คู่มือเตรียมสอบธรรมศึกษาชั้นตรี มัธยม

๔๖ ให้พระอานนท์ ไปแจ้งข่าวการปรินิพพานแก่มัลลกษัตริย์ที่ ปรเิ ฉทท่ี ๑๔ แบ่งพระบรมสารีรกิ ธาตุ สัณฐาคาร ทรงสั่งให้ประกาศแจ้งชาวพระนครตระเตรียม ดอกไม้ของหอม เครื่องดนตรี และผา้ ๕๐๐ ผนื ไปยัง โทณพราหมณ์ สาลวโนทยาน เพ่ือบูชาพระพุทธสรรี ะของพระพุทธองค์ โทณพราหมณ์เป็นอาจารย์สอนไตรเพท มีปัญญาเป็น ในวันท่ี ๗ จงึ อัญเชญิ พระพุทธสรีระเคล่ือนเข้าสู่พระนคร ผู้ใหญ่มีถ้อยคำเป็นที่น่าเชื่อถือ เห็นว่าจะเกิดสงครามจึง ทางประตูดา้ นทิศเหนือ ผา่ นใจกลางพระนคร ดอกมณฑารพ กล่าวสุนทรพจน์ เรื่องสามัคคีธรรม ให้แบ่งพระบรม ได้ร่วงหล่นลงมาสักการะบูชาพระพุทธสรีระทั่วทั้งพระนคร สารีริกธาตุเป็น ๘ ส่วน กษัตริย์และพราหมณ์ ๘ นคร ขบวนได้เคลื่อนออกจากพระนครทางประตูด้านทิศ เหน็ ชอบดว้ ย ตะวนั ออก ไปประดิษฐานที่ มกฏุ พนั ธนเจดยี ์ ถวายพระเพลิง โทณพราหมณ์เป็นผู้แบ่งพระบรมสารีริกธาตุ โดยใช้ ทะนานทองตวงได้ ๘ ส่วน ถวายแก่เจ้านครทั้ง ๘ ตัวเอง พระมหากัสสปะมาถึงมกุฏพันธนเจดีย์แล้ว ประนมมือ ขอทะนานทองบรรจุไวใ้ นเจดยี ์ ชือ่ ตมุ พสถปู หรอื ตุมพเจดยี ์ เวียนประทักษิณพระบรมศพ ๓ รอบ ถวายบังคมพระบาท เจดีย์ ๔ ประเภท ด้วยเศียรเกล้า ภิกษุ ๕๐๐ รูปก็ทำเช่นนั้น พอท่านถอย ออกมาเพลิงทิพย์ก็ลุกโพลงขึ้น วันถวายพระเพลิงเรียกว่า กษัตริย์และพราหมณ์ ๘ นคร เมื่อได้พระบรมสารีริกธาตุ ไปแล้ว ไดส้ ร้างเจดีย์บรรจุพระธาตุเพ่ือเป็นที่สักการะบูชา มี วันอฏั ฐมีบูชา (แรม ๘ คำ่ เดอื น ๖) ๔ ประเภท คอื พระบรมสารรี ิกธาตุ ๑) ธาตุเจดยี ์ บรรจุพระบรมสารรี กิ ธาตุ เม่ือเพลิงทิพย์ดับลงแล้ว คงเหลือพทุ ธสรีระที่ไม่ไหม้อยู่ ๕ ๒) บริโภคเจดีย์ บรรจุบรขิ ารของพระองค์ อย่าง คือ พระอัฐิ (กระดูก) พระเกสา (ผม) พระโลมา (ขน) ๓) ธรรมเจดยี ์ บรรจุพระธรรมคำสงั่ สอน พระนขา (เล็บ) พระทันตา (ฟัน) และผ้าห่อพระพุทธสรีระ ๔) อทุ เทสิกเจดยี ์ บรรจพุ ระพทุ ธรูป ผนื นอกสดุ กับผืนในสุด _____________ ๑. ใครทำหน้าทีแ่ บง่ พระบรมสารรี กิ ธาตุ ? _____________ ก. วสั สการพราหมณ์ ข. ราธพราหมณ์ ๑. สถานทถี่ วายพระเพลงิ พระพุทธสรีระคอื ข้อใด ? ค. โฑณพราหมณ์ ง. หุหุกพราหมณ์ ก. ปาวาลเจดยี ์ ข. มกฏุ พนั ธนเจดยี ์ ๒. ใครขอทะนานตวงพระบรมสารรี กิ ธาตไุ ปบชู า ? ค. ป่ามหาวนั ง. อุทเทสกิ เจดีย์ ก. พระอนิ ทร์ ข. ฆฏกิ ารพรหม ๒. วันถวายพระเพลิงพระพทุ ธสรรี ะ เรยี กวา่ วนั อะไร ? ค. โฑณพราหมณ์ ง. พระเจา้ โมริยะ ก. มาฆบชู า ข. วิสาขบูชา ๓. เมอื งท่ไี ด้รบั แจกพระบรมสารรี ิกธาตุมีกเี่ มือง ? ค. อฏั ฐมีบูชา ง. อาสาฬหบูชา ก. ๘ เมอื ง ข. ๙ เมอื ง ๓. เมืองใด เป็นสถานที่ถวายพระเพลงิ พระพทุ ธสรรี ะ ? ค. ๑๐ เมอื ง ง. ๑๑ เมือง ก. เมืองกุสนิ ารา ข. เมืองสาวัตถี ค. เมอื งพาราณสี ง. เมอื งไพสาลี _____________

๔๗ ๒.๓ แนวขอ้ สอบธรรมศึกษาช้นั ตรี วชิ าศาสนพิธี มาตั้งแต่สมัยพุทธกาล คนแรกที่แสดงตนเป็นพุทธมามกะ ศาสนพธิ ี คือ ตปุสสะและภัลลิกะ ขอถึงพระพุทธเจ้าและพระธรรม เปน็ สรณะตลอดชีวิต ความหมายของศาสนพิธี การแสดงตนเป็นพุทธ มามกะ เกิดขึ้นในสมัย ระเบียบแบบอย่างหรือแบบแผนต่างๆ ที่พึงปฏิบัติทาง พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๕ ทรง ศาสนาโดยเฉพาะพระพุทธศาสนา เรียกวา่ ศาสนพธิ ี ปรารภถึงเด็กที่ไปเรียนหนังสือเมืองนอกจะมีความรู้สึกไม่ดี ตอ่ พระพุทธศาสนา จึงใหพ้ ระโอรสแสดงตนเป็นพุทธมามกะ ศาสนาเกิดขึ้นก่อนแล้วจึงมีพิธีกรรมต่างๆ เกิดขึ้นมาใน ก่อนไป พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว เป็น ภายหลัง เมื่อชาวพุทธทำความดีต่าง ๆ ตามหลักการที่พระ พระองค์แรกที่แสดงพระองค์เป็นพุทธมามกะ และใช้เป็น พทุ ธองค์ ตรสั ไว้ซึง่ เรียกว่า การทำบญุ วัตถุเป็นที่ตั้งแห่งการ พระราชประเพณีสืบต่อกันมา ทำบุญ เรียกว่า บญุ กริ ยิ าวตั ถุ มีอยู่ ๓ ประการ คอื อายุของบุตรหลานเมื่อเจริญวัยอยู่ในระหว่าง อายุ ๑) ทาน การใหส้ ่งิ ของตา่ ง ๆ ๑๒-๑๕ ปี ควรได้แสดงตนเป็นพุทธมามกะ เพื่อให้เด็กสืบ ๒) ศีล การรักษากายและวาจาใหเ้ รียบร้อย ความเป็นชาวพทุ ธตามสกุล ๓) ภาวนา การทำจิตใหผ้ อ่ งใส บุญกิรยิ าวตั ถทุ ง้ั ๓ ประการนี้ เมื่อชาวพุทธทำแล้ว ทำให้ _____________ เกิดศาสนพธิ ตี ่างๆ ข้นึ มาตามลำดบั ตามยคุ ตามสมัย ๑. ผูใ้ ดทป่ี ระกาศตนวา่ พระพุทธเจ้าเป็นของเรา ? _____________ ๑. ระเบยี บแบบแผนทีพ่ ึงปฏบิ ัติในทางพระพุทธศาสนา ตรง ก. อุบาสก ข. อุบาสิกา กับข้อใด ? ค. พุทธมามกะ ง. ศาสนิกชน ก. ศาสนบุคคล ข. ศาสนธรรม ๒. ผู้รบั นบั ถอื พระพทุ ธศาสนา มีคำเรยี กวา่ อะไร ? ค. ศาสนวัตถุ ง. ศาสนพธิ ี ก. พุทธชยนั ตี ข. พทุ ธสาวก ๒. ศาสนพิธี มคี วามหมายตรงกบั ข้อใด ? ค. พุทธมามกะ ง. พุทธบุตร ก. พิธกี รรมทางศาสนา ข. ความเชอื่ ทางศาสนา ๓. การแสดงตนเป็นพทุ ธมามกะนิยมทำในระหวา่ งอายุกี่ปี ? ค. ธรรมเนยี มทางศาสนา ง. ข้อบังคับทางศาสนา ก. ๑๐-๑๑ ปี ข. ๑๑-๑๒ ปี ๓. หลกั การทำบญุ ในศาสนพิธี เกดิ จากคำสอนเร่ืองใด ? ค. ๑๒-๑๕ ปี ง. ๑๕-๑๘ ปี ก. บุญกริ ยิ าวตั ถุ ข. สังคหวตั ถุ ๔. พิธีแสดงตนเปน็ พทุ ธมามกะเกดิ ขนึ้ ในรัชกาลใด ? ค. ทานวัตถุ ง. กุศลมูล ก. รชั กาลที่ ๑ ข. รัชกาลท่ี ๓ ๔. การอบรมจติ ให้ผอ่ งใสตามหลกั บญุ กริ ิยาวตั ถุ ๓ เรยี กว่า ค. รัชกาลที่ ๔ ง. รัชกาลท่ี ๕ อะไร ? ๕. ผู้ประกาศตนวา่ พระพุทธเจ้าเป็นของเรา ตรงกบั ขอ้ ใด ? ก. ทาน ข. ศลี ก. พุทธมามกะ ข. ธรรมมามกะ ค. ภาวนา ง. เนกขมั มะ ค. สังฆมามกะ ง. ถูกทกุ ขอ้ พิธีแสดงตนเปน็ พุทธมามกะ พธิ ีเวียนเทยี นในวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา พุทธมามกะ หมายถึง การประกาศตนเป็นผู้รับนับถือ เวียนเทียน หมายถึง การที่พระภิกษุ สามเณร อุบาสก พระพุทธเจ้าว่าเป็นของตน การแสดงตนเป็นพุทธมามกะมี และอุบาสิกาประนมมือถือดอกไม้ธูปเทียนในมือ เดินเวียน

๔๘ ขวา ๓ รอบในสถานที่สำคัญทางพระพุทธศาสนา เช่น ๒. มหาสนั นบิ าตแห่งพระอรหันตสาวกเกดิ ขน้ึ ตรงกับวนั ใด ? อุโบสถ ศาลาและเจดีย์เป็นต้น เพื่อระลึกถึงคุณของพระ รตั นตรัย วนั สำคัญนัน้ มีอยู่ ๔ วนั คอื ก. มาฆบูชา ข. วสิ าขบชู า ๑) วันมาฆบูชา ค. อฏั ฐมบี ชู า ง. อาสาฬหบูชา ๒) วันวิสาขบชู า ๓) วนั อฏั ฐมบี ชู า วันวสิ าขบูชา ๔) วันอาสาฬหบูชา ตรงกับวันขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๖ ในปีที่เป็นอธิกมาสให้ เล่อื นเป็นวันขึ้น ๑๕ คำ่ เดอื น ๗ เปน็ วันคล้ายวันที่พระพุทธ องค์ทรงประสูติ ตรัสรู้ และปรินิพพาน วันวิสาขบูชานิยม _____________ เรียกอีกวันหนึ่งว่า “วันพระพุทธเจ้า” วันท่ี ๑๕ ธันวาคม ๑. วนั สำคัญใดที่ไม่ต้องเวยี นเทียน ? ๒๕๔๔ องค์การสหประชาชาติได้ประกาศให้วันวิสาขบูชา ก. วนั มาฆบชู า ข. วันวสิ าขบชู า เป็นวนั สำคญั สากลของโลก ค. วันอาสาฬหบชู า ง. วนั ออกพรรษา _____________ ๑. วันประสตู ิ ตรสั รู้ ปรินิพพาน ตรงกับวนั ใด ? ๒. พิธีเวยี นเทียนวนั สำคัญของชาวพทุ ธเพ่ือระลกึ ถึงใคร ? ก. พระพุทธเจ้า ข. พระธรรม ก. มาฆบชู า ข. วสิ าขบชู า ค. พระสงฆ์ ง. ถกู ทุกขอ้ ค. อาสาฬหบูชา ง. อัฏฐมีบชู า วันมาฆบูชา ๒. วันทไี่ ดช้ ือ่ วา่ เป็นวันพระพุทธเจา้ คือวันใด ? ตรงกับวันขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๓ ในปีที่เป็นอธิกมาสให้ ก. วันมาฆบูชา ข. วนั วสิ าขบชู า เลอื่ นเปน็ วันข้นึ ๑๕ ค่ำ เดือน ๔ เปน็ วนั ทีพ่ ระพทุ ธองค์ ทรง แสดงโอวาทปาฏโิ มกข์ คือ คำสอนทเ่ี ปน็ อดุ มการณ์ หลกั การ ค. วนั อฏั ฐมบี ชู า ง. วันอาสาฬหบูชา และวิธีการในการเผยแผ่พระพุทธศาสนาแก่พระอรหันต์ ๑,๒๕๐ องค์ ที่วัดเวฬุวัน วันนี้เรียกว่า จาตุรงคสันนิบาต ๓. สหประชาชาตปิ ระกาศให้วนั ใด เป็นวันสำคัญสากล ? คือ การประชมุ พรอ้ ม ด้วยองค์ ๔ ประการ คอื ก. วนั วสิ าขบูชา ข. วนั มาฆบชู า ๑) ตรงกับวนั เพ็ญ เดอื น ๓ ๒) พระภิกษุ ๑,๒๕๐ รูป มาประชุมพร้อมกันโดยมิได้ ค. วันอัฏฐมบี ชู า ง. วนั อาสาฬหบูชา นดั หมาย ๔. ในวันวิสาขบชู า ชาวพทุ ธควรปฏิบตั ติ นอยา่ งไร ? ๓) พระภิกษลุ ว้ นเป็นพระอรหนั ต์ขีณาสพไดอ้ ภิญญา ๔) พระภกิ ษุล้วนเปน็ เอหิภิกขอุ ุปสมั ปทา ก. ตกั บาตร ข. รกั ษาศลี วนั มาฆบชู านิยมเรียกอกี วนั หน่ึงว่า “วันพระธรรม” ค. ฟงั ธรรม ง. ถกู ทุกข้อ วนั อฏั ฐมีบชู า ตรงกับวันแรม ๘ คำ่ เดอื น ๖ หรอื เดือน ๗ นับถดั จากวัน วิสาขบูชาไปอีก ๗ วัน เป็นวันคล้ายวันถวายพระเพลิงพระ พทุ ธสรรี ะ ทีม่ กฏุ พันธนเจดยี ์ เมอื งกุสินารา _____________ ๑. วันถวายพระเพลิงพระพุทธสรรี ะ เรยี กวา่ อะไร ? ๑. จาตุรงคสันนบิ าต คือการประชมุ ประกอบด้วยองค์ ๔ ก. มาฆบูชา ข. วสิ าขบชู า ค. อัฏฐมบี ชู า ง. อาสาฬหบูชา เกดิ ข้นึ วันใด ? ก. มาฆบชู า ข. วิสาขบูชา ค. อัฏฐมีบูชา ง. อาสาฬหบชู า

๔๙ วันอาสาฬหบูชา ๔. พธิ ถี วายทานแก่พระภิกษุสามเณร แบ่งออกเป็นก่ี ตรงกบั วนั ข้ึน ๑๕ คำ่ เดือน ๘ ก่อนวันเข้า พรรษา ๑ วัน ประเภท ? เป็นวันคล้ายวันที่พระพุทธองค์ทรงแสดงปฐมเทศนา ชื่อว่า ธัมมจักกัปปวัตตนสูตร โปรดปัญจวัคคีย์ที่ป่าอิสิปตนมฤค- ก. ๒ ประเภท ข. ๓ ประเภท ทายวัน เมืองพาราณสี พระรัตนตรัยเกิดขึ้นครบครั้งแรกใน โลกในวันน้ี วันอาสาฬหบูชา นิยมเรยี กอกี วนั หนึง่ ว่า ค. ๔ ประเภท ง. ๕ ประเภท “วนั พระสงฆ์” วิธแี สดงความเคารพพระรตั นตรัย วิธีแสดงความเคารพพระ มี ๓ วธิ ี คือ ๑) การประนมมือ (อญั ชลี) _____________ ๒) การไหว้ (วนั ทา) ๑. พระพทุ ธเจ้าทรงแสดงปฐมเทศนา ในวันใด ? ๓) การกราบ (อภิวาท) ก. มาฆบชู า ข. วสิ าขบูชา การกราบแบบเบญจางคประดษิ ฐ์ ค. อาสาฬหบชู า ง. อฏั ฐมีบชู า การกราบ คือ การแสดงความเคารพอย่างสูงสุด ต่อ ๒. วันทไี่ ด้ช่อื วา่ เป็นวันพระสงฆค์ อื วนั ใด ? บุคคลที่เราเคารพนับถือย่างสูงสุด โดยการให้อวัยวะทั้ง ๕ ก. วนั มาฆบชู า ข. วันวิสาขบชู า จรดกบั พืน้ คอื หนา้ ผาก ๑ ฝา่ มือ ๒ เขา่ ๒ เรียกวา่ “กราบ ค. วันอฏั ฐมบี ูชา ง. วนั อาสาฬหบชู า แบบเบญจางคประดิษฐ”์ พธิ ถี วายทาน _____________ การถวายทานในพระพุทธศาสนานั้นมีอยู่ ๒ อย่าง คือ ๑. การไหว้ ตรงกบั กิรยิ าใด ? ๑) ปาฏิบุคลิกทาน ทานที่ถวายเจาะจงรูปนั้นรูปน้ี ๒) สังฆทาน ทานที่ถวายไม่เจาะจง มอบถวายเป็นของ ก. อญั ชลี ข. วันทา สว่ นรวมแกส่ งฆ์ การถวายทาน ๒ อย่างนี้ การถวายสังฆทานชื่อว่าได้บุญ ค. อภิวาท ง. คกุ เข่า มากกว่าปาฏิบุคลกิ ทาน เพราะทำให้ผู้ถวายมใี จใหญ่ ใจกวา้ ง ๒. อภวิ าท มคี วามหมายตรงกับกริ ิยาใด ? ก. ประนมมือ ข. ไหว้ ค. กราบ ง. คุกเข่า _____________ ๓. เบญจางคประดษิ ฐ์ ตรงตามข้อใด ? ๑. การถวายสังฆทาน หมายถึงขอ้ ใด ? ก. เข่า ๒ ศอก ๒ หัว ๑ ข. มอื ๒ ศอก ๒ หวั ๑ ก. ถวายเจาะจงเจา้ อาวาส ข. ถวายพระท่ีเคารพนับถือ ค. เข่า ๒ มือ ๒ หนา้ ผาก ๑ ง. มือ ๒ เทา้ ๒ หน้า ๑ ค. ถวายแกส่ งฆ์ทวั่ ไป ง. ถวายพระที่มชี อ่ื เสียง การอาราธนาศลี ๕ ๒. ถวายปจั จัยเป็นค่ารถแก่พระสงฆ์ ตรงกับข้อใด ? อาราธนาศีล คือ การขอให้พระให้ศีลก่อนที่จะประกอบ ก. สังฆทาน ข. ปาฏบิ ุคลิกทาน พิธีกรรม เช่น การถวายทาน เป็นต้น เมื่อเจ้าภาพจุดเทียน ค. อภัยทาน ง. วทิ ยาทาน ธูปบูชาพระเสร็จแล้ว ต้องอาราธนาศีลรับศลี ก่อนเพือ่ ความ ๓. ส่งิ ใด ท่ีไม่ควรนำไปถวายสังฆทานหลังเท่ยี งวนั ไปแล้ว ? บรสิ ุทธ์กิ ายและวาจา ก. ขา้ วสกุ ข. นำ้ ด่ืม _____________ ค. ยารกั ษาโรค ง. ผา้ จีวร

๕๐ ๑. ธมั มงั สะระณงั คจั ฉามิ คือ การกลา่ วถึงสรณะใดเป็นท่ี การกรวดน้าํ การกรวดน้ำ คือ การอุทิศส่วนบุญให้แก่ผู้ที่ล่วงลับไป พึ่ง ? แล้วหลังจากการทำบุญ จุดประสงค์ของการกรวดน้ำมีอยู่ ๓ ก. พระพุทธ ข. พระธรรม อยา่ งคอื ค. พระสงฆ์ ง. ถกู ทุกขอ้ ๑) เป็นการอุทิศส่วนบุญให้แก่ผู้ที่ล่วงลับไปแล้ว ที่มี พระคุณต่อเรา มีคุณพ่อคุณแม่เป็นต้น เพื่อแสดงความ ๒. การจดุ ธูปท่ีโตะ๊ หมบู่ ูชาเป็นเครื่องหมายบชู ารัตนะใด ? กตญั ญตู อ่ ทา่ น ก. พทุ ธรัตนะ ข. ธัมมรตั นะ ๒) เป็นการตัง้ ความปรารถนา คือ ดว้ ยบุญท่เี ราได้ทำไว้ดี แล้วนี้ ขอให้เรามีร่างกายที่แข็งแรงได้บรรลุมรรคผลนพิ พาน ค. สังฆรัตนะ ง. ถกู ทุกข้อ เป็นต้น การอาราธนาพระปรติ ร ๓) เปน็ การแสดงกิริยาให้ของท่ีใหญ่เกนิ ไปที่จะยกได้ ต้อง หลั่งน้ำใสม่ อื ผรู้ ับ อาราธนาพระปริตร คือ การเชอื้ เชญิ หรือนมิ นต์พระสงฆ์ วธิ กี รวดน้ำ ให้เจริญพระพุทธมนต์ หรือสวดพระพุทธมนต์ เช่น สวดเจ็ด ๑) เตรยี มนำ้ ทสี่ ะอาดใสใ่ นภาชนะไวพ้ อสมควรจะเปน็ ตำนาน หรือสิบสองตำนาน เปน็ ตน้ อาราธนาธรรม อาราธนาธรรม คือ การเชื้อเชิญหรือนิมนต์พระให้แสดง ธรรมเพ่ือเป็นการเคารพตอ่ พระธรรมก่อนท่ีพระจะเทศน์ ๑. อาราธนาธรรม คอื ขอให้พระทำอะไร ? แกว้ หรือขันก็ได้ ๒) พอพระสงฆ์เรม่ิ บทว่า ยะถา วาริวะหา ก็เร่มิ กรวดนำ้ ก. ใหศ้ ีล ข. สวดพระปริตร นึกถงึ บุญอทุ ศิ ใหแ้ กผ่ ู้ทลี่ ว่ งลับไปแล้ว ค. แสดงธรรมเทศนา ง. สวดพระอภธิ รรม ๓) พอพระสงฆ์รบั บทว่า สัพพตี โิ ย ใหร้ ินน้ำท่เี หลอื ลงให้ ๒. พรัหมา จะ โลกาธปิ ตี สหมั ปะติ ... เป็นคำอาราธนา หมด นง่ั ประนมมอื รับพร ๔) เอาน้ำทีก่ รวดไปเทลงท่ีโคนต้นไม้ พระสงฆใ์ ห้ทำส่ิงใด ? ๕) ถ้าไมม่ ีน้ำ ใหท้ ำใจใหเ้ ปน็ สมาธแิ ล้วอุทศิ บญุ ให้ โดย ก. ใหศ้ ลี ๕ ข. ใหศ้ ีล ๘ การนกึ ถงึ หน้าหรอื ชือ่ ของผทู้ ีล่ ่วงลับไปแลว้ คำกรวดนำ้ แบบยอ่ ค. ให้สวดพระปริตร ง. ใหแ้ สดงธรรม อทิ ัง เม ญาตีนัง โหตุ สุขิตา โหนตุ ญาตะโย. การประเคนของถวายพระ ขอบุญนจี้ งสำเรจ็ แก่ญาติทั้งหลายของข้าพเจา้ ขอญาติท้ังหลายของขา้ พเจา้ จงเป็นสขุ ๆ เถดิ การประเคน คือ การถวายของพระหรือการส่งของให้ พระใหถ้ ึงมือ การประเคนที่ถูกต้องน้ันต้องประกอบด้วยองค์ ๕ คอื ๑) ของท่จี ะถวายนน้ั ต้องไม่หนักและใหญ่เกินไป คนเดียว พอยกขึน้ ได้ _____________ ๑. การกรวดน้ำหลงั จากบำเพ็ญกุศล มงุ่ ประโยชน์อะไร ? ๒) ผู้ถวายต้องอยู่ในหัตถบาส คือไม่ใกล้หรือไกลเกินไป ๓) เวลาถวายต้องยกของให้พ้นจากพื้นไม่ไสไปกับพ้ืน ก. อุทิศส่วนบุญ ข. แสดงความเคารพ ค. ตั้งจิตอธษิ ฐาน ง. เพอื่ ใหเ้ ทวดารบั รู้ ๔) ตอ้ งถวายดว้ ยความเคารพ ๕) เมอื่ ถวายเสร็จแลว้ ตอ้ งไหว้ ๑ ครงั้

๕๑ ๒. เม่ือพระสวดว่า ยะถา วาริวะหา ควรทำเช่นใด ? ก. กรวดนำ้ ข. ประนมมือรับพร ค. น่ังฟงั ง. ลุกหนี ๓. อทิ งั เม ญาตีนัง โหตุ สุขติ า โหนตุ ญาตโย คอื อะไร ? ก. คำกรวดนำ้ ข. คำบชู าพระ ค. คำอาราธนาศีล ง. คำอาราธนาธรรม ๔. การกรวดนำ้ ในศาสนพธิ ีเป็นการอุทิศส่วนบญุ ใหแ้ ก่ผ้ใู ด ? ก. คนเกิด ข. คนแก่ ค. คนเจ็บ ง. คนตาย _____________

๕๒ ๒.๔ แนวข้อสอบธรรมศึกษาชัน้ ตรี ๒) เพอ่ื ใหเ้ กดิ ความสุข ความดงี าม ในการดำเนินชวี ติ วชิ าเบญจศีลเบญจธรรม ๓) เพื่อให้เกิดความสงบร่มเย็นแก่ตนเอง ครอบครัว บทที่ ๑ วา่ ด้วยวินยั สังคม ๔) เพื่อป้องกันชีวิตในภพชาติต่อไป คือการเกิดในภพภูมิ ความหมายของศีล ที่ดี ศลี กล่าวตามความหมายของศพั ท์ มี ๔ ความหมาย คอื ๕) เพื่อเป็นพื้นฐานในการพัฒนาคุณธรรมที่สูงยิ่งข้ึน ๑) ศลี แปลวา่ ยอด คอื ทำใหผ้ ้รู ักษาเปน็ ยอดคน ได้แก่ สมาธิ และปญั ญา อนั จะทำใหบ้ รรลุมรรคผล ๒) ศีล แปลว่า ปกติ คือทำใหผ้ ู้รกั ษามชี วี ติ ทีป่ กตสิ ุข ๓) ศีล แปลว่า เยน็ คือทำให้ผู้รกั ษามคี วามเย็นกายเยน็ _____________ ใจ ๑. หลกั ปฏบิ ตั ิเบอื้ งตน้ แหง่ การทำความดี ได้แก่ข้อใด ? ๔) ศลี แปลวา่ ปลอดโปรง่ คือมคี วามโลง่ ใจ เบาใจ ไม่ เดอื ดรอ้ น ก. รักษาศีล ข. เจรญิ สมาธิ ศีลคือการรกั ษาปกตขิ องมนุษย์ ค. อบรมปญั ญา ง. เจริญภาวนา บรรดามนุษย์ผู้เกิดมาในโลกนี้ ย่อมมีรูปร่างความ ๒. การรกั ษาศีล เป็นการปฏิบัตติ นตามข้อใด ? ประพฤติแตกต่างกันไปต่างๆ นานา เช่น รูปร่างงามบ้าง รูปร่างทรามบ้าง ความประพฤติดีบ้าง ความประพฤติเลว ก. ข้อห้าม ข. กฎเกณฑ์ บ้าง เป็นต้น นักปราชญ์มีพระพุทธเจ้า เป็นต้น จึงได้กำหนด แบบแผน สำหรับเปน็ หลักในการปรับปรงุ ความประพฤติของ ค. ระเบียบ ง. ขอ้ บังคับ มนุษย์ เรียกว่า ศีล เพื่อให้มนุษย์ได้ประพฤติตนเป็นคนดี อยา่ งสมำ่ เสมอเว้นจากการเบียดเบยี นซ่ึงกนั และกัน ๓. เครอ่ื งป้องกันความช่ัวทางกายวาจา คอื ขอ้ ใด ? ขอ้ ท่ีทา่ นไดบ้ ญั ญัตเิ ป็นเบือ้ งตน้ มีองค์ ๕ คอื ก. ศลี ข. สมาธิ ๑) เว้นจากการฆา่ สตั ว์ ๒) เวน้ จากการถอื เอาสงิ่ ของทเ่ี จา้ ของไม่ไดใ้ ห้ ค. ปญั ญา ง. ภาวนา ด้วยอาการแห่งขโมย ๔. บุคคลควรมีส่ิงใด เปน็ พ้ืนฐานในการดำเนินชวี ิต ? ๓) เว้นจากการประพฤติผดิ ในกาม ๔) เว้นจากการกลา่ วคำเท็จ ก. ทาน ข. ศีล ๕) เวน้ จากการด่มื น้ำเมา คือสุราและเมรยั ความมุ่งหมายในการรกั ษาศลี ค. สมาธิ ง. ภาวนา ๑) เพื่อป้องกันความทุกข์ ความเดือดร้อน และความ เส่อื มเสยี ไมใ่ หเ้ กดิ ทัง้ แก่ตนและผอู้ ่นื ในชาตปิ ัจจบุ นั ๕. วตั ถปุ ระสงคข์ องการบัญญัตศิ ีล คืออะไร ? ก. ทำใจให้สงบ ข. ละกเิ ลส ค. ฝึกกายวาจา ง. ดบั ทกุ ข์ ๖. ศีล คอื การรกั ษา ... ของมนุษย์ให้เป็นปกติ ? ก. กาย ข. วาจา ค. ใจ ง. กาย วาจา ๗. ศีลแตล่ ะข้อ มีคำเรยี กวา่ อะไร ? ก. องค์ ข. รูป ค. สิกขาบท ง. มาตรา

๕๓ บทที่ ๒ วา่ ด้วยเบญจศลี ๖. การรกั ษาศลี คืออะไร ? ๑. เบญจศลี ๕ สกิ ขาบท ก. งดเวน้ ข้อหา้ ม ข. รกั ษากฎเกณฑ์ สิกขาบทที่ ๑ มีข้อห้าม ๓ ประการ คือ การฆ่า การทำ ค. ทำตามระเบยี บ ง. ปฏบิ ัตติ ามกติกา ร้ายร่างกาย และการทรกรรม การบัญญัติสิกขาบทนี้ เพ่ง เมตตาจิตเปน็ ใหญ่ ๗. ศลี ที่บัญญตั ิขึ้นเพือ่ ปลูกเมตตาจิตในสัตว์นนั้ หมายถงึ สิกขาบทที่ ๒ มีข้อห้าม ๓ ประการ คือ โจรกรรม สัตว์จำพวกใด ? อนุโลมโจรกรรม และฉายาโจรกรรม การบัญญัติสิกขาบทน้ี มุ่งความประพฤตชิ อบธรรมในทรัพยข์ องผู้อืน่ ก. สัตวเ์ ล็ก ข. สตั วใ์ หญ่ สิกขาบทที่ ๓ มีข้อห้ามมิให้ประพฤติผิดในกามทั้งหญิง ค. สตั ว์มีคุณ ง. สัตว์ทุกจำพวก และชาย การบัญญัติสิกขาบทนี้มุ่งความประพฤติมิให้ผิด ประเวณีเป็นใหญ่ ๘. ผลสูงสุดในการรกั ษาศีล ๕ คืออะไร ? สิกขาบทที่ ๔ มีข้อหา้ ม ๓ ประการ คือ มสุ า อนุโลมมุสา ก. รำ่ รวย ข. อายุยืน และปฏิสสวะ การบัญญตั ิสกิ ขาบทนี้ มุ่งความสัตย์เปน็ ใหญ่ ค. เกิดในสคุ ติภูมิ ง. ได้เขา้ ถึงนิพพาน สิกขาบทที่ ๕ มีข้อห้าม ๒ ประการ คือ ดื่มน้ำเมา และ เสพของมึนเมาอื่นๆ การบัญญัติสิกขาบทนี้มุ่งมิให้เสียความ ศีลข้อท่ี ๑ ปาณาติปาตา เวรมณี เว้นจากการฆา่ สตั ว์ สำราญและความดี จุดมุ่งหมาย : เพื่อให้มีเมตตาจิตในมนุษย์และสัตว์ทั้งหลาย ปอ้ งกนั การทำลายชีวติ ผู้อ่ืน ข้อหา้ ม ๓ ประการ คือ ๑) หา้ มฆา่ ไม่ว่าฆา่ เอง หรอื ใชค้ นอนื่ ฆ่า ๒) ห้ามทำร้ายร่างกาย มี ๓ ลักษณะ คือ ทำให้พิการ ทำ _____________ ใหเ้ สียโฉม ทำใหบ้ าดเจ็บ ๑. ศีล ท่ีแปลวา่ ปกติ มุ่งถึงศีลประเภทใด ? ๓) หา้ มทรกรรม คอื ทำการทรมาน มี ๕ ลักษณะ คอื ใช้ ก. ศีล ๕ ข. ศลี ๘ งานหนักเกินกำลัง กักขังให้อดอยาก นำไปด้วยวิธีทรมาน ค. ศลี ๑๐ ง. ศลี ๒๒๗ เล่นสนกุ แกล้งสตั ว์เลน่ ผจญสัตวน์ ำสัตวม์ าส้กู ัน ๒. ศลี ๕ เปน็ ขอ้ ปฏบิ ตั ใิ หม้ นุษยม์ ีความสะอาดในด้านใด ? องคแ์ หง่ ศีลขอ้ ท่ี ๑ : ก. กายกับใจ ข. วาจากบั ใจ ๑) สตั วม์ ชี วี ติ ค. กายวาจาใจ ง. กายกับวาจา ๒) ร้วู า่ สตั ว์มชี ีวิต ๓. บทบญั ญัติที่ปรากฏในเบญจศีล หมายถงึ อะไร ? ๓) จิตคดิ จะฆา่ ก. ขอ้ อนุญาต ข. ข้อห้าม ๔) พยายามฆ่า ค. ขอ้ บังคับ ง. ขอ้ ปฏบิ ตั ิ ๕) สัตวต์ ายเพราะความพยายามนน้ั ๔. เบญจศลี มีชอ่ื เรยี กอีกอยา่ งหนึง่ ว่าอะไร ? ถา้ ครบทั้ง ๕ ข้อ ศีลขาด ถ้าไม่ครบ ๕ ข้อ ศลี ดา่ งพรอ้ ย ก. นจิ ศลี ข. อนจิ ศลี อานิสงส์ : ร่างกายสมบรู ณไ์ ม่พิการ มโี รคนอ้ ย อายุยืน ค. อุโบสถศลี ง. ถูกทุกขอ้ _____________ ๑. ศีลข้อ ๑ มุ่งสง่ เสริมใหผ้ ูป้ ฏบิ ตั มิ ีคุณธรรมใด ? ๕. เบญจศลี บัญญตั ิไวส้ ำหรับบุคคลประเภทใด ? ก. เมตตา กรุณา ข. สมั มาอาชีวะ ก. ภิกษุ ข. ภิกษุณี ค. สจั จะ ง. สติ ค. สามเณร ง. คนท่วั ไป

๕๔ ๒. ความรสู้ ึกหวงแหนชวี ิตจะเกดิ ข้ึนได้ เพราะรกั ษาศลี ๑๒. ฆ่ากนั โดยบันดาลโทสะ ผดิ ศีลขอ้ ๑ ลักษณะใด ? ข้อใด ? ก. โดยจงใจ ข. โดยไม่จงใจ ก. ขอ้ ๑ ข. ข้อ ๒ ค. โดยไตรต่ รอง ง. โดยใครค่ รวญ ค. ขอ้ ๓ ง. ขอ้ ๔ ๑๓. การชนโค ชนไก่ กดั จิ้งหรีดจัดเปน็ ทรกรรมประเภทใด ? ๓. ข้อใดอนุโลมเข้าในการทำปาณาติบาต ? ก. กกั ขงั ข. นำไป ก. ทำร้ายจิตใจ ข. ทำรา้ ยร่างกาย ค. เล่นสนกุ ง. ผจญสตั ว์ ค. ทำลายทรพั ยส์ ิน ง. ทำลายชื่อเสียง ๑๔. การทำให้พิการ จัดเข้าในการกระทำประเภทใด ? ๔. ขอ้ ใดจัดเข้าในลกั ษณะแห่งปาณาติบาต ? ก. ฆ่า ข. โจรกรรม ก. ฆา่ ข. ทำรา้ ยร่างกาย ค. ทำรา้ ยรา่ งกาย ง. ทรกรรม ค. ทรกรรม ง. ถูกทุกขอ้ ๑๕. ตัวอยา่ งใด จัดเข้าในทรกรรมข้อเล่นสนุก ? ๕. คำวา่ ทรกรรม ไดแ้ ก่ การประพฤติเหย้ี มโหดแก่ใคร ? ก. จดุ ประทัดผูกหางสนุ ัข ข. กกั ขงั นก ก. เดก็ ข. สตรี ค. ตไี ก่ ง. ชนววั ค. คนชรา ง. สัตว์ ๑๖. ศลี ขอ้ ๑ บญั ญัตไิ วเ้ พื่อปลกู ฝังคณุ ธรรมใด ? ๖. ยิงนกตกปลาลา่ สัตว์เพ่ือความสำราญ จดั เข้าใน ก. เมตตากรณุ า ข. ความมสี ตติ งั้ มั่น ทรกรรมข้อใด ? ค. ความซ่อื สตั ย์ ง. ความกตัญญู ก. ใช้การ ข. ผจญสตั ว์ ศีลข้อท่ี ๒ อทินนาทานา เวรมณี เวน้ การลกั ทรพั ย์ ค. นำไป ง. เลน่ สนุก จุดมุ่งหมาย : เพื่อป้องกันการเบียดเบียนกันทางทรัพย์สิน ๗. ศีลขอ้ ที่ ๑ ขาดเพราะการกระทำในข้อใด ? และใหเ้ ล้ยี งชีพในทางสจุ ริต ก. ทำใหต้ าย ข. ทำให้ลำบาก ขอ้ หา้ ม ๓ ประการ คือ ค. ทำใหเ้ จ็บ ง. ทำให้พกิ าร ๑) โจรกรรม คือ ห้ามทำเยี่ยงโจร ๑๔ อย่าง คือ ลัก ฉก ๘. ขอ้ ใดไมจ่ ัดเปน็ การผจญสัตว์ ? กรรโชก ปล้น ตู่ ฉ้อ หลอก ลวง ปลอม ตระบัด เบียดบัง ก. ชนโค ข. กดั ปลา สับเปลี่ยน ลกั ลอบ ยักยอก ค. ตีไก่ ง. ขวา้ งนก ๒) อนโุ ลมโจรกรรม ทำตามโจร ได้แก่ สมโจร, ปอกลอก ๙. คำวา่ ทำชีวติ สัตวใ์ ห้ตกล่วงไป หมายถึงอย่างไร ? , รบั สนิ บน ก. บาดเจ็บ ข. พกิ าร ๓) ฉายาโจรกรรม ทำคลา้ ยโจร ค. ลำบาก ง. ตาย ทำโจรกรรม ถือว่า ศีลขาด ทำอนุโลมโจรกรรม ฉายา ๑๐. คนท่ีมีอายุสนั้ เพราะผิดศลี ขอ้ ใด ? โจรกรรม ถอื วา่ ศีลด่างพร้อย ก. ปาณาติบาต ข. อทนิ นาทาน องคแ์ หง่ ศลี ขอ้ ที่ ๒ : ค. กาเมสมุ จิ ฉาจาร ง. มสุ าวาท ๑) ทรัพย์มีเจา้ ของ ๑๑. คำวา่ สตั วม์ ชี วี ิต ตามสกิ ขาบทข้อท่ี ๑ หมายถึงข้อใด ? ๒) รวู้ ่าของมีเจ้าของ ก. คน ข. สตั ว์ ๓) จติ คดิ จะลกั ค. มดแมลง ง. ถกู ทุกขอ้ ๔) พยายามลกั

๕๕ ๕) ได้ของนั้นมา ๙. คดในข้อ งอในกระดูก มคี วามหมายตรงกับศีลข้อใด ? ถา้ ครบทงั้ ๕ ขอ้ ศีลขาด ถ้าไม่ครบ ๕ ข้อ ศลี ดา่ งพร้อย ก. ข้อ ๑ ข. ขอ้ ๒ อานสิ งส์ : มีทรัพยม์ าก, สมบตั ิไมฉ่ ิบหายเพราะภัยต่างๆ ค. ข้อ ๓ ง. ขอ้ ๔ ๑๐. การละเมิดศลี ข้ออทินนาทาน ส่งผลอยา่ งไร ? _____________ ก. อายสุ ั้น ข. ยากจน ๑. ศีลขอ้ ๒ บญั ญตั ิข้นึ เพ่อื ป้องกนั การลว่ งละเมดิ เรอ่ื งใด ? ค. พกิ าร ง. บ้า ก. ชวี ติ ข. ทรัพย์สนิ ๑๑. คา้ ขายสงิ่ ผิดกฎหมาย จัดเป็นการกระทำประเภทใด ? ค. รา่ งกาย ง. จิตใจ ก. ยักยอก ข. เบยี ดบงั ๒. การสลับของดีไว้กับตน ให้ของไมด่ แี ก่คนอื่น เรยี กว่า ค. สบั เปลี่ยน ง. ลกั ลอบ อะไร ? ๑๒. ข่ใู หเ้ จา้ ของตกใจกลวั ถือเอาสิง่ ของไป เรยี กวา่ อะไร ? ก. กรรโชก ข. สับเปล่ียน ก. ปลน้ ข. ฉ้อ ค. เบียดบัง ง. ตระบดั ค. ฉก ง. กรรโชก ๓. ข้อใด จดั เข้าในการทำอนุโจรกรรม ? ๑๓. แอบเข้าไปในบ้านคนอ่นื หยิบฉวยส่ิงของเขาไป ก. ลัก ข. ปลน้ เรียกว่าอะไร ? ค. ฉก ง. รบั สินบน ก. ตัดชอ่ ง ข. ยอ่ งเบา ๔. พูดปดใหโ้ อนเงิน จัดเข้าในโจรกรรมขอ้ ใด ? ค. ลกั ลอบ ง. เบียดบงั ก. ขกู่ รรโชก ข. ฉอ้ โกง ๑๔. แม้ทรัพยข์ องตนเอง กท็ ำให้ผดิ ศลี ข้อท่ี ๒ ได้ หมายถงึ ค. หลอก ง. ล่อลวง ข้อใด ? ๕. ขายสนิ ค้าเลียนแบบ จัดเข้าในโจรกรรมข้อใด ? ก. ลักลอบ ข. เบียดบัง ก. ปลอม ข. ฉอ้ โกง ค. ตระบัด ง. กรรโชก ค. หลอก ง. ลอ่ ลวง ๑๕. ติดคกุ เพราะขโมยของในห้าง ตน้ เหตุเกิดจากการทำผดิ ๖. กเู้ งนิ ไปไมย่ อมใช้คืน จัดเข้าในโจรกรรมข้อใด ? ศลี ข้อใด ? ก. ลัก ข. ฉ้อ ก. ขอ้ ๑ ข. ข้อ ๒ ค. หลอก ง. ลอ่ ลวง ค. ขอ้ ๔ ง. ข้อ ๕ ๗. ขอ้ ใดจัดเปน็ โจรกรรม ? ๑๖. คนชอบขโมยของ ควรแกด้ ้วยการรักษาศลี ข้อใด ? ก. ปล้น ข. ผลาญ ก. ข้อ ๑ ข. ขอ้ ๒ ค. รบั สนิ บน ง. หยบิ ฉวย ค. ข้อ ๔ ง. ข้อ ๕ ๘. ใช้เอกสารเทจ็ จดั เปน็ โจรกรรมใด ? ๑๗. คำว่า ทรพั ย์ ในศีลขอ้ ท่ี ๒ หมายถึงทรัพยช์ นิดใด ? ก. ตระบัด ข. ปลอม ก. สังหารมิ ทรพั ย์ ข. อสังหารมิ ทรัพย์ ค. ลวง ง. หลอก ค. ทรพั ย์สมบตั ิ ง. ถูกทุกขอ้

๕๖ ๑๘. ข้อใด เป็นฉายาโจรกรรมข้อวา่ ผลาญ ? ๓. ศลี ข้อท่ี ๓ เปน็ ประโยชนโ์ ดยตรงแกส่ ถาบนั ใด ? ก. ลกั ทรพั ย์ ข. ทำลายทรัพยส์ นิ ก. ครอบครวั ข. การศกึ ษา ค. รับซอื้ ของโจร ง. รบั สินบน ค. การเงิน ง. การเมอื ง ๑๙. รับซือ้ ของขโมยมาเพือ่ ขายเก็งกำไร เปน็ อนโุ ลม ๔. การรกั ษาศีลข้อที่ ๓ ช่วยลดปญั หาสงั คมด้านใด ? โจรกรรมขอ้ ใด ? ก. อาชญากรรม ข. คนว่างงาน ก. ลักลอบ ข. ปอกลอก ค. ละเมิดทางเพศ ง. ยาเสพตดิ ค. รบั สนิ บน ง. สมโจร ๕. สามีภรรยาท่รี ักและซือ่ ตรงต่อกัน เพราะศีลข้อใด ? ศีลข้อที่ ๓ กาเมสุมจิ ฉารา เวรมณี ก. ปาณาตปิ าตา เวรมณี ข. อทินนาทานา เวรมณี เว้นการประพฤติผิดในกาม ค. กาเมสมุ จิ ฉาจารา เวรมณี ง. มุสาวาทา เวรมณี จุดมุ่งหมาย : เพื่อป้องกันการเสพกามในทางที่ผิด และ ๖. หญิงที่อยูใ่ นพิทักษ์รกั ษาของบดิ ามารดา ตรงกับข้อใด ? ปอ้ งกันการลว่ งละเมิดในคคู่ รองของคนอ่นื ก. ลกู สาว ข. ลูกสะใภ้ ขอ้ หา้ ม : หา้ มร่วมประเวณกี บั บุคคลต้องหา้ ม คือ ค. หลานสาว ง. หลานสะใภ้ ๑) หญิงต้องห้ามสำหรับชาย ได้แก่ หญิงที่อยู่กับชายฉัน ๗. ปัญหาสังคมข้อใด เกดิ เพราะละเมดิ ศีลข้อท่ี ๓ ? สามีภรรยา, อยู่ในความปกครองของพ่อแม่, หญิงนักบวช, ก. หย่าร้าง ข. อาชญากรรม สายโลหิต, หญิงทก่ี ฎหมายห้าม เช่น ยังไม่บรรลุนติ ภิ าวะ ค. ลกั ขโมย ง. ทำร้ายรา่ งกาย ๒) ชายต้องห้ามสำหรับหญิง ได้แก่ ชายอื่นนอกจากสามี ๘. ชายต้องหา้ ม ได้แก่ชายประเภทใด ? ตน, นกั บวช องคแ์ ห่งศีลขอ้ ท่ี ๓ : ก. นกั บวช ข. ภกิ ษุ สามเณร ๑) บุคคลตอ้ งห้าม ค. พเี่ ขย นอ้ งเขย ง. ถกู ทุกขอ้ ๒) จติ คดิ จะเสพกบั บุคคลตอ้ งหา้ ม ๓) พยายามเสพ ศีลข้อที่ ๔ มสุ าวาทา เวรมณี เว้นจากการพูดปด ๔) อวัยวะเคร่อื งเสพจรดถงึ กนั ถ้าครบทง้ั ๔ ข้อ ศลี ขาด จุดมุ่งหมาย : เพื่อป้องกันการแสวงหาผลประโยชน์ใส่ตน ถา้ ไม่ครบ ๔ ขอ้ ศีลดา่ งพร้อย อานสิ งส์ : ไม่มีศัตรูเบยี ดเบียน,ไมเ่ กิดเป็นหญงิ , กะเทย ทำลายผลประโยชน์ของผู้อื่นด้วยคำพูดไม่จริง ช่วยส่งเสริม ใหม้ คี วามซอ่ื สตั ย์ ซือ่ ตรงตอ่ กนั ข้อห้าม ๓ ประการ คอื ๑) มสุ า คอื การโกหก เชน่ ปด, หลอก, กลบั คำ, พูดเกิน จริง, พูดคลุมเครือ, ยุยงให้แตกกัน, พูดยอ, ทนสาบาน, พูด _____________ อำความ, อวดอา้ งวชิ าใหเ้ ขาเชอ่ื ๑. ศลี ข้อที่ ๓ ต้องการให้ผู้ปฏิบัติเป็นคนเชน่ ไร ? ๒) อนุโลมมุสา พูดเรื่องไม่จริง ที่ไม่ใช่เพื่อโกหก แต่มุ่ง ก. พูดความจรงิ ข. ไม่นอกใจคู่ครอง ใหเ้ ขาเจ็บใจ เช่น สบั ปลบั พดู กลบั กลอกไปมา, พูดประชด ค. มเี มตตา ง. ทำงานสุจรติ ๓) ปฏิสสสวะ รับคำแล้วไม่ทำตาม เช่น ผิดสัญญา, คืน ๒. การประพฤติผดิ ประเวณี เปน็ การล่วงละเมดิ ศีลขอ้ ใด ? คำ คือวา่ จะให้แลว้ ไมใ่ ห้ ก. ขอ้ ๑ ข. ขอ้ ๒ องค์แหง่ ศลี ข้อที่ ๔ : ค. ข้อ ๓ ง. ขอ้ ๔ ๑) เร่อื งไม่จรงิ

๕๗ ๒) จติ คิดจะพดู ใหผ้ ิดจากความจรงิ ๙. รบั คำท่านแล้วภายหลงั ไม่ปฏิบัตติ าม เรยี กว่าอะไร ? ๓) พยายามพูดออกไป ๔) ผู้ฟงั เขา้ ใจเนื้อความนน้ั ก. ผิดสญั ญา ข. คนื คำ ถ้าครบท้งั ๔ ข้อ ศลี ขาด ถ้าไม่ครบ ๔ ข้อ ศีลด่างพร้อย ค. เสยี สตั ย์ ง. โวหาร อานิสงส์ : อินทรีย์ ๕ ผ่องใส, มีฟันเรียบดี, กลิ่นปากหอม, วาจาศักดิส์ ทิ ธิ์ เป็นท่เี ชอ่ื ถอื , ไมพ่ ดู ตดิ อ่าง, ไม่เปน็ ใบ้ ๑๐. ผ้มู ีปกตไิ มพ่ ูดมุสา ยอ่ มไดร้ ับผลเช่นใด ? ก. น่าเชือ่ ถือ ข. อายุยืน ค. สุขภาพดี ง. ไมห่ ลงลืม ๑๑. ศลี ขอ้ ที่ ๔ ผ้รู กั ษาต้องงดเวน้ เรอื่ งใด ? _____________ ก. ฆ่าสตั ว์ ข. ลกั ทรัพย์ ๑. ขอ้ ใด เปน็ ความผดิ ทีน่ ับเข้าในมสุ าวาท ? ค. พูดเทจ็ ง. ด่มื สุรา ก. โวหาร ข. สำคัญผิด ๑๒. ขา้ ราชการถวายสัตย์แลว้ แต่ไมป่ ฏิบตั ติ ามนนั้ เรยี กวา่ ค. พลัง้ ง. คนื คำ อะไร ? ๒. มุสาวาท แสดงออกได้ทางใดบา้ ง ? ก. ผดิ สัญญา ข. คืนคำ ก. กาย ข. วาจา ค. เสยี สตั ย์ ง. หลอกลวง ค. ใจ ง. กาย วาจา ๑๓. หลอกให้คนหลงเช่อื ว่ารู้วชิ าคงกระพนั เปน็ มสุ า ๓. รแู้ ต่ส่นั ศรี ษะวา่ ไม่รู้ เปน็ ความเทจ็ เกิดขนึ้ ทางใด ? ประเภทใด ? ก. กาย ข. วาจา ก. มารยา ข. ทำเลศ ค. ใจ ง. ถกู ทุกข้อ ค. เสรมิ ความ ง. ทำเลห่ ์กระเท่ห์ ๔. คำพูดเช่นใด ทำใหแ้ ตกความสามัคคี ? ๑๔. ต้ังใจจะพดู อยา่ งหน่งึ แต่ปากไพล่ไปพูดอีกอย่างหนึ่ง ก. สอ่ เสียด ข. หลอก เรยี กว่าอะไร ? ค. สบั ปลบั ง. กลบั คำ ก. โวหาร ข. นยิ าย ๕. มสุ าวาทประเภทเสริมความ ตรงกบั ข้อใด ? ค. สำคญั ผิด ง. พล้งั ก. พูดให้แตกกนั ข. พดู กลบั คำ ศลี ข้อที่ ๕ สุราเมรยมชั ชปมาทฏั ฐานา เวรมณี ค. พูดเกนิ จรงิ ง. พดู เล่นสำนวน เว้นจากการดม่ื สรุ า เมรัย และเสพของมนึ เมา ๖. พดู เพอ่ื ทำลายประโยชน์คนอนื่ ผิดศลี ข้อใด ? จุดมุ่งหมาย : เพื่อป้องกันไม่ให้ทำลายสติสัมปชัญญะ ก. ขอ้ ท่ี ๒ ข. ข้อที่ ๓ สุขภาพ และความเสียหายอันจะเกิดจากการดื่มสุราและ ค. ข้อท่ี ๔ ง. ขอ้ ที่ ๕ เมรยั ๗. มสุ าวาททางกาย มีลักษณะตรงกบั ขอ้ ใด ? ข้อห้าม : ห้ามดื่มนำ้ เมาและห้ามเสพสง่ิ เสพตดิ ให้โทษ ก. เลา่ ความเท็จ ข. ทำเอกสารเท็จ ๑) น้ำเมา มี ๒ ชนิด คือ สุรา (น้ำเมาที่กลั่นแล้ว) เมรัย ค. แจ้งความเทจ็ ง. ใหก้ ารเทจ็ (เมาทีย่ งั ไม่ได้กลน่ั เพียงแตด่ องไว้ เช่น สาโท กระแช่) ๘. ขอ้ ใด จัดเป็นอนโุ ลมมสุ า ? ข. ทำเลศ ๒) สิ่งเสพติดให้โทษ เช่น ฝิ่น กัญชา มอร์ฟีน เฮโรอีน ก. สับปลับ ง. พลั้ง ค. เพอ้ เจ้อ ยาบา้ ยาอี ยาไอซ์

๕๘ องค์แหง่ ศลี ขอ้ ที่ ๕ : ๘. ดืม่ สรุ าเปน็ เหตุให้เกิดโทษแกต่ นและผู้อื่น เพราะเหตุใด ? ๑) เป็นน้ำเมาหรอื สิ่งเสพตดิ ๒) จติ คิดจะด่ืมหรือเสพ ก. ประพฤตนิ ่าอดสู ข. ทอนกำลังปัญญา ๓) พยายามด่มื หรือเสพ ๔) ดืม่ หรือเสพเขา้ สู่รา่ งกาย ค. ก่อการวิวาท ง. เสยี สุขภาพ ถ้าครบท้งั ๔ ขอ้ ศีลขาด ถ้าไมค่ รบ ๔ ขอ้ ศีลด่างพรอ้ ย ๙. นโยบายรัฐปราบปรามยาเสพติด สนบั สนุนศีลขอ้ ใด ? อานิสงส์ : มีสติทุกเมื่อ ระลึกถึงสิ่งต่างๆ ได้รวดเร็ว, ไม่ ก. ข้อ ๑ ข. ข้อ ๒ เปน็ บ้า, มีปญั ญามาก, คนนบั ถือ เชอ่ื ถ้อยคำ ค. ขอ้ ๔ ง. ข้อ ๕ ๑๐. ขอ้ ใดบญั ญัตเิ ปน็ กฎหมายหา้ มทำผดิ ศีลข้อที่ ๕ ในวัด ? ก. หา้ มฆา่ สตั ว์ ข. ห้ามดม่ื สรุ า ค. ห้ามขายอาวธุ ง. หา้ มเล่นการพนนั _____________ ๑๑. ศีลข้อที่ ๕ ปอ้ งกนั ความเสียหายอันเกิดจากเร่อื งใด ? ๑. ปญั หายาเสพติด สะท้อนวา่ สงั คมไม่รกั ษาศีลข้อใด ? ก. การหลอกลวง ข. การขาดเมตตา ก. ขอ้ ๑ ข. ข้อ ๒ ค. การขาดสติ ง. การลักขโมย ค. ขอ้ ๓ ง. ขอ้ ๕ ๑๒. ศีลข้อท่ี ๕ เป็นหลกั ประกันเรื่องใด ? ๒. สุรา ยาบ้า ยาไอซ์ เป็นวัตถุตอ้ งหา้ มของศีลข้อใด ? ก. ชวี ติ ข. ทรัพย์สนิ ก. ข้อ ๒ ข. ข้อ ๓ ค. ครอบครัว ง. สขุ ภาพ ค. ข้อ ๔ ง. ข้อ ๕ บทท่ี ๓ เบญจธรรม ๓. ศีลขอ้ ๕ สอนใหง้ ดเว้นเร่ืองใด ? ความหมายของเบญจธรรม ก. ฆ่าสัตว์ ข. ลักทรพั ย์ เบญจธรรม หรอื เบญจกลั ยาณธรรม แปลวา่ ธรรม ๕ ค. พูดเท็จ ง. ยาเสพตดิ อยา่ ง ทคี่ วรปฏบิ ัตคิ ู่กบั ศีล ๕ เปน็ ขอ้ ปฏบิ ัติที่ทำให้การรกั ษา ๔. โครงการเมาไม่ขับ สนับสนุนใหง้ ดเว้นเรื่องใด ? ศีลสมบูรณ์ยิ่งข้ึน ก. ฆ่าสตั ว์ ข. ลักทรัพย์ _____________ ๑. หลกั ธรรมสำหรบั ประพฤติควบคูก่ บั ศลี ๕ เรยี กว่าอะไร ? ค. พดู เทจ็ ง. ด่มื สรุ า ๕. ขอ้ ใด เป็นโทษของการดมื่ สรุ า ? ก. กัลยาณธรรม ข. โลกธรรม ก. โหดรา้ ย ข. มือไว ค. มนุษยธรรม ง. อริยธรรม ค. ใจเร็ว ง. เกิดโรค ๒. ขอ้ ใด สนบั สนุนการจะรักษาศีล ๕ ให้มั่นคง ? ๖. ข้อใด เป็นโทษเกิดจากการดืม่ สรุ าเมรัย ? ก. เบญจศีล ข. เบญจธรรม ก. อายุส้นั ข. ยากจน ค. เจตนา ง. วริ ตั ิ ค. เสียสตั ย์ ง. เสยี สติ ๓. ข้อใด จดั เขา้ ในเบญจธรรม ๕ ประการ ? ๗. ขอ้ ใด เปน็ กฎหมายเก่ยี วข้องกบั ศีลข้อท่ี ๕ ? ก. สำรวมกาย ข. สำรวมวาจา ก. ห้ามฆ่าสตั ว์ในวดั ข. ห้ามด่ืมสรุ าในวัด ค. สำรวมกาม ง. สำรวมจติ ค. หา้ มขายอาวธุ ในวัด ง. ห้ามเลน่ พนนั ในวัด

๕๙ ๔. เบญจธรรมมีความหมายตรงกบั ข้อใด ? ๕. เบญจธรรมขอ้ ใด ทำให้มนุษย์ไมเ่ บยี ดเบียนตอ่ กัน ? ก. ธรรม ๕ อยา่ ง ข. ธรรมสำหรบั คนดี ก. เมตตา กรณุ า ข. สัมมาอาชีวะ ค. สมั มาอาชวี ะ ง. ธรรมสำหรบั ๕ คน ค. วาจาสตั ย์ ง. สตริ อบคอบ ๕. ข้อใดไม่จดั เข้าในเบญจธรรม ? ๖. การชว่ ยเหลอื คนบาดเจ็บ เป็นกลั ยาณธรรมใด ? ก. สติสมั ปชญั ญะ ข. หิรโิ อตตัปปะ ก. เมตตา ข. กรุณา ค. สัมมาอาชีวะ ง. เมตตากรณุ า ค.สมั มาชีพ ง. สตริ อบคอบ ๖. เบญจศลี เบญจธรรม มีประโยชน์กับใคร ? เบญจธรรมขอ้ ท่ี ๒ สัมมาอาชีวะ เลี้ยงชีวติ ในทางที่ชอบ ก. ตนเอง ข. ครอบครัว สัมมาอาชีวะ คือ การหาเลี้ยงชีพในทางที่ชอบ คือชอบ ค. ประเทศชาติ ง. ถกู ทกุ ขอ้ ด้วยกฎหมายและชอบด้วยศีลธรรม เบญจธรรมขอ้ ที่ ๑ เมตตากรุณา การประกอบสัมมาอาชีวะ ตอ้ งเปน็ ธรรมใน ๓ สว่ น คอื เมตตากรณุ า คือ ความคดิ ปรารถนาจะใหเ้ ขาเป็นสุข ๑) การประพฤติเป็นธรรมในกิจการ ได้แก่ ทำกิจการ ปราศจากทุกข์ แบ่งได้เปน็ ๒ ประการคือ ใดๆ ที่ไดร้ บั มอบหมาย ด้วยความอตุ สาหะตั้งใจทำให้สำเร็จ ๑) เมตตา คอื ความคดิ ปรารถนาจะใหเ้ ขาเปน็ สขุ ธรรม ดว้ ยดี ไม่บดิ พลิ้วหลีกเล่ียงการงานท่ีตนทำนนั้ ขอ้ นี้เปน็ เหตุใหค้ ดิ เกื้อกลู ซ่ึงกันและกนั ๒) การประพฤติเป็นธรรมในบุคคล ได้แก่ ความเป็นผู้ ๒) กรณุ า ไดแ้ ก่ ความคิดปรารถนาจะใหเ้ ขาปราศจาก ซื่อตรงต่อบุคคลทั่วไป ไม่หลอกลวง ไม่เห็นแก่ได้ฝ่ายเดียว ทุกข์ เปน็ เหตุใหค้ ดิ ช่วยทุกข์ภัยของกนั และกัน ๓) การประพฤติเป็นธรรมในวัตถุ ได้แก่ ความเป็นผู้ ธรรมข้อนี้เป็นการสนับสนุนการรักษาศีลข้อ ๑ ให้ ซื่อตรงต่อวัตถุ ไม่ปลอมปน ไม่หลอกลวงให้ผู้อื่นเข้าใจผดิ วา่ สมบูรณ์ยิง่ ขึ้น วตั ถุนัน้ ๆ เป็นของดีเยีย่ มเกนิ กว่าความเป็นจรงิ _____________ ธรรมข้อนี้เป็นการสนับสนุนการรักษาศีลข้อ ๒ ให้ ๑. เบญจธรรมข้อท่ี ๑ ทำให้มนุษย์มพี ฤติกรรมเช่นใด ? สมบูรณย์ งิ่ ขึน้ ก. เมตตาตอ่ กนั ข. รักษาศีลได้ม่ันคง _____________ ๑. สมั มาอาชีวะ ในเบญจธรรมขอ้ ที่ ๒ หมายถึงขอ้ ใด ? ค. ซื่อตรงต่อกัน ง. มีสติรอบคอบ ๒. รู้จกั ช่วยเหลือกันยามตกทุกข์ได้ยาก เปน็ เบญจธรรมขอ้ ก. เล้ียงชีพชอบ ข. ตั้งใจชอบ ใด ? ค. เจรจาชอบ ง. ดำรชิ อบ ก. เมตตา ข. กรุณา ๒. การแสวงหาทรัพย์โดยสุจรติ เปน็ เบญจธรรมข้อใด ? ค. สมั มาอาชวี ะ ง. ความมสี ัตย์ ก. สัมมาอาชวี ะ ข. ความมีสัตย์ ๓. คนไม่ฆา่ สตั ว์ แตป่ ราศจากความสงสาร ตรงกบั ข้อใด ? ค. ความมีสติ ง. ความมีเมตตา ก. มีศลี ธรรม ข. มีศลี แตข่ าดธรรม ๓. การทุจรติ คอรปั ชั่นงบประมาณแผน่ ดิน ขาดเบญจธรรม ค. ขาดศีลแตม่ ีธรรม ง. ขาดศีลธรรม ใด ? ก. สมั มาอาชวี ะ ๔. เบญจธรรมขอ้ ๑ สนับสนนุ การแก้ปัญหาสงั คมด้านใด ? ค. ความมกี รุณา ข. ความมีสติ ง. ความมีสัตย์ ก. อาชญากรรม ข. โจรกรรม ค. ทจุ ริตคอรัปชั่น ง. ยาเสพตดิ

๖๐ ๔. คนไม่ดื่มสรุ าแตจ่ ำหน่ายสุราหนีภาษี ขาดเบญจธรรมใด ? ๒. เบญจธรรมขอ้ ๓ เปน็ หลักปฏิบัติระหว่างใครกับใคร ? ก. ความเท่ียงธรรม ข. สมั มาอาชีวะ ก. ลกู -พอ่ แม่ ข. ศิษย์-อาจารย์ ค. ความมีสติ ง. ความมสี ตั ย์ ค. สามี-ภรรยา ง. นาย-บ่าว ๕. โครงการพระราชดำริใด สอดคล้องกบั เบญจธรรม ๓. ผู้ประพฤติตามเบญจธรรมข้อ ๓ ย่อมไดร้ บั ผลเชน่ ไร ? ข้อท่ี ๒ ? ก. ตงั้ ใจเรยี น ข. เคารพพอ่ แม่ ก. แก้มลงิ ข. แกลง้ ดิน ค. เช่อื ฟังครู ง. ไมเ่ ปน็ คนเจ้าชู้ ค. ฝนหลวง ง. เศรษฐกิจพอเพยี ง ๔. ข้อใดเปน็ โทษของการไม่สำรวมในกาม ? ๖. ทจุ รติ โครงการอาหารกลางวัน ชื่อว่าประพฤติไมเ่ ปน็ ก. เสียทรัพย์ ข. เสียงาน ธรรมในขอ้ ใด ? ค. เสียคำพดู ง. ถูกทกุ ขอ้ ก. บุคคล ข. วัตถุ ๕. ปญั หาหย่ารา้ งในสงั คม เพราะขาดเบญจธรรมใด ? ค. กจิ การ ง. ถกู ทกุ ข้อ ก. เมตตากรุณา ข. สัมมาอาชวี ะ ๗. โครงการสง่ เสรมิ ผลติ ภัณฑ์ชมุ ชน จดั เขา้ ในกัลยาณธรรม ค. สำรวมในกาม ง. ความมีสติ ขอ้ ใด ? ๖. สามีไมน่ อกใจภรรยาครองคู่อย่จู นแก่เฒา่ ตรงกบั ขอ้ ใด ? ก. ความมีสติ ข. สัมมาอาชีวะ ก. สทารสนั โดษ ข. ปตวิ ัตร ค. ความมีสัตย์ ง. ความมเี มตตา ค. สำรวมในกาม ง. ถกู ทุกขอ้ เบญจธรรมข้อท่ี ๓ กามสังวร ความสำรวมในกาม ๗. สทารสนั โดษ เป็นคุณสำหรับประดับชายประเภทใด ? ความสำรวมในกาม ได้แก่ กิริยาทร่ี ะมัดระวงั ไมป่ ระพฤติ ก. อายตุ ่ำกวา่ ๑๘ ปี ข. แตง่ งานแลว้ มักมากในกาม คุณข้อนี้ทำให้ผู้ประพฤติตามเป็นผู้บริสุทธ์ิ ค. โสด ง. สูงอายุ ผ่องใส มีสง่าราศี พ้นจากความติฉินนินทาได้ ธรรมข้อนี้จัด ๘. ภรรยาต้ังใจปรนนบิ ตั สิ ามี ไมบ่ กพร่องในหน้าที่ ตรงกบั ตามเพศของบุคคลไดเ้ ป็น ๒ คอื ขอ้ ใด ? ๑) สทารสันโดษ ความพอใจดว้ ยภรรยาของตน เป็นคณุ ก. สทารสนั โดษ ข. ปติวตั ร สำหรับชาย ค. สำรวมในกาม ง. ถูกทกุ ขอ้ ๒) ปติวัตร ความจงรกั ภักดีความซื่อสัตย์ต่อสามีของตน ๙. ความสำรวมในกาม เป็นอุปการะแกก่ ารรักษาศลี ข้อใด ? เปน็ คณุ สำหรับหญิง ก. ขอ้ ๑ ข. ข้อ ๓ ธรรมข้อนี้เป็นการสนับสนุนการรักษาศีลข้อ ๓ ให้ ค. ขอ้ ๔ ง. ขอ้ ๕ สมบูรณย์ ิ่งขนึ้ เบญจธรรมขอ้ ที่ ๔ ความมีสัตย์ _____________ ความมีคำสตั ย์ ไดแ้ ก่ กริ ิยาที่ประพฤตติ นเปน็ คนตรง ๑. เบญจธรรมข้อใด ทำให้ผู้ประพฤติไมน่ อกใจคู่ครอง ? มี ๔ ประการ คือ ก. สมั มาอาชวี ะ ข. สำรวมในกาม ๑) ความเที่ยงธรรม ได้แก่ ความประพฤติเป็นธรรมใน ค. ความมสี ตั ย์ ง. ความมีสติ กิจการ อันเปน็ หน้าทข่ี องตน ไม่ประพฤตผิ ดิ ด้วยอำนาจอคติ ๒) ความซื่อตรง ได้แก่ ความประพฤติตรงต่อบุคคลผู้ เป็นมิตร และต้องเว้นจากโทษ ๔ สถานคือ ปอกลอกเพื่อน

๖๑ ดีแตพ่ ูด ประจบสอพลอ ชักชวนในทางเส่อื มเสยี ๘. การแสดงความจงรกั ภกั ดใี นพระมหากษัตรยิ ์ จัดเขา้ ใน ๓) สวามิภักด์ิ ได้แก่ ความจงรักภักดีในเจ้าของตน เม่ือ ความมสี ัตยข์ ้อใด ? ยอมยกบุคคลใดเป็นเจ้าของตนแล้ว เช่น ข้าราชการถือพระ เจ้าแผ่นดิน เป็นเจ้าของตน ก็ประพฤติซื่อสัตย์ต่อบุคคลน้ัน ก. ความกตญั ญู ข. ความซ่อื ตรง ๔) ความกตญั ญู ได้แก่ ความเปน็ ผ้รู ูอ้ ุปการะทท่ี ่านได้ทำ ค. สวามิภักดิ์ ง. ความเท่ียงธรรม แล้วแก่ตน ยกย่องนับถือท่านผู้นั้น ไม่แสดงอาการลบหลู่ดู หม่ิน หรอื ยกตนตเี สมอท่าน ๙. ความยุติธรรมไม่มีในโลก แกไ้ ด้ดว้ ยความมีสตั ยข์ ้อใด ? ก. ความกตญั ญู ข. ความซอ่ื ตรง ค. สวามภิ กั ดิ์ ง. ความเทย่ี งธรรม _____________ เบญจธรรมข้อท่ี ๕ ความมสี ตริ อบคอบ ๑. การประพฤติตนเป็นคนซื่อตรงไม่คดโกง เปน็ เบญจธรรม ความมีสติรอบคอบ ได้แก่ ความเป็นผู้มีสติตรวจตรา ขอ้ ใด ? ไม่เลินเลอ่ ประมาทในกจิ การต่าง ๆ ๔ สถาน คือ ก. เมตตากรุณา ข. สำรวมในกาม ๑) ความรู้จักประมาณในอาหารที่จะพึงบริโภค ได้แก่ ค. ความมีสตั ย์ ง. ความมีสติ รู้จักบริโภคอาหารไม่ให้มากจนเกินไปหรือน้อยเกินไป ๒. เคารพเชื่อฟังพ่อแม่ เป็นความมีสัตยข์ อ้ ใด ? บรโิ ภคอาหารให้เปน็ เวลา บริโภคพอสมควรแก่กำลังทรัพย์ที่ ก. สวามภิ ักดิ์ ข. ซือ่ ตรง เราหาได้ ไม่ฟุ่มเฟือยจนเกินไป ไม่อดอยากจนเกินไป ค. เท่ยี งธรรม ง. กตญั ญู ๒) ความไม่เลินเล่อในการงาน ได้แก่ การไม่ทอดธุระ เพิกเฉยในการงาน เอาใจใส่การงานให้ถูกต้องแก่กาลเทศะ ๓. ความเทีย่ งธรรมในเบญจธรรมข้อ ๔ ตรงกบั ข้อใด ? ไมป่ ล่อยให้เสื่อมเสยี ก. ตรงตอ่ หนา้ ที่ ข. ซ่อื ตรงต่อมิตร ๓) ความมีสัมปชัญญะในการประพฤติตัว ได้แก่ ความรู้รอบคอบในกิจการต่างๆ ตริตรองให้เห็นก่อนว่ามีคณุ ค. ภักดตี ่อนาย ง. รูค้ ุณท่าน หรือมโี ทษ มปี ระโยชนค์ วรหรือไมค่ วร ๔. การทำงานไม่ตกอยู่ในอำนาจอคตเิ ป็นความมีสตั ย์ข้อใด ? ๔) ความไม่ประมาทในธรรม ได้แก่ ความเป็นผู้มีสติ เห็นว่ามนุษย์ทุกคนจะต้องประสบกับความแก่ ความเจ็บ ก. ความเทยี่ งธรรม ข. ความซอ่ื ตรง และความตาย เตรยี มตัวป้องกนั ทกุ ข์ทัง้ ๓ ประการนี้ ค. ความสวามิภกั ด์ิ ง. ความกตญั ญู ๕. ความมสี ตั ย์ สนับสนุนการรักษาศีลขอ้ ใด ? ก. ข้อ ๑ ข. ขอ้ ๒ ค. ขอ้ ๔ ง. ขอ้ ๕ _____________ ๑. ความมีสตริ อบคอบ ควรประพฤติค่กู ับศลี ขอ้ ใด ? ๖. คนพูดโกหก ได้ช่ือวา่ ไมป่ ระพฤติกัลยาณธรรมข้อใด ? ก. เมตตา ข. กรุณา ก. ข้อ ๑ ข. ขอ้ ๒ ค. ความมสี จั จะ ง. ความมีสติ ค. ข้อ ๓ ง. ขอ้ ๕ ๗. ศีลขอ้ ท่ี ๔ ควรประพฤตคิ ู่กับกลั ยาณธรรมขอ้ ใด ? ๒. ขอ้ ใด ช่อื ว่าไม่ประมาทเลินเล่อในการทำงาน ? ก. ความมสี ติ ข. สมั มาอาชีวะ ก. ขยันขวนขวาย ข. ไม่ทอดธุระ ค. ความมีสัตย์ ง. ความมีเมตตา ค. มีความรบั ผดิ ชอบ ง. ถกู ทกุ ข้อ

๖๒ ๓. จะเป็นมนษุ ย์ที่สมบูรณ์ได้ ตอ้ งรักษาศลี ๕ คูก่ ับ หลกั ธรรมใด ? ก. ทาน ข. ภาวนา ค. ปัญญา ง. เบญจธรรม ๔. สติสมั ปชญั ญะมีประโยชนก์ ับใครมากที่สุด ? ก. นักเรยี น ข. ทหาร ค. พระสงฆ์ ง. ทกุ คน ๕. การดม่ื สรุ า เป็นปฏปิ กั ษโ์ ดยตรงต่อคุณธรรมใด ? ก. เมตตา ข. สมั มาชพี ค. มีสตั ย์ ง. สตริ อบคอบ ๖. คนขาดกัลยาณธรรมข้อใด ไมส่ ามารถรักษาศีลข้อที่ ๕ ให้ บรบิ รู ณไ์ ด้ ? ก. เมตตา ข. ความมสี ัจจะ ค. กามสงั วร ง. ความมีสติ _____________



๖๔

๖๕

๖๖

๖๗

๖๘

๖๙

๗๐

๗๑

๗๒

๗๓

๗๔

๗๕

๗๖

๗๗

๗๘

๗๙

๘๐

๘๑

๘๒

๘๓

๘๔ บรรณานุกรม คณาจารยม์ หาวทิ ยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวทิ ยาลัย. ค่มู ือนักธรรมและธรรมศกึ ษาช้นั ตรี วชิ ากระทู้ธรรม. กรงุ เทพมหานคร : ไทยรายวันการพมิ พ์, ๒๕๕๒. คณาจารย์สำนักพมิ พ์เลยี่ งเชยี ง. หนังสือเรียนและแนวขอ้ สอบธรรมศกึ ษาชัน้ ตรี. กรงุ เทพมหานคร : แอลซพี ี ฐิติพร การพมิ พ์. พระมหาไพโรจน์ ปญุ ฺญภาโส. ภกิ ฺขปุ าฏโิ มกฺบาลิ (ฉบับทอ่ งจำ) พมิ พ์ครง้ั ท่ี ๑. กรงุ เทพมหานคร : รุ่งศิลป์การพมิ พ,์ ๒๕๕๘. พระมหาอารีย์ พลาธิโก (ปญั จพล). คมู่ ือเตรียมสอบธรรมศกึ ษาช้นั ตรี พมิ พค์ ร้ังท่ี ๗ . กรงุ เทพมหานคร : สขุ มุ วทิ การ พมิ พ.์ สำนักงานแมก่ องธรรมสนามหลวง. ปัญหาและเฉลยขอ้ สอบนักธรรมช้ันตรีและธรรมศึกษาช้นั ตรี โท เอก พ.ศ. ๒๕๕๙. กรงุ เทพมหานคร : โรงพิมพ์สำนกั งานพระพุทธศาสนาแหง่ ชาต,ิ ๒๕๕๙. ______________________. ปัญหาและเฉล ยขอ้ สอบนักธรรมช้ันตรีและธรรมศึกษาช้นั ตรี โท เอก พ.ศ. ๒๕๖๐. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพส์ ำนกั งานพระพุทธศาสนาแห่งชาต,ิ ๒๕๖๐. ______________________. ปญั หาและเฉลยขอ้ สอบนกั ธรรมชั้นตรีและธรรมศกึ ษาชนั้ ตรี โท เอก พ.ศ. ๒๕๖๑. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์สำนกั งานพระพทุ ธศาสนาแห่งชาต,ิ ๒๕๖๑. ______________________. ปญั หาและเฉลยข้อสอบนักธรรมชน้ั ตรีและธรรมศึกษาชนั้ ตรี โท เอก พ.ศ. ๒๕๖๓. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพส์ ำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาต,ิ ๒๕๖๓.