ใบความรู้หน่วยที่ 2

การวเิ คราะห์หวั ข้อเรื่องแบบ Scalar Pattern1. ความหมายของ 2. เครื่องมอื ทวั่ ไปเคร่ืองมอื ซ่อม 3. เคร่ืองมอื ช่างยนต์ เคร่ืองมอื ซ่อม ช่างยนต์6. กฎความปลอดภยั 4. เคร่ืองมอื วดัในการใช้เคร่ืองมอื 5. เครื่องมอื พเิ ศษ

แผนการจดั การเรียนชื่อรายวิชา งานเครื่องยนตเ์ บ้ืองตน้ หน่วยที่ 2ชื่อหน่วย งานเครื่องมือช่างยนต์1.สาระสาคญั 1. เคร่ืองมือทว่ั ไป ,เคร่ืองมือช่างยนต์ ,เคร่ืองมือวดั และเคร่ืองมือพเิ ศษ เป็ นส่ิงสาคญั ที่ควรเรียนรู้ เพอื่ ให้ผเู้ รียน ไดร้ ูว้ วิ ตั นาการของเคร่ืองมือ สามารถบอกช่ือ และวธิ ีการใชง้ านเครื่องมือต่าง ๆ ไดอ้ ยา่ งถูกตอ้ งและคาศพั ทเ์ ทคนิคเคร่ืองมือตา่ งๆ เพอ่ื สามารถนาไปประยกุ ตใ์ ชใ้ นชีวติ ประจาวนั ,เป็ นพน้ื ฐานในการศกึ ษา และการฝึกปฏบิ ตั ิงานในช่างยนตไ์ ดอ้ ยา่ งถูกตอ้ ง2.จุดประสงค์การเรียนรู้ 1. ผเู้ รียนสามารถบอกความหมายของเครื่องมือไดอ้ ยา่ งถูกตอ้ ง 2. อธิบายถึงความสาคญั ของเคร่ืองมือทว่ั ไปได้ 3. อธิบายถึงความสาคญั ของเคร่ืองมือช่างยนตไ์ ด้ 4. บอกประเภทของเคร่ืองมือช่างยนตไ์ ด้ 5. อธิบายวธิ ีการใชเ้ คร่ืองมือช่างยนตไ์ ด้ 6. อธิบายถึงความสาคญั ของเครื่องมือวดั และเคร่ืองมือพเิ ศษ ได้ 7. อธิบายวธิ ีการใชเ้ ครื่องมือวดั และเครื่องมือพเิ ศษ ได้ 8. เขา้ ใจวธิ ีการใชแ้ ละกฎของความปลอดภยั ในการใชเ้ คร่ืองมือต่างๆ ได้3.กจิ กรรมการเรียนรู้ 1. ครูผสู้ อนตรวจเชค็ รายชื่อผเู้ ขา้ เรียนและทกั ทายพดู คุยเพอื่ สรา้ งบรรยายกาศในหอ้ งเรียน 2. ครูผสู้ อนนาเขา้ สูบ้ ทเรียนโดยใชภ้ าพเป็นสื่อโดยใหผ้ เู้ รียนไดต้ อบคาถาม โดยใชค้ าถาม เช่นคาถาม นกั ศึกษาทราบหรือไม่วา่ ภาพที่เห็นน้ีคอื ภาพอะไร

3.ครูผสู้ อนใหเ้ น้ือหาต่อจากการนาเขา้ สูบ้ ทเรียนโดยวธิ ีการสอนแบบบรรยายและโดยวธิ ีถามตอบและผสู้ อนและผเู้ รียนร่วมกนั สรุปในเน้ือหาเพอ่ื ทบทวนความเขา้ ใจ 4. ครูผสู้ อนใหผ้ เู้ รียนไดท้ าแบบทดสอบเพอ่ื ทดสอบความเขา้ ใจของผเู้ รียน 5. ครูผสู้ อนและผเู้ รียนร่วมกนั เฉลยแบบทดสอบและหาขอ้ สรุปโดยการช้ีแจงขอ้ ที่ถูกและขอ้ ท่ีผดิ ให้ผเู้ รียนเขา้ ใจพรอ้ มสงั เกตพฤติกรรมของผเู้ รียนในการประเมินเรื่องคุณธรรม-จริยธรรม4. ส่ือและแหล่งการเรียนรู้ 1. เอกสารประกอบการสอน เร่ืองงานเคร่ืองมือซ่อมช่างยนต์ 2. หนงั ส่ือเรียนวชิ า งานเครื่องยนตเ์ บ้อื งตน้ ผแู้ ตง่ สมชาย วณารกั ษ์ สานกั พมิ พเ์ อมพนั ธ์ 4. ส่ือ PowerPoint5. หลกั ฐาน 1. แบบทดสอบของผเู้ รียนทที่ าและส่งคืนครูผสู้ อน6. วดั และประเมนิ ผล 6.1 เครื่องมือที่ใช้ประเมิน 6.1.1 แบบทดสอบ 6.1.2 ใบงานเรื่องเคร่ืองมือซ่อมช่างยนต์ 6.1.3 จากการสงั เกตพฤติกรรมผเู้ รียน 6.2 เกณฑ์การประเมนิ 6.2.1 ทาแบบทดสอบไดไ้ ม่นอ้ ยกวา่ 60 % 6.2.2 ปฏบิ ตั งิ านไดถ้ ูกตอ้ งตามใบงาน7. บันทกึ หลงั การสอน (ควรบนั ทึกปัญหาท่ีเกิดข้นึ กบั ผเู้ รียนและวธิ ีแกป้ ัญหา) ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ใบเนอื้ หา (Information Sheet)ช่ือรายวิชา งานเครื่องยนตเ์ บ้อื งตน้ หน่วยที่ 2ชื่อหน่วย งานเคร่ืองมือซ่อมช่างยนต์เคร่ืองมือช่างยนต์ เคร่ืองมือ เป็นอุปกรณ์ทม่ี ีความสาคญั มากในการทางาน ผปู้ ฏบิ ตั ิงานจาเป็นตอ้ งเลือกใชเ้ ครื่องมือใหถ้ ูกตอ้ งและเหมาะสมกบั งาน เคร่ืองมือเป็นอุปกรณ์ที่ใชใ้ นงานโดยการใชแ้ รงจากคน ซ่ึงอาจจะใชส้ าหรับขนั ตอก ตดัฯลฯ ในการใชเ้ คร่ืองมือตา่ ง ๆ น้นั ไม่เพยี งแตจ่ ะปฏิบตั งิ านใหเ้ สร็จไดอ้ ยา่ งรวดเร็วเพยี งอยา่ งเดียว แต่ควรตอ้ งปฏิบตั ิงานโดยคานึงถึงความปลอกภยั และการปฏบิ ตั ิงานทถี่ ูกตอ้ งตามข้นั ตอนการใชเ้ คร่ืองมือช่างยนต์ 2.1 ความหมายของเครื่องมอื เคร่ืองมือ เรียกวา่ แฮนด์ ทูล (Hand tools) คืออุปกรณ์ท่ชี ่วยอานวยความสะดวกในการปฏิบตั ิงานใหไ้ ดอ้ ยา่ งรวดเร็ว ประหยดั เวลาในการทางาน เคร่ืองมือเป็ นพน้ื ฐานท่สี าคญั มาก สาหรับงานซ่อมรถยนต์ ไม่วา่ จะเป็นการถอดแยกช้ินส่วนสาหรบั การปรบั แต่งเครื่องยนต์ ซ่ึงเป็ นงานหลกั ของงานซ่อมประกอบรถยนต์ 2.2 เคร่ืองมือท่ัวไป (แฮนด์ ทูล : Hand tools) เคร่ืองมือประเภทน้ีเป็นเคร่ืองมือพ้นื ฐานท่มี ีความจาเป็ นอยา่ งยง่ิ สาหรับการใชง้ าน ช่างโดยทว่ั ๆไป ซ่ึงจะมีท้งั ขนาดเลก็ ขนาดกลาง และขนาดใหญถ่ า้ ผปู้ ฏิบตั งิ านไม่มีเครื่องมือประเภทน้ี กไ็ ม่สามารถท่จี ะทางานไดส้ าเร็จ เช่น ไขควง คมี คอ้ น สกดั เหล็กส่ง เป็นตน้2.2.1 ไขควง (สกรู ไดรเวอร์ : Screw driver) รูปที่ 2.1 แสดงภาพของไขควง

ใบเนอื้ หา (Information Sheet)ช่ือรายวชิ า งานเคร่ืองยนตเ์ บ้อื งตน้ หน่วยท่ี 2ชื่อหน่วย งานเคร่ืองมือซ่อมช่างยนต์การใช้ไขควง 1.ไม่ควรนาไขควงไปใชแ้ ทนสกดั 2.ไม่ควรนาไขควงไปใชแ้ ทนเหล็กงดั 3.ไม่ควรนาไปใชท้ ดลองไฟแบตเตอรี่ 4.เลือกขนาดของไขควงใหพ้ อดีกบั ร่องทห่ี วั สกรู 5.ถา้ จะลบั ปลายไขควงควรลบั ใหเ้ ตม็ หนา้ อยา่ ลบั ใหป้ ลายแหลมเกินไป2.2.2 คมี (ไพรเออร์ :Pliers) คีมเป็นเคร่ืองมือทีใ่ ชส้ าหรับงานท่ตี อ้ งการจบั บบี ช้ินงานทว่ั ๆ ไป บางชนิดกอ็ อกแบบใหม้ ีฟันคมเพอื่ใชใ้ นการตดั สาหรับใชใ้ นงานจกั กลและงานทเ่ี ก่ียวกบั ไฟฟ้ า ซ่ึงจะตอ้ งมีดา้ มเป็ นฉนวนหุม้ ไว้ เพอ่ื ป้ องกนัอนั ตรายจากไฟฟ้ าช็อตได้รูปท่ี 2.2 แสดงลกั ษณะคมี แบบตา่ ง ๆ

ใบเนอื้ หา (Information Sheet)ช่ือรายวิชา งานเครื่องยนตเ์ บ้ืองตน้ หน่วยท่ี 2ชื่อหน่วย งานเคร่ืองมือซ่อมช่างยนต์ - คมี ปากจงิ้ จก (ลองโน๊ต ไพรเออร์ : Long nose pliers) คมี ปากจง้ิ จกจะมีท้งั ปากแบนและปากกลม จะใชส้ าหรับงานขนาดเล็ก ๆ เช่น การถอดประกอบแหวนล็อกใน หรือสลกั รูปท่ี 2.3 แสดงลกั ษณะคีมปากจ้งิ จก - คมี ตัด (ไดอะโกนลั คตั เตอร์ ไพรเออร์ : Diagonal cutter pliers) คมี ตดั จะใชส้ าหรบั งานตดั เสน้ ลวดหรือสายไฟ เท่าทจี่ ะตดั ได้ ซ่ึงอาจจะเป็นดา้ มเหล็กลว้ นหรือมีพลาสตกิ หุม้ ท่ดี า้ มคีม เพอื่ เป็ นฉนวนป้ องกนัไฟฟ้ าช็อต รูปที่ 2.4 แสดงลกั ษณะคีมตดั - คมี ปากขยายหรือคมี ปากเล่อื น (คอมบิเนชน่ั ไพเออร์ : Combination pliers)คมี ปากขยายหรือคมี ปากเล่ือน จะใชส้ าหรบั จบั งานทว่ั ๆ ไป ปากคีมจะสามารถเลื่อนได้ ซ่ึงอาจจะใชแ้ ทนประแจเล่ือน หรือประแจปากตายในกรณีท่ีรีบด่วนเท่าน้นัรูปที่ 2.5 แสดงลกั ษณะคมี ปากขยายหรือคีมปากเลื่อน

ใบเนอื้ หา (Information Sheet)ชื่อรายวิชา งานเคร่ืองยนตเ์ บ้ืองตน้ หน่วยท่ี 2ช่ือหน่วย งานเครื่องมือซ่อมช่างยนต์ - คมี ถอดแหวนล็อก (สแนป ริง ไพรเออร์ : Snap ring pliers) คีมถอดแหวนลอ็ ก จะมีท้งั แบบถอดแหวนลอ็ กในและแหวนลอ็ กนอกกตรงส่วนปลายของคีมจะเป็ นแบบแบนหรือแบบกลมได้ โดยมีท้งั แบบปากตรงและปากงอ มีหลายขนาดใหเ้ พยี งพอต่อความตอ้ งการของผปู้ ฏบิ ตั ิงาน รูปท่ี 2.5 แสดงลกั ษณะคีมถอดแหวนลอ็ ก - คมี ลอ็ ก (ลอ็ กกิ้ง ไพรเออร์ : Locking plier) คมี ล็อกจะใชส้ าหรับชิ้นงานใหแ้ น่น จะมีท้งั ขนาดชนิดปากตรงและปากโคง้ เพอื่ ใชจ้ บั บีบชิ้นงานทีเ่ ป็ นแผน่ หรือแบบทรงกลมใหแ้ น่น ซ่ึงสามารถล็อกการบบี ไวไ้ ด้โดยไม่ตอ้ งอกแรงในการบบี ตลอดเวลาในขณะจบั ช้ินงาน รูปที่ 2.6 แสดงลกั ษณะคมี ลอ็ กการใช้คมี 1.ควรเลือกใชค้ ีมใหเ้ หมาะสมกบั ชิ้นงาน 2.ไม่ควรใชค้ ีมทดลองไฟจากแบตเตอร่ี 3.ไม่ควรนาคมี ไปตดั เสน้ ลวดในขณะรอ้ น 4.ไม่ควรลบั ปากคมี ใหม้ ีความคมมากจนเกินไป 5.ไม่ควรนาคมี ไปขนั สลกั เกลียว 6.ไม่ควรนาคมี ไปตอกแทนคอ้ น

ใบเนอื้ หา (Information Sheet)ชื่อรายวิชา งานเคร่ืองยนตเ์ บ้อื งตน้ หน่วยท่ี 2ชื่อหน่วย งานเครื่องมือซ่อมช่างยนต์2.2.3 ค้อน (แฮมเมอร์ : Hammer) คอ้ นเป็นเครื่องมือที่ใชส้ าหรับตอกช้ินส่วนของเครื่องจกั รกลต่าง ๆ และอาจจะใชส้ าหรบั ตขี ้นึ รูปหรือตีดดั ช้ินงานใหไ้ ดต้ ามความตอ้ งการของผปู้ ฏิบตั งิ าน รูปท่ี 2.7 แสดงลกั ษณะของคอ้ นแบบตา่ ง ๆ - ค้อนหัวกลม (บอล พลี แฮมเมอร์ : Ball peen hammer)คอ้ นหวั กลมมีหลายขนาดแตท่ ใ่ี ชง้ านทว่ั ๆ ไปคอื ขนาด 1 ปอนด์ เพอ่ื ใชส้ าหรบั ตอกเหลก็ ส่ง หรือ เหลก็ นาศูนย์ รูปที่ 2.8 แสดงลกั ษณะของคอ้ นหวั กลม - ค้อนทองเหลือง (แบช แฮมเมอร์ : Brass hammer) คอ้ นทองเหลือง ซ่ึงทาจากวสั ดุท่ีอ่อนเพอื่ ใช้สาหรับตีชิ้นงานหรือเคาะชิ้นงานทไี่ ม่ตอ้ งการใหบ้ ุบสลาย รูปท่ี 2.9 แสดงลกั ษณะของคอ้ นทองเหลือง

ใบเนอื้ หา (Information Sheet)ชื่อรายวิชา งานเคร่ืองยนตเ์ บ้อื งตน้ หน่วยท่ี 2ชื่อหน่วย งานเครื่องมือซ่อมช่างยนต์ - ค้อนพลาสตกิ (พลาสติก แฮมเมอร์ : Plastic hammer)คอ้ นพลาสตกิ จะมีท้งั แบบเปล่ียนหวั พลาสตกิไดแ้ ละแบบท่ีเปล่ียนไม่ได้ ใชส้ าหรบั ตอกหรือเคาะช้ินงานท่อี ่อนและบอบบาง รูปท่ี 2.10 แสดงลกั ษณะของคอ้ นพลาสตกิ- ค้อนหัวตดั (ครอซ พลี แฮมเมอร์ : Cross peen hammer) ใชส้ าหรบั งานทว่ั ๆ ไป รูปท่ี 2.11 แสดงลกั ษณะของคอ้ นหวั ตดั- ค้อนหัวยาง (รับเบอ แฮมเมอร์ : Rumber hammer) ใชส้ าหรับตอกหรือเคาะช้ินงานที่อ่อนและบอบ บาง เพอ่ื ป้ องกนั การชารุดเสียหายของชิ้นงานท่ีตอ้ งการความนุ่มนวลในการถอดประกอบ รูปท่ี 2.12 แสดงลกั ษณะของคอ้ นหวั ยางการใช้ค้อน 1.ไม่ควรนาคอ้ นทม่ี ีหวั คลอนมาใชง้ าน 2.ในขณะทตี่ อกหวั คอ้ นจะตอ้ งขนานกบั ชิ้นงาน 3.ควรเลือกใชค้ อ้ นใหเ้ หมาะสมกบั งาน 4.ไม่ควรใชด้ า้ มคอ้ นสาหรับงดั 5.ไม่ควรใชด้ า้ มคอ้ นกระทงุ้ ช้ินงานท่ีเป็ นโลหะ

ใบเนอื้ หา (Information Sheet)ช่ือรายวิชา งานเคร่ืองยนตเ์ บ้ืองตน้ หน่วยที่ 2ชื่อหน่วย งานเคร่ืองมือซ่อมช่างยนต์2.2.4สกดั (โคว ชิเชล : Cold chlisel) รูปท่ี 2.13 แสดงลกั ษณะของสกดั แบบตา่ ง ๆ สกดั ใชส้ าหรับตดั โลหะ หวั หมุดย้า ตดั โลหะแผน่ ฝ่า หวั น๊อตทีเ่ ป็ นสนิม ซ่ึงใช่ประแจถอดไม่ไดแ้ ลว้โดยปากของสกดั จะมีหลายแบบ เช่น ปากแบน เซาะร่องลิ่ม ปากจิ้งจก คร่ึงวงกลม และปากกลม สาหรบั งานช่างยนตจ์ ะใชอ้ ยู่ 2 ชนิด คอื สกดั ปากแบน และปากจ้ิงจกการใช้สกดั 1.ควรเลือกใชส้ กดั ใหเ้ หมาะสมกบั งาน 2.ไม่ควรใชส้ กดั ที่มีกน้ เยนิ ตอ้ งลบั กน้ ใหเ้ รียบรอ้ ยก่อนทจ่ี ะนามาใชง้ าน 3.ในขณะทป่ี ฏบิ ตั งิ านควรระมดั ระวงั ผทู้ อี่ ยขู่ า้ งเคียงดว้ ย 4.ในขณะทาการลบั สกดั จะตอ้ งสวมใส่แวน่ ตานิรภยั ทุกคร้งั2.2.5 เหลก็ ส่ง (พัลส์ : Punch) เหลก็ ส่งมีหลายแบบ เช่น เหล็กส่งสลกั เหล็กส่งเรียว และเหลก็ ปรบั รู เหล็กส่งเป็ นเครื่องมือทีใ่ ช้สาหรับส่งในการถอดประกอบช้ินส่วนตา่ ง ๆ ของเคร่ืองยนต์รูปท่ี 2.14 แสดงลกั ษณะเหล็กส่งชนิดตา่ ง ๆ

ใบเนอื้ หา (Information Sheet)ชื่อรายวิชา งานเคร่ืองยนตเ์ บ้ืองตน้ หน่วยท่ี 2ช่ือหน่วย งานเครื่องมือซ่อมช่างยนต์การใช้เหลก็ ส่ง 1.ควรเลือกใชเ้ หล็กส่งใหเ้ หมาะสมกบั งาน 2.ไม่ควรใชเ้ หล็กส่งที่มีกน้ เยนิ2.2.6 เหล็กนาศูนย์ (เซ็นเตอร์ พัลส์ : Center punch) รูปท่ี 2.15 แสดงลกั ษณะเหลก็ นาศนู ย์ เหล็กนาศนู ย์ จะใชส้ าหรบั ตอกนาก่อนการเจาะของโลหะ ปากจะทามุม 90 องศา ซ่ึงจะทาใหไ้ ด้ตาแหน่งในการเจาะทถ่ี ูกตอ้ ง 2.3เครื่องมือช่างยนต์ท่วั ไป เคร่ืองมือช่างยนตท์ วั่ ไป เป็ นเครื่องมือที่ใชส้ าหรบั ทางานโดยใชแ้ รงจากคน อาจจะใชใ้ นการขนั ตอกตดั ฯลฯ ซ่ึงเป็ นเครื่องมือพน้ื ฐานสาหรับงานซ่อมทว่ั ๆ ไป2.3.1 ประแจ (เว้นท์ : Wrench) ประแจ เป็นเคร่ืองมือหลกั ทม่ี ีความสาคญั ทส่ี ุดสาหรับการซ่อมเคร่ืองยนต์ หรือเคร่ืองจกั รกลทว่ั ๆ ไปการนาประแจมาใชง้ านจะตอ้ งเลือกขนาดของประแจใหต้ รงกบั ขนาดน๊อต สกรู หกเหลี่ยมรูปที่ 2.16 แสดงลกั ษณะของประแจแบบต่างๆ

ใบเนอื้ หา (Information Sheet)ชื่อรายวชิ า งานเคร่ืองยนตเ์ บ้ืองตน้ หน่วยท่ี 2ชื่อหน่วย งานเครื่องมือซ่อมช่างยนต์2.3.2 ประแจปากตาย (โอเพน่ เอน็ เวน็ ท์ : Open end wrench) รูปท่ี 2.17 แสดงลกั ษณะของประแจปากตาย ประแจปากตาย เป็นประแจที่มีหนา้ สมั ผสั กบั สลกั เกลียวหรือน๊อตเพยี ง 2 ดา้ น จึงทาใหเ้ หล่ียมมนได้งา่ ย แตป่ ระแจปากตายยงั มีความจาเป็นสาหรบั งานบางประเภท เช่น การขนั หรือคลายน็อต สกรู และน็อตทอ่ตา่ งๆ ทป่ี ระแจแหวนขนั ไม่ไดเ้ พราะพ้นื ท่มี ีนอ้ ย 2.3.3 ประแจแหวน (บอ๊ ก เวน้ ท์ : Box Wrench) รูปท่ี 2.18 แสดงลกั ษณะของประแจแหวน ประแจแหวนจะมีคอท่งี อ ใชส้ าหรบั ขนั หรือคลายน๊อตสกรูและงานทว่ั ๆ ไป เหล่ียมของประแจแหวนจะเตม็ หนา้ สมั ผสั จงึ ทาใหเ้ หล่ียมไม่มน ขนั ไดแ้ น่น ประแจแหวนมีหวั อยู่ 2 ดา้ นดา้ นละเบอร์ การขนัหรือคลายน็อตดว้ ยประแจ จึงควรใชป้ ระแจแหวน 2.3.4 ประแจรวม (คอมบเิ นชน่ั เวน้ ท์ : Combination wrench)รูปที่ 2.19 แสดงลกั ษณะของประแจรวม

ใบเนอื้ หา (Information Sheet)ช่ือรายวชิ า งานเครื่องยนตเ์ บ้อื งตน้ หน่วยท่ี 2ชื่อหน่วย งานเครื่องมือซ่อมช่างยนต์ ประแจรวมจะถูกออกแบบขา้ งหน่ึงเป็นประแจปากตาย ส่วนอีกขา้ งหน่ึงจะทาเป็ นประแจแหวนประแจรวมจะใชข้ นั หรือคลายน๊อต แทนประแจแหวนในบริเวณที่แคบ ๆ 2.3.5 ประแจแหวนหัวผ่า (แฟร์ นทั เวน้ ท์ : Flare not wrench) รูปที่ 2.20 แสดงลกั ษณะของประแจหวั ผา่ ประแจแหวนหวั ผา่ จะมีลกั ษณะคลา้ ยประแจแหวนแต่ผา่ ปลายออกเพอื่ ใชส้ าหรบั ขนั น๊อตทอ่ ไอเสียหรือท่อน้ามนั ตา่ ง ๆ เช่นทอ่ น้ามนั เบรก ท่อน้ามนั ของป้ัมฉีดน้ามนั เช้ือเพลิง เป็ นตน้ ซ่ึงถา้ ใชป้ ระแจปากตายขนั อาจจะทาใหเ้ หล่ียมของน็อตมนไดง้ ่าย 2.3.6 ประแจแหวนโค้ง (ฮารฟ มูน บอ๊ ก เวน้ ท์ : Haif moon box wrench) รูปท่ี 2.21 แสดงลกั ษณะของประแจแหวนโคง้ ประแจแหวนโคง้ ใชส้ าหรบั งานขนั ตรงไม่ได้ ประแจแบบน้ีจะใชส้ าหรบั งานเฉพาะที่ เช่น ท่อรวมไอดี และท่อร่วมไอเสีย มอเตอร์สตาร์ท ประแจแบบน้ีจะใชส้ าหรับงานเฉพาะทีเ่ ท่าน้นั 2.3.7 ประแจกระบอก (ซ๊อกเกต็ เว้นท์ : Socket wrench) ประแจกระบอกเป็ นประแจทใี่ ชร้ ่วมกบั ดา้ มประแจ ใชส้ าหรับขนั หรือคลายน๊อต และโบลทไ์ ดด้ ีทีส่ ุดขนั แน่นไดแ้ ละหวั น๊อตไม่เยนิ หรือชารุด รูปท่ี 2.22 แสดงชุดประแจกระบอก

ใบเนอื้ หา (Information Sheet)ชื่อรายวิชา งานเครื่องยนตเ์ บ้อื งตน้ หน่วยที่ 2ช่ือหน่วย งานเครื่องมือซ่อมช่างยนต์ 2.3.8 ด้ามขนั แบบสว่าน (สปี ด แฮนท์ : Speed Handle) ดา้ มขนั แบบสวา่ นใชต้ ่อกบั ประแจกระบอกเพอื่ ใชส้ าหรับขนั หรือคลายน๊อต หรือโบลท์ เพอ่ื ความรวดเร็ว แตไ่ ม่สามารถขนั น๊อตใหแ้ น่นได้ และไม่สามารถคลายน๊อตทแ่ี น่นจนเกินไปได้ รูปท่ี 2.23 แสดงดา้ มขนั แบบสวา่ น 2.3.9 ด้ามขันแบบกรอกแกรก (แร็ทเช็ท แฮนด์เดล : Ratchet handle) ดา้ มกรอกแกรก เป็นดา้ มประแจใชส้ าหรับขนั หรือคลายน๊อต และโบลท์ ในบริเวณแคบ ดา้ มขนัชนิดน้ีไม่ค่อยแขง็ แรงจงึ ไม่ควรใชง้ านกบั งานทแี่ น่นมาก ๆ สามารถปรับทศิ ทางการหมุนได้ รูปที่ 2.24 แสดงดา้ มขนั กรอกแกรก 2.3.10 ด้ามขนั แบบยาวหรือด้ามขนั ตรง (เฟลก็ ซ์ แฮนด์เดล : Flex handle) ดา้ มขนั ยาวหรือดา้ มขนั ตรง จะใชส้ าหรับต่อกบั ประแจกระบอก เพอื่ ขนั หรือคลายน๊อตและโบลท์ที่แน่นมาก ๆ ซ่ึงโดยทว่ั ๆ ไปจะใชข้ นั แน่นคร้ังสุดทา้ ย รูปที่ 2.25 แสดงดา้ มขนั แบบยาวหรือดา้ มขนั ตรง

ใบเนอื้ หา (Information Sheet)ช่ือรายวิชา งานเครื่องยนตเ์ บ้ืองตน้ หน่วยที่ 2ช่ือหน่วย งานเครื่องมือซ่อมช่างยนต์ 2.3.11 ด้ามขันแบบตัวที (สไลดงิ่ ที แฮนด์เดล : Sliding T handle) ดา้ มขนั แบบตวั ที จะใชส้ าหรบั ต่อกบั ประแจกระบอกเพอ่ื ขนั หรือคลายน๊อตและโบลทท์ ี่ ตอ้ งการออกแรงดนั ทางดา้ นซา้ ยและดา้ นขวาเทา่ ๆ กนั รูปที่ 2.26 แสดงดา้ มขนั แบบตวั ที T2.3.12 ประแจเลอื่ น (แอ็ทจทั เทเบลิ เว้นท์ : Adjustable wrench) รูปที่ 2.27 แสดงลกั ษณะของประแจเลื่อน ประแจเลื่อนจะใชส้ าหรบั งานทว่ั ๆ ไป โดยจะใชข้ นั หรือคลายน๊อต และโบลท์ ท่ปี ระแจปากตายหรือประแจแหวนจบั ไม่ได้ 2.3.13ประแจจบั แป๊ บ (ไพ้ร์ เว้นท์ : Pipe wrench) ประแจจบั แป๊ บจะใชส้ าหรบั งานตอ่ ท่อทว่ั ๆ ไป รูปที่ 2.28 แสดงลกั ษณะของประแจจบั แป๊ บ

ใบเนอื้ หา (Information Sheet)ชื่อรายวชิ า งานเคร่ืองยนตเ์ บ้อื งตน้ หน่วยที่ 2ช่ือหน่วย งานเครื่องมือซ่อมช่างยนต์2.3.14ประแจแอล (อลั เลน เว้นท์ : Allen wrench) รูปท่ี 2.29 แสดงลกั ษณะของประแจแอล ประแจแอลเรียกอีกอยา่ งหน่ึงวา่ ประแจหกเหลี่ยม ใชส้ าหรับขนั หรือคลายน็อตทีม่ ีหวั เป็ นรูหกเหล่ียมการเลือกใช้ประแจ 1.เลือกใชป้ ระแจใหถ้ ูกตอ้ งและเหมาะสมกบั งาน 2.การขนั หรือคลายน๊อตและโบลท์ ควรใชป้ ระแจกระบอกหรือประแจแหวนไม่ควรใชป้ ระแจปาก ตาย นอกจากมีความจาเป็น 3.การขนั น๊อตหรือโบลทใ์ หแ้ น่น ควรใชแ้ รงขนั ทส่ี ม่าเสมอใหข้ นั จนตึงมือ ไม่ควรการชายประแจเพ ระอาจจะทาใหน้ ๊อตขาด 4.ก่อนใชป้ ระแจควรเชด็ ทาความสะอาดก่อนปฏิบตั ิงานทุกคร้ัง2.4 เคร่ืองมอื วัด (มสี ชัวร่ิง ทูล : Measuring tool) เคร่ืองมือวดั เป็นเครื่องมือทม่ี ีความสาคญั มากสาหรับงานช่างยนต์ เพราะวา่ ช่างยนตจ์ ะตอ้ งใช้เครื่องมือวดั ใหไ้ ดอ้ ยา่ งถูกตอ้ งและมีความแม่นยา เคร่ืองมือวดั บางอยา่ งจะตอ้ งมีความละเอียดพอสมควร เช่นบรรทดั เหลก็ , ตลบั เมตร เป็นตน้ สาหรับเครื่องมอวดั ท่ีมีความละเอียดมาก เช่น ไมโครมิเตอร์ (Micrometer) ,เวอร์เนียร์แคลิปเปอร์ (Vernier Caliper) ,ไดอลั เกจ (Dial gauge) เป็นตน้ 2.4.1 ไมโครมเิ ตอร์ (Micrometer)รูปที่ 2.30 แสดงลกั ษณะของไมโครมิเตอร์แบบต่าง ๆ

ใบเนอื้ หา (Information Sheet)ชื่อรายวชิ า งานเครื่องยนตเ์ บ้ืองตน้ หน่วยท่ี 2ช่ือหน่วย งานเครื่องมือซ่อมช่างยนต์ ไมโครมเิ ตอร์ ทาหนา้ ท่ี ใชส้ าหรับวดั ขนานของชิ้นงานตา่ ง ๆ ท่ีมีขนาดเลก็ ๆ ไม่ใหญจ่ นเกินไปไมโครมิเตอร์ท่ใี ชง้ านทวั่ ๆ ไปแบ่งออกได้ 3 ประเภท คอื 1.ไมโครมิเตอร์วดั นอก (นิยมใชม้ ากในงานช่างยนต)์ 2.ไมโครมิเตอร์วดั ใน 3.ไมโครมิเตอร์วดั ลึกการใช้งาน ผปู้ ฏิบตั ิงานช่างยนต์ ควรนาไมโครมิเตอร์ไปใชใ้ หเ้ หมาะสมกบั ช้ินงานและขนาดใหถ้ ูกตอ้ ง ควรใช้อยา่ งระมดั ระวงั ในขณะทาการวดั เพราะอาจจะหลุดมือหล่นลงบนพ้นื ทาใหช้ ารุดเสียหายได้การบารุงรักษา หลงั จากเลิกใชง้ าน ควรทาความสะอาดไมโครมิเตอร์แลว้ ชโลมน้ามนั บาง ๆ โดยใชผ้ า้ ที่ไม่มีขนเช็ด ไม่ควรใชล้ มเป่ าทาความสะอาดหรือใชน้ ้ายาลา้ ง เวน้ แต่กรณีที่ถอดแยกช้ินส่วนออกมาเก็บรักษาไมโครมิเตอร์จะตอ้ งเก็บไวใ้ นกล่อง หรือภาชนะทีป่ ้ องกนั ความช้ืน และบริเวณที่ไม่ร้อนจดั 2.4.2 เวอร์เนียร์แคลปิ เปอร์ (Vernier caliper) รูปที่ 2.31 แสดงลกั ษณะของเวอร์เนียร์แคลิปเปอร์ เวอร์เนียร์แคลปิ เปอร์ ทาหนา้ ที่ ใชส้ าหรบั วดั ความโตดา้ นนอก ดา้ นใน และความลึกของช้ินงานเวอร์เนียร์ท่ีใชง้ านทวั่ ๆ ไป แบง่ ได้ 3 ประเภท คือ1.เวอร์เนียร์แคลิปเปอร์2. เวอร์เนียร์วดั ความลึก3.เวอร์เนียร์วดั ความสูง

ใบเนอื้ หา (Information Sheet)ชื่อรายวิชา งานเคร่ืองยนตเ์ บ้อื งตน้ หน่วยที่ 2ช่ือหน่วย งานเคร่ืองมือซ่อมช่างยนต์การใช้งานเวอร์เนียร์แคลิปเปอร์ เป็นเครื่องมือวดั ท่ีสามารถอ่านค่าทวี่ ดั ไดล้ ะเอียด โดยอาศยั การแบง่ เสน้ ใหเ้ หล่ือมกนั การอ่านคา่ ที่ไดจ้ ากการวดั จะตอ้ งอ่านใหต้ รงกบั ขนาดที่วดั ไดจ้ ริง ๆ เช่น 12.04 มิลลิเมตร ไม่ควร อ่านวา่ 12มิลลิเมตรกวา่ ๆ เพราะถา้ อ่าน เช่นน้นั จะไม่ทราบวา่ “กวา่ ” อีกเทา่ ไรข้อควรระวังในการใช้เวอร์เนียร์ 1.อยา่ นาเวอร์เนียร์ไปวดั ชิ้นงานทก่ี าลงั ร้อน 2.อยา่ นาเวอร์เนียร์ไปวดั ช้ินงานท่ีกาลงั เคล่ือนที่ 3.วางหรือถือเวอร์เนียร์ดว้ ยความระมดั ระวงั 4.อยา่ ลากเวอร์เนียร์ไปมาในขณะที่กาลงั ทาการวดั ชิ้นงาน 5.กดปากเวอร์เนียร์ในขณะทาการวดั ช้ินงานดว้ ยแรงพอประมาณ 6.ช้ินงานท่จี ะนามาวดั จะตอ้ งทาการลบคมหรือครีบก่อน 7.อยา่ นาเวอร์เนียร์ไปวางไวร้ ่วมกบั เครื่องมือท่ีมีคม เช่น ตะไบ ใบเล่ือย คมี เป็ นตน้ ควรวาง ไวบ้ น ผา้ ทีส่ ะอาดหรือวางไวบ้ นแผน่ ยางสาหรบั วางเครื่องมือวดั 8.หลงั จากเลิกใชง้ านเวอร์เนียร์แลว้ ควรเลื่อนปากเวอร์เนียร์ใหส้ นิทกนั ไว้การบารุงรักษาเวอร์เนียร์แคลิปเปอร์ หลงั จากเลิกใชง้ านควรทาความสะอาดทกุ คร้งั โดยการเช็ดดว้ ยผา้ สะอาด และควรเกบ็ เวอร์เนียร์ไว้ใหเ้ รียบร้อย ซ่ึงอาจจะเกบ็ เขา้ ตูเ้ ครื่องมือ หรือไวใ้ นกล่องที่มีความแขง็ แรง

ใบเนอื้ หา (Information Sheet)ชื่อรายวิชา งานเคร่ืองยนตเ์ บ้อื งตน้ หน่วยท่ี 2ช่ือหน่วย งานเครื่องมือซ่อมช่างยนต์ 2.4.3 ไดอัลเกจ (Dial gauge) ไดอลั เกจ ใชส้ าหรับวดั ค่าความสึกหรอของช้ินส่วนต่าง ๆ ของเครื่องยนต์ จะมีหนา้ ปัทยซ์ ่ึงมีลกั ษณะคลา้ ยนาฬกิ าไวส้ าหรับอ่านคา่ รูปที่ 2.32 แสดงลกั ษณะของไดอลั เกจ ขาแม่เหลก็ ของไดอัลเกจ โดยปกติแลว้ ไดอลั เกจจะตดิ ต้งั ไวก้ บั ขาแม่เหล็ก เพอ่ื ใหใ้ ชไ้ ดอ้ ยา่ งสะดวกและปลอดภยั ซ่ึงมีขาแม่เหล็กอาจจะมีสวติ ซ์ เปิ ด-ปิ ด เพอ่ื ใหเ้ กิดความสะดวกในการตดิ ต้งั และสามารถถอดแยกออกจากช้ินงานได้วิธีการวัดชิ้นงาน 1.ก่อนจะทาการวดั จะตอ้ งทาความสะอาดชิ้นงานทกุ คร้ัง 2.นาขาแม่เหล็กมาตดิ ต้งั ในตาแหน่งทจ่ี ะทาการวดั ช้ินงาน 3.ปรับสเกลที่หนา้ ปัทมใ์ หอ้ ยใู่ นตาแหน่ง 0 ก่อนทาการวดั ชิ้นงาน 4.หมุนหรือขยบั ชิ้นงานท่ีจะทาการวดั อยา่ งชา้ ๆ 5.จดบนั ทึกค่าที่อ่านไดจ้ ากการวดัการใช้งาน 1.ควรยดึ ไดอลั เกจกบั ขาแม่เหล็กใหแ้ น่น 2.อยา่ ใหไ้ ดอลั เกจหล่นตกพน้ื เพราะอาจทาแตกหรือชารุดเสียหายได้ 3.ควรใชไ้ ดอลั เกจวดั ช้ินงานอยา่ งระมดั ระวงั เพราะเห็นเครื่องมือทชี่ ารุดง่าย 4.การวดั ช้ินงานของไดอลั เกจ จะตอ้ งทาการวดั ใหอ้ ยใู่ นแนวขนานกบั การเคล่ือนทข่ี องช้ินงานเสมอการบารุงรักษา หลงั จากใชไ้ ดอลั เกจเสร็จ ควรเช็ดทาความสะอาดแลว้ เกบ็ ในตเู้ คร่ืองมือ หรือเก็บไวใ้ นกล่องทม่ี ีความแขง็ แรง

ใบเนอื้ หา (Information Sheet)ช่ือรายวชิ า งานเครื่องยนตเ์ บ้อื งตน้ หน่วยท่ี 2ชื่อหน่วย งานเครื่องมือซ่อมช่างยนต์2.4.4 ฟิ ลเลอร์เกจ (Feeler gauge) รูปท่ี 2.33 แสดงลกั ษณะของฟิลเลอร์เกจ ฟิลเลอร์เกจ ทาหนา้ ท่ี ใชส้ าหรับวดั ระยะห่างช่องวา่ งของอุปกรณ์ตา่ ง ๆ ในเครื่องยนต์ เช่นระยะห่างของหวั เทยี น ระยะห่างของหนา้ ทองขาว และใชส้ าหรับงานปรับต้งั ลิ้นไอดี-ไอเสีย เป็นตน้การใช้งานผปู้ ฏิบตั คิ วรนาฟิลเลอร์เกจใชว้ ดั ระยะห่างใหเ้ หมาะสมกบั ชิ้นงาน และขนาดทตี่ อ้ งการจะวดั โดยดูคู่มือซ่อมประกอบ จงึ จะไดค้ ่าทว่ี ดั ไดต้ รงตามคา่ มาตรฐานท่กี าหนดไว้การบารุงรักษาเมื่อใชง้ านฟิลเลอร์เกจเสร็จแลว้ ควรเช็ดดว้ ยผา้ ใหส้ ะอาดแลว้ ชโลมน้ามนั ไวเ้ สมอ ควรเก็บไวใ้ นกล่องเรื่องมือใหเ้ รียบรอ้ ย2.5 เครื่องมอื พเิ ศษ(สเปเชียล ทูล : Speclil Tools) เครื่องมือพเิ ศษ หมายถึง เครื่องมือทม่ี ีความสาคญั อีกอยา่ งหน่ึงกบั งานช่างยนต์ ซ่ึงเครื่องมือชนิดอ่ืน ไม่สามารถจะนามาใชไ้ ดแ้ ลว้ จงึ ตอ้ งใชเ้ ครื่องมือพเิ ศษเหล่าน้ี เพอื่ อานวยความสะดวกในการปฏบิ ตั งิ าน

ใบเนอื้ หา (Information Sheet)ชื่อรายวชิ า งานเคร่ืองยนตเ์ บ้อื งตน้ หน่วยที่ 2ชื่อหน่วย งานเครื่องมือซ่อมช่างยนต์2.5.1 ประแจปอนด์หรือประแจวดั แรงบิด (ทอร์ก เว้นท์ : Torque Wrenches)ประแจปอนด์ ทาหนา้ ท่ี ใชส้ าหรบั ขนั สลกั เกลียวหรือการขนั น๊ดตยดึ ชิ้นงานทจี่ าเป็ นตอ้ งขนั ใหแ้ น่นตามค่าที่พกิ ดั ท่กี าหนด เช่นน๊อตยดึ ฝาสูบน๊อตยดึ ประกบั กา้ นสูบเป็ นตน้ ประแจปอนด์ แบง่ ออกได้ 3 ประเภท คือ1.ประแจปอนดแ์ บบหนา้ ปัทม์ 2.ประแจปอนดแ์ บบเขม็ ช้ี 3.ประแจปอนดแ์ บบไมโครมิเตอร์ รูปที่ 2.34 แสดงลกั ษณะของประแจปอนดห์ รือประแจวดั แรงบดิ 2.5.1.1 ประแจปอนด์แบบหน้าปัทม์ ประแจปอนดแ์ บบหนา้ ปัทม์ จะมีลกั ษณะท่ีโคนดา้ มเป็ นหนา้ ปัทมพ์ รอ้ มเขม็ ช้ี เขม็ หมุนไดส้ องทางคือ ดา้ นขนั และดา้ นคลายซ่ึงในขณะทาการขนั เขม็ จะช้ีบนสเกลแบ่งขดี หนา้ ปัทมข์ องประแจปอนด์ รูปท่ี 2.35 แสดงลกั ษณะของประแจปอนดแ์ บบหนา้ ปัทม์

ใบเนอื้ หา (Information Sheet)ช่ือรายวิชา งานเครื่องยนตเ์ บ้ืองตน้ หน่วยท่ี 2ชื่อหน่วย งานเคร่ืองมือซ่อมช่างยนต์2.5.1.2ประแจปอนด์แบบเข็มชี้ ประแจปอนดแ์ บบเขม็ ช้ี จะมีการออกแบบใหว้ ดั โดยตรงซ่ึงดูจากเขม็ ช้ี ถา้ ออกแรงในการขนั มากดา้ มประแจปอนดจ์ ะบิดไปจากเขม็ ช้ีมากแลว้ จงึ อ่านคา่ ตวั เลขทสี่ เกลโคนดา้ ม เน่ืองจากวา่ เขม็ ของประแจปอนด์แบบเขม็ ช้ีติดต้งั อยภู่ ายนอกโอกาสคดจงึ มีมาก การใชจ้ ึงควรตอ้ งระมดั ระวงั และเก็บบารุงรกั ษาใหด้ ี รูปที่ 2.36 แสดงลกั ษณะของประแจปอนดแ์ บบเขม็ ช้ี 2.5.1.3 ประแจปอนด์แบบไมโครมเิ ตอร์ ประแจปอนดแ์ บบไมโครมิเตอร์ จะไม่มีเขม็ แตจ่ ะอ่านคา่ ทีด่ า้ ม ซ่ึงจะมีสเกลคลา้ ยกบั ไมโครมิเตอร์เม่ือขนั ถึงค่าท่ตี ดิ ต้งั ไวท้ ่ีดา้ มประแจ จะมีเสียงดงั แกร็กดงั ข้นึ รูปที่ 2.37 แสดงลกั ษณะของประแจปอนดไ์ มโครมิเตอร์

ใบเนอื้ หา (Information Sheet)ชื่อรายวชิ า งานเคร่ืองยนตเ์ บ้ืองตน้ หน่วยท่ี 2ชื่อหน่วย งานเคร่ืองมือซ่อมช่างยนต์วธิ ีการใช้ประแจปอนด์ 1.จะตอ้ งทราบค่าพกิ ดั ที่กาหนดในการขนั เสียก่อน 2.เลือกใชป้ ระแจปอนดใ์ หเ้ หมาะสมกบั งาน 3.ควรใชว้ ธิ ีการขนั โดยการดึงเขา้ หาตนเองเสมอ 4.การขนั ควรใชแ้ รงขนั ท่สี ม่าเสมอ อยา่ กระชากประแจ 5.คา่ พกิ ดั ที่กาหนดไว้ ควรขนั ดว้ ยแรงบดิ เทา่ ๆ กนั ประมาณ 2-3 คร้งั อยา่ ขนั คร้ังเดียวเสร็จการบารุงรักษา ควรทาความสะอาดประแจปอนดท์ กุ คร้งั หลงั จากเลิกใชง้ าน โดยการเชด็ ดว้ ยผา้ สะอาดแลว้ ควรเก็บไวใ้ นหอ้ งเคร่ืองมือ หรือเกบ็ ไวใ้ นกล่องทม่ี ีความแขง็ แรง 2.5.2 ปลอกรัดแหวนลูกสูบ รูปที่ 2.38 แสดงลกั ษณะของปลอกรดั แหวนลูกสูบ ปลอดรัดแหวนลูกสูบ ทาหนา้ ที่ ใชส้ าหรบั บบี รัดแหวนลูกสูบ เพอ่ื ใชใ้ นการประกอบลูกสูบเขา้ กบักระบอกสูบของเคร่ืองยนต์

ใบเนอื้ หา (Information Sheet)ช่ือรายวิชา งานเคร่ืองยนตเ์ บ้ืองตน้ หน่วยที่ 2ชื่อหน่วย งานเครื่องมือซ่อมช่างยนต์การใช้งาน นาปลอกรัดแหวนลูกสูบมา แลว้ ใชด้ า้ มขนั ปลอกรดั แหวนลูกสูบขยายตวั ออกใหโ้ ตกวา่ ลูกสูบ แลว้นาไปครอบลูกสูบไวจ้ งึ ใชด้ า้ มขนั บีบรดั แหวนลูกสูบใหแ้ น่น ต่อจากน้นั ก็ใชท้ อ่ นไมเ้ คาะหรือกระแทก ส่งลูกสูบเขา้ ไปในกระบอกสูบของเคร่ืองยนต์การบารุงรักษาปลอกรัดแหวนลูกสูบ ควรเลือกใชใ้ หเ้ หมาะสมกบั ขนาดความโตของลูกสูบเมื่อใชง้ านเสร็จแลว้ ควรทาความสะอาดแลว้ชโลมน้ามนั ไว้ เพอื่ ป้ องกนั การเป็ นสนิมและควรเก็บไวใ้ นหอ้ งเครื่องมือใหเ้ รียบร้อยหรือเก็บไวใ้ นกล่องทมี่ ีความแขง็ แรง 2.5.3 คมี ถ่างแหวนลูกสูบ รูปที่ 2.39 แสดงลกั ษณะของคีมถ่างแหวนลูกสูบ คีมถ่างแหวนลูกสูบ ใชส้ าหรบั ถอดและประกอบแหวนลูกสูบเขา้ ร่องแหวนลูกสูบ การใช้งาน ในการถอดแหวนลูกสูบออกมาแต่ละคร้ัง อาจจะทาการเปลี่ยนแหวนลูกสูบใหม่ หรืออาจจะถอดออกมา เพอ่ื เซาะร่องแหวนลูกสูบแหวนลูกสูบเป็นช้ินส่วนทเ่ี ปราะจึงควรใชค้ ีมถ่างแหวนลูกสูบดว้ ยความระมดั ระวงั มิฉะน้นั แหวนลูกสูบอาจจะหกั ไดง้ า่ ย

ใบเนอื้ หา (Information Sheet)ชื่อรายวิชา งานเคร่ืองยนตเ์ บ้อื งตน้ หน่วยที่ 2ชื่อหน่วย งานเคร่ืองมือซ่อมช่างยนต์การบารุงรักษาคมี ถ่างแหวนลูกสูบ ควรใชด้ ว้ ยความระมดั ระวงั หลงั จากเลิกใชง้ านควรเชด็ ทาความสะอาดดว้ ยผา้ แหง้ แลว้ ชโลมน้ามนัไว้ และเก็บไวใ้ นหอ้ งเครื่องมือใหเ้ รียบร้อย 2.5.4 เคร่ืองมอื กดสปริงลนิ้ รูปท่ี 2.40แสดงลกั ษณะของเคร่ืองมือกดสปริง เครื่องมือกดสปริงลิ้น ใชส้ าหรับกดสปริงเพอ่ื ถอดหรือประกอบลิ้นไอดี และลิ้นไอเสียของเครื่องยนต์การใช้งานเม่ือนาเคร่ืองมือกดสปริงล้ินมาใชง้ านควรกดตวั ลอ็ กเสอมหลงั จากกดสปริงลิ้นเขา้ ไป เพอ่ื ป้ องกนั อนั ตรายท่ีอาจจะเกิดข้นึ ได้ และในขณะเอาประกบั เกือกมา้ ออกมาแลว้ ควรคอ่ ย ๆ ปล่อยใหส้ ปริงคนื ตวั อยา่ งชา้ ๆการบารุงรักษาเคร่ืองมือกดสปริงลนิ้ หลงั จากเลิกใชง้ านแลว้ ควรเชด็ ทาความสะอาดเคร่ืองมือกดสปริงล้ินใหเ้ รียบรอ้ ย แลว้ ชโลมน้ามนัไวต้ รงจดุ ทเี่ คล่ือนที่ และเก็บไวใ้ นหอ้ งเคร่ืองมือกฎความปลอดภยั ในการใช้เครื่องมือ 1.ควรเลือกใชเ้ คร่ืองมือใหถ้ ูกตอ้ ง และเหมาะสมกบั งาน 2.อยา่ นาเครื่องมือท่ีมีปลายแหลมหรือมีคมไวใ้ นกระเป่ าเส้ือหรือกระเป๋ ากางเกง 3.เคร่ืองมือบางชนิดในโรงงาน จะตอ้ งมีอุปกรณ์ป้ องกนั อนั ตรายดว้ ย

ใบเนอื้ หา (Information Sheet)ช่ือรายวิชา งานเคร่ืองยนตเ์ บ้ืองตน้ หน่วยท่ี 2ชื่อหน่วย งานเคร่ืองมือซ่อมช่างยนต์4.ควรใส่แวน่ นิรภยั เม่ือใชเ้ ครื่องมือทมี่ ีเศษโลหะพงุ่ กระจายออกมา5.ควรจบั ยดึ ช้ินงานใหแ้ น่นกบั ปากกาจบั งาน หรือซีแคม้ ป์ (C-Clamp)6.ในบริเวณทีป่ ฏิบตั งิ านจะตอ้ งมีแสงสวา่ งเพยี งพอ และมีการระบายอากาศทีด่ ี7.แตง่ กายใหร้ ดั กมุ ไม่รุ่มร่าม8.ควรตรวจสอบ และบารุงรักษาเคร่ืองมือทเี่ ก่ียวกบั ระบบไฟฟ้ า เพอื่ ป้ องกนั กระแสไฟฟ้ ารวั่9.หลงั จากเลิกใชง้ าน ควรทาความสะอาดเคร่ืองมือใหเ้ รียบร้อยแลว้ เกบ็ ในหอ้ งเคร่ืองมือ หรือเก็บไว้ ในกล่องท่ีมีความแขง็ แรง10.ในโรงงานฝึกงานจะตอ้ งมีอุปกรณ์ในการปฐมพยาบาล และมีป้ ายเตอื นอนั ตรายจากการใช้ เคร่ืองมือ

ใบทดสอบ งานเคร่ืองมอื ซ่อมช่างยนต์วิชา งานเคร่ืองยนต์เบอื้ งต้น เรื่อง ระดับ ป.ว.ช. สาขาวิชา…………………...ช่ือ………………………………………………คาส่ัง จงตอบคาถามต่อไปน้ีใหถ้ ูกตอ้ งทีส่ ุด1. เคร่ืองมือซ่อม หมายถึง................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................2.ประแจปากตาย ทาหนา้ ที่................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................3. ไมโครมิเตอร์ ทาหนา้ ที่................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ใบทดสอบ งานเครื่องมือซ่อมช่างยนต์วชิ า งานเครื่องยนต์เบอื้ งต้น เรื่อง ระดับ ป.ว.ช. สาขาวิชา…………………...ช่ือ………………………………………………4. เวอร์เนียร์แคลิปเปอร์ ทาหนา้ ท่ี................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................5. ฟิลเลอร์เกจ ทาหนา้ ท่ี................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ใบเฉลยแบบทดสอบวชิ า งานเคร่ืองยนต์เบอื้ งต้น เร่ือง งานเครื่องมือซ่อมช่างยนต์ช่ือ……………………………………………… ระดบั ป.ว.ช. สาขาวชิ า…………………...คาสั่ง จงตอบคาถามตอ่ ไปน้ีใหถ้ ูกตอ้ งท่สี ุด1. เคร่ืองมือซ่อม หมายถึง อุปกรณ์ท่ชี ่วยอานวยความสะดวกในการปฏบิ ตั งิ านใหไ้ ดอ้ ยา่ งรวดเร็ว ประหยดั เวลาในการทางานเครื่องมือเป็นพ้นื ฐานทสี่ าคญั มาก สาหรับงานซ่อมรถยนต์ ไม่วา่ จะเป็ นการถอดแยกช้ินส่วนสาหรับการปรับแตง่ เคร่ืองยนต์ ซ่ึงเป็นงานหลกั ของงานซ่อมประกอบรถยนต์2. ประแจปากตาย ทาหนา้ ที่ ประแจปากตาย เป็ นประแจที่มีหนา้ สมั ผสั กบั สลกั เกลียวหรือน๊อตเพยี ง 2 ดา้ น จึงทาใหเ้ หล่ียมมนไดง้ า่ ยแตป่ ระแจปากตายยงั มีความจาเป็นสาหรบั งานบางประเภท เช่น การขนั หรือคลายน็อต สกรู และน็อตท่อตา่ งๆที่ประแจแหวนขนั ไม่ไดเ้ พราะพน้ื ที่มีนอ้ ย3. ไมโครมิเตอร์ ทาหนา้ ท่ี ใชส้ าหรับวดั ขนานของช้ินงานต่าง ๆ ทีม่ ีขนาดเล็ก ๆ ไม่ใหญ่จนเกินไป ไมโครมิเตอร์ที่ใชง้ านทว่ั ๆ ไปแบง่ ออกได้ 3 ประเภท คอื 1.ไมโครมิเตอร์วดั นอก (นิยมใชม้ ากในงานช่างยนต)์ 2.ไมโครมิเตอร์วดั ใน 3.ไมโครมิเตอร์วดั ลึก4. เวอร์เนียร์แคลิปเปอร์ ทาหนา้ ที่ 3 ใชส้ าหรบั วดั ความโตดา้ นนอก ดา้ นใน และความลึกของชิ้นงาน เวอร์เนียร์ทใ่ี ชง้ านทว่ั ๆ ไป แบง่ ได้ประเภท คอื1.เวอร์เนียร์แคลิปเปอร์2. เวอร์เนียร์วดั ความลึก3.เวอร์เนียร์วดั ความสูง5. ฟิลเลอร์เกจ ทาหนา้ ที่ ใชส้ าหรับวดั ระยะห่างช่องวา่ งของอุปกรณ์ตา่ ง ๆ ในเครื่องยนต์ เช่น ระยะห่างของหวั เทยี น ระยะห่างของหนา้ ทองขาว และใชส้ าหรบั งานปรับต้งั ลิ้นไอดี-ไอเสีย เป็นตน้

หน่วยที่ 2งานเคร่ืองมอื ช่างยนต์