สรุปผลการดาเนนิ โครงการพฒั นาสงั คมและชมุ ชน หน้าบ้านสวย หลังบ้านสวน ในเรือนงาม หน้า 1 บทที่ 1 บทนา ความเป็นมาและความสาคญั การศกึ ษาเพ่ือพฒั นาสงั คมและชุมชนเปน็ การจัดการศกึ ษาเพ่อื พฒั นาทกั ษะความสามารถและ ศกั ยภาพของ คนในชุมชน รวมทั้งกลไกทุกภาคส่วนในชุมชนใหร้ ่วมกันรับผดิ ชอบและเห็นถึงความสาคญั ใน การ ฟนื้ ฟพู ัฒนาสังคม และชมุ ชนของตนเอง โดยหนว่ ยงานสถานศกึ ษาการศึกษานอกระบบโรงเรยี นต้องให้ ความสาคัญตอ่ การใช้ กระบวนการทางการศกึ ษาสง่ เสริมใหป้ ระชาชน ชุมชน เกดิ การเรียนรแู้ ละบรู ณาการ ความรู้ ประสบการณ์ เข้ามาใช้ ให้เกดิ ประโยชนต์ อ่ การพัฒนาสังคมและชุมชนโดยรวม และบริบทของชุมชน แต่ละพ้ืนทโี่ ดยเน้นการสร้างจิตสานกึ ความเป็นประชาธปิ ไตย ความเปน็ พลเมืองดี การบาเพ็ญประโยชน์ การ เสริมสร้างคา่ นิยมความรักชาติ ความภมู ใิ จ ในความเปน็ ไทย ใฝุหาความรู้ หมัน่ ศกึ ษาเลา่ เรยี นท้ังทางตรงและ ทางออ้ ม และการมจี ิตอาสาสมัคร ใช้ความรู้ ความสามารถของตน ความรกั ความสามัคคี การให้ การแบง่ ปัน การมีสว่ นร่วมในการพฒั นาชมุ ชน สังคม และ เฝูาระวัง และหวงแหนสมบัติของชาติ โดยเห็นแก่ส่วนรวมเปน็ สาคัญ วตั ถปุ ระสงค์ 1. เพอื่ เป็นการเสริมสรา้ งกระบวนการเรยี นรู้ และพฒั นาสงั คมและชมุ ชนใหม้ คี วามเข้มแข็งสามารถ พ่งึ พาตนเองได้ 2. เพ่อื เป็นการค้นหาปัญหา และกาหนดแนวทางในการแก้ปญั หารว่ มกันในชุมชนตามวิถีความพอเพียง 3. เพ่ือสรา้ งจติ สานึกความเปน็ ประชาธปิ ไตย ความเปน็ พลเมอื งดเี ศรษฐกิจชุมชน และการอนุรักษ์ พฒั นาทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดล้อม เปูาหมาย เชิงปริมาณ ประชาชนท่ัวไปในพนื้ ท่ีตาบลบญุ ทัน จานวน 36 คน ประกอบดว้ ย เชงิ คณุ ภาพ ประชาชนร้อยละ 80 ที่เขา้ รบั การอบรมมีจติ สานึกของประชาชนในการสรา้ งความรคู้ วามเขา้ ใจ ตาม หลกั สุขภาวะในบ้านของตนเองใหช้ ุมชนมสี ่วนร่วมในการพัฒนา ปรับปรุงสภาพแวดลอ้ มในหมบู่ ้านและบา้ น ของตนเอง ให้เกดิ ประโยชนท์ ั้งหนา้ บา้ น ในบ้าน และหลังบา้ น เพ่ือให้เกดิ การความเข้าใจและพฒั นาคุณค่า ของสถานทีส่ าคัญ บคุ คลสาคญั ของชมุ ชน สู่การสรา้ งความ ภาคภมู ใิ จในชมุ ชน สร้างจิตสานึกความเป็น พลเมอื งดีในระบอบประชาธิปไตย กศน.ตาบลบญุ ทัน ศูนยก์ ารศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศยั อาเภอสุวรรณคูหา
สรุปผลการดาเนินโครงการพฒั นาสังคมและชมุ ชน หน้าบ้านสวย หลังบา้ นสวน ในเรือนงาม หน้า 2 บทที่ 2 เอกสารที่เกยี่ วขอ้ ง การพฒั นาชมุ ชน ความหมาย มผี ใู้ หค้ วามหมายของคาวา่ “การพฒั นาชมุ ชน”ไวอ้ ย่างหลากหลาย พอสรปุ ไดบ้ างสว่ นคือ T.R Batten : ขบวนการทค่ี นในชมุ ชนเลก็ ๆ ไดร้ ่วมกันปรกึ ษาหารอื ถึงความตอ้ งการร่วมกันวางแผนและ ลงมอื ปฏบิ ัตริ ่วมกนั จนเป็นทพ่ี อใจและสนองความต้องการของคนในชุมชน Dunham : การร่วมดาเนนิ การปรับปรงุ สภาพความเป็นอย่ขู องชุมชนให้ชุมชนมีความเป็นปึกแผ่น และ ดาเนนิ การไปในแนวทางที่ตนต้องการ การทางานในชน้ั แรกต้องอาศยั ความร่วมแรงรว่ มใจของ ประชาชนในชมุ ชนนน้ั ๆ โดยชว่ ยตวั เองและร่วมมอื กนั ดาเนินงาน แตม่ กั จะไดร้ ับความช่วยเหลือดา้ นวชิ าการ จากหน่วยราชการ หรอื องคก์ รเอกชนอืน่ ๆ องคก์ ารสหประชาชาติ : เปน็ ขบวนการวมกาลังของประชาชนกับเจา้ หน้าท่ขี องรฐั บาล เพอ่ื ปรบั ปรุงสภาพ ทางเศรษฐกจิ สังคม วฒั นธรรมของชมุ ชนนั้นให้เจริญย่งิ ๆ ขึ้น และผสมผสานชมุ ชนนนั้ เขา้ เปน็ ชวี ิตของชาติ และเพ่ือให้ประชาชนสามารถอุทศิ ตนเอง เพอ่ื ความกา้ วหนา้ ของประเทศชาติได้อย่างเต็มท่ี อยา่ งไรกต็ ามอาจกล่าวสรุปไดว้ ่า การพฒั นาชุมชนก็คือการพฒั นาคณุ ภาพชวี ิต ซ่งึ หมายถึงชีวิตของบคุ คล ท่ีสามารถดารงชวี ิตอยรู่ ่วมกนั ในสังคมไดอ้ ย่างเหมาะสม ไมเ่ ปน็ ภาระและไมก่ ่อใหเ้ กดิ ปญั หาให้แก่สงั คม เป็น ชวี ิตทมี่ คี วามสมบูรณ์ท้งั ทางร่างกาย จติ ใจ และสามารถดาเนนิ ชวี ติ ท่ีชอบธรรม สอดคล้องกบั สภาพแวดลอ้ ม ค่านยิ มของสังคม สามารถแกไ้ ขปัญหา ตลอดจนการแสวงหาสิง่ ที่ตนปรารถนาใหไ้ ดม้ าอย่างถูกต้อง ภายใต้ เครื่องมอื และทรพั ยากรท่ีมีอยู่ โดยมจี ดุ เน้นของคณุ ภาพชีวติ เปน็ 3 ประเด็น 1. ทางดา้ นรา่ งกาย : บุคคลตอ้ งมสี ุขภาพร่างกายทสี่ มบูรณ์แขง็ แรง ปราศจากโรคภัยไข้เจบ็ เป็นผลจากการ ได้รบั การตอบสนองทางด้านปจั จัยความจาเปน็ ข้นั พ้นื ฐานทพ่ี อเหมาะ 2. ทางด้านจติ ใจ : คือจะตอ้ งมีสภาพจิตใจที่สมบูรณร์ า่ เริงแจม่ ใส ไม่วิตกกังวล รู้สึกพอใจในชวี ติ ของตน ครอบครวั และสังคมในสภาพแวดล้อมท่ีดี มีความปลอดภัยในชวี ติ และทรัพยส์ นิ 3. ด้านสงั คม : บุคคลทีส่ ามารถดารงชวี ติ ภายใตบ้ รรทัดฐาน และค่านยิ มทางสังคมในฐานะเปน็ สมาชิกของ สงั คมได้อย่างปกติสุข ณรงค์ เทียนส่ง ได้ระบุว่าคุณภาพชีวิตของมนุษย์ ประกอบด้วย 1. บุคคลไดส้ ่งิ จาเปน็ แกก่ ารมีชีวิต ได้แกอ่ าหาร ทอ่ี ย่อู าศยั เส้ือผา้ สขุ ภาพแข็งแรง และมีความมนั่ คงในชวี ติ 2. มีคา่ นิยมท่เี หมาะสมในการดาเนินชีวติ ทสี่ อดคล้องกับสังคม วฒั นธรรม การเมือง และสภาพแวดลอ้ มทาง เศรษฐกจิ ซงึ่ จะเป็นรากฐานการตดั สนิ ใจท่ีจะนาไปส่จู ุดหมายปลายทางของการมีชีวิตที่ดี คณะกรรมการประเมนิ ผลโครงการพฒั นาชนบทยากจน ได้กาหนดเกณฑพ์ ิจารณาคณุ ภาพชีวติ โดยดจู าก ความจาเปน็ พ้ืนฐาน (จปฐ) ซึ่งเปน็ เกณฑใ์ นการประเมนิ คณุ ภาพชีวติ ขนั้ พืน้ ฐานของคนไทย ไว้ดงั น้ี 1. ไดก้ นิ อาหารทีถ่ กู สุขลกั ษณะในปริมาณที่พอเพียง กศน.ตาบลบญุ ทนั ศูนยก์ ารศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศยั อาเภอสวุ รรณคหู า
สรุปผลการดาเนนิ โครงการพฒั นาสังคมและชุมชน หน้าบา้ นสวย หลังบ้านสวน ในเรือนงาม หน้า 3 2. มีที่อย่อู าศัยและสภาพแวดล้อมการทางานท่ีเหมาะสม 3. มงี านทาอยใู่ นสภาพแวดล้อมการทางานทเี่ หมาะสม 4. ได้บรกิ ารขนั้ พื้นฐานท่จี าเปน็ 5. มคี วามปลอดภยั ในชวี ิตและทรัพยส์ ิน 6. มีการผลิตที่พอเพยี ง 7. มสี ว่ นร่วมในการปกครองท้องถน่ิ 8. สามารถควบคมุ ช่วงเวลาของการมีบตุ ร และจานวนบุตร 9. ประพฤตติ ามธรรมเนยี ม ประเพณี หลักธรรมศาสนา และรักษาส่งเสรมิ กจิ กรรมทางศิลปวัฒนธรรม เปาู หมายในการพฒั นาชมุ ชน การพฒั นาชมุ ชน มเี ปาู หมายสาคญั ท่จี ะต้องพัฒนา ดงั นี้ 1. การพัฒนาคน คือการทาให้คนในชมุ ชนนัน้ มีคุณภาพดขี ้นึ ท้ังกายใจและสติปญั ญา ซึ่งในแตล่ ะ แผนพฒั นาการเศรษฐกิจและสังคมแหง่ ชาติตา่ งก็มจี ดุ มุ่งเน้นทจ่ี ะพัฒนาคนตา่ ง ๆ กัน ไป แตท่ ่ปี รากฏชดั เจน เปน็ รูปธรรมคอื ในแผนพฒั นาการเศรษฐกิจและสงั คมแห่งชาตฉิ บบั ที่ 8 ไดร้ ะบุเปาู หมายของการพัฒนา คุณภาพคนไว้สามลกั ษณะดังน้ี เก่ง : มคี วามสามารถและร้จู กั ความสามารถของตนเอง มีแรงจงู ใจมุ่งมั่นส่จู ดุ หมาย สามารถตดั สินใจได้ แก้ปัญหาเปน็ แสดงออกไดอ้ ยา่ งเหมาะสม มคี วามยดื หย่นุ และมนุษย์สมั พันธด์ ีกับคนอ่ืน (IQ) ดี : รูจ้ ักควบคุมอารมณต์ นเองได้ แสดงออกได้เหมาะสมกบั บคุ คล โอกาสและสถานท่ี รู้จักเห็นอกเหน็ ใจ คนอ่ืน มีความรับผดิ ชอบ รจู้ ักการใหแ้ ละการรับ รู้จักยอมรบั ผิด ใหอ้ ภยั และเหน็ แกป่ ระโยชนส์ ่วนรวม (EQ) สขุ : ภมู ิใจในตัวเอง เหน็ คุณคา่ และมคี วามเชอื่ มน่ั ตนเอง พอใจชวี ติ มองโลกในแง่ดี มีอารมณ์ ขนั มีความ สงบทางใจ รูจ้ ักการผ่อนคลาย กิจกรรมเสริมความสุข (การผสานประโยชน์ระหวา่ ง IQ กบั EQ) 2. การพัฒนาสิ่งแวดล้อม ซง่ึ จะตอ้ งคานงึ ถึงสิ่งแวดล้อมทเี่ ปน็ วัตถุไดแ้ กอ่ าคารสถานที่ ส่ิงปลูกสรา้ งต่าง ๆ และสภาพแวดลอ้ มตามธรรมชาติ เปาู หมายสาคัญคือ จะต้องพัฒนาใหส้ ภาพแวดล้อมไมถ่ ูกทาลาย มวี สิ ัยทจี่ ะ รบั ภาระ (Carrying Capacety) ใหป้ ระโยชน์แก่ชุมชน ในปัจจบุ ันสภาพส่งิ แวดลอ้ มธรรมชาตไิ ด้ถูกทาลายลง ไปมากทงั้ ในเชิงคณุ ภาพ (อากาศเปน็ พิษ น้าเสีย ขยะ ฯลฯ) และในเชิงปรมิ าณ (ความหลากหลายทางชีวภาพ แร่ธาตุทรพั ยากรธรรมชาติบางชนิด ภาวะขาดแคลนน้า ฯลฯ) ซึง่ สภาพการณ์เหล่านี้ส่งผลกระทบโดยตรงตอ่ การดารงชวี ติ ของมนุษย์ หลกั การพัฒนาชุมชน การดาเนนิ งานพฒั นาชุมชนนน้ั มีหลกั การสาคญั ท่ีเป็นรากฐานในการดาเนนิ งานอยู่ 3 ประการด้วยกนั คอื 1. ความคิดริเริ่มมาจากประชาชน กิจกรรมทุกกจิ กรรมและทุกขัน้ ตอนจะตอ้ งเกดิ จากการคดิ ตัดสินใจ วางแผน และดาเนนิ การโดยประชาชน นักพัฒนาต้องไม่เป็นผู้กาหนดกิจกรรม แผนงาน หรือโครงการไว้ กศน.ตาบลบุญทัน ศนู ยก์ ารศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอาเภอสุวรรณคูหา
สรุปผลการดาเนินโครงการพฒั นาสงั คมและชมุ ชน หน้าบา้ นสวย หลงั บา้ นสวน ในเรือนงาม หน้า 4 ล่วงหนา้ แต่นกั พัฒนามหี นา้ ที่กระต้นุ ให้ชาวบา้ น กลา้ คิด สามารถคน้ หาปัญหาและความตอ้ งการ และ ตดั สนิ ใจรเิ รม่ิ โครงการต่าง ๆ ไดเ้ อง ซึ่งการท่นี ักพฒั นาจะทาได้จาเป็นตอ้ งเข้าไปหาประชาชน กระตุน้ ยั่วยโุ ดย ใช้มาตรการตา่ ง ๆ (การฝกึ อบรม, ประชมุ กลมุ่ อภิปราย กลุม่ สมั พนั ธ์ การแสดงบทบาท ฯลฯ) ใหช้ าวบา้ นกลา้ คดิ กล้าแสดงออก โดยนักพฒั นาอาจให้ขอ้ มลู หรือการช้แี นะทจี่ าเปน็ เพือ่ ประกอบการตัดสินใจของชาวบา้ น สัญญา สัญญาวิวตั น์ ไดร้ ะบวุ า่ มมี าตรการตา่ ง ๆ ทอ่ี าจนาไปใช้ไดใ้ นการกระตนุ้ ใหป้ ระชาชนเกดิ ความคดิ และตัดสนิ ใจ ได้ ดังต่อไปน้ี 1. การใหก้ ารศึกษา ทาไดท้ ง้ั ในระบบ (การจดั การศึกษาอยา่ งเป็นทางการ) และนอกระบบ ซึง่ เกิด จากการเรียนรจู้ ากประสบกรณ์ 2. การอภิปรายกลุม่ โดยมกี ารรวมกลุ่มกันระหว่างคนที่สนใจ หรือคนท่ีมผี ลประโยชน์ร่วมกนั โดยนักพฒั นา ต้องกระตุ้นใหส้ มาชกิ ในกลุ่มมีการอภิปรายแสดงความคิดเหน็ แลกเปล่ยี นแนวคดิ และประสบการณ์ซึง่ กันและ กัน โดยตอ้ งสร้างบรรยากาศในการประชุมให้มคี วามเปน็ มิตร ให้เกยี รติและเคารพความเหน็ ซ่งึ กันและกนั การ ลงมติจะตอ้ งเปน็ ไปโดยไม่มอี ิทธพิ ลครอบงา และควรให้สมาชิกสว่ นใหญพ่ อใจ 3. การสาธติ เป็นวิธีทจี่ ะแสดงใหเ้ หน็ ถงึ ขั้นตอน และผลของการปฏบิ ัติ โดยอาจเป็นวธิ กี ารใหม่ ๆ ที่ชาวบา้ น ยงั ไม่รจู้ ัก หรอื รู้จักแล้วแต่ยังทาไมไ่ ด้ หลกั สาคญั ในการสาธิตใหเ้ กดิ ผล ก็คอื จะต้องมีทรพั ยากรหรอื ผสู้ าธิตทีม่ ี ความรู้ ความชานาญในเรอ่ื งนนั้ ๆ และเรือ่ งทสี่ าธิตต้องตรงกบั ความต้องการ เกิดประโยชน์ และประชาชน สามารถนาไปปฏบิ ตั ิได้ 4. การประชุม เปน็ การเรียกประชุมให้ชาวบา้ นมารับทราบขา่ วขอ้ มูล ความรูห้ รือเพ่อื ปรกึ ษาหารือ กนั ใน การจัดกิจกรรมการพัฒนา 5. การจดั นทิ รรศการ เปน็ การนาสิ่งของ กระบวนการ และอปุ กรณ์ต่าง ๆ มาแสดงให้ชม เพ่ือให้ผู้ชมไดเ้ หน็ และเกดิ ความคดิ ทีจ่ ะนาไปใชป้ ระโยชน์ ท้งั นก้ี ารจัดนิทรรศการที่ดนี ัน้ ผจู้ ัดจะตอ้ งกาหนดวัตถุประสงคใ์ ห้ ชดั เจน ในปัจจบุ ันการจัดนิทรรศการใหญ่ ๆ ระดับชาติ จะใชบ้ รษิ ทั เอกชนที่เปน็ มอื อาชพี เป็นผ้จู ดั ซง่ึ ผลที่ได้ จะเกิดความสวยงาม นา่ ดู เช่น นิทรรศการสนิ คา้ OTOP 6. ทศั นศกึ ษา เป็นวธิ กี ารทีใ่ ช้มาในปจั จบุ นั มีการนาประชาชนกล่มุ หนงึ่ ไปดงู านยังตา่ งพื้นที่ ทัง้ ในประเทศ และต่างประเทศ เพ่ือให้เกดิ ความรู้ และความคิด ได้เห็นแบบอยา่ งที่มีคนทาและประสบความสาเรจ็ ซึง่ จะเป็น แรงกระตุน้ ใหน้ าไปใชใ้ นการพัฒนาชมุ ชนของตนเอง ปจั จบุ นั วิธีนีเ้ ปน็ ท่แี พร่หลาย และนิยมของชาวบ้านมาก ชาวบา้ นกลุม่ ต่าง ๆ มกี ารเดนิ ทางไปดูงานแลกเปล่ยี นความรู้ และประสบการณก์ นั มกี ารสร้างเครอื ขา่ ยการ ทางานรว่ มกนั เช่น เครอื ขา่ ยกล่มุ ทอผา้ ในเขตจังหวดั ภาคเหนอื สงิ่ สาคญั ที่ต้องพิจารณาคอื วิธกี ารท่ที าแล้ว ประสบความสาเรจ็ ในพนื้ ทหี่ นงึ่ อาจใชไ้ ด้หรือใช้ไม่ไดก้ บั อกี พนื้ ทีห่ น่งึ ก็ได้ ดงั นน้ั ผทู้ ีจ่ ะนาไปใชจ้ ะตอ้ งพิจารณา และปรับใชใ้ ห้เหมาะสมกับชุมชนของตน 7. การรณรงค์ เหมาะสาหรับกิจกรรมที่ตอ้ งการเร่งรดั ใหเ้ กดิ ผลสาเรจ็ ในระยะเวลาอนั สัน้ ซึง่ ผู้เก่ยี วขอ้ ง จะตอ้ งให้ความรู้ โฆษณา ประชาสมั พนั ธอ์ ยา่ งดีในระดับหน่งึ ถึงความจาเปน็ และลักษณะกิจกรรมนนั้ ให้ ชาวบ้านรบั รู้ รบั ทราบ เมื่อมีการเร่ิมดาเนนิ การ ชาวบา้ นจะได้ให้ความร่วมมอื การรณรงคน์ นั้ อาจใช้วธิ เี กล้ีย กศน.ตาบลบุญทัน ศูนย์การศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศยั อาเภอสุวรรณคหู า
สรุปผลการดาเนนิ โครงการพฒั นาสังคมและชุมชน หน้าบา้ นสวย หลงั บา้ นสวน ในเรือนงาม หน้า 5 กลอ่ ม การสรา้ งกระแสนิยมรกั ชาติ การให้ผู้นาทีม่ อี ทิ ธพิ ลเปน็ ผรู้ ิเริ่มทากอ่ นเปน็ ตัวอยา่ ง รวมไปถึงการโฆษณา ประชาสมั พันธ์ ผ่านสอื่ ตา่ ง ๆ เช่น โทรทัศน์ วิทยุ หนงั สือพิมพ์ เสียงตามสาย ปาู ยประกาศ ใบปลิว การแสดง มหรสพ ฯลฯ 2. หลักการให้ประชาชนมีสว่ นรว่ ม การทป่ี ระชาชนเขา้ มามสี ว่ นร่วมในโครงการตา่ ง ๆ จะก่อให้ เกิด ความร้สู กึ เป็นเจ้าของ มีความรกั ผกู พันธต์ อ่ โครงการนนั้ ๆ จะช่วยเนน้ ย้าใหเ้ กดิ ความร้สู กึ ว่า โครงการนน้ั เป็น ความรบั ผิดชอบ และเกิดจากน้าพกั น้าแรงของพวกเขาเอง ซึ่งในกระบวนการพัฒนาชมุ ชนนัน้ ประชาชนจะมี ส่วนรว่ มในขน้ั ตอนตา่ ง ๆ ดงั ต่อไปนี้ 2.1 มีส่วนรว่ มในการคิดคน้ หาปัญหาและศึกษาสาเหตขุ องปญั หา ขน้ั ตอนน้ถี ึงเป็นขัน้ ตอนแรกที่มี ความสาคัญมาก เพราะบางครั้งปัญหาต่าง ๆ ของชาวบ้าน เป็นส่ิงทีช่ าวบ้านต้องพบสัมผัสอย่ทู ุกวนั จนเกิด ความเคยชนิ ไมค่ ดิ ว่าสิ่งนนั้ เป็นปัญหา จงึ ไมก่ ระตอื รนื ล้นทีจ่ ะหาทางแกป้ ัญหา 2.2 มีส่วนรว่ มในการวางแผนดาเนินกิจกรรม โดยท่ัวไปแลว้ นักพัฒนาหรือนักวชิ าการมักจะคิดวา่ ชาวบ้านไม่ มศี ักยภาพพอทีจ่ ะวางแผนดาเนนิ กจิ กรรมดว้ ยตัวเองได้ ซงึ่ กอ็ าจมีความเปน็ จรงิ แต่เพยี งบางส่วน แต่หาก นักพฒั นามีความเชอื่ มนั่ ในศกั ยภาพของความเป็น “คน” ของทกุ คนว่ามศี ักยภาพทีจ่ ะพัฒนาได้ ก็เป็นหน้าท่ี ของนกั พฒั นาที่จะเสริมความรู้ หรือใช้เทคนคิ ต่าง ๆ เพือ่ หาแนวทางในการจดั ระบบความคดิ ของชาวบ้านให้ สามารถวางแผนได้ 2.3 มีสว่ นรว่ มในการลงทนุ และปฏบิ ัติ คาว่าทุนในท่ีนีอ้ าจไม่ได้หมายถงึ เฉพาะเงนิ ทุนเท่าน้นั แต่ชาวบา้ นยงั มี ทรพั ยากรที่อาจหามาได้เอง เช่น ทรพั ยากรธรรมชาติ (ทราย หนิ ไมไ้ ผ่ ฯลฯ) หรือวัสดุตามธรรมชาติใน หมู่บา้ น และรวมถงึ แรงงานของชาวบา้ นเอง ส่วนในการปฏบิ ัตินนั้ ก็เชน่ กนั ชาวบ้านสามารถที่จะเขา้ ร่วม ดาเนินการในกิจกรรมตา่ ง ๆ ได้ สิ่งเหล่าน้ีจะส่งผลให้เกดิ ความร้สู ึกมสี ่วนร่วม เปน็ เจ้าของและเหน็ คณุ ค่า พรอ้ มท่จี ะดูแลรักษา รวมทงั้ การไดเ้ รยี นร้กู ารทางานในกิจกรรมนั้นด้วย 2.4 มสี ่วนร่วมในการตดิ ตามและประเมนิ ผลงาน ซง่ึ เปน็ ขน้ั ตอนสดุ ท้ายทจ่ี าเปน็ เพราะ การประเมนิ ผลงาน จะช่วยให้ทราบถงึ ขั้นตอนการทางาน ผลสาเร็จและหรือปญั หาอปุ สรรคต่าง ๆ ทาให้สามารถปรบั เปล่ยี นแผน ใหเ้ กิดผลงานทด่ี ีทสี่ ุด ตอบสนองความต้องการของชุมชนอย่าถกู จุด 3. หลกั การช่วยตัวเอง การพฒั นาชมุ ชนนน้ั หลักสาคญั ท่ีสุด และเปน็ เปาู หมายสงู สุดดว้ ย กค็ อื การทีจ่ ะให้ ประชาชน มีความเป็นอยูท่ ี่ดี สามารถพง่ึ ตวั เองไดอ้ ยา่ งยั่งยนื อยา่ งไรกต็ ามการส่งเสริมให้ชาวบ้านชว่ ยตัวเอง ได้นั้น กจ็ าตอ้ งคานงึ ถงึ ขอ้ จากดั ของชาวบา้ นเองด้วย โดยเฉพาะขอ้ จากดั ด้านเศรษฐกิจ การดาเนนิ งานพฒั นา ควรเร่มิ จากโครงการที่ไม่ใหญ่จนเกนิ กาลังชาวบา้ น ชาวบ้านมีศกั ยภาพพอทจี่ ะดาเนนิ โครงการนน้ั จนประสบ ความสาเรจ็ อาทิ เช่น พฒั นาตัวเองและครอบครัวกอ่ น และในบางกรณรี ฐั บาลหรือหน่วยงานที่รับผดิ ชอบ โครงการนน้ั อาจตอ้ งใหค้ วามช่วยเหลือสนับสนนุ ดา้ นงบประมาณลงทุนประเดิมให้กอ่ น เชน่ การสนับสนุน พันธว์ ัว ตน้ กล้าผลไม้ และเมอื่ ชาวบา้ นดาเนนิ โครงการประสบความสาเรจ็ ก็ชดชดใชท้ นุ คนื กศน.ตาบลบญุ ทัน ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั อาเภอสุวรรณคหู า
สรุปผลการดาเนนิ โครงการพฒั นาสังคมและชุมชน หน้าบ้านสวย หลังบ้านสวน ในเรือนงาม หน้า 6 ปัจจยั แวดล้อมทีม่ อี ทิ ธพิ ลต่อการพัฒนาชมุ ชน การพฒั นาที่จะประสบความสาเร็จได้ จาต้องอาศัยสภาพแวดลอ้ มท่ีเออื้ ต่อการพฒั นา อันไดแ้ ก่ 1. ลักษณะทางกายภาพ ได้แก่ สภาพแวดล้อมด้านวตั ถุ อันได้แก่ ส่ิงกอ่ สร้างพืน้ ฐาน : ถนน สะพานคลองสง่ น้า และสภาพแวดล้อมตามธรรมชาติ เช่น ลักษณะภมู ปิ ระเทศ อันไดแ้ ก่ สภาพดนิ แหล่งต้นน้าลาธาร อณุ หภมู ิ สง่ิ เหล่านจี้ ะตอ้ งสง่ เสริมและเอ้อื ให้การพัฒนาประสบความสาเรจ็ เชน่ พ้นื ท่ีอุดม มีภมู ิอากาศ เหมาะสมกับการปลกู พชื มรี ะบบการชลประทาน และแหล่งนา้ หลอ่ เลย้ี งใหพ้ ชื เจริญเตบิ โต มีถนนลาเลยี ง ขนสง่ ผลผลิตและสินคา้ ออกสตู่ ลาด 2. ลกั ษณะทางเศรษฐกิจ หมายถงึ ภาวะการถือครองท่ีดนิ ระบบการขาย-ซือ้ ผลผลิต ระบบราคา, ภาวะ หน้ีสิน ระบบการกยู้ ืมและแหล่งสินเชื้อ ความยากจนของประชาชนในพื้นท่ี จะส่งผลตอ่ การลงทนุ ในการผลติ และนาไปสู่ภาวะการสญู เสยี กรรมสิทธ์ิทดี่ นิ ซง่ึ เปน็ ผลใหเ้ กิดความรู้สกึ ผกู พนั ตอ่ การพัฒนา 3. สภาพแวดล้อมทางการเมือง ไดแ้ ก่นโยบายการพัฒนาของรัฐบาล ซ่ึงอาจแตกตา่ งกันไปตามยุคสมยั เชน่ สมัย พณ.จอมพลสฤษดิ์ ธนะรัชต์ เน้นการพฒั นารากฐานของการพฒั นาประเทศ มกี ารลงทุนในสาธารณปู โภค สาธารณูปการ สรา้ งถนนสายสาคญั สรา้ งเข่ือนกัน้ นา้ โรงไฟฟาู ฯลฯ ส่วนในยคุ ของ พณ. พลเอกชาติชาย ชณุ หวัณ กเ็ น้นด้านเศรษฐกจิ “แปรสนามรบให้เป็นสนามค้า” สมยั พณ. พลเอก ชวลติ ยงใจยทุ ธ เน้นความ สงบร่มเยน็ จากปญั หาผกู้ ่อการร้าย “ใต้ร่มเย็น-อสี านเขยี ว” สมัย พณ. นายชวน หลกี ภยั เน้นการจดั ท่ีดินทา กนิ และสมัย พต.ท. ดร.ทักษณิ ชินวตั ร “เนน้ การฟ้ืนฟเู ศรษฐกจิ ” เป็นตน้ 4. สภาพแวดล้อมทางสังคมอนั เปน็ เร่อื งที่เก่ยี วกับความเชื่อ ค่านยิ มของคนในสงั คม ความสมั พนั ธ์ระหวา่ ง บุคคล การรวมกล่มุ และอทิ ธิพลของกลุม่ ซึ่งมีผลต่อการดาเนินชีวิต พฤตกิ รรมและความสัมพันธ์ของคนใน ชุมชน 5. สภาพแวดลอ้ มทางเทคโนโลยี เปน็ สง่ิ ทเ่ี กดิ จากการสรา้ งสรรค์ปรุงแตง่ ของมนษุ ย์ ทีจ่ ะนามาใชใ้ นการ พฒั นาความเป็นอยขู่ องประชาชนให้มีความสะดวกสบายข้ึน สง่ิ สาคญั คือต้องเลือก และนาเทคโนโลยีที่ เหมาะสม (Appropriate technology) ไปใช้ โดยไม่ให้เกดิ ผลเสยี ต่อสงิ่ แวดล้อม ประชาชน และ ความสมั พันธ์ระหว่างประชาชน ซ่งึ ในสังคมไทยเรามเี ทคโนโลยีเหมาะสมมากมาย อันได้แก่ “ภมู ิปัญญา ชาวบ้าน” ที่นกั พฒั นาจะตอ้ งรู้จกั นามาใชแ้ ละผสมผสานกับเทคโนโลยีสมยั ใหม่ให้เกิดประโยชน์สงู สุด สภาพแวดลอ้ มทีค่ วรเปน็ การพัฒนาต้องคานงึ ถงึ การพัฒนาที่สอดคล้องกับสภาพความ เราอาจเปรยี บ ภมู ิ ปัญญาชาวบ้านเสมอื น ตน้ ไมผ้ ลทอ้ งถ่ินทม่ี รี ากแกว้ มีความทนทานตอ่ สภาพส่งิ แวดล้อม ส่วนเทคโนโลยี สมยั ใหม่ เปรียบไดเ้ สมือน ก่ิงตอนชนั้ ดี ทเ่ี อาเข้าไปตดิ ตาทาบก่งิ เพื่อใหอ้ อกดอกออกผลทด่ี ี 6. สภาพแวดล้อมทคี่ วรเปน็ การพฒั นาต้องคานงึ ถึงการพฒั นาท่ีสอดคล้องกบั สภาพทเ่ี ป็นจรงิ และเกิด ประโยชน์แก่ประชาชนในชุมชนน้ันเปน็ ส่วนใหญ่ อนั เกิดจากการผสมผสานระหวา่ งสภาพแวดลอ้ มทง้ั 5 ข้อท่ี กลา่ วมาแล้ว ในขณะทีป่ ระชาชนมคี ณุ ภาพชวี ติ ท่ีดี สงั คมและสิ่งแวดล้อมก็ต้องไมเ่ สือ่ มโทรม ประชาชน สามารถพ่ึงตนเองได้ในทส่ี ุด กศน.ตาบลบุญทัน ศนู ย์การศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศยั อาเภอสวุ รรณคหู า
สรุปผลการดาเนินโครงการพฒั นาสงั คมและชุมชน หน้าบ้านสวย หลงั บา้ นสวน ในเรือนงาม หน้า 7 แผนพฒั นาการเศรษฐกจิ และสงั คมแหง่ ชาติ ประเทศไทยไดป้ ระกาศใช้แผนพัฒนาการเศรษฐกจิ และสงั คม ฉบบั แรกตัง้ แตป่ ี 2504 โดยอยู่ในสมัยของ พณ. นายกรัฐมนตรีจอมพล สฤิษด์ิ ธนะรัชต์ จนถงึ ปี พ.ศ. 2547 ประเทศไทยได้ประกาศใชแ้ ผนพัฒนาการ เศรษฐกิจและสังคม มาแล้ว 9 ฉบับดว้ ยกนั โดยในแผนฯ แต่ละฉบบั มจี ดุ เน้นพอสรุปไดด้ ังน้ี แผนพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบบั ที่ 1 (พ.ศ. 2504 – 2509) เปน็ แผน ฯ ฉบับแรกและฉบบั เดียวทมี่ รี ะยะเวลาของแผน 6 ปี จดุ เน้นของ แผน ฯ น้ีคือ การปูพ้ืนฐานเพอ่ื การเร่งรดั พัฒนาประเทศด้านเศรษฐกจิ โดยเนน้ ลงทนุ ดา้ นโครงสร้างพน้ื ฐาน (Infrastructure Facilities) อนั ไดแ้ ก่การแร่งรดั สรา้ งระบบชลประทาน พลังงาน ถนน ทางรถไฟ และการ คมนาคมอืน่ ๆ รวมท้งั โครงการบริการต่าง ๆ (Services Project) เชน่ โครงการวจิ ยั ทดลองด้านเกษตร อุตสาหกรรม และโครงการพฒั นาการศกึ ษาสาธารณสขุ แผนพฒั นาการเศรษฐกจิ และสงั คมแห่งชาติ ฉบบั ที่ 2 (พ.ศ. 2510 – 2514) เนน้ การพฒั นาสังคม ยกระดับมาตรฐานการครองชพี ขยายพลังการผลิต รกั ษาเสถยี รภาพทางเศรษฐกจิ ของประเทศ กระจายการพฒั นา และเร่งรดั การพฒั นาสู่ชนบท แผนพัฒนาการเศรษฐกิจและสงั คม ฉบบั ที่ 3 (พ.ศ. 2515 – 2519) ยังมีจุดเนน้ ดา้ นการกระจายความเจรญิ สู่ชนบท พยายามลดช่องวา่ งคนรวยกับ คนจน ขยายการผลิตและรกั ษาเสถียรภาพทางเศรษฐกจิ เนน้ ใหเ้ อกชนเขา้ มามีสว่ นร่วมในการพัฒนาประเทศ และใหค้ วามสาคญั กับการวางแผนครอบครัว และการมีงานทาเปน็ ครั้งแรก แผนพัฒนาการเศรษฐกิจและสงั คมแหง่ ชาติ ฉบับที่ 4 (พ.ศ. 2520 – 2524) มกี ารกระจายการพัฒนาในรปู แบบภาค และภมู ิภาคเพือ่ การเพมิ่ ผลผลติ ทาง การเกษตร ปรับปรุงโครงสรา้ งอตุ สาหกรรม มโี ครงการผนั เงนิ อาสาพฒั นาชนบท การสรา้ งงานในชนบท(กสช) โดยมกี ารเน้นการอนรุ กั ษแ์ ละฟนื้ ฟทู รพั ยากรธรรมชาติทสี่ ูญเสียไป แผนพฒั นาการเศรษฐกจิ และสังคม ฉบับที่ 5 (พ.ศ. 2525 – 2529) เป็นแผนท่ีมกี ารกาหนดการดาเนนิ งานในเชิงรบั และเชิงรุก เนน้ การแก้ปญั หา ความยากจน โดยการกาหนดพ้นื ทีต่ ามระดบั ความยากจน มพี ้นื ทเี่ ปาู หมาย ชนบทยากจนทั่วประเทศ 286 อาเภอ และรกั ษาวนิ ัยทางการเงิน การคลัง แกป้ ญั หาการขาดดุลการค้า กศน.ตาบลบญุ ทนั ศูนยก์ ารศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศัยอาเภอสวุ รรณคหู า
สรุปผลการดาเนินโครงการพฒั นาสงั คมและชมุ ชน หน้าบ้านสวย หลงั บ้านสวน ในเรือนงาม หน้า 8 แผนพฒั นาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบบั ที่ 6 (พ.ศ. 2530 – 2534) เป็นแผนทีเ่ น้นการพัฒนาคณุ ภาพชวี ติ สง่ เสรมิ ใหเ้ อกชนเข้ามามีบทบาทในการ พัฒนามากขน้ึ เน้นใหม้ ีการกระจายความเจรญิ สู่ภมู ิภาคและชนบทมากขึน้ แผนพฒั นาการเศรษฐกิจและสังคมแหง่ ชาติ ฉบับที่ 7 (พ.ศ. 2535 – 2539) ม่งุ เนน้ การสรา้ งความสมดลุ ทางเศรษฐกิจ การกระจายรายได้ การพฒั นา ทรพั ยากรมนุษย์ และการพฒั นาคณุ ภาพสงิ่ แวดลอ้ มควบคู่กันไป แผนพัฒนาการเศรษฐกิจและสงั คมแห่งชาติ ฉบบั ท่ี 8 (พ.ศ. 2540 – 2544) ในแผนนี้ กาหนดให้ คนเป็นจดุ หมายหลักของการพฒั นา เน้นเร่ืองการพฒั นา ทรัพยากรมนุษย์ (Human Resource Development) เน้นการวางแผนพัฒนาแบบองคร์ วม หรือบูรณาการ ระหว่างเศรษฐกจิ กับสงั คมเข้าด้วยกนั มงุ่ เน้นความเป็นไทย และสามารถแข่งขันในเวทีโลกได้ แผนพัฒนาการเศรษฐกิจและสงั คมแหง่ ชาติ ฉบบั ที่ 9 (พ.ศ. 2544 – 2549) เปน็ แผนทีม่ ีปรชั ญาการพัฒนาบริ หารประเทศตามกระแสพระราชดาริของ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยหู่ ัว เรื่อง เศรษฐกิจแบบพอเพยี ง มงุ่ เน้นการพฒั นาทยี่ ่งั ยืนดว้ ยการวางรากฐานการ พฒั นาประเทศให้เขม้ แขง็ ยั่งยนื มีภูมิค้มุ กันทางเศรษฐกิจทส่ี ามารถพ่งึ ตนเองได้ รวมท้ังความเข้มแขง็ ของ ชมุ ชนและเครอื ขา่ ยชุมชนให้เกดิ การเชือ่ มโยงการพฒั นาท้งั ชนบทและเมืองอย่างยั่งยืน มกี ารดูแลจัดการ ทรพั ยากร ส่งิ แวดลอ้ ม ควบคู่ไปกับการพฒั นาวทิ ยาศาสตร์ และเทคโนโลยที ่ีเหมาะสมกบั สงั คมไทย เปูาหมาย สาคัญของแผนฯ ฉบบั นี้คอื การสร้างดลุ ภาพทางเศรษฐกจิ การยกระดับคณุ ภาพชวี ติ การบรหิ ารจดั การระบบ ราชการทง้ั สว่ นกลาง ภูมภิ าค และท้องถ่ินที่ดี กระจายอานาจให้เกดิ การบริหารท่โี ปรง่ ใส ตรวจสอบได้ และ เนน้ การปราบปรามการทจุ รติ ประพฤตมิ ชิ อบให้เกดิ ผล มกี ารดาเนนิ การทางเศรษฐกจิ ที่เออื้ อาทรต่อคนจน เปดิ โอกาสและสรา้ งศักยภาพในการพฒั นาใหค้ นจนมีความเขม้ แข็ง มีภูมิคมุ้ กัน สามารถพึ่งตนเองได้ สามารถ ลดอัตราคนจนใหเ้ หลอื ไม่เกินรอ้ ยละ 12 ของประชากรท้ังประเทศ ในปี พ.ศ. 2549 ซ่ึงเป็นปสี ้ินสุดแผน กศน.ตาบลบุญทัน ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั อาเภอสุวรรณคูหา
สรุปผลการดาเนินโครงการพฒั นาสงั คมและชุมชน หน้าบา้ นสวย หลังบา้ นสวน ในเรือนงาม หน้า 9 บทที่ 3 วธิ ีการดาเนินการ ในการดาเนนิ งานจดั โครงการหน้าบา้ นสวย หลงั บ้านสวน ในเรือนงาม กศน.ตาบลบุญทนั มีรายละเอียด ดังต่อไปน้ี ข้นั ตอนการวางแผน (plan) ขนั้ ตอนการลงมือทา (Do) ขั้นตอนการตรวจสอบ (Check) ขน้ั ตอนการปรบั ปรุงแกไ้ ข (Act) ขัน้ ตอนการวางแผน (plan) 1. ดาเนินการประชาคมกลมุ่ ผู้สนใจเขา้ ร่วมโครงการ 2. ไดก้ ลมุ่ เปาู หมาย 3. เตรียมหลักสูตร เสนอโครงการเพอ่ื ขออนมุ ัติ 4. แตง่ ตัง้ คณะทางานภายในตาบล คณะกรรมการนิเทศกจิ กรรม 5. ประสานวิทยากร ข้ันตอนการลงมอื ทา (Do) 1. ดาเนินการประสานงานผทู้ ่ีเกี่ยวขอ้ ง ครู กศน.ตาบล ครู ศรช. ผนู้ าชมุ ชน คณะกรรมการหมูบ่ ้านและชาวบา้ นจัดเตรียม สถานท่ี 2. นาประชาชนท่สี นใจมาเข้ารว่ มกิจกรรม 3. ประเมนิ ผลโครงการโดยให้ผู้เข้าร่วมโครงการออกแบบประเมินความพึงพอใจในการเข้ารว่ ม โครงการ 4. รวบรวมข้อมูลจากแบบประเมิน 5. สรปุ ผลความพงึ พอใจของผู้เข้ารว่ มโครงการ ขน้ั ตอนการตรวจสอบ (Check) 1.เครือ่ งมือท่ใี ช้ในการตรวจสอบ แบบประเมนิ ความพึงพอใจของผูเ้ ข้าร่วมโครงการ 2. การเก็บรวบรวมขอ้ มลู กศน.ตาบลดงมะไฟ ไดด้ าเนินการเก็บรวบรวมขอ้ มูลจากผู้เขา้ ร่วมโครงการ - ประชาชนกล่มุ เปูาหมาย จานวน 36 คน กศน.ตาบลบุญทนั ศูนย์การศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศยั อาเภอสวุ รรณคหู า
สรุปผลการดาเนนิ โครงการพฒั นาสงั คมและชมุ ชน หน้าบ้านสวย หลังบา้ นสวน ในเรือนงาม หน้า 10 3.การวิเคราะห์ขอ้ มูล การประเมนิ ผลการดาเนนิ งานของโครงการหน้าบา้ นสวย หลงั บ้านสวน ใน เรือนงาม กศน.ตาบลบญุ ทัน ดาเนนิ การวเิ คราะหข์ อ้ มลู ดังน้ี 3.1 แบบประเมินตอนที่ 1 ข้อมูลท่ัวไป วเิ คราะห์หาคา่ รอ้ ยละ 3.2 แบบประเมินตอนท่ี 2 ความพึงพอใจตัวบ่งชข้ี องโครงการ 3.2.1 ให้คะแนนตามนา้ หนกั แบบประเมนิ ฉบับสมบูรณ์ ตามเกณฑ์ มาตรฐานของ สมศ. โดยมเี กณฑ์ให้คะแนน ดังนี้ ระดับ 5 หมายถงึ ดาเนนิ งานไดต้ ามเกณฑ์ของตัวบ่งชดี้ ีมาก ระดบั 4 หมายถึง ดาเนนิ งานไดต้ ามเกณฑข์ องตัวบ่งช้ดี ี ระดบั 3 หมายถึง ดาเนินงานไดต้ ามเกณฑข์ องตัวบง่ ช้พี อใช้ ระดับ 2 หมายถึง ดาเนินงานไดต้ ามเกณฑ์ของตัวบ่งช้ปี รับปรงุ ระดบั 1 หมายถงึ ดาเนินงานได้ตามเกณฑ์ของตวั บง่ ชีต้ อ้ งปรบั ปรุง 1.2.2 วิเคราะหข์ อ้ มลู โดยการหาค่าเฉลย่ี รอ้ ยละความพึงพอใจ 1.3 แบบประเมินตอนท่ี 3 ขอ้ คดิ เห็นและขอ้ เสนอแนะอื่นๆ วเิ คราะห์ด้วยเนือ้ หา (Content analysis) กศน.ตาบลบญุ ทนั ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศยั อาเภอสุวรรณคหู า
สรุปผลการดาเนินโครงการพฒั นาสังคมและชุมชน หน้าบ้านสวย หลังบ้านสวน ในเรือนงาม หน้า 11 บทท่ี 4 ผลการดาเนนิ งาน การจัดกิจกรรมโครงการหน้าบา้ นสวย หลงั บา้ นสวน ในเรือนงาม ณ ศาลาประชาคมบา้ นราษฎร์ เกษมศรี หมู่ 7 ตาบลนาดี อาเภอสุวรรณคูหา จังหวดั หนองบัวลาภู สรุปผลการดาเนนิ งานไดด้ งั น้ี ช่อื โครงการ วันท่ดี าเนนิ การ เปูาทไ่ี ด้รับจัดสรร ผล คิดเปน็ รอ้ ยละ โครงการการหนา้ 16-17 ธันวาคม 32 36 100 บา้ นสวย หลังบา้ น 2564 สวน ในเรือนงาม การประเมินความพึงพอใจในการดาเนินงานตามโครงการหนา้ บา้ นสวย หลังบา้ นสวน ในเรือนงาม กศน.ตาบลบุญทัน ของผูร้ บั บริการทเ่ี ขา้ ร่วมโครงการ โดยเสนอรายละเอยี ดตามลาดับคอื สัญลกั ษณ์ทใ่ี ช้ใน การวิเคราะหข์ ้อมลู ลาดบั ข้นั ตอนในการวิเคราะหข์ ้อมลู ผลการวิเคราะหข์ อ้ มลู และการแปลความหมาย ข้อมูลดงั ต่อไปน้ี สญั ลกั ษณ์ที่ใชใ้ นการวิเคราะหข์ ้อมลู การเสนอผลการประเมินครัง้ นี้ได้กาหนดสัญลักษณท์ ใ่ี ช้ในการวเิ คราะหข์ อ้ มลู ดงั น้ี N แทน ขนาดของกล่มุ ผูป้ ระเมนิ การใช้ค่มู ือ (Sample size) % แทน ค่าร้อยละ (Percentage) ลาดบั ขั้นตอนในการวเิ คราะหข์ อ้ มูล การวิเคราะห์ข้อมลู ผปู้ ระเมนิ ได้เสนอผลการวเิ คราะหข์ ้อมูลเป็นตอนๆ เรียงลาดบั ดังนี้ ตอนท่ี 1 การวเิ คราะหข์ ้อมลู เกย่ี วกับขอ้ มูลทวั่ ไป ตอนที่ 2 การวเิ คราะห์ข้อมูลด้านความพึงพอใจของผูร้ บั บรกิ าร ตอนที่ 3 การวิเคราะหข์ อ้ มลู ขอ้ คดิ เห็นและข้อเสนอแนะอ่ืนๆ กศน.ตาบลบญุ ทัน ศนู ยก์ ารศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอาเภอสุวรรณคูหา
สรุปผลการดาเนนิ โครงการพฒั นาสงั คมและชุมชน หน้าบา้ นสวย หลงั บ้านสวน ในเรือนงาม หน้า 12 ในการสรปุ ผลการดาเนินงานโครงการหนา้ บ้านสวย หลังบา้ นสวน ในเรอื นงาม ณ ศาลาประชาคม บ้านราษฎรเ์ กษมศรี ม.7 ตาบลบุญทนั อาเภอสวุ รรณคุหา จงั หวดั หนองบวั ลาภู ไดจ้ ดั ทาเคร่ืองมือเป็น แบบสอบถาม วดั ระดับความคดิ เห็นและความพึงพอใจในการดาเนินการพัฒนาซึ่งแบ่งออกเป็น 3 สว่ นคือ สว่ นแรกเป็นคาถามปลายเปดิ มาตราสว่ นประมาณคา่ (Rating scales) ส่วนท่ี 2 มาตราส่วนประมาณ คา่ ของ ลเิ คิรท์ likert’s Scales 5 ระดบั ส่วนทส่ี ามเป็นคาถามปลายเปิด ขอ้ เสนอแนะอ่นื ๆ สว่ นท่สี าม เปน็ คาถามปลายเปดิ เน้อื หาสาระทีต่ ้องการพัฒนาในคร้งั ต่อไป ซง่ึ ในการเก็บรวบรวมนน้ั ไดแ้ จก แบบสอบถามแกผ่ ้เู ขา้ รว่ มโครงการหน้าบ้านสวย หลังบา้ นสวน ในเรือนงาม จานวน 36 คน ได้ แบบสอบถามคืนจานวน 36 ฉบบั จากผู้เข้ารว่ มโครงการ คิดเป็นรอ้ ยละ 100 กระทาการวเิ คราะห์ข้อมลู ตามประเภทและลักษณะของข้อมลู โดยหาคา่ เฉลย่ี เปน็ ค่าร้อยละ ซง่ึ ได้วดั ระดบั ความคิดเห็นและความพึง พอใจทม่ี ีต่อโครงการจะปรากฏดังนี้ สรปุ ผลการวิเคราะห์ข้อมูลความพงึ พอใจ โครงการการบริหารจดั การขยะเพื่อสิง่ แวดลอ้ มในชมุ ชน ตอนท่ี 1 ขอ้ มูลทั่วไป รายการข้อมูลพ้ืนฐาน จานวน ร้อยละ (ƒ) (%) 1.เพศ 1.1 ชาย 14 38.89 1.2 หญงิ 22 61.11 รวม 36 100.00 2.อายุ 2.1 ตา่ กวา่ 15 ปี 00 2.2 อายุ 15 – 39 ปี 00 2.3 อายุ 40 – 59 ปี 23 63.89 2.4 อายุ 60 ปขี ึ้นไป 13 36.11 รวม 36 100.00 3.ระดบั การศกึ ษา 17 47.22 3.1 ป.4 8 22.22 3.2 ป.6 4 16.12 3.3 ม.ต้น 7 14.44 3.4 ม.ปลาย 00 3.5 ปวช. 00 3.6 ปวส. กศน.ตาบลบญุ ทัน ศูนยก์ ารศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศยั อาเภอสวุ รรณคหู า
สรุปผลการดาเนนิ โครงการพฒั นาสังคมและชุมชน หน้าบ้านสวย หลังบ้านสวน ในเรือนงาม หน้า 13 3.7 ปรญิ ญาตรี 0 0 3.8 อื่นๆ 0 0 รวม 36 100.00 4.อาชพี 4.1 ผู้นาทอ้ งถิน่ 0 0 4.2 อบต/เทศบาล 0 0 4.3 พนกั งานรัฐวิสาหกิจ 0 0 4.4 ทหารกองประจาการ 0 0 4.5 เกษตรกร 36 100 4.6 รับราชการ 0 0 4.7 คา้ ขาย 0 0 4.8 รบั จ้าง 0 0 4.9 อสม. 0 0 4.10 แรงงานตา่ งด้าว 0 0 4.11 ว่างงาน 0 0 4.12 อ่นื ๆ 0 0 รวม 36 100.00 จากตาราง ผลการวเิ คราะหข์ อ้ มลู ความพึงพอใจของผู้เขา้ รว่ มโครงการหน้าบ้านสวย หลังบ้านสวน ในเรือน งาม ผลการวิเคราะหป์ รากฏวา่ ผเู้ ข้าร่วมโครงการ 36 คน เป็นเพศหญงิ จานวน 22 คน คดิ เป็นร้อยละ 61.11 เพศชายจานวน 14 คน คิดเป็นรอ้ ยละ 38.89 ด้านอายุ อายุ 40-59 ปี จานวน 23 คน คิดเปน็ รอ้ ยละ 63.89 อายุ 60 ปี ข้นึ ไป จานวน 13 คน คิดเป็นรอ้ ยละ 36.61 ตามลาดับ ระดับการศึกษา ป. 4 จานวน 17 คน คิดเป็นรอ้ ยละ 47.22 ป.6 จานวน 8 คน คดิ เป็นร้อยละ 22.22 ม.ปลาย จานวน 7 คน คดิ เป็นรอ้ ยละ 14.44 และม.ต้น จานวน 4 คน คิดเปน็ ร้อยละ 16.12 ตามลาดับ ด้านอาชพี เกษตรกร จานวน 36 คน คิดเปน็ ร้อยละ 100 กศน.ตาบลบญุ ทัน ศนู ยก์ ารศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั อาเภอสุวรรณคหู า
สรุปผลการดาเนนิ โครงการพฒั นาสงั คมและชุมชน หน้าบ้านสวย หลังบา้ นสวน ในเรือนงาม หน้า 14 สรุปผลการวิเคราะห์ขอ้ มูลความพึงพอใจ โครงการพัฒนาสังคมและชุมชน หลกั สูตรหน้าบ้านสวน หลังบ้าน สวน ในเรือนงาม ตอนที่ 2 ความพึงพอใจในการใหบ้ รกิ าร ตารางท่ี 2.1 จดุ มุ่งหมาย/เนือ้ หาหลักสตู ร ระดบั ความพงึ พอใจ/จานวน หมาย ข้อ รายการประเมนิ ความพงึ พอใจ มาก มาก ปาน นอ้ ย นอ้ ย เหตุ ท่สี ดุ กลาง ท่ีสดุ ตอนท่ี ๑ ความพงึ พอใจดา้ นเนอ้ื หา 1 เนอ้ื หาตรงตามความตอ้ งการ 34 2 94.44 5.56 2 เนือ้ หาเพียงพอตอ่ ความตอ้ งการ 36 100 3 เนอ้ื หาปจั จุบันทันสมยั 35 1 97.22 2.78 4 เนื้อหามปี ระโยชน์ตอ่ การนาไปใช้ในการพัฒนาคุณภาพ 36 ชวี ติ 100 ตอนท่ี ๒ ความพงึ พอใจดา้ นกระบวนการจดั กจิ กรรมการอบรม 5 การเตรยี มความพรอ้ มก่อนอบรม 35 1 97.22 2.78 6 การออกแบบกจิ กรรมเหมาะสมกับวัตถุประสงค์ 33 3 91.67 8.33 7 การจดั กิจกรรมเหมาะสมกบั เวลา 36 100 8 การจัดกจิ กรรมเหมาะสมกับกลุ่มเปูาหมาย 36 100 9 วิธกี ารวัดผล/ประเมินผลเหมาะสมกับวัตถปุ ระสงค์ 34 2 94.44 5.56 ตอนที่ ๓ ความพงึ พอใจตอ่ วทิ ยากร 10 วิทยากรมีความรคู้ วามสามารถในเร่ืองทีถ่ ่ายทอด 36 100 11 วิทยากรมีเทคนิคการถ่ายทอดใช้สอื่ เหมาะสม 34 2 94.44 5.56 กศน.ตาบลบุญทนั ศนู ยก์ ารศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศยั อาเภอสุวรรณคหู า
สรุปผลการดาเนินโครงการพฒั นาสังคมและชมุ ชน หน้าบา้ นสวย หลงั บา้ นสวน ในเรือนงาม หน้า 15 12 วิทยากรเปดิ โอกาสให้มีส่วนร่วมและซักถาม 36 100 ตอนที่ ๔ ความพงึ พอใจดา้ นการอานวยความสะดวก 13 สถานที่ วัสดุ อุปกรณแ์ ละสง่ิ อานวยความสะดวก 36 100 14 การส่ือสาร การสรา้ งบรรยากาศเพอ่ื ให้เกดิ การเรยี นรู้ 36 100 15 การบรกิ าร การชว่ ยเหลือและการแกป้ ัญหา 34 2 94.44 5.56 สรุปความคดิ เหน็ และความพึงพอใจของผู้รับบริการ โครงการพัฒนาสังคมและชมุ ชน หลกั สตู รหน้าบ้านสวย หลงั บา้ นสวน ในเรอื นงาม สรุปได้ดงั นี้ ตอนที่ 1 ความพงึ พอใจดา้ นเนอื้ หา ผู้ตอบแบบสอบถามมีความพึงพอใจดา้ นเน้ือหา ดังนี้ เนือ้ หามีประโยชน์ตอ่ การนาไปใชใ้ นการพัฒนา คุณภาพชีวติ ตอบมากท่สี ุดร้อยละ 100 เน้อื หามีความเพียงพอตอ่ ความต้องการ ตอบมากทสี่ ดุ รอ้ ยละ 100 เนื้อหาปจั จบุ ันทันสมยั ตอบมากทส่ี ุดรอ้ ยละ 97.22 ตอบมากร้อยละ 2.78 .เนื้อหาตรงตามความต้องการ ตอบมากทสี่ ดุ รอ้ ย 94.44 และตอบมากรอ้ ยละ 5.56 ตามลาดับ ตอนท่ี 2 ความพึงพอใจดา้ นการจดั กจิ กรรมการอบรม ผตู้ อบแบบสอบถามมีความพึงพอใจดา้ นการจดั กจิ กรรมเหมาะสมกบั กลุ่มเปาู หมาย ตอบมากทีส่ ดุ รอ้ ยละ 100 จดั กจิ กรรมเหมาะสมกบั เวลา ตอบมากที่สุดร้อยละ 100 การเตรียมความพร้อมก่อนการ อบรม ตอบมากทสี่ ุดร้อยละ 97.22 ตอบมากรอ้ ยละ 2.78 และ วิธกี ารวดั ผล ประเมินผลเหมาะสมกบั วตั ถุประสงค์ ตอบมากทส่ี ุดร้อยละ 94.44 ตอบมากร้อยละ 5.56 และการออกแบบกจิ กรรมเหมาะสมกับ วัตถปุ ระสงค์ ตอบมากที่สุดร้อยละ 91.67 ตอบมากร้อยละ 8.33 ตามลาดับ ตอนท่ี 3 ความพงึ พอใจตอ่ วิทยากร ผู้ตอบแบบสอบถามมคี วามพึงพอใจด้านวิทยากรมีความร้คู วามสามารถในเร่ืองที่ถ่ายทอด ตอบมาก ทสี่ ดุ ร้อยละ 100 วทิ ยากรเปดิ โอกาสใหม้ ีส่วนรว่ มและซักถาม ตอบมากที่สุดร้อยละ 100 วทิ ยากรมี เทคนคิ การถ่ายทอดใช้ส่ือท่ีเหมาะสม ตอบมากทีส่ ดุ ร้อยละ 94.44 และตอบมากรอ้ ยละ 5.56 ตามลาดับ ตอนที่ 4 ความพงึ พอใจดา้ นการอานวยความสะดวก ผตู้ อบแบบสอบถามมีความพึงพอใจด้านสถานท่ี วสั ดุ อปุ กรณ์และส่ิงอานวยความสะดวก ดา้ น การสอื่ สาร การสรา้ งบรรยากาศเพ่ือใหเ้ กดิ การเรียนรู้ ตอบมากท่สี ดุ ร้อยละ 100และดา้ นการบรกิ าร การ ช่วยเหลือและการแก้ปญั หา ตอบมากท่สี ุดรอ้ ยละ 94.44 ตอบมากร้อยละ 5.56 กศน.ตาบลบญุ ทัน ศนู ย์การศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศยั อาเภอสวุ รรณคหู า
สรุปผลการดาเนินโครงการพฒั นาสังคมและชมุ ชน หน้าบ้านสวย หลังบ้านสวน ในเรือนงาม หน้า 16 บทท่ี 5 สรปุ ผลและขอ้ เสนอแนะ การดาเนินงานโครงการพฒั นาสงั คมและชมุ ชน หลักสตู รหนา้ บา้ นสวย หลังบา้ นสวน ในเรอื นงาม สรปุ ผลการดาเนินงานได้ดังน้ี 1. เพอ่ื เป็นการเสริมสรา้ งกระบวนการเรียนรู้ และพัฒนาสังคมและชุมชนให้มีความเข้มแข็งสามารถ พ่งึ พาตนเองได้ 2. เพ่อื เปน็ การค้นหาปญั หา และกาหนดแนวทางในการแกป้ ัญหารว่ มกันในชุมชนตามวิถคี วามพอเพียง 3. เพ่อื สร้างจิตสานึกความเปน็ ประชาธปิ ไตย ความเป็นพลเมอื งดเี ศรษฐกิจชุมชน และการอนุรกั ษ์ พฒั นาทรัพยากรธรรมชาติและสงิ่ แวดลอ้ ม เปูาหมาย เชิงประมาณ ประชาชนตาบลบญุ ทัน จานวน 36 คน เชงิ คณุ ภาพ ประชาชนที่เขา้ รว่ มโครงการฯ รอ้ ยละ 80 ของกลุ่มเปาู หมาย มีความรู้ทักษะด้านต่างๆท่ีผู้เข้าร่วม กจิ กรรมสามารถนาความรทู้ ี่ไดร้ ับมาใช้ให้เกดิ ประโยชนต์ ่อตนเองและสังคมนาไปใชใ้ นชีวิตประจาวันเพื่อแก้ไข ปญั หาของตนเองและท้องถน่ิ ผลการดาเนนิ โครงการ ประชาชนตาบลบุญทนั ทเ่ี ข้าร่วมโครงการหนา้ บา้ นสวย หลังบา้ นสวน ในเรือนงาม มคี วามพอใจ ในการจัดกิจกรรมในระดับดขี ึ้นไป รอ้ ยละ 100 และประชาชนที่เข้ารว่ มกิจกรรมสามารถนาความรู้ที่ไดไ้ ปใช้ ในชีวติ ประจาวัน ปญั หา-อปุ สรรค - แนวทางแกไ้ ขปญั หา ข้อเสนอแนะ ประชาชนที่เข้าร่วมโครงการสามารถนาความรทู้ ไ่ี ดไ้ ปใช้ในชีวิตประจาวนั ได้ กศน.ตาบลบญุ ทัน ศูนยก์ ารศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอาเภอสวุ รรณคหู า
สรุปผลการดาเนนิ โครงการพฒั นาสังคมและชมุ ชน หน้าบา้ นสวย หลงั บา้ นสวน ในเรือนงาม หน้า 17 ภาพประกอบกจิ กรรมกจิ กรรมการศกึ ษาเพอื่ พัฒนาสงั คมและชุมชน โครงการหน้าบ้านสวย หลงั บ้านสวน ในเรือนงาม ดาเนนิ การระหว่างวนั ท่ี 16-17 ธนั วาคม พ.ศ. 2564 ณ ศาลาประชาคมบา้ นราษฎรเ์ กษมศรี ม.7 ตาบลบุญทนั อาเภอสวุ รรณคหู า ลงทะเบยี นผู้เขา้ รว่ มโครการฯ กศน.ตาบลบญุ ทนั ศนู ยก์ ารศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอาเภอสุวรรณคูหา
สรุปผลการดาเนนิ โครงการพฒั นาสงั คมและชมุ ชน หน้าบา้ นสวย หลังบา้ นสวน ในเรือนงาม หน้า 18 นายฤาชยั สาจนั ทร์ นายกเทศบาลตาบลบุญทนั ใหเ้ กยี รติมาเปน็ ประธานเปิดโครงการฯ กศน.ตาบลบุญทัน ศนู ย์การศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศยั อาเภอสุวรรณคูหา
สรุปผลการดาเนนิ โครงการพฒั นาสังคมและชุมชน หน้าบ้านสวย หลังบ้านสวน ในเรือนงาม หน้า 19 . วิทยากรใหค้ วามรู้ กศน.ตาบลบญุ ทนั ศูนยก์ ารศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัยอาเภอสวุ รรณคหู า
สรุปผลการดาเนนิ โครงการพฒั นาสังคมและชุมชน หน้าบา้ นสวย หลังบา้ นสวน ในเรือนงาม หน้า 20 วิทยากร กศน.ตาบลบญุ ทัน ศนู ย์การศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศยั อาเภอสวุ รรณคหู า
สรุปผลการดาเนินโครงการพฒั นาสังคมและชุมชน หน้าบ้านสวย หลงั บา้ นสวน ในเรือนงาม หน้า 21 ใหช้ าวบา้ นนายางรถยนตท์ ไี่ ม่ได้ใชแ้ ลว้ มาทากระถาง เพอื่ ไปปลูกพชื ผักต่างๆ กศน.ตาบลบญุ ทนั ศูนยก์ ารศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศยั อาเภอสุวรรณคูหา
สรุปผลการดาเนนิ โครงการพฒั นาสงั คมและชุมชน หน้าบ้านสวย หลงั บ้านสวน ในเรือนงาม หน้า 22 กศน.ตาบลบุญทัน ศูนย์การศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั อาเภอสุวรรณคหู า
สรุปผลการดาเนนิ โครงการพฒั นาสังคมและชุมชน หน้าบ้านสวย หลังบา้ นสวน ในเรือนงาม หน้า 23 ภาคนวก กศน.ตาบลบุญทัน ศูนย์การศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศยั อาเภอสุวรรณคูหา
Search
Read the Text Version
- 1 - 23
Pages: