พลเมืองดิจิทัลและความฉลาดทางดิจิทัล(แก้)

พลเมอื ง ดจิ ทิ ลั และ ความ ฉลาดทาง ดจิ ทิ ลั

ความฉลาด ทางดจิ ทิ ลั (Digital Intelligence Quotient : DQ) ความฉลาดทางดิจิทัล (DQ: Digital Intelligence) คอื อะไร ความฉลาดทางดิจิทัล (Digital Intelligence Quotient : DQ) คือ กลุ่มของ ความสามารถทางสังคม อารมณ์ และการรับรู้ ทีจะทาํ ให้คนคนหนึงสามารถเผชิญกับ ความท้าทายบนเส้นทางของชีวตในยุคดิจิทัล และสามารถปรับตัวให้เข้ากับชีวตดิจิทัล ได้ ความฉลาดทางดิจิทัลครอบคลุมทังความรู้ ทักษะ ทัศนคติและค่านิยมทีจาํ เปนต่อ การใช้ชีวตในฐานะสมาชิกของโลกออนไลน์ กล่าวอีกนัยหนึงคือ ทักษะการใช้สือและ การเข้าสังคมในโลกออนไลน์ ความฉลาดทางดิจิทัล เปนผลจากศึกษาและพัฒนาของ DQ institute หน่วยงานที เกิดจากความร่วมมือกันของภาครัฐและเอกชนทัวโลกประสานงานร่วมกับ เวลด์อีโคโน มิกฟอรัม (World Economic Forum) ทีมุ่งมันให้เด็ก ๆ ทุกประเทศได้รับการ ศึกษาด้านทักษะพลเมืองดิจิทัลทีมีคุณภาพและใช้ชีวตบนโลกออนไลน์อย่างปลอดภัย ด้วยความก้าวหน้าของเทคโนโลยีสมัยใหม่ ความฉลาดทางดิจิทัล เปนกรอบแนวคิดที ครอบคลุมของความสามารถทางเทคนิคความรู้ความเข้าใจและความคิดทางสังคมทีมี พืนฐานอยู่ในค่านิยมทางศีลธรรมทีช่วยให้บุคคลทีจะเผชิญกับความท้าทายทางดิจิทัล ความฉลาดทางดิจิทัล

ความเปนพลเมืองดิจทิ ลั (Digital Citizenship) คอื อะไร ความเปนพลเมืองดิจิทัล (Digital Citizenship) เปนพลเมืองทีมีความสามารถใน การใช้อินเทอร์เน็ตในการบรหารจัดการ ควบคุม กํากับตน รู้ผิดรู้ถูก และรู้เท่าทัน เปน บรรทัดฐานในการใช้เทคโนโลยีดิจิทัลอย่างเหมาะสม มีความรับผิดชอบ เรยนรู้ทีจะใช้ เทคโนโลยีอย่างชาญฉลาด และปลอดภัย พลเมืองดิจิทัลจึงต้องตระหนักถึงโอกาสและ ความเสียงในโลกดิจิทัล เข้าใจถึงสิทธิและความรับผิดชอบในโลกออนไลน์ ความเปน พลเมืองดิจิทัล นับเปนมาตรฐานหนึงด้านทางเทคโนโลยีการศึกษาทีเสนอโดยสมาคม เทคโนโลยีการศึกษานานาชาติ (ISTE : International Society for Technology in Education) เพือให้ผู้เรยนสามารถแสดงความเข้าใจประเด็นทาง สังคม วัฒนธรรม และความเปนมนุษย์ ทีเกียวข้องกับเทคโนโลยีสารสนเทศ และ ปฏิบัติตนอย่างมีจรยธรรมและตามครรลองกฎหมายให้ใช้ข้อมูลข่าวสารได้อย่าง ปลอดภัย ถูกกฎหมาย ซึงมีความสาํ คัญในทักษะแห่งการเรยนรู้ในศตวรรษที 21 ทักษะสําคัญทีจะทําให้เปนพลเมืองดิจิทัลทีสมบูรณ์

1. ทักษะในการรักษาอัตลกั ษณท์ ีดีของตนเอง (Digital Citizen Identity) ต้องมีความสามารถในการสร้างสมดุล บรหารจัดการ รักษาอัตลักษณ์ทีดี ของตนเองไว้ให้ได้ ทังในส่วนของโลกออนไลน์และโลกความจรง โดยตอนนี ประเด็นเรองการสร้างอัตลักษณ์ออนไลน์ถือเปนปรากฏการณ์ใหม่ ทีทาํ ให้ บุคคลสามารถแสดงออกถึงความเปนตัวตนต่อสังคมภายนอก โดยอาศัย ช่องทางการสือสารผ่านเว็บไซต์เครอข่ายสังคมในการอธิบายรู ปแบบใหม่ ของการสือสารแบบมีปฏิสัมพันธ์ทางอินเทอร์เน็ต ซึงเปนการแสดงออก เกียวกับตัวตนผ่านเว็บไซต์เครอข่ายสังคมต่างๆ

2. ทกั ษะในการรักษาขอ้ มูลสว่ นตัว (Privacy Management) ดุลพินิจในการบรหารจัดการข้อมูลส่วนตัว โดยเฉพาะการแชร์ข้อมูล ออนไลน์เพือปองกันความเปนส่วนตัวทังของตนเองและผู้อืนเปนสิงสาํ คัญที ต้องประกอบอยู่ในพลเมืองดิจิทัลทุกคน และพวกเขาจะต้องมีความตระหนัก ในความเท่าเทียมกันทางดิจิทัล เคารพในสิทธิของคนทุกคน รวมถึงต้องมี วจารณญาณในการรักษาความปลอดภัยของข้อมูลตนเองในสังคมดิจิทัล รู้ ว่าข้อมูลใดควรเผยแพร่ ข้อมูลใดไม่ควรเผยแพร่ และต้องจัดการความเสียง ของข้อมูลของตนในสือสังคมดิจิทัลได้ด้วย

3. ทกั ษะการคดิ วเคราะห์มวี จารณญาณทีดี (Critical Thinking) ความสามารถในการวเคราะห์แยกแยะระหว่างข้อมูลทีถูกต้องและข้อมูลที ผิด ข้อมูลทีมีเนือหาดีและข้อมูลทีเข้าข่ายอันตราย รู้ว่าข้อมูลลักษณะใดทีถูก ส่งผ่านมาทางออนไลน์แล้วควรตังข้อสงสัย หาคาํ ตอบให้ชัดเจนก่อนเชือและ นาํ ไปแชร์ ด้วยเหตุนี พลเมืองดิจิทัล จึงต้องมีความรู้ความสามารถในการ เข้าถึง ใช้ สร้างสรรค์ ประเมิน สังเคราะห์ และสือสารข้อมูลข่าวสารผ่าน เครองมือดิจิทัล ซึงจําเปนต้องมีความรู้ด้านเทคนิคเพือใช้เครองมือดิจิทัล เช่น คอมพิวเตอร์ สมาร์ตโฟน แท็บเล็ต ได้อย่างเชียวชาญ รวมถึงมีทักษะ ในการรู้คิดขันสูง เช่น ทักษะการคิดอย่างมีวจารณญาณ ทีจําเปนต่อการ เลือก จัดประเภท วเคราะห์ ตีความ และเข้าใจข้อมูลข่าวสาร มีความรู้และ ทักษะในสภาพแวดล้อมดิจิทัล การรู้ดิจิทัลโดยมุ่งให้เปนผู้ใช้ทีดี เปนผู้เข้าใจ บรบททีดี และเปนผู้สร้างเนือหาทางดิจิทัลทีดี ในสภาพแวดล้อมสังคม ดิจิทัล

4. ทกั ษะในการจัดสรรเวลาหนา้ จอ (Screen Time Management) ทักษะในการบรหารเวลากับการใช้อุปกรณ์ยุคดิจิทัล รวมไปถึงการควบคุม เพือให้เกิดสมดุลระหว่างโลกออนไลน์และโลกภายนอก นับเปนอีกหนึงความ สามารถทีบ่งบอกถึง ความเปนพลเมืองดิจิทัล ได้เปนอย่างดี เพราะเปนทีรู้ กันอยู่แล้วว่าการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศทีขาดความเหมาะสมย่อมส่งผลเสีย ต่อสุขภาพโดยรวม ทังความเครยดต่อสุขภาพจิตและเปนสาเหตุก่อให้เกิด ความเจ็บปวยทางกาย ซึงนาํ ไปสู่การสูญเสียทรัพย์สินเพือใช้รักษา และเสีย สุขภาพในระยะยาวโดยรู้เท่าไม่ถึงการณ์

5. ทักษะในการรับมอื กับการคุกคามทางโลกออนไลน์ (Cyberbullying Management) จากข้อมูลทางสถิติล่าสุด สถานการณ์ในเรอง Cyber bullying ในไทย มี ค่าเฉลียการกลันแกล้งบนโลกออนไลน์ในรูปแบบต่างๆ ทีสูงกว่าค่าเฉลีย โลกอยู่ที 47% และเกิดในรูปแบบทีหลากหลาย อาทิ การด่าทอกันด้วย ข้อความหยาบคาย การตัดต่อภาพ สร้างข้อมูลเท็จ รวมไปถึงการตังกลุ่ม ออนไลน์กีดกันเพือนออกจากกลุ่ม ฯลฯ ดังนัน ว่าทีพลเมืองดิจิทัลทุกคน จึง ควรมีความสามารถในการรับรู้และรับมือการคุกคามข่มขู่บนโลกออนไลน์ได้ อย่างชาญฉลาด เพือปองกันตนเองและคนรอบข้างจากการคุกคามทางโลก ออนไลน์ให้ได้

6. ทกั ษะในการบรหารจัดการข้อมูลทผี ู้ใช้งานทิงไวบ้ นโลกออนไลน์ (Digital Footprints) มีรายงานการศึกษาวจัยยืนยันว่า คนรุ่น Baby Boomer คือ กลุ่ม Aging ทีเกิดตังแต่ป พ.ศ. 2487 – 2505 มักจะใช้งานอุปกรณ์คอมพิวเตอร์หรอ โทรศัพท์เคลือนทีของผู้อืน และเปดใช้งาน WiFi สาธารณะ เสร็จแล้วมักจะ ละเลย ไม่ลบรหัสผ่านหรอประวัติการใช้งานถึง 47% ซึงเสียงมากทีจะถูกผู้ อืนสวมสิทธิ ขโมยตัวตนบนโลกออนไลน์ และเข้าถึงข้อมูลส่วนบุคคลได้ อย่างง่ายดาย ดังนัน ความเปนพลเมืองดิจิทัล จึงต้องมีทักษะความ สามารถทีจะเข้าใจธรรมชาติของการใช้ชีวตในโลกดิจิทัล ว่าจะหลงเหลือ ร่องรอยข้อมูลทิงไว้เสมอ รวมไปถึงต้องเข้าใจผลลัพธ์ทีอาจเกิดขึน เพือการ ดูแลสิงเหล่านีอย่างมีความรับผิดชอบ

7. ทักษะในการรักษาความปลอดภัยของตนเองในโลกออนไลน์ (Cybersecurity Management) ความสามารถในการปองกันข้อมูลด้วยการสร้างระบบความปลอดภัยทีเข้ม แข็งและปองกันการโจรกรรมข้อมูลไม่ให้เกิดขึนได้ ถ้าต้องทาํ ธุรกรรมกับ ธนาคารหรอซือสินค้าออนไลน์ เช่น ซือเสือผ้า ชุดเดรส เปนต้น ควรเปลียน รหัสบ่อยๆ และควรหลีกเลียงการใช้คอมพิวเตอร์สาธารณะ และหากสงสัย ว่าข้อมูลถูกนาํ ไปใช้หรอสูญหาย ควรรบแจ้งความและแจ้งหน่วยงานที เกียวข้องทันที

8. ทกั ษะในการใช้เทคโนโลยอี ยา่ งมจี รยธรรม (Digital Empathy) ความสามารถในการเห็นอกเห็นใจและสร้างความสัมพันธ์ทีดีกับผู้อืนบนโลก ออนไลน์ พลเมืองดิจิทัลทีดีจะต้องรู้ถึงคุณค่าและจรยธรรมจากการใช้ เทคโนโลยี ต้องตระหนักถึงผลพวงทางสังคม การเมือง เศรษฐกิจ และ วัฒนธรรม ทีเกิดจากการใช้อินเทอร์เน็ต การกดไลก์ กดแชร์ ข้อมูล ข่าวสาร ออนไลน์ รวมถึงรู้จักสิทธิและความรับผิดชอบออนไลน์ อาทิ เสรภาพในการพูด การเคารพทรัพย์สินทางปญญาของผู้อืน และการ ปกปองตนเองและชุมชนจากความเสียงออนไลน์ เช่น การกลันแกล้ง ออนไลน์ ภาพลามกอนาจารเด็ก สแปม เปนต้น

เอกสารอา้ งองิ ศูนย์เทคโนโลยีสารสนเทศและการสือสาร.//(2563).//ทักษะดิจิทัล ก้าวสู่ พลเมือง ศตวรรษที 21.//สืบค้นเมือ 11 พฤศจิกายน 2563,/ จากhttps://www.ops.go.th/main/index.php/knowledge-base/article- pr/1355-goto-citizens21st คลังความรู้SciMath.//(2562).//ความฉลาดทางดิจิทัล (Digital intelligence).//สืบค้นเมือ11 พฤศจิกายน 2563,/ จากhttps://www.scimath.org/article-technology/item/10611-digital- intelligence มูลนิธิส่งเสรมสือเด็กและเยาวชน.//(2562).//ทักษะในการรักษาข้อมูลส่วนตัว (PRIVACY MANAGEMENT).//สืบค้นเมือ11 พฤศจิกายน 2563,/ จากhttp://www.childmedia.net/archives/241 มูลนิธิส่งเสรมสือเด็กและเยาวชน.//(2562).//ทักษะในการรักษาข้อมูลส่วนตัว (PRIVACY MANAGEMENT).//สืบค้นเมือ11 พฤศจิกายน 2563,/ จากhttp://cclickthailand.com/category/%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E 0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8 %A1%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B9%89/page/4/