version

หนังสือเรียนรายวชิ าเศรษฐกจิ พอเพียง (ทช 21001) ระดับมัธยมศกึ ษาตอนตน​ สาระทกั ษะการดำ�เนินชีวติ หลกั สตู ร​การ​ศกึ ษานอกระบบระดับ​การ​ศึกษา​ข้นั ​พน้ื ฐาน พุทธศกั ราช 2551 สำ�นัก​งานส​ งเสสรำ�มิ น​กัการ​งา​ศกนกึรป​ะษทลานดัรว​กองรก​ศะรกึทะษบรวาบธง​แิก​ศลากึ ะรษก​​าาธริก​ศากึ รษา​ตามอธั ยาศยั ​

หนังสอื เรยี นส​ าระทักษะการด�ำ เนินชีวิต รายวิชา เศรษฐกิจพอเพยี ง (ทช 21001) ระดบั มธั ยมศกึ ษาตอนตน ISBN : 978-974-232-392-9 พมิ พครัง้ ​ที่ : 1 / 2553 จำ�นวนพ​ มิ พ : 3,000 เลม เอกสารท​ าง​วิชาการห​ มายเลข 63/2553

ค�ำ น�ำ ส�ำ นักงานส​ งเสริม​การศ​ กึ ษา​นอกร​ ะบบ​และ​การศ​ กึ ษา​ตาม​อัธยาศัย ไดด​ ำ�เนนิ การจ​ ดั ทำ�​หนงั สอื ​เรยี น​ ชุดใ​ หม​น​้ีข้นึ เพ่ือ​สำ�หรบั ​ใช​ในก​ ารเ​รยี น​การส​ อนต​ ามห​ ลักสตู รก​ ารศ​ กึ ษา​นอก​ระบบ ระดับ​การศ​ ึกษา​ขน้ั ​พนื้ ฐาน พทุ ธศกั ราช 2551 ที่​มวี​ ัตถ​ุประสงคใ​ น​การพ​ ัฒนา​ผเู รียนใ​ ห​ม คี​ ณุ ธรรม จรยิ ธรรม มสี​ ติปญ ญา​และศ​ กั ยภาพ​ใน​การ​ ประกอบอ​ าชีพ การศ​ ึกษาตอแ​ ละส​ ามารถ​ดำ�รงชีวติ อ​ ย​ูในค​ รอบครวั ชุมชน สงั คมไ​ ด​อยาง​มค​ี วามส​ ขุ โดยผ​ ูเรยี น​ สามารถ​น�ำ ห​ นงั สอื เ​รยี นไ​ ปใ​ ช​ใ นก​ ารเ​รยี นด​ ว ย​วธิ กี ารศ​ กึ ษา​คน ควา ​ดว ยต​ นเ​อง ปฏบิ ตั ​กิ จิ กรรม รวมทง้ั ​แบบฝก หดั เ​พอ่ื ​ ทดสอบค​ วาม​รคู วาม​เขา ใจ​ในส​ าระ​เนอ้ื หา โดย​เมื่อศ​ ึกษา​แลว ​ยงั ไ​ มเขา ใจ สามารถ​กลับ​ไปศ​ กึ ษา​ใหม​ไ ด ผูเรยี น​ อาจจะส​ ามารถเ​พิ่มพูนค​ วามรูห​ ลังจากศ​ ึกษา​หนังสือเ​รียน​นี้ โดยน​ ำ�ค​ วามรูไ​ ปแ​ ลกเปลี่ยน​กับเ​พื่อน​ในช​ ั้นเรียน ศึกษา​จาก​ภมู ิปญ ญา​ทอ งถ่นิ จากแ​ หลง เ​รยี นร​ูและจ​ ากส​ ื่ออ​ ่ืนๆ ในก​ ารด​ �ำ เนินการจ​ ดั ท�ำ ห​ นงั สือเ​รียน​ตามห​ ลกั สูตร​การ​ศกึ ษา​นอก​ระบบ ระดับ​การศ​ กึ ษา​ขั้น​พื้นฐาน พทุ ธศกั ราช 2551 ไดร ับค​ วาม​รวมมอื ​ทด​่ี ​ีจากผ​ ูทรงค​ุวุฒิ​และ​ผเู​กี่ยวขอ งห​ ลาย​ทานซ​ ึ่งช​ ว ยกันค​ นควา ​และ​เรียบเรยี ง​ เนื้อหา​สา​ระจ​ ากส​ ื่อต​ าง ๆ เพื่อให​ได​สื่อ​ที่​สอดคลองกับห​ ลักสูตรแ​ ละ​เปน​ประโยชน​ตอ​ผูเรียนท​ ี่อยูน​ อก​ระบบ​ อยางแ​ ทจริง สำ�นักงาน​สงเสริม​การ​ศึกษา​นอก​ระบบ​และ​การ​ศึกษา​ตาม​อัธยาศัย ขอ​ขอบคุณค​ ณะ​ที่ปรึกษา​ คณะ​ผ​ูเ รยี บเรียง ตลอดจนค​ ณะผ​ ูจ ัดท�ำ ​ทกุ ทานท​ ไ​่ี ด​ให​ความ​รวมมือด​ ว ยดี ไว ณ โอกาสน้ี สำ�นกั งานส​ ง เสรมิ ​การศ​ กึ ษา​นอกร​ ะบบแ​ ละ​การ​ศึกษา​ตาม​อธั ยาศัย หวงั ​วา​หนังสือ​เรยี น​ชุด​นีจ้​ ะ​เปน​ ประโยชน​ใน​การจ​ ดั การเ​รียน​การส​ อนต​ ามสมควร หาก​ม​ขี อ เ​สนอแนะป​ ระการใด ส�ำ นกั งานส​ ง เสริมก​ าร​ศึกษา​ นอกร​ ะบบ​และก​ ารศ​ กึ ษา​ตาม​อธั ยาศยั ขอน​ อ มร​ บั ​ไวด​ ว ย​ความข​ อบคณุ ​ยง่ิ (นาย​อภ​ิชาติ จรี​ ะว​ ุฒิ) เลขาธิการ​ กศน.



สารบัญ คำ�นำ� สารบัญ คำ�แนะนำ�ก​ ารใ​ ช​หนงั สือเรยี น โครง​สรางรายวิชา​​ บทท​ ่ี 1 ความ​พอเพียง 1 6 บท​ท่ี 2 การ​ประกอบอ​ าชพี อ​ ยาง​พอเพียง 10 18 บท​ที่ 3 การ​วางแ​ ผนประกอบอ​ าชีพ​แบบพ​ อเพียง 34 36 บทท​ ี่ 4 เครอื ขา ย​ด�ำ เนนิ ช​ ีวติ ​แบบพ​ อเพียง ภาคผ​ นวก คณะ​ผูจ ดั ท�ำ

ค�ำ แ​ นะนำ�​ใน​การใ​ช​หนังสอื เรยี น หนังสอื เ​รียนส​ าระ​ทักษะก​ ารด​ �ำ เนินช​ ีวติ รายวชิ า​เศรษฐกจิ ​พอเพียง ทช 21001 ระดบั ​มธั ยมศกึ ษา​ตอนตน เปน ​หนังสอื เ​รยี น​ทจ่ี​ ัดท​ ำ�ขึน้ ส�ำ หรับ​ผเู รยี น​ทีเ​่ ปนน​ ักศึกษา​นอกร​ ะบบ ในก​ าร​ศกึ ษา​หนงั สือเ​รียน​สาระทักษะก​ ารด​ ำ�เนนิ ​ชีวติ ผเู รยี นค​ วร​ปฏบิ ตั ดิ​ งั น้ี 1. ศึกษา​โครงสรา งร​ ายวิ​ขา​ให​เ ขา ​ใน​ในห​ วั ขอ ​และ​สาระท​ ักษะ​การด​ �ำ เนิน​ชีวติ รายวิชา​เศรษฐกจิ ​พอเพยี ง ผล​การ​เรียนร​ูทค่ี าดหวงั และข​ อบขา ย​เนือ้ หา​ของร​ ายวชิ า​น้ัน ๆ โดย​ละเอียด 2. ศกึ ษา​รายละเอียดเ​นื้อหา​ของแ​ ตล ะ​บท​อยา ง​ละเอียด และ​ทำ�ก​ จิ กรรมต​ ามท​ี่กำ�หนด แลว ต​ รวจสอบ​กับ​ แนวต​ อบก​ จิ กรรม​ตามท​ี่ก�ำ หนด ถา​ผูเรียน​ตอบผ​ ดิ ​ควรก​ ลับไ​ ป​ศกึ ษา​และท​ ำ�ความ​เขาใจ​ใน​เนอ้ื หา​น้นั ​ใหมใ​ ห​เขาใจ กอนท​ ีจ่ ะ​ศึกษา​เร่ืองต​ อ ๆ ไป 3. ปฏบิ ตั กิ​ จิ กรรมท​ า ยเ​ร่ืองข​ องแ​ ตละ​เรื่อง เพอ่ื เ​ปน การ​สรุป​ความรู ความ​เขา ใจข​ องเ​น้ือหา​ในเ​รื่อง​น้นั ๆ อกี ครั้ง และ​การป​ ฏิบตั ก​ิ ิจกรรมข​ อง​แตล ะ​เน้อื หา แตละ​เรือ่ ง ผูเรียน​สามารถน​ �ำ ไปต​ รวจสอบ​กบั ​ครแ​ู ละ​เพ่อื น ๆ ท​่ี รวมเ​รียน​ใน​รายวชิ า​และ​ระดบั เ​ดยี วกนั ​ได 4. หนังสือเ​รยี นเ​ลม​นมี้​ ี 5 บท บทท​ ่ี 1 ความพ​ อเพยี ง บท​ท่ี 2 การ​ประกอบอ​ าชพี อ​ ยา ง​พอเพียง บทท​ ่ี 3 การวางแ​ ผนป​ ระกอบอ​ าชีพ​แบบ​พอเพียง บทท​ ี่ 4 เครือขายด​ ำ�เนินช​ ีวติ ​แบบ​พอเพียง

โครงสรา ง รายวิชาเ​ศรษฐกจิ พอเพยี ง ระดบั มธั ยมศึกษา​ตอนต​ น (ทช 21001) สาระส�ำ คญั เศรษฐกจิ พ​ อเพยี ง เปน​ปรัชญา​ทีพ่​ ระบาท​สมเดจ็ พ​ ระเจาอยูหวั ทรงพ​ ระ​ราช​ด�ำ รัส​ช​้แี นะแนวทาง​ การด​ ำ�รงอยูแ​ ละ​การป​ ฏิบัติตนข​ องป​ ระชาชน​ในท​ ุกร​ ะดับใ​ ห​ดำ�เนินช​ ีวิตไ​ ป​ในทาง​สายกลาง โดยเฉพาะ​ การพ​ ัฒนาเ​ศรษฐกิจเ​พอื่ ให​กาวท​ ันต​ อโ​ ลกย​ ุค​โลกาภวิ ัตน ความพ​ อเพยี ง หมายถึง ความพ​ อประมาณ ความ​ ม​เี หตผุ ล รวมถงึ ​ความ​จ�ำ เปนท​ ่จี ะต​ อ ง​มีร​ ะบบ​ภมู ค​ิ ุม กนั ใ​ น​ตัวท​ ด่ี​ ​ีพอสมควร​ตอ​ผล​กระทบ​ใด ๆ อนั ​เกิด​ จาก​การ​เปลี่ยนแปลง​ท้งั ​ภายนอก​และภ​ ายใน ท้ังนจี​้ ะต​ อง​อาศัยค​ วามร​ อบรู ความร​ อบคอบ​และค​ วาม​ ระมัดระวังอ​ ยางยิ่งใ​ นก​ ารนำ�​วิชาการ​ตาง ๆ มาใ​ ชใ​ นก​ ารว​ างแผนแ​ ละด​ ำ�เนินการท​ ุก​ขั้นตอน และข​ ณะ​ เดยี วกันจ​ ะต​ อ ง​เสริมสรา ง​พ้นื ฐานจ​ ติ ใจข​ อง​คนใน​ชาตใ​ิ ห​มส​ี ำ�นกึ ใ​ น​คุณธรรม ความ​ซื่อสัตยส​ ุจรติ แ​ ละ​ให​ มีค​ วามร​ อบรูท​ ​ีเ่ หมาะสมด​ �ำ เนินช​ วี ิต​ดวย​ความอ​ ดทน ความเ​พียร มี​สติปญ ญา​และค​ วาม​รอบคอบ เพอื่ ให​ สมดลุ ​และ​พรอ มต​ อ ​การ​รองรบั ​การ​เปลย่ี นแปลง​อยา งร​ วดเรว็ ​และ​กวา งขวาง ทง้ั ​ดา นว​ ตั ถุ สงั คม สง่ิ แวดลอ ม​ และ​วัฒนธรรมจ​ ากโ​ ลกภ​ ายนอกไ​ ด​เปนอ​ ยาง​ดี ผล​การเ​รียนรูท​ คี่ าดหวงั 1. อธิบาย​แนวคิด หลกั การ ความห​ มาย ความส​ ำ�คัญข​ อง​ปรชั ญา​เศรษฐกิจพ​ อเพยี งไ​ ด 2. บอก​แนว​ทางใน​การนำ�ป​ รัชญาเ​ศรษฐกิจ​พอเพียง​ไปป​ ระยกุ ต​ใชใ​ น​การด​ ำ�เนิน​ชีวติ 3. เหน็ ​คณุ คา​และป​ ฏิบัติ​ตามหลัก​เศรษฐกิจพ​ อเพยี ง 4. แนะน�ำ สงเสรมิ ​ให​สมาชิก​ใน​ครอบครัว​เหน็ ​คณุ คา แ​ ละ​น�ำ ไป​ปฏบิ ัต​ใิ นก​ าร​ด�ำ เนินช​ ีวิต ขอบขายเ​น้อื หา บท​ท่ ี 1 ความพ​ อเพียง บท​ท่ี 2 การ​ประกอบอ​ าชีพ​อยางพ​ อเพียง บท​ท ี่ 3 การ​วาง​แผนป​ ระกอบ​อาชีพ​แบบ​พอเพยี ง บท​ที่ 4 เครือขา ยด​ ำ�เนนิ ช​ วี ติ แ​ บบพ​ อเพียง



บ​ทที่ 1 ความพอเพียง สาระส�ำ คญั ผูเรียนส​ ามารถ​เรยี นร​ ู ถงึ ความเปนมา แนว​คิด และ​หลกั ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเ​พ​ยี ง ท่ี​พระ​บาท​ สมเดจ็ พระเจาอยหู วั ท​ รง​พระดำ�รัสชแี้ นะแ​ นวทาง การ​ดำ�รง​อย​แู ละ​การ​ปฏบิ ตั ​ติ นข​ อง​ประชาชนใ​ น​ทกุ ระดบั ​ให​ ดำ�เนิน​ชวี ิตไ​ ป​ใน​ทางสายก​ ลาง ผลการเรยี นท่​ีคาดหวัง 1. ผูเรียน​เรยี นรูค วามเ​ปนมา แนวค​ ิด​และ​หลักปรัชญา​ข​ องเศรษฐกิจ​พอเพยี ง 2. ผเู รยี น​แสวง​หาความ​รจู ากแ​ นว​ทางเศรษฐกจิ พ​ อเพยี ง ขอบขายเน้ือหา เร่อื งท​ ่ี 1 ความ​พอเพยี ง ตาม​แนวค​ ิดข​ องป​ รัชญา​เศรษฐกจิ ​พอเพียง

เร่ือง​ท่ี 1 ความ​พอเพยี ง​ตามแ​ นวค​ ดิ ​ของ​ปรัชญา​เศรษฐกิจ​พอเพียง ความเ​ปนมาข​ อง”​เศรษฐกิจพ​ อเพียง”​ ​​ ​ เ​ศรษฐกิจ​พอเพียง ​เปน​ปรัชญา​ที่​ชี้​แนวทางก​ ารด​ ำ�รงอ​ ยูแ​ ละ​ ปฏบิ ัติตน ​ทพ​่ี ระบาทส​ มเด็จพระปร​มินทรม​ หา​ภมู พ​ิ ล​อดุลย​เดช​มพี​ ระ​ราช​ดำ�รัส​แกพ​ สกนกิ รช​ าวไทยม​ า​ต้ัง​แตป​  ​ พ.ศ​ .​ 2​ ​51​ 7​ ​ แ​ ละพ​ ูดถ​ งึ ​อยาง​ชดั เจน​ใน​วนั ​ที ่ ​4​ ธ​ นั วาคม ​พ.​ศ.​ 2​ 5​ ​4​0​ (​ภ​ ายหลังว​ กิ ฤตเิ​ศรษฐกิจ ​พ.​ศ.​ 2​ ​5​40​ ​)​ เ​พอื่ ​เปน​ แนวทางก​ าร​แกไ ข​เศรษฐกจิ ข​ อง​ประเทศไ​ ทย ใ​ หด​ �ำ รง​อยู​ไดอ​ ยา ง​ม่นั คงแ​ ละ​ยัง่ ยนื ใ​ นก​ ระ​แสโ​ ลกาภิวตั นแ​ ละ​ความ​ เปล่ียน​แปลง​ตาง ​ๆใ​ นทาง​การเมอื งข​ อง​ไทย​แลว ​เศรษฐกิจ​พอเพยี ง​มบี​ ทบาท​ส�ำ คญั ใ​ นก​ ารส​ ถาปนา​อ�ำ นาจ​นำ�​ดาน​ อดุ มการณ  ​โดยเฉพาะอ​ ดุ มการณก​ ษัตรยิ น​ ิยมใ​ นส​ ังคมไ​ ทย ​ในฐ​ านะ ​“ก​ ษตั รยิ ​นัก​พัฒนา”​ ซ​ ึ่งส​ งผลตอ ก​ าร​เติบโต​ ของ​อุดมการณเ​ศรษฐกิจ​พอเพียง ​สิ่งเ​หลานี้​ถูกต​ อกย้ำ�​และผ​ ลิต​ซ้ำ�โ​ ดย​สถาบัน​ทางส​ ังคมต​ าง ​ๆ​ เ​ชน ​สถาบัน​ การ​ศึกษา ​หนว ยงาน​ราชการ ​สือ่ มวลชน ​สงผลใ​ ห​เศรษฐกิจพ​ อเพียง​มีบ​ ทบาท​ตอ ​การก​ ำ�หนด​อดุ มการณก​ าร​ พฒั นา​ของป​ ระเทศ ​และ​การพ​ ยายามต​ ีความ​เพอ่ื ​สรา งค​ วามช​ อบธรรม​ในก​ าร​พัฒนา​โดย​ปญ ญาชน ​ซงึ่ เ​ชอื่ มโยง​ แนวคิดเ​ศรษฐกิจ​พอเพียง​เขากับอ​ ุดมการณ​วัฒนธรรม​ชุมชน ​ที่ถ​ ูก​เสนอ​มา​กอนหนา​โดย​องคกร​พัฒนา​เอกชน​ จำ�นวน​หน่ึงต​ งั้ ​แตพ​ ทุ ธ​ทศวรรษ ​2​52​ 0​ ​ ​ ​ ​ ก​ ไ็ ดช​ ว ย​ใหอ​ ุดมการณ​เศรษฐกจิ ​พอเพียง​ขยาย​ครอบคลุม​สว น​ตาง ​ๆ​ ข​ อง​ สงั คม สำ�นักงาน​คณะกรรมการ​พัฒนาการ​เศรษฐกิจ​และ​สังคม​แหงชาติ​ได​เชิญ​ผู​ทรงคุณวุฒิ​ในทาง​เศรษฐกิจ​ และ​สาขา​อืน่ ​ๆ​ ​มา​รวม​กนั ป​ ระมวลแ​ ละ​กลัน่ กรองพ​ ระ​ราช​ด�ำ รสั เ​ร่อื ง​เศรษฐกิจพ​ อเพียง​เพ่ือ​บรรจใุ​ นแ​ ผน​พฒั นา​ เศรษฐกจิ ​และ​สังคม​แหง ชาติ ​ฉบบั ​ที ่ ​9​ (​พ​ .​ศ.​ 2​ 5​ ​45​ ​-2​ ​5​4​9​)​ แ​ ละ​ได​จัด​ท�ำ เปน ​บทความ​เร่อื ง ​“ป​ รัชญา​ของ​เศรษฐกิจ​ พอเพยี ง”​ ​และ​ได​น�ำ ค​ วาม​กราบบ​ ังคล​ทลู ​พระ​กรณุ า​ขอ​พระราชทานพ​ ระ​บรม​ราช​วนิ ิจฉยั ​เม่ือว​ นั ​ท่ ี ​2​2​ ​ตลุ าคม พ.ศ​ .​ 2​ ​5​4​2​ โ​ ดยท​ รง​พระก​ รณุ า​ปรับปรงุ ​แกไขพ​ ระราชทานแ​ ละ​ทรง​พระ​กรณุ า​โปรด​เกลา ฯ ​พระราชทานพ​ ระบรม ราชานุญาตใ​ ห​น�ำ บ​ ทความ​ทที่​ รง​แกไขแ​ ลวไป​เผยแ​ พร ​เพ่ือ​เปน แ​ นวทางป​ ฏิบตั ขิ​ อง​ส�ำ นักงานฯ ​และ​ทุกฝา ย​ท่ี​ เกี่ยวขอ ง ต​ ลอดจนป​ ระชาชน​โดยท​ วั่ ไป ​เมอ่ื ​วันท​ ่ ี ​2​1​ พ​ ฤศจกิ ายน ​พ.​ศ.​ 2​ ​5​4​2​ ​ ปรชั ญา​เศรษฐกจิ ​พอ​เพยี งน​ไ้ี ดร บั ก​ ารเ​ชดิ ชส​ู งู สดุ ​จากอ​ งคก ารส​ หประชาชาต ิ ว​ า ​เปน ป​ รชั ญา​ท​ม่ี ป​ี ระโยชน​ ตอ​ประเทศไ​ ทยแ​ ละ​นานาประเทศ ​และ​สนับสนุนใ​ ห​ประเทศ​สมาชิกย​ ึด​เปนแ​ นวทาง​สูก​ ารพ​ ัฒนา​แบบย​ ั่งยืน มีน​ ัก​วชิ าการ ​นกั เ​ศรษฐศาสตร ​หลายค​ นเ​หน็ ดว ย ​และ​เชิดชู ​แนวทาง​เศรษฐกิจ​พอเพียง ​ความ​นา ​เช่ือถอื ข​ อง​ รายงานศ​ กึ ษา​และท​ าที​ของ​สหประชาชาติ ​แนวคิด แ​ ละห​ ลกั ป​ รัชญา​เศรษฐกิจ​พอเพยี ง พระบาท​สมเด็จ​พระเจา​อยูห​ ัวภ​ ูมิพ​ ลอ​ ดุลย​เดช ไดพ​ ัฒนา​หลัก​ปรัชญา​เศรษฐกิจพ​ อเพียงเ​พื่อ​ที่จ​ ะ​ให​ พสกนกิ ร​ชาวไทยไ​ ด​เ ขา ​ถงึ ท​ างส​ ายกลาง​ของช​ วี ติ แ​ ละเ​พอ่ื ค​ งไวซ​ ง่ึ ​ทฤษฏข​ี อง​การพ​ ฒั นา​ท​ย่ี ง่ั ยนื ​ทฤษฎน​ี ​เ้ี ปน ​พน้ื ฐาน​ ของ​การด​ ำ�รงชีวติ ​ซง่ึ ​อยรู​ ะหวา ง ​สงั คม​ระดับท​ อ งถ่นิ แ​ ละ​ตลาดร​ ะดับ​สากล ​จดุ เดน​ของ​แนว​ปรชั ญา​นีค​้ ือ ​แนวทาง​ ทสี่​ มดุล โ​ ดย​ชาต​ิสามารถ​ทันสมยั ​และ​กาวส​ คู​ วามเ​ปน ​สากลไ​ ด ​โดย​ปราศจาก​การ​ตอ ตาน​กระแ​ สโ​ ลกา​ภวิ ฒั น 10 หนงั สอื เรียน​สาระทกั ษะการด�ำ เนนิ ชวี ติ รายวชิ าเศรษฐกิจพอเพยี ง ระดับมธั ยมศึกษาต​ อนต​ น (ทช 21001)​

ห​ ลกั ​ปรัชญา​เศรษฐกจิ พ​ อเพยี งม​ ​ีความส​ ำ�คญั ใ​ น​ชว งป​  ​พ.​ศ.​ ​2​54​ ​0​ ​เมือ่ ​ปท​ ปี่​ ระเทศ​ไทยต​ องการ​รักษา​ ความ​มั่นคง​และ​เสถียรภาพ​เพ่ือ​ท่ี​จะ​ยืนหยัด​ใน​การ​พึ่งตนเอง​และ​พัฒนา​นโยบาย​ท่ี​สำ�คัญ​เพื่อ​การ​ฟนฟู​เศรษฐกิจ​ ของป​ ระเทศ ​โดยก​ ารส​ รา ง​แนวคิดเ​ศรษฐกิจท​ ​่ีพ่ึงตนเองไ​ ด ​ซึง่ ค​ น​ไทยจ​ ะ​สามารถ​เลี้ยงชพี ​โดย​อยบู​ นพ​ นื้ ฐาน​ของ​ ความ​พอเพียง ​ พระบาท​สมเด็จ​พระเจา​อยู​หัวม​ ีพ​ ระร​ าชด​ ำ�ริว​ า ​มัน​ไมไดม​ ีค​ วามจ​ ำ�เปนท​ ี่​เรา​จะก​ ลายเ​ปนป​ ระเทศ​ อุตสาหกรรม​ใหม  ​(​N​IC​ ​)​ พ​ ระองค​ไดท​ รงอ​ ธบิ าย​วา ​ความพ​ อเพียง​และก​ ารพ​ งึ่ ตนเอง ​คอื ​ทาง​สายกลางท​ ี่จ​ ะ​ปอง​ กนั ก​ าร​เปลีย่ นแ​ ปลง​ความ​ไมมั่นคงข​ อง​ประเทศ​ได ​เศรษฐกิจ​พอเพียง​เชอื่ ว​ า​จะส​ ามารถ​ปรับเ​ปล่ียน​โครงสรา ง​ทางส​ ังคมข​ องช​ มช​ นุ ใ​ หด​ ขี ้นึ ​โดย​มป​ี จจัย ​2​ อ​ ยา ง​คอื 1​ .​ ​ ก​ ารผ​ ลิต​จะต​ อง​มคี​ วาม​สมั พนั ธ​กันร​ ะหวา ง ​ปรมิ าณผ​ ล​ผลิต​และก​ าร​บรโิ ภค ​ 2​ ​. ​ ​ชมุ ชน​จะต​ อง​มค​ี วาม​สามารถใ​ นก​ าร​จัดการ​ทรัพยากรข​ องต​ นเ​อง ​ ​ผล​ท่ี​เกิดข้นึ ​คือ 1​ .​ ​ ​เศรษฐกิจพ​ อเพียง​สามารถ​ทีจ​่ ะค​ งไวซ​ ง่ึ ข​ นาด​ของ​ประชากรท​ ่ี​ได​สดั สว น ​ ​2​.​ ​ใช​เทคโนโลย​ไี ด​อยาง​เหมาะสม ​ ​3​. ​ ​รักษา​สมดุล​ของ​ระบบนิเวศ แ​ ละ​ปราศจากก​ ารแ​ ทรก​แซง​จากป​ จ จัยภ​ ายนอก ​ ​ปจจบุ ันแ​ นว​ปรัชญา​เศรษฐกจิ พ​ อเพยี ง​ไดม​ กี​ าร​น�ำ ไปใ​ ชเ​ปนน​ โยบายข​ อง​รัฐบาล ​และ​ปรากฏ​ใน​รฐั ธรรมนูญ​แหง ​ ราชอาณาจกั รไ​ ทย ​พุทธศกั ราช 2​ ​55​ ​0​ ​หลกั ​ปรัชญาเ​ศรษฐกิจพ​ อเพยี ง ​“.​​.​.​การพ​ ฒั นา​ประเทศจ​ �ำ เปน ต​ อ ง​ท�ำ ตาม​ล�ำ ดบั ขัน้ ​ตองส​ รา งพ​ ื้นฐาน ​คือ ​ความ​พอมพี อกนิ ​พอใ​ ช​ของ​ ประชาชน​สว นใ​ หญเ​ปน​เบื้องตน ​กอ น ​โดยใ​ ช​วธิ กี าร​และ​ใชอ​ ุปกรณ​ทปี่​ ระหยดั ​แต​ถกู ตองต​ ามหลักว​ ชิ า ​เมอื่ ​ได​ พน้ื ฐานม​ ่ันคงพ​ รอมพ​ อควรแ​ ละ​ปฏบิ ัต​ไิ ดแ​ ลว ​จึงค​ อยส​ รา ง​คอยเ​สริมค​ วาม​เจริญ​และ​ฐานะเ​ศรษฐกิจข​ ้ัน​ทส่​ี งู ข้ึน​ โดยล​ �ำ ดบั ตอ ไป ​หากม​ ุงแ​ ตจ​ ะ​ทมุ เท​สรา ง​ความเ​จริญ ​ยก​เศรษฐกจิ ข​ น้ึ ​ให​ร วดเร็ว​แตป​ ระการ​เดยี ว ​โดย​ไมใ​ ห​แผน​ ปฏบิ ตั กิ​ ารส​ มั พนั ธก บั ส​ ภาวะ​ของ​ประเทศแ​ ละ​ของป​ ระชาชนโ​ ดย​สอดคลอ ง​ดวย ​ก​็จะเ​กดิ ​ความไ​ มส​ มดุลใ​ นเ​รอ่ื ง​ ตาง ​ๆ​ ข​ ้นึ ซ​ ่ึง​อาจ​กลายเ​ปน ความ​ยงุ ยาก​ลม เหลว​ได​ในท​ ่สี ดุ ..​.​”​ ​ ​ พระ​บรมร​ าโชวาท ​ใน​พิธพี​ ระราชทานป​ รญิ ญาบตั ร​ของ ​มหาวทิ ยาลัยเ​กษตรศาสตร  ​ณ ​หอประชมุ ​ มหาวิทยาลัยเ​กษตรศาสตร  ว​ ันพฤหสั บดี​ท ่ี ​18​ ​ ก​ รกฎาคม พ​ .ศ​ .​ 2​ ​51​ 7​ ​ ​ “.​.​.​ค​ นอ​ น่ื ​จะว​ า ​อยา งไรก​ ช็ า ง​เขา​จะ​วา ​เมอื งไทยล​ า สมยั ​วา ​เมอื งไทย​เชย ​วา ​เมอื งไทย​ไมม ส​ี ง่ิ ใ​ หม​แ ต​เ รา​ อย ู ​อยา ง​พอมพี อกนิ ​และข​ อ​ใหท​ กุ คนม​ ​คี วาม​ปรารถนา​ท​จ่ี ะ​ใหเ​ มอื งไทยพ​ อ​อย​พู อก​ นิ ​ม​คี วาม​สงบ ​ชว ย​กนั ​รกั ษา​ สว นรว ม ใ​ หอ​ ย​ทู ​พ่ี อสมควร ข​ อ​ย�ำ้ พ​ อควร พ​ อ​อยพ​ู อก​ นิ ม​ ค​ี วาม​สงบ​ไมใ​ ห​ค นอ​ น่ื ม​ า​แยง ​คณุ สมบตั น​ิ ​ไ้ี ป​จากเ​รา​ได. .​​.​”​ ​พระ​ราชก​ ระแ​ สร​ ับสงั่ ​ในเ​รอื่ ง​เศรษฐกจิ ​พอเพียง​แกผ​ ู​เขาเฝา ​ถวายพระพร​ชัยม​ งคล ​เน่อื งใ​ นว​ นั เ​ฉลมิ ​พระ​ ชนมพรรษา ​“​ ​การจ​ ะ​เปน​เสอื ​นนั้ ม​ นั ​ไม​ส�ำ คญั ​สำ�คัญ​อย​ูทเ​่ี รา​พอ​อยพู​ อ​กนิ ​และ​ม​ีเศรษฐกจิ ​การเ​ปน​อย​ูแ บบ​พอมพี อ กนิ ​แบบพ​ อมพี อกิน ​หมายความวา ​อุมชต​ู ัวเอง​ได ใ​ ห​มีพ​ อเพยี ง​กับต​ วั เอง”​ หนังสอื เรยี นส​ าระทักษะการด�ำ เนนิ ชีวติ รายวชิ าเศรษฐกจิ พอเพยี ง ระดับมัธยมศกึ ษาต​ อนตน (ทช 21001)​ 11

​ พระ​ราช​ด�ำ รสั ​“เ​ศรษฐกจิ ​แบบพ​ อเพยี ง”​ พ​ ระบาทส​ มเดจ็ พระปรม​ นิ ทรม​ หา​ภมู พ​ิ ลอ​ ดลุ ยเ​ดช ​พระราชทาน​ เมอ่ื ว​ ัน​ท ่ี 4​ ​ ธ​ ันวาคม ​พ.​ศ.​ 2​ ​54​ ​0​ ​ จาก​พระร​ าช​ดำ�รสั ด​ ังกลาว​ขา งตน ​ ​จะเ​หน็ ​ได​ว า ​เศรษฐกจิ ​พอเพยี ง ​เปนป​ รชั ญา​ท​่ียึดหลกั ​ทาง​สายกลาง ​ ท​ชี่ ้​ีแนวทางก​ าร​ด�ำ รงอ​ ยูแ​ ละป​ ฏิบตั ​ิของป​ ระชาชน​ใน​ทกุ ร​ ะดบั ​ต้งั แ​ ต​ระดับ​ครอบครวั ​ไปจ​ น​ถงึ ร​ ะดับ​รัฐ ​ทงั้ ​ใน​ การ​พฒั นา​และบ​ รหิ ารป​ ระเทศ ​ให​ด�ำ เนนิ ไ​ ป​ในทางส​ ายกลาง ​มค​ี วาม​พอเพียง ​และม​ ​คี วาม​พรอม​ทจ​ี่ ะ​จดั การ​ตอผ​ ล​ กระทบ​จากก​ ารเ​ปล่ยี นแ​ ปลง​ทง้ั ​ภายนอกแ​ ละภาย​ใน ซ​ ึง่ ​จะต​ อ งอ​ าศัย​ความร​ อบรู ร​ อบคอบ แ​ ละร​ ะมดั ระวัง ใ​ น​การ​ วางแ​ ผน​และด​ �ำ เนนิ การท​ ุก​ข้ันตอน ​เศรษฐกิจพ​ อเพยี ง​ไมใ​ ช​เพยี ง​การ​ประหยดั ​แตเ​ ปน การ​ดำ�เนิน​ชวี ติ อ​ ยา ง​สมดุล​ และ​ยง่ั ยืน ​เพอื่ ใ​ ห​ส ามารถ​อย​ูได​แมใ​ นโ​ ลกโ​ ลกาภวิ ตั น​ท่ม​ี กี​ าร​แขงขนั ส​ ูง ​ ปรชั ญา​ของ​เศรษฐกิจพ​ อเพยี ง​ท​่ีทรงป​ รับปรุง​พระราชทานเ​ปน​ทีม่ า​ของ​นิยาม ​“3​ ​ ห​ ว ง 2​ ​ ​เง่อื นไข”​ ทีค่ ณะ​อนกุ รรมการ​ขับเ​คล่ือน​เศรษฐกจิ พ​ อเพยี ง ​ส�ำ นกั งานค​ ณะกรรมการ​พฒั นาการ​เศรษฐกิจแ​ ละส​ ังคมแ​ หงชาต ิ​ น�ำ มา​ใชใ​ น​การร​ ณรงคเ​ผย​แพร  ​ปรชั ญา​ของ​เศรษฐกจิ พ​ อเพียง ​ผา นช​ องทางต​ าง ​ๆ​ อ​ ยู​ใน​ปจ จุบนั ​ซึ่งป​ ระกอบดวย​ ความ “​ พ​ อประมาณ ม​ ​เี หตุผล ​มภ​ี ูมิค​ ุมก​ นั ”​ บ​ น​เง่อื นไข ​“​ความรู แ​ ละ ​คุณธรรม”​ ทางสายกลาง พอประมาณ มเี หตุผล มีภูมคิ ุมกัน เงื่อนไขค​ วามรู เง่อื นไข คณุ ธรรม (รอบรู รอบคอบ ระมัดระวัง) (ซ่อื สัตย สจุ รติ ขยัน อดทน แบง ​เปน ) ชวี ิต เศรษฐกจิ สังคม สมดุล มนั่ คง ยัง่ ยนื จาก​ภาพ​ดา นบน 3 หว ง ประกอบดวย ความพ​ อประมาณ หมายถึง ความพ​ อดี ทไ่​ี ม​นอยเกนิ ไป และไ​ มม ากเ​กินไป​โดย​ไมเ​ บยี ดเบยี น​ตน​เอง​ และ​ผูอ ่นื ความ​มเี​หตุผล หมายถึง การต​ ดั สินใจเ​กย่ี วกบั ร​ ะดบั ​ของ​ความ​พอ​เพียงนัน้ จะ​ตอ งเ​ปนไป​อยา ง​มี​ เหตผุ ล โดยพ​ ิจารณา​จากเ​หตุ​ปจจยั ท​ ่เี​ก่ียวขอ ง ตลอดจน​คำ�นึงถึงผ​ ล​ทค​่ี าดวา​จะเ​กิดข้นึ จา​การ​กระท�ำ ​นัน้ ๆ​ อยา ง​ รอบคอบ 12 หนงั สือเรยี นส​ าระทักษะการดำ�เนินชีวติ รายวิชาเศรษฐกจิ พอเพียง ระดับมธั ยมศึกษาต​ อนต​ น (ทช 21001)​

ม​ีระบบภ​ ูมิ​คุม ก​ นั ที่​ดี​ในต​ ัวเอง หมายถงึ การเ​ตรยี มตัว​ให​พรอม​รับ​ผล​กระทบแ​ ละก​ ารเ​ปลี่ยนแปลงด​ า น​ ตางๆ ท​ จ่ี ะ​เกิดข้นึ โ​ ดยค​ �ำ นงึ ถงึ ​ความ​เปน ไปไดข​ อง​สถานการณ​ตา งๆท​ ่ค​ี าดวา ​จะ​เกิดขึ้นใ​ น​อนาคต​ท้งั ​ใกลแ​ ละไ​ กล 2 เงอื่ นไข ประกอบดว ย เงือ่ นไข​ความร ู ประกอบดว ย ความ​รอบรู​เกี่ยวกบั ​วชิ าการต​ างๆท​ เ​ี่ กยี่ วของ​อยา ง​รอบดา น ความ​ รอบคอบ ทีจ่ ะน​ �ำ ​ความรู​เหลา นน้ั ม​ า​พจิ ารณา​ให​เ ชือ่ มโยง​กัน เพอื่ ​ประกอบการ​วางแผน​และค​ วาม​ระมัดระวงั ​ใน​ ข้นึ ป​ ฏบิ ัติ เงอื่ นไข​คุณธรรม​ท่ีจะต​ อ ง​เสรมิ สรา งป​ ระกอบดวย​มค​ี วามตะห​ นกั ใ​ น​คณุ ธรรม ม​คี วามซ​ อ่ื สตั ยส​ จุ ริต มี​ความอ​ ดทน ม​ีความเ​พียร ใช​สตปิ ญญา​ใน​การ​ด�ำ เนิน​ชีวติ ​ไมโ​ ลภ และ​ไมต​ ระหน่ี อภิชัย พนั ธ​ เสน ผู​อำ�นวยการส​ ถาบัน​การ​จดั การเ​พอื่ ​ชนบทแ​ ละ​สังคม ไดจ​ ดั ​แนวคิด​เศรษฐกจิ ​พอเ​พียง วา​เปน “ขอ เสนอ​ใน​การด​ ำ�เนนิ ก​ ิจกรรมท​ าง​เศรษฐกิจ​ตามแ​ นวทาง​ของ​พทุ ธธรรม​อยา ง​แทจ รงิ ” ทัง้ นเี้​นือ่ งจาก​ใน​ พระ​ราชด​ ำ�รสั ห​ นง่ึ ไดใ​ หค​ ำ�​อธบิ ายถ​ ึง เศรษฐกิจพ​ อเพียง วา “คอื ค​ วาม​พอประมาณ ซือ่ ตรง ไม​โลภมาก และ​ตอ ง​ ไมเ​ บียดเบียนผ​ ูอ่ืน” ระบบ​เศรษฐกจิ พ​ อเพียง มงุ เนนใ​ หบ​ คุ คล​สามารถป​ ระกอบ​อาชีพ​ได​อ ยางย​ ่ังยืน และใ​ ชจ​ ายเงนิ ใ​ ห​ได​ มา​อยา งพ​ อเพียง​และป​ ระหยัด ตามกำ�ลังข​ อง​เงนิ ข​ องบ​ ุคคล​นนั้ โดย​ปราศจากก​ าร​กห​ู นี​ย้ ืม​สิน และ​ถา​มี​เงิน​เหลอื ก็​แบง​เก็บอ​ อมไว​บางสว น ชว ยเหลอื ผ​ อู ืน่ ​บางสว น และ​อาจจะใ​ ชจายม​ า​เพือ่ ​ปจ จัยเ​สรมิ อ​ กี บ​ างสวน (ปจจยั ​เสรมิ ​ ในทนี่ ้เี​ชน ทองเทีย่ ว ความบ​ นั เทงิ เปนตน) สาเหตุ​ท่​แี นวทางก​ ารด​ ำ�รงชวี ติ อ​ ยา ง​พอเพยี ง ไดถ​ ูกก​ ลาว​ถึง​อยาง​ กวา งขวางใ​ นข​ ณะน้ี เพราะ​สภาพก​ ารด​ ำ�รงชวี ติ ข​ อง​สังคมท​ ุนนยิ มใ​ นป​ จจุบนั ​ไดถ​ กู ​ปลูกฝง สรา ง หรือ​กระตนุ ให​เ กิดก​ ารใ​ ชจ า ยอ​ ยาง​เกนิ ตวั ใน​เรอื่ งท​ ่ไ​ี มเ​ ก่ียวของ​หรือ​เกนิ ก​ วา​ปจ จยั ใ​ นก​ ารด​ ำ�รงชีวติ เชน การ​บริโภค​เกนิ ตวั ความบ​ ันเทงิ ​หลากหลาย​รปู แบบ ความ​สวย​ความ​งาม การแ​ ตง ตัวต​ ามแฟชน่ั การ​พนัน​หรอื ​เสีย่ งโชค เปน ตน จน​ท�ำ ใหไ​ มม เี งนิ เ​พยี งพอ​เพ่ือต​ อบสนองค​ วามต​ อ งการเ​หลา นัน้ สงผลใหเ​ กดิ ​การก​ หู​ น้ีย​ มื ​สนิ เกิดเ​ปน​วฏั จกั ร​ท่ี​ บคุ คล​หนึง่ ​ไม​สามารถห​ ลดุ ​ออกมา​ได ถา​ไม​เ ปล่ียนแ​ นว​ทางในก​ ารด​ �ำ รงชีวิต หนงั สอื เรียน​สาระทักษะการด�ำ เนินชีวติ รายวชิ าเศรษฐกจิ พอเพยี ง ระดับมธั ยมศึกษาต​ อนตน (ทช 21001)​ 13

13 นกั ค​ ดิ ​ระดับโลกเ​ห็นดว ย​กับ​แนวทาง​เศรษฐกิจ​พอเพียง และ​มก​ี ารน​ �ำ เสนอ​บทความ บท​สัมภาษณ เปน การ​ย่ืน​ขอ เสนอแ​ นวคิดเ​ศรษฐกิจพ​ อเพียง​ให​แก​โลก เชน ศ. ดร.​วลู ฟ กงั ​ซคั ส นกั ว​ ชิ าการ​ดาน​สิ่งแวดลอ ม​ คน​สำ�คญั ข​ อง​ประเทศเ​ยอรมนี สนใจ​การป​ ระยกุ ต​ใ ช​หลักป​ รชั ญา​เศรษฐกจิ ​พอเพยี ง​อยางม​ าก และม​ องวา​นา จะเปน ​อีก​ทางเลือกห​ นึง่ ส​ �ำ หรบั ​ทกุ ​ชาตใ​ิ นเ​วลานี้ ทงั้ ม​ แ​ี นวคดิ ​ผลกั ดนั ​เศรษฐกิจพ​ อเพยี ง​ใหเ​ ปน ทรี​่ ูจักใ​ น​เยอรมนี, ศ. ดร.อ​มาต​ยา เซน ศาสตราจารยช​ าว​อนิ เดยี เจา ​ของรางวัล​โนเบล​สาขา​เศรษฐศาสตร ป 1998 มองวา ปรชั ญา​ เศรษฐกิจ​พอเพยี งเ​ปนการใ​ ช​สิ่ง​ตางๆ ท​่ีจำ�เ​ปน ตอ​การ​ดำ�รงชีพ และ​ใชโ​ อกาส​ให​พอเพียง​กบั ​ชีวติ ​ท​ี่ดี ซ่งึ ไ​ มไ ด​ หมายถึงค​ วาม​ไมต​ อ งการ แต​ตอง​รูจักใ​ ชช วี ิต​ให​ดี​พอ อยา​ใหค​ วามส​ �ำ คญั กบั ​เรอื่ ง​ของ​รายได​และค​ วามร​ �่ำ รวย แต​ใหม​ องท​ ่​ีคุณคา​ของช​ วี ิต​มนษุ ย, นายจ​ กิ ม​ ี ท​ นิ เลย นายกรัฐมนตรี​แหง​ประเทศ​ภูฏาน ใหท​ รรศนะ​วา หาก​ประเทศ​ ไทย​ก�ำ หนดเ​รือ่ ง​เศรษฐกจิ พ​ อเพยี งใ​ หเ​ ปน ​วาระร​ ะดบั ชาติ และด​ �ำ เนินต​ าม​แนวท​ างน​ีอ้ ยา งจ​ รงิ จงั “ผมว​ า ​ประเทศ​ ไทยส​ ามารถส​ ราง​โลกใ​ บ​ใหม​จากห​ ลกั ป​ รัชญา​เศรษฐกิจ​พอเพียง สราง​ชวี ิต​ท่ยี​ ง่ั ยนื และส​ ุดทายจ​ ะ​ไมห ยดุ ​เพียงแค​ ในประเทศ แตจ​ ะเ​ปน​หลกั การแ​ ละ​แนวปฏบิ ัติ​ของโลก ซงึ่ ห​ าก​ท�ำ ได​ส�ำ เร็จ ไทยก​ ​ค็ ือ​ผนู ำ�” ปรชั ญา​เศรษฐกจิ พ​ อเ​พยี งน้ี ไดร บั ก​ าร​เชดิ ชส​ู งู สดุ ​จาก​องคก ารส​ หประชาชาติ (UN) โดย​นายโ​ คฟ อนั นนั ใน​ฐานะเ​ลขาธกิ ารอ​ งคการส​ หประชาชาติ ได​ทูลเกลา ฯ​ถวาย​รางวลั The Human Development Lifetime Achievement Award แกพ​ ระบาท​สมเด็จ​พระเจา อยูหัว เมือ่ ​วันท่ี 26 พฤษภาคม 2549 และไ​ ดม​ ีป​ าฐกถา​ถงึ ป​ รัชญา​ เศรษฐกิจ​พอเพียง วา ​เปนป​ รัชญา​ทีม่​ ี​ประโยชนต​ อ ​ประเทศไ​ ทยแ​ ละน​ านาประเทศ และ สามารถเ​รม่ิ ไ​ ดจ​ าก​การ​ สรางภ​ ูมิ​คมุ กัน​ในต​ นเ​อง สห​ู มูบา น และส​ เู​ศรษฐกิจ​ใน​วงกวา งข​ ้ึนใ​ นท่ีสุด นาย Håkan Björkman รักษาการ​ผ​ู อำ�นวยการ UNDP ในประเทศไ​ ทย​กลาว​เชดิ ช​ูปรชั ญา​เศรษฐกจิ ​พอเพยี ง และ UNDP นนั้ ต​ ระหนกั ถงึ ว​ ิสัยทัศน​ และ​แนวคิดใ​ น​การ​พัฒนา​ของพ​ ระบาท​สมเด็จพ​ ระเจาอยูหัวฯ โดย​ที่​องคการ​สหประชาชาติไ​ ด​สนับสนุน​ให​ ประเทศต​ าง ๆ ท​่ีเปน สมาชกิ 166 ประเทศ​ยดึ ​เปนแ​ นวทางส​ ​ูการ​พฒั นา​ประเทศ​แบบ​ยั่งยนื 14 หนังสอื เรยี น​สาระทกั ษะการด�ำ เนินชีวติ รายวชิ าเศรษฐกิจพอเพยี ง ระดบั มธั ยมศึกษาต​ อนต​ น (ทช 21001)​

บ​ทที่ 2 การ​ประกอบอาชีพ​อยาง​พอเพียง สาระส�ำ คญั ผูเรียนศึกษาการนำ�​หลักการ​เศรษฐกิจพ​ อเพียง​ที่ใ​ ชในป​ ระเทศ​ไทย และน​ อกป​ ระเทศ ตลอดจนเปน การศ​ ึกษา​การนำ�ว​ ิธี​การของเศรษฐกิจ​พอเพียง​มาประยุกตใ​ ชกับ​ชีวิต​ประจำ�​วัน ใน​เรื่องข​ องการป​ ระกอบอาชีพ​ อยา งพ​ อเพยี ง ผลการเรียนท​่ีคาดหวัง 1. ผเู รยี น​นำ�ห​ ลักปรัชญาเศรษฐกิจพ​ อเพยี งไป​ใชใ นการจัดท​ รพั ยากร ทม่ี ีอยู​ของต​ น​เอง ครอบครวั ​ ชุมชน 2. ผูเรยี น​สามารถ​ก�ำ หนดแ​ นวทาง​ และ​ปฏบิ ัติต​ นใ​ นการนำ�หลกั ปรัชญา​เศรษฐกิจพ​ อเพยี ง​ไปป​ ระยกุ ต​ ใชใ นการป​ ระกอบอาชีพ ขอบขายเนื้อหา เร่อื ง​ที่ 1 การนำ�​หลักปรชั ญา​เศรษฐกิจพ​ อเพยี ง​ไปใ​ ชในป​ ระเทศ​ไทย เรือ่ ง​ท่ี 2 การนำ�​หลัก​ ปรัชญาเศรษฐกจิ พอเพยี ง​ไปใ​ ชใ นต​ า งป​ ระเทศ เรอ่ื งท​ ่ี 3 การนำ�​วธิ ​ขี องเศรษฐกิจพ​ อเพียง​มา​ประยุกต​ใชกับ​ชีวิตป​ ระจำ�​วัน​ หนงั สือเรยี นส​ าระทกั ษะการดำ�เนนิ ชีวติ รายวชิ าเศรษฐกจิ พอเพียง ระดับมัธยมศึกษาต​ อนตน (ทช 21001)​ 15

เรอ่ื ง​ที่ 1 การนำ�​หลักป​ รชั ญาเ​ศรษฐกจิ พ​ อเพียง​ไปใ​ชใ​ นประเทศ​ไทย ปรชั ญา​เศรษฐกจิ ​พอ​เพยี งน้ี ถกู ​ใชเ​ ปน ​กรอบ​แนวความคดิ ​และ​ทศิ ทางก​ าร​พฒั นา​ระบบ​เศรษฐกจิ มห​ ภ​ าค​ ของไ​ ทย ซึ่งบ​ รรจอ​ุ ยใู​ น แผนพ​ ัฒนา​เศรษฐกจิ แ​ ละส​ ังคมแ​ หงชาติ ฉบบั ​ที่ 10 (พ.ศ. 2550-2554) เพือ่ ​มุงสก​ู าร​พฒั นา​ ทส​่ี มดลุ ยง่ั ยนื และ​ม​ภี มู ค​ิ มุ กนั เพอ่ื ​ความ​อย​ดู ม​ี ​สี ขุ มงุ ส​สู งั คมท​ ม​่ี ​คี วาม​สขุ ​อยา งย​ ง่ั ยนื หรอื ท​ ​เ่ี รยี กวา “สงั คมส​ เี ขยี ว” ดวยห​ ลกั การ​ดังกลา ว แผนพ​ ัฒนาฯ ฉบบั ท​ ่ี 10 น​จ้ี ะไ​ มเ​ นน​เรื่อง​ตัวเลข​การเ​จริญ​เตบิ โต​ทางเ​ศรษฐกิจ แตย​ งั คงใ​ ห​ ความ​ส�ำ คัญตอ ร​ ะบบเ​ศรษฐกิจแ​ บบ​ทว​ิลักษณ หรือ​ระบบ​เศรษฐกจิ ​ทม​่ี ​ีความ​แตกตา งกนั ร​ ะหวา ง​เศรษฐกิจ​ชมุ ชน เมอื งแ​ ละ​ชนบท แนวป​ รชั ญา​เศรษฐกจิ พ​ อเพียง ยงั ​ถูก​บรรจใ​ุ นร​ ัฐธรรมนญู ​ของ​ไทย เชน รัฐธรรมนูญ​แหง ร​ าชอาณาจกั ร​ ไทย พุทธศักราช 2550ใน​สวน​ท่ี 3 แนวนโยบายด​ า นก​ าร​บรหิ าร​ราชการ​แผน ดนิ มาตรา 78 (1) บริหาร​ราชการ​ แผนดนิ ​ใหเปน ไป​เพ่อื ​การพ​ ฒั นา​สงั คม เศรษฐกจิ และ​ความ​ม่นั คง ของป​ ระเทศ​อยาง​ย่งั ยืน โดย​ตอ ง​สง เสรมิ ก​ าร​ ด�ำ เนินการต​ าม​ปรัชญา​เศรษฐกจิ พ​ อเพียงแ​ ละค​ �ำ นึงถึง ผลป​ ระโยชนข​ อง​ประเทศชาตใิ​ น​ภาพรวมเ​ปน สำ�คญั ปญหา​หนึ่ง​ของ​การนำ�​ปรัญ​ชา​เศรษฐกิจ​พอเพียง​ไปใ​ ชก​ ็​คือ ผูน​ ำ�ไปใช​อาจย​ ัง​ไมได​ศึกษา​หรือไม​มี ความรู​เพียงพอ ท้ัง​ยัง​ไมกลา ​วิเคราะหห​ รือต​ ง้ั ค�ำ ถามต​ อ ตัว​ปรัชญา เน่ืองจากเ​ปน ​ปรัชญา​ของ​พระมหากษัตริย นายส​ มเกยี รติ ออนว​ ิมล เรยี กส​ ิง่ ​น้ว​ี า “วิกฤต​เศรษฐกิจ​พอเพียง” โดย​นายส​ มเกยี รตม​ิ ​คี วามเ​หน็ วา ผ​ูนำ�ไปใชอ​ าจ​ ไมร​ วู า ​ปรัชญา​นแี้​ ทจรงิ ​คอื ​อะไร ซ่งึ ​อาจเ​พราะ​สับสน​วา เศรษฐกจิ ​พอเพียง​กับ​ทฤษฎใ​ี หมน​ ้ัน​เปนเร่ือง​เดียวกนั ทำ�ให​เ ขาใจผดิ ว​ า เศรษฐกจิ พ​ อเพยี ง​หมายถงึ ​การป​ ฏเิ สธ​อุตสาหกรรม​แลว​กลับ​ไปส​ ​เู กษตรกรรม ซง่ึ เ​ปนความ​ เขา ใจ​ทผ่​ี ิด เรอื่ ง​ที่ 2 การน�ำ ​หลักป​ รัชญาเ​ศรษฐกิจพ​ อเพยี งไ​ ปใ​ช​ในตา งประเทศ การป​ ระยกุ ตน​ ำ�ห​ ลกั ​ปรัชญา​เพอื่ น​ �ำ ​พัฒนา​ประเทศ​ในต​ า งประเทศน​ ้ัน ประเทศ​ไทยไ​ ด​เปนศ​ นู ยก ลาง​ การแ​ ลกเปลี่ยน ผานท​ าง​สำ�นักงานค​ วาม​รว มมือ​เพือ่ ​การพ​ ัฒนา​ระหวา ง​ประเทศ (ส​พร.) โดย ส​พร.มี​หนา ท่ ี คอย​ ประสานงานร​ บั ค​ วามช​ วยเหลือ​ทาง​วิชาการด​ า นต​ า ง ๆ จาก​ตา งประเทศม​ าสภู​ าครัฐ แลว ​ถา ยทอด​ตอไป​ยงั ​ภาค​ ประชาชน และย​ งั ​สงผา นค​ วามรทู​ ม​ี่ ีไ​ ป​ยัง​ประเทศก​ ำ�ลัง​พฒั นา​อืน่ ๆ เรือ่ ง​ปรชั ญา​เศรษฐกิจพ​ อ​เพยี งนน้ั สพ​ ร. ถายทอด​มา​ไมต​ �ำ่ กวา 5 ป ประสานกบั ​ส�ำ นักงาน​คณะกรรมการพ​ ิเศษ​เพ่ือ​ประสานงานโ​ ครงการ​อัน​เนอื่ ง​มาจาก​ พระร​ าช​ด�ำ ริ (กปร.) และ​คณะอ​ นกุ รรมการข​ ับ​เคล่อื นเ​ศรษฐกิจ​พอเพยี ง ซึง่ ต​ างชาตกิ​ ​็สนใจเ​รือ่ ง​เศรษฐกิจ​พอเพยี ง เพราะพ​ ิสูจนแ​ ลว ว​ า​เปน​สงิ่ ท​ ดี่​ ​ีและม​ ​ปี ระโยชน ซงึ่ แ​ ตละ​ประเทศ​มี​ความ​ตองการป​ ระยกุ ต​ใชป​ รัชญา​เศรษฐกิจ​ พอเพียงไ​ ม​เหมือนกนั ข้ึนอยกู​ บั ​วถิ ี​ชีวิต สภาพ​ภมู ศิ าสตร ฯลฯ เชน พมา ศรีลงั กา เลโซโท ซูดาน อัฟกานสิ ถาน บังกลาเทศ ภฏู าน จนี จบิ ูตี โคลัมเบีย อยี ปิ ต เอธโิ อเปย แกมเบยี อินโดนีเซีย เคนยา เกาหลีใต มาดากัสการ มัลดีฟ ส ปาปวนิวกินี แทนซาเนีย เวียดนาม ฯลฯ โดย​ได​ใ ห​ประเทศ​เหลา นีไ้​ ดม​ า​ดงู าน ในห​ ลายร​ ะดับ ทงั้ เ​จาหนาท่​ี ปฏิบัต​ิงาน เจา หนา ทฝ​่ี าย​นโยบาย จนถึงร​ ะดับป​ ลัด​กระทรวง รัฐมนตรี​กระทรวงต​ าง ๆ 16 หนังสือเรยี น​สาระทกั ษะการด�ำ เนนิ ชวี ิต รายวิชาเศรษฐกจิ พอเพยี ง ระดบั มธั ยมศึกษาต​ อนต​ น (ทช 21001)​

นอกจากนั้นอดศ​ิ ักดิ์ ภาณพ​ุ งศ เอกอัครราชทูต​ไทยป​ ระจำ�​กรุงเ​วยี นนา ประเทศ​ออสเตรยี ได​กลา ว​วา ตา งชาตส​ิ นใจเ​ร่อื งเ​ศรษฐกิจพ​ อเพยี ง เนอ่ื งจากม​ าจากพ​ ระ​ราชด​ �ำ ริ​ในพ​ ระบาท​สมเดจ็ พ​ ระเจาอยหู ัว​ท​ีท่ รง​หว งใย​ ราษฎร​ของพ​ ระองค และอ​ ยากร​ ูว า ​ทำ�ไม​รัฐบาลไ​ ทย​ถงึ ​ได​น ำ�มา​เปนน​ โยบาย สว นป​ ระเทศ​ท่​ีพฒั นา​แลวก​็ตอ งการ​ ศกึ ษา​พิจารณา​เพอื่ น​ ำ�ไปช​ วยเหลอื ​ประเทศ​อน่ื เรอื่ ง​ท่ี 3 การนำ�​วิธีข​ อง​เศรษฐกจิ พ​ อเพยี งม​ า​ประยกุ ตใ​ ชก ับชวี ิตป​ ระจ�ำ ​วัน ปรชั ญา​ของ​เศรษฐกิจพ​ อเพยี ง​ไมใช​ปรัชญา​ท​ี่ใชไดเ​ฉพาะค​ รอบครัว​หรอื ​ชุมชนเ​ทานน้ั แตเ​ปน​ปรัชญา​ ท​ส่ี ามารถน​ �ำ มา​ประยกุ ต​ใ ชไ ดก​ บั ส​ งั คมโ​ ดย​รวม การจ​ ะ​ด�ำ รงชวี ติ ​อยไ​ู ดต​ ามหลกั การพ​ น้ื ฐาน​ของเ​ศรษฐกจิ พ​ อ​เพยี ง นนั้ สมาชิกจ​ �ำ เปนท​ ่ีจะ​ตอ ง​เขาใจ สภาพ​การเ​ปลี่ยนแปลง​ของ​สังคมโ​ ลก ที​่เกดิ ขึน้ ​อยา งร​ วดเรว็ ​ตามอ​ ทิ ธพิ ล​ของ​ กระแสโ​ ลกาภิวัตน ควบค​ูไป​กับก​ ารพ​ ยายามห​ า​หนทาง​หรอื ​วธิ กี าร ท่จี ะ​ด�ำ รงชวี ติ ต​ าม​หลกั การพ​ ้นื ฐาน​ของ​ เศรษฐกจิ พ​ อเพียง​ให​ด�ำ เนนิ ไ​ ป ได​อยา งส​ มดลุ ​และส​ อดคลอ งกับ​สภาพแวดลอ ม​ในย​ ุคโ​ ลกาภิวตั น โดยอ​ าศัย​ ปรัชญา​ของ​เศรษฐกจิ พ​ อเพียง​เปน ตัว​สรา งภ​ ูมค​ิ ุมกันต​ อ ​ผล กระทบ​ท่ชี​ มุ ชนอ​ าจจะไ​ ดรบั ​จาก​กระแสโ​ ลกาภิวัตน ไมใ​ ห​กระแส​เหลาน้ันเ​ขา มา​ทำ�ลาย​เอกลักษณแ​ ละ​วัฒนธรรม​ชมุ ชน จนช​ มุ ชนต​ อ งล​ ม สลายไ​ ป ดังนั้น เพอื่ ให​สามารถด​ ำ�เนนิ การไ​ ดต​ าม​แนวทางข​ า งตน จึงจ​ �ำ เปน ท​ ี่จะ​ตอ งเ​ขาใจ ปฏิสมั พันธร​ ะหวา ง​ กระแส​โลกาภวิ ตั น​ก ับ​เศรษฐกจิ พ​ อเพียง​กอ น โดย​การ​ทบทวน​หรือ​มอง​ยอ นกลบั ไปถ​ งึ ว​ กิ ฤต​เศรษฐกิจ​ทเ​่ี กดิ ขน้ึ ​ ในป​  ๒๕๔๐ อนั เปนเ​หตกุ ารณท​ ​ี่แสดงใหเ หน็ ​ถึงผ​ ลก​ ระทบ​ทัง้ ท​ างด​ า นเ​ศรษฐกจิ ​และ​สังคม กระแส​โลกาภิวัตน คือ​กระบวนการเ​ชือ่ ม​และ​ใชโ​ ลกร​ ว มกนั อยางใ​ บ​เดยี วกัน อยาง​ถงึ กนั แ​ ละม​ ​ีระบบ​ แบบแผน ทส​่ี �ำ คญั โลกาภวิ ตั น ดานห​ น่ึงค​ ือ​ความเ​ปนโ​ ลกน​ ำ้�หนง่ึ ใ​ น​การ​รับรู​เร่ืองราว​กนั แ​ ละ​กนั แต​อ ีกด​ านห​ น่งึ ​ กค็​ ือก​ ระบวนการ​ถูก​ท�ำ ให​รบั รู ถูกท​ �ำ ให​เคลอื่ น​และค​ ลอยตาม โดยเฉพาะ​ใน​เปาหมาย​ดา น​เศรษฐกจิ ซ​ ึ่งค​ อนเ​รว็ แรงแ​ ละ​ตอ เนือ่ ง ผาน​ระบบก​ ารส​ อื่ สาร​ตางๆ ท่ีถ​ ูก​พฒั นา​ดวย​เทคโนโลยี ท�ำ ให​ปจ จบุ นั ​น้ี ไมม พี​ ื้น​ทใี่ ดใ​ นโ​ ลก​ท​่ี รอดพน จ​ ากอ​ ทิ ธิพล​นท้​ี งั้ ใ​ นดาน​เศรษฐกิจ การเมอื ง สงั คม และว​ ัฒนธรรม การน�ำ ​วิธข​ี องเ​ศรษฐกิจพ​ อเพียง​มา​ประยุกตใ​ชก บั ช​ ีวิตป​ ระจ�ำ วัน การน�ำ ว​ ธิ ีการ​ของ​เศรษฐกจิ พ​ อเพยี งม​ า​ประยุกตใ​ ชใ​ นร​ ะดบั ​บคุ คลท​ ัว่ ไป คอื ความ​สามารถใ​ นก​ าร​ด�ำ รง ชีวติ ​อยางไ​ ม​เดือดรอน มคี​ วาม​เปนอยู​อยาง​ประมาณตนต​ ามฐานะ โดย​สามารถเ​ลีย้ งต​ วั เอง​ได​บน​พ้นื ฐาน​ของก​ าร​ ประหยดั หนงั สือเรียนส​ าระทักษะการด�ำ เนนิ ชีวิต รายวิชาเศรษฐกิจพอเพยี ง ระดับมัธยมศกึ ษาต​ อนตน (ทช 21001)​ 17

ตัวอยาง ทรง​พล​นำ�​หลัก​เศรษฐกิจ​พอเพียง​มา​ประยุกต​ใช​ใน​ครอบครัว​ของ​ตน​เอง​เก็บ​ออมเงิน​สวน​ท่ีเหลือ​จาก​ การ​บริโภค​ไว​ใ ชจา ย​ในอ​ นาคต เชนค​ า รกั ษา​พยาบาล น�ำ ​น�ำ้ ​ที่ผ​ า นก​ ารใ​ ชแ ลวใ​ นค​ รวั เรือน​มารดพ​ ืชผ​ ักสวนครัว​ ปลูกผ​ กั สวนครัว​ลดคา​ใชจายน​ ำ�เ​งินจ​ ากก​ ารข​ าย​พชื ​ผักสวนครัว​และ​หมู ไป​ซอื้ ​สนิ คา​และ​บริการ​ทส​่ี มาชกิ ใ​ น​ครวั เรือนต​ องการแ​ ละม​ ี​ความ​จำ�เปน ใ​ น​การอ​ ุปโภคบ​ ริโภค​นำ�พ​ ืช​ผักสวนครัว​ที​่เพราะ​ปลูก​ได​มา​บริโภค บางสวนน​ ำ� ไปข​ ายท​ ต​ี่ ลาด สวนท​ ี่เหลือ​นำ�ไปเ​ลีย้ ง​หม​นู �ำ เ​งิน​สวนหน่ึงม​ า​ใชจายใ​ นก​ าร​รักษา​พยาบาล​เมื่อ​เจบ็ ปวย​และน​ �ำ มา​ซ้อื ​ เมล็ดพืช เพือ่ เ​พาะปลูก ทรงพ​ ลน​ �ำ ​หลัก​เศรษฐกจิ พ​ อเพยี ง​มา​ประยุกต​ใ ช​ในค​ รอบครัว​ของ​ตน​เองด​ งั นี้ 1. ปลูก​ผักสวนครัวล​ ดคา ​ใชจา ย 2. น�ำ น​ ำ้�ท​ ่ีผ​ า นก​ ารใ​ ชแลว ​ในค​ รัวเรือน​มารดพ​ ืชผ​ ักสวนครวั 3. น�ำ พ​ ืช​ผกั สวนครัว​ทีเ่​พราะป​ ลูก​ไดม​ า​บรโิ ภค บางสวน​น�ำ ไปข​ ายท​ ่ีต​ ลาด สวน​ท่เี หลือ​นำ�ไปเ​ล้ียง​หมู 4. นำ�​เงิน​จาก​การ​ขาย​พืช​ผักสวนครัว​และ​หมู​ไป​ซื้อ​สินคา​และ​บริการ​ท่ี​สมาชิก​ใน​ครัวเรือน​ตองการ​ และม​ ​ีความจ​ �ำ เปน​ในก​ ารอ​ ุปโภค​บรโิ ภค 5. เก็บ​ออมเงิน​สวน​ทเ่ี หลอื ​จากก​ ารบ​ ริโภคไ​ ว​ใชจ า ยใ​ น​อนาคต เชน ​คา รักษา​พยาบาล 6. น�ำ เ​งิน​สวนหนึง่ ม​ า​ใชจาย​ในก​ ารร​ กั ษา​พยาบาลเ​ม่อื เ​จบ็ ปวย​และน​ ำ�มา​ซื้อ​เมล็ดพืช เพือ่ ​เพาะปลกู ตวั อยาง​อีกแ​ นว​หนึง่ ​ของ​การป​ ระกอบอ​ าชพี ​แบบเ​ศรษฐกิจ​พอเพียง แนวทางก​ ารท​ �ำ การเ​กษตร​แบบ​เศรษฐกจิ พ​ อเพียง โดย​เนน ​หา​ขาวห​ า​ปลา​กอ น​หาเงนิ ห​ า​ทอง คอื ทำ�มา หากิน​กอ นท​ �ำ มาคา ขายด​ ังน้ี 1. การ​ท�ำ ​ไรน าสวนผสมแ​ ละ​การ​เกษตรผ​ สมผ​ สานเ​พอ่ื ให​เ กษตรกรพ​ ฒั นา​ตนเ​องแ​ บบ​เศรษฐก​พิ อเพยี ง 2. การ​ปลูกพชื ผ​ ักสวนครัวล​ ดคา​ใชจ า ย 3. การท​ ำ�​ปุย หมกั ​ปยุ คอกแ​ ละใ​ ช​วสั ด​ุเหลือใช​เ ปน ป​ จจัย​การ​ผลติ (ปยุ )เพอ่ื ​ลดคา​ใชจายแ​ ละบ​ ำ�รงุ ​ดิน 4. การ​เพาะเ​ห็ดฟ​ าง​จากว​ ัสด​ุเหลอื ใช​ในไ​ รนา 5. การป​ ลกู ​ไมผ ล​สวน​หลงั บาน และไ​ ม​ใชส อยใ​ นค​ รัวเรือน 6. การป​ ลูก​พืชสมนุ ไพร ชวย​สงเสรมิ ​สุขภาพ​อนามัย 7. การเ​ลย้ี ง​ปลา​ในร​ อ งสวน ใน​นา​ขา วแ​ ละ​แหลงน�ำ้ เพอื่ ​เปน อ​ าหาร​โปรตนี ​และ​รายไดเ​สริม 8. การเ​ลีย้ ง​ไกพ​ ื้นเมือง และ​ไกไ​ ข ประมาณ 10-15 ตัวตอ ​ครวั เรอื น​เพือ่ ​เปน อ​ าหาร​ใน​ครัวเรอื น โดยใ​ ช ​ เศษอาหาร ร�ำ และป​ ลายขาว​จากผ​ ล​ผลติ ก​ าร​ทำ�นา ขา วโพด​เลี้ยงส​ ตั วจ​ าก​การป​ ลกู ​พืชไร เปน ตน 9. การท​ �ำ ​กาซ​ชวี ภาพ​จากม​ ูลสัตว 18 หนงั สอื เรยี นส​ าระทักษะการดำ�เนนิ ชีวติ รายวชิ าเศรษฐกิจพอเพียง ระดับมัธยมศึกษาต​ อนต​ น (ทช 21001)​

กจิ กรรม กิจกรรมท​ ่ี 1 แบง กลุม​ผเู รยี น​ตาม​ความส​ นใจ กลุม ล​ ะ 5 คน แลว ​ดำ�เนินการ​ดัง​ตอ ไปน้ี 1. ใน​แตล ะ​กลมุ ​ระดมค​ วามคิด ในป​ ระเด็น “การน�ำ ป​ รชั ญา​เศรษฐกิจพ​ อเพยี ง​ไป​ใชใ​ น​การด​ ำ�เนิน​ ชีวิต” แลว ​เลอื ก​น�ำ เสนอเ​พียงห​ ัวขอ ​เดยี วว​ า กลุมข​ องต​ น​สามารถ​นำ�ป​ รชั ญา​เศรษฐกิจ​พอเพียง​ไปใ​ ชใ​ น​การ​ ดำ�เนนิ ​ชีวิตไ​ ด​อยางไร เชน การป​ ระหยัดค​ า ​ใชจา ย การ​พง่ึ ตนเ​อง ความ​มเี​หตุผล และก​ ารด​ ำ�รงชีวิต​ตาม อัตภาพ เปน ตน 2. ให​ผูเรียน​แตละ​กลุม​เสนอ​แนวทาง​การ​เผยแพร​ปรัชญา​เศรษฐกิจ​พอเพียง​ไป​ใช​ใน​ชีวิต​ประจำ�​ วันหนา​ชั้นเรียน กลมุ ล​ ะ 3-5 นาที โดยใ​ หผ​ ูเรียน​และ​ผูส อน​รว ม​ประเมิน แนวทางก​ ารเ​ผยแพรฯ วา ​เหมาะสม​ หรอื ​ควรแ​ กไขอ​ ยางไร เชน การเ​ผยแพรโ​ ดย​ใช​ปายโ​ ปสเตอร แผน พบั และ​การป​ ระชา​สัมพันธ​ทาง Internet เปนตน 3. ผูเรียน​แตละ​กลุม​นำ�​แนวทาง​การ​เผยแพร​ปรัชญา​เศรษฐกิจ​พอเพียง​ไป​ใช​ใน​การ​ดำ�เนิน​ชีวิต ไปเ​ผยแพรใ​ นส​ ถานศึกษา​และช​ ุมชน​ใกลส​ ถานศึกษา 4. ศกึ ษา​คน ควา ​เรอ่ื ง “เกษตร​ทฤษฎใ​ี หม” แลว จ​ ดั ท�ำ แ​ บบจ�ำ ลอง “เกษตร​ทฤษฎ​ใี หม” กลมุ ล​ ะ 1 ชน้ิ กิจกรรมท​ ่ี 2 แบง กลุม​ผูเ รียน​ตามค​ วามส​ นใจ หอง​ละ 4-5 กลมุ ใหแ​ ตละ​กลมุ เ​ขยี น​บทความ เรอื่ ง “การด​ ำ�เนิน ชวี ติ ​ตามหลกั ​ปรัชญา​เศรษฐกิจพ​ อเพียง” แลว ​ดำ�เนินการ​เผยแพร ในส​ ถานศกึ ษา​และช​ มุ ชน โดย 1. กลุม​ที่ 1 ท�ำ ​แผนพับแ​ จกใ​ นส​ ถานศกึ ษา​และ​ชมุ ชน 2. กลมุ ​ที่ 2 ท�ำ โปสเตอร​ติดใ​ น​สถานศกึ ษา หรือ​ใน​ศูนยก​ าร​เรียนร​ูในช​ ุมชนใ​ กลเ คียง 3. กลมุ ​ท่ี 3 เขียนบ​ ทความ​แลว น​ �ำ มา​อา น​หนา​ชัน้ เรยี น แลว ​คัดเลือก​บทความด​ ีเดน​อา น​ใน​หอง เรยี น หรอื ​ออกร​ ายการข​ อง​วทิ ย​ุหรือห​ อก​ ระจายขาว​ของช​ มุ ชน กจิ กรรมท​ ่ี 3 ให​ผูเ รยี นแ​ ตละคนอ​ อกแ​ บบแผนผัง​การจ​ ดั การ​แบง พ​ ้ืนฐานท​ ี่ดินต​ าม​ทฤษฎใี​ หม พรอมท้ัง​สรุป หลักการ​และข​ น้ั ตอนข​ อง​ทฤษฎี​ใหมพ​ อสงั เขปล​ ง​ในก​ ระดาษ​ขาวข​ นาด 4F แลว ​น�ำ ไป​ตดิ ท​ ่​ีปา ยน​ ิเทศ​หนา ​ สถานศกึ ษา ให​ผ​ูสนใจในส​ ถานศกึ ษา​และใ​ นช​ ุมชนไ​ ดเ​รียนรู และ​ผูส อนเ​ลอื ก​แผนท่​สี วยงามล​ ง​ใน​วารสาร​ ของ​สถานศึกษา​เพือ่ ​เผยแพรใ​ น​วงกวาง​ตอไป หนงั สือเรียนส​ าระทกั ษะการด�ำ เนนิ ชวี ติ รายวิชาเศรษฐกจิ พอเพยี ง ระดับมธั ยมศึกษาต​ อนตน (ทช 21001)​ 19



บ​ทที่ 3 การว​ าง​แผนการป​ ระกอบอาชีพแ​ บบพอเพยี ง​ สาระสำ�คัญ ผเู รยี น​มกั ​เขา ใจว​ า ​การป​ ระกอบอาชพี ต​ ามป​ รชั ญา​เศรษฐกจิ ​พอเพยี ง เปน ​แค​เ รอ่ื ง​ของเกษตรกร แต​จ รงิ ​แลว ​ ผ​ปู ระกอบอาชพี ​อน่ื ๆ ตลอ​ ดจ​ นข​ า ราชการ​กส​็ ามารถน​ �ำ แนว​พระราชด�ำ รสั ​เศรษฐกจิ ​พอเพยี ง ไปป​ ระยกุ ตใ ชใ นการ​ วางแ​ ผนการ​ประกอบอาชพี ต​ างๆ โดยป​ ระชาชนจ​ ะ​ตอ ง​ไมใ ชจ​ ายฟ​ มุ เฟอย​เกนิ ตัว จึงจ​ ะถ​ อื วา ​ประพฤติ​ตนโ​ ดย​ การว​ างแ​ ผนการป​ ระกอบอาชีพ อยใ​ู นร​ ะบบเ​ศรษฐกจิ ​พอเพยี ง​ตามแ​ นวพ​ ระราชดำ�ริ ผลการเรยี นท​ี่คาดหวงั 1. ผูเรยี น​สามารถน​ ำ�​ความรจู ากการเรยี น​ไป​ใชในการว​ างแ​ ผน การ​ประกอบอาชีพ ตามป​ รัชญา​ของ เศรษฐกิจพ​ อเพยี ง 2. ผูเรียน​สามารถ​นำ�​ความรูจา​กการเรียน​โดย​สามารถจัด​ทำ�โครง​งาน​ตาม​แผนงาน​ท่ีวางไว​ได​อยาง​ถูก ตองเ​หมาะสม ขอบขายเนอ้ื หา เ​รอื่ ง​ท่ ี 1 กรอบแนว​คดิ เศร​ษฐกิจพ​ อเพยี ง ​เรื่อง​ท่ ี 2 การป​ ฏิบตั ​ติ น​ตามแ​ นวทาง​เศรษฐกจิ พ​ อเพียง เ​ร่ือง​ท ี่ 3 ทฤษฎี​ใหม หนังสือเรียน​สาระทกั ษะการดำ�เนินชีวติ รายวชิ าเศรษฐกิจพอเพียง ระดับมัธยมศึกษาต​ อนตน (ทช 21001)​ 21

บทท​ ี่ 1 กรอ​บแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียง .​.​​.​​การ​ท​ตี่ อ งการ​ให​ทกุ คน​พยายามท​ จ่ี​ ะห​ าความรู แ​ ละส​ รา ง​ตน​เองใ​ห​ม่นั คงน​ ้ี ​เพอ่ื ​ตนเ​อง เ​พือ่ ​ท่​ีจะ​ให​ต ัวเอง ม​ ​คี วามเ​ปน ​อยทู​ ่ี​กาวหนา ท​ มี่​ ​ีความส​ ขุ พ​ อมีพอกนิ เ​ปน ข​ ้ัน​หนึ่ง ​และข​ ้นั ​ตอไป ก​ ็​คือใ​ห​ม​ีเกยี รต​ิวา ย​ นื ไ​ ด​ดวยต​ วั เอง .​​..​​ ​ ตอ มา​ได​พระราชทานพ​ ระร​ าชด​ �ำ รเ​ิ พ่มิ เตมิ ​มา ​โดย​ตลอด ​เพอ่ื ​ให​เกษตรกร​ซ่ึงเ​ปน ​คนส​ ว นใ​ หญข​ อง​ ประเทศม​ ค​ี วาม​แข็งแ​ รงพ​ อ ก​ อนท​ ​่ีจะไ​ ป​ผลติ เ​พื่อ​การค​ า​หรือ​เชิงพ​ าณชิ ย  ​โดย​ยึด​หลักการ ​“ท​ ฤษฎใี​ หม”​ ​ 3​ ​ ข​ นั้ ​คือ ​ขน้ั ท​ ่ี ​1​ ม​ ี​ความพ​ อเพียง ​เล้ียง​ตวั เอง​ไดบ​ น​พ้ืนฐานข​ อง​ความป​ ระหยดั ​และข​ จัดก​ าร​ใชจ าย ​ ข้นั ​ท่ี ​2​ ร​ วม​พลัง​กนั ใ​ น​รูป​กลมุ ​เพื่อ​การผ​ ลติ ​การต​ ลาด ​การ​จัดการ ​รวมท​ ง้ั ​ดา นส​ วัสดิการ ​การศ​ ึกษา การพ​ ฒั นา​สงั คม ​ ​ขน้ั ​ที่ 3​ ​ ส​ ราง​เครือขาย ​กลุม​อาชีพแ​ ละข​ ยายก​ จิ กรรมท​ าง​เศรษฐกจิ ​ท่ีห​ ลากหลาย ​โดย​ประสานค​ วาม​รว ม มอื ก​ ับภ​ าคธ​ รุ กิจ ​ภาคอ​ งคก ร​พฒั นา​เอกชน ​และ​ภาคร​ าชการ​ในดา น​เงนิ ทุน ​การต​ ลาด ​การ​ผลิต ​การ​จัดการ​และ ​ขาวสาร​ขอมลู ​ ส​ ำ�หรับ​ในภ​ าค​อตุ สาหกรรม ​ก็ส​ ามารถ​น�ำ ​“​เศรษฐกจิ ​พอเพยี ง”​ ม​ า​ประยกุ ตใ​ ชได ​คือ ​เนนก​ าร​ผลติ ​ดา น​ การเ​กษตร​อยางต​ อเนอื่ ง ​และไ​ มค​ วรท​ ำ�อ​ ุตสาหกรรม​ขนาด​ใหญ​เ กนิ ไป ​เพราะ​หากท​ �ำ ​อุตสาหกรรม​ขนาดใ​ หญ ​ ก็​จะ​ตอ งพ​ ง่ึ พิงส​ ินคา ​วัตถดุ ิบ​และเ​ทคโนโลย​ีจาก​ตางประเทศ ​เพือ่ ​น�ำ มา​ผลติ ​สินคา ​เรา​ตองค​ �ำ นึงถ​ ึง​สงิ่ ท​ มี่​ ี​อยู​ใน ประเทศ​กอน ​จงึ จ​ ะท​ ำ�​ใหป​ ระเทศไ​ มต​ อ ง​พึง่ พิงต​ างชาตอ​ิ ยา งเ​ชน​ปจจุบัน ​ดงั น​ นั้ ​เรา​จะต​ อ งช​ ว ยเหลือ​ประเทศใ​ ห​ มคี​ วามเ​ขม​แขง็ ​ซึ่งพ​ ระบาทส​ มเด็จพ​ ระเจา​อยูห​ ัว ​ได​เปน ​ผ​จู ดุ ประกายร​ ะบบ​เศรษฐกจิ ​แบบ​พอเพยี ง ​ซ่งึ จ​ ะ​เปน การ​ ชว ย​ลด ​ปญห​ า​การน​ �ำ เขา ​วตั ถดุ บิ ​และช​ ้ินสวนท​ ​ี่เรา​น�ำ มา​ใช​ใ น​การผ​ ลติ ​ใหเ​ปน​ลกั ษณะพ​ ่งึ พา ​ซงึ่ ม​ ​ีมา​แลว ​เกือบ 20​ ​ ป​  ​แต​ทกุ คนม​ องขาม​ประเดน็ น​ ้ี​ไป ​ตลอดจน​ไดร ับ​ผล​จากภ​ ายนอก​ประเทศ​ทำ�ใ​ ห​ประชาชนห​ ลงลมื ​และม​ วั เมา​ อยูก​ บั ก​ ารเ​ปน ​นักบ​ รโิ ภค​นิยม ร​ บั ​เอา​ของต​ า งชาติ​เขา มา​อยางไ​ มรตู ัว แ​ ละร​ วดเรว็ ​จน​ท�ำ ​ให​เศรษฐกิจข​ อง​ไทยต​ กต่�ำ .​​​.​​.​​พยายาม​ไม​กอค​ วามช​ ่วั ใ​ห​เปน เ​ครอ่ื ง​ทำ�ลาย​ตัว ท​ �ำ ลาย​ผูอ ่ืน ​พยายาม​ลด ​พยายามล​ ะค​ วาม​ชว่ั ท​ ่​ีตวั เองม​ ี​อยู ​พยายาม​กอ ค​ วาม​ดใ​ี ห​แกต ัวอ​ ย​เู สมอ พ​ ยายามร​ กั ษา ​และเ​พิม่ พูน​ความ​ดที​ ​ม่ี ี​อยน​ู ัน้ ​ให​งอกงาม​สมบูรณข ้นึ .​​​.​.​​ “คนส​ วนมาก​มัก​เขา​ใจ​วา ​เศรษฐกิจ​พอเพียง​เปนเรื่อง​ของเ​กษตรกร​ในช​ นบท​เทา​นั้น ​แต​แท​ที่จริง ผ​ ู​ประกอบ​อาชีพอ​ น่ื ​เชน ​พอ คา ​ขาราชการ ​และพ​ นกั งานบ​ ริษัท​ตา งๆ​ ส​ ามารถน​ ำ�แ​ นว ​พระ​ราช​ด�ำ รสั เ​ศรษฐกจิ ​พอ เพยี ง ไ​ ปป​ ระยุกต​ใชไ ด​แตว า ​พอเ​พียงน้ี​มีความหมายก​ วา งขวาง​ยงิ่ กวา ​น​้ีอกี ค​ อื ค​ �ำ ว​ า​พอ ก​ พ็​ อ​เพียงนกี้​ ​พ็ อ​แค​น้ัน​เอง ​ คน​เรา​ถา ​พอ​ใจใ​ นค​ วามต​ อ งการม​ นั ​ก​็ม​คี วาม​โลภน​ อย ​เมอ่ื ม​ คี​ วาม​โลภน​ อย​ก็​เบียดเบยี น​ผูอ่ืน​นอ ย 22 หนังสือเรยี นส​ าระทกั ษะการด�ำ เนินชีวิต รายวชิ าเศรษฐกิจพอเพยี ง ระดบั มัธยมศึกษาต​ อน​ตน (ทช 21001)​

​ ​ ​ ​​​​​​​​ ​​​​ ​ ​ ถา ​ประเทศ​ใด​ม​คี วามคิด​อันน ี้ ​มค​ี วาม​คดิ วา​ท�ำ ​อะไรต​ อ ง​พอเพยี ง ​หมายความวา​พอประมาณ ​ซือ่ ตรงไ​ ม​ โลภ​อยางม​ าก ​คน​เรา​กอ​็ ยูเ​ปนสุข ​ พ​ อเ​พยี งน ้ี ​อาจจ​ ะม​ ี ​ม​ีมาก ​อาจจ​ ะม​ ​ีของห​ รหู รา​กไ็ ด ​แตวา ​ตอง​ไมไ​ ป​เบียดเบยี น​คน​อื่น ​ตองใ​ ห​พ อประมาณ ​พูดจา​ก็​ พอเพียง ท​ ำ�​อะไรก​ ็​พอเพยี ง ​ปฏบิ ตั งิ​ าน​ก​็พอเพยี ง.​ .​​ .​​”​ ​ ​“.​​.​​​.​​ฉะ​นัน้ ค​ วามพ​ อเ​พยี งน​้ีก​็แปล​วาความ​พอประมาณ​และค​ วาม​มเ​ี หตุผล.”​ ​ ไ​ ด​มี​พระ​ราชก​ ระแ​ สเ​พิ่มเติม​ระหวาง​เขาเฝา​ถวายง​ านม​ า​อี​กวา ​เศรษฐกิจ​พอเพียงเ​ปนเสมือนร​ ากฐาน ​ ของ​ชีวิต ​รากฐานค​ วาม​มัน่ คง​ของแ​ ผนดิน ​เปรยี บ​เสมอื น​เสาเข็มท​ ถ่ี​ ูก​ตอก​รองรับ​บานเรอื น​ตัวอาคาร​ไวน​ ้นั เ​อง สิ่งก​ อ สรา งจ​ ะ​อย​มู ่ันคงไ​ ด​กอ็​ ยู​ท​่ีเสาเข็ม ​แตค​ นส​ วนมากม​ อง​ไมเ หน็ เ​สาเข็ม แ​ ละล​ มื ​เสาเขม็ ​เสยี ด​ วยซ้�ำ ​ไป “​ .​​ .​​ .​​ ค​ วาม​หมาย​ของ​เศรษฐกจิ พ​ อเพยี ง ​และ​ท�ำ ไดเ​ศษห​ น่ึงส​ ว นส​ ​ีเ่ ทา ​นัน้ ​จะพ​ อ​น้ัน ไ​ มไดแ​ ปล​วา เ​ศษ​ หนึง่ ส​ วน​ส​ข่ี อง​พื้นท​ ี่ ​แต​เ ปน เ​ศษห​ นง่ึ ​สวนส​ ี่ข​ อง​การ​กระทำ�”​ ​ จาก​พระร​ าช​ด�ำ รสั :​ เ​ศรษฐกิจพ​ อเพยี ง ​ได​จำ�กดั เ​ฉพาะข​ องเ​กษตรกร​หรอื ​ชาวไร​ชาวนา​เพยี ง​เทา​นั้น ​แต​ เปนเ​ศรษฐกจิ ข​ องท​ ุกคน​ทกุ ​อาชีพ ​ทัง้ ​ท​อี่ ยใู​ นเ​มอื งแ​ ละ​อย​ใู น​ชนบท ​เชน ​ผู​ท​ีเ่ ปน​เจาของโ​ รงงานอ​ ตุ สาหกรรม​ และ​บรษิ ทั ​ในร​ ะบบ​เศรษฐกจิ พ​ อเพียง ​ถา ​จะต​ อ ง​ขยายก​ จิ การเ​พราะ​ความ​เจริญ​เติบโต​จาก​เน้อื ​ของง​ าน ​โดย​อาศยั ​ การ​ขยาย​ตัวอยางค​ อย​เปน​คอย​ไป ​หรือห​ าก​จะ​กูยืม​ก็​กระทำ�ต​ าม​ความเ​หมาะสม ​ไม​ใช​กูม​ า​ลงทุนจ​ นเ​กินตัว​ จน​ไมเ หลือท​ ่มี ่ัน​ให​ยนื อ​ ย​ูได  ​เมื่อ​ภาวะข​ องเ​งิน​ผันผวน ​ประชาชนก​ ็จ​ ะต​ อ งไ​ มใ​ ชจ า ยฟ​ มุ เฟอย​เกินตัว ​ส�ำ หรบั ​ เกษตรกร​นัน้ ​กท็​ ำ�ไรท�ำ นา ​ปลกู พชื ​แบบผ​ สม​ผสาน​ในท​ แ​่ี หง ​แลง​ตาม​แนว ​“​ทฤษฎีใ​ หม” ​ ไ​ ดส​ �ำ เรจ็ ​หาก​ไมม ​คี วาม​ พอประมาณ​ใน​ใจ​ตน ​นึกแ​ ตจ​ ะซ​ ื้อรถ​ปคอัพ​คนั ​ใหม ​หรือ​เครอ่ื ง​อำ�นวย​ความส​ ะดวก​อ่ืนๆ​ อ​ ยู​ร่ำ�ไป ​ก​ย็ อ ม​ไมถ​ ือวา ​ ประพฤติตนอ​ ย​ูในร​ ะบบ​เศรษฐกจิ พ​ อเพยี ง​ตาม​แนว​พระ​ราช​ดำ�ร ิ ​ เ​ศรษฐกจิ พ​ อเพยี ง ​จงึ เ​ปน ​พระ​ราชด​ �ำ รัสท​ ​พ่ี ระราชทาน​ใหป​ ระชาชนด​ �ำ เนิน​ตาม​วถิ แ​ี หงก​ าร​ดำ�รงชีพ​ท่ี​ สมบรู ณ  ​ศานตส​ิ ุข ​โดยม​ ​ีธรรมะเ​ปน เ​คร่อื งก​ ำ�กับ ​และ​ใจต​ น​เปน ​ท​่สี �ำ คญั ​ซงึ่ ท​ ่พี​ ระองค​ทรง​รบั ส่งั ม​ า​น้ัน ​แท​ทีจ่ รงิ ​ คือ ว​ ิถชี​ วี ิต​ไทยน​ นั่ เอง ​วถิ ี​ชวี ติ ​ไทย​ท​่ียึดเ​สน ทาง​สายกลางข​ อง​ความพ​ อดี ค​ วาม​สขุ ค​ วาม​เจรญิ อ​ นั ​แทจ ริงน​ นั้ ​หมายถ​ งึ ค​ วามส​ ขุ ​ความ​เจริญ ​ ท​ ี่​บุคคล​แสวงหา​มา​ได  ​ดว ย​ความ​เปนธรรม​ทั้ง​ใน​ เจตนา ​และ​การก​ ระท�ำ ​ไม​ใช​ไดม​ า​ดว ยค​ วามบ​ ังเอิญ ​หรือ​ดว ย​การแ​ กง​แยง ​เบยี ดบงั ​มาจากผ​ ูอ นื่ ​ ห​ ลกั การ​พง่ึ ตนเอง​ หาก​ขยายความอ​ อกไป​อาจจ​ ะส​ ามารถย​ ึด​หลักสำ�คญั ข​ องค​ วามพ​ อดี​ได  ​5​ ป​ ระการค​ ือ ​1​.​ ​ความพ​ อด​ีดานจ​ ติ ​ใจ ​:​ ต​ อง​เขม​แข็ง ​สามารถพ​ ่ึงตนเองไ​ ด  ​มจ​ี ิตส�ำ นึกท​ ด​ี่ ี ​เอื้ออาทร ​ประณ​ีประนอม ​ นกึ ​ถึงผ​ ล​ประโยชนส​ ว นรวม ​ หนังสือเรยี น​สาระทักษะการด�ำ เนินชวี ติ รายวชิ าเศรษฐกิจพอเพียง ระดับมัธยมศกึ ษาต​ อนตน (ทช 21001)​ 23

2​ .​​ ความพ​ อดีด​ า นสงั คม ​:​ ​ตอ งม​ ​คี วามช​ วยเหลือ​เกอ้ื กลู ก​ ัน ​สรา งค​ วาม​เขม​แข็งใ​ ห​แ กช​ มุ ชน ​รูจกั ​ผนกึ ​ ก�ำ ลัง แ​ ละ​ท​ี่สำ�คญั ​ม​กี ระบวนการเ​รียนรท​ู ่เี กิดจ​ ากฐ​ านรากท​ ่​มี น่ั คงแ​ ละ​แข็งแ​ รง 3​ ​.​ ความพ​ อด​ีดา นท​ รพั ยากร​ธรรมชาติ​และ​สิ่งแ​ วดลอม ​:​ ​รจู กั ใ​ ชแ​ ละจ​ ดั การอ​ ยางฉ​ ลาดแ​ ละร​ อบคอบ ​ เพื่อใ​ หเ​กดิ ค​ วามย​ ง่ั ยนื ​สงู สดุ ​และ​ที่ส​ ำ�คัญ​ใช​ทรพั ยากร​ทม​่ี ี​อยู​ในประเทศ ​เพอ่ื ​พัฒนา​ประเทศ​ใหม​ ่ันคงอ​ ย​ูเปนข​ น้ั ​ เปน ตอนไ​ ป ​ 4​ .​​ ความพ​ อดีด​ านเ​ทคโนโลย ี ​:​ ร​ ูจกั ใ​ ช​เทคโนโลยีท​ ​ี่เหมาะสมใ​ หส​ อดคลองกับ​ความ​ตองการ ​และค​ วร​ พัฒนา​เทคโนโลย​จี ากภ​ มู ิปญญา​ชาวบา นข​ อง​เรา​เอง ​และ​สอดคลอ ง​เปนป​ ระโยชนต​ อ​สภาพ​แวดลอ ม​ของ​เรา​เอง ​ ​5.​​ ความพ​ อดีด​ า นเ​ศรษฐกิจ ​:​ เ​พิ่ม​รายได ​ลด​รายจา ย ​ด�ำ รงชีวติ อ​ ยา ง​พอควร ​พอ​อยู ​พอ​กิน ​สมควรต​ าม​ อัตตภ​ าพ แ​ ละ​ฐานะข​ อง​ตน เ​ร่ือง​ที่ 2 การป​ ฏิบตั ิตน​ตามแ​ นวทางเ​ศรษฐกิจพ​ อเพยี ง ​ 1​.​ ยึดค​ วาม​ประหยดั ​ตัดทอนค​ า​ใชจ า ยใ​ นท​ ุก​ดา น ​ลดละค​ วาม​ฟุมเฟอ ย​ใน​การ​ด�ำ รงชพี อ​ ยา งจ​ รงิ จงั ​ ดังพ​ ระ​ราชด​ �ำ รสั ว​ า ​ .​​ .​​ .​​ ค​ วาม​เปนอ​ ยท​ู ​่ีตอง​ไมฟ​ งุ เฟอ ​ตองป​ ระหยัด​ไปใ​ นทางท​ ถี​่ ูกตอง.​ .​​ .​​ ​ ​ 2​.​ ยึดถือก​ ารป​ ระกอบ​อาชพี ​ดวยค​ วาม​ถกู ตอ ง ​สจุ ริต ​แมจ​ ะต​ กอ​ ยใ​ู นภ​ าวะ​ขาด​แคลน​ใน​การด​ �ำ รงชพี ​ ก็ตาม ​ดงั พ​ ระ​ราช​ดำ�รสั ท​ ่ีวา ​ .​​ .​​ .​​ ค​ วามเ​จรญิ ข​ อง​คน​ทั้งหลาย​ยอ ม​เกิดม​ าจาก ​การป​ ระพฤติ​ชอบ​และก​ าร​หาเลี้ยงชีพ ​ ของต​ น​เปนห​ ลกั ส�ำ คัญ.​ .​​ .​​ ​ ​ 3​. ​ละ​เลิก​การ​แกง​แยง​ผล​ประโยชน​และ​แขงขัน​กัน​ในทาง​การ​คาขาย​ประกอบ​อาชีพ​แบบ​ตอสู​กัน​อยาง รนุ แ​ รง​ดังอ​ ดีต ​ซงึ่ ​มพี​ ระ​ราชด​ �ำ รัสเ​รือ่ ง​นี้ว​ า ​.​ .​​ .​​ ค​ วาม​สขุ ค​ วาม​เจริญ​อนั แ​ ทจ ริง​น้นั ​หมายถ​ งึ ​ความ​สุขค​ วาม​เจริญ​ท่ี​ บคุ คล​แสวงหา​มา​ได​ดวย​ความเ​ปนธรรมท​ ง้ั ​ใน​เจตนา ​และ​การก​ ระทำ� ​ไมใ​ ชไ​ ดม​ า​ดวย​ความ​บงั เอิญ ​หรอื ​ดวย​การ​ แกงแ​ ยง​เบยี ดบังม​ าจากผ​ อู ่นื .​ .​​ .​​ ​ ​ 4​. ​ ​ไมห​ ยดุ นง่ิ ท​ ​ีจ่ ะห​ าทางใ​ น​ชวี ิต​หลุดพนจ​ าก​ความท​ ุกขย ากค​ รง้ั น ้ี ​โดย​ตอง​ขวนขวายใ​ ฝห​ าความร​ูให​ เกดิ ​มรี​ ายได​เพม่ิ พูนข​ ้นึ ​จนถ​ งึ ขัน้ ​พอเพียงเ​ปน​เปาหมาย​ส�ำ คัญ พ​ ระ​ราช​ด�ำ รัสต​ อน​หนึ่งท​ ี​ใ่ ห​ความ​ชัดเจนว​ า ​ .​​ .​​ .​​ ก​ าร​ ท่​ตี อ งการ​ใหท​ ุกคน​พยายามท​ ี่ ​จะห​ าความร ู ​และ​สรา งต​ น​เอง​ให​มั่นคงน​ ้​ีเพอื่ ​ตนเ​อง ​เพ่อื ​ทจ่ี​ ะใ​ ห​ต วั เอง​ม​คี วาม​เปน​ อยท​ู ่ี​กา วหนา ​ทมี​่ ี​ความส​ ขุ ​พอมีพอกินเ​ปนข​ ้ันห​ น่ึง แ​ ละ​ข้ัน​ตอไป ก​ ค็​ ือ​ใหม​ ​เี กยี รตว​ิ า ​ยืนไ​ ดด​ วย​ตวั เอง.​ .​​ .​​ ​ ​ 5.​ ​ ปฏบิ ตั ติ น​ใน​แนวทางท​ ​ด่ี ล​ี ดละ​สง่ิ ย​ ว่ั ​กเิ ลสใ​ ห​ห มด​สน้ิ ไป ​ทง้ั นด​้ี ว ย​สงั คมไ​ ทยท​ ล​่ี ม สลายล​ งใ​ นค​ รง้ั น้ี เพราะ​ยังมีบ​ ุคคลจ​ ำ�นวน​มิใ​ ช​นอย​ที่ด​ ำ�เนินการ​โดยป​ ราศจากล​ ะอาย​ตอแ​ ผนดิน ​พระบาท​สมเด็จพระเจา​อยู​หัว​ ไดพ​ ระราชทานพ​ ระร​ าโชวาท​วา ​.​ ​.​ ​.​ ​พยายามไ​ ม​ก อค​ วามช​ วั่ ​ใหเ​ ปนเ​คร่ือง​ทำ�ลายตัวทำ�ลายผ​ ูอนื่ ​พยายามล​ ด ​ พยายาม​ละ​ความช​ วั่ ​ที่​ตัวเอง​ม​อี ย ู ​พยายามก​ อค​ วามด​ ใ​ี ห​แกตัว​อยูเ​สมอ ​พยายาม​รกั ษา ​และ​เพม่ิ พูนค​ วามด​ ​ีทีม​่ อ​ี ยนู​ นั้ ​ ให​ง อกงามส​ มบรู ณข ึน้ .​ .​​ .​​ ​ ทรงย​ ำ้�​เนน​วา​ค�ำ ​ส�ำ คัญท​ ส่ี ุด​คอื ​คำ�​วา ​“พ​ อ”​ ​ ต​ อ ง​สรา งค​ วามพ​ อ​ที​่สมเหตุสมผล​ให​กับ​ตัวเอง​ให​ไดแ​ ละ​เรา​ก​จ็ ะ​ พบก​ ับค​ วาม​สขุ ​ ​ 24 หนงั สอื เรยี น​สาระทกั ษะการด�ำ เนนิ ชีวติ รายวชิ าเศรษฐกิจพอเพยี ง ระดับมัธยมศึกษาต​ อน​ตน (ทช 21001)​

เรอื่ งท่ี 3 ทฤษฏใี​หม ปญ หา​หลกั ข​ อง​เกษตรกรใ​ นอดีต ​จนถ​ ึง​ปจ จุบนั ท​ ​ีส่ ำ�คัญป​ ระการ​หน่งึ ​คือ ​การข​ าดแ​ คลน​นำ้�เ​พ่ือ​ เกษตรกรรม ​โดยเฉพาะอ​ ยา งยงิ่ ใ​ น​เขตพ​ ้ืน​ท่​เี กษตร​ทอ่ี าศัย​นำ้�ฝน ​ซึ่งเ​ปนพื้นท​ ี่ส​ วน​ใหญ​ของป​ ระเทศ​ที​่อยใู​ น​เขต ​ ท​่ีม​ีฝน​คอน​ขางนอ ยแ​ ละส​ ว นมากเ​ปน​นา​ขา วแ​ ละ​พืชไร ​เกษตรกร​ยังคงท​ �ำ การเ​พาะปลกู ​ได​ปล ะครัง้ ​ใน​ชว ง​ฤดูฝน​ เทา ​นน้ั ​และ​มค​ี วาม​เสี่ยง​กับ​ความเ​สยี หาย ​อันเ​นือ่ ง​มาจากค​ วาม​แปรปรวน​ของด​ นิ ฟ​ า ​อากาศ​และ​ฝนท​ งิ้ ชวง ​แมว า ​ จะ​มกี​ าร​ขดุ ​บอ​หรือส​ ระ​เก็บน​ ำ�้ ไ​ ว​ใช​บา ง​แต​กม​็ ข​ี นาดเลก็ ​หรอื ​ม​ีปจ จัยอ​ ่นื ​ๆ​ ​ท่ีเ​ปน ​ปญ หา​ใหม​ ี​นำ้�​ใชไ​ ม​เพยี งพอ ​ รวม​ทงั้ ร​ ะบบ​การป​ ลกู พืช​ไมม ​ีหลกั เกณฑใ​ ด ​ๆ​ แ​ ละ​สว นใ​ หญป​ ลูกพืช​ชนดิ เดยี ว ​ ดว ย​เหตนุ พี้​ ระบาทส​ มเดจ็ ​พระเจา ​อยู​หวั จ​ งึ ​ไดพ​ ระราชทานพ​ ระ​ราชด​ ำ�ริ เ​พื่อ​เปนการช​ วยเหลอื ​เกษตรกร​ ท​่ปี ระสบ​ความย​ ากลำ�บากด​ ังกลาว ​ใหส​ ามารถ​ผานพ​ นช​ ว งเวลา​วิกฤติ ​โดยเฉพาะ​การ​ขาดแ​ คลนน​ ำ�้ ​ไดโ​ ดย​ไม​ เดือดรอนแ​ ละย​ ากล�ำ บากน​ ัก ​ ​พระร​ าช​ดำ�รน​ิ ี้ ​ทรง​เรียกวา “​ ​ทฤษฎใ​ี หม”​ เ​ปนแ​ นวทางห​ รือ​หลักการใ​ น​การบ​ รหิ าร​การ​จัดการท​ ี่ดนิ ​และ​ น้�ำ เ​พือ่ ก​ ารเ​กษตรใ​ น​ทดี่ นิ ข​ นาดเล็กใ​ ห​เกดิ ​ประโยชน​สงู สดุ ​ ท​ ฤษฎใ​ี หม ​ทมี่ าแ​ หง​พระ​ราชด​ ำ�ริ “​ ​ทฤษฎี​ใหม ​ในท​ ุกครง้ั ท​ ​พ่ี ระบาท​สมเดจ็ พ​ ระเจา​อยห​ู ัว ​เสดจ็ ​พระ​ราชด​ �ำ เนิน​ ไป​ทรง​เย่ียม​ราษฎร​ตาม​พ้ืน​ท่ี​ตางๆ​ทั่วประเทศ​น้ัน​ได​ทรง​ถาม​เกษตรกร​และ​ทอดพระเนตร​พบ​สภาพปญ​หา​การ​ ขาด​แคลน​น้�ำ เ​พ่อื ก​ ารป​ ลูกขาวแ​ ละ​เกดิ แ​ รง​ ดล​พระทัยอ​ นั เปน ​แนวคดิ ​ข้นึ ​วา ​ ​ ขา ว​เปน ​พืชท​ ​่ีแข็ง​แกรง ม​ าก ​หากไ​ ดน​ ้ำ�เ​พียงพอ​จะส​ ามารถเ​พิม่ เ​มล็ดขา วไ​ ด​มากย​ ิง่ ขนึ้ ​หากเ​ก็บ​น�้ำ ฝน​ท่​ี ตก​ลงมา​ไดแ​ ลว ​นำ�มา​ใช​ในก​ ารเ​พาะปลกู ​กจ็​ ะส​ ามารถ​เกบ็ เกยี่ ว​ได​มากขน้ึ เ​ชน ​กนั ​การ​สรางอ​ างเก็บนำ�้ ​ขนาด​ใหญ​ นับวันแ​ ต​จะย​ ากท​ ่ี​จะด​ ำ�เนินการไ​ ด  ​เนอื่ งจากก​ าร​ขยายตัว​ของ​ชมุ ชนแ​ ละข​ อจ�ำ กัด​ของป​ ริมาณท​ ่ดี ิน​เปน​อุปสรรค ​ หาก​แตล ะ​ครวั เรือนม​ ี​สระนำ�้ ป​ ระจ�ำ ​ไรนา​ทุกค​ รัวเรือน​แลว ​เมอื่ ​รวมป​ รมิ าณก​ ันก​ ็​ยอม​เทากบั อ​ า งเกบ็ น�้ำ ข​ นาด​ใหญ ​ แตส​ ้นิ ค​ า​ใชจ าย​นอ ยแ​ ละเ​กดิ ​ประโยชนส​ ูงสุด​โดย​ตรง​มากกวา ​ ​แร​งดลพ​ ระ​ราชห​ ฤทัย​ใน​เรื่อง​น้เ​ี กดิ ​จาก​ทพ​่ี ระบาท​ สมเด็จพ​ ระเจา​อยูห​ ัว​เสด็จ​พระร​ าชด​ ำ�เนนิ ท​ รง​เย่ียมร​ าษฎร​ในภ​ าคอสี าน ​บริเวณ​พ้นื ท​ ่บี​ า น​กตุ ตอแ​ กน ​ต�ำ บล กุตส​ มิ ค​ ุม​ใหญ ​อ�ำ เภอ​เขาวง ​จังหวดั ก​ าฬสนิ ธุ  ​เม่ือว​ ัน​ท่ ี ​2​5​ พ​ ฤศจกิ ายน ​พ.​ศ.2​ 5​ 3​ 5​ ​ ซ​ ึ่งท​ รง​มี​พระม​หา​กรณุ าธิคณุ ​ พระราชทานพ​ ระ​ราชด​ ำ�รัส​แกบ​ รรดา​คณะบุคคลต​ างๆ​ ​ที่เ​ขาเฝาฯ ถวายพระพร​ชัยม​ งคลใ​ นว​ โรกาสเ​ฉลิม​ พระ​ชนมพรรษา ​วัน​ท่ี ​4​ ธ​ ันวาคม 2​ ​53​ ​5​ ณ​ ​ศาลา​ดส​ุ ดิ า​ลัย ​สวนจ​ ติ รดา ​พระ​ราช​วังด​ ุสติ ว​ า ​ ​​​​​​​​​​​“.​​.​.​ถามช​ าวบานท​ ี​อ่ ย​ูนัน่ ว​ าเ​ปนอ​ ยางไรบางป​ นี้ เ​ขา​บอกวา​เก็บขา ว​ได​แ ลว ​ขาว​กอ็​ ยู​ต รงน​ ้ัน​กอง​ไว​เราก​ ​ไ็ ป​ ด​ูขาว ​ขาวน​ ั้น​มีรว​ ง​จริงแ​ ตไ​ มม ีเ​มลด็ ห​ รือร​วงห​ นึ่งม​ ซ​ี กั ​สองส​ ามเ​มลด็ ก​ ็​หมายความวา ​1​ ไ​ ร ​คงไ​ ด​ขา ว​ประมาณ​ ซกั ถ​ ัง​เดียวห​ รอื ​ไมถ​ งึ ถ​ งั ต​ อ ​ไร ​่ เ​ขาท​ ำ�ไม​เปน ​อยา งน​ ี้ ​เขาบอ​วา ​เพราะ​ไมม ี​ฝนเ​ขา​ปลกู ​กลา ​ไว​แลว ​เมือ่ ​ขนึ้ ​มา​กป​็ ก ดำ�​ ปก ด�ำ ​ไมไ ดเ​ พราะวา ​ไมม ี​น�้ำ ก​ ็​ปก​ในท​ รายท​ ำ�​รู ใ​น​ทราย​แลว ก็​ปก​ลง​ไป ​เมอื่ ​ปก​แลว ​ตอนกลางวันก​ เ​็ ฉา​มัน​งอ​ลง​ไป​ แตต​ อนกลางคืนก​ ​็ตั้งต​ ัวตรง​ขึ้นม​ า​เพราะ​มน​ี �ำ้ คา ง แ​ ละใ​น​ท่ีสดุ ​ก็ไดรว​ งแ​ ตไ​ มม ี​ขาว ​เทา ไร ​อันน้เ​ี ปน ​บทเรียน​ทดี​่ ี..​​ .แ​ สดง​ให​เห็นวา ข​ าวน​ ี​เ้ ปนพ​ ืช​แข็งแ​ กรง ม​ ากข​ อ​ให​ไ ด​มนี​ ้ำ�คาง​ก​พ็ อ แ​ ม​จะเ​ปน ข​ าว​ธรรมดา ไ​ มใ​ช​ขาว​ไร ​ถา ห​ ากวา​ เรา​ชว ย​เขาเ​ลก็ นอย​ก​ส็ ามารถท​ ​ีจ่ ะ​ได​ขาวม​ ากขึน้ ​หนอย​พอ​ท่​จี ะ​กิน ​ฉะ​นัน้ โ​ครงการ ท​ ่​จี ะ​ทำ�​มใิ​ช​ตอง​ทำ�​โครงการ​ ใหญโ ต​มากจ​ ะไ​ ดผ ล ​ทำ�​เล็กๆ​ก็ได ​ ​จงึ ​เกดิ ค​ วามคดิ ข​ น้ึ ​มา​วาใ​น​ท​ี่เชน ​นนั้ ฝ​ นตก​ดี​พอสมควร ​แต​ล งมา​ไมถ​ ูกร​ ะยะ เวลา..​.​​ฝน​กท็​ ิง้ ชวง.​..​”​ ​ หนงั สือเรียน​สาระทักษะการด�ำ เนนิ ชวี ติ รายวชิ าเศรษฐกจิ พอเพียง ระดับมัธยมศึกษาต​ อนตน (ทช 21001)​ 25

​จาก​พระ​ราช​ดำ�รัส​ขางตน​แสดง​ให​เห็น​ถึง​การ​ท่ี​ทรง​รวบรวม​ขอมูล​เบื้องตน​จาก​ปญหา​ขอเท็จจริง​แลว​ ทรง​วเิ คราะหเ​ปน แ​ นวคิดท​ ฤษฏีว​ า “​ .​.​.​​วธิ กี าร​แกไ ขก​ ค​็ อื ​ตอง​เกบ็ ​น้�ำ ฝนท​ ีต่​ ก​ลงมา ​กเ็​กิดค​ วาม​คดิ วา​อยาก​ทด​ลองดู​สัก 1​ 0​ ​ ไ​ ร ​ในท​ ่​อี ยางน​ น้ั 3​​ไร ​จะ​เปน​บอ น�ำ้ ​คือเ​กบ็ ​น้�ำ ฝนแ​ ลว ​ถา​จะ​ตอ งบด​ุ วย​พลาสตกิ ก​ บ็ ุด​ ว ย​พลาสตกิ ​ทด​ลองด​แู ลว อ​ ีก 6​ ​​ท�ำ ไรท​ �ำ เปน​ ท่ีนา ส​ วน​ไร​ทเ่ี หลอื ก​ ​เ็ ปนบ​ รกิ าร​หมาย​ถงึ ท​ างเ​ดินห​ รือ​กระตอ บห​ รอื ​อะไรก​ ไ็ ดแ​ ลว ​แตห​ มายความวา น​ ้�ำ ​3​0​ %​ ​ ท​ ​ี่ ท�ำ นา 6​ ​0​​%​​ก็เ​ชื่อว​ า​ถาเ​ก็บ​น้ำ�​ไวไ​ ดจ​ าก​เดมิ ท​ ี่ เ​ก็บเ​กี่ยวขาว​ไดไ​ ร​ล ะ​ประมาณ 1​ -​2​ ​ถ​ ัง ​ถา ​มน​ี �้ำ ​เลก็ นอยอ​ ยา ง​นั้นก​ ค็​ วร​ จะ​เกบ็ เ​กย่ี วขาวไ​ ด​ไร​ละป​ ระมาณ ​1​0​​-2​ 0​ ​​ถงั ​หรือ​มากกวา ​”​​​ ​ ใน​เวลา​ตอ มา​ไดพ​ ระราชทานพ​ ระร​ าชด​ �ำ รสั ​ให​ทำ�การ​ทดลอง ​“​ทฤษฎ​ีใหม”​ ​เก่ยี วกับ​การ​จัดการ​ที่ดิน​ และแ​ หลง นำ�้ ​เพือ่ ก​ ารเ​กษตรข​ ึ้น ​ณ ​วดั ม​ งคล​ชัย​พัฒนา ​ ต​ ำ�บล​หว ยบง ​ อ​ �ำ เภอ​เมือง ​ จ​ งั หวัด​สระบรุ ี ​แนวท​ ฤษฎใี​ หม ​ กำ�หนด​ข้ึน​ดงั น ้ี ​ ​ให​แบง ​พน้ื ท​ ่​ีถอื ครองท​ าง​การเ​กษตร ​ซึง่ โ​ ดย​เฉล่ียแ​ ลว​เกษตรกร​ไทยม​ ี​เนอื้ ท​ ่ีดินป​ ระมาณ ​1​0​ ​ไร ​ตอ​ ครอบครัว​แบง ออกเ​ปน ​สดั สวน ค​ ือ ​ ​ ​สวนแ​ รก ​:​ ร​ อยละ ​3​0​ เ​นื้อท​ ีเ่​ฉลย่ี ​3​ไร ​ให​ท�ำ การข​ ดุ ​สระ​กักเกบ็ ​น้ำ�​ไวใ​ ชใ​ น​การ​เพาะปลูก ​โดย​ม​คี วาม​ลกึ ​ ประมาณ ​4​ เ​มตร ​ซง่ึ จ​ ะส​ ามารถ​รับ​น้ำ�​ได​จ ถ​ุ ึง ​1​9​,​0​0​0​ ล​ ูกบาศกเ​มตร ​โดย​การร​ องรับ​จากน​ ำ�้ ฝน ​ราษฎรจ​ ะส​ ามารถ​ น�ำ ​นำ�้ น​ ไ​้ี ปใ​ ชไ ด​ต ลอดป ​ทง้ั ​ยังส​ ามารถ​เล้ยี ง​ปลา​และป​ ลูกพืช​รมิ ​สระ​เพอื่ ​เพิ่ม​รายได​ให​ครอบครวั ​อีก​ทางห​ นึ่ง​ดวย​ ดัง​พระ​ราช​ดำ�รัส​ใน​วโรกาส​เสด็จ​พระ​ราช​ดำ�เนิน​ทอดพระเนตร​การ​ดำ�เนินงาน​โครงการ​พัฒนา​พื้น​ที่วัด​ชัย​มงคล​ พัฒนา​อังเ​น่ืองม​ าจากพ​ ระร​ าชด​ ำ�ริ ​เมอ่ื ​วันท​ ี ่ ​25​ ​ ม​ กราคม ​2​5​36​ ​ ค​ วามต​ อนห​ น่งึ ว​ า “​.​..​ก​ าร​เลีย้ งป​ ลา​เปนร​ ายไดเ​สรมิ ​ ถา​เลี้ยงป​ ลา​ไมก​ ​ี่เดือน​ก​็ม​รี ายได.​..​”​ ​ ​ สว นท​ ี่สอง :​​ ร​ อยละ 6​ ​0​ เ​ปน​เนอ้ื ท​ ​เี่ ฉล่ีย​ประมาณ 1​ ​0ไ​ ร  เ​ปน พื้นท​ ี่ทำ�การเ​กษตร​ปลูกพ​ ืชผล​ตา งๆ​ โ​ ดย​แบง​ พ้นื ท​ ่นี อ​้ี อก​เปน ​2​ ส​ ว น ​คอื ​รอ ยละ ​3​0​ ใ​ น​สว นท​ ส่ี อง ​ทำ�นา​ขา ว​ประมาณ ​3​ ไ​ ร  ​รอยละ ​3​0​ ใ​ น​สวนท​ ่ีสอง ​ปลกู ​พชื ไร​หรือ​พืชสวนต​ าม​แต​สภาพ​ของ​พนื้ ท​ แี่​ ละ​ภาวะ​ตลาดป​ ระมาณ ​3​ ​ไร  ​พระบาท​สมเด็จ​พระเจา ​อย​ูหัว​ทรง​คำ�นวณ​ โดย​ใชห​ ลกั เกณฑ​เฉลีย่ ​วา​ในพ​ ื้น​ที่ทำ�การเ​กษตรน​ ​ต้ี อ ง​มีน​ ำ�้ ใ​ ชใ​ นช​ ว ง​ฤดู​แลง ​ประมาณ ​1​,​0​0​0​ ​ลูกบาศกเ​ มตร​ตอ​ไร ถา​หาก​แบงแ​ ตล ะแ​ ปลงเ​กษตรใ​ หม​ เี​นอ้ื ​ที ่ ​3​ ไ​ ร  ​ทัง้ ​2​ แ​ หง​แลว ​ความ​ตอ งการน​ ้�ำ จ​ ะใ​ ชป​ ระมาณ ​10​ ,​​0​00​ ​ ล​ ูกบาศก​ เมตร ​ทจ่​ี ะ​ตอง​เปน น�้ำ ​ส�ำ รองไว​ใช​ในย​ ามฤ​ ดแู​ ลง ​ สวน​ท่สี​ าม ​:​ ร​ อ ยละ ​1​0​ เ​ปน พน้ื ท​ ท่ี​ เ่ี หลอื ​มเี​นอื้ ​ทเ่​ี ฉลย่ี ​ประมาณ ​1​ ไ​ ร ​จัด​เปนท​ ่อี​ ยอู าศยั ​ถนนหนทาง ​ คนั ค​ูดินห​ รอื ค​ูคลอง ​ตลอ​อด​จนป​ ลกู พชื ส​ วนครวั ​และ​เลย้ี งส​ ัตว  ​รวม​พนื้ ​ที่โ​ ดย​เฉล่ีย​ประมาณ ​10​ ​ ไ​ ร ​ตาม​สัดสว น 3​ ​0​ –​ ​ 3​ 0​ ​ –​ ​ 3​ ​0​ –​ ​ 3​ ​0​ –​ ​ 1​ 0​ ​ ต​ ามท​ ฤษฎใ​ี หม​น้ ี ​พระบาทส​ มเด็จ​พระเจา​อยู​หวั ​ทรง​พระ​กรุณา​โปรด​เกลาฯ ​พระราชทาน​ แนว​พระ​ราช​ดำ�ริ​อนั เปน ห​ ลกั ปฏิบัตส​ิ �ำ คญั ยง่ิ ​ใน​การด​ ำ�เนินการ ​คอื ​วิธี​นส้ี​ ามารถใ​ ชป​ ฏบิ ตั ​ิได​กับ​เกษตรกร​ผ​ูเปน ​ เจาของท​ ี่ดิน ​ที​่มพ​ี นื้ ​ทด่ี นิ จ​ ำ�นวนน​ อย ​แปลง​เล็กๆ​ ​ประมาณ ​1​0​ ​ไร ​(​ซึ่งเ​ปน อัตรา​ถือครอง​เนอื้ ท​ ีก​่ ารเ​กษตร​โดย​ เฉลยี่ ข​ องเ​กษตรกรไ​ ทย)​ ​ ม​ งุ ​ให​เกษตรกรม​ ีค​ วามพ​ อเพียง​ในก​ าร​เล้ยี งต​ วั เอง​ได  ​(​s​e​lf​​ s​u​ ​ff​i​​c​i​en​ ​cy​ ​)​ ใ​ น​ระดบั ​ชวี ิตท​ ่​ี ประหยัดก​ อ น​โดยม​ ุงเนน ​ให​เหน็ ค​ วาม​ส�ำ คัญ​ของค​ วามส​ ามัคคก​ี นั ใ​ น​ทอ งถิน่ ​กำ�หนดจ​ ุดม​ ุงหมายใ​ ห​สามารถผ​ ลติ ​ ขา วบ​ รโิ ภค​ได​เ พยี งพอ​ตลอดท​ ั้งป ​โดย​ยดึ หลกั ว​ าการท​ �ำ นา ​3​ ไ​ ร ​ของ​ครอบครวั ​หนึ่งน​ ้ันจ​ ะม​ ​ีขาว​พอ​กนิ ต​ ลอดป​ซ ึ่ง​ เปน ห​ ลักสำ�คญั ข​ อง​ทฤษฎีใ​ หม​น ี้ ​ ท​ ฤษฎใี​ หมใ​ นพ​ ระบาท​สมเด็จ​พระเจา ​อยู​หัว ​จะ​เปน ท​ ฤษฎีท​ สี่​ มบูรณ​ตาม​แนว​พระ​ราช​ดำ�ร​ิไดน​ ้ัน ​ทรง​ คำ�นึง​ถึง​การ​ระเหย​ของน​ �้ำ ​ในส​ ระ​หรืออ​ างเกบ็ น้ำ�ล​ กึ 4​ ​ เ​มตร ข​ องเ​กษตร​การด​ ว ยวา ​ในแ​ ตล ะวันท​ ี​่ไมมฝี​ นตกค​ าดวา​ 26 หนงั สอื เรียน​สาระทกั ษะการดำ�เนินชีวติ รายวิชาเศรษฐกจิ พอเพียง ระดับมัธยมศกึ ษาต​ อน​ตน (ทช 21001)​

นำ้�​ระเหย​วนั ​ละ ​1​ เ​ซนตเิ มตร ​ดัง​นั้น​เม่ือเ​ฉล่ยี ว​ า​ฝนไ​ มต​ กป​ ​ละ3​0​0​ ว​ ันน​ ้นั ร​ ะดบั นำ้�​ใน​สระ​ลดลง ​3​ เ​มตร ​จงึ ​ควรม​ ​ี การเ​ตมิ ​นำ�้ ​ใหเ​ พยี งพอ​เนอ่ื งจาก​นำ้�เ​หลือก​ น​สระเ​พยี ง ​1​ เ​มตร​เทา​น้ัน ด​ งั ​นัน้ ​การม​ แี​ หลง น�้ำ ข​ นาดใ​ หญ​เพ่ือ​คอยเ​ตมิ น​ �ำ้ ใ​ น​สระเ​ลก็ ​จงึ เ​ปรยี บ​เสมือนม​ แี​ ทง ค​น�้ำ ​ใหญๆ​ ​ทมี​่ ​นี ้�ำ ​ สำ�รอง​ที่​จะค​ อย​เติมน​ ้ำ�​อาง​เล็กใ​ ห​เต็ม​อยูเ​สมอ จะ​ทำ�​ให​แนวทางป​ ฏิบัติ​สมบูรณขึ้น​สระน้ำ�ท​ ี่ร​ าษฎร​ขุดข​ ึ้น​ตาม​ ทฤษฎี​ใหม​น​้ีเม่อื ​เกิด​ชว ง​ขาด​แคลน​นำ้� ​ใน​ฤด​แู ลง ​ราษฎรส​ ามารถส​ บู น�ำ้ ม​ า​ใชป​ ระโยชนไ​ ดแ​ ละห​ ากน​ �้ำ ​ใน​สระ​ ไมเ​พียงพอก​ ข​็ อรบั ​น�้ำ จ​ าก​อางห​ ว ยห​ นิ ข​ าว ​ซ่งึ ​ได​ท�ำ ร​ ะบบส​ ง น​ ำ้�เชือ่ มต​ อ ​ลงม​ ายงั ส​ ระน้ำ�​ที​ไ่ ดข​ ดุ ​ไวใ​ นแ​ ตล ะ​แปลง​ ซ่ึงจ​ ะ​ชวย​ใหม​ นี​ �ำ้ ​ใช​ตลอดป ​ใน​กรณรี​ าษฎร​ใชน​ ำ�้ ก​ ัน​มากอ​ างห​ ว ย​หินข​ าว​กอ็​ าจ​มีป​ ริมาณ​น�ำ้ ​ไมเ​พียงพอ ​หาก​ โครงการพ​ ัฒนา​ลุม​น้ำ�ปา​สักส​ มบูรณ​แลวก็​ใชว​ ิธีการ​สูบน้ำ�จ​ ากป​ า​สักม​ า​พักใ​ น​หนองน้ำ�ใ​ ด​หนอง​น้ำ�หนึ่ง ​แลว​ สูบต​ อ​ลงมา​ในอ​ างเก็บน�ำ้ ห​ ว ย​หินข​ าว​ก็จ​ ะช​ วย​ใหม​ ​ีปริมาณ​นำ�้ ใ​ ชม​ า​พอ​ตลอดป  ​ทรงเ​ช่อื มน่ั ​ใน​ทฤษฎี​นี​ม้ าก ดงั ​ พระ​ราช​ด�ำ รัสต​ อน​หนง่ึ ว​ า ​ “​..​​.​ใหค​ อยๆ​ท�ำ ​เพม่ิ เติม ท​ ำ�​ให​ชาวบา นม​ ​ีรายไดเ​ พิม่ ขึน้ ​แลว​ทหี ลัง​ในเ​ขต​นอกเหนือจ​ าก ​3​,0​ ​00​ ​ไ​ ร เ​มือ่ ​มา​ เหน็ วา ท​ �ำ ไดก​ ​เ็ ชอ่ื แ​ ลว ​น�ำ ไปท​ �ำ ​บา ง​แต​ต อ งไ​ ม​ท �ำ ​เรว็ น​ กั บ​ รเิ วณ​นก​้ี ​จ็ ะ​สนบั สนนุ ไ​ ด 3​ ,​0​ ​00​ ​​ไร ​ชว งเ​ขาบ​ อกไ​ ด 7​ ​0​0​​ไร” ​ แต​ทฤษฎ​ีของเ​รา​ได ​3,​​0​0​0​ไ​ ร. .​​.​”​ ​ทฤษฎใี​ หม​เปน แ​ นวพ​ ระ​ราช​ด�ำ รข​ิ อง​พระบาท​สมเดจ็ ​พระเจา​อย​หู วั ​ภมู พิ​ ล​อดลุ ย​เดช ​เกยี่ วกับก​ าร​จัดพ​ ้ืน​ ทด่ี นิ เ​พ่ือ​การอ​ ยูอาศัยแ​ ละ​มช​ี ีวิต​อยาง​ยัง่ ยนื ​โดย​มีแ​ บงพ​ ื้น​ท​ีเ่ ปนส​ วนๆ​ ไ​ ด​แก ​พน้ื ท​ ่ี​น�้ำ ​พืน้ ​ทีด่ นิ ​เพ่อื ​เปน​ท่ีนา​ปลกู ขาว ​พ้นื ท​ ่ดี นิ ​สำ�หรบั ป​ ลูกพ​ ืชไร​น านา​พันธ ุ ​และ​ทีส​่ ำ�หรบั ​อยอู าศยั /​เล้ียง​สัตว ​ใน​อตั ราสวน ​3:​3​ :​​3​:​1​ เ​ปน ​หลกั การ​ ใน​การ​บริหารก​ ารจ​ ดั การท​ ่ีดนิ แ​ ละ​นำ�้ เ​พือ่ ก​ ารเ​กษตรใ​ น​ทดี่ นิ ข​ นาดเลก็ ใ​ ห​เกดิ ป​ ระสทิ ธิภาพ​สูงสดุ ​ดงั น้ี ​ 1​.​ ม​ ​ีการบ​ ริหารแ​ ละ​จดั แ​ บงท​ ด่ี นิ ​แปลง​เล็ก ​ออก​เปน ​สัดสว นท​ ่ีช​ ดั เจน ​เพ่อื ​ประโยชนส​ ูงสดุ ข​ อง​ เกษตรกร ​ซงึ่ ไ​ มเ คย​มใ​ี คร​คิดม​ า​กอ น ​ ​2​. ​ ​มก​ี ารค​ ำ�นวณ​โดยห​ ลักวิชาการ ​เก่ยี วกับ​ปรมิ าณ​น้ำ�​ท่​จี ะก​ กั เก็บ​ใหพ​ อเพยี ง ​ตอ​การ​เพาะปลูก​ได​ ตลอดป ​ 3​ ​. ​ ม​ ีก​ ารว​ างแ​ ผน​ที​ส่ มบรู ณแ​ บบ ​ส�ำ หรับเ​กษตรกร​รายยอ ย ​3​ ข​ ั้นตอน ​เพอ่ื ​ให​พ อเพยี ง​ส�ำ หรบั เ​ล้ยี ง​ตน​ เองแ​ ละ​เพอ่ื ​เปน​รายได  ​ หนังสือเรียน​สาระทักษะการดำ�เนนิ ชีวติ รายวิชาเศรษฐกจิ พอเพยี ง ระดับมัธยมศกึ ษาต​ อนตน (ทช 21001)​ 27

ขน้ั ​ที่ 1 ทฤษฎใ​ี หมข​ นั้ ตน สถานะ​พื้นฐานข​ องเ​กษตรกร คอื ม​พี ืน้ ทน​่ี อย คอ นขา งย​ ากจน อย​ูใน​เขต​ เกษตร​น�้ำ ฝนเ​ปนหลัก โดยใ​ นข​ ั้นท​ ี่ 1 น​้ีมี​วตั ถป​ุ ระสงค​เพ่อื ​สรา งเ​สถยี รภาพข​ องก​ ารผ​ ลติ เสถยี รภาพ​ดา น​อาหาร​ ประจ�ำ วนั ความม​ ่ันคงข​ อง​รายได ความม​ นั่ คงข​ อง​ชวี ิต และค​ วามม​ ั่นคงข​ องช​ ุมชนชนบท เปน เ​ศรษฐกิจ​พ่งึ ตนเอง​ มากขน้ึ มี​การจ​ ดั สรร​พ้นื ท​ ่ที �ำ กนิ แ​ ละ​ที​อ่ ยอู าศัย ใหแ​ บง ​พ้นื ท่ี ออก​เปน 4 สว น ตามอ​ ตั ราสว น 30:30:30:10 ซ่ึง​ หมายถึง พ้นื ทสี่​ ว น​ท่หี นงึ่ ​ประมาณ 30% ให​ขุด​สระเ​กบ็ กกั น​ ำ้� เพอ่ื ​ใชเ​ก็บกักน​ �ำ้ ฝนใ​ นฤ​ ดูฝน​และ ใชเ​ สริม​การป​ ลกู พืชใ​ น​ฤดแู ลง ตลอดจนก​ ารเ​ลย้ี ง​สตั วน้�ำ ​และ​พชื นำ้�ต​ าง ๆ (สามารถเ​ลยี้ ง​ปลา ปลกู ​พชื นำ้� เชน ผักบงุ ผักก​ ะเ​ฉด ฯ ไดด​ ว ย) พนื้ ทสี​่ วนท​ ่สี อง​ประมาณ 30% ใหป​ ลกู ขา ว​ในฤ​ ดูฝน เพอ่ื ​ใชเ​ ปน อ​ าหาร​ประจ�ำ วนั ​ใน​ครัวเรือน​ให​เพียง พอต​ ลอดป เพื่อ​ตดั ​คา ​ใชจาย​และส​ ามารถ​พ่งึ ตนเอง​ได พ้นื ท​่ีสว น​ที​่สามป​ ระมาณ 30% ให​ปลูก​ไมผล ไมย ืนตน พืชผัก พืชไร พชื สมนุ ไพร ฯลฯ เพอื่ ใ​ ช​เปน​อาหาร​ประจำ�วัน หากเ​หลอื ​บรโิ ภค​กน็​ ำ�ไป​จำ�หนาย และพ​ ืน้ ทส​ี่ ว น​ ทส่ี​ ี่​ประมาณ 10% ใช​เปน ที​่อยอู าศยั เลย้ี ง​สตั ว และ​โรงเรือน​อน่ื ๆ (ถนน คนั ดนิ กองฟ​ าง ลาน​ตาก กอง​ปุย หมัก โรงเรือน โรง​เพาะเ​ห็ด คอก​สตั ว ไมดอก​ไมป ระดับ พืช​ผักสวนครัว​หลังบา น เปน ตน ) ทฤษฎี​ใหมข​ ้ันก​ าวหนา เมือ่ เ​กษตรกร​เขาใจใ​ น​หลกั การ​และไ​ ดล​ งมือป​ ฏบิ ัตต​ิ าม​ข้ันท​ ห่ี นึ่ง​ใน​ทด่ี นิ ข​ อง​ ตน​เปน ร​ ะยะเวลา​พอสมควรจ​ นไ​ ดผล​แลว เกษตรกร​กจ็​ ะพ​ ัฒนา​ตนเ​อง​จากข​ น้ั “พอ​อย​ูพอ​กนิ ” ไปส​ ูข​ ้ัน “พอ​มีอนั จะกิน” เพอื่ ใหม​ ีผ​ ลส​ มบูรณย​ ง่ิ ขึน้ จงึ ค​ วรท​ จี่ ะต​ องด​ ำ�เนนิ การ​ตาม​ข้ัน​ทสี่ อง​และข​ ้ันท​ ี่​สามต​ อไปต​ ามล�ำ ดบั (มูลนธิ ิ​ ชยั พ​ ฒั นา, 2542) ขั้น​ท่ี 2 ทฤษฎใ​ี หม​ข ้ันก​ ลาง เมื่อเ​กษตรกรเ​ขาใจใ​ นห​ ลกั การ​และไ​ ด​ปฏิบตั ิใ​ นท​ ีด่ ิน​ของต​ นจ​ น​ไดผ ล​แลว กต​็ อ งเ​ร่ิม​ขนั้ ​ทีส่ อง คอื ให​เกษตรกรร​ วม​พลงั ก​ นั ใ​ นร​ ูป​กลุม หรือ สหกรณ รวมแรง รวมใจ​กัน​ดำ�เนนิ การ​ในดา น (1) การ​ผลิต เกษตรกรจ​ ะ​ตอ ง​รว มมือ​ในก​ าร​ผลิตโ​ ดย​เรม่ิ ​ตั้งแต ขนั้ ​เตรยี มด​ ิน การ​หา​พนั ธุพชื ปยุ การ​หา​ น้�ำ และ​อ่นื ๆ เพื่อก​ ารเ​พาะปลกู (2) การต​ ลาด เม่ือ​มผ​ี ล​ผลิตแ​ ลว จะต​ องเ​ตรียมการต​ าง ๆ เพ่ือ​การ​ขายผ​ ล​ผลติ ใ​ หไ​ ด​ประโยชน​ส งู สดุ เชน การเ​ตรยี ม​ลานต​ าก​ขา ว​รว มกนั การจ​ ดั หา​ยุง ​รวบรวมข​ าว เตรยี ม​หา​เครือ่ ง​สขี าว ตลอดจน​การ​รวมกนั ข​ ายผ​ ลผ​ ลติ ​ ใหไ​ ดราคา​ดี และ​ลดคา ​ใชจาย​ลง​ดว ย (3) ความ​เปนอยู ในขณะเ​ดียวกันเ​กษตรกร​ตอ ง​มค​ี วามเ​ปน อ​ ยูที​่ด​ีพอสมควร โดย​มป​ี จจยั พ​ ้นื ฐาน​ในก​ าร​ ด�ำ รงชีวิต เชน อาหารการกินต​ าง ๆ กะป นำ้�ปลา เสื้อผา ทพี่​ อเพียง (4) สวสั ดิการ แตละช​ มุ ชน​ควร​มส​ี วัสดิการ​และ​บรกิ าร​ทจ​ี่ ำ�เปน เชน มส​ี ถานีอนามัยเ​มอ่ื ย​ ามป​ วยไข หรือม​ ​กี องทนุ ​ไวใ​ ห​กยู มื ​เพ่ือป​ ระโยชน​ในก​ ิจกรรม​ตาง ๆ (5) การ​ศกึ ษา ม​ีโรงเรยี นแ​ ละ​ชมุ ชน​มบ​ี ทบาท​ในก​ ารส​ งเสริมก​ าร​ศึกษา เชน มีก​ องทนุ เ​พือ่ ​การศ​ กึ ษา​เลา เรยี นใ​ ห​แก​เ ยาวชนข​ อง​ชมุ ชนเ​อง (6) สงั คม​และศ​ าสนา ชมุ ชน​ควร​เปน ​ศนู ยก ลาง​ใน​การพ​ ฒั นา​สงั คมแ​ ละ​จติ ใจ โดยม​ ศ​ี าสนา​เปน ทย​่ี ดึ เหนย่ี ว กิจกรรม​ทงั้ หมด​ดงั กลา ว​ขางตน จะต​ อ ง​ไดรบั ​ความร​ ว มมอื จ​ าก​ทุกฝา ย​ท่เ​ี กีย่ วของ ไมวา​สวน​ราชการ องคก รเอกชน ตลอดจนส​ มาชิก​ในช​ ุมชนน​ ัน้ เ​ปน ส�ำ คญั ข้ันท​ ี่ 3 ทฤษฎ​ใี หมข​ น้ั ​กา วหนา เมอ่ื ด​ �ำ เนินการผ​ า น​พน ​ขน้ั ท​ ส่ี อง​แลว เกษตรกร​จะม​ ​ีรายไดด​ ขี ้นึ ฐานะ​ มน่ั คง​ขึ้น เกษตรกรห​ รอื ก​ ลุม​เกษตรกรก​ ็​ควร​พัฒนา​กาวหนา ​ไป​สู​ข้นั ​ทส​่ี ามต​ อ ไป คือ ตดิ ตอ ​ประสานงาน เพอ่ื ​ จดั หา​ทุน หรอื ​แหลง เ​งนิ เชน ธนาคาร หรือบ​ รษิ ทั ​หางรา น​เอกชน มา​ชวยใ​ นก​ าร​ทำ�ธ​ ุรกิจ การ​ลงทุนแ​ ละ​พฒั นา​ คุณภาพ​ชวี ติ ท้งั น้ี ทง้ั ​ฝายเ​กษตรกรแ​ ละ​ฝาย​ธนาคาร​กับบ​ รษิ ัท จะ​ไดร​ บั ประโยชน​รวมกัน กลา วค​ ือ 28 หนังสอื เรียนส​ าระทักษะการด�ำ เนินชวี ติ รายวิชาเศรษฐกิจพอเพียง ระดับมัธยมศึกษาต​ อน​ตน (ทช 21001)​

(1) เกษตรกรข​ าย​ขา ว​ไดใ​ น​ราคาสูง (ไมถ​ กู ​กดราคา) (2) ธนาคารก​ ับบ​ ริษทั ส​ ามารถ​ซ้อื ข​ า วบ​ ริโภค​ในร​ าคาตำ�่ (ซือ้ ข​ า วเปลือก​ตรง​จาก​เกษตรกร​และ​มา​สี​เอง) (3) เกษตรกร​ซอ้ื ​เครอ่ื ง​อปุ โภคบ​ รโิ ภคไ​ ดใ​ นร​ าคาต�ำ่ เพราะร​ วมกนั ซ​ อ้ื เ​ปน จ​ �ำ นวน​มาก (เปน ร​ า น​สหกรณ ซือ้ ​ใน​ราคาขายสง ) (4) ธนาคารก​ บั ​บรษิ ทั จ​ ะ​สามารถก​ ระจายบ​ คุ ลากร (เพอ่ื ไ​ ป​ด�ำ เนนิ การใ​ น​กจิ กรรมต​ า งๆ ให​เ กดิ ผล​ดย​ี ง่ิ ขน้ึ ) ใน​ปจจบุ ันน​ ไี้​ ด​ม ​ีการน�ำ เ​อา​เกษตรท​ ฤษฎ​ใี หมไ​ ป​ทำ�การท​ ดลอง​ขยายผล ณ ศนู ยศ​ กึ ษา​การ​พฒั นา​และ​ โครงการ​อัน​เน่อื งม​ าจากพ​ ระ​ราช​ดำ�ริ รวมทั้งก​ รมว​ ชิ าการเ​กษตรไ​ ด​ดำ�เนินการ​จัดท�ำ ​แปลง​สาธติ จำ�นวน 25 แหง​ กระจาย​อยท​ู ่วั ประเทศ นอกจากนี้ กรม​พัฒนา​ชมุ ชน กระทรวง​มหาดไทย กระทรวงเ​กษตร​และส​ หกรณ กอง​ บญั ชาการท​ หาร​สงู สุด กองทพั ภ​ าค กระทรวงก​ ลาโหม และ​กระทรวง​ศึกษาธกิ าร ไดม​ ี​การ​ดำ�เนินงานใ​ ห​มีก​ ารน�ำ ​ เอา​ทฤษฎใี​ หม​นไ​้ี ปใ​ ช​อยาง​กวางขวาง​ข้ึน ​ กจิ กรรมท่ี 4 1. ให​นกั ศกึ ษา​หา​รวมกลุม 3-5 คนห​ า​ขอ มูล​บคุ คลท​ ​ีป่ ระสบค​ วาม​สำ�เร็จ​ในอ​ าชพี ​ทย​ี่ ึดหลัก​ความ​ พอเพยี ง โดยบ​ ุคคล​นอ​ี้ าจอ​ ยใู​ น​พ้นื ทหี​่ รอื ​บรเิ วณ​ใกลเ คียงก​ ็ได จากน้นั ใ​ หน​ �ำ ​ขอมูลด​ ังกลาว​มา​รายงาน​แลก​ เปลีย่ นกนั ใ​ นช​ ั้นเรยี น 2. ให​ผูเรียน​แตละคน​พิจารณา​ความ​พรอม​ใน​การ​เลือก​อาชีพ​ของ​ตน​ตามหลัก​เศรษฐกิจ​พอเพียง พรอม​เขยี นอ​ อกมา​เปน ​รายงานน​ ำ�เ​สนอหนา ​ช้ันเรยี น จากนน้ั ใ​ หเ​ พอ่ื น​นกั ศึกษา​รว ม​วิจารณ และ​เก็บบ​ นั ทึก​นี​้ ไวใ​ นแ​ ฟมส​ ะสม​ผลง​ าน​ของ​นักศกึ ษา​เอง หนังสอื เรียนส​ าระทักษะการด�ำ เนินชวี ิต รายวิชาเศรษฐกิจพอเพียง ระดับมัธยมศึกษาต​ อนตน (ทช 21001)​ 29



บ​ทท่ี 4 เครือข​ ายด​ �ำ เนนิ ​ชีวิต​แบบพอเพียง สาระสำ�คัญ ผเู รียนศ​ ึกษา​แนวทาง​ในการ​ปฏบิ ตั ต​ิ น​เปน แบบอยา งข​ องชุมชน ใน​การประกอบอาชีพ​และ​ การด​ �ำ เนิน​ชีวติ ตามห​ ลกั ปรัชญาของเ​ศรษฐกจิ ​พอเพยี ง ผลการเรียนที​่คาดหวัง ผูเรียน​สามารถ​สราง​เครือ​ขาย​เรียน​รู​ดาน​ประชาสังคม​และ​ชุมชน​ตลอด​จน​เครือ​ขายธุรกิจ​เอกชน​ให​มี​ การน�ำ ​หลกั เศรษฐกจิ ​พอเพยี งเปน แนวทางใ​ นการป​ ฏบิ ตั ิ เพอ่ื ใ​ ห​เ ปน ส​ ว นหนง่ึ ​ของวถิ ​ชี วี ติ ​ของคนไทยใน​ทกุ ​ภาคส​ ว น ขอบขา ยเนอ้ื หา เรื่องท​ ่ี 1 เครอื ข​ า ย​ด�ำ เนนิ ​ชวี ติ ​แบบพอเพยี ง หนังสือเรยี น​สาระทักษะการด�ำ เนนิ ชีวติ รายวิชาเศรษฐกิจพอเพยี ง ระดับมธั ยมศึกษาต​ อนตน (ทช 21001)​ 31

เร่ือง​ที่ 1 เครอื ขา ย​ดำ�เนนิ ​ชวี ติ ​แบบ​พอเพยี ง​ “ … ในก​ ารพ​ ัฒนา​ประเทศ​นั้น​จำ�เปนต​ องท​ �ำ ตามล​ �ำ ดบั ขั้น เริม่ ​ดวยก​ าร​สรา ง​พืน้ ฐาน คือ​ความม​ ีกนิ มใี ช​ข องป​ ระชาชนก​ อ น ดว ย​วิธกี าร​ท​่ปี ระหยัด​ระมัดระวัง แตถ​ ูกตอ งต​ ามหลกั ว​ ิชา เมือ่ ​พ้ืนฐาน​เกดิ ขนึ้ ม​ งั่ ค​ ง​พอควรแ​ ลว จึง​คอยส​ รา งเสรมิ ค​ วามเ​จริญ​ขนั้ ส​ งู ข้ึน​ตามล​ �ำ ดบั ตอไป … การ​ถอื ห​ ลักท​ ีจ่ ะส​ ง เสริมค​ วาม​เจริญ ใหค​ อ ย​เปนไป​ตามลำ�ดับ ดวย​ความ​รอบคอบ​ระมดั ระวังแ​ ละป​ ระหยัดน​ ้ัน ก​เ็ พ่ือ​ปอ งกนั ค​ วาม​ผดิ พ​ ลาดล​ ม เหลว และ​เพ่อื ให​บรรลผุ ลส​ ำ�เรจ็ ไ​ ดแ​ นนอนบ​ ริบรู ณ ” พระ​บรมร​ าช​โชวาทใ​ น​พธิ ​พี ระราชทาน​ปรญิ ญาบตั ร ของ​มหาวทิ ยาลยั เ​กษตรศาสตร 19 กรกฎาคม 2517 จากพ​ ระ​บรม​ราโชวาท​และพ​ ระร​ าช​ดำ�รสั ข​ องพ​ ระองค นบั ตงั้ แตป​  2517 เปนตน มา จะ​พบ​วา​พระองค​ทานไ​ ด​ ทรงเ​นน ย้ำ�แ​ นวทาง​การพ​ ัฒนา​ทอี่ ย​ูบนพ​ ื้นฐาน​ของก​ ารพ​ งึ่ ตนเอง ความ​พอมีพอกนิ พอ​มี​พอใช การร​ ูจัก​ความ​ พอประมาณ การค​ �ำ นงึ ถงึ ค​ วาม​ม​ีเหตุผล การส​ รางภ​ มู ิค​ ุม ก​ ันทดี​่ ใี​ นต​ ัว และท​ รงเ​ตือนสติป​ ระชาชนค​ น​ไทยไ​ มใ​ ห​ ประมาท ตระหนักถึง​การพ​ ัฒนา​ตามล​ �ำ ดบั ขนั้ ​ตอนท่​ีถกู ตองต​ าม​หลักวชิ าการ ตลอดจน​มีค​ ณุ ธรรม​เปน ​กรอบ​ใน​ การ​ด�ำ รงชวี ิตซ​ ึ่ง​ท้ังหมดน​ เ้ี​ปนท​ี่รกู นั ภ​ ายใต​ชือ่ วา เศรษฐกิจ​พอเพียง การข​ ับ​เคลื่อนเ​ศรษฐกิจพ​ อเพียง ม​เี ปาหมาย​หลกั ​เพื่อ​สรา งเ​ครอื ขา ย​เรียนรู ใหม​ ีก​ ารนำ�​หลักเ​ศรษฐกจิ ​ พอเพียงไ​ ปใ​ ชเ​ ปน ​กรอบค​ วามคดิ เปนแนวท​ างใน​การ​ปฏิบตั ิ ตลอดจน​เปน​สวนหนง่ึ ข​ อง​วิถีช​ วี ิต​ของค​ นไ​ ทยใ​ น​ ทกุ ​ภาค​สวน วตั ถ​ปุ ระสงคข​ อง​การข​ บั ​เคล่ือน​เพอ่ื ส​ ราง​ความร​ ูความเ​ขา ใจท​ ี​่ถกู ตอง เก่ยี วกบั ห​ ลักเ​ศรษฐกิจพ​ อเพยี ง​ ให​ประชาชนท​ ุกคนส​ ามารถน​ ำ�ห​ ลกั ป​ รัชญาฯ ไป​ประยกุ ตใ​ ห​ได​อ ยา ง​เหมาะสม และ​ปลกู ฝง​ปรบั ​เปลยี่ นก​ ระบวน ทัศน​ใ น​การ​ดำ�รงชีวิต​ให​อยบ​ู นพ​ ้นื ฐานข​ อง​เศรษฐกิจ​พอเพียง ตลอดจน​น�ำ ไปสกู​ าร​ปรับ​แนวทางก​ ารพ​ ฒั นา​ให​ อยบู​ นพ​ ืน้ ฐานข​ องเ​ศรษฐกิจพ​ อเพยี ง การข​ บั ​เคลอ่ื น​เศรษฐกจิ ​พอเพยี ง เปนการ​เสริม​พลังใ​ หป​ ระเทศ​ไทย​สามารถ​ พัฒนา​ไป​ได​อยางม​ ั่นคงภ​ ายใตก​ ระแส​โลกาภิวัตน โดย​ใหค​ วาม​สำ�คัญกับก​ าร​สรางฐ​ านรากท​ าง​เศรษฐกิจ​และ​ สงั คม​ใหเ​ ขม แข็ง​รกั ษา​ความ​สมดุล​ของท​ นุ แ​ ละ​ทรัพยากร​ในม​ ิติต​ า ง ๆ ตลอดจน​สามารถป​ รับตวั ​พรอม​รบั ​ตอ​การ​ เปลีย่ นแปลงต​ าง ๆ ได​อยางเ​ทา ทนั และ​น�ำ ไปสคู​ วามอ​ ย​ูเย็นเ​ปน สขุ ข​ อง​ประชาชนช​ าวไทย 32 หนังสอื เรียน​สาระทกั ษะการด�ำ เนินชวี ติ รายวิชาเศรษฐกิจพอเพยี ง ระดบั มัธยมศกึ ษาต​ อนต​ น (ทช 21001)​

การข​ บั ​เคล่ือนจ​ ะเ​ปน​ลกั ษณะเ​ครอื ขาย​และร​ ะดม​พลัง​จากท​ กุ ​ภาคส​ วน แบง เ​ปน 2 เครอื ขาย​สนบั สนนุ ​ ตามก​ ลุม​เปาหมายเ​บอื้ งตน ไดแ ก 1. เครอื ขาย​ดา น​ประชา​สงั คม​และช​ มุ ชน 2. เครือขา ย​ธรุ กิจเ​อกชน นอกจากน้ีแ​ ลว ​ยังม​ีเครอื ขา ย​สนับสนุนต​ ามภ​ ารกจิ ไดแก 1. เครอื ขา ย​วิชาการ 2. เครอื ขาย​สรา งก​ ระบวนการเ​รียนรู 3. เครอื ขา ย​เผยแพร​ป ระชา​สมั พันธ กิจกรรมที่ 5 ให​ครูผูส อนแ​ บงกลมุ ​นกั ศกึ ษา​กลมุ ​ละ 5 – 8 คน​แลว​แบง ป​ ระเดน็ ​ศกึ ษา​ดังนี้ 1. ความ​หมายแ​ ละค​ วามส​ �ำ คัญข​ อง​เศรษฐกจิ ​พอเพียง 2. ความ​หมาย​และค​ วาม​ส�ำ คัญข​ อง​แผนการ​ด�ำ เนนิ ช​ วี ิต 3. ธรรมะใ​ นก​ ารด​ ำ�เนิน​ชีวิต 4. ให​ตัวแทนผ​ ูเรยี นน​ �ำ เสนอ​ผล​งานใ​ นช​ น้ั เรยี น 5. ครผู ูสอน​มอบหมายใหผ​ ูเรยี น​เสนอ​แผนการ​เขาส​ูอาชีพ หรือ​พัฒนา​อาชพี ​โดย​ยึด หลกั ​เศรษฐกจิ พ​ อเพียง 6. นำ�แ​ ผนการเ​ขา ส​ูอาชีพ หรือพ​ ฒั นา​อาชีพ​เสนอใ​ นช​ ้นั เรยี น ​ หนงั สือเรียนส​ าระทักษะการดำ�เนินชวี ิต รายวิชาเศรษฐกิจพอเพียง ระดบั มธั ยมศกึ ษาต​ อนตน (ทช 21001)​ 33

ภาค​ผนวก​

หลกั สตู รการศกึ ษานอกระบบระดบั การศกึ ษาขน้ั พน้ื ฐาน พทุ ธศกั ราช 2551 รายชอ่ื ผเู ขา รว มประชมุ ปฏบิ ตั กิ ารพฒั นาหนงั สอื เรยี นวชิ าเศรษฐกจิ พอเพยี ง ครง้ั ท่ี 1 ระหวา งวนั ท่ี 10 – 13 กมุ ภาพนั ธ 2552 ณ บา นทะเลสคี รมี รสี อรท จงั หวดั สมทุ รสงคราม 1. นายศรายทุ ธ  บรู ณเ จรญิ ผอ. กศน. อ�ำ เภอจอมพระ จงั หวดั สรุ นิ ทร 2. นายจ�ำ นง หนนู ลิ ส�ำ นกั งานกศน.อ�ำ เภอเมอื งจงั หวดั นครศรธี รรมราช ครง้ั ท่ี 2 ระหวา งวนั ท่ี 29 มถิ นุ ายน 2552 – วนั ท่ี 3 กรกฎาคม 2552 ณ โรงแรมแกรนด เดอวลิ ล กทม. นางพฒั นส ดุ า สอนซอ่ื กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรยี น รายชอ่ื ผเู ขา รว มประชมุ บรรณาธกิ ารหนงั สอื เรยี นวชิ าเศรษฐกจิ พอเพยี ง ครง้ั ท่ี 1 ระหวา งวนั ท่ี 7 – 10 กนั ยายน 2552 ณ โรงแรมอทู องอนิ น จงั หวดั พระนครศรอี ยธุ ยา นางพฒั นส ดุ า สอนซอ่ื กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรยี น ครง้ั ท่ี 2 ระหวา งวนั ท่ี 12 – 15 มกราคม 2553 ณ โรงแรมอทู องอนิ ท จงั หวดั พระนครศรอี ยธุ ยา 1. นางพฒั นส ดุ า สอนซอ่ื ขา ราชการบ�ำ นาญ 2. นายอชุ ุ เชอ้ื บอ คา ส�ำ นกั งาน กศน. อ�ำ เภอหลงั สวน จงั หวดั ชมุ พร 3. นางสาวพชั รา ศริ พิ งษาโรจน  ส�ำ นกั งาน กศน. จงั หวดั กระบ่ี 4. นายวทิ ยา บรู ณะหริ ญั ส�ำ นกั งาน กศน. จงั หวดั พงั งา หนงั สอื เรียน​สาระทักษะการดำ�เนินชีวิต รายวิชาเศรษฐกิจพอเพียง ระดับมัธยมศึกษาต​ อนตน (ทช 21001)​ 35

คณะผ​ จู ดั ทำ� ทป่ี รกึ ษา จรี ะวุฒิ เลขาธิการ กศน. 1. นายอภชิ าติ จำ�นงบุตร รองเลขาธิการ กศน. 2. นายวมิ ล บญุ เรอื ง รองเลขาธกิ าร กศน. 3. นายประเสริฐ แกว ไทรฮะ ที่ปรกึ ษาดานการพฒั นาหลักสูตร กศน. 4. ดร.ทองอยู อ่ิมสุวรรณ ผเู ชี่ยวชาญเฉพาะดา นการพัฒนาหลกั สูตร 5. ดร.ชยั ยศ กลา รบ ผูอำ�นวยการกลุมพัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรียน 6. นางพรทพิ ย ผูพิมพต นฉบับ 1. นางสาวปยวดี คะเนสม กลุมพฒั นาการศึกษานอกโรงเรียน 2. นางสาวเพชรินทร  เหลอื งจติ วัฒนา กลุมพฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรยี น 3. นางสาวกรวรรณ กววี งษพ ิพัฒน  กลุมพฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรยี น 4. นางสาวชาลีน ี ธรรมธษิ า กลมุ พัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรยี น 5. นางสาวอลศิ รา บานช ี กลุม พฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรยี น คณะทำ�งาน 1. นายวิวัฒนไชย จันทนสุคนธ กลมุ พัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน 2. นายสรุ พงษ มน่ั มะโน กลมุ พัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรยี น 3. นางพชิ ญาภา ปติวรา กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรยี น 4. นางสาววรรณพร ปทมานนท กลมุ พัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน 5. นายศุภโชค ศรรี ัตนศิลป กลมุ พัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรยี น เลขานกุ าร 6. นางสาวเพชรนิ ทร  เหลอื งจติ วัฒนา กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรยี น ผูชว ยเลขานกุ าร 36 หนงั สือเรยี น​สาระทกั ษะการดำ�เนินชีวิต รายวชิ าเศรษฐกิจพอเพียง ระดบั มธั ยมศึกษาต​ อน​ตน (ทช 21001)​


Like this book? You can publish your book online for free in a few minutes!
Create your own flipbook