เนื้อหาunit1

1 ใบเน้ือหา หนว ยท่ี 1 ชอ่ื หนว ย เครอ่ื งมอื เขยี นแบบและมาตรฐานงานเขยี นแบบเครอ่ื งกล จาํ นวน 4 ชวั่ โมง รหัสวิชา 30110-0001 ช่ือวชิ า การเขยี นแบบเครอ่ื งกลเบอื้ งตน ระดับชัน้ ปวส.1 สาระสําคญั การเขยี นแบบ มคี วามสาํ คญั เปน อยางมากในงานอตุ สาหกรรมหรืองานดา นอน่ื ๆทใ่ี ชในการผลติ เปนสวนท่ีแสดงรายละเอยี ด รูปแบบ ลักษณะรปู ราง ขนาด บง บอกกรรมวธิ กี ารผลติ ใชเ ปน สอ่ื แสดงความหมาย ระหวา งผูอ อกแบบ(วิศวะกร) และผผู ลติ (ชา งเทคนคิ ) ในการเรม่ิ ตน เขยี นแบบงานเคร่อื งกลนัน้ ผเู ขยี นจะตอ งเขาใจการใชง านของเครอื่ งมอื อปุ กรณตางๆ ท่ี ใชสาํ หรบั การเขยี น เรยี นรแู ละทาํ ความเขา ใจกบั หลักการอานแบบและการเขยี นแบบ ทาํ การฝก ฝนทักษะ ปฏบิ ตั ิใหเ กดิ ความชํานาญ เพอ่ื เปนชา งเขยี นแบบทสี่ ามารถถายทอดลกั ษณะรปู รางของช้ินงานใหถ ูกตอ งในการ สง ตอ ไปยงั ฝา ยผลติ ตอ ไป จดุ ประสงคก ารเรียนการสอน 1.บอกหนาทก่ี ารใชงานของอปุ กรณแ ละเครอื่ งมอื ในงานเขยี นแบบเครอ่ื งกล ไดต ามหลักการ 2.บอกหนา ท่กี ารใชง านของ เนอื้ หาสาระ 1. อปุ กรณแ ละเครอื่ งมอื ทใ่ี ชใ นงานเขยี นแบบเครอื่ งกล 1.1 โตะเขยี นแบบ 1.2 กระดานเขยี นแบบ 1.3 ไมที 1.4 ดินสอ 1.5 ยางลบ 1.6 เซต็ มุมฉาก 1.7 เทมเพลทรปู ราง 1.8 วงเวยี น 1.9 บรรทัดวดั มมุ คร่ึงวงกลม 2. มาตรฐานในงานเขียนแบบเครอ่ื งกล 2.1 ตัวเลขและตัวอกั ษรในการกําหนดรายละเอียดในแบบงาน 2.2 ลกั ษณะและชนิดของเสนในงานเขียนแบบเคร่ืองกล 2.3 มาตรฐานกระดาษเขียนแบบ 2.4 มาตราสว นในงานเขยี นแบบ

2 ใบเน้อื หา หนว ยท่ี 1 ชือ่ หนว ย เครอ่ื งมอื เขยี นแบบและมาตรฐานงานเขยี นแบบเครอื่ งกล จาํ นวน 4 ชวั่ โมง รหสั วิชา 30110-0001 ชื่อวชิ า การเขยี นแบบเครอ่ื งกลเบอ้ื งตน ระดบั ชน้ั ปวส.1 1. อปุ กรณและเครอื่ งมอื ทใี่ ชในงานเขียนแบบเครอ่ื งกล หมายถงึ อปุ กรณแ ละเครือ่ งมอื ตา งๆทช่ี ว ย อาํ นวยความสะดวกในการเขยี นแบบงานดว ยมอื ซงึ่ ไดแ ก โตะ เขยี นแบบ กระดานเขยี นแบบ เซตมมุ ฉาก เพลท รูปทรง ดนิ สอ ยางลบ กระดาษเขยี นแบบ ปากกาเขยี นแบบ เปน ตน 1.1 โตะเขยี นแบบ (https://youtu.be/b_DNGV0k1qE) เปนอปุ กรณส าํ หรบั ใชรองแผน กระดาษท่ีใชในการเขยี นแบบ รปู รางโดยท่วั ไปมโี ครงสรา งเปน เหลก็ กลอ งสเี่ หลยี่ ม มแี ผนพน้ื ไมท ี่มคี วามเรียบมัน หรอื อาจเปนแผนโลหะ อาจจะมีชุดหัวบรรทดั ปรบั มุมเพอื่ ความสะดวกในการเขยี น ซง่ึ โตะลกั ษณะนจ้ี ะมีราคาสงู เหมาสําหรับการเขยี นแบบทตี่ อ งการความเทยี่ งตรง โตะเขยี นแบบโดยทว่ั ๆ ไปจะมขี นาดมาตรฐานจาก 600 X 900 มม.ถึง 1,050 X 2100 มม. คณุ ลกั ษณะทด่ี ีของโตะเขยี นแบบ คอื 1. สามารถควบคุมการปรบั เอยี งของโตะได 1 ดา น 2. สามารถควบคมุ การปรบั ความสูงไดด ว ยมอื หรอื เทา 3. สามารถปรับตาํ แหนง กระดานใหอ ยใู นแนวต้ังได 4. มโี คมไฟ โตะเขยี นแบบท่ีเปนรางเลอื่ นจะมแี ขนเลอื่ นตามขวางซง่ึ เลอ่ื นไปทางซา ยและขวาของโตะเขยี นแบบ รปู รา งและการเคลอ่ื นที่ ตลอดจนการควบคมุ การเคลอื่ นทจ่ี ะแตกตา งกันไปตามบรษิ ทั ผผู ลติ ดังรปู ซง่ึ แสดงถงึ สว นตางๆ ของโตะ เขยี นแบบที่เปน รางเลอื่ น ซงึ่ มีขอ ดดี งั นี้ รปู Mutoh Drafting Machine 1. ม่นั คงและแมนยาํ 2. ขณะใชงานสามารถเอยี งโตะ เปนมมุ ชนั และชดุ หัวไมเ ลอ่ื นลง 3. ทั้งชดุ หวั และแขนเลอ่ื นตามขวางลอ็ คไดท กุ ตาํ แหนง ซึง่ เปนคณุ ลกั ษณะทีส่ าํ คญั เมอื่ ตอ งเขยี นตัวอักษรหรอื ใช อปุ กรณอ น่ื ๆ ในการเขยี นแบบทต่ี อ งการตําแหนงอนั มน่ั คง

3 ใบเนอ้ื หา หนว ยท่ี 1 ช่ือหนว ย เครอ่ื งมอื เขยี นแบบและมาตรฐานงานเขยี นแบบเครอ่ื งกล จํานวน 4 ชว่ั โมง รหสั วิชา 30110-0001 ช่ือวชิ า การเขยี นแบบเครอ่ื งกลเบอื้ งตน ระดับชั้น ปวส.1 1.2. กระดานเขยี นแบบ เปน อปุ กรณท่ีมลี ักษณะคลายกบั โตะ เขยี นแบบ วัสดุท่ีใชจะเปน แผนพลาสตกิ มพี ้นื ผิวเรยี บที่ ขอบดา นซายมอื จะมรี องสาํ หรบั การเลอ่ื นขึน้ ลงของไมท ี (T-Square) กระดานเขยี นแบบสวนใหญนยิ มนาํ มาใช ในการเขยี นแบบสนามหรือเขยี นแบบนอกสถานที่ บางครั้งกน็ ํามาใชเขียนแบบในโรงเรยี น กรณีท่ีโตะ เขยี นแบบ มาตรฐานอาจไมเพยี งพอ และสามารถนําไปเขยี นตอ ทบี่ า นไดโ ดยไมต อ งแกะแบบออกจากกระดาน รปู กระดานเขยี นแบบ STAEDTLER 1.3 ไมที (T SQUARE) (https://youtu.be/vv2ylGBIZu8) ไมท ีเปน เคร่ืองมอื ท่ีสาํ คัญในงานเขยี นแบบ ไมท มี สี วนประกอบ 2 สวน คอื หัว (HEAD) ทาํ จาก ไมเ นอ้ื แขง็ หรอื พลาสตกิ ขน้ึ รูป และใบ (BLADE)ทาํ จากไมห รอื แผน พลาสติกใส ทงั้ สองสว นจะยดึ ตง้ั ฉากกนั มีขนาดความยาว 60 ซ.ม. 75 ซ.ม.และ 90 ซ.ม. หนวยวัดบนแผนใบจะมที ง้ั หนว ยเซนตเิ มตร และหนวยนิ้ว ไมท ใี ชสําหรับเขียนเสน ในแนวนอน โดยสว นหวั จะทําหนาทปี่ ระกบเขา กบั ขอบโตะเพอื่ ใหส วนใบเขยี นเสนใน แนวนอน และใชป ระกอบกบั ฉากสามเหลย่ี มสาํ หรบั เขยี นเสน ในแนวดงิ่ และเสนเอยี งเปน มมุ ตา ง ๆ รปู ไมทใี นงานเขยี นแบบ

4 ใบเนื้อหา หนว ยท่ี 1 ช่ือหนว ย เครอ่ื งมอื เขยี นแบบและมาตรฐานงานเขยี นแบบเครอ่ื งกล จํานวน 4 ชวั่ โมง รหัสวิชา 30110-0001 ชอื่ วชิ า การเขยี นแบบเครอื่ งกลเบอื้ งตน ระดบั ชั้น ปวส.1 1.4 ดนิ สอเขยี นแบบ (https://youtu.be/bry10AmTLqg) เปน อุปกรณสําคญั ที่ใชใ นการเขียนแบบ การเขยี นแบบดวยดนิ สอจะสามารถลบไดง า ย ไสข อง ดินสอจะทาํ มาจากกราไฟต ซงึ่ จะมคี วามแขง็ หรอื ออ นแตกตา งกนั ไปตามลกั ษณะการใชง านของดินสอ ดนิ สอจะมี รหสั ทเี่ ปน ตวั อกั ษรภาษาอังกฤษและตัวเลขพิมพไว เชน H, 2H, 3H, HB, 2B, 6B, F บง บอกถึงความเขม ของ ไสดนิ สอ ซง่ึ ปจ จบุ นั แบง ออกเปน 2 ลักษณะใหญๆ คอื ดนิ สอไม จะนยิ มใชสําหรบั การเขยี นแบบงานทว่ั ไป เชน เขยี นแบบทศั นยี ภาพ รา งแบบ แลเง เปนตน และดินสอปมุ กด นยิ มใชเขยี นในงานเครอื่ งกลทต่ี อ งการขนาดของ เสนคมชดั เปน ตน รูป ดนิ สอไมแ ละดนิ สอปมุ กด 1.5 ยางลบ ยางลบเปน ครอ่ื งเขยี นชนิดหนึง่ ใชส าํ หรับลบรอยดนิ สอหรือปากกาทเี่ ขยี นบนวสั ดอุ ยา งหน่ึง เชนกระดาษ โดยใชย างลบถไู ปมาจนรอยเขยี นหายไป ซงึ่ ลกั ษณะของดนิ สอไมส วนมากมกั จะมยี างลบตดิ มาดว ย เพอ่ื ใชควบคกู ัน ยางลบนั้นทํามาจากยางเปนหลกั ซึ่งอาจผสมสีหรอื ไมผ สมสี เพอ่ื ใหดสู วยงามหรอื เนนสสี าํ หรับ การใชงานในแตล ะประเภทเชน สขี าวใชส าํ หรับลบรอยดินสอ สีน้าํ เงินสาํ หรบั ลบรอยปากกา แตส าํ หรบั ยางลบที่ ใชงานเฉพาะทางกอ็ าจผลติ ดวยไวนิล พลาสติก หรอื ยางธรรมชาติ รปู ยางลบดนิ สอและปากกา

5 ใบเน้ือหา หนว ยที่ 1 ชื่อหนว ย เครอื่ งมอื เขยี นแบบและมาตรฐานงานเขยี นแบบเครอ่ื งกล จาํ นวน 4 ชว่ั โมง รหสั วชิ า 30110-0001 ช่ือวชิ า การเขยี นแบบเครอ่ื งกลเบอื้ งตน ระดบั ชัน้ ปวส.1 1.6 เซต็ มมุ ฉาก (Set-Square) และฉากปรับมมุ เซต็ มุมฉากเปน วสั ดทุ ี่ทาํ มาจากแผน พลาสตกิ ใส มสี วนของสเกลวดั ในระบบนิว้ และเซนติเมตร บนขอบของแผน เซต็ ซงึ่ ในเซต็ จะถกู แบง ออกเปน 2 ชนิ้ คอื เซต็ มุมฉากทม่ี มี ุม 45 องศา 45 องศาและ 90 องศา และเซต็ มมุ ฉากทม่ี ีมมุ 30 องศา 60 องศา และ 90 องศา เซต็ มมุ ฉากทงั้ สองชิ้นเมอื่ นํามาใชงานประกอบรวมกนั สามารถ ใชเ ขยี นเสนทํามมุ 15 องศา 30 องศา 45 องศา 60 องศา 75 องศา และ 90 องศา ดานในเซต็ จะมีรู ท่เี ปนเสนโคงขนาดตางๆตอ กนั ซ่ึงสามารถนาํ มาเขยี นสว นโคง แบบเชื่อมตอ กันในแบบงาน โดยการเขยี นจะตอ ง วางสวนโคง ของบรรทดั สมั ผสั 3 จดุ แลว จงึ ลากเสนผา นจดุ จงึ สามารถเขยี นสวนโคงทเ่ี ชื่อมตอ กันไดส มบูรณ ฉากแบบปรับมมุ วสั ดทุ ท่ี ํามาจากแผนพลาสตกิ ใส มสี วนของสเกลวดั บนแผนขอบ สามารถ เลอื่ นทาํ การปรบั มุมในการเขยี น ตามองศาทตี่ อ งการ รปู เซต็ มมุ ฉากและฉากปรบั มมุ 1.7 เทมเพลทรปู รางและเพลทเขยี นตัวอักษร มใี หเลอื กหลายขนาดและหลายแบบ เชน วงกลม วงรี สามเหลย่ี ม สเ่ี หลยี่ ม หาเหลย่ี ม และ หกเหล่ยี ม รวมถงึ รปู รางสญั ลักษณต า งๆในแบบงาน เพอื่ ความสะดวกในการเขยี นรปู ตา งๆและเพลสําหรบั เขยี น ตวั อักษรในงานเขยี นแบบ การใชงานผูใชจ ะตอ งเลอื กดา นของการเขยี นใหถ ูกตอ ง เนอื่ งจากแผน เพลทบางยี่หอ จะมีการเอยี งขอบรูปรางสําหรับปอ งกันการซึมของหมกึ ปากกา รูป เทมเพลทรูปรางและเขยี นตัวอักษร

6 ใบเน้ือหา หนว ยที่ 1 ช่อื หนว ย เครอ่ื งมอื เขยี นแบบและมาตรฐานงานเขยี นแบบเครอื่ งกล จํานวน 4 ชวั่ โมง รหัสวชิ า 30110-0001 ช่ือวชิ า การเขยี นแบบเครอื่ งกลเบอื้ งตน ระดับชนั้ ปวส.1 1.8 วงเวียนและวงเวยี นวดั ระยะ (https://youtu.be/XAIJej2sK7Q) วงเวียนเปนเคร่ืองมอื ที่ใชส าํ หรับการเขยี นสวนโคง หรือวงกลม โดยท่ปี ลายขาดา นหนึง่ จะเปน ปลายแหลมสําหรับกําหนดจดุ ศูนยก ลางของการเขยี น และขาอีกดา นหนึง่ เปนสวนทีใ่ สไ สด นิ สอหรอื อาจเปนชุดตอ สําหรับใสไ สดินสอแบบปมุ กด วงเวยี นวดั ระยะเปนเครอื่ งมอื ท่ใี ชส ําหรบั การวดั ระยะในแบบและนาํ ไปถา ยทอดความยาวทวี่ ัด ได ในการเขียนแบบหรอื การทําสาํ เนาแบบ โดยทปี่ ลายขาทง้ั สองดา นมลี กั ษณะเปน ปลายแหลม สําหรับกําหนด ระยะหางของจดุ สองจดุ ทต่ี อ งการวัด รปู วงเวยี นและวงเวียนวัดระยะ 1.9 บรรทดั วดั มมุ คร่ึงวงกลม https://youtu.be/OdwHrWSND78 1.10 อปุ กรณเขยี นโคง https://youtu.be/Nz7IetC-Vjg

7 ใบเนื้อหา หนว ยท่ี 1 ช่อื หนว ย เครอ่ื งมอื เขยี นแบบและมาตรฐานงานเขยี นแบบเครอ่ื งกล จํานวน 4 ชว่ั โมง รหสั วิชา 30110-0001 ชอื่ วชิ า การเขยี นแบบเครอ่ื งกลเบอื้ งตน ระดับชัน้ ปวส.1 2. มาตรฐานในงานเขยี นแบบเครอ่ื งกล มคี วามสาํ คญั เปนอยางมากในงานเขยี นแบบ เพราะเปน ภาษาสากลท่ใี ชแ สดงและสอื่ ความหมายความเขาใจระหวา งวศิ วกร ชางเขยี นแบบและชา งผลติ รวมถงึ ฝา ยตางๆ ในภาคอตุ สาหกรรม ซง่ึ ชางเขยี นแบบควรจะตอ งมีความรูในมาตรฐานตางๆ เบอื้ งตน ดงั น้ี 2.1 ตวั เลขและตัวอกั ษรในการกาํ หนดรายละเอยี ดในแบบงาน ตวั เลขและตวั อักษรทใี่ ชใ นงานเขียนแบบ จะตอ งมลี ักษณะของตวั อกั ษรทเี่ ขยี นแลว สามารถ อานไดงายและขนาดเหมาะสมกบั แบบทเี่ ขยี น จะทาํ ใหแบบทเ่ี ขยี นนนั้ ดสู วยงามและเปนระเบยี บ ลกั ษณะของ ตัวเลขและตัวอกั ษรจงึ มคี วามสาํ คัญตอ งานเขยี นแบบมาก ดงั นน้ั ISO (Intentional Organization of Standardization) ไดกาํ หนดมาตรฐานของตัวอกั ษรและตัวเลขจะเพมิ่ ขน ตามอนกุ รมกาวหนา เรขาคณติ คูณดวย 2 ซงขนาดตัวอกั ษรจะเร่ิมจาก 2.5, 3.5,5,7,10,14 และ 20 มลิ ลเิ มตร ซึง่ ในการเขยี นตัวอกั ษรแบงออกเปน 2 ชนดิ คอื 2.1.1 ตัวอกั ษรภาษาองั กฤษและตวั เลขอารบคิ โดยทใ่ี ชในงานเขยี นแบบมี 2 ชนิด คอื ตัวอกั ษรแบบตรง และแบบเอยี งตามมาตรฐานสากล (มอก.210-2520)

8 ใบเนอ้ื หา หนว ยที่ 1 ชอ่ื หนว ย เครอ่ื งมอื เขยี นแบบและมาตรฐานงานเขยี นแบบเครอ่ื งกล จํานวน 4 ชวั่ โมง รหสั วชิ า 30110-0001 ช่ือวชิ า การเขยี นแบบเครอ่ื งกลเบอ้ื งตน ระดบั ชน้ั ปวส.1 h คือความสูงของตวั อกั ษรพมิ พใหญ C1 คือความสูงของตวั อักษรพมิ พเ ล็ก C2 คอื สว นลา งของตัวอกั ษรพมิ พเ ล็ก C3 คือสว นบนของตัวอกั ษรพิมพเลก็ f คือพนื้ ท่สี ว นเครอื่ งหมายของตวั อกั ษรพมิ พใหญ a คือชองไฟระหวางตัวอักษร b1 คอื ระยะหา งนอยสุดระหวา งเสนบรรทดั ลา ง b2 คือระยะหา งนอ ยสดุ ระหวา งเสนบรรทดั ลาง e คือระยะหางระหวางคาํ d คอื ความหนาเสน ตาราง ขนาดตา งๆของตัวอกั ษร

9 ใบเนือ้ หา หนว ยที่ 1 ชือ่ หนว ย เครอ่ื งมอื เขยี นแบบและมาตรฐานงานเขยี นแบบเครอ่ื งกล จาํ นวน 4 ชว่ั โมง รหสั วิชา 30110-0001 ชอ่ื วชิ า การเขยี นแบบเครอื่ งกลเบอื้ งตน ระดบั ชัน้ ปวส.1 2.1.2 ตัวอักษรภาษาไทย ตัวอกั ษรทใ่ี ชในราชการ ในปจจบุ ันเขยี นดว ยคอมพวิ เตอร เพราะมคี วามเปน มาตรฐานสากล (มอก.210-2520) แบง ออกเปน 2 แบบคอื ตวั อักษรชนดิ หวั กลมตัวตรงตามแบบรอ งชวยเขยี น และ ชนิดหัวกลมตวั ตรงตามแบบบรรทดั ชวยเขยี น รปู ตัวอกั ษรชนิดหัวกลมตวั ตรงตามแบบรอ งชว ยเขยี น รูป ตวั อกั ษรชนดิ หวั กลมตัวตรงตามแบบบรรทดั ชว ยเขยี น 2.2 ลกั ษณะและชนดิ ของเสน ในงานเขยี นแบบเครื่องกล 2.2.1 เสน (Lines)ในงานเขยี นแบบทเ่ี ขยี นดวยดินสอหรอื ใชเขยี นดว ยปากกาเขยี นแบบ ขนาดของเสนจะตอ งคงทสี่ มาํ่ เสมอและเลอื กใชใหถูกกบั ลกั ษณะของเสน นน้ั ๆ เสน จะเปนตัวกาํ หนด ขนาดและ ลักษณะรูปรา งของวตั ถุ ซง่ึ การเขยี นรปู รางของวตั ถุน้ันตอ งใชเ สนชนิดตา งๆ หลายชนดิ ดว ยกนั เชน เสนขอบรูป เสนประ เสน เลก็ ศูนยกลาง ฯลฯ เสน ที่ใชใ นการเขยี นแบบกาํ หนดความหนาของเสน ตามระบบ ISO 128- 20:1996(E) และมอก.210-2520 ซ่งึ กาํ หนดเปนมาตรฐานสากล ดงั แสดงในตาราง

10 ใบเนือ้ หา หนว ยท่ี 1 ช่อื หนว ย เครอ่ื งมอื เขยี นแบบและมาตรฐานงานเขยี นแบบเครอ่ื งกล จํานวน 4 ชวั่ โมง รหัสวิชา 30110-0001 ชื่อวชิ า การเขยี นแบบเครอ่ื งกลเบอ้ื งตน ระดับชั้น ปวส.1 ตาราง แสดงลักษณะการเลอื กเขยี นเสน ตามมาตรฐาน 2.2.2 ลกั ษณะของเสนท่ีใชใ นงานเขยี นแบบเครอื่ งกล ใชสื่อถงึ ลักษณะรปู ของของ ชนิ้ งาน แบง ไดเ ปน 4 ประเภท 2.2.2.1 เสน เตม็ หนา ลกั ษณะของเสน จากการลากเสนดนิ สอตามแนวยาว ใชแรงกดดินสอใหม ีน้าํ หนักมากสมา่ํ เสมอ เสนมคี วามเข็มดาํ เทา กันทงั้ เสน หากใชปากกาเขยี นแบบใหเลอื กใช ปากกาขนาด 0.5 ม.ม. ใชสําหรับเขยี นเสนขอบรูป เสน ความลกึ รู 2.2.2.2 เสนเตม็ บาง ลักษณะของเสน เจากการลากเสนดนิ สอตามแนวยาว ใชแรงกดดนิ สอไมม ากใหม นี า้ํ หนกั สมาํ่ เสมอ เสนมคี วามบางเทา กันทงั้ เสน หากใชปากกาเขยี นแบบใหเลอื กใช ปากกาขนาด 0.25 ม.ม.ใชส ําหรับการเขียนเสน มอื เปลา (Freehand) การเขยี นเสน ชว ย เสน บอกขนาด เสนแสดงลายตดั เสน เกลยี ว 2.2.2.3 เสนศูนยก ลาง ลักษณะของเสนจากการลากเสน ดินสอทม่ี คี วามยาว ประมาณ เสนยาว 19 ม.ม. เวนชอ งวา ง 3 ม.ม. เสนส้นั 3 ม.ม. เวนชอ งวาง 3 ม.ม. เสนยาว 19 ม.ม.สลบั กันไป (มาตรฐานเสนCenter2 โปรแกรม AutoCAD) ใชแ รงกดดนิ สอไมมากใหม นี ํา้ หนักสมํ่าเสมอ เสน มคี วามบาง เทา กนั ทง้ั เสน ในการเขยี นใหเขยี นเสน เลยออกจากเสนรปู ประมาณ 3 ม.ม.ใชส าํ หรับการแสดงแนวศูนยกลางของ สว นโคง วงกลม แนวศูนยกลางของรู และเปน เสน แนวสมมาตรของรปู รา ง หากใชปากกาเขยี นแบบใหเ ลอื กใช ปากกา ขนาด 0.25 ม.ม. รปู ลกั ษณะการเขยี นเสน แนวศูนยก ลาง

11 ใบเน้ือหา หนว ยท่ี 1 ชือ่ หนว ย เครอ่ื งมอื เขยี นแบบและมาตรฐานงานเขยี นแบบเครอ่ื งกล จํานวน 4 ชว่ั โมง รหัสวิชา 30110-0001 ชอื่ วชิ า การเขยี นแบบเครอ่ื งกลเบอ้ื งตน ระดบั ชนั้ ปวส.1 2.2.2.4 เสนประ ลักษณะของเสนจากการลากเสน ดินสอยาวประมาณ เสน สน้ั 3 ม.ม. เวนชอ งวาง 1.5 ม.ม. เสนสน้ั 3 ม.ม. เวนชองวา ง 1.5 ม.ม. สลบั กันไป (มาตรฐานเสน Hidden 2 โปรแกรม AutoCAD) ใชแรงกดดินสอพอประมารใหม นี า้ํ หนกั สมํ่าเสมอ ความเขม ของเสน มากกวาเสนเตม็ บาง ในการ เขยี นเสนกรณเี ปน มุมใหเขยี นเสนชนกัน และเขียนเสน ชนขอบเสน รูป ใชสําหรับการแสดงแนวเสน ขอบ ของช้ินงานทมี่ องไมเ ห็น หากใชปากกาเขยี นแบบใหเ ลอื กใชปากกา ขนาด 0.35 ม.ม. รปู ลกั ษณะการเขยี นเสนแนวศูนยก ลาง 2.2.2.5 เสนแนวตดั ลกั ษณะของเสน เหมอื นการลากเสนศนู ยกลาง โดยที่ กาํ หนดใหการหกั มมุ ของและแนวเสน ทเี่ ลยจากเสน ขอบชิ้นงานใหม ีความหนา 0.7 ม.ม. ใชส ําหรบั การแสดงแนว เสนการตดั ชน้ิ งาน โดยตอ งเขยี นทศิ ทางการมองและตวั อกั ษรกาํ กบั หากใชป ากกาเขยี นแบบใหเ ลอื กใชป ากกา ขนาด 0.25 ม.ม.และ 0.7 ม.ม. รูป ลกั ษณะการเขยี นเสน แนวตดั (https://youtu.be/uDy6wEaQ8TM)

12 ใบเนื้อหา หนว ยที่ 1 ช่ือหนว ย เครอ่ื งมอื เขยี นแบบและมาตรฐานงานเขยี นแบบเครอ่ื งกล จํานวน 4 ชว่ั โมง รหสั วิชา 30110-0001 ชอื่ วชิ า การเขยี นแบบเครอ่ื งกลเบอื้ งตน ระดบั ชนั้ ปวส.1 2.3 มาตรฐานกระดาษเขยี นแบบ (https://youtu.be/GuU_KxamoAc) กระดาษในงานเขยี นแบบมหี ลายขนาดจะยดึ ตามมาตรฐาน ISO 5457:1999(E) ผเู ขยี น สามารถเลอื กใชข นาดของกระดาษเขยี นแบบใหเหมาะสมกบั ขนาดของแบบทตี่ อ งการ ขนาดของกระดาษเขยี น แบบในระบบ ISO-A series หรอื ระบบเมตริก ขนาดของกระดาษ A0 จะมรี ูปรางเปนสี่เหลย่ี มผืนผาโดยมขี นาด ใหญท สี่ ดุ ขนาด 1189 ม.ม.x 841 ม.ม. (1 ตารางเมตร) ซงึ่ สามารถแบงยอ ยออกเปน กระดาษ A1-A6 โดยที่ กระดาษขนาด A1 มขี นาด 594x841 ม.ม. , A2 มขี นาด 420x594 ม.ม. , A3 มีขนาด 297x420 ม.ม. , A4 มขี นาด 210x294 ม.ม. , A5 มขี นาด 148x210 ม.ม. และ A6 มขี นาด 105x148 ม.ม. รูป ลักษณะการแบง ขนาดของกระดาษเขยี นแบบ ในการเขยี นแบบงานเครอื่ งกล กระดาษที่นยิ มใชในการเขยี นแบบงานไดแ กกระดาษขนาด A4 และ A0 โดยทผี่ เู ขียนจะตอ งเลอื กลกั ษณะของการเขยี นแบบงานและมาตราสวนใหเ หมาะสมกบั ขนาดกระดาษ โดย คาํ นงึ ถึงความสะดวก อา นงายและชดั เจน 2.4 มาตราสว นในงานเขียนแบบ (https://youtu.be/ICSLXvDmqCA) มาตราสวน (scale) โดยทั่ว ๆ ไปจะอางองิ ตามมาตรฐาน ISO 5455-1979 (E) โดยท่นิ ยิ าม ของมาตราสว น คอื อตั ราสวนของขนาดเชงิ เสนขององคป ระกอบ ของชนิ้ งานท่เี ขยี นแสดงในแบบตน ฉบบั กบั ขนาดเชิงเสนจรงิ ขององคประกอบเดยี วกันของตวั ชน้ิ งานจรงิ สรุปงา ยๆคอื เปนการยากทจ่ี ะเขยี นแบบขนาดเต็ม เทากบั ชิน้ งานจริงลงในกระดาษเขยี นแบบ เชน เครอ่ื งบิน จงึ จําเปน ตอ งมีการลดขนาดของชิ้นงานจริงเหลา นน้ั เปน เชงิ เสน โดยใชม าตราสวนยอ ในทางตรงกนั ขามกันชนิ้ สวนเลก็ ๆ เชน เฟอ งนาฬิกา กต็ อ งขยายภาพเพอ่ื ให

13 ใบเน้ือหา หนว ยท่ี 1 ชอ่ื หนว ย เครอื่ งมอื เขยี นแบบและมาตรฐานงานเขยี นแบบเครอ่ื งกล จํานวน 4 ชว่ั โมง รหัสวชิ า 30110-0001 ชอื่ วชิ า การเขยี นแบบเครอื่ งกลเบอ้ื งตน ระดับชนั้ ปวส.1 ไดร ายละเอยี ดทชี่ ดั เจน จงึ ตอ งมกี ารใชม าตราสว นขยาย และหากชน้ิ งานใดที่สามารถเขยี นขนาดจรงิ ลงใน กระดาษเขยี นแบบไดจ งึ จะใชม าตราสว นจริง ดงั นน้ั มาตราสวนท่ีใชในงานเขยี นแบบเครอื่ งกล จงึ แบง ไดเ ปน 3 ลักษณะคอื 2.4.1 มาตราสวนจรงิ หรอื มาตราสวนเตม็ (1:1) ขนาดความยาวช้นิ งานจริง 10 ม.ม. เขยี นความยาวในแบบงาน 10 ม.ม. 2.4.2 มาตราสวนยอ (1:2 , 1:4 , 1:8 , 1:10 ,1:20 , 1:50ฯลฯ) ขนาดความยาว ชิ้นงานจริง 100 ม.ม. มาตราสว น 1:2 เขยี นความยาวในแบบงาน 50 ม.ม. 2.4.3 มาตราสว นขยาย (2:1 ,4:1 ,8:1 , 10:1 ฯลฯ) ขนาดความยาวชน้ิ งานจริง 5 ม.ม. มาตราสวน 2:1 เขยี นความยาวในแบบงาน 10 ม.ม. โดยทม่ี าตราสวนทน่ี ยิ มใชในงานเขยี นแบบเครอื่ งกล คอื มาตราสวน 1:1 สรุปการเขยี นมาตรา สว นยอ ทาํ ใหร ปู รา งของแบบงานเล็กลง การเขยี นมาตราสวนขยายทําใหร ปู รางของแบบงานมขี นาดใหญข นึ้ ซึง่ ผเู ขยี นจะตอ งระบุมาตราสวนทใ่ี ชในการเขียน กาํ กบั ลงในแบบงานหรอื ในตารางรายการแบบทก่ี ําหนดไว รวมถงึ จะตอ งเขยี นขนาดจริงของชิน้ งานกาํ กับลงในแบบงานเพอื่ ความเขา ใจทถ่ี ูกตอ งของฝายผลติ ช้นิ งาน 2:1 :1 :2