4.จรรยาบรรณวิชาชีพ

อยากเปน็ “ครูอาชีวะ” 4. จรรยาบรรณวชิ าชีพ ความหมายของจรรยาบรรณ (Ethics Codes) คำวา “จรรยาบรรณ” ประกอบดวยคำ 2 คำ คือ 1. จรรยา หมายถึง ความประพฤติ 2. บรรณ หมายถึง หนงั สือ เมื่อนำมารวมกัน “จรรยาบรรณ” จึงหมายถึง หนังสือหรือเอกสารที่กลาวถึงสิ่งที่ผูอยู ในอาชีพนั้นควรประพฤตปิ ฏบิ ตั ิเพอ่ื รักษาชอ่ื เสยี ง เกยี รติยศ และฐานะของวิชาชีพน้นั ๆ “จรรยา” เปนคำนาม หมายถงึ ความประพฤติกิรยิ าทคี่ วรปฏิบัตใิ นหมคู ณะ “จรรยาบรรณ” (Ethics Codes) หมายถึง ประมวลความประพฤติที่ผูประกอบอาชพี การงานแตละอยางกำหนดขึ้น เพื่อรักษาและสงเสริมเกียรติคุณ ชื่อเสียงและฐานะของสมาชิก อาจเขยี นเปน ลายลักษณอักษรหรือไมก็ได “วิชาชพี ” (Profession) หมายถงึ อาชพี ใหบริการแกสาธารณชน ที่ตอ งอาศยั ความรู ความชำนาญเปนการเฉพาะ ไมซ้ำซอนกับวิชาชีพอื่นและมีมาตรฐานในการประกอบวิชาชีพ โดยผูประกอบวิชาชีพตองฝกอบรมทั้งภาคทฤษฎีและภาคปฏิบัติอยางเพียงพอกอนที่จะประกอบ วิชาชีพตางกับอาชีพ (Career) ซึ่งเปนกิจกรรมที่ตองทำใหสำเร็จ โดยมุงหวังคาตอบแทน เพอื่ การดำรงชีพเทา น้ัน วิชาชีพครูไดรับการยกยองใหเปนวิชาชีพชั้นสูง ผูประกอบวิชาชีพยอมตองมีความ รับผิดชอบอยางสงู ตามมา เพราะมีผลกระทบตอ ผูรับบรกิ ารและสาธารณชน จงึ ตองมกี ารควบคมุ การประกอบวิชาชีพเปนพิเศษ เพื่อใหเกิดความมั่นใจตอผูรับบริการและสาธารณชน นอกจากนี้ ยังมีวิชาชีพอื่นๆ ที่จัดวาเปนวิชาชีพชั้นสูงเชนเดียวกับวิชาชีพครู เชน วิชาชีพทางการศึกษา แพทย วิศวกร สถาปนิก ทนายความ พยาบาล สัตวแพทย เปนตน ผูประกอบวิชาชีพ เหลา นี้จงึ ตอ งมจี รรยาบรรณวิชาชพี และมคี วามรับผดิ ชอบตอสังคมเปน อยา งยง่ิ จรรยาบรรณของวิชาชีพ หมายความวา มาตรฐานการปฏิบัติตนที่กำหนดขึ้นเปน แบบแผนในการประพฤติตน ซึ่งผูประกอบวิชาชีพทางการศึกษาตองปฏบิ ัติตาม เพื่อรักษาและ สงเสรมิ เกยี รติคุณ ชอ่ื เสียง และฐานะของผปู ระกอบวชิ าชพี ทางการศึกษาใหเปนที่เชื่อถือศรัทธา แกผ รู บั บรกิ ารและสังคม อันจะนำมาซง่ึ เกยี รตแิ ละศกั ดิศ์ รีแหง วิชาชพี จรรยาบรรณวชิ าชีพครู คอื ขอ กำหนดหรือกฎเก่ยี วกบั ความประพฤติ สำหรับสมาชิก วชิ าชพี ครซู ่ึงองคกรวิชาชีพครู (คุรสุ ภา) เปน ผกู ำหนด และสมาชกิ ในวชิ าชพี ทกุ คนตอ งถือปฏบิ ัติ ตามโดยเครง ครัดเพอ่ื ใหเ กดิ ความดงี ามแกต วั ครแู ละวิชาชีพครู หากมีการละเมดิ จะมีการลงโทษ 1

อยากเปน็ “ครอู าชวี ะ” ขอ บงั คับคุรุสภา วา ดว ยจรรยาบรรณของวชิ าชพี พ.ศ. 2556 ไดบ ญั ญัตไิ ว 5 จรรยาบรรณ 9 ขอ หมวด 1 จรรยาบรรณตอตนเอง >> 1 ขอ 1. ผูประกอบวิชาชีพทางการศึกษา ตองมีวินัยในตนเอง พัฒนาตนเองดาน วิชาชีพ บุคลิกภาพ และวิสัยทัศน ใหทันตอการพัฒนาทางวิทยาการ เศรษฐกิจ สังคม และ การเมอื งอยเู สมอ หมวด 2 จรรยาบรรณตอ วิชาชพี >> 1 ขอ 2. ผูประกอบวิชาชีพทางการศึกษาตองรักศรัทธา ซื่อสัตยสุจริต รับผิดชอบ ตอวชิ าชีพ และเปน สมาชกิ ทีด่ ขี ององคกรวชิ าชพี หมวด 3 จรรยาบรรณตอ ผรู ับบริการ >> 5 ขอ 3. ผูประกอบวิชาชีพทางการศึกษา ตองรัก เมตตา เอาใจใส ชวยเหลือ สงเสรมิ ใหก ำลังใจแกศ ิษย และผูรับบรกิ าร ตามบทบาทหนาท่โี ดยเสมอมา 4. ผูประกอบวิชาชีพทางการศึกษา ตองสงเสริมใหเกิดการเรียนรู ทักษะและ นิสัยที่ถูกตองดีงามแกศิษย และผูรับบริการ ตามบทบาทหนาที่อยางเต็มความสามารถ ดว ยความบริสทุ ธ์ใิ จ 5. ผูประกอบวิชาชีพทางการศึกษา ตองประพฤติปฏิบัติตนเปนแบบอยางที่ดี ทัง้ กาย วาจา และจติ ใจ 6. ผูประกอบวิชาชพี ทางการศึกษา ตองไมกระทำตนเปนปฏปิ กษตอความเจรญิ ทางกาย สติปญ ญา จิตใจ อารมณ และสงั คมของศิษย และผูรับบรกิ าร 7. ผูประกอบวิชาชีพทางการศึกษา ตองใหบริการดวยความจริงใจและ เสมอภาค โดยไมเรยี กรับหรือยอมรับผลประโยชนจ ากการใชต ำแหนงหนาทีโ่ ดยมิชอบ 2

อยากเปน็ “ครูอาชีวะ” หมวด 4 จรรยาบรรณตอ ผูรว มประกอบวิชาชพี >> 1 ขอ 8. ผูประกอบวิชาชีพทางการศึกษา พึงชวยเหลือเกื้อกูลซึ่งกันและกัน อยางสรางสรรคโ ดยยึดม่นั ในระบบคณุ ธรรมสรางความสามคั คใี นหมูคณะ หมวด 5 จรรยาบรรณตอสงั คม >> 1 ขอ 9. ผปู ระกอบวชิ าชีพทางการศกึ ษา พึงประพฤติปฏบิ ัตติ นเปน ผูนำในการอนุรกั ษ และพัฒนาเศรษฐกจิ สงั คม ศาสนา ศลิ ปวฒั นธรรม ภูมิปญ ญา สงิ่ แวดลอ ม รกั ษาผลประโยชน ของสวนรวมและยึดมั่นในการปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริยทรงเปน ประมขุ แบบแผนพฤติกรรมตามจรรยาบรรณวิชาชพี “แบบแผนพฤติกรรมตามจรรยาบรรณของวิชาชีพ” หมายความวา ประมวล พฤติกรรมที่เปนตัวอยางของการประพฤติที่กำหนดขึ้นตามจรรยาบรรณของวิชาชีพ ซึ่งผูประกอบวิชาชีพทางการศึกษาคือ ครู ผูบริหารสถานศึกษา ผูบริหารการศึกษา และ ศึกษานิเทศก ตองหรือพึงประพฤติปฏิบัติตาม ประกอบดวย พฤติกรรมที่พึงประสงค ที่กำหนดใหผูประกอบวิชาชีพทางการศึกษาตองหรือพึงประพฤติตาม และ พฤติกรรมท่ี ไมพงึ ประสงค ทกี่ ำหนดใหผ ูประกอบวิชาชพี ทางการศึกษาตอ งหรือพงึ ละเวน 3

อยากเป็น “ครอู าชวี ะ” 1. จรรยาบรรณตอ ตนเอง 1. ครูตองมีวินัยในตนเอง พัฒนาตนเองดานวิชาชีพ บุคลิกภาพ และวิสัยทัศน ใหทัน ตอการพัฒนาทางวิทยาการ เศรษฐกิจ สังคม และการเมืองอยูเสมอ โดยตองประพฤติและ ละเวน การประพฤติตามแบบแผนพฤติกรรม ดงั ตัวอยา งตอ ไปน้ี พฤตกิ รรมทพี่ งึ ประสงค พฤตกิ รรมทไ่ี มพงึ ประสงค (1) ประพฤติตนเหมาะสมกับสถานภาพและ (1) เกี่ยวของกับอบายมุขหรือเสพสิ่งเสพติด เปน แบบอยางทีด่ ี จนขาดสติหรือแสดงกิริยาไมสุภาพเปนท่ี (2) ประพฤติตนเปนแบบอยางที่ดีในการ นารงั เกียจในสงั คม ดำเนนิ ชีวติ ตามประเพณแี ละวัฒนธรรมไทย (2) ประพฤติผิดทางชูสาวหรือมีพฤติกรรม (3) ปฏิบัติงานตามหนาท่ีที่ไดรับมอบหมาย ลว งละเมดิ ทางเพศ ใหสำเร็จอยางมีคุณภาพตามเปาหมาย (3) ขาดความรับผิดชอบ ความกระตอื รือรน ท่ีกำหนด ความเอาใจใส จนเกิดความเสียหายในการ (4) ศึกษา หาความรู วางแผนพฒั นาตนเอง ปฏบิ ตั งิ านตามหนา ท่ี พัฒนางาน และสะสมผลงานอยา งสมำ่ เสมอ (4) ไมรับรูหรือไมแสวงหาความรูใหมๆ (5) คนควา แสวงหา และนำเทคนิคดาน ในการจัดการเรียนรแู ละการปฏิบตั หิ นาที่ วิชาชีพที่พัฒนาและกาวหนาเปนที่ยอมรับ (5) ขัดขวางการพัฒนาองคการจนเกิดผล มาใชแกศิษยและผูรับบริการใหเกิดผลสัมฤทธิ์ เสยี หาย ที่พงึ ประสงค 4

อยากเปน็ “ครอู าชีวะ” 2. จรรยาบรรณตอ วชิ าชพี 2. ครูตองรัก ศรัทธา ซื่อสัตยสุจริต รับผิดชอบตอวิชาชีพ และเปนสมาชิกที่ดี ขององคกรวิชาชีพ โดยตองประพฤติและละเวนการประพฤติตามแบบแผนพฤติกรรม ดงั ตอ อยางตอ ไปน้ี พฤติกรรมท่พี งึ ประสงค พฤติกรรมทีไ่ มพ ึงประสงค (1) แสดงความชื่นชมและศรัทธาในคุณคา (1) ไมแสดงความภาคภูมิใจในการประกอบ ของวชิ าชีพ วิชาชีพ (2) รกั ษาชอื่ เสยี งและปกปองศักด์ิศรี (2) ดูหมิ่น เหยียดหยาม ใหรายผูรวม แหง วิชาชีพ ประกอบวิชาชีพ ศาสตรในวิชาชีพ หรือ (3) ยกยองและเชิดชูเกียรติผูมีผลงาน องคกรวิชาชพี ในวิชาชีพใหส าธารณชนรบั รู (3) ประกอบการงานอื่นท่ีไมเหมาะสมกับการ (4) อทุ ิศตนเพอ่ื ความกาวหนา ของวชิ าชพี เปน ผปู ระกอบวิชาชพี ทางการศกึ ษา (5) ปฏบิ ัติหนาทดี่ ว ยความรบั ผิดชอบ (4) ไมซื่อสัตยสุจริต ไมรับผิดชอบ หรือไม ซ่อื สตั ยส ุจรติ ตามกฎ ระเบยี บ และแบบแผน ปฏิบัติตามกฎ ระเบียบ หรือแบบแผนของ ของทางราชการ ทางราชการ จนกอ ใหเ กิดความเสียหาย (6) เลือกใชหลักวิชาที่ถูกตอง สรางสรรค (5) คัดลอกหรือนำผลงานของผูอื่นมาเปน เทคนคิ วิธีการใหมๆ เพ่ือพฒั นาวชิ าชีพ ของตน (7) ใชองคความรูหลากหลายในการปฏิบัติ (6) ใชหลักวิชาการที่ไมถูกตองในการปฏิบัติ หนาที่ และแลกเปล่ยี นเรียนรูกบั สมาชิก วิชาชีพ สงผลใหศิษยหรือผูรับบริการ ในองคก าร เกดิ ความเสียหาย (8) เขารวมกิจกรรมของวิชาชีพหรือองคกร (7) ใชค วามรทู างวิชาการ วชิ าชีพ หรืออาศัย วชิ าชพี อยางสรา งสรรค องคกรวิชาชีพแสวงหาประโยชนเพื่อตนเอง หรือผูอน่ื โดยมิชอบ 5

อยากเปน็ “ครูอาชวี ะ” 3. จรรยาบรรณตอ ผูรับบรกิ าร 3. ครูตองรัก เมตตา เอาใจใส ชวยเหลือ สงเสริม ใหกำลังใจแกศิษยและผูรับบริการ ตามบทบาทหนา ท่ีโดยเสมอหนา 4. ครูตองสงเสริมใหเกิดการเรียนรู ทักษะ และนิสัยที่ถูกตองดีงามแกศิษย และ ผรู บั บรกิ าร ตามบทบาทหนาทอ่ี ยา งเต็มความสามารถดวยความบรสิ ทุ ธ์ิใจ 5. ครตู อ งประพฤติตนเปน แบบอยางทดี่ ี ทั้งทางกาย วาจา และจิตใจ 6. ครูตองไมกระทำตนเปนปฏิปกษตอความเจริญทางกาย สติปญญา จิตใจ อารมณ และสังคมของศิษยแ ละผูร ับบริการ 7. ครูตองใหบริการดวยความจริงใจและเสมอภาค โดยไมเรียกรับหรือยอมรับ ผลประโยชน จากการใชตำแหนงหนาที่โดยมิชอบ โดยตองประพฤติและละเวนการประพฤติ ตามแบบแผนพฤตกิ รรม ดังตวั อยางตอ ไปน้ี พฤติกรรมทีพ่ งึ ประสงค พฤตกิ รรมท่ไี มพึงประสงค (1) ใหคำปรึกษาหรือชวยเหลือศิษยและ (1) ลงโทษศิษยอยางไมเหมาะสม ผูรับบริการดวยความเมตตากรุณาอยางเต็ม (2) ไมใสใจหรือไมรับรูปญหาของศิษยหรือ กำลังความสามารถและเสมอภาค ผูรับบริการจนเกิดผลเสียหายตอศิษยหรือ (2) สนับสนุนการดำเนินงานเพื่อปกปองสิทธิ ผูรับบริการ เดก็ เยาวชน และผดู อยโอกาส (3) ดหู มิ่นเหยียดหยามศษิ ยห รือผูร บั บรกิ าร (3) ตง้ั ใจ เสียสละ และอทุ ศิ ตนในการปฏิบัติ (4) เปดเผยความลับของศิษยหรือผูรับบริการ หนาที่ เพื่อใหศิษยและผูรับบริการไดรับการ เปนผลใหไดรับความอับอายหรือเสื่อมเสีย พัฒนาตามความสามารถ ความถนัด และ ช่ือเสียง ความสนใจของแตละบคุ คล (5) จูงใจ โนมนาว ยุยงสงเสริมใหศิษยหรือ (4) สงเสริมใหศิษยและผูรับบริการสามารถ ผูรับบริการปฏิบัติขัดตอศีลธรรมหรือกฎ แสวงหาความรูไดดวยตนเองจากสื่อ อุปกรณ ระเบยี บ และแหลงเรียนรอู ยา งหลากหลาย (6) ชักชวนใชจางวานศิษยหรือผูรับบริการ (5) ใหศิษยและผูรับบริการ มีสวนรวม ใหจัดซื้อ จัดหาสิ่งเสพติดหรือเขาไปเกี่ยวขอ ง วางแผนการเรียนรู และเลือกวิธีการปฏิบัติ กับอบายมุข ท่ีเหมาะสมกบั ตนเอง (7) เรียกรองผลตอบแทนจากศิษยหรือ (6) เสริมสรางความภาคภูมิใจใหแกศิษยและ ผรู ับบรกิ ารในงานตามหนา ท่ที ต่ี องใหบริการ ผ ู  ร ั บ บ ร ิ ก า ร ด  ว ย ก า ร ร ั บ ฟ  ง ค ว า ม ค ิ ด เ ห็ น ยกยอง ชมเชย และใหกำลังใจอยาง กลั ยาณมิตร 6

อยากเปน็ “ครูอาชีวะ” 4. จรรยาบรรณตอผรู ว มประกอบวิชาชีพ 8. ครูพึงชวยเหลือเกื้อกูลซึ่งกันและกันอยางสรางสรรค โดยยึดมั่นในระบบคุณธรรม สรางความสามัคคีในหมูคณะ โดยพึงประพฤติและละเวนการประพฤติตามแบบแผนพฤติกรรม ดังตัวอยา งตอ ไปน้ี พฤติกรรมท่พี งึ ประสงค พฤตกิ รรมท่ีไมพงึ ประสงค (1) เสียสละ เอื้ออาทร และใหความ (1) ปดบังขอมูลขาวสารในการปฏิบัติงาน ชวยเหลือผรู ว มประกอบวิชาชีพ จนทำใหเกิดความเสียหายตองานหรือผูรวม (2) มีความรัก ความสามัคคี และรวมใจกัน ประกอบวิชาชีพ ผนกึ กำลงั ในการพฒั นาการศึกษา (2) ปฏิเสธความรับผิดชอบ โดยตำหนิ ใหรา ยผอู น่ื ในความบกพรอ งทเ่ี กดิ ขน้ึ (3) สรางกลุมอิทธิพลภายในองคการหรือ กลั่นแกลงผูรวมประกอบวิชาชีพใหเกิดความ เสียหาย (4) เจตนาใหขอมูลเท็จทำใหเกิดความเขาใจ ผิดหรือเกิดความเสียหายตอผูรวมประกอบ วชิ าชีพ (5) วิพากษวิจารณผ รู ว มประกอบวชิ าชพี ในเรื่องทกี่ อใหเกิดความเสยี หายหรือ แตกความสามัคคี 7

อยากเปน็ “ครอู าชีวะ” 5. จรรยาบรรณตอ สังคม 9. ครูพึงประพฤติปฏิบัติตนเปนผูนำในการอนุรักษและพัฒนาเศรษฐกิจ สังคม ศาสนา ศิลปวัฒนธรรม ภูมิปญญา สิ่งแวดลอม รักษาผลประโยชนของสวนรวมและยึดมั่นในการ ปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริยทรงเปนประมุข โดยพึงประพฤติและละเวน การประพฤติตามแบบแผนพฤตกิ รรม ดงั ตัวอยา งตอ ไปนี้ พฤติกรรมทพ่ี ึงประสงค พฤติกรรมท่ีไมพึงประสงค (1) ยึดมั่น สนบั สนุน และสง เสรมิ การปกครอง (1) ไมใหความรวมมือหรือสนับสนุนกิจกรรม ระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย ของชุมชนที่จัดเพื่อประโยชนตอการศึกษา ทรงเปน ประมุข ท้ังทางตรงหรอื ทางออ ม (2) นำภูมิปญญาทองถิ่นและศิลปวัฒนธรรม (2) ไมแสดงความเปนผูนำในการอนุรักษหรือ มาเปนปจจัยในการจัดการศึกษาใหเปน พัฒนาเศรษฐกิจ สังคม ศาสนา ศิลปะ ประโยชนต อ สว นรวม วัฒนธรรม ภูมปิ ญญาหรือสง่ิ แวดลอม (3) จัดกิจกรรมสงเสริมใหศิษยเกิดการเรียนรู (3) ไมประพฤติตนเปนแบบอยางที่ดีในการ และสามารถดำเนินชีวิตตามหลักเศรษฐกิจ อนุรกั ษหรือพฒั นาส่งิ แวดลอม พอเพียง (4) ปฏิบัติตนเปนปฏิปกษตอวัฒนธรรม (4) เปนผูนำในการวางแผนและดำเนินการ อนั ดีงามของชมุ ชนหรือสังคม เพื่ออนุรักษสิ่งแวดลอม พัฒนาเศรษฐกิจ ภูมิปญ ญาทองถิน่ และศลิ ปวัฒนธรรม 8