AttachFile_1472551305959

“การวิเคราะหง์ บการเงิน”1. บทนํา ถ้าผูบ้ รหิ ารของบรษิ ัทต้องการจะทําให้มูลค่าสว่ นของผูถ้ อื หุ้นของกจิ การมมี ูลค่าสงู สุด สงิ ทผี ู้บรหิ ารต้องทํากค็ อื คน้ หาว่าจุดแขง็ และจุดอ่อนของบรษิ ัทอยู่ทใี ดบ้าง และหาทางดาํ เนินการนําจุดแขง็ และจุดอ่อนมาใช้ประโยชน์ และแกไ้ ขจุดอ่อน งบการเงนิ ของบรษิ ทั เป็นขอ้ มลู หนึงทผี ูบ้ รหิ ารมอี ย่ใู นมอื ซงึ สามารถนํามาใชต้ รวจสอบสุขภาพทางการเงนิของกจิ การ (Companies Financial Health) ได้ นอกจากใชต้ รวจสอบระดบั ความเขม้ แขง็ ทางการเงนิ ภายในบรษิ ทั แลว้ยงั สามารถใช้เปรียบเทยี บฐานะการเงินและผลการดําเนินงานกบั บริษัทอืนๆ ในอุตสาหกรรมเดียวกันด้วย การตรวจสอบดว้ ยการวเิ คราะหง์ บการเงนิ จะชว่ ยใหผ้ บู้ รหิ ารคน้ หาจุดออ่ น และจุดแขง็ จากผลการดาํ เนินงานในเชงิ ปรมิ าณไดแ้ ละนําไปหากลยุทธ์ทจี ะใช้ประโยชน์และปรบั ปรุงการดําเนินงานต่อไปได้ ในบทนีเราจะได้เรยี นรู้ว่าผู้บรหิ ารและนักลงทุนจะเรยี นรูว้ ธิ วี เิ คราะหแ์ ละประเมนิ ฐานะการเงนิ และผลการดําเนินงานของกจิ การจากงบการเงนิ ไดอ้ ย่างไรทงั นีไดก้ าํ หนดรายละเอยี ดของวตั ถุประสงคข์ องการศกึ ษาในบทนีไวด้ งั นี • ศกึ ษากระบวนการทางบญั ชใี นกจิ การ เพอื เชอื มโยงใหเ้ หน็ ภาพว่างบการเงนิ ถกู สรา้ งขนึ มาไดอ้ ย่างไร • ศกึ ษาลกั ษณะของงบดุล และงบกาํ ไรขาดทุน ซงึ เป็นองคป์ ระกอบหลกั ของงบการเงนิ โดยจะไดอ้ ธบิ าย ใหเ้ หน็ ดว้ ยวา่ รายการทสี าํ คญั ในงบการเงนิ ทงั 2 ประเภทมอี ะไรบา้ ง • ศกึ ษาถงึ ขนั ตอนและเครอื งมอื ต่างๆ ทใี ชใ้ นการวเิ คราะหง์ บการเงนิ เช่น การย่อส่วนตามแนวดงิ การ วเิ คราะห์แนวโน้ม การวเิ คราะห์งบแสดงการเคลือนไหวของเงนิ ทุน และการวิเคราะห์อตั ราส่วนทาง การเงนิ2. กระบวนการทางบญั ชีในกิจการ ในแต่ละวนั จะมกี จิ กรรมทางเศรษฐกจิ เกดิ ขนึ มากมายในกจิ การ เช่น ขายสนิ คา้ เป็นเงนิ สดและเงนิ เชอื สงั ซอืวตั ถุดบิ เขา้ มาใช้ในการผลิตโดยรบั เครดติ จากเจา้ หนีการค้า 30 วนั จ่ายค่าแรงคนงานเป็นเงนิ สด ซอื คอมพวิ เตอร์เขา้ มาใชใ้ นสํานักงาน กูเ้ งนิ ระยะยาวจากธนาคารมาใชส้ รา้ งโรงงานใหม่ หรอื เพมิ ทุนอกี 30 ลา้ นบาทเพอื ขยายกจิ การเป็นต้น กิจกรรมทางเศรษฐกจิ ต่างๆ เหล่านีจะเกยี วขอ้ งกบั การได้มาและใชไ้ ปของเงนิ ทุนและทรพั ยากรอนื ๆ ของกจิ การ ระบบบญั ชเี ป็นวธิ กี ารนําเอารายการของกจิ กรรมเหล่านีมาบนั ทกึ ใหเ้ ป็นระบบ หมวดหมู่ และออกรายงานสรุปเพอื จะชว่ ยวดั หรอื ประเมนิ ฐานะทางการเงนิ และผลการดาํ เนนิ งานของกจิ การได้ รายการบญั ชขี องกจิ กรรมต่างๆ ทเี กดิ ขนึ ในธุรกจิ เราสามารถแบง่ ออกไดเ้ ป็น 5 หมวดใหญ่ๆ คอื • หมวดรายได้ • หมวดคา่ ใชจ้ ่าย • หมวดสนิ ทรพั ย์ • หมวดหนีสนิ • หมวดทุน 1

การบนั ทกึ รายการทางบญั ชแี ต่ละรายการจะถูกบนั ทกึ รายการในลกั ษณะระบบบญั ชคี ู่ (Double entry system)ซงึ เป็นวธิ สี ากลทนี ิยมมากทสี ุดในปจั จุบนั ในวธิ นี ีเวลาบนั ทกึ รายการบญั ชจี ะมกี ารบนั ทกึ 2 ดา้ นเป็นคู่ทุกครงั โดยแต่ละดา้ นจะทาํ ใหเ้ กดิ การเปลยี นแปลงบญั ชี 1 ใน 5 หมวดตามทรี ะบุขา้ งตน้ ตวั อย่างเช่น ถา้ กจิ การซอื รถบรรทุกเขา้ มาใชใ้ นกจิ การดว้ ยเงนิ สด ดา้ นหนึงจะตอ้ งบนั ทกึ ว่า กจิ การมรี ถยนตเ์ ขา้ มา (หมวดสนิ ทรพั ยจ์ ะมยี อดเงนิ เพมิ ขนึ ) สว่ นอกีดา้ นหนึงจะตอ้ งบนั ทกึ ว่า เสยี เงนิ สดไป (หมวดสนิ ทรพั ยจ์ ะมยี อดเงนิ ลดลง) หรอื อกี ตวั อย่างเช่น ขายสนิ คา้ ใหก้ บั นายก. เป็นเงนิ 10,000 บาท โดยใหเ้ ครดติ กบั นาย ก. 30 วนั กจ็ ะต้องบนั ทกึ ในดา้ นหนึงว่า มรี ายไดเ้ กดิ ขนึ กบั กจิ การ10,000 บาท (หมวดรายไดจ้ ะมยี อดเงนิ เพมิ ขนึ ) ส่วนอกี ดา้ นหนึงจะต้องบนั ทกึ ว่า เกดิ ลูกหนีการค้า (นาย ก.) ขนึ10,000 บาท (หมวดสนิ ทรพั ยจ์ ะมยี อดเงนิ เพมิ ขนึ ) ดงั นีเป็นตน้ รายการทางบญั ชตี ่างๆ เหลา่ นีจะถูกนําไปบนั ทกึ โดยผา่ นขนั ตอนต่างๆ ซงึ อธบิ ายไดด้ งั รปู ที 4.1 รปู ที 1 กระบวนการทางบญั ชีของกิจการ งบกระแสเงินสด งบกาํ ไรขาดทุน งบดุล บนั ทึกใน ระบบบญั ชีคู่รายการทางบญั ชี ทีเกิดขึน สมดุ รายวนั สมดุ แยกประเภท จากรูปที 1 เมือเกิดรายการทางบญั ชขี นึ รายการเหล่านีจะถูกบนั ทกึ เก็บเอาไว้ในระบบบญั ชคี ู่ ซงึ การบนั ทกึในขนั แรกจะเกบ็ ไวใ้ นสมุดบญั ชที เี รยี กว่า สมุดรายวนั (Journal) ในช่วงระยะเวลาทกี ําหนด (อาจเป็น 1 วนั 1 เดอื น หรอื1 ปี) รายการในสมุดรายวนั จะถูกรวบรวมหายอดสุทธใิ นแต่ละหมวดบญั ชี และนํามาบนั ทกึ ในสมุดแยกประเภท (Ledger)หลงั จากนันจะทําการจดั แยกหมวดหมู่อกี ครงั เพอื จดั ทาํ รายงานทเี รยี กว่างบการเงนิ ทมี รี ปู แบบมาตรฐานทใี ชก้ นั ทวั ไปทางบญั ชแี ละตามทกี ฎหมายกําหนด เช่น รายการในหมวดรายไดแ้ ละค่าใช้จ่ายกจ็ ะถูกนํามาจดั ทําเป็นงบกําไรขาดทุนรายการในหมวดสนิ ทรพั ย์ หนีสนิ และทุนจะถูกนํามาจดั ทํางบดุลขนึ ส่วนงบกําไรสะสมและงบกระแสเงินสดเป็นงบทตี ่อเนืองหลงั จากเกดิ งบกาํ ไรขาดทุนและงบดุลแลว้ 2

การบนั ทกึ บญั ชตี ามกระบวนการดงั กลา่ วขา้ งตน้ สามารถทาํ ดว้ ยมอื หรอื ใชบ้ นั ทกึ ดว้ ยคอมพวิ เตอรก์ ไ็ ด้ ปจั จุบนัมโี ปรแกรมการบนั ทกึ บญั ชดี ว้ ยคอมพวิ เตอร์แบบสาํ เรว็ รูปจําหน่ายอยู่มากมาย ซงึ ช่วยลดเวลาการทํางานลงไปไดม้ ากอย่างไรกต็ ามมีข้อแนะนําว่าผู้ประกอบการทีจะใช้ก็ต้องไปเรียนรู้ก่อนว่า โปรแกรมเหล่านีมกี ารทํางานอย่างไรบ้างถา้ เรยี นรูก้ ารทาํ บญั ชเี บอื งต้นดว้ ยมอื ก่อนกจ็ ะเป็นการดี เพราะถ้าเขา้ ใจหลกั การแลว้ กจ็ ะง่ายขนึ ทจี ะเรยี นรูโ้ ปรแกรมการบนั ทกึ บญั ชดี ว้ ยคอมพวิ เตอรเ์ หล่านี และหาทางใชป้ ระโยชน์ในการบรหิ ารดา้ นอนื ไดอ้ ย่างเตม็ ทนี อกเหนือจากการออกงบการเงนิ เท่านนั เช่น การดยู อดลกู หนี สนิ คา้ คงเหลอื เพอื ตดิ ตามหนีหรอื บรหิ ารใหม้ ขี นาดทเี หมาะสมของสนิ คา้ คงเหลอืเป็นตน้3. รจู้ กั งบการเงิน งบการเงนิ เป็นรายการทางบญั ชขี องกจิ การ ซงึ ตอ้ งจดั ทาํ ขนึ อย่างน้อยปีละ 2 ครงั โดยมวี ตั ถุประสงคเ์ พอื ทบทวนหรอื รายงานความกา้ วหน้าทเี กดิ ขนึ ระหว่างช่วงเวลาหนึง รายงานนีจะแสดงเกยี วกบั ฐานะการลงทุน การจดั หาเงนิ ทุนของกจิ การนนั และผลการดาํ เนินงานในช่วงนัน งบการเงนิ ยงั แยกออกไปไดห้ ลายประเภท ตามแต่ผูเ้ กยี วขอ้ งจะสนใจดตู วั เลขทางบญั ชใี นดา้ นใด แต่งบการเงนิ ทที า่ นควรรจู้ กั ในเบอื งตน้ อย่างน้อยมี 2 งบคอื งบดุล และงบกาํ ไรขาดทุน 3.1 งบดลุ (The Balance Sheet) งบดลุ เป็นงบแสดงฐานะทางการเงนิ ของธุรกจิ ณ เวลาใดเวลาหนึง ปกตแิ ลว้ มกั เป็นวนั สนิ งวดบญั ชขี องธุรกจิ นันฐานะทางการเงนิ ในทนี ีแสดงไวด้ ว้ ยมลู ค่าของสนิ ทรพั ย์ หนีสนิ และทุนของกจิ การ ถ้าวเิ คราะหล์ กึ ลงไป เราอาจกล่าวไดว้ ่างบดลุ อาจแบ่งออกไดเ้ ป็น 2 สว่ น คอื สว่ นทเี ป็นทรพั ยากรทบี รษิ ทั ไดจ้ ดั หามาระหว่างดําเนินกจิ การ (ซงึ หมายถงึ สนิ ทรพั ย์ต่างๆ) อกี สว่ นหนึงแสดงถงึ แหล่งของเงนิ ทนุ ทใี ชจ้ ดั หาทรพั ยากรนนั (หมายถงึ การกยู้ มื หรอื หนีสนิ และส่วนทลี งทุนเองหรอืจากกาํ ไร) ดงั นันขณะใดขณะหนึงถ้าตรวจสอบว่ากิจการมที รพั ยากรอยู่เท่าใด และใช้เงินทุนจากแหล่งใดในการจดั หาทรพั ยากรเหล่านีอาจแสดงไดโ้ ดยแจงรายละเอยี ดต่างๆ ลงในตารางขา้ งล่างนีสินทรพั ย์ หนีสินและทุน โดยหลกั การแลว้ ทรพั ยากรหรอื สนิ ทรพั ยท์ บี รษิ ทั ไดม้ าจะต้องมที มี าทไี ปว่าไดม้ าโดยเอาเงนิ มาจากไหน หรอื ถา้ขายสนิ ทรพั ยไ์ ป เงนิ เหล่านันจะไปอยู่ทไี หน เมอื เป็นเช่นนีผลรวมของสนิ ทรพั ย์จะต้องเท่ากบั ผลรวมของหนีสนิ และทุนเสมอ การเทา่ กนั นี ภาษาทางบญั ชเี รยี กว่าเป็นการไดด้ ุลพอดี งบการเงนิ นีจงึ ถูกเรยี กวา่ “งบดลุ ” เพอื ใหเ้ หน็ ภาพของรายการทางบญั ชที สี าํ คญั ในงบดุล ลองมาดูตวั อย่างโครงสร้างของงบดุลของบรษิ ทั GreenHut ซงึ เป็นธุรกจิ คา้ สง่ สนิ คา้ Gift Shop ตามตารางที 1 ต่อไปนี 3

ตารางที 1 งบดลุ ของบริษทั Green Hut Green Hut Co., Ltd งบดลุ สนิ สดุ ณ วนั ที 31 ธนั วาคม พ.ศ. 2544สินทรพั ย์ 375,000 หน่วย : บาท 25,000สินทรพั ยห์ มุนเวยี น 200,000 315,000 เงนิ สด 80,000 350,000 ลกู หนีการคา้ 410,000 150,000หกั สาํ รองหนีสญู 60,000 35,000 สนิ คา้ คงเหลอื 735,000 คา่ ใชจ้ า่ ยล่วงหน้า รวมสนิ ทรพั ยห์ มุนเวยี น 330,000สินทรพั ยถ์ าวร 235,000 ทดี นิ 350,000 อาคาร 915,000หกั ค่าเสอื มราคาสะสมของอาคาร 1,650,000 อุปกรณ์หกั ค่าเสอื มราคาสะสมอุปกรณ์ สนิ ทรพั ยถ์ าวรสทุ ธิ สินทรพั ยร์ วม 4

ตารางที 1 (ต่อ) 150,000 งบดลุ ของบริษทั Green Hut 25,000 75,000หนีสินและส่วนของผถู้ อื ห้นุ 50,000 300,000หนีสินหมุนเวียน เจา้ หนีการคา้ 200,000 ตวั เงนิ จ่ายคา้ งจา่ ย 200,000 ภาษเี งนิ ไดค้ า้ งจ่าย 500,000 หนีระยะยาวทคี รบกาํ หนดชาํ ระใน 1 ปี รวมหนีสนิ หมุนเวยี น 400,000 750,000หนีสินระยะยาว 1,150,000 เงนิ กรู้ ะยะยาวจากธนาคาร รวมหนีสนิ ระยะยาว 1,650,000 หนีสินรวมส่วนของผถู้ อื ห้นุ ทุนจดทะเบยี น (หุน้ สามญั 40,000 หุน้ ราคา Par หุน้ ละ 10 บาท) กาํ ไรสะสม รวมส่วนของผถู้ ือห้นุรวมหนีสินและส่วนของผถู้ อื ห้นุ รายการบญั ชที สี าํ คญั ในงบดลุ ซงึ แสดงไวใ้ นตารางที 1 สามารถสรุปและอธบิ ายเพมิ เตมิ ไดด้ งั นี สินทรพั ยห์ มุนเวียน (Current Assets) สนิ ทรพั ยห์ มุนเวยี นประกอบไปดว้ ยเงนิ สดและสนิ ทรพั ย์อนื ๆ ทสี ามารถเปลยี นเป็นเงนิ สดได้ไม่ยากนัก และถูกนํามาหมุนเวยี นจดั หาและใช้อยู่ในกจิ การในรอบการดําเนินงานปกตขิ องธุรกจิ ซึงไม่เกนิ 1 ปี รายการบญั ชที สี าํ คญั ในสนิ ทรพั ยห์ มุนเวยี นทคี วรอธบิ ายเพมิ เตมิ ไดแ้ ก่ • เงินสด (Cash) รายการนีอาจเขยี นเตม็ ๆ ไดว้ ่า เงนิ สดในมอื และเงนิ สดในธนาคาร ซงึ หมายถงึ เงนิ สดทมี ี อย่ใู นกจิ การในขณะนนั ประกอบไปดว้ ย เงนิ เหรยี ญ ธนบตั ร และรวมไปถงึ เงนิ ฝากธนาคารประเภทต่างๆ ซงึ สามารถเปลยี นเป็นเงนิ สดทนั ทที ตี อ้ งการ เชน่ บญั ชเี งนิ ฝากกระแสรายวนั และบญั ชเี งนิ ฝากออมทรพั ย์ เป็นตน้ 5

• ลูกหนีการค้า (Accounts Receivable) เมอื บรษิ ทั ขายสนิ คา้ แบบเงนิ เชอื ใหก้ บั ลกู คา้ บรษิ ทั จะยงั ไม่ไดร้ บั ชําระค่าสนิ ค้าในทนั ที ต้องบนั ทกึ บญั ชวี ่าลูกค้ายงั ค้างชําระเงนิ เอาไว้ ซึงถือว่าเป็นสนิ ทรพั ย์ของกิจการ เพราะเป็นสทิ ธิของบริษัททจี ะเรยี กร้องเอาเงินตามมูลค่าสนิ ค้านันจากลูกค้า โดยปกติบริษทั มกั จะมกี าร กาํ หนดเวลาในการใหล้ ูกค้าชําระหนี เช่น ภายใน 30 วนั หลงั จากซอื สนิ คา้ ซงึ เรยี กว่า ระยะเวลาในการให้ สนิ เชอื (Credit Term) ถ้าเลยกําหนดเวลานี จะถอื ว่าลูกค้าชําระเงนิ ล่าชา้ ยงิ ลกู คา้ ชําระเงนิ ชา้ เลยเวลาที กําหนดไปนานเท่าใด บรษิ ทั กจ็ ะมคี ่าเสยี โอกาสมากขนึ เพราะต้องลงทุนไปในสนิ คา้ ไวก้ ่อน นอกจากนีการ ชาํ ระหนีล่าชา้ ของลกู หนีการคา้ อาจทาํ ใหบ้ รษิ ทั ขาดกระแสเงนิ สดหมุนเวยี นในการดาํ เนินงาน ต้องไปก่อหนี เพมิ เตมิ ทาํ ใหบ้ รษิ ทั มภี าระหนีสนิ และความเสยี งทางการเงนิ ของบรษิ ทั มรี ะดบั ทสี งู ขนึ ได้• สาํ รองหนีสญู (Allowance for Uncollectible Accounts) ในบรรดาลกู คา้ ทงั หมดทซี อื สนิ คา้ ไปแบบเงนิ เชอื ไม่ใช่ทงั 100% ทจี ะชําระหนีทงั หมด ผู้ประกอบการอาจพบทงั ลูกคา้ ทดี ี ชําระหนีตรงเวลา และลูกค้าไม่ดี ชําระล่าชา้ บา้ ง หรอื ไม่ชาํ ระเลยบา้ ง ซงึ สามารถแบ่งออกไดห้ ลายเกรด ในวธิ ปี ฏบิ ตั ิทางบญั ชอี นุญาตใหต้ งั สาํ รองเอาไวล้ ่วงหน้าวา่ จะมลี กู คา้ จาํ นวนหนึงทเี ป็นหนีเสยี ไมช่ าํ ระหนีจนมโี อกาสสญู ไปได้ เช่น 3% ของยอด ลกู หนีการคา้ คําถามเกดิ ขนึ ว่าเราควรกาํ หนดเปอรเ์ ซน็ ตท์ จี ะตงั สาํ รองหนีสญู เท่าใด วธิ กี ารอาจดูจากขอ้ มูล ในอดตี หรอื ปจั จบุ นั ของลกู หนีหารคา้ โดยแยกอายลุ กู หนีการคา้ ออกมา เช่นระยะเวลานับจากวนั ทีลูกคา้ ซือสินค้า ยอดเงิน (บาท) 1 - 30 วนั 325,000 31 - 60 วนั 25,000 61 - 90 วนั 20,000 91 - 120 วนั 5,000 121 - 180 วนั 7,500 มากกวา่ 180 วนั 17,500 ถ้าเรากาํ หนดเครดติ เทอมใหล้ กู คา้ ไว้ 30 วนั ลกู คา้ ทมี อี ายุลกู หนีอย่ใู น 1-30 วนั กถ็ อื ว่ายงั ไม่ครบกาํ หนด ชําระเงนิ แต่ถ้าเลยช่วงนีถอื ว่าเรมิ ชาํ ระชา้ กว่ากําหนดแลว้ ยงิ นานโอกาสจะเป็นหนีสญู กจ็ ะยงิ มาก เราอาจ กาํ หนดวา่ ถา้ อายุลกู หนีเกนิ กว่า 120 วนั เราจะถอื วา่ มโี อกาสมากทจี ะเป็นหนีสญู ในกรณีตวั อย่างนี ยอดเงนิ ของลกู หนีทเี กนิ กาํ หนดชาํ ระมากกวา่ 120 วนั เท่ากบั 25,000 บาท (7,500 + 17,500) เราอาจกาํ หนดยอดเงนิ นีใหต้ งั เป็นสํารองหนีสญู กไ็ ด้ ซงึ คดิ เป็น 6.67% ของยอดหนีทงั หมด ถ้าตวั เลขเปอร์เซน็ ต์นีทผี ่านมาใน หลายๆ ปีใกลเ้ คยี งกนั กอ็ าจกาํ หนดใหเ้ ป็นอตั ราการตงั สาํ รองหนีสญู ของบรษิ ทั กไ็ ด้• สินคา้ คงเหลือ (Inventory) เป็นสนิ คา้ ทซี อื มาเพอื ขายใหก้ บั ลกู คา้ และคงเหลอื อยู่ ณ วนั ทปี ิดบญั ชงี บดุลนี ไม่ได้หมายถึงสนิ ค้าทีซือมาตลอดทังปี เช่น ยอดสนิ ค้าคงเหลือ 150,000 บาท หมายถึงในวนั ที 31 ธนั วาคม 2544 (ตามตวั อย่างนี) มสี ตอ็ กสนิ คา้ ทตี รวจนับแลว้ มมี ลู ค่าเท่ากบั 150,000 บาท ยอดทตี รวจ นบั นีควรจะมยี อดเท่ากบั ยอดตามบญั ชสี นิ คา้ คงเหลอื ซงึ คาํ นวณไดจ้ าก 6

สนิ คา้ คงเหลอื ตน้ งวด + ซอื สนิ คา้ ระหว่างงวด สนิ คา้ ทมี ไี วเ้ พอื ขาย สนิ คา้ ทขี ายได้ สนิ คา้ คงเหลอื ปลายงวด• ค่าใช้จ่ายล่วงหน้า (Prepaid Expenses) เป็นค่าใชจ้ ่ายทกี จิ การจ่ายเงนิ ไปก่อนทคี ่าใชจ้ ่ายนันจะเกดิ ขนึ จรงิ ตวั อย่างเช่น กจิ การต้องจ่ายค่าเบยี ประกนั ภยั รถยนต์ของกจิ การ ซงึ มกั จะต้องจ่ายสําหรบั บรกิ าร ประกนั ภยั ไป 1 ปีลว่ งหน้า ในทางบญั ชตี อ้ งนําคา่ ใชจ้ ่ายนีมาตดั เป็นคา่ ใชจ้ า่ ยรายเดอื นไปอกี 12 เดอื นสินทรพั ยถ์ าวร (Fixed Assets) สนิ ทรพั ยถ์ าวรประกอบไปดว้ ย ทดี นิ อาคาร เครอื งจกั รและอุปกรณ์ สนิ ทรพั ย์เหล่านีโดยหลกั การกจ็ ะใชใ้ นการดาํ เนนิ งานของกจิ การเช่นเดยี วกบั สนิ ทรพั ยห์ มุนเวยี น แต่มอี ายุการใชง้ านนานกว่า 1 ปี คําอธบิ ายโดยสงั เขปของรายการต่างๆ ของสนิ ทรพั ยถ์ าวรมดี งั นี• ทีดิน (Land) ธุรกจิ ขนาดยอ่ มบางประเภทซอื ทดี นิ เพอื ใชใ้ นกจิ การ เช่น ไวเ้ ป็นทตี งั ของโรงงาน การลงทุนใน ทดี นิ ไม่ควรทีกจิ การจะซอื ไว้เก็งกําไร เพราะไม่ใช่ธุรกิจหลกั ของกจิ การ และถือว่าเป็นการลงทุนแบบผิด ประเภท ทดี นิ จะถูกบนั ทกึ ดว้ ยราคาตน้ ทนุ และไม่ตอ้ งตดั ค่าเสอื มราคา• อาคาร (Building) ประกอบไปดว้ ยมูลค่าก่อสรา้ งโรงงาน สาํ นักงานของกจิ การ ซงึ ควรมบี ญั ชยี ่อยเพอื แจง รายละเอยี ด เนืองจากสนิ ทรพั ยร์ ายการนีสามารถเสอื มสภาพได้ เมอื เวลาผ่านไปจงึ ต้องตดั ค่าเสอื มราคา ตามตวั อย่างแสดงไว้ในตารางที 4.1 จะเหน็ ไดว้ ่า ค่าใชจ้ ่ายตน้ ทุนทบี นั ทกึ เรมิ แรกของอาคารคอื เท่ากบั 315,000 บาท และทผี ่านมาตดั ค่าเสอื มราคาซงึ สะสมไปแลว้ 80,000 บาท ทาํ ใหม้ ยี อดสุทธคิ งเหลอื 235,000 บาท โดยปกตอิ าคารจะถกู ตดั คา่ เสอื มในอตั รา 5% ต่อปี (แสดงวา่ จะตดั ค่าเสอื มราคาในเวลา 20 ปี)• อปุ กรณ์ (Equipment) คอื เครอื งจกั ร และอุปกรณ์ต่างๆ ทงั ในโรงงานและสํานักงาน ทงั ทใี ชผ้ ลติ สนิ ค้า และสนบั สนุนการผลติ สนิ คา้ สนิ ทรพั ยเ์ หล่านีจะถูกตดั ค่าเสอื มราคาในระยะเวลา 5 ปี หรอื 10 ปี ขนึ อยกู่ บั ลกั ษณะการใชง้ านว่าจะสกึ หรอเรว็ มากน้อยแคไ่ หนหนีสินหมุนเวียน (Current Liabilities) หมายถงึ ภาระผูกพนั ทกี จิ การมตี ่อบุคคลภายนอกและต้องชาํ ระคนื ในระยะเวลาไม่เกนิ 1 ปี รายการสําคญัของหนีสนิ หมุนเวยี นไดแ้ ก่• เจ้าหนีการค้า (Accounts Payable) เป็นหนีสนิ ระยะสนั ทีเกดิ จากการทบี ริษัทสงั ซือสนิ ค้า และได้รบั เครดติ เทอมจากผูข้ าย บรษิ ทั จะต้องตงั ผูข้ ายเป็นเจ้าหนีการคา้ และจะลา้ งยอดหนีนีออกไปเมอื ชําระหนี แก่เจา้ หนีการคา้ แลว้ 7

• ตวั เงินจ่ายค้างจ่าย (Notes Payable) เพอื ให้มเี งนิ ทุนมาใชจ้ ่ายในการดําเนินงาน บรษิ ัทอาจออกตัว สญั ญาใชเ้ งนิ หรอื ทเี รยี กว่าตวั เงนิ จ่ายให้แก่บุคคลอนื (อาจเป็นผู้ขายสนิ คา้ ธนาคาร หรอื บุคคลทวั ไป) แลกกบั สนิ ค้าหรือเงนิ ทุนเพือมาใช้จ่าย และสญั ญาว่าจะชําระคนื เงนิ ต้นและดอกเบียเมือครบกําหนด ขณะทยี งั ไม่ชาํ ระคนื เงนิ ตน้ บรษิ ทั จะตอ้ งตงั ใหบ้ คุ คลอนื ทซี อื ตวั สญั ญาใชเ้ งนิ ของเราเป็นเจา้ หนีตวั เงนิ จา่ ย • ภาษีเงินได้ค้างจ่าย ในแต่ละปี เมอื บรษิ ทั คํานวณว่าผลประกอบการมกี ําไรเท่าใดแลว้ สว่ นหนึงของกําไร (30%) จะตอ้ งถกู หกั เป็นภาษเี งนิ ไดแ้ ละนําส่งใหร้ าชการตามทกี ฎหมายกําหนด อย่างไรกต็ ามการนําสง่ ภาษี เงนิ ไดข้ องปีนันมกั จะนําสง่ ในปีถดั ไป (ภายในเดอื นพฤษภาคมของปีถดั ไป) เพราะกว่าเราจะรูย้ อดกําไรตอ้ ง รอปิดบญั ชใี นปีนันก่อน ซงึ จะทราบตวั เลขกเ็ ป็นเวลาของต้นปีถดั ไปแลว้ ยอดภาษีทตี ้องจ่ายในปีนันเมอื เรา ทราบว่าตอ้ งจา่ ยจรงิ ในปีถดั ไป เรากต็ ้องตงั ยอดเงนิ นีไวเ้ ป็นหนีสนิ ว่า ภาษีเงนิ ไดค้ า้ งจ่าย และจะลา้ งออกไป เมอื ชาํ ระคา่ ภาษนี ีใหก้ บั ทางราชการ • เงินก้รู ะยะยาวทีครบกาํ หนดชาํ ระใน 1 ปี ถ้าบรษิ ทั กูเ้ งนิ ระยะยาวมา ซงึ ใชเ้ วลาชําระเกนิ กว่า 1 ปี (เช่น 5 ปี หรือ 10 ปี) ภาระการผ่อนชําระเงินกู้ระยะยาวในปีใด จะถูกโอนยอดเฉพาะปีนันมาเป็นหนีสนิ หมุนเวียน เช่นจากตัวอย่างนี หนีเงินกู้ระยะยาวทีครบกําหนดชําระในปี 2544 เท่ากบั 50,000 บาท ในขณะทเี งนิ กรู้ ะยะยาวทงั หมดทยี งั คา้ งตอ้ งชาํ ระในปีอนื ๆ คงเหลอื เท่ากบั 200,000 บาท หนีสินระยะยาว (Long – Term Liabilities) เป็นภาระผูกพนั ทกี จิ การมตี ่อบุคคลภายนอกทเี ป็นเจ้าหนี โดยภาระผูกพนั นันมอี ายุเกนิ กว่า 1 ปี รายการทีสาํ คญั ของหนีสนิ ระยะยาว ไดแ้ ก่ • เงินก้รู ะยะยาว (Bank Loan) คอื เงนิ กูท้ บี รษิ ทั กูม้ าใชใ้ นการดําเนินงานของกจิ การจากธนาคาร ซงึ ควรจะ เป็นการดําเนินงานประเภทการลงทุนระยะยาว เช่น การซอื เครอื งจกั ร สร้างโรงงาน เป็นต้น เนืองจากการ ลงทุนประเภทนีไม่สามารถคืนทุนในระยะเวลาสนั ๆ เพราะการทีสนิ ทรพั ย์เหล่านีจะสร้างรายไดใ้ ห้คุม้ กบั ค่าใชจ้ ่ายและชําระหนีเงนิ กู้ไดต้ ้องใชเ้ วลาเกนิ กว่า 1 ปี การกูย้ มื ประเภทนีธนาคารจงึ มกั กาํ หนดเงอื นไขให้ ทยอยผอ่ นชาํ ระในเวลาหลายปี ส่วนของผถู้ ือห้นุ (Owners’ Equity) ถ้าเงนิ ลงทุนในสนิ ทรพั ย์ของกจิ การส่วนหนึงมาจากหนีสนิ หรอื การกูย้ มื จากบุคคลภายนอก ส่วนทเี หลอื เราจะเรียกว่ามาจากส่วนของผู้ถือหุ้น หรือส่วนของเจ้าของ ซงึ เป็นเงนิ ทีลงเป็นค่าหุ้นไปในตอนเรมิ แรก หรอื ตอนทีเพมิ ทุนรวมทงั กําไรทีหามาได้จากการดําเนินงานหลงั จ่ายเงนิ ปนั ผล และค่าใช้จ่ายต่างๆ แลว้ ตามตวั อย่างในตารางที 4.1 นีรายการทสี าํ คญั ในสว่ นของผถู้ อื หุน้ ไดแ้ ก่ • ทุนจดทะเบียน (Common Stock) เป็นเงนิ ค่าหุน้ สามญั ทเี จ้าของกิจการหรือผูร้ ่วมลงทุนจ่ายมาในตอน ตงั กจิ การหรอื ตอนเพมิ ทุนหุน้ สามญั จะทําใหผ้ ูถ้ อื มสี ทิ ธแิ สดงตนเป็นเจา้ ของกจิ การ ถ้าถอื ครองในสดั สว่ นที มากกจ็ ะมสี ทิ ธิออกเสยี งมาก และอาจมีสทิ ธเิ ขา้ เป็นกรรมการบรหิ ารบรษิ ทั เพือกําหนดทศิ ทางการบรหิ าร บรษิ ัทให้เป็นอย่างทีต้องการได้ ในธุรกจิ ขนาดย่อมเจ้าของธุรกจิ ทีสร้างธุรกจิ ขนึ มาหรือคนในครอบครวั 8

ของเจ้าของธุรกิจนันมักจะเป็นผู้◌้ถือครองหุ้นสามัญในสัดส่วนข้างมาก จึงมักจะดํารงตําแหน่ง กรรมการบรหิ ารของบรษิ ทั ดว้ ย หุน้ สามญั จะถูกกาํ หนดใหม้ รี าคาพาร์ (Par Value) ซงึ เป็นราคาทตี รา เอาไวเ้ ทา่ ๆ กนั เช่น 10 บาทต่อหุน้ หรอื 100 บาทต่อหุน้ เป็นตน้ ในตวั อย่างตามตารางที 4.1 หุน้ สามญั จดทะเบยี นของบรษิ ทั Green Hut มที งั สนิ 40,000 หุน้ ราคา Par หุน้ ละ 10 บาท รวมเป็นเงนิ 400,000 บาท ในระหว่างการดําเนินงานของบรษิ ัทอาจมกี ารออกหุน้ สามญั เพมิ ทุนขายใหก้ บั บุคคลภายนอกเพอื ระดมทุนมาขยายกจิ การ แต่มูลค่าของกจิ การตอนนีถือว่ามากกว่าสมยั ตงั กจิ การใหม่ๆ แลว้ ดงั นันหุ้น สามญั อาจถูกเสนอขายในราคามากกว่าราคาพาร์ ส่วนเกนิ นีเราจะเรยี กว่า ส่วนเกนิ มูลค่าหุน้ ซงึ จะถูก บนั ทกึ ไวเ้ ป็นอกี รายการหนึงในสว่ นของผถู้ อื หุน้ นี • กาํ ไรสะสม (Retained Earnings) เป็นกําไรทสี ะสมมาของกจิ การนับตงั แต่เรมิ ก่อตงั กําไรนีเป็นกําไรสทุ ธิ ของกจิ การหลงั จา่ ยเงนิ ปนั ผลใหก้ บั ผถู้ อื หุน้ แลว้ สว่ นทเี หลอื จะถูกยกมาทกี าํ ไรสะสมเพอื เกบ็ ไวเ้ ป็นเงนิ ทุนใช้ ดําเนินงานในกจิ การต่อไป ในกรณีทบี รษิ ัทมผี ลขาดทุนโดยตลอดหรอื เป็นจํานวนมาก อาจทําให้ยอดของ รายการนีเป็นยอดขาดทุนสะสมได้ 3.2 งบกาํ ไรขาดทนุ (The Income Statement) เป็นงบแสดงถงึ ผลการดาํ เนินงานของธรุ กจิ นนั ในชว่ งเวลาหนึง เช่น 6 เดอื น หรอื 1 ปี รายการในงบกาํ ไรขาดทุนประกอบดว้ ย รายได้ ตน้ ทนุ ขาย คา่ ใชจ้ า่ ยดาํ เนนิ งาน รายไดอ้ นื ค่าใชจ้ ่ายอนื และกําไรสุทธิ เป็นต้น ตวั อย่างของงบกําไรขาดทุนอาจแสดงไดด้ งั ตารางที 2 ต่อไปนี 9

ตารางที 2งบกาํ ไรขาดทนุ ของบริษทั Green Hut Green Hut Co., Ltd งบกาํ ไรขาดทนุสาํ หรบั ระยะเวลา 1 ปี สินสุด ณ วนั ที 31 ธนั วาคม 2544 หน่วย : บาทขาย 1,750,000หกั สนิ คา้ สง่ คนื และสว่ นลดการคา้ 50,000 ขายสทุ ธิ 1,700,000 ตน้ ทุนขาย สนิ คา้ คงเหลอื ตน้ งวด (1 ม.ค. 2544) 150,000 1,050,000บวก ซอื สนิ คา้ ระหวา่ งงวด 1,200,000 สนิ คา้ มไี วเ้ พอื ขาย 200,000หกั สนิ คา้ คงเหลอื ปลายงวด (31 ธ.ค. 2544) 1,000,000 ตน้ ทนุ ขาย กาํ ไรขนั ตน้ 700,000หกั ค่าใชจ้ า่ ยดาํ เนนิ งาน 150,000 ค่าใชจ้ า่ ยในการขาย 100,000 คา่ ใชจ้ ่ายในการบรหิ าร 250,000 รวมคา่ ใชจ้ ่ายดาํ เนนิ งาน 450,000 กาํ ไรจากการดําเนินงาน 20,000 430,000หกั ดอกเบยี จ่าย 129,000 กาํ ไรกอ่ นภาษี 301,000หกั ภาษเี งนิ ได้ กาํ ไรสทุ ธิ รายการต่างๆ ในงบการเงนิ อธบิ ายพอสงั เขปไดด้ งั นี รายได้จากการขาย (Sales Revenue) ทกุ ๆ ครงั ทบี รษิ ทั ขายสนิ คา้ และบรกิ ารได้ จะถูกบนั ทกึ ไวว้ ่ามรี ายไดจ้ ากการขายเกดิ ขนึ อย่างไรกต็ ามรายไดจ้ ากการขายนีจะถูกลดยอดลง ถ้ามีการส่งคืนสินค้าทีชํารุด และถ้ามีส่วนลดทางการค้าให้กับลูกค้า การสงั เกตยอดการ 10

เคลอื นไหวของรายการสนิ คา้ ส่งคนื จะมปี ระโยชน์อย่างยงิ ต่อบรษิ ัท เพราะถ้ายอดนีสงู กแ็ สดงว่าสนิ คา้ ของบรษิ ทั อาจมีปญั หาเรอื งคณุ ภาพ ซงึ บรษิ ทั จะไดเ้ ขา้ ไปตรวจสอบไดท้ นั การณ์ รายไดจ้ ากการขายทหี กั ดว้ ยยอดสนิ คา้ สง่ คนื และสว่ นลดการขาย ถูกเรยี กว่า ยอดขายสทุ ธิ โดยปกตยิ อดขายสุทธนิ ีควรจะมจี าํ นวนเงนิ สงู เพยี งพอทจี ะครอบคลุมค่าใชจ้ ่ายทงั หมดทเี กดิ ขนึ ในกจิ การ จงึ จะมกี าํ ไรเกดิ ขนึ จากการดาํ เนินงาน ต้นทนุ ขาย (Cost of Goods Sold) หมายถงึ ตน้ ทนุ ของสนิ คา้ ทขี ายในงวดบญั ชนี นั การคาํ นวณหามลู ค่าของตน้ ทุนขายตอ้ งใชย้ อดสนิ คา้ คงเหลอื ตน้งวด ปลายงวด และยอดซอื สนิ คา้ ระหว่างงวด ซงึ ไดแ้ สดงไวใ้ นตารางที 4.2 แลว้ แต่ควรทราบไวด้ ว้ ยว่า วธิ คี ดิ แบบนีเหมาะกบั กรณธี รุ กจิ แบบซอื มาขายไปเท่านนั ในกรณีธุรกจิ ผลติ สนิ คา้ การคดิ ตน้ ทุนขายจะตอ้ งคดิ ตน้ ทนุ การผลติ ก่อน ซงึ จะมที งัยอดวตั ถุดบิ ค่าแรงงานทางตรง และโสหุย้ การผลติ แต่ไม่ขอกล่าวรายละเอยี ดในทนี ี มูลค่าตน้ ทุนขายนีเมอื นําไปหกั ออกจากยอดขายสทุ ธิ จะทาํ ใหไ้ ดร้ ายการทเี รยี กวา่ กาํ ไรขนั ตน้ (Gross Profit) ค่าใช้จ่ายในการดาํ เนินงาน (Operating Expenses) นอกเหนือจากตน้ ทนุ ขายแลว้ กจิ การยงั มคี ่าใชจ้ า่ ยหลกั ๆ อกี เรยี กว่า ค่าใชจ้ ่ายในการดําเนินงาน ซงึ แบ่งย่อยได้เป็น 2 ประเภท คอื • ค่าใช้จ่ายในการขาย (Selling Expenses) เป็นค่าใชจ้ ่ายทเี กดิ จากการใชค้ วามพยายามทางการขายและ การตลาด โดยปกตถิ า้ เราตอ้ งการใหม้ ยี อดขายสงู ขนึ ค่าใชจ้ ่ายในการขายกจ็ ะผนั แปรตาม แต่อตั ราการเพมิ ควรจะเตบิ โตชา้ กว่ายอดขายจงึ จะสรา้ งกาํ ไรได้ รายละเอยี ดของค่าใชจ้ ่ายในการขาย เช่น เงนิ เดอื นและค่า คอมมชิ ชนั ของพนกั งานขาย ค่าโฆษณาประชาสมั พนั ธ์ คา่ ใชจ้ า่ ยในการสง่ เสรมิ การขายอนื ๆ เป็นตน้ • ค่าใช้จ่ายในการบริหาร (Administrative Expenses) เป็นค่าใชจ้ า่ ยในการดาํ เนนิ งานอนื ๆ นอกเหนือจาก งานดา้ นการขายและการตลาด เช่น เงนิ เดอื นของพนักงานในสาํ นักงาน (ทไี ม่ใช่พนกั งานขาย) ค่านําค่าไฟ ในสาํ นกั งาน (ไมร่ วมโรงงาน) ค่าเอกสาร ค่าใชจ้ ่ายเบด็ เตลด็ ต่างๆ เป็นตน้ ดอกเบียจ่าย (Interest Expenses) เป็นค่าใชจ้ ่ายทางการเงนิ ซงึ บรษิ ทั ผกู พนั ต้องจ่ายให้แก่เจา้ หนีเงนิ กู้ ไม่ว่าจะเป็นเงนิ กูร้ ะยะสนั หรอื เงนิ กูร้ ะยะยาวกต็ าม คา่ ใชจ้ ่ายนีถอื วา่ เป็นภาระของบรษิ ทั ทจี ะหลกี เลยี งไม่ได้ ไม่วา่ บรษิ ทั จะมผี ลกาํ ไรหรอื ขาดทนุ กต็ าม ภาษีเงินได้ ธรุ กจิ ขนาดยอ่ มทเี ป็นนติ บิ คุ คลมหี น้าทตี อ้ งเสยี ภาษเี งนิ ไดจ้ ากกาํ ไรของการประกอบธุรกจิ ใหแ้ ก่ภาครฐั บาล เพอืนําเงนิ นันไปใชจ้ ่ายพฒั นาประเทศต่อไป เมอื ครบรอบระยะเวลาบญั ชี บรษิ ทั จะสรุปรายไดแ้ ละหกั ค่าใชจ้ ่ายต่างๆ ออกจนเหลอื กาํ ไรก่อนหกั ภาษเี พอื เอามาเป็นฐานในการคดิ ภาษีเงนิ ได้ ซงึ อตั ราปกตจิ ะคดิ ที 30% ของกําไรก่อนหกั ภาษี เมอื นําภาษีรายได้นีหกั ออกจากกําไรก่อนภาษกี จ็ ะได้กาํ ไรสทุ ธิ ซงึ เป็นยอดเงนิ บรรทดั สดุ ทา้ ยของงบกําไรขาดทุน กําไรสทุ ธนิ ีหลงั จากหกั เงนิ ปนั ผลจา่ ยแลว้ กจ็ ะคงเหลอื ปิดเขา้ ไวใ้ นกาํ ไรสะสม เพอื ใชด้ าํ เนนิ งานหรอื ลงทนุ ในกจิ การต่อไป 11

4. การวิเคราะหง์ บการเงิน การทีจะวเิ คราะห์งบการเงนิ กจิ การควรมีงบการเงนิ อย่างน้อย 2 ปีขนึ ไป เพือทีจะได้เปรยี บเทียบและดูแนวโน้มการเปลยี นแปลง เมอื รวบรวมขอ้ มลู งบการเงนิ มาไดแ้ ลว้ กส็ ามารถจะเรมิ วเิ คราะหง์ บการเงนิ ไดโ้ ดยมขี นั ตอนดงั ต่อไปนี • จดั วางข้อมูลรายงานงบการเงนิ ในงบการเงินของปีต่างๆ ให้อยู่ในรูปแบบเดียวกัน เพือง่ายต่อการ วเิ คราะหแ์ ละเปรยี บเทยี บ • เลอื กเครอื งมอื ทจี ะใชว้ เิ คราะห์ ซงึ ไดแ้ ก่ - การยอ่ สว่ นตามแนวดงิ (Common – size Analysis) - การวเิ คราะหแ์ นวโน้ม (Trend Analysis) - การวเิ คราะหง์ บแสดงการเคลอื นไหวของเงนิ ทนุ (Fund Flow Analysis) - การวเิ คราะหอ์ ตั ราสว่ นทางการเงนิ (Ratio Analysis) • การอา่ นและแปลความ • การจดั ทาํ รายงานและการใชป้ ระโยชน์ 4.1 รจู้ กั เครอื งมอื ทีใช้ในการวิเคราะหง์ บการเงิน 4.1.1 การย่อส่วนตามแนวดิง (Common Size Analysis) เป็นการแปลงค่าตวั เลขของรายการต่างๆ ใหอ้ ย่ใู นรูปเปอรเ์ ซน็ ต์ของรายการสาํ คญั ในงบการเงนิ ทตี อ้ งทํากเ็ พราะการดูเป็นตวั เลขเมด็ เงนิ ทําใหเ้ ราเปรยี บเทยี บยากว่าในนีเทยี บกบั ปีทแี ลว้ โครงสรา้ งทางการเงนิ ในงบดุลหรอื โครงสรา้ งการทาํ กาํ ไรในงบกาํ ไรขาดทุนเปลยี นแปลงไปหรอื ไม่ วิธีการทาํ Common - size อาจสรปุ ไดด้ งั นี • ในงบดลุ รายการต่างๆ จะคดิ เป็นเปอรเ์ ซน็ ต์ เมอื เทยี บกบั สนิ ทรพั ย์รวม หรอื เทยี บกบั หนีสนิ และ สว่ นของผถู้ อื หุน้ งบดลุสนิ ทรพั ย์ 100% หนีสนิ และทุน 100% 12

• ในงบกาํ ไรขาดทุน รายการต่างๆ จะคดิ เป็นเปอรเ์ ซน็ ตเ์ มอื เทยี บกบั ยอดขาย งบกาํ ไรขาดทนุ ขาย 100% คา่ ใชจ้ ่าย กาํ ไร วิธีใช้และอ่าน Common – size ของงบดลุ • ด้านสินทรพั ย์ สนิ ทรพั ยห์ ลกั ไดแ้ ก่อะไร (สนิ ทรพั ยห์ มุนเวยี น หรอื สนิ ทรพั ยถ์ าวร) มสี ดั สว่ น (%) เท่าใด ลักษณะสัดส่วนดังกล่าวเราคิดว่าเป็นปกติหรือไม่ เพราะเหตุใด และถ้ามีสัดส่วนนี เปรยี บเทยี บกนั หลายๆ ปี มคี วามแตกต่างกนั หรอื ไม่ เพราะเหตุใด นอกจากนียงั อาจเจาะลกึ ดูต่อไป ได้ว่า รายการใดในสนิ ทรพั ย์หมุนเวยี น หรอื สนิ ทรพั ยถ์ าวรทเี ป็นรายการสําคญั และสดั ส่วน (%) ของรายการเหล่านีเมอื เทยี บกบั สนิ ทรพั ย์รวม เราคิดว่ามรี ายการใดทผี ิดปกตไิ ปมากบา้ งหรอื ไม่ เพราะเหตุใด • ดา้ นหนีสินและทุน จะพจิ ารณาวา่ … - โครงสรา้ งการจดั หาเงนิ ทุนของบรษิ ทั มาจากการกูย้ มื หรอื จากเงนิ ทุนภายใน (กําไร และทุนจด ทะเบยี น) และมสี ดั สว่ นเทา่ ใด - สดั สว่ นการกยู้ มื เน้นไปในระยะสนั เพอื ใชห้ มนุ เวยี นในการดาํ เนินงานหรอื เน้นไปในระยะยาวเพอื การลงทนุ - สดั สว่ นของหนีสนิ หมุนเวยี นเมอื เทยี บกบั สนิ ทรพั ยห์ มุนเวยี นมคี วามสมั พนั ธก์ นั อย่างไร 4.1.2 การวิเคราะหแ์ นวโน้ม (Trend Analysis) การวเิ คราะหแ์ นวโน้มเป็นการวเิ คราะหต์ ามแนวนอน วตั ถุประสงคก์ เ็ พอื ทําให้เหน็ การเจรญิ เติบหรอือตั ราการเพมิ การลดของรายการทเี ราสนใจ วธิ กี ารคํานวณเราอาจดกู ารเปลยี นแปลงเทยี บกนั ปีต่อปี หรอื ใชเ้ ป็นหนึงเป็นปีฐาน แลว้ ดูว่าในปีอนื ๆ เปลยี นแปลงเมอื เทยี บกบั ปีฐาน เป็นตน้ ในทนี ีจะลองนําเสนอวธิ กี ารคํานวณแบบปีฐานดงั วธิ กี ารและตวั อยา่ งต่อไปนี วิธีการคาํ นวณ Trend แบบปี ฐาน ปีที 1 ปีที 2 ปีที 3 ปีที 4 ปีที 5 ปีที 6รายการในงบดุล ปีฐาน หรอื = 100งบกาํ ไรขาดทุน แต่ละปี เป็นกี % ของปี ฐาน 13

ตวั อยา่ ง 2540 2541 2542 2543 2544ขาย 100 105 106 148 165ตน้ ทุนขาย 100 104 105 144 161ค่าใชจ้ า่ ยและบรหิ าร 100 109 113 173 194กาํ ไรจากการดาํ เนนิ งาน 100 102 98 123 133กาํ ไรสทุ ธิ 100 105 97 117 170 วิธีใช้และอ่าน Trend Analysis • ไมจ่ าํ เป็นตอ้ งทาํ การวเิ คราะหท์ งั งบเหมอื น Common – size เลอื กเฉพาะรายการทสี นใจ เช่น - กรณีสงสยั วา่ ทาํ ไมกาํ ไรน้อย อาจนํารายการขายและคา่ ใชจ้ า่ ยมาทาํ Trend เปรยี บเทยี บ - กรณีสงสยั ว่าสนิ ทรพั ยท์ มี อี ยู่ ถูกใชง้ านทาํ ใหเ้ กดิ รายได้ ไดม้ ากน้อยเพยี งใด การเตบิ โตของขาย กบั สนิ ทรพั ยถ์ าวร สนิ ทรพั ยห์ มุนเวยี นและสนิ ทรพั ยร์ วมมาเปรยี บเทยี บ • การอา่ น Trend ควรทาํ หลงั จากอา่ น Common – size แลว้ เหน็ ปญั หาเป็นจุดๆ ซงึ เราสงสยั อยู่แลว้ จงึ ดงึ รายการทสี งสยั มาวเิ คราะหด์ ว้ ย Trend เพอื ยนื ยนั ว่าเป็นปญั หาจรงิ เช่นถา้ ทาํ Common – size แลว้ เราพบวา่ สดั สว่ นของตน้ ทุนขายเทยี บกบั ยอดขายสงู มาก ในขณะทบี รษิ ทั ยงั เพมิ ยอดขาย ได้สูง ทําไมจงึ ยงั ทํากําไรขนั ต้นไดไ้ ม่มากขนึ เราอาจเรมิ สงสยั ประสทิ ธภิ าพในการควบคุมต้นทุน อย่างนีเราอาจนํา Trend ของยอดขายกบั ตน้ ทุนขายมาเปรยี บเทยี บกนั ว่าอตั ราการเพมิ ของต้นทุน ขายเรว็ กว่ายอดขายหรอื ไม่ 4.1.3 การวิเคราะหง์ บแสดงการเคลอื นไหวของเงินทนุ (Fund Flow Analysis) เทคนิคการวเิ คราะหโ์ ดยใชง้ บแสดงการเคลอื นไหวของเงนิ ทุน (Fund Flow) นีเป็นการดวู ่าในปีหนึงๆบรษิ ทั จดั หาเงนิ ทนุ มาจากทใี ด และใชไ้ ปในทใี ดบา้ ง เท่าใด Fund Flow มชี อื เรยี กหลายอย่าง เช่น งบแสดงแหล่งทมี าและใชไ้ ปของเงนิ ทุน (Sources and Uses of Fund Statement) หรอื งบกระแสเงนิ สด (Statement of Cash Flow)ปจั จุบนั ส่วนใหญ่จะนิยมเรยี กว่า งบกระแสเงนิ สดซงึ ถอื ว่าเป็นองค์ประกอบหนึงของงบการเงนิ ทบี รษิ ทั ควรจะจดั ทําขนึ มา การจดั ทาํ งบกระแสเงนิ สดหรอื Fund Flow นีมวี ธิ กี ารจดั ทาํ ทคี ่อนขา้ งยุ่งยากอยู่บา้ งสาํ หรบั ผูท้ ไี ม่มพี นื ฐานทางบญั ชมี าก่อน อย่างไรกต็ ามเนืองจากงบนีเป็นเครอื งมอื ทสี ําคญั ในการวเิ คราะหง์ บการเงนิ กจ็ ะขอสรุปโดยย่อใหท้ ราบเพอื ใหท้ ่านพอจะเหน็ ภาพ อ่านและวเิ คราะหไ์ ด้ 14

โครงสรา้ งของงบกระแสเงินสด 2544 งบกระแสเงินสด1. กระแสเงินสดจากการดาํ เนินงาน กาํ ไรสทุ ธิบวก ค่าเสอื มราคาบวก รายการสนิ ทรพั ยห์ มุนเวยี น (ยกเวน้ เงนิ สด) ทเี ปลยี นแปลงลดลงบวกรายการหนีสินหมุนเวยี นทีเปลียนแปลงเพิมขึนหกั รายการสนิ ทรพั ยห์ มุนเวยี น (ยกเวน้ เงนิ สด) ทเี ปลยี นแปลงเพมิ ขนึหกั รายการหนีสนิ หมนุ เวยี นทเี ปลยี นแปลงลดลง กระแสเงนิ สดสทุ ธจิ ากการดาํ เนินงาน2. กระแสเงินสดจากการลงทุนบวก รายการสนิ ทรพั ยถ์ าวรหรอื สนิ ทรพั ยอ์ นื ลดลงหกั รายการสนิ ทรพั ยถ์ าวรหรอื สนิ ทรพั ยอ์ นื เพมิ ขนึ กระแสเงนิ สดสทุ ธจิ ากการลงทนุ3. กระแสเงินสดจากการจดั หาเงินทุนบวก รายการหนีสนิ ระยะยาวเพมิ , ทนุ จดทะเบยี นเพมิหกั รายการหนีสนิ ระยะยาวลดลงหกั เงนิ ปนั ผลจ่าย กระแสเงนิ สดสทุ ธจิ ากการจดั หาเงนิ ทนุ(1) + (2) + (3) เงนิ สดทเี พมิ ขนึ (หรอื ลดลง) ประจาํ งวดบวก เงนิ สดคงเหลอื ตน้ งวดบวก เงนิ สดคงเหลอื ปลายงวด 15

จากโครงสรา้ งของงบกระแสเงนิ สดทแี สดงไวข้ า้ งตน้ นี จะเหน็ ไดว้ า่ งบนีทาํ ใหเ้ ราเหน็ ว่ากจิ การไดเ้ งนิ ทุนมาจากทางใด และใชไ้ ปในทางใด โดยการไดม้ าและใชเ้ งนิ นีแบ่งไดอ้ อกมาจาก 3กจิ กรรม คอื กจิ กรรมการดาํ เนินงานการลงทุน และการจดั หาเงนิ ทุน วธิ กี ารจดั ทาํ งบกระแสเงนิ สด (สมมตสิ าํ หรบั ปี 2544) มเี งอื นไข ดงั นี 1) ตอ้ งมงี บดุลอย่างน้อย 2 ปี คอื งบดุลปี 2544 และปี 2543 และต้องมงี บกําไรขาดทุน 1 ปี คอื งบ ของปี 2544 2) นํางบดุล 2 ปี มาลบกนั (เอาปี 2544 ตงั ลบดว้ ย ปี 2543) รายการต่างๆ ในงบดุลทเี ปลยี นแปลง (ยกเวน้ กาํ ไรสะสม) จะบอกถงึ แหล่งทมี าและใชไ้ ปของเงนิ ทุนของบรษิ ทั 3) กาํ หนดแหล่งทมี าและใชไ้ ปของเงนิ ทุน • กระแสเงินสดจากการดาํ เนิ นงาน พจิ ารณาจากแหล่งของเงนิ ทุนจากผลประกอบการก่อนคอื กาํ ไรสทุ ธปิ ระจํางวด (ของปี 2544) และบวกค่าเสอื มราคาในปีนันกลบั เขา้ ไป เพอื ใหเ้ ป็นกาํ ไรที เป็นเงนิ สด ผปู้ ระกอบการควรทราบวา่ กาํ ไรเงนิ สดนีเป็นแหลง่ ทมี าของเงนิ ทุนซงึ เกดิ จากการออก แรงทํามาหาไดข้ องกจิ การ เงนิ ทุนนีถอื ว่าบรษิ ทั จะเอาไปใชล้ งทุน / ชําระหนีระยะสนั หรอื ระยะ ยาวกไ็ ดเ้ พราะมกั จะไมม่ ภี าระผกู พนั นอกจากเงินทุนทีได้มาจากกําไรแล้ว แหล่งเงินทุนจากการดําเนินงานจะได้จากรายการของ สนิ ทรพั ย์หมุนเวียนทีลดลง (ให้คดิ ว่าการลดลงของสนิ ทรพั ย์ถาวร เปรยี บเสมือนหนึงการขาย สนิ ทรพั ยอ์ อกไป แลว้ ไดเ้ งนิ เขา้ มาในกจิ การจงึ ถอื ว่าเป็นแหลง่ ทมี าของเงนิ ทุน) หรอื อาจไดม้ าจาก การเพมิ ขนึ ของหนีสนิ หมุนเวยี น อนึงถ้าสนิ ทรพั ยห์ มุนเวยี นเพมิ ขนึ และหนีสนิ หมุนเวยี นลดลงให้ ถอื ว่าเป็นแหลง่ ทใี ชไ้ ปของเงนิ ทนุ เมอื บวกลบรายการทงั ทเี ป็นแหลง่ ทมี าและใชไ้ ปของเงนิ ทุนแลว้ ผลสทุ ธเิ ราจะเรยี กวา่ กระแสเงนิ สดสทุ ธจิ ากการดาํ เนนิ งาน • กระแสเงินสดจากการลงทุน ถ้ารายการในสนิ ทรพั ยถ์ าวรและสนิ ทรพั ยอ์ นื เปลยี นแปลงเพมิ ขนึ จะถอื ว่าเป็นการใชไ้ ปของเงนิ ทุนทเี กยี วกบั การลงทุน (เพราะการลงทุนหมายถงึ การไดม้ าหรอื ใช้ เงนิ ทนุ แบบระยะยาว สว่ นถา้ รายการในสนิ ทรพั ยถ์ าวรและสนิ ทรพั ยอ์ นื เปลยี นแปลงลดลง กจ็ ะถอื วา่ เป็นการไดม้ าของเงนิ ทุนประเภทระยะยาว ผลสุทธขิ องทงั 2 ดา้ นจะทําใหไ้ ดก้ ระแสเงนิ สดสุทธิ จากการลงทนุ (ถา้ ยอดตดิ ลบแสดงว่าแหลง่ ทใี ชไ้ ปของเงนิ ทนุ มากกวา่ แหลง่ ทมี าของเงนิ ทุน) • กระแสเงินสดจากการจดั หาเงินทนุ เป็นการจดั หาเงนิ ทุนจากแหล่งระยะยาว ซงึ อาจไดจ้ ากการ เพมิ ขนึ ของหนีระยะยาว และทุนจดทะเบยี น แต่ต้องหกั ด้วยรายการทเี ป็นดา้ นตรงขา้ มกนั เช่น การลดลงของหนีระยะยาว และการจ่ายเงนิ ปนั ผล ยอดสทุ ธเิ ราจะเรยี กว่า กระแสเงนิ สดสทุ ธจิ าก การจดั หาเงนิ ทนุ การเคลอื นไหวของกระแสเงนิ สดทงั 3 ประเภท จะสะทอ้ นถงึ พฤตกิ รรมการไดม้ าและใชไ้ ปของเงนิ ทุนของกจิ การ ซงึ เราอาจนําเอาพฤตกิ รรมต่างๆ เหล่านีมาวเิ คราะหว์ ่าไปกระทบในทางบวกหรอื ลบต่อฐานะการเงนิ และผลการดาํ เนินงานของกจิ การได้ 16

การอ่านและใช้ประโยชน์จากกระแสเงินสด• เรมิ ตน้ ดวู า่ เงนิ ลงทนุ ในสนิ ทรพั ยถ์ าวร ซงึ อยู่ในกลุ่มกระแสเงนิ สดจากการลงทุน มขี นาดเท่าใด ให้ เรมิ คดิ ก่อนวา่ การลงทุนในกลุ่มนีถอื ว่าเป็นการลงทุนแบบระยะยาว เพราะสนิ ทรพั ยถ์ าวรมอี ายุการ ใชง้ านนานกว่า 1 ปี จงึ สามารถชว่ ยสรา้ งรายไดใ้ หเ้ กดิ ขนึ ไดใ้ นระยะยาว ดงั นันเพอื ใหจ้ ดั หาเงนิ ทุน ไดถ้ ูกประเภทกค็ วรจดั หาเงนิ ทุนแบบระยะยาวมาสนบั สนุนเช่นกนั ลองดูต่อว่าในงบกระแสเงนิ สดนี อะไรทเี ป็นแหล่งเงนิ ทุนระยะยาวบา้ ง กลุ่มแรกสามารถจดั หามาไดจ้ ากกระแสเงนิ สดจากการจดั หา เงนิ ทนุ (กล่มุ ที 3 ดใู นงบกระแสเงนิ สด) ถา้ ดมู ลู ค่าเงนิ แลว้ วา่ เอาเงนิ ทุนจากกลุ่มนีไม่พอ กไ็ ปดงึ มา จากกาํ ไรเงนิ สด (กาํ ไรสทุ ธบิ วกค่าเสอื มราคา) ซงึ สามารถนํามาใชใ้ นระยะยาวได้ ดงั นนั เขยี นไดว้ า่เงนิ ลงทนุ เพมิ ในสนิ ทรพั ยถ์ าวร = เงนิ ทนุ ทไี ดจ้ ากการจดั หาแบบระยะยาว + กาํ ไรบางสว่ นจากการดาํ เนนิ งาน ……(1)• พจิ ารณาวา่ การใชเ้ งนิ ทุนหมุนเวยี นในการดาํ เนินงานมลี กั ษณะอย่างไร โดยดูจากกลุ่มรายการที 1 กาํ หนดความสมั พนั ธด์ งั นีเงนิ ลงทนุ เพมิ ในเงนิ ทนุ หมุนเวยี น = เงนิ ทุนทจี ดั หามาเพอื ใชห้ มุนเวยี นการเพมิ ขนึ ในสนิ ทรพั ยห์ มุนเวยี น + การลดลงของหนีสนิ หมุนเวยี น .......(2) = การลดลงของสนิ ทรพั ยห์ มุนเวยี น + การเพมิ ขนึ ของหนีสนิ หมุนเวยี น + กาํ ไรบางสว่ นจากการดาํ เนินงานถา้ เงนิ ลงทุนเพมิ ในสนิ ทรพั ยถ์ าวร ตามสมการ (1) ทําไดล้ งตวั กห็ มายถงึ การใชเ้ งนิ ทุนระยะยาวของบรษิ ทั ทาํ ไดถ้ กู ประเภทแลว้ แต่ถา้ รวมกาํ ไรทเี ป็นเงนิ สดในการดาํ เนนิ งาน กบั เงนิ ทุนระยะยาวอนื ๆ แลว้ยงั ไมค่ รอบคลมุ เงนิ ลงทนุ เพมิ ในสนิ ทรพั ยถ์ าวร แสดงว่ามกี ารนําเงนิ ทุนระยะสนั มาช่วยลงทุนดว้ ยจงึ จะเพยี งพอ อย่างนีจะไปกระทบต่อเงนิ ทุนหมุนเวยี นในระยะสนั ซงึ จะส่งผลต่อเนืองยงั สภาพคล่องของกจิ การในอนาคตในลําดบั ต่อมาเราจะดู เงนิ ทุนหมุนเวยี นในสมการ (2) ว่า จดั หามาไดพ้ อดกี บั ทใี ชไ้ ปหรอื ไม่ ถา้ ไม่พอสามารถจะนํากาํ ไรบางสว่ นทเี หลอื มาใชไ้ ด้ ถา้ พบว่าเงนิ หมุนเวยี นทจี ดั หามามากกวา่ ทใี ชไ้ ปเป็นจํานวนมากและพสิ จู น์ไดว้ า่ เอาไปใชล้ งทนุ ในสนิ ทรพั ยถ์ าวร อย่างนีถอื ว่าเป็นการใชเ้ งนิ ทุนผดิ ประเภท กจิ การทมี ลี กั ษณะใชเ้ งนิ แบบนี มกั จะถูกพบว่ามกี ารเพมิ ขนึ ของหนีสนิ หมุนเวยี น เรว็ กว่าสนิ ทรพั ยห์ มุนเวยี นซงึ จะทาํ ใหค้ วามสามารถในการชาํ ระหนีแกเ่ จา้ หนีระยะสนั แยต่ ามไปดว้ ย 17

4.1.4 การวิเคราะหอ์ ตั ราส่วนทางการเงิน (Financial Ratios) แมว้ ่าการวเิ คราะห์ Fund Flow หรอื งบกระแสเงนิ สด จะทําใหเ้ หน็ ทมี าของปญั หาทางการเงนิ ไดช้ ดั เจนขนึ แต่ถ้ามเี ครอื งมอื Financial Ratios ไปวเิ คราะหป์ ระกอบดว้ ย จะทาํ ใหก้ ารสรุปปญั หาทาํ ไดก้ ระชบั แบ่งเป็นกลุ่มและหวั ขอ้ ไดง้ ่ายขนึ เชน่• หวั ขอ้ เกยี วกบั ความสามารถชาํ ระหนีระยะสนั ของกจิ การ• หวั ขอ้ เกยี วกบั ความสามารถในการบรหิ ารสนิ ทรพั ยข์ องกจิ การเพอื ก่อใหเ้ กดิ รายได้• หวั ขอ้ เกยี วกบั ภาระหนีสนิ และความเสยี งทางการเงนิ ของกจิ การ• หวั ขอ้ เกยี วกบั ความสามารถในการทาํ กาํ ไรของกจิ การ การตอบคําถามเหล่านีสามารถใช้ Financial Ratios เขา้ มาช่วย แต่ต้องจําไวเ้ สมอว่าจะแปลความRatios เหล่านีไดต้ ้องใชเ้ ครอื งมอื Common – size, Trend และ Fund Flow เป็นก่อนจงึ จะทาํ ใหก้ ารแปลความทําได้อย่างถกู ตอ้ งประเภทของ Financial Ratios สรปุ ไดด้ งั นี• อตั ราส่วนทีวดั สภาพคล่อง (Liquidity) หรอื ความสามารถในการชาํ ระหนีระยะสนั (Short – term solvency)Current Ratio = สินทรัพยห์ มุนเวยี น หนีสินหมุ นเวยี นQuick Ratio = สินทรัพยห์ มุนเวยี น − สินคา้ คงเหลือ หนีสินหมุนเวยี นจาํ นวนวนั หมุนเวยี นของลกู หนี ลูกหนี = ขายเชือ × 360 สินคา้ คงเหลือจาํ นวนวนั หมุนเวยี นของสนิ คา้ คงเหลอื = ตน้ ทุนขาย × 360 ทําไมอตั ราส่วนทางการเงนิ ทงั 4 ขา้ งตน้ นี จงึ วดั สภาพคล่องได้ สภาพคล่องหมายถงึ ความสามารถในการชําระหนีระยะสนั ถ้าความสามารถในการชําระหนีระยะสนั สูง กจ็ ะสรุปว่าสภาพคล่องสูงด้วย Current Ratioสามารถบอกถงึ ระดบั ความสามารถในการชําระหนีระยะสนั เพราะ ถ้าสนิ ทรพั ยห์ มุนเวยี น สามารถครอบคลุมหนีสนิหมุนเวยี นไดพ้ อดี (1 : 1) กแ็ สดงว่าเจา้ หนีระยะสนั (คอื หนีสนิ หมุนเวยี น) ไดร้ บั การคุม้ ครองพอดี ยงิ Current Ratioยงิ สงู มากกว่า 1 เทา่ ใด เจา้ หนีระยะสนั กจ็ ะยงิ ไดร้ บั ความปลอดภยั มากเท่านัน ผูป้ ระกอบการควรทราบว่า เวลาไปขอสนิ เชอื ทางการค้า จากเจ้าหนีการคา้ เป็นจํานวนเงนิ มากๆ เจ้าหนีการค้ามกั จะขอดูงบการเงนิ ของกจิ การท่าน และแน่นอนทเี ขาตอ้ งดูกค็ อื Current Ratio ว่าสงู แค่ไหน จะทาํ ใหเ้ ขาปลอดภยั หรอื ไม่ อย่างไรกต็ ามไม่ไดห้ มายความว่าควรจะปล่อยให้ Current Ratio สงู โดยไม่มขี ดี จาํ กดั เพราะสภาพคล่องทสี งู เกนิ ไปจะทําใหล้ ดความสามารถในการทาํ 18

กําไรลง เช่น ถ้าถือเงินสดทีเป็นสนิ ทรัพย์หมุนเวยี นไว้มากๆ แม้จะมีสภาพคล่องสูงแต่ เงินสดก็ไม่ได้ก่อให้เกิดผลตอบแทนแต่อย่างใด การหาจดุ ทกี จิ การจะมสี ภาพคลอ่ งทเี หมาะสมไม่มกี ฎเกณฑท์ ตี ายตวั ขนึ กบั วจิ ารณญาณของผปู้ ระกอบการแต่ละคน สว่ นการนําเอา Quick Ratio มาพจิ ารณาสภาพคลอ่ งดว้ ย กเ็ พราะอยากจะรูว้ ่า ในสนิ ทรพั ยห์ มุนเวยี นทีมีอยู่ทังหมดนี ถ้าหักสนิ ค้าคงเหลือ ซึงถือว่าเป็นสภาพคล่องน้อยทีสุดออกไปแล้ว เจ้าหนีระยะสนั จะได้รบั ความคุม้ ครองแค่ไหน มขี อ้ ควรระวงั ไวว้ ่าจะพบว่า Quick Ratio อยู่ในระดบั ตํา กอ็ ย่างเพงิ ตดั สนิ ว่ากจิ การมปี ญั หาสภาพคล่อง เพราะถ้าสนิ คา้ คงเหลอื ของท่านยงั ขายได้อย่างคล่องตวั เป็นทตี ้องการของตลาด สภาพคล่องของท่านกย็ งั ไม่น่าจะมปี ญั หา การนําเอาจํานวนวนั หมุนเวยี น ของลูกหนีการค้าและสนิ ค้าคงเหลือ มาร่วมพจิ ารณาสภาพคล่องก็เพราะวา่ ทเี ราบอกว่า Current Ratio มากกว่า 1 แสดงว่า เจา้ หนีระยะสนั ไดร้ บั การคุม้ ครองเตม็ ทนี ัน เราจะยงั บอกว่ากจิ การมสี ภาพคล่องดไี มไ่ ด้ จนกว่าเราจะยนื ยนั วา่ สนิ ทรพั ยห์ มุนเวยี นทเี ป็นตวั เศษใน Current Ratio นัน มคี ุณภาพดีซงึ เราเลอื กดรู ายการสนิ ทรพั ยห์ มุนเวยี นทสี าํ คญั ไดแ้ กล่ กู หนีการคา้ และสนิ คา้ คงเหลอื มาพจิ ารณาว่ากจิ การเราบรหิ าร2 รายการนไี ดด้ เี พยี งใด ในสว่ นจาํ นวนวนั หมุนเวยี นของลกู หนีนนั ถา้ มรี ะดบั ลดลง และตํากวา่ ระยะเวลาทเี ราใหเ้ ครดติเทอมแก่ลูกคา้ กจ็ ะถอื ว่าเราบรหิ ารลูกหนีได้ดเี พราะมรี ะยะเวลาเกบ็ หนีเฉลยี ลดลง ส่วนของสนิ ค้าคงเหลอื กเ็ ช่นกนัการมีระยะเวลาทีหมุนเวียนลดลง หมายถึง การขายสนิ ค้าเป็นไปอย่างคล่องตัว ระยะเวลาทีนําสินค้ามาเก็บในคลงั สนิ คา้ จนขายออกไปไดส้ ามารถทาํ ไดโ้ ดยใชเ้ วลาน้อยลงดงั นีเป็นตน้• อตั ราส่วนวดั ประสิทธิภาพการบริหารสินทรพั ย์ (Asset Management Efficiency) ขายFixed Asset Turnover = สินทรัพยถ์ าวรTotal Asset Turnover ขาย = สินทรัพยร์ วม ถ้าผูป้ ระกอบการต้องการวดั ว่ากจิ การของท่านใชส้ นิ ทรพั ยใ์ นการสรา้ งรายได้ ไดอ้ ย่างมปี ระสทิ ธภิ าพเพยี งใด ทา่ นอาจใช้ 2 Ratios ขา้ งตน้ นีเป็นตวั ตรวจสอบได้ Total Asset Turnover ใชว้ ดั ว่า สนิ ทรพั ยร์ วมทงั หมดของกจิ การสามารถนํามาใชส้ รา้ งยอดขายไดก้ เี ทา่ ถา้ อตั ราสว่ นนียงิ สงู กย็ งิ แสดงถงึ ความมปี ระสทิ ธภิ าพในการใชส้ นิ ทรพั ย์สาํ หรบั Fixed Asset Turnover ถูกสรา้ งขนึ มาเพอื ตรวจสอบว่าประสทิ ธภิ าพในการใชส้ นิ ทรพั ยถ์ าวรในการสรา้ งรายได้เป็นอยา่ งไรเหมอื นกนั Total Asset Turnover แต่แยกดเู ฉพาะสนิ ทรพั ยถ์ าวร ทเี ป็นเชน่ นี เพราะในกจิ การบางประเภทเช่นกจิ การทผี ลติ สนิ ค้า ต้องลงทุนในอาคาร โรงงาน เครอื งจกั รเป็นจาํ นวนมาก บรรดาสนิ ทรพั ย์ถาวรเหล่านีใชเ้ ป็นหลกั ในการสรา้ งหรอื ผลติ สนิ คา้ ขนึ มา จงึ อยากรวู้ า่ ประสทิ ธภิ าพการใชส้ นิ ทรพั ยเ์ หลา่ นใี นการสรา้ งรายไดเ้ ป็นอย่างไร 19

• อตั ราส่วนวดั ภาระหนีสิน (Leverage) และความสามารถในการชาํ ระค่าใช้จ่ายทางการเงิน(Coverage) Debt Ratio หนีสินรวม = สินทรัพยร์ วม Debt to Equity Ratio = หนีสินรวม ส่วนของผถู้ ือหุน้ Times Interest Earned = กาํ ไรจากการดาํ เนินงาน ดอกเบียจ่าย ใน 2 อตั ราสว่ นแรกเป็นการวดั ดวู ่ากจิ การมภี าระหนีสนิ สงู เพยี งใด ถ้า Debt Ratio มรี ะดบั ทสี งู หมายถงึการลงทุนในสนิ ทรพั ยข์ องกจิ การส่วนใหญ่จดั หาเงนิ มาจากการกู้ การกูม้ าสะทอ้ นถึงภาระผูกพนั ทจี ะต้องจ่ายใหแ้ ก่เจา้ หนใี นอนาคตจะมมี ากขนึ ถา้ ปจั จุบนั กจิ การมแี ผนจะกูอ้ กี เจา้ หนีต่างๆ ดูระดบั Debt ratio แลว้ กจ็ ะตอ้ งคดิ หนักว่าถา้ ทา่ นเพมิ ภาระผกู พนั แลว้ ท่านจะมคี วามสามารถจา่ ยคนื หรอื ไม่ ถา้ การทาํ กาํ ไรของกจิ การทา่ นไมด่ ดี ว้ ยแลว้ โอกาสทีจะไดเ้ งนิ กเู้ พมิ จะเป็นไปไดน้ ้อยมาก สาํ หรบั Debt – to – Equity Ratio กม็ คี วามหมายไปในทางเดยี วกบั Debt Ratioเพราะถา้ ทา่ นกมู้ าก แสดงว่าท่านใชเ้ งนิ ทุนของท่านจากส่วนของผูถ้ อื หุน้ น้อย อตั ราส่วนนีกจ็ ะสงู และสะทอ้ นถงึ ภาระหนีสนิ ทสี งู เช่นกนั สว่ นใน Ratio ทเี รยี กว่า Times Interest Earned เป็นการวดั ว่าบรษิ ัทมคี วามสามารถในการจ่ายคา่ ใชจ้ ่ายทางการเงนิ เชน่ ดอกเบยี จา่ ย ซงึ เป็นภาระผกู พนั ทบี รษิ ทั ตอ้ งจ่ายเช่นกนั นอกเหนือจากเงนิ ตน้ จากสตู รทเี หน็ถา้ อตั ราสว่ นนียงิ สงู เกนิ กว่า 1 เทา่ ใด แสดงว่ากจิ การมกี าํ ไรจากการดาํ เนินงานมากพอทจี ะจ่ายดอกเบยี ไดม้ าก ซงึ จะทาํ ใหเ้ จา้ หนีมคี วามอนุ่ ใจไดม้ ากขนึ• อตั ราส่วนวดั ความสามารถในการทาํ กาํ ไร (Profitability)Gross Profit Margin = กาํ ไรขนั ตน้ ×100Operating Profit Margin ขายNet Profit MarginReturn on Assets (ROA) = กาํ ไรจากการดาํ เนินงาน ×100 ขาย = กาํ ไรสุ่ทธิ ×100 ขาย = กาํ ไรสุทธิ ×100 สินทรัพยร์ วม 20

Return on Equity (ROE) = กาํ ไรสุทธิ ×100 ส่วนของผถู้ ือหุน้ อตั ราส่วนทางการเงินในกลุ่มนี เป็นการวัดความสามารถในการทํากําไร ซึงถ้ามีข้อมูลหลายๆ ปีเปรยี บเทยี บกนั จะทาํ ใหเ้ หน็ ว่า กจิ การไดป้ รบั ปรุงขดี ความสามารถในการทาํ กาํ ไรดขี นึ หรอื เลวลง เช่น ตวั เลขยอดขายเพมิ ขนึ มาก แต่ทาํ ไม Gross Profit Margin ไม่เพมิ ขนึ ดว้ ย ผปู้ ระกอบการจะต้องเขา้ ไปหาสาเหตุว่า การบรหิ ารตน้ ทุนผลติ ตน้ ทุนขาย เป็นไปอยา่ งมปี ระสทิ ธภิ าพหรอื ไม่ เพราะถา้ ยอดขายเพมิ ขนึ แต่ต้นทุนขายเพมิ ขนึ ในอตั ราทเี รว็ กว่าอาจเป็นไปไดว้ า่ ไม่มกี ารควบคมุ ตน้ ทนุ ไดด้ พี อ ซงึ อาจเป็นเพราะซอื วตั ถุดบิ หรอื สนิ คา้ มาแพง หรอื เกดิ ค่าใชจ้ ่ายรวั ไหลในขนั ตอนการผลติ เป็นตน้ สาํ หรบั Operating Profit Margin และ Net Profit Margin กเ็ ช่นกนั เป็นการตรวจสอบความสามารถในการทํากําไรในจุดอืนๆ แล้วกระบวนการผลิต เช่น ค่าใช้จ่ายสําหรบั การตลาด การขายและบรหิ าร ถ้าไม่มีการควบคุมใหด้ กี จ็ ะมผี ลต่อกาํ ไรจากการดาํ เนินงาน และกาํ ไรสทุ ธิ เป็นตน้ สว่ น ROA เป็นการวดั ว่า สนิ ทรพั ยร์ วมของกจิ การก่อใหเ้ กดิ กําไรไดม้ ากน้อยแค่ไหน บางครงั แม้ว่าTotal Asset Turnover จะสงู คอื ใชส้ นิ ทรพั ยก์ ่อใหเ้ กดิ ยอดขายไดด้ ี แต่ถ้าไม่ควบคุมค่าใชจ้ ่ายใหด้ แี ลว้ กําไรทจี ะไดจ้ ากการใชส้ นิ ทรพั ยน์ ีกจ็ ะน้อยไปดว้ ย Ratio สดุ ทา้ ยคอื ROE เป็นการวดั วา่ เงนิ ลงทนุ ทผี ถู้ อื หุน้ ลงไปเอาไปสรา้ งกาํ ไรใหก้ บักจิ การเท่าใด ถา้ ROE สงู กส็ ะทอ้ นว่า กจิ การไดใ้ ชเ้ งนิ ทนุ ของผถู้ อื หุน้ อย่างคุม้ คา่ ผูถ้ อื หุน้ กจ็ ะพอใจเพราะมโี อกาสจะไดเ้ งนิ ปนั ผลตอบแทนกลบั มามาก โดยปกตริ ะดบั ROE จะสงู หรอื ตําจะเป็นไปในทศิ ทางเดยี วกนั กบั ROA ในภาพรวมทงั หมดของกลุม่ Profitability Ratios นี อตั ราสว่ นทสี งู ขนึ ของกล่มุ นี หมายถงึ ความสามารถในการทาํ กาํ ไรของกจิ การจะสงู ขนึ4.2 การอ่าน วิเคราะห์ และเขียนรายงาน หลงั จากทีท่านได้เรียนรู้ถึงเครอื งมือทใี ชใ้ นการวเิ คราะห์งบการเงนิ แลว้ ขนั ตอนต่อไปกค็ ือการนํางบการเงนิมาจดั ใหอ้ ย่ใู นลกั ษณะทพี รอ้ มจะทาํ การวเิ คราะหพ์ รอ้ มกบั คาํ นวณรายการต่างๆ โดยใชเ้ ครอื งมอื ทอี ธบิ ายไปแลว้ ในหวั ขอ้4.4 ถัดจากนันกเ็ ริมการอ่าน วเิ คราะห์ และเขยี นรายงานขนึ ในกระบวนการเขยี นรายงานเป็นขนั ตอนทยี าก เนืองจากจะตอ้ งดงึ ประเดน็ สาํ คญั ทเี ป็นจุดอ่อนและจุดแขง็ ของผลการดําเนินงานและฐานะการเงนิ ของกจิ การออกมาให้เหน็ เท่านันการเขยี นรายงานวิเคราะห์งบการเงินจึงต้องเรมิ ต้นจากการอ่านงบทงั หมดก่อน ให้เห็นทงั ส่วนทีสําคญั และไม่สําคัญหลงั จากนันจงึ วิเคราะห์ว่าส่วนทีสําคญั นันกระทบต่อกิจการในทางบวกและลบอย่างไร ในด้านต่างๆ ผลการวิเคราะห์ในสว่ นนีจะชใี หเ้ หน็ ว่าฐานะการเงนิ และผลการดาํ เนินงานของกจิ การอยู่ในเกณฑด์ เี พยี งใด ในหวั ขอ้ นีจะไดล้ องยกตวั อย่างงบการเงนิ ของบรษิ ทั ขอนแกน่ เกรกิ ไกร จาํ กดั ซงึ ทาํ ธรุ กจิ ซอื มาขายไป เพอื เป็นกรณศี กึ ษาในการอ่าน วเิ คราะห์ และเขยี นรายงานวเิ คราะหง์ บการเงนิ โดยมขี อ้ มลู ของงบการเงนิ ดงั ต่อไปนี 21

บริษทั ขอนแก่นเกริกไกร จาํ กดั งบดลุ ณ วนั ที 31 ธนั วาคมสินทรพั ย์ 2544 หน่วย : พนั บาทสินทรพั ยห์ มนุ เวียนเงนิ สด 2,382 2545หลกั ทรพั ยใ์ นความตอ้ งการของตลาด 8,004ลกู หนีการคา้ 8,350 4,061สนิ คา้ คงเหลอื 36,769 5,272ค่าใชจ้ ่ายจ่ายล่วงหน้า 8,960รวมสนิ ทรพั ยห์ มนุ เวยี น 859 47,041สินทรพั ยถ์ าวร 56,264ทดี นิ 512อาคาร 811 65,846เครอื งจกั รและอปุ กรณ์ 11,928 13,768 811หกั คา่ เสอื มราคาสะสม 26,507 18,273สนิ ทรพั ยถ์ าวรสทุ ธิ 7,530 21,523สินทรพั ยอ์ ืน 18,977 40,607สินทรพั ยร์ วม 11,528 668 29,079 75,909 373 95,298หนีสินและส่วนของผถู้ อื ห้นุ 7,591 14,294หนีสินหมุนเวียน 6,012 5,614 1,516 1,884เจา้ หนีการคา้ 5,313 5,669ตวั เงนิ จ่าย 20,432 27,461เงนิ กรู้ ะยะยาวทถี งึ กาํ หนดชาํ ระใน 1 ปีค่าใชจ้ ่ายคา้ งจ่าย 16,975 21,059รวมหนีสนิ หมุนเวยี น 635 843หนีสินระยะยาว 17,610 21,902เงนิ กยู้ มื ระยะยาว 38,042 49,363เงนิ กยู้ มื กรรมการรวมหนีสนิ ระยะยาวรวมหนีสิน 22

ส่วนของผถู้ อื ห้นุ 5,504 5,760 32,363 40,175 ทุนจดทะเบยี น 37,867 45,935 กาํ ไรสะสม 75,909 95,298 รวมสว่ นของผถู้ อื หุน้ รวมหนีสินและส่วนของผถู้ อื ห้นุบริษทั ขอนแก่นเกริกไกร จาํ กดั งบกาํ ไรขาดทนุสาํ หรบั ปี สินสดุ วนั ที 31 ธนั วาคมขาย 2544 หน่วย : พนั บาทหกั ตน้ ทุนขาย 153,000 2545 กาํ ไรขนั ตน้ 91,879 61,121 215,600หกั คา่ ใชจ้ ่ายในการขายและบรกิ าร 49,315 129,364 กาํ ไรจากการดาํ เนินงาน 11,806 86,236 2,277 66,993หกั ดอกเบยี จ่าย 19,243บวก รายไดอ้ นื 838 10,367 2,585 กาํ ไรก่อนภาษี 4,457 422หกั ภาษเี งนิ ได้ 5,910 28,315 17,080 กาํ ไรสทุ ธิ 5,910 7,686 กาํ ไรสะสมตน้ งวด 1,862 9,394บวก กาํ ไรสทุ ธปิ ระจาํ งวด 32,363 32,363หกั เงนิ ปนั ผลจ่าย 9,394 1,582 กาํ ไรสะสมปลายงวด 40,175 23

บริษทั ขอนแก่นเกริกไกร จาํ กดั หน่วย : พนั บาท งบกระแสเงินสด 2545 สาํ หรบั ปี สินสุด วนั ที 31 ธนั วาคม 9,394 3,9981. กระแสเงินสดจากการดาํ เนินงาน 2,732 กาํ ไรสทุ ธิ คา่ เสอื มราคา 247 หลกั ทรพั ยใ์ นความตอ้ งการของตลาดลดลง 6,703 ค่าใชจ้ ่ายล่วงหน้าลดลง เจา้ หนีการคา้ เพมิ 368 หนีระยะยาวทคี รบกาํ หนดใน 1 ปี เพมิ 356 คา่ ใชจ้ ่ายเพมิ (610) ลกู หนีการคา้ เพมิ (10,272) สนิ คา้ คงเหลอื เพมิ (398) ตวั เงนิ จา่ ยลดลง 12,518 รวมกระแสเงนิ สดสทุ ธจิ ากการดาํ เนินงาน (14,100)2. กระแสเงินสดจากการลงทนุ 295 ลงทุนเพมิ ในสนิ ทรพั ยถ์ าวร อนื ๆ (13,805) รวมกระแสเงนิ สดจากการลงทนุ 2563. กระแสเงินสดจากการจดั หาเงินทนุ 4,084 ทุนจดทะเบยี นเพมิ ขนึ เงนิ กรู้ ะยะยาวเพมิ 208 เงนิ กกู้ รรมการเพมิ (1,582) จ่ายเงนิ ปนั ผล 2,966 รวมกระแสเงนิ สดจากการจดั หาเงนิ ทุน 1,679 1+2+3 กระแสเงนิ สดสทุ ธทิ งั สนิ 2,382 บวก เงนิ สดคงเหลอื ตน้ งวด 4,061 เงนิ สดคงเหลอื ปลายงวด 24

4.2.1 การอ่านและวิเคราะหง์ บการเงิน จากงบการเงินของบริษัทขอนแก่นเกริกไกร จํากัด เราอาจเริมต้นกระบวนการอ่านและวิเคราะห์งบการเงนิ ไดด้ งั นี อ่านขอ้ มูลดิบของงบการเงิน ในขนั ตอนแรกเราจะยงั ไม่สนใจเครืองมอื การวเิ คราะห์ใดๆ ทงั สนิ นักวเิ คราะห์อาจเรมิ ต้นโดยนํางบการเงนิ ซงึ มตี วั เลขมาพจิ ารณาวา่ เกดิ อะไรขนึ บา้ งกบั กจิ การในช่วงทผี ่านมา โดยเรยี งลาํ ดบั ดงั นีคอื งบดลุ ดา้ นสนิ ทรพั ย์งบดุลดา้ นหนีสนิ และทุน งบกาํ ไรขาดทุน และงบกระแสเงนิ สด ลองดูตวั อย่างกรณีงบการเงนิ ของบรษิ ทั ขอนแก่นเกรกิไกร จาํ กดั ดงั ต่อไปนี • งบดลุ ดา้ นสินทรพั ย์ จะเรมิ ดจู ากรายการบรรทดั สดุ ทา้ ย (Bottom line) ทสี าํ คญั ไดแ้ ก่ สนิ ทรพั ยร์ วม พบวา่ ในปี พ.ศ.2544 บรษิ ทั มสี นิ ทรพั ยร์ วม 75.91 ลา้ นบาท และเพมิ เป็น 95.30 ลา้ นบาทในปี พ.ศ. 2545 เหตุทตี ้องดูทสี นิ ทรพั ยร์ วมก่อนกเ็ พราะสนิ ทรพั ยร์ วมบอกถงึ ขนาด (Size) ของกจิ การ ขนาด ของกจิ การทเี ปลยี นไปจากปีหนึงไปสอู่ กี ปีหนึงบ่งบอกถงึ การเตบิ โตของกจิ การ ในกรณตี วั อยา่ งนีเรา จะเหน็ ภาพของขนาดของกจิ การในปีแรก (2544) ว่าอย่ใู นระดบั ประมาณ 75 ลา้ นบาท และเพมิ เป็น ประมาณ 95 ล้านบาทในปีต่อมา (2545) เรายงั ได้เห็นด้วยวากิจการมกี ารเติบโตในขนาดของ สนิ ทรพั ยม์ ากขนึ ประมาณ 20 ลา้ นบาท ตวั เลขของมลู คา่ การเตบิ โตของกจิ การโดยทวั ไปถอื เป็นข่าว ดเี พราะสง่ สญั ญาณวา่ กจิ การมคี วามกา้ วหน้า มกี ารเตบิ โต มูลค่าสนิ ทรพั ยท์ สี งู ขนึ สะทอ้ นใหเ้ หน็ ถงึ โอกาสในการสรา้ งรายไดใ้ หแ้ ก่กจิ การมมี ากขนึ (ถา้ สนิ ทรพั ยท์ เี พมิ ขนึ นนั เป็นสนิ ทรพั ยท์ มี ปี ระโยชน์ ในการดาํ เนินงาน) จากขนาดของกจิ การซงึ พจิ ารณาจากสนิ ทรพั ยร์ วม เราควรจะอ่านงบต่อไปดว้ ยว่าเงนิ ลงทุนทนี ําไป ลงทนุ ในสนิ ทรพั ยน์ นั อย่ใู นสนิ ทรพั ยใ์ ดบา้ ง ในกรณีบรษิ ทั ขอนแก่นเกรกิ ไกรนี ในปี พ.ศ.2544 การ ลงทุนในสนิ ทรพั ย์ 75 ล้านบาท อยู่ในรูปสนิ ทรัพย์หมุนเวียน 56 ล้านบาท และสนิ ทรพั ย์ถาวร ประมาณ 19 ลา้ นบาท แลว้ พจิ ารณาว่าสดั ส่วนมูลค่าลงทุนนีมอี ะไรผดิ ปกตหิ รอื ไม่ เนืองจากเป็น ธรุ กจิ ซอื มาขายไปการมมี ลู คา่ สนิ ทรพั ยห์ มุนเวยี นสงู กว่าสนิ ทรพั ยถ์ าวรอยมู่ ากในกรณีนีไม่ไดม้ อี ะไร ทผี ดิ ปกติ ส่วนการอ่านงบดุลดา้ นสนิ ทรพั ยใ์ นปี 2545 พบว่า การลงทุนในสนิ ทรพั ยม์ ูลค่า 95 ลา้ น บาท จะอย่ใู นรปู สนิ ทรพั ยห์ มนุ เวยี น 66 ลา้ นบาท และสนิ ทรพั ยถ์ าวร 29 ลา้ นบาท ถามวา่ โครงสรา้ ง ทางการเงนิ ดา้ นการลงทนุ ในสนิ ทรพั ยเ์ ปลยี นแปลงไปหรอื ไม่ คาํ ตอบกค็ อื มกี ารเปลยี นแปลง เราจะ เหน็ ได้ว่าสนิ ทรพั ย์หมุนเวยี นเพมิ ขนึ ประมาณ 10 ล้านบาท จากฐานในปีแรก 56 ล้านบาท และ สนิ ทรพั ยถ์ าวรเพมิ ขนึ ประมาณ 10 ลา้ นบาทเช่นกนั แต่จากฐาน 19 ลา้ นบาท แสดงว่าสนิ ทรพั ย์ ถาวรมอี ตั ราการเตบิ โตเรว็ กวา่ สนิ ทรพั ยห์ มุนเวยี น แต่โครงสรา้ งเงนิ ลงทุนในสนิ ทรพั ย์ จะเปลยี นไป เทา่ ใด จากการอา่ นเฉพาะตวั เลขแลว้ มองเหน็ ภาพไดย้ ากเพยี งแต่รูว้ ่ามกี ารเปลยี นแปลง เราจะอ่าน ภาพไดช้ ดั ยงิ ขนึ จะตอ้ งใชเ้ ครอื งมอื อนื มาช่วย ไดแ้ ก่ การย่อสว่ นตามแนวดงิ (Common Size) โดย สรุปแล้วการอ่านงบดุลด้านสนิ ทรพั ย์จากขอ้ มูลดบิ ในงบอย่างน้อยทําใหเ้ ราเหน็ ขนาดของกจิ การ การเตบิ โตของกจิ การ และโครงสรา้ งเงนิ ลงทุนในสนิ ทรพั ยว์ ่ามกี ารเปลยี นแปลงไปหรอื ไม่ 25

• งบดลุ ด้านหนีสินและทุน การอ่านงบดุลดา้ นหนีสนิ และทุนจะบอกเราว่า เงนิ ทุนในสนิ ทรพั ยข์ อง กจิ การนนั จดั หาเงนิ ทุนมาจากทใี ดโดยปกตจิ ะแยกทมี าของเงนิ ทนุ ออกเป็น 2 กลมุ่ คอื จากการกูย้ มื และจากสว่ นของเจา้ ของ จากตวั อยา่ งกรณีบรษิ ทั ขอนแก่นเกรกิ ไกร จํากดั นี จะเหน็ ไดว้ ่า ในปี พ.ศ. 2544 บรษิ ทั ฯจดั หาเงนิ ทุนเพอื มาลงทุนในสนิ ทรพั ย์ 75 ลา้ นบาทจากหนีสนิ 38 ลา้ นบาท และจาก ส่วนของผู้ถือหุ้น 37 ล้านบาท ลกั ษณะดงั กล่าวนีชีให้เห็นว่า บรษิ ัทฯจดั หาเงินทุนจากการกู้ยืม ครงึ หนึงและใชเ้ งนิ ทุนของตนเองอกี ครงั หนึง ซงึ ชใี ห้เหน็ ว่าอตั ราส่วนหนีสนิ ต่อทุนจะอยู่ในระดบั ประมาณ 1 : 1 ระดบั ของเงนิ ทุนจากการกูย้ มื เทยี บกบั เงนิ ทุนของตวั เองเป็นเครอื งชถี งึ ความเสยี ง ทางการเงนิ ของกจิ การดว้ ย เนืองจากยงิ กจู้ ากภายนอกเท่าใดความเสยี งทจี ะตอ้ งจ่ายภาระผูกพนั นีกม็ ี มากขนึ ด้วย สาํ หรบั ขอ้ มูลอนื ๆ ทตี อ้ งอ่านเพมิ เตมิ กค็ อื หนีสนิ ทกี ูม้ านีเป็นหนีสนิ ระยะสนั หรอื หนีสนิ หมุนเวยี นเท่าใด และหนีสนิ ระยะยาวเท่าใด และตอ้ งไปพจิ ารณาร่วมกบั เงนิ ทุนจากส่วนของผูถ้ อื หุ้น ดว้ ย นกั วเิ คราะหง์ บการเงนิ ควรจะทราบไวด้ ว้ ยว่า หนีสนิ หมุนเวยี นเป็นแหล่งเงนิ ทุนระยะสนั ซงึ ควร ใชเ้ ป็นเงนิ ทุนสาํ หรบั หมนุ เวยี นในกจิ การ หนีสนิ ระยะยาวเป็นแหล่งเงนิ ทุนทคี วรนําไปลงทุนระยะยาว ส่วนทุนจดทะเบียนและกําไรสะสมถือว่าบริษัทสามารถใช้ได้ทงั ระยะสนั และระยะยาว การเขา้ ใจ แนวคดิ นีมปี ระโยชน์ตรงทใี ชป้ ระเมนิ เบอื งตน้ ว่ากจิ การมโี อกาสทจี ะใชเ้ งนิ ผดิ ประเภทหรอื ไม่ โดยลอง สรุปดงั นี เงินทนุ ระยะยาว ปี 2544 เงนิ กรู้ ะยะยาว = 17.61 ลา้ นบาท การลงทุนระยะยาวสว่ นของผถู้ อื หุน้ บางสว่ น = 1.37 ลา้ นบาท สนิ ทรพั ยถ์ าวร = 18.98 ลา้ นบาท เงินทุนระยะสนั การลงทนุ ระยะสนั สนิ ทรพั ยห์ มุนเวยี น = 56.26 ลา้ นบาทหนีสนิ หมุนเวยี น = 20.43 ลา้ นบาทสว่ นของผถู้ อื หุน้ บางสว่ น = 35.83 ลา้ นบาท จากการสรปุ ขา้ งตน้ ทาํ ใหเ้ หน็ ไดว้ ่า การจดั หาเงนิ ทุนเพอื ลงทุนในสนิ ทรพั ยท์ าํ ไดอ้ ย่างถูกตอ้ งเหมาะสมไม่มกี ารใชเ้ งนิ ทนุ แบบผดิ ประเภท (เชน่ จดั หาเงนิ ทนุ ระยะสนั เพอื ไปลงทนุ ในสนิ ทรพั ยร์ ะยะยาว) เมอื เขา้ ใจลกั ษณะของงบดลุ ดา้ นหนีสนิ และทุนในปี พ.ศ.2544 ดแี ลว้ ในปี พ.ศ.2545 กส็ ามารถอ่านงบนีได้ ในทาํ นองเดยี วกนั คอื ในปี 2545 บรษิ ทั ฯจดั หาเงนิ ทุนมาลงทุนในสนิ ทรพั ย์ 95 ลา้ นบาท โดยไดจ้ ากการกูย้ มื 49ล้านบาท และจากส่วนของเจา้ ของอีก 46 ล้านบาท ถ้าดูจากขอ้ มูลนีจะเหน็ ได้ว่าอตั ราส่วนหนีสนิ ต่อทุน เรมิ จะสูงมากกวา่ อตั ราสว่ น 1 : 1 เลก็ น้อย แสดงถงึ ภาระความเสยี งทางการเงนิ ของกจิ การเรมิ สงู มากขนึ ทเี ป็นเช่นนีกเ็ พราะในปีที 2 นี เงนิ ทุนจากภาระหนีเพมิ เรว็ กว่า เงนิ ทุนจากส่วนของเจา้ ของ (หนีสนิ เปลยี นแปลงเพมิ ขนึ = 49 ลา้ นบาท –38 ลา้ นบาท = 11 ลา้ นบาทแต่ส่วนของเจา้ ของเปลยี นแปลงเพมิ ขนึ = 46 ลา้ นบาท – 38 ลา้ นบาท = 8 ลา้ นบาท)อยา่ งไรกต็ ามถา้ ตรวจสอบความเหมาะสม การใชเ้ งนิ ทนุ ในปี 2545 สรปุ ผลไดด้ งั นี 26

ปี 2545 เงินทนุ ระยะยาว การลงทนุ ระยะยาว สนิ ทรพั ยถ์ าวร = 29.08 ลา้ นบาท เงนิ กรู้ ะยะยาว = 21.90 ลา้ นบาทสว่ นของผถู้ อื หุน้ บางสว่ น = 7.18 ลา้ นบาท เงินทนุ ระยะสนั การลงทนุ ระยะสนั สนิ ทรพั ยห์ มุนเวยี น = 65.85 ลา้ นบาท หนีสนิ หมุนเวยี น = 27.46 ลา้ นบาทสว่ นของผถู้ อื หุน้ บางสว่ น = 38.39 ลา้ นบาท จากขอ้ มลู ขา้ งตน้ นีกย็ งั คงแสดงใหเ้ หน็ ว่าในปี 2545 กจิ การนียงั คงจดั หาเงนิ ทุนไดอ้ ย่างเหมาะสม และนําไปใชล้ งทุนในสนิ ทรพั ยโ์ ดยไม่ผดิ ประเภท การจดั หาและใชเ้ งนิ ทุนแบบทผี ดิ ประเภท โดยเฉพาะทตี ้องจดั หาเงนิ ทุนจากระยะสนั และนําไปลงทุนในสนิ ทรพั ยร์ ะยะยาวจะก่อใหเ้ กดิ ปญั หาไดโ้ ดยเฉพาะในเรอื งสภาพคล่อง เช่น กรณีลงทุนซอื เครอื งจกั รหรอื ทดี นิ อาคารโรงงาน ซงึ ถอื ว่าเป็นการลงทุนระยะยาว แต่ถา้ จดั หาเงนิ ทุนแบบการกูย้ มื ระยะสนั อาจมีปญั หาได้ เพราะผปู้ ลอ่ ยกอู้ าจเรยี กใหช้ าํ ระเงนิ กคู้ นื และไม่ต่ออายวุ งเงนิ ใหใ้ นขณะทกี ารลงทุนในสนิ ทรพั ยถ์ าวรตอ้ งใช้ระยะเวลานานกว่าจะไดก้ าํ ไรมาเป็นการคนื ทุน ดงั นนั การเรยี กเงนิ กูร้ ะยะสนั อาจทาํ ใหก้ จิ การขาดสภาพคล่อง ไม่มเี งนิชาํ ระหนี เกดิ ความเสยี งทางการเงนิ บางกรณอี าจถงึ ขนั ลม้ ละลายได้ โดยสรุปแลว้ การอ่านงบดุลดา้ นหนีสนิ และทุนจะทําใหท้ ราบว่าในภาพรวมแลว้ บรษิ ทั จดั หาเงนิ ทุนมาจากทใี ดบา้ ง มโี ครงสรา้ งของเงนิ ทุนอย่างไร และโครงสรา้ งนีเปลยี นไปอย่างไร และการเปลยี นแปลงนีทําใหเ้ กดิ ปญั หาการจดั หาเงนิ ทนุ เป็นไปอยา่ งไม่เหมาะสมหรอื ไม่ ถา้ ใชก่ อ็ าจกระทบต่อความเสยี งและฐานะการเงนิ ของกจิ การต่อไปได้ในอนาคต• งบกาํ ไรขาดทุน การอ่านขอ้ มูลดบิ ของงบกําไรขาดทุนมีประโยชน์ตรงทชี ่วยบอกข้อมูลเบอื งต้น เกยี วกบั ผลการดาํ เนนิ งานของกจิ การ นกั วเิ คราะหค์ วรเขา้ ใจเพมิ เตมิ ดว้ ยว่า ผลการดําเนินงานจะดี ไดม้ าจากสองส่วน ส่วนแรกคอื จากยอดขาย ซงึ สะทอ้ นถงึ ความสาํ เรจ็ ในการนําสนิ คา้ และบรกิ าร ออกไปจาํ หน่าย ยอดขายทสี งู จะมผี ลทางบวกต่อกาํ ไรของกจิ การ สว่ นทสี องคอื ตน้ ทุนและค่าใชจ้ า่ ย ของกจิ การ การพจิ ารณาผลการดาํ เนนิ งานของกจิ การจะดจู ากความสามารถทจี ะควบคุมตน้ ทุนและ ค่าใชจ้ ่ายของกจิ การดว้ ย ถา้ ควบคมุ ไดด้ กี จ็ ะสง่ ผลดตี ่อกาํ ไรของกจิ การดว้ ย เมอื เป็นดงั นี การเรมิ ตน้ อ่านงบกําไรขาดทุนเราจะไม่ดูทบี รรทดั สุดท้ายเหมอื นในงบดุล เราจะเรมิ ต้นทยี อดขายแล้วจงึ จะ คอ่ ยๆ ดทู ตี น้ ทนุ และคา่ ใชจ้ ่ายต่างๆ เพอื วเิ คราะหค์ วามสามารถในการทาํ กาํ ไรดว้ ยจากงบกาํ ไรขาดทุนของบรษิ ทั ขอนแกน่ เกรกิ ไกร จาํ กดั ในปี 2544 กจิ การมยี อดขาย 153 ลา้ นบาทถามวา่ ยอดขายขนาด 153 ลา้ นบาทนี ประสบความสาํ เรจ็ หรอื ไม่ จากขอ้ มลู เท่าทมี อี ยู่บอกไดล้ ําบกเพราะควรจะนําขอ้ มลู ยอดขายในปี 2544 นีไปเทยี บกบั ปี 2543 เพอื เปรยี บเทยี บกนั อย่างไรกต็ ามภายใตข้ อ้ มลู เทา่ ทมี ี นกั วเิ คราะหล์ องพจิ ารณาดวู า่ กจิ การมสี ทิ รพั ยใ์ นปี 2544 ประมาณ 75.91 ลา้ นบาท สนิ ทรพั ย์เหล่านีสร้างยอดขายได้ 153 ล้านบาท คิดเป็น 2.02 เท่า (คํานวณจากยอดขาย /สนิ ทรพั ยร์ วม) อตั ราส่วนทีสูงนีจะอธบิ ายว่ากจิ การบรหิ ารสนิ ทรพั ย์ได้ดี สร้างรายไดไ้ ด้สงู ซงึ จะสะทอ้ นถึงผลการดําเนินงานทดี ี และขอ้ มูลในปีแรกนีจะเป็นฐานในการอธบิ ายผลการดําเนินงานที 27

เปลยี นแปลงในปีต่อไปได้ หลงั จากพจิ ารณายอดขายในปี 2544 สงิ ทนี กั วเิ คราะหจ์ ะตอ้ งกระทาํ ต่อไป กค็ อื การอา่ นขอ้ มลู งบกาํ ไรขาดทุนรายการสาํ คญั ทเี หลอื แบบบนลงล่าง โดยทดี ทู กี าํ ไรคงเหลอื ในแต่ ละจดุ ไดแ้ ก่ กาํ ไรขนั ตน้ กาํ ไรจากการดาํ เนนิ งานและกาํ ไรสทุ ธิ ตามลาํ ดบั จากกรณตี วั อย่างนีจะเหน็ ได้ว่าบรษิ ัทมกี ําไรโดยตลอด โดยมกี ําไรขนั ต้นในปี 2544 เท่ากบั 61.12 ล้านบาท กําไรจากการ ดาํ เนนิ งานเทา่ กบั 11.81 ลา้ นบาท และกาํ ไรสุทธิ 5.91 ลา้ นบาท จากขอ้ มูลนีจะเหน็ ไดว้ ่ากจิ การยงั ดาํ เนินงานไดอ้ ย่างมกี าํ ไรในทุกขนั ตอน การมกี าํ ไรเป็นเรอื งทบี อกสญั ญาณบวกแกก่ จิ การ แต่จะเป็น กาํ ไรในระดบั ทนี ่าพอใจหรอื ไม่ ต้องมาวเิ คราะหก์ นั ต่อไป สําหรบั ในปี 2545 ยอดขายของบรษิ ทั นี เพิมขึนจาก 153 ล้านบาท เป็น 215.6 ล้านบาท หรือเพิมขึน 62.6 ล้านบาท ซึงสะท้อนผลใน ทางบวกว่าสนิ ค้าและบรกิ ารของบรษิ ทั ยงั คงไดร้ บั การต้อนรบั จากตลาดเป็นอย่างดี เมอื พจิ ารณา ขอ้ มูลกําไรในปี 2545 พบว่ากําไรขนั ต้นเท่ากบั 86.24 ล้านบาท กําไรจากการดําเนินงานเท่ากบั 19.24 ลา้ นบาท กาํ ไรสุทธิ 9.39 ลา้ นบาท พบว่ากาํ ไรในทุกระดบั ของปี 2545 เพมิ ขนึ จากปี 2544 ทกุ รายการซงึ ควรจะเป็นสงิ ทนี ่ายนิ ดี อย่างไรกต็ ามถา้ เราลองพจิ ารณาดปู ญั หาว่าในขณะทยี อดขาย ในปี 2545 เพมิ ขนึ จากปี 2544 เท่ากบั 62.6 ลา้ นบาท แต่กําไรขนั ตน้ เพมิ ขนึ เพยี ง 25.12 ลา้ นบาท และกาํ ไรสทุ ธเิ พมิ ขนึ เพยี ง 3.48 ลา้ นบาท ตรงนีเกดิ คาํ ถามว่าเราไดใ้ ชค้ วามพยายามทางการตลาด สรา้ งยอดขายเพมิ ไดถ้ งึ 62.6 ลา้ นบาท แต่สรา้ งกาํ ไรสทุ ธไิ ดเ้ พมิ เพยี ง 3.48 ลา้ นบาทเท่านัน บรษิ ทั นีมปี ญั หาทกี ารควบคมุ คา่ ใชจ้ า่ ยหรอื ไม่ การตอบคาํ ถามนโี ดยการดจู ากขอ้ มลู ดบิ ทเี ป็นตวั เลขทําได้ ยากควรใชเ้ ครอื งมอื อนื ในการวเิ คราะหง์ บการเงนิ เช่น การย่อส่วนตามแนวดงิ (Common – Size analysis) เขา้ มาชว่ ย ซงึ จะไดอ้ ธบิ ายถงึ ต่อไปในภายหลงั แต่ในขนั ตอนนีการอ่านงบกาํ ไรขาดทุนได้ ช่วยทําใหเ้ ราเห็นภาพว่ากจิ การนียงั คงดําเนินงานได้ตามปกติ มกี ารเติบโตอยู่ในเกณฑ์ดี (การ เตบิ โตของยอดขายสอดคล้องในทศิ ทางเดยี วกบั การเติบโตของสนิ ทรพั ยข์ องกจิ การ) และมกี ําไร อยา่ งไรกต็ ามความสามารถในการทาํ กาํ ไรเป็นประเดน็ ทจี ะตอ้ งทาํ การตรวจสอบกนั ต่อไป• งบกระแสเงินสด งบกระแสเงนิ สดถูกจดั ทําขนึ มาเพอื อธบิ ายว่าในแต่ละปี บรษิ ัทจดั หาเงนิ ทุนมา จากแหล่งใด และใชเ้ งนิ ทุนในกจิ กรรมใดบา้ ง เดมิ จงึ เรยี กงบนีว่า งบแสดงแหล่งทมี าและใชไ้ ปของ เงนิ ทุน กจิ กรรมในการจดั หาหรอื ใช้ไปของเงนิ ทุนของกจิ การจะเกยี วขอ้ งกบั ใน 3 แหล่ง คอื การ ดําเนินงาน การลงทุน และการจัดหาเงินทุน ตามความเห็นของผู้เขยี นแล้วงบกระแสเงินสดมี ประโยชน์ต่อการวเิ คราะหง์ บการเงนิ มาก เพราะพฤตกิ รรมการไดม้ าและใชไ้ ปของเงนิ ทุน จะสะทอ้ น ไปถงึ ฐานะการเงนิ ของกจิ การได้ เช่น ต่อสภาพคล่องและภาระหนีสนิ ลองดตู วั อยา่ งงบกระแสเงนิ สด ของบริษัทขอนแก่นเกริกไกร จํากดั ในปี 2545 ถ้าเราอ่านงบแต่เพียงว่า บริษัทได้เงินทุนจาก กจิ กรรมการดาํ เนินงาน 12.52 ลา้ นบาท และไดจ้ ากการจดั หาเงนิ ทุนระยะยาว 2.97 ลา้ นบาท และ ใชไ้ ปในการลงทุนระยะยาว เท่ากบั 13.81 ล้านบาท จะทําใหม้ เี งนิ ทุนคงเหลอื 1.68 ล้านบาท ถ้า อ่านเพยี งแคน่ ีกอ็ าจทาํ ใหต้ อบในเบอื งตน้ ว่า บรษิ ทั ไม่มปี ญั หาในการขาดแคลนเงนิ ทุน แต่การอ่าน งบกระแสเงนิ สดแบบนไี มไ่ ดบ้ อกอะไรเลยเกยี วกบั การเชอื มโยงไปยงั ฐานะการเงนิ ทจี รงิ แลว้ เราอาจอา่ นงบกระแสเงนิ สดเพอื หาขอ้ มลู เกยี วกบั ฐานะการเงนิ ของกจิ การไดด้ งั ต่อไปนี 1) อ่านดทู ีการลงทุนในสินทรพั ยถ์ าวรของหวั ข้อกระแสเงินสดจากการลงทุนก่อน ในงบ กระแสเงนิ สดนี กจิ การใชเ้ งนิ ลงทุนในสนิ ทรพั ยถ์ าวรประมาณ 13.81 ลา้ นบาท (หกั รายการ 28

อนื ๆ ออกไปเพราะในทนี ีมมี ลู ค่าไม่สงู มากนัก) เราตอ้ งตงั คําถามต่อว่าเงนิ ลงทุนสว่ นนีควรจะจดั หาเงนิ ทนุ จงึ สมควรมาจากแหลง่ เงนิ ทนุ ระยะยาว (เชน่ เงนิ กรู้ ะยะยาว ทุนจดทะเบยี น) หรอืเงนิ ทุนภายในกจิ การ (เช่น กาํ ไรสุทธบิ วกค่าเสอื มราคา) ถ้าเรานําเงนิ ทุนจากแหล่งระยะยสนัมาใชจ้ ะทําให้เกดิ ปญั หาสภาพคล่องขนึ ได้เพราะถ้าครบกําหนดแล้วยงั หาเงนิ ทุนคืนหนีค่าสนิ ทรพั ยถ์ าวร (ซงึ ตอ้ งคนื ทุนในเวลาทนี านกวา่ นนั ) ไมไ่ ด้2) ดูจากการจดั หาเงินทุนเพือลงทุนในสินทรพั ย์ถาวร ถ้าเราต้องลงทุนในสนิ ทรพั ย์ถาวร 13.81 ลา้ นบาท และดูจากแหล่งเงนิ ทุนระยะยาวก่อน คอื ทุนจดทะเบยี นเพมิ ขนึ 0.26 ล้าน บาท และเงนิ กูร้ ะยะยาวเพมิ ขนึ 4.08 ลา้ นบาท รวมเป็น 4.34 ลา้ นบาท หกั ออกจาก 13.81 ล้านบาท ยังขาดทุนอกี 9.47 ล้านบาท ถ้าบริษัทไปนําเอาเงินทุนจากการทํามาหาได้ของ กจิ การ คอื กําไรสุทธบิ วกค่าเสอื มราคา เท่ากบั 13.39 ลา้ นบาท ซึงสามารถครอบคลุมการ ลงทนุ นไี ด้ และยงั เหลอื เงนิ ทนุ เพอื ลงทุนในสนิ ทรพั ยถ์ าวรต่อไป ทอี ธบิ ายขา้ งต้นนีชใี หเ้ หน็ ว่า บรษิ ทั ไมไ่ ดใ้ ชเ้ งนิ ทนุ ผดิ ประเภทในการลงทุนระยะยาวนี3) ดกู ารจดั หาเงินทุนเพือลงทนุ ในเงินทุนหมุนเวียน เงนิ ทุนหมุนเวยี นในทนี ีพจิ ารณาไดท้ งั ที เป็นแหล่งทีมาและแหล่งทีใช้ไปของเงินทุนหมุนเวียน กรณีทีเป็นแหล่งทีมาของเงินทุน หมุนเวยี น เกดิ ในกรณีทหี นีสนิ หมุนเวยี นเพมิ ขนึ และ / หรอื สนิ ทรพั ย์หมุนเวยี นลดลง และ กรณีทเี ป็นแหล่งทใี ชไ้ ปของเงนิ ทุนหมุนเวยี น เกดิ ในกรณีทหี นีสนิ หมุนเวยี นลดลง และ / หรอื สนิ ทรพั ยห์ มนุ เวยี นเพมิ ขนึ สาํ หรบั กรณีของบรษิ ทั ขอนแก่นเกรกิ ไกรนีการอธบิ ายเรอื งเงนิ ทุน หมุนเวยี นใหด้ ูทรี ายการต่างๆ ในกระแสเงนิ สดจากการดาํ เนินงาน (โดยตดั รายการกาํ ไรสุทธิ และค่าเสอื มราคาออกไป) รายการทเี หลอื จะเป็นการเปลยี นแปลงในสนิ ทรพั ย์หมุนเวยี นและ หนีสนิ หมนุ เวยี น ซงึ สามารถนํามาสรุปไดด้ งั นีแหล่งใช้ไปของเงินทนุ หมุนเวียน (ล้านบาท) แหล่งทีมาของเงินทนุ หมุนเวยี น (ลา้ นบาท)ลกู หนีการคา้ เพมิ 0.61 หลกั ทรพั ยใ์ นความตอ้ งการของตลาด 2.73สนิ คา้ คงเหลอื เพมิ 10.27 คา่ ใชจ้ ่ายลว่ งหน้าลด 0.25ตวั เงนิ จา่ ยลดลง 0.40 เจา้ หนีการคา้ เพมิ 6.70รวม 11.28 หนีระยะยาวทคี รบใน 1 ปีเพมิ 0.37 คา่ ใชจ้ า่ ยคา้ งจ่ายเพมิ 0.36 10.41 จะเหน็ ไดว้ ่ายงั ขาดเงนิ ทนุ หมนุ เวยี นอยู่ 11.28 – 10.41 = 0.87 ลา้ นบาท บรษิ ทั สามารถไปนําบางสว่ นจากเงนิ ทุนภายในกจิ การทเี หลอื อยู่ตามทอี ธบิ ายไปในขอ้ 2 มาใชไ้ ด้ ดงั นันบรํษทจงึ ยงั คงมเี งนิ ทุนเพยี งพอต่อการใช้จ่ายหมนุ เวยี นในกจิ การ ไม่ไดเ้ กดิ ปญั หาขาดแคลนเงนิ ทนุ แต่อย่างใด การอ่านงบกระแสเงนิ สดของบรษิ ทั ขอนแก่นเกรกิ ไกรนี จะทาํ ใหเ้ ราเหน็ ภาพไดว้ ่าบรษิ ทั ไม่ไดม้ กี ารใช้เงนิ ผดิ ประเภท ไม่ไดเ้ กดิ สภาวะขาดแคลนเงินทุน สภาพคล่องของกจิ การจงึ ควรจะอยู่ในระดบั ปกติ เมือพจิ ารณารว่ มกบั การทยี อดขายยงั คงเพมิ และมกี าํ ไรอยู่ จะทาํ ใหเ้ รารสู้ กึ เชอื มนั ไดม้ ากขนึ วา่ การดาํ เนนิ งานและฐานะการเงนิ ของกจิ การจะยงั คงอย่ใู นเกณฑป์ กตดิ ี 29

การอ่านข้อมลู จากการใช้เครอื งมอื วิเคราะหง์ บการเงิน ในหวั ขอ้ ที 4.4 ของบทนีไดแ้ นะนําไปแลว้ ว่าเครอื งมอื วเิ คราะหง์ บการเงนิ ประกอบไปดว้ ย 4 เครอื งมอืไดแ้ ก่ การย่อสว่ นตามแนวดงิ การวเิ คราะหแ์ นวโน้ม การวเิ คราะหง์ บแสดงการเคลอื นไหวของเงนิ ทนุ และการวเิ คราะห์อตั ราสว่ นทางการเงนิ หลงั จากทเี ราอา่ นขอ้ มลู ดบิ ของงบการเงนิ จะทาํ ใหเ้ หน็ ภาพของกจิ การเกยี วกบั ผลการดาํ เนินงานและฐานะการเงนิ ในระดบั หนึง เพอื ใหก้ ระบวนการวเิ คราะหง์ บการเงนิ เป็นไปอย่างสมบูรณ์มากขนึ ในขนั ตอนนีเราจะนําเครอื งมอื ต่างๆ ขา้ งตน้ ของการวเิ คราะหง์ บการเงนิ มาใชอ้ ธบิ ายในกรณีบรษิ ทั ขอนแก่นเกรกิ ไกรนี โดยหวงั ว่าจะทําใหเ้ ราเหน็ สภาพของกจิ การนีไดอ้ ย่างลกึ ซงึ มากขนึ• การย่อส่วนตามแนวดิง (Common – Size Analysis)ขอ้ มลู การย่อสว่ นตามแนวดงิ ของงบดลุ บรษิ ทั ขอนแก่นเกรกิ ไกร ในปี 2544 และ 2545 แสดงไดด้ งั นี บริษทั ขอนแก่นเกริกไกร จาํ กดั งบดลุ ณ วนั ที 31 ธนั วาคม หน่วย : พนั บาท, เปอรเ์ ซน็ ต์ สินทรพั ย์ 2544 2545 2544 2545สินทรพั ยห์ มนุ เวยี น 2,382 4,061 3.10 4.30เงนิ สด 8,004 5,272 10.60 5.50หลกั ทรพั ยใ์ นความตอ้ งการของตลาด 8,350 8,960 11.00 9.40ลกู หนีการคา้ 36,769 47,041 48.40 49.40สนิ คา้ คงเหลอื 1.00 0.50ค่าใชจ้ า่ ยจา่ ยลว่ งหน้า 859 512 74.10 69.10รวมสนิ ทรพั ยห์ มุนเวยี น 56,264 65,846สินทรพั ยถ์ าวร 1.10 0.80 811 811 15.70 19.20ทดี นิ 11,928 18,273 18.10 22.60อาคาร 13,768 21,523 (9.90) (12.10)เครอื งจกั รและอุปกรณ์ 7,530 11,528 25.00 30.50หกั ค่าเสอื มราคาสะสม 18,977 29,079 0.90 0.40สนิ ทรพั ยถ์ าวรสทุ ธิ 100.00 100.00สินทรพั ยอ์ ืน 668 373สินทรพั ยร์ วม 75,909 95,298 30

บริษทั ขอนแก่นเกริกไกร จาํ กดั งบดลุ ณ วนั ที 31 ธนั วาคมหนีสินและส่วนของผถู้ อื ห้นุ 2544 2545 หน่วย : พนั บาท, เปอรเ์ ซน็ ต์หนีสินหมุนเวียน 7,591 14,294 2544 2545 เจา้ หนีการคา้ 6,012 5,614 ตวั เงนิ จ่าย 1,516 1,884 10.00 15.00 เงนิ กรู้ ะยะยาวทถี งึ กาํ หนดชาํ ระใน 1 ปี 5,313 5,669 7.90 5.90 ค่าใชจ้ ่ายคา้ งจา่ ย 20,432 27,461 2.00 2.00 รวมหนีสนิ หมนุ เวยี น 7.00 5.90หนีสินระยะยาว 16,975 21,059 26.90 28.80 635 843 เงนิ กยู้ มื ระยะยาว 22.40 22.10 เงนิ กยู้ มื กรรมการ 17,610 21,902 0.80 0.90 รวมหนีสนิ ระยะยาว 38,042 49,363 23.20 23.00รวมหนีสิน 50.10 51.80ส่วนของผถู้ ือห้นุ 5,504 5,760 7.30 6.00 32,363 40,175 42.60 42.20 ทุนจดทะเบยี น 37,867 45,935 49.90 48.20 กาํ ไรสะสม 75,909 95,298 100.00 100.00 รวมสว่ นของผถู้ อื หุน้รวมหนีสินและส่วนของผถู้ อื ห้นุ จาก Common – Size ของงบดุลดา้ นสนิ ทรพั ยใ์ นปี 2544 และ 2545 จะเหน็ ไดว้ ่าโครงสรา้ งของการลงทนุ ในสนิ ทรพั ยข์ องบรษิ ทั มลี กั ษณะทเี ปลยี นไปกล่าวคอื เดมิ โครงสรา้ งของสนิ ทรพั ยห์ มุนเวยี นและสนิ ทรพั ยถ์ าวรในปี 2544 มสี ดั ส่วนประมาณ 75% และ 25% ตามลําดบั และไดเ้ ปลยี นเป็นประมาณ 70% และ 30% ตามลําดบั ในปี2545 ลกั ษณะเช่นนีชใี หเ้ หน็ วา่ ระหว่างทบี รษิ ทั มกี ารเตบิ โตมากขนึ (สนิ ทรพั ยร์ วมเพมิ จาก 75 ลา้ นบาท เป็น 95 ลา้ นบาท) อตั ราการเพมิ ของสนิ ทรพั ยถ์ าวรเพมิ เรว็ กว่าอตั ราการเพมิ ของสนิ ทรพั ยห์ มุนเวยี น แมว้ ่าในแง่ของเมด็ เงนิ จะมีระดบั พอๆ กนั โดยสนิ ทรพั ย์หมุนเวยี นเพมิ ขนึ จาก 19 ล้านบาท เป็น 29 ลา้ นบาท (เพมิ ขนึ ประมาณ 10 ลา้ นบาท)แต่ฐานของสนิ ทรพั ยถ์ าวรมขี นาดทเี ลก็ กวา่ อตั ราการเพมิ จงึ สงู กว่าในจํานวนทเี ท่ากนั ถ้าตรวจสอบเพมิ เตมิ จะพบดว้ ยว่ารายการของสนิ ทรพั ยถ์ าวรทมี กี ารเพมิ ขนึ มากไดแ้ ก่ อาคาร เครอื งจกั รและอุปกรณ์ ซงึ กต็ อ้ งพจิ ารณาเพมิ เตมิ ต่อไปว่าเป็นการขยายกําลงั การผลติ เพอื รองรบั การเจรญิ เติบโตในอนาคตหรอื ไม่ อย่างไรกต็ ามในภาพรวมแล้วการอ่านCommon – Size ของงบดุลดา้ นสนิ ทรพั ยไ์ ม่ไดแ้ สดงถงึ การเปลยี นแปลงโครงสรา้ งทางการลงทุนในสนิ ทรพั ยท์ มี คี วามผดิ ปกตจิ นกระทบต่อฐานะการเงนิ ของบรษิ ทั แต่อยา่ งใด 31

จาก Common – Size ของงบดุลดา้ นหนีสนิ และทุนในปี 2544 และ ปี 2545 โครงสรา้ งของการจดั หาเงนิ ทุนของกจิ การมกี ารเปลยี นแปลงไม่มากนกั กล่าวคอื ในปี 2544 การจดั หาเงนิ ทุนจากการก่อหนีคดิ เป็น 50% และจากการใชเ้ งนิ ทนุ ภายในจากสว่ นของผเู้ ป็นเจา้ ของ ประมาณ 50% ของเงนิ ทนุ ทงั หมด สว่ นในปี 2545 สดั สว่ นดงั กล่าวเปลยี นแปลงเป็น 52% และ 48% ตามลาํ ดบั ซงึ แสดงถงึ ภาระการก่อหนีของบรษิ ทั มรี ะดบั สงู ขนึ แต่ไม่เปลยี นแปลงมากนกั ความกงั วลใจว่าภาระหนีสนิ ดงั กล่าวมรี ะดบั ทสี งู เกนิ ไปหรอื ไม่ นักวเิ คราะหอ์ าจทําไดโ้ ดยแยกสดั ส่วนภาระหนีสนิออกเป็นหนีสนิ ระยะสนั และหนีสนิ ระยะยาว พบว่าสดั สว่ นของหนีสนิ ระยะสนั อย่ใู นระดบั ประมาณ 27% และสดั สว่ นของหนีสนิ ระยะยาวอยใู่ นระดบั ประมาณ 23% และเมอื นําไปเทยี บกบั สดั สว่ นของสนิ ทรพั ยห์ มนุ เวยี น ซงึ มปี ระมาณ70% จะเหน็ ไดว้ า่ ครอบคลมุ ทจี ะจา่ ยภาระหนีระยะสนั ได้ และส่วนทเี หลอื รวมกบั สว่ นของผูถ้ อื หุน้ ควรจะมสี ่วนเกนิ มากพอทจี ะรองรบั ภาระหนีสนิ ระยะยาว ซงึ มสี ดั สว่ นประมาณ 23% ได้ ดงั นนั ในภาพรวมแลว้ การอา่ น Common – Size ของงบดุลดา้ นหนีสนิ และทนุ จงึ ยงั ไมพ่ บความผดิ ปกตอิ ย่างรนุ แรงทจี ะสง่ ผลกระทบในทางลบต่อฐานะการเงนิ ของกจิ การ ต่อไปจะเป็นการอ่านขอ้ มูลจาก Common – Size งบกาํ ไรขาดทุนของบรษิ ทั ขอนแก่นเกรกิ ไกร ในปี2544 และปี 2545 ซงึ มรี ายละเอยี ดดงั ต่อไปนีบริษทั ขอนแก่นเกริกไกร จาํ กดั งบกาํ ไรขาดทนุสาํ หรบั ปี สินสดุ วนั ที 31 ธนั วาคมขาย 2544 2545 หน่วย: พนั บาท, เปอรเ์ ซน็ ต์หกั ตน้ ทนุ ขาย 153,000 215,600 2544 2545 กาํ ไรขนั ตน้ 91,879 129,364 61,121 86,236 100.00 100.00หกั ค่าใชจ้ า่ ยในการขายและบรกิ าร 49,315 66,993 60.10 60.00 กาํ ไรจากการดําเนินงาน 11,806 19,243 39.90 40.00 2,277 32.20 31.10หกั ดอกเบยี จ่าย 2,585 7.70 8.90บวก รายไดอ้ นื 838 422 1.50 1.20 10,367 0.50 0.20 กาํ ไรกอ่ นภาษี 4,457 17,080 6.70 7.90หกั ภาษเี งนิ ได้ 5,910 7,686 2.90 3.60 9,394 3.80 4.30 กาํ ไรสทุ ธิ จาก Common – Size ของงบกาํ ไรขาดทุนในปี 2544 พบว่า บรษิ ทั มตี น้ ทุนขายคดิ เป็นประมาณ 60%ของยอดขาย ทําให้คงเหลอื กําไรขนั ต้น 40% เมือหกั ค่าใช้จ่ายขายและบรหิ ารแล้ว กิจการมีกําไรจากการดําเนินงานคงเหลอื 7.70% เมอื เทยี บกบั ยอดขายหลงั จากหกั ดอกเบยี จ่ายและค่าใชจ้ ่ายอนื ๆ แลว้ บรษิ ทั มกี าํ ไรสุทธคิ งเหลอื 3.80%เมือเทยี บกบั ยอดขาย สาํ หรบั ในปี 2545 บรษิ ัทยงั คงมอี ตั รากําไรขนั ต้นเท่ากบั ในปี 2544 คอื 40% ในขณะทสี ดั ส่วนค่าใชจ้ ่ายอนื ๆ มรี ะดบั ทลี ดลงทาํ ใหก้ าํ ไรสทุ ธติ ่อยอดขายมรี ะดบั ทสี งู ขนึ เป็น 4.30% 32

ถา้ พจิ ารณาจากการอ่าน Common – Size งบกาํ ไรขาดทุน ดเู หมอื นว่ากจิ การมกี ารควบคุมค่าใชจ้ ่ายไดด้ ีขนึ อยา่ งไรกต็ ามมขี อ้ สงั เกตทตี น้ ทนุ ขาย ซงึ สดั สว่ นต่อยอดขายยงั คงทเี ท่ากบั 60% ทงั ทยี อดขายเพมิ ขนึ ถงึ ประมาณ 63ลา้ นบาท ซงึ โดยหลกั แลว้ การดาํ เนินงานมยี อดขายมากขนึ ควรจะช่วยทาํ ใหป้ ระหยดั ทเี ป็นต้นทุนคงทลี งไดร้ ะดบั หนึง จุดนีจงึ ควรทําการตรวจสอบว่ากจิ การมกี ารต้นทุนขายไดด้ เี พยี งใด แต่โดยภาพรวมแลว้ ปญั หา ณ จุดนีกย็ งั ไม่รา้ ยแรงจนตอ้ งระบุว่าบรษิ ทั มปี ญั หาเรอื งต้นทุนสงู เพราะยงั สามารถทํากาํ ไรไดด้ แี ละมแี นวโน้มดขี นึ ดว้ ย แต่ถ้าบรหิ ารต้นทุนไดด้ กี ว่านีความสามารถในการทาํ กาํ ไรกอ็ าจจะดกี ว่านีได้ ดงั นนั การอา่ น Common – Size งบกาํ ไรขาดทนุ ขา้ งตน้ จงึ ชใี หเ้ หน็ ว่าผลการดาํ เนนิ งานและความสามารถในการทาํ กาํ ไรของบรษิ ทั นียงั อย่ใู นเกณฑด์ เี ป็นปกติ• การวิเคราะหแ์ นวโน้ม (Trend Analysis) เนืองจากการวเิ คราะห์ Common – Size งบกาํ ไรขาดทุนทาํ ใหเ้ รากําลงั สงสยั เรอื งการควบคุมต้นทุนคา่ ใชจ้ า่ ยของกจิ การนี ถา้ ลองเอาเทคนิคการวเิ คราะหแ์ นวโน้มเขา้ มาใชใ้ นการอ่านงบการเงนิ เพมิ เตมิ อาจทาํ ใหเ้ ราเหน็ภาพในเรอื งนีชดั เจนมากขนึ ซงึ สรุปไดด้ งั ขอ้ มลู ต่อไปนี (โดยใชป้ ี 2544 เป็นปีฐาน) บริษทั ขอนแก่นเกริกไกร จาํ กดั Trend Analysisขาย 2544 2545ตน้ ทนุ ขายคา่ ใชจ้ ่ายขายและบรหิ าร 100 141 100 141 100 136 จากข้อมูลข้างต้นจะเห็นได้ว่า กจิ การควบคุมการเพิมขึนของค่าใช้จ่ายในการขายและบริหารได้ดีเนืองจากมอี ตั ราการเตบิ โตชา้ กว่ายอดขาย อย่างไรกต็ ามอตั ราการเตบิ โตของตน้ ทุนขายกลบั เพมิ ขนึ เท่ากบั ยอดขายคอื 41% ทงั ๆ ทเี มอื ยอดขายเพมิ ขนึ มากควรมกี ารประหยดั จากขนาดทาํ ใหต้ น้ ทุนคงทถี ูกลง ความสามารถในการทาํกําไรจงึ จะเพมิ ขนึ ผลการวเิ คราะห์ ณ จุดนีจงึ เป็นการยนื ยนั ว่า บรษิ ทั ควรจะกลบั ไปทบทวนและหาวธิ กี ารควบคุมตน้ ทนุ ขายใหด้ ขี นึ กวา่ นี แต่ในภาพรวมปญั หานียงั ไมร่ นุ แรงนกั สาํ หรบั บรษิ ทั นี • การวิเคราะหก์ ารเคลอื นไหวของเงินทนุ (Fund Flow Analysis) ในขนั ตอนนีจะทําการวเิ คราะหก์ ารเคลอื นไหวเงนิ ทุนของบรษิ ทั ว่าไดจ้ ดั หาเงนิ ทุนมาจากทใี ด และใช้เงนิ ทุนเหล่านันไปในกจิ กรรมใดบา้ ง พฤตกิ รรมการไดม้ าและใชไ้ ปของเงนิ ทุนทเี กดิ ขนึ ในแต่ละปีจะสะทอ้ นไปทฐี านะทางการเงนิ ของกจิ การไดด้ ี ในกรณบี รษิ ทั ขอนแก่นเกรกิ ไกรเราไดว้ เิ คราะหง์ บการเคลอื นไหวของเงนิ ทุนนีไปครงั หนึงแลว้ เมอื อธบิ ายถงึ วธิ กี ารอ่านขอ้ มูลดบิ จากงบกระแสเงนิ สด ถ้านักวเิ คราะหส์ ามารถอ่านงบกระแสเงนิ สดไดเ้ ป็นกไ็ ม่จาํ เป็นต้องทาํ การวเิ คราะหง์ บแสดงการเคลอื นไหวของเงนิ ทุนอกี อย่างไรกต็ ามในกรณีทไี ม่คุน้ เคยกบั วธิ กี ารอ่านงบกระแสเงนิ สด อาจจดั ทํางบแสดงการเคลอื นไหวของเงนิ ทุนไดโ้ ดยแยกส่วนประกอบของงบออกเป็น 2 ดา้ นคอื ดา้ นทีเป็นแหล่งทมี าของเงนิ ทุน และดา้ นแหล่งทใี ชไ้ ปของเงนิ ทุน และมหี ลกั การแยกรายการในงบการเงนิ ออกมาใส่ในงบแสดงการเคลอื นไหวของเงนิ ทนุ ดงั นี 33

แหล่งทีมาของเงินทุน - จากการดาํ เนนิ งาน : กาํ ไรสทุ ธแิ ละคา่ เสอื มราคา การลดลงของสนิ ทรพั ยห์ มนุ เวยี น การเพมิ ขนึ ของหนีสนิ หมุนเวยี น - จากแหลง่ อนื ๆ : ทุนจดทะเบยี นเพมิ หนีระยะยาวเพมิ การลดลงของสนิ ทรพั ยอ์ นื แหล่งทีใช้ไปของเงินทนุ - จากการดาํ เนินงาน : ขาดทุนสทุ ธิ การเพมิ ขนึ ของสทิ รพั ยห์ มุนเวยี น การลดลงของหนีสนิ หมุนเวยี น - จากแหล่งอนื ๆ : การลงทนุ เพมิ ในสนิ ทรพั ยถ์ าวร การจ่ายเงนิ ปนั ผล การลดลงของหนีสนิ ระยะยาว การเพมิ ขนึ ของสนิ ทรพั ยอ์ นื สาํ หรบั งบแสดงการเคลอื นไหวของเงนิ ทุน (Fund Flow) ในปี 2545 ของบรษิ ทั ขอนแก่นเกรกิ ไกรแสดงไดด้ งั ต่อไปนี บริษทั ขอนแก่นเกริกไกร จาํ กดั Fund Flowงบแสดงการเคลอื นไหวของเงินทุนปี 2545แหล่งทีมาของเงินทนุ ล้านบาท เปอรเ์ ซน็ ต์ จากการดาํ เนินงาน 13,392 47% กาํ ไรสทุ ธิ + ค่าเสอื มราคา 2,732 10% หลกั ทรพั ยใ์ นความตอ้ งการของตลาดลด 247 1% คา่ ใชจ้ า่ ยลว่ งหน้าลด 6,703 23% เจา้ หนีการคา้ เพมิ 368 1% หนีระยะยาวครบกาํ หนด 1 ปีเพมิ 356 1% คา่ ใชจ้ ่ายคา้ งจา่ ยเพมิ 23,798 83% 34

จากแหล่งอืน 256 1% ทุนจดทะเบยี นเพมิ 4,084 14% เงนิ กรู้ ะยะยาวเพมิ 208 1% เงนิ กกู้ รรมการเพมิ 295 1% อนื ๆ 4,843 17% 28,641 100%แหล่งใช้ไปของเงินทุน จากการดาํ เนินงาน 610 2% ลกู หนีการคา้ เพมิ 10,272 36% สนิ คา้ คงเหลอื เพมิ 1% ตวั เงนิ จ่ายลด 398 39% 11,280 จากแหล่งอืน 49% ลงทุนเพมิ ในสนิ ทรพั ยถ์ าวร 14,100 6% จา่ ยเงนิ ปนั ผล 1,582 6% เงนิ สดเพมิ ขนึ 1,679 61% 17,361 100% 28,641 จาก Fund Flow ในปี 2545 เราอ่านไดว้ ่า เงนิ ทุนทเี คลอื นไหวในปีนีของบรษิ ทั อยู่ในระดบั ประมาณ28.64 ลา้ นบาท ซงึ กาํ หนดใหเ้ ท่ากบั 100% เงนิ ทุนจาํ นวนดงั กล่าวบรษิ ทั จดั หามาจากการดาํ เนินงาน 83% และจากแหล่งอนื ๆ 17% สว่ นในดา้ นแหล่งใชไ้ ปของเงนิ ทนุ พบวา่ บรษิ ทั ใชเ้ งนิ ทนุ ไปในการดาํ เนนิ งาน 39% และใชไ้ ปในแหล่งอนื ๆ 61% การอา่ นงบเพยี งเทา่ นีจะยงั ไม่ทําใหเ้ ราเหน็ ภาพไดช้ ดั เจนนกั แต่ถ้าเราเรมิ ตน้ จากการดูทกี ารลงทุนเพมิ ในสนิ ทรพั ยถ์ าวรเทา่ กบั 49% แลว้ จบั คดู่ วู า่ บรษิ ทั ควรจะหาเงนิ ทนุ มาใหถ้ กู ประเภทคอื เป็นเงนิ ทุนระยะยาวเช่นกนั ลองดูแหล่งทมี าของเงนิ ทุนจากแหล่งอนื พบว่ามสี ดั ส่วนเท่ากบั 17% ซงึ ไม่เพยี งพอยงั ขาดอยู่ 32% เงนิ ทุนทยี งั ขาดอยู่นีสามารถไปเอามาจากบางส่วนของกาํ ไรสทุ ธบิ วกค่าเสอื มราคา ซงึ มสี ดั สว่ นทงั หมดเท่ากบั 47% ได้ เพราะถอื ว่าเป็นแหล่งเงนิ ทุนจากภายในกจิ การซงึ บรษิ ัทมสี ทิ ธเิ อาไปใชล้ งทุนในระยะสนั หรอื ระยะบาวกไ็ ด้ เงนิ ทุนของกําไรและค่าเสอื มราคาสว่ นทเี หลอื 47% - 32% = 15% สามารถนําไปจ่ายเงนิ ปนั ผล 6% และเกบ็ ไวเ้ ป็นเงนิ สดเพมิ ขนึ อกี 6% ส่วนทเี หลอื อกี 3% นําไปร่วมเพมิ เตมิ เป็นเงนิ ทุนหมุนเวยี นในระยะสนั ซงึ มสี ดั ส่วนการลงทุนประมาณ 39% จากขอ้ มูลดงั กลา่ วขา้ งตน้ ซงึ จบั คใู่ หเ้ หน็ วา่ การลงทนุ ในระยะยาวและระยะสนั จดั หาเงนิ ทุนมาจากทใี ด พบว่าบรษิ ทั ไม่ไดม้ กี ารใช้เงนิ ผดิ ประเภทแต่อย่างใด การลงทุนในสนิ ทรพั ย์ถาวร โดยนําเงนิ ทุนทงั จากการกูย้ มื ระยะยาวและจากกําไรในการดาํ เนินงานจะทาํ ใหภ้ าระหนีสนิ ของบรษิ ทั ไม่สงู จนผดิ ปกตมิ ากนัก และเนืองจากการจดั หาเงนิ ทุนเพอื ลงทุนในระยะสนัยงั ไมม่ สี ญั ญาณบอกว่าบรษิ ทั ใชเ้ งนิ ทุนผดิ ประเภทจงึ ไม่น่าจะกระทบเรอื งสภาพคลอ่ งของบรษิ ทั 35

เพอื ตรวจสอบในเรอื งสภาพคล่องนี เราจะวเิ คราะหก์ ารเปลยี นแปลงของรายการต่างๆ ในสนิ ทรพั ยก์ บัหนีสนิ หมนุ เวยี นตาม Fund Flow ดงั กล่าวขา้ งตน้การเปลียนแปลงของสินทรพั ยห์ มุนเวียน การเปลียนแปลงของหนีสินหมนุ เวียน (ล้านบาท) (ลา้ นบาท)เงนิ สดเพมิ 1.68 เจา้ หนีการคา้ เพมิ 6.70หลกั ทรพั ยล์ ดลง (2.73) หนีระยะยาวทคี รบ 1 ปีเพมิ 0.37ค่าใชจ้ า่ ยลว่ งหน้าลด (0.25) ค่าใชจ้ ่ายคา้ งจ่ายเพมิ 0.36ลกู หนีการคา้ เพมิ 0.61 ตวั เงนิ จา่ ยลด (0.40)สนิ คา้ คงเหลอื เพมิ 10.27รวม 9.58 รวม 7.03 เนืองจากมลู คา่ สนิ ทรพั ยห์ มุนเวยี นและหนีสนิ หมุนเวยี นในปี 2544 เท่ากบั 56.26 ลา้ นบาท และ 20.43ลา้ นบาท ตามลาํ ดบั จะเหน็ ไดว้ ่าแมย้ อดการเปลยี นแปลงของสนิ ทรพั ย์มุนเวยี นจะมมี ากกว่าหนีสนิ หมุนเวยี น (9.58ลา้ นบาท มากกว่า 7.03 ลา้ นบาทโดยเปรยี บเทยี บ) แต่กไ็ ม่มากนัก ในขณะทฐี านของมูลค่าสนิ ทรพั ยห์ มุนเวยี นและหนีสนิ หมุนเวยี นแตกต่างกนั มาก (56.26 ลา้ นบาท เทยี บกบั 20.43 ลา้ นบาท) แสดงว่า หนีสนิ หมุนเวยี นจะมอี ตั ราเพมิเรว็ กว่าสนิ ทรพั ยห์ มุนเวยี น ลกั ษณะดงั กล่าวจะทําใหอ้ ตั ราสว่ นสภาพคล่อง (Current Ratio) มรี ะดบั ลดลง อย่างไรก็ตามปญั หานียงั ไม่รนุ แรงเพราะกจิ การยงั ไม่มกี ารใชเ้ งนิ ทุนผดิ ประเภท เช่นนําเงนิ จากระยะสนั ไปใชล้ งทุนในระยะยาวการวเิ คราะหใ์ นส่วนนีจะทาํ ใหเ้ รามองเขา้ ไปในงบการเงนิ ไดล้ กึ ซงึ ว่าเกดิ อะไรขนึ กบั สภาพคล่อง และภาระหนีสนิ ของกจิ การไดด้ กี ว่าการทจี ะดเู ฉพาะคา่ อตั ราสว่ นทางการเงนิ แต่เพยี งอย่างเดยี ว • การวิเคราะหอ์ ตั ราส่วนทางการเงิน (Financial Ratio Analysis) การใชอ้ ตั ราสว่ นทางการเงนิ (Financial Ratios) ควรเป็นเครอื งมอื สุดทา้ ยในการนํามาใชว้ เิ คราะหง์ บการเงนิ เพราะระหว่างการอ่านงบการเงนิ จากขอ้ มลู ดบิ และใช้ Common – Size, Trend และ Fund Flow จะทําใหเ้ ราเหน็ ภาพต่างๆ เกียวกบั ฐานะการเงินและผลการดําเนินงาน การใช้อตั ราส่วนทางการเงินจะเป็นเหมอื นการสรุปภาพรวมในดา้ นต่างๆ ของกจิ การ (ซงึ บางดา้ นกอ็ าจเหน็ หรอื เขา้ ใจมาแล้วขณะทใี ชเ้ ครอื งมอื อนื ) สาํ หรบั อตั ราส่วนทางการเงนิ ของบรษิ ทั ขอนแกน่ เกรกิ ไกร จาํ กดั ในปี 2544 และ ปี 2545 แสดงไดด้ งั ต่อไปนี 36

บริษทั ขอนแก่นเกริกไกร จาํ กดั อตั ราส่วนทางการเงิน 2544 25451. Liquidity Ratios 2.75 เทา่ 2.75 เทา่ Current Ratios 0.95 เท่า 0.68 เท่า Quick Ratio Avg. Collection Period 20 วนั 15 วนั Days Inventory 144 วนั 131 วนั2. Asset Management Ratios 8.06 เทา่ 7.41 เทา่ Fixed Asset Turnover 2.02 เท่า 2.26 เท่า Total Asset Turnover3. Leverage Ratios 0.50 เทา่ 0.52 เท่า Debt Ratio 1.01 เทา่ 1.08 เทา่ Debt to Equity Ratio 5.2 เท่า 7.4 เท่า Times Interest Earned4. Profitability Ratios 39.9 % 40.0 % Gross Profit Margin 7.7 % 8.9 % Operating Profit Margin 3.9 % 4.4 % Net Profit Margin 7.8 % 9.9 % R.O.A. 15.6 % 20.5 % R.O.E. จากขอ้ มลู อตั ราสว่ นทางการเงนิ ขา้ งตน้ เราสามารถอ่านและวเิ คราะหไ์ ดด้ งั นี ดา้ นสภาพคล่อง Current Ratio ในปี 2544 และปี 2545 เท่ากบั 2.75 เท่า และ 2.40 เท่า ตามลาํ ดบั การลดลงของCurrent ratio ในทนี ีไม่ใช่เรอื งทนี ่าแปลกใจถา้ อ่านงบ Fund flow มาก่อน การลดลงของ Current Ratio แมจ้ ะบอกทศิ ทางว่าสภาพคลอ่ งของบรษิ ทั มรี ะดบั ลดลงกวา่ เดมิ แต่จากการอ่านงบ Fund Flow เราทราบว่าบรษิ ทั ไม่มกี ารใชเ้ งนิผดิ ประเภท อกี ทงั ขนาดของ Current Ratio 2.40 เท่า ถอื ว่ายงั อยใู่ นระดบั สงู โดยสนิ ทรพั ยห์ มุนเวยี นทมี อี ยยู่ งั คุม้ ครองหนีสนิ หมุนเวยี นไดอ้ กี มาก 37

สาํ หรบั Quick Ratio กม็ ที ศิ ทางเชน่ เดยี วกนั กบั Current Ratio กล่าวคอื มรี ะดบั ลดลงจาก 0.95 เท่าเป็น0.68 เทา่ ในปี 2544 และปี 2545 ตามลาํ ดบั แมว้ า่ จะสะทอ้ นถงึ สภาพคล่องทลี ดลงแต่เนืองจากในกรณีบรษิ ทั นีมสี นิ คา้คงเหลอื เป็นรายการทสี าํ คญั ของกจิ การ เมอื ตดั ออกไปแลว้ จงึ มผี ลต่อ Quick Ratio มาก อย่างไรกต็ ามในกรณีตวั อย่างนีการใชข้ อ้ สรปุ ในการวเิ คราะหจ์ าก Current Ratio ดจู ะมคี วามเหมาะสมกวา่ แมจ้ ะเหน็ วา่ Current Ratio อยใู่ นอตั รา 2.40 เท่า ซงึ หมายความวา่ สนิ ทรพั ยห์ มนุ เวยี นมมี ากกว่าหนีสนิหมุนเวยี นอยู่ 2.40 เท่า แต่ถ้าจะใหเ้ หน็ ว่าสภาพคล่องอยู่ในระดบั ทไี ม่น่าเป็นห่วงจรงิ ต้องพจิ ารณาดว้ ยว่าสนิ ทรพั ย์หมนุ เวยี นรายการทสี าํ คญั ไดแ้ ก่ ลกู หนีการคา้ และสนิ คา้ คงเหลอื มคี ุณภาพดจี รงิ ในกรณีบรษิ ทั นี จาํ นวนวนั ทเี รยี กเกบ็หนีลดลงจาก 20 วนั เป็น 15 วนั และจํานวนวนั หมุนเวยี นของสนิ ค้าคงเหลอื ลดลงมากจาก 144 วนั เป็น 131 วนัแสดงใหเ้ หน็ ว่าการบรหิ ารสนิ ทรพั ยห์ มุนเวยี นหลกั ทาํ ไดอ้ ย่างมปี ระสทิ ธภิ าพมากขนึ เมอื วเิ คราะหม์ าถงึ จุดนีจะทําให้เราสามารถมนั ใจไดม้ ากขนึ ว่าสภาพคลอ่ งของบรษิ ทั อย่ใู นเกณฑด์ แี ละเป็นปกติ ดา้ นการบริหารสินทรพั ย์ อตั ราสว่ น Total Asset Turnover เท่ากบั 2.02 เท่า และ 2.26 เท่าในปี 2544 และปี 2545 ตามลาํ ดบัซงึ มแี นวโน้มสงู ขนึ ชใี หเ้ หน็ วา่ ประสทิ ธภิ าพการใชส้ นิ ทรพั ยร์ วมในการสรา้ งใหเ้ กดิ ยอดขายทําไดด้ ขี นึ อย่างไรกต็ ามมีขอ้ สงั เกตว่าในปี 2545 ยอดขายของบรษิ ทั เพมิ ขนึ ถงึ 62 ลา้ นบาท แต่อตั ราสว่ น Total Asset Turnover กลบั เพมิ ไมส่ งูมากนัก ทเี ป็นเช่นนีเพราะบรษิ ัทไปลงทุนในสนิ ทรพั ย์ถาวรมากขนึ และสนิ ทรพั ย์เหล่านียงั ไม่ไดส้ ร้างรายไดใ้ หแ้ ก่กจิ การไดอ้ ย่างเตม็ ทใี นช่วงแรก สาเหตุดงั กล่าวนีส่งผลใหเ้ หน็ ชดั เจนเมอื ทาํ อตั ราส่วน Fixed Asset Turnover ซงึเท่ากบั 8.06 เท่า และ 7.41 เท่า ในปี 2544 และปี 2545 ตามลําดบั จากการวเิ คราะห์ประสทิ ธภิ าพในการบรหิ ารสนิ ทรพั ยจ์ ะยงั ไม่ไดป้ รบั ปรงุ ดขี นึ มากอย่างเหน็ ไดช้ ดั แต่ในระดบั ทเี ป็นอยกู่ ย็ งั ถอื วา่ ประสทิ ธภิ าพยงั อยใู่ นเกณฑด์ ี และถา้ ยงั คงรกั ษาผลการดาํ เนินงานทดี เี ช่นเดมิ นไี วไ้ ด้ การบรหิ ารสนิ ทรพั ยค์ วรจะมปี ระสทิ ธภิ าพทดี กี ว่านีในอนาคต ดา้ นภาระหนีสินและค่าใช้จ่ายทางการเงิน การสรุปเกยี วกบั ภาระหนีสนิ และค่าใชจ้ ่ายทางการเงนิ สามารถพจิ ารณาไดจ้ ากอตั ราส่วนภาระหนีสนิ(Leverage Ratios) จากการพจิ ารณาความเสยี งทางการเงนิ จากภาระหนีสนิ พบว่า Debt Ratio และ Debt to EquityRatio มรี ะดบั สงู ขนึ เลก็ น้อย อย่างไรกต็ ามจากการวเิ คราะหแ์ ลว้ พบว่า ภาระหนีสนิ นีถูกคุม้ ครองดว้ ยสนิ ทรพั ยท์ ยี งั มีคณุ ภาพดี และสว่ นของผถู้ อื หุน้ จงึ ทาํ ใหแ้ น่ใจว่าภาระหนีสนิ ของบรษิ ทั นียงั อยใู่ นระดบั ทไี มส่ งู มากนัก และอยู่ในเกณฑ์ทปี ลอดภยั สาํ หรบั เจา้ หนี ส่วนค่าใช้จ่ายทางการเงนิ ของภาระหนีสนิ ซงึ วดั จากดอกเบยี จ่าย ความสามารถในการจ่ายค่าใช้จ่ายทางการเงนิ นีวดั จากอตั ราสว่ น Times Interest Earned ซงึ ในกรณบี รษิ ทั ตวั อย่างนี เทา่ กบั 5.2 เท่า และ 7.2 เท่า ในปี2544 และปี 2545 ตามลาํ ดบั ซงึ แสดงใหเ้ หน็ ว่าประสทิ ธภิ าพในการนํากําไรจากการดําเนินงานมาจ่ายดอกเบยี มมี ากขนึ เรอื ยๆ ดงั นนั ภาพรวมสรปุ ไดว้ า่ บรษิ ทั มคี วามสามารถในการจา่ ยหนีและดอกเบยี จา่ ยได้ ซงึ แสดงถงึ เจา้ หนีของบรษิ ทั ยงั คงไดร้ บั ความคุม้ ครองอยใู่ นเกณฑด์ ไี ดต้ ่อไป 38

ด้านความสามารถในการทาํ กาํ ไร อตั ราสว่ นความสามารถในการทาํ กาํ ไร (Profitability Ratios) เป็นสว่ นหนึงทใี ชว้ ดั ผลการดาํ เนนิ งานของกจิ การ สามอตั ราสว่ นแรกทไี ดจ้ ากกลุ่มนไี ดแ้ ก่ อตั ราสว่ นกาํ ไรขนั ตน้ / ขาย (Gross Profit Margin) อตั ราสว่ นกาํ ไรจากการดาํ เนินงาน / ขาย (Operating Profit Margin) และ อตั ราส่วนกาํ ไรสุทธิ / ขาย (Net Profit Margin) เราจะเหน็มาแลว้ ครงั หนึงในการอา่ น Common – Size งบกาํ ไรขาดทุน ซงึ สรุปไดว้ ่าความสามารถในการทาํ กําไรของกจิ การยงัอย่ใู นเกณฑด์ ี (แต่ถา้ ปรบั ปรงุ หรอื มกี ารควบคมุ ตน้ ทนุ ขายไดด้ กี วา่ นี ความสามารถในการทาํ กาํ ไรกจ็ ะมรี ะดบั สงู กว่านีอกี ) นอกจากนียงั มอี ตั ราส่วนทางการเงนิ อนื ๆ ทใี ช้วดั ความสามารถในการทํากําไร ไดแ้ ก่ อตั ราส่วนกําไรสทุ ธติ ่อสนิ ทรพั ยร์ วม (Return on Asset : ROA) และ อตั ราสว่ นกาํ ไรสทุ ธติ ่อสว่ นของผูถ้ อื หุน้ (Return on Equity :ROE) จากขอ้ มูลของบริษัทขอนแก่นเกรกิ ไกรพบว่า อตั ราส่วนทงั สองนีมรี ะดบั สูงขนึ ชใี ห้เหน็ ว่า ROA ซึงวดัประสทิ ธภิ าพการใชส้ นิ ทรพั ยไ์ ปสรา้ งกาํ ไรทาํ ไดด้ ขี นึ และกาํ ไรทสี งู ขนึ นีสง่ ผลดี ทาํ ใหอ้ ตั ราผลตอบแทนสาํ หรบั ผูถ้ อื หุน้(ROE) มรี ะดบั ทสี งู ขนึ กว่าเดมิ 4.2.2 การเขียนรายงานการวิเคราะหง์ บการเงิน ในหัวข้อ 4.5.1 ได้อธิบายถึงวิธีการอ่านและวิเคราะห์งบการเงินอย่างละเอียด ในขันตอนต่อไปนกั วเิ คราะหจ์ ะตอ้ งทาํ การเขยี นรายงานงานการวเิ คราะห์ งบการเงนิ โดยรายงานในสงิ ทเี ป็นจดุ สาํ คญั ซงึ รวมทงั จุดเด่นและจุดดอ้ ย และชใี ห้เหน็ ด้วยว่าจุดเด่นและจุดด้อยเหล่านันจะมผี ลกระทบต่อฐานะการเงิน และผลการดําเนินงานอย่างไร การเขยี นรายงานสรุปในเรอื งการวเิ คราะหง์ บการเงนิ เป็นเรอื งยาก ผเู้ ขยี นเหน็ ว่าไมม่ กี ฎเกณฑต์ ายตวั เกยี วกบัหวั ขอ้ แต่ควรต้องอธบิ ายให้เหน็ ไดว้ ่าภาพรวมของกจิ การเป็นอย่างไร ในทนี ีจะไดล้ องใชข้ อ้ มลู งบการเงนิ ของบรษิ ัทขอนแก่นเกรกิ ไกรทไี ดผ้ ่านการอา่ นงบมาแลว้ และเขยี นเป็นรายงานสรปุ ไดด้ งั นี รายงานการวิเคราะหง์ บการเงิน บริษทั ขอนแก่นเกริกไกร จาํ กดั การเติบโตของกิจการ ระหว่างปี 2544 และปี 2545 บรษิ ัทขอนแก่นเกริกไกรมีการขยายตวั ในขนาดของกิจการอยู่ในเกณฑ์ดีโดยสนิ ทรพั ยร์ วมจากปี 2544 เท่ากบั 75 ลา้ นบาท เพมิ เป็น 95 ลา้ นบาท ในปี 2545 การลงทุนทเี พมิ ขนึ ในสนิ ทรพั ย์ประมาณ 20 ล้านบาทนี แบ่งได้เป็นการลงทุนในสนิ ทรพั ย์หมุนเวียนประมาณ 10 ลา้ นบาท และเป็นการลงทุนในสนิ ทรพั ยถ์ าวรประมาณ 10 ลา้ นบาท เมอื พจิ ารณางบดุลดา้ นหนีสนิ และทุน พบว่าเงนิ ลงทุนเพมิ 20 ลา้ นบาทนีบรษิ ทัจดั หามาจากการก่อหนีเพมิ 12 ลา้ นบาท (จากหนีระยะสนั 7 ลา้ นบาท และหนีระยะยาว 5 ลา้ นบาท) และเงนิ ทุนจากสว่ นของผถู้ อื หุน้ (สว่ นใหญ่จากกาํ ไรสะสมทเี พมิ ขนึ ) เท่ากบั 8 ลา้ นบาท สว่ นการเตบิ โตในดา้ นผลการดาํ เนินงาน พบว่ายอดขายของบรษิ ทั เพมิ จาก 153 ลา้ นบาท เป็น 215 ลา้ นบาทหรอื เพมิ ขนึ ประมาณ 62 ลา้ นบาท ชใี หเ้ หน็ ว่าสนิ คา้ และบรกิ ารของบรษิ ทั ยงั คงไดร้ บั การต้อนรบั จากตลาดเป็นอย่างดีในภาพรวมจงึ สรปุ ไดว้ ่าบรษิ ทั ยงั ดาํ เนินงานไปไดด้ ว้ ยดี เป็นปกติ มกี ารเตบิ โตของทงั สนิ ทรพั ยแ์ ละรายได้ 39

โครงสรา้ งของเงินทุน จากการพจิ ารณา Common – Size งบดุลดา้ นสนิ ทรพั ยข์ องบรษิ ทั พบว่า โครงสรา้ งการลงทุนในสนิ ทรพั ย์จากปี 2544 มาสปู่ ี 2545 มกี ารเปลยี นแปลงค่าสดั ส่วนระหว่างสนิ ทรพั ยห์ มุนเวยี นต่อสนิ ทรพั ยถ์ าวร จาก 75% : 25%เป็น 70% : 30% ทเี ป็นเช่นนีเพราะอตั ราการลงทุนเพมิ ในสนิ ทรพั ย์ถาวรเรว็ กว่าของสนิ ทรพั ย์หมุนเวยี น แมจ้ ะมีจํานวนเงนิ ลงทุนเพมิ ขนึ ประมาณ 10 ล้านบาทใกล้เคยี งกนั อย่างไรกต็ ามสดั ส่วนทเี ปลยี นแปลงไปนียงั มรี ะดบั ไม่สูงมากนกั และยงั ไมไ่ ดแ้ สดงถงึ การเปลยี นแปลงโครงสรา้ งทางการลงทุนในสนิ ทรพั ยท์ มี คี วามผดิ ปกตจิ นกระทบต่อฐานะการเงนิ ของบรษิ ทั แต่อย่างใด สาํ หรบั Common – Size งบดุลดา้ นหนีสนิ และทุน พบว่าโครงสรา้ งการจดั หาเงนิ ทุนจะมาจากทงั การก่อหนีและจากสว่ นของผถู้ อื หุน้ โดยทสี ดั สว่ นของหนีสนิ ต่อทนุ ในปี 2544 เท่ากบั 50% : 50% และในปี 2545 เท่ากบั 52% :48% ตามลาํ ดบั ชใี หเ้ หน็ ว่าภาระหนีสนิ ของบรษิ ทั มรี ะดบั สงู ขนึ กว่าเดมิ บา้ ง อย่างไรกต็ ามจากการพบวา่ หนีสนิ ระยะสนัทมี ถี กู คุม้ ครองอยา่ งเพยี งพอดว้ ยสนิ ทรพั ยห์ มุนเวยี น และสนิ ทรพั ยห์ มุนเวยี นสว่ นทเี หลอื รวมกบั สนิ ทรพั ยถ์ าวรทมี ยี งัพอทจี ะครอบคลมุ มลู คา่ หนีสนิ ระยะยาวได้ ภาระหนีสนิ ทเี ป็นอย่จู งึ ยงั ไมน่ ่าวติ กกงั วลแต่อย่างใด ในภาพรวมแลว้ การวเิ คราะหโ์ ครงสรา้ งของเงนิ ทุนจาก Common – Size ของงบดุล สรุปไดว้ า่ ยงั ไมพ่ บความผดิ ปกตอิ ย่างรนุ แรงทจี ะสง่ ผลกระทบในทางลบต่อฐานะการเงนิ ของกจิ การ ความสามารถในการทาํ กาํ ไร ยอดขายของบรษิ ัทในปี 2544 เท่ากบั 153 ล้านบาท เพมิ ขนึ เป็น 215 ล้านบาทในปี 2545 หรือเพิมขนึ62 ล้านบาท ชีให้เห็นว่าผลการดําเนินงานของบริษัทในการสร้างรายได้ยังอยู่ในเกณฑ์ดี อย่างไรก็ตามผลการดาํ เนนิ งานในการสรา้ งกาํ ไรพบว่ากจิ การยงั ดาํ เนินงานไดอ้ ย่างมกี ําไร โดยมกี ําไรสทุ ธเิ พมิ ขนึ 3.48 ลา้ นบาท จากการวเิ คราะห์ Common – Size งบกาํ ไรขาดทุนพบว่า สดั สว่ นของตน้ ทุนขายต่อยอดขายอยู่ในระดบั ประมาณ 60% ทงั 2ปี ซงึ มขี อ้ สงั เกตว่ายอดขายทเี พมิ ขนึ 62 ลา้ นบาท ควรชว่ ยประหยดั ค่าใชจ้ ่ายคงทไี ปไดบ้ างสว่ น แต่สดั สว่ นของต้นทุนขายต่อยอดขายทไี ม่ลดลง จงึ ทําให้กําไรไม่สูงไปกว่าเดิมมากนัก แต่ปญั หานียงั ไม่รุนแรง จะเหน็ ได้ว่าอตั ราส่วนวดั ความสามารถในการทาํ กาํ ไรรายการอนื ๆ เช่น อตั ราสว่ นกาํ ไรสทุ ธติ ่อสนิ ทรพั ย์ และอตั ราส่วนกาํ ไรสทุ ธติ ่อสว่ นของผถู้ อื หุน้ ยงั คงมรี ะดบั สงู ขนึ ดงั นนั ในภาพรวมแลว้ สรปุ ไดว้ า่ ความสามารถในการทาํ กาํ ไรของกจิ การยงั อย่ใู นเกณฑด์ เี ป็นปกติ พฤติกรรมการไดม้ าและใช้ไปของเงินทนุ • จาก Fund Flow ปี 2545 สรุปไดว้ ่า บรษิ ทั มเี งนิ ทุนจากแหล่งภายในประมาณ 47% (จากกาํ ไรสุทธแิ ละ คา่ เสอื มราคา) ซงึ บรษิ ทั สามารถนําไปลงทุนระยะสนั หรอื ระยะยาวได้ • ในการลงทนุ ระยะสนั พบวา่ บรษิ ทั ตอ้ งใชเ้ งนิ ลงทุนไปในการดาํ เนนิ งาน 39% (จากการเพมิ ขนึ ของลกู หนี การคา้ สนิ คา้ คงเหลอื เป็นหลกั ) และจดั หาเงนิ ทุนจากแหล่งระยะสนั มาได้ 36% (จากการขายหลกั ทรพั ย์ ระยะสนั และการเพมิ ขนึ ของเจา้ หนีการคา้ เป็นหลกั ) เงนิ ทนุ ทขี าดไป 3% สามารถดงึ มาจากแหลง่ เงนิ ทุน ภายในได้ (ซงึ จะทาํ ใหเ้ งนิ ทุนภายในคงเหลอื 44%) 40

• ในการลงทุนระยะยาว บรษิ ทั ต้องใชเ้ งนิ ทุน 49% ลงทุนเพมิ ในสนิ ทรพั ย์ถาวร โดยถ้าจดั หาเงนิ ทุนเพอื การนีมาจากแหลง่ เงนิ ทนุ ระยะยาวมจี าํ นวน 17% ซงึ ไม่เพยี งพอขาดอกี 32% ซงึ สามารถนํามาจากแหลง่ เงนิ ทนุ ภายใน (ทาํ ใหเ้ งนิ ทุนภายในคงเหลอื 12%) • เงนิ ทุนทเี หลอื จากแหล่งเงนิ ทนุ ภายใน บรษิ ทั นําไปจ่ายเงนิ ปนั ผล 6% และเกบ็ เป็นเงนิ สดเพมิ ขนึ อกี 6% • จากการวเิ คราะห์ขา้ งต้นจะเหน็ ได้ว่า บริษัทไม่ได้ใช้เงนิ ทุนผิดประเภท ซึงจะไม่ทําให้กระทบต่อการ เปลียนแปลงฐานะการเงนิ มากนักจากพฤติกรรมการได้มาและใช้ไปของเงินทุนในช่วงเวลาดงั กล่าว (ปี 2544 และปี 2545) สภาพคล่อง จาก Fund Flow ในปี 2545 จะเหน็ ไดว้ า่ บรษิ ทั ไม่ไดใ้ ชเ้ งนิ ทุนผดิ ประเภท การลงทนุ ในระยะสนั ในปี 2545 นนับรษิ ทั ลงทุนเพมิ ในสนิ ทรพั ยห์ มนุ เวยี นเทา่ กบั 9.58 ลา้ นบาท และลงทุนเพมิ ในหนีสนิ หมุนเวยี นเท่ากบั 7.03 ลา้ นบาทอย่างไรก็ตามอตั ราการเพิมของหนีสนิ หมุนเวยี นเพิมเร็วกว่าของสินทรพั ย์หมุนเวียน (เนืองจากฐานของหนีสนิหมนุ เวยี นน้อยกวา่ มาก) ลกั ษณะดงั กล่าวนีเป็นสาเหตุสาํ คญั ทที าํ ให้ Current Ratio ของกจิ การจะมรี ะดบั ลดลง Current Ratio ในปี 2544 และ 2545 มคี ่าเทา่ กบั 2.75 และ 2.40 ตามลาํ ดบั ซงึ พจิ ารณาจากตวั เลขชใี หเ้ หน็ว่าความสามารถในการชาํ ระหนีระยะสนั มรี ะดบั ทลี ดลงไปจากเดมิ อยา่ งไรกต็ ามค่า Current Ratio ทแี สดงไวน้ ีมคี า่ เกนิกว่า 1 มาก ประกอบกบั คุณภาพสนิ ทรพั ย์หมุนเวียน เช่น ลูกหนีการค้าและสนิ ค้าคงเหลอื ยงั มคี ุณภาพดี (วดั จากจํานวนวนั หมุนเวียนของลูกหนีการค้าและสนิ ค้าคงเหลือ) จงึ สรุปได้ว่า สภาพคล่องของบริษัทอยู่ในเกณฑ์ดีและเป็นปกติ ประสิทธิภาพในการบริหารสินทรพั ย์ เมอื เปรยี บเทยี บกบั ปี 2545 กบั ปี 2544 บรษิ ทั มสี นิ ทรพั ยเ์ พมิ ขนึ ประมาณ 20 ลา้ นบาท ในขณะทมี ยี อดขายเพมิ ขนึ ประมาณ 62 ลา้ นบาท และเมอื พจิ ารณาจากขอ้ มลู แลว้ ยงั พบดว้ ยว่าอตั ราการเพมิ ของยอดขายเรว็ กวา่ อตั ราการเพมิ ของสนิ ทรพั ยร์ วม ลกั ษณะดงั กล่าวส่งผลใหอ้ ตั ราส่วนขายต่อสนิ ทรพั ยร์ วม (Total Asset Turnover) มคี ่าสงูกวา่ เดมิ สาํ หรบั อตั ราส่วนยอดขาย/สนิ ทรพั ยถ์ าวร (Fixed Asset Turnover) มรี ะดบั ลดลงเลก็ น้อยจาก 8.06 เท่าเป็น7.41 เทา่ ซงึ เป็นผลมาจากการเพมิ ของสนิ ทรพั ยถ์ าวรเรว็ กวา่ ของสนิ ทรพั ยป์ ระเภทอนื อตั ราสว่ นทมี คี ่าลดลงนีสะทอ้ นถงึ ประสทิ ธภิ าพการใชส้ นิ ทรพั ยถ์ าวรในการสรา้ งรายไดท้ าํ ไดล้ ดลงกว่าเดมิ อย่างไรกต็ ามค่าอตั ราสว่ นทคี งเหลอื 7.41กย็ งั ถอื ว่าอยใู่ นระดบั สงู สะทอ้ นใหเ้ หน็ วา่ ประสทิ ธภิ าพการใชส้ นิ ทรพั ยถ์ าวรยงั คงอย่ใู นเกณฑด์ ี สามารถยอมรบั ได้ โดยสรปุ แลว้ ประสทิ ธภิ าพในการบรหิ ารสนิ ทรพั ยย์ งั คงอย่ใู นเกณฑท์ ดี แี ละเป็นปกติ ภาระหนีสิน จากอตั ราสว่ นทางการเงนิ ในกลุ่ม Leverage Ratios พบวา่ Debt Ratio และ Debt to Equity Ratio มรี ะดบั สงูขนึ เลก็ น้อย ชใี หเ้ หน็ ว่าภาระหนียงั ไมไ่ ดม้ อี ะไรเปลยี นแปลงอย่างมากมาย แมว้ า่ จะเรมิ เหน็ สญั ญาว่าหนีสนิ ของบรษิ ทั มีระดบั ทเี พมิ เรว็ กว่าการเพมิ ของกาํ ไรสะสม ซงึ จะตอ้ งเรมิ ระมดั ระวงั ในระยะต่อไป 41

ส่วนอตั ราส่วนทางการเงนิ ทใี ช้วดั ความสามารถในการชําระค่าใชจ้ ่ายทางการเงนิ หรอื Time Interest Earnedพบว่ามรี ะดบั สงู ขนึ จาก 5.2 เท่าเป็น 7.4 เท่า ชใี หเ้ หน็ ว่าการดําเนินงานของบรษิ ทั ยงั คงมกี าํ ไรจากการดาํ เนินงานมาจา่ ยดอกเบยี ได้ และความสามารถในการจ่ายชาํ ระดอกเบยี มแี นวโน้มทดี ขี นึ ดว้ ย สรปุ ฐานะทางการเงนิ และผลการดาํ เนินงานของบรษิ ทั นียงั อย่ใู นเกณฑด์ แี ละเป็นปกติ แต่มขี อ้ สงั เกตว่าบรษิ ทั มีปญั หาสดั สว่ นตน้ ทนุ ขายคอ่ นขา้ งสงู ทงั ทยี อดขายมรี ะดบั เพมิ สงู ขนึ แมก้ ารดาํ เนนิ งานยงั มกี าํ ไร แต่ถา้ เขา้ ไปตรวจสอบและแกไ้ ขปญั หาในจุดนีจะช่วยใหผ้ ลการดาํ เนินงานในดา้ นกาํ ไรของกจิ การดขี นึ กวา่ ระดบั ทเี ป็นอย่ไู ด้5. บทสรปุ เนือหาตลอดบทนีทไี ดศ้ กึ ษามาจะไดอ้ ธบิ ายใหเ้ หน็ ทมี าของงบการเงนิ และลกั ษณะของงบการเงนิ ซงึ ประกอบไปดว้ ยงบดุล งบกาํ ไรขาดทนุ และงบกระแสเงนิ สด ท่านยงั ไดเ้ รยี นรูอ้ กี ว่างบการเงนิ เหล่านีมปี ระโยชน์ในการนําไปใช้วเิ คราะหเ์ พอื ใหท้ ราบฐานะการเงนิ และผลการดําเนินงานของกจิ การ กระบวนการวเิ คราะหง์ บการเงนิ ตามทไี ดอ้ ธบิ ายในบทนไี ดน้ ําเสนอวธิ กี ารอ่านงบจากขอ้ มูลดบิ ก่อนเพอื ใหเ้ หน็ สภาพทวั ไปและปญั หาในขนั ต้นของกจิ การในดา้ นฐานะการเงนิ และผลการดาํ เนินงาน หลงั จากนันจงึ นําเอาเครอื งมอื หรอื เทคนิคต่างๆ ทใี ชใ้ นการวเิ คราะหง์ บการเงนิ ไดแ้ ก่การย่อส่วนตามแนวดงิ (Common – Size Analysis) การวเิ คราะหแ์ นวโน้ม (Trend Analysis) การวเิ คราะหก์ ารเคลอื นไหวของเงนิ ทุน (Fund Flow Analysis) และการวเิ คราะหอ์ ตั ราสว่ นทางการเงนิ (Financial Ratio Analysis)มาใช้ในการวเิ คราะหง์ บการเงนิ อกี ครงั หนึงเพอื ตรวจสอบฐานะทางการเงนิ และผลการดําเนินงานของกจิ การในด้านต่างๆ ในขนั ตอนสุดทา้ ยหลงั จากเรยี นรูว้ ธิ กี ารอ่านและวเิ คราะห์งบการเงนิ แล้วกค็ อื การเขยี นรายงาน ซงึ เป็นส่วนทียากเพราะตอ้ งดงึ เอาเฉพาะสว่ นทสี าํ คญั และจาํ เป็นมาเขยี นอธบิ ายเทา่ นนั ในบทนีจงึ ไดใ้ ชก้ รณีตวั อย่างทยี กมานีไม่ได้นําเสนอขอ้ มลู พนื ฐานเกยี วกบั ลกั ษณะการทําธุรกจิ ของกจิ การ ภาวะเศรษฐกจิ อุตสาหกรรม มาประกอบด้วย ดงั นันในโลกแหง่ ความเป็นจรงิ นกั วเิ คราะหท์ ดี จี งึ ควรนําขอ้ มลู เหลา่ นีมาประกอบการพจิ ารณาวเิ คราะหด์ ว้ ย 42