ใบความรู้การทำปุ๋ยคอกมูลสัตยว์หมัก

การทาป๋ยุ คอกหมกั ดว้ ยตนเอง ปุ๋ย คำ ๆ นก้ี ็คือ อำหำรของพชื ทเ่ี ม่ือพชื ได้รับไปแล้ว จะทำใหพ้ ชื ผักผลไม้เจริญงอกงำมน่นั เอง กำรทำเกษตรอินทรียก์ ็ต้องใช้ปุ๋ย ซ่งึ ปยุ๋ กม็ สี ่วนสำคญั ไมแ่ พส้ ่งิ อ่นื เช่นกันครับ ต้องเป็นปยุ๋ ที่มำจำกธรรมชำตเิ ท่ำนน้ั ไมว่ ำ่ จะเปน็ ปุ๋ยคอก ปุ๋ยขีไ้ ก่ ปุย๋ ข้ีหมู หรือแม้กระท้งั ปุ๋ยน้ำ ทห่ี มกั จำกเศษใบไม้ เศษพชื ผักผลไม้ และปยุ๋ ที่หมกั จำกเศษปลำหรอื หอยเชอร่ี แต่ป๋ยุ ท่ีหำได้งำ่ ยในชุมชนของเรำก็คือ ปยุ๋ คอก(ปยุ๋ ข้วี วั ) นเี่ อง และหลำยคนอำจจะเขำ้ ใจผิดวำ่ เมื่อได้ปุย๋ คอกมำแล้ว กน็ ำไปใส่พชื เลย ท้ังที่ยังเปยี กหรือสดอยู่ ไม่ผิดครับ แตก่ ว่ำทป่ี ุย๋ คอกจะย่อยสลำยตอ้ ง ใชเ้ วลำนำน กวำ่ ที่พืชจะสำมำรถนำไปใชป้ ระโยชนไ์ ด้กไ็ มร่ ูว้ ่ำต้องใช้เวลำกีว่ ัน ทง้ั นี้ปยุ๋ คอกสด ๆ ท่นี ำไปใชโ้ ดยทยี่ งั ไมผ่ ่ำนกระบวนกำรยอ่ ยสลำย มธี ำตอุ ำหำรมำกกจ็ รงิ แตพ่ ืชจะยงั ไมส่ ำมำรถนำไปใช้ ได้ เนอื่ งจำกจลุ ินทรียใ์ นดินจะดงึ ไนโตรเจนจำกพืชมำชว่ ยในกำรย่อยสลำยปยุ๋ คอก จึงทำให้พืชขำดไนโตรเจนในช่วงนั้น จนเปน็ สำเหตใุ ห้ ใบเหลืองซดี ครบั การทาปยุ๋ คอกหมกั เพรำะเหตนุ ี้เอง เรำจึงจำเปน็ ต้องทำปุ๋ยคอกหมัก เพ่ือให้ผำ่ นกระบวนกำรยอ่ ยสลำย และพืชกจ็ ะสำมำรถนำสำรอำหำรในปุ๋ยคอก หมกั ไปใชไ้ ดเ้ ลย ทรำบไหมครบั วำ่ ตอนทผ่ี มทำป๋ยุ คอกหมักแลว้ ตกั ใส่กระสอบทง้ิ ไว้วนั แรก ๆ เป็นยังไง ตัวปุ๋ยคอกหมกั เองมันร้อนมำกเลย ครับ เน่ืองจำกตอนนเ้ี องมนั จะเกดิ กระบวนกำรยอ่ ยสลำย และถ้ำเรำไมห่ มกั ก่อน น่ีก็จะเปน็ ส่งิ ทพี่ ชื จะได้รับ แทนที่จะได้ประโยชน์ อำจจะ กลำยเปน็ โทษแทนก็ได้นะครบั ทง้ั นี้ลองสงั เกตจำกทีเ่ รำเคยทำมำได้ครบั เรำนำปุ๋ยคอกมำใหม่ ๆ อยำกให้พืชเจริญเตบิ โตดี จดั เต็ม ใส่ไม่ย้ัง หวงั วำ่ พชื จะงอกงำม แต่สดุ ท้ำยใบเหลอื งเฉยเลย ทัง้ ทีเ่ รำก็เข้ำใจวำ่ เรำใสป่ ุ๋ยดี ๆ ให้กับพชื แล้ว เพรำะฉะนั้น กอ่ นใชเ้ รำจงึ ควรหมักปยุ๋ คอกหรอื นำไปตำกใหแ้ หง้ กอ่ น เพือ่ ที่พชื จะสำมำรถนำธำตุอำหำรท่อี ยู่ในปุ๋ยคอกหมกั ไปใช้ได้เลย กำรปลกู พืชถ้ำเรำใส่ใจเขำ ดแู ลเขำดี ๆ เขำก็จะเจรญิ เติบโตงอกงำม มำให้เรำได้ชื่นชมครับ ขอเพียงเขำ้ ใจหลักกำรของธรรมชำติเทำ่ น้ันก็พอ กำรทำปุ๋ยคอกหมัก ทผี่ มจะมำแนะนำสำหรบั วันนี้ ก็เพื่อท่จี ะให้เรำสำมำรถนำไปใชก้ บั พืชเกษตรของเรำ ถ้ำใครมีป๋ยุ คอกมำก ก็ สำมำรถนำไปใชไ้ ดก้ ับพืชไร่กไ็ ด้ครบั หรอื จะหมกั ไวใ้ ช้เองกบั พชื ผักสวนครัวของเรำกไ็ ดเ้ ชน่ กัน ส่วนประกอบของ การทาปยุ๋ คอกหมกั 1.ปุย๋ คอก 1 สว่ น (1 กระสอบ) 2.แกลบ 1 สว่ น (1 กระสอบ) 3.รำ 1 ส่วน (1 กระสอบ) มกี ็ใส่ ไมม่ ีก็ไม่ต้องใส่ 4.น้ำ EM ขยำย 1 ลิตร วธิ ีทำนำ้ EM ขยำย ( หรอื พด.2 ก็ได้ ละลำยนำ้ แลว้ รำด) 5.กำกน้ำตำล 1 ลติ ร 6.น้ำสะอำด 25 ลิตรหรอื มำกกวำ่ รดใหท้ ว่ั และเปยี ก

วธิ กี ารทา ข้ันแรก นำปุ๋ยคอกทไ่ี ดม้ ำตำกแดดใหแ้ ห้งเกลี่ยให้โดนแดดท้ิงไว้ 1-2 แดด ถ้ำปุ๋ยคอกทไี่ ดม้ ำแห้งแลว้ กไ็ ม่ตอ้ งตำกนะครบั เมอ่ื ปุ๋ย คอกแหง้ แล้ว ขั้นตอนที่ 2 กเ็ ตรยี มสว่ นผสมให้พรอ้ ม ปยุ๋ คอก ,รำ ,ข้ำวเปลือก = 1:1:1 ขน้ั ตอนที่ 3 เทสว่ นผสมท้งั หมดลงพนื้ ใช้จอบเกลย่ี คลุกเคลำ้ ใหเ้ ข้ำกนั ข้ันตอนน้ีจะใชเ้ วลำพอสมควรครบั เมือ่ เข้ำกันแล้ว ขั้นตอนที่ 4 เตมิ นำ้ EM ขยำย และกำกน้ำตำลที่เตรียมไว้ ผสมนำ้ ใหเ้ ข้ำกนั นำไปรดที่กองปุ๋ยคอกทเ่ี ตรยี มไว้ ถำ้ ไมม่ ีบวั รดนำ้ ใชข้ ัน ตกั ไปกไ็ ด้ ขน้ั ตอนที่ 5 จำกน้ันใชจ้ อบคลุกเคลำ้ ใหเ้ ข้ำกัน ใช้เวลำพอสมควรครับ ลองใชม้ อื บีบดู ไมแ่ หง้ หรือไมเ่ ปียกเกินไปอยำ่ งทบี่ อก ตอนต้น ถ้ำยังแหง้ อยู่ เพิ่มนำ้ อกี ได้เลยโดยไมจ่ ำเป็นต้อง 25 ลิตรเป๊ะ แลว้ ใช้จอบเกลี่ยไปด้วยเรื่อย ๆ ขั้นตอนท่ี 6 เสร็จแล้วกองไว้ทอี่ ำกำศถำ่ ยเทสะดวก ใช้ผ้ำคลมุ ใหม้ ิดหรอื กงิ่ ไมส้ มุ่ ทับให้มดิ ชิด ในกองปุย๋ คอกร้อนมำกอณุ หภมู ิ ประมำณ 70 องศำ กลบั กองปุ๋ยทกุ ๆ 7 วัน เพอ่ื ให้ปุ๋ยหมกั ย่อยสลำยเร็วขึ้น กองไว้อยำ่ งน้อย 3 เดอื น วัดอณุ หภูมิ ภำยในกองป๋ยุ ต้องไมเ่ กิน อุณหภูมทิ ั่วไปภำยนอก ประมำณ 35-37 องศำ หลังจำกน้นั ผ่ำนไปประมำณ 3 เดือนก็สำมำรถนำไปใชก้ ับผลผลติ ของเรำไดแ้ ล้วครับ วธิ กี ารทาปุย๋ คอกเจ ขน้ั แรก นำใบไม้ เศษไม้ เศษวัสดุ หญำ้ ฟำง ก่ิงไม้ ทุกอย่ำงทีเ่ ป็นจำกพชื ท่ไี ด้มำเอำมำกองรวมกนั (อำจขดุ เป็นหลมุ ขนำด 1 เมตร คูณ 1 เมตร กไ็ ด้ หรือทำเป็นคอก แลว้ แต่ควำมกว้ำงและขนำดของพื้นทเี่ รำ ข้ันตอนที่ 2 รำดนำ้ พด.2 ผสมในน้ำให้ทัว่ กอง แลว้ รำดดว้ ยนำ้ เปล่ำให้พอเปยี ก ใหท้ ั่วกอง ข้ันตอนท่ี 3 เสรจ็ แลว้ กองไว้ที่อำกำศถำ่ ยเทสะดวก ใช้ผำ้ คลุมใหม้ ดิ หรือกิง่ ไม้สุ่มทับให้มดิ ชดิ ในกองปุย๋ ร้อนมำกอณุ หภมู ิประมำณ 70 กองไว้อย่ำงน้อย 3 เดือน ใหส้ ังเกตด้ำนล่ำงของกองปยุ๋ หมักจะย่อยสบำยกอ่ นใหเ้ รำนำมำใชก้ ่อน วีิธกิ ารใชแ้ ละอัตราการใชป้ ุ๋ยหมกั ผกั และไมด้ อกกรณดี ินอยู่ในสภำพที่ไม่ดี หรือเป็นดินทรำย 1. เตรียมแปลงเพำะปลูกแลว้ โรยปยุ๋ หมักใหท้ ่ัว ประมำณ 2-4 กโิ ลกรัมตอ่ ตำรำงเมตร 2. คลกุ เคลำ้ ปยุ๋ ให้เขำ้ กบั ดิน โดยใหค้ ลกุ ใหล้ ึกประมำณ 20 เซนตเิ มตร 3. ทำกำรหมกั ดนิ โดยรดน้ำ บนแปลงทท่ี ำกำรคลกุ ปุ๋ยกบั ดนิ แลว้ ทำกำรคลุกปุย๋ ดินและนำ้ ให้ เข้ำกันทิง้ ไว้ประมำณ 7-14 วนั 4. เมอ่ื ครบ 7-14 วันให้พรวนดินอีกคุรง้ ก่อนท่จี ะทำกำรปลกู พชื เมือ่ ใช้ปยุ๋ หมกั เป็นระยะเวลำ 2-3 ปีเมือ่ สภำพดินดุขี น้ แลว้ ให้ใช้ ปยุ๋ หมกั เพียง 1-2 กิโลกรมั ต่อตำรำงเมตร โดยทำกำรหวำ่ นใหท้ วั่ แล้วไถพรวนไมต่ ้องทำกำรหมกั ดนิ ก็ได้ ไมผ้ ล 1. คลกุ เคลำ้ กับดนิ รองก้น หลมุ ก่อนปลกู ไมผ้ ลยืนต้น อตั รำ 10-30 กก./ต้น 2. ใสเ่ พิ่มเติมรอบทรงพมุ่ (แลว้ พรวนดนิ กลบ) อัตรำ 20-50 กก./ตน้ อยุำงน้อยปีละคุรง้ ไมก้ ระถาง หรอื กระบะเพาะ ผสมดนิ ปลูกไม้กระถำงถงุ เพำะชำกลำ้ ไม้ให้ใช้ อัตรำสว่ น ดิน : ุปย๋ หมกั : ทรำย เทำ่ กบั 4 : 3 : 3 ถึง 4 : 1 : 1 โดยปริมำตรเช่น ดิน 4 ถัง ปุ๋ยหมัก3 ถัง และทรำย 3 ถงั เปน็ ต้น ถ้ำไมต่ ้องกำรุซอ้ ดนิ ให้ทดลองนำ ปยุ๋ หมักจำกเศษใบไม้ก่ิง ไม้ ผสมกบั ทรำยใน อตั รำส่วน 2 : 1 หรือ 3 : 1 โดยปรมิ ำตร ถำ้ มีเศษก่ิงไมแ้ ห้งยอ่ ยแล้ว