วารสารวิจัย มทร.ธัญบุรี ปีที่ 19 ฉบับที่ 1 (มกราคม - มิถุนายน 2563)

94 Research Journal Rajamangala University of Technology Thanyaburi, Vol 19, Issue 1, 2020 ISSN: 1686-8420 (Print), 2651-2289 (Online) ตัวอย่างปุ๋ยเคมีท่ีมีจาหน่ายท่ัวไปตามท้องตลาด ผลการ ( t-test) (Paired two sample for means) ที่ ร ะ ดั บ วิเคราะห์รายงานเป็นร้อยละไนโตรเจน (% Nitrogen, ความเชื่อม่ัน 95 % พบว่า tstat มีค่าเท่ากับ 0.17 ซึ่งมีค่า ร้อยละโดยมวล) เมื่อเปรียบเทียบค่าการวิเคราะห์ของวิธี นอ้ ยกวา่ tcritical ทมี่ ีค่าเท่ากบั 4.30 แสดงให้เหน็ วา่ ผลการ ที่พฒั นาขึ้นกบั วิธมี าตรฐาน (ตารางท่ี 2) พบวา่ ทงั้ สองวิธี วเิ คราะห์ทั้งสองวิธไี มม่ ีความแตกต่างกนั อย่างมีนยั สาคญั มีค่าใกล้เคียงกัน และเม่ือทดสอบวิธีทางสถิติแบบที ตารางท่ี 2 ปริมาณร้อยละโดยมวลไนโตรเจน (% Nitrogen) ในตัวอย่างป๋ยุ เคมขี องวธิ ีทพ่ี ฒั นาขึ้นกบั วิธมี าตรฐาน ตัวอย่างท่ี % Nitrogen (ร้อยละโดยมวล) S1 วธิ ีทีพ่ ฒั นาขน้ึ วธิ มี าตรฐาน S2 S3 16.21±2.36 19.89±1.57 S4 16.38±1.19 18.83±1.48 19.51±1.17 18.19±1.57 27.64±1.23 25.85±1.54 สรุปผล เอกสารอ้างองิ งานวิจัยน้ีได้มีการพัฒนาอุปกรณ์อย่างง่ายที่ใช้ 1. Yuen KI, Shit FC. Ammonia production, ตรวจวัดแก๊สแอมโมเนียบนกระดาษที่ตรึงด้วยกะหล่าปลี excretion, toxicity, and defense in fish: a แดงสาหรับวิเคราะห์แอมโมเนียและตรวจวัดค่าสี RGB review. Frontiers in Physicology. 2010;1:1–20. ด้วยโทรศัพท์เคล่ือนที่ อุปกรณ์ที่พัฒนาประสบ ความสาเร็จในการประยกุ ตใ์ ชใ้ นการหาปริมาณแอมโมเนีย 2. Sukaram T, Sirisakwisut P, Sirirak J, ในตัวอย่างปุ๋ยเคมี โดยกล่าวได้ว่างานวิจัยน้ีเป็นการ Nacapricha D, Chaneam S. Environmentally วิเคราะห์ที่ง่าย สะดวก ราคาไม่แพง เป็นมิตรต่อ friendly method for determination of ส่งิ แวดลอ้ ม และสามารถนาไปวิเคราะหน์ อกสถานท่ไี ด้ ammonia nitrogen in fertilisers and wastewaters based on flow injection- กิตติกรรมประกาศ spectrophotometric detection using natural reagent from orchid flower. Int J Anal Chem. งานวิจัยนี้ขอขอบคุณทุนอุดหนุนการทาวิจัย 2018;98(10):907–20. ตามโครงการสนับสนุนการวิจัยจากงบประมาณกองทุน สนับสนุนการวิจัยเพื่อการพัฒนา ประจาปีงบประมาณ 3. Daridon A, Sequeira M, Pennarun-Thomas G, พ.ศ. 2563 จากสถาบันวิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลัย Dirac H, Krog JP, Gravesen P, et al. Chemical ราชภัฏเชียงราย ตามเลขที่สญั ญา B26301016 เร่ือง การ sensing using an integrated microfluidic สร้างชุดทดสอบอยา่ งง่ายโดยใช้รเี อเจนต์ธรรมชาติสาหรบั system based on the Berthelot reaction. หาปริมาณแอมโมเนียในปุ๋ยเคมี และขอขอบคุณนางสาว Sensor Actuat B-Chem. 2001;76(1–3):235–43. ปราณี ไชยวุฒิ นางสาวสิริขวัญ มุนิจารวัฒนกุล และนาย จตพุ ล บญุ เภา ผู้ชว่ ยวจิ ัย 4. Felix EP, Cardoso AA. Colorimetric determination of ammonia in air using a

Research Journal Rajamangala University of Technology Thanyaburi, Vol 19, Issue 2, 2020 95 ISSN: 1686-8420 (Print), 2651-2289 (Online) hanging drop. Instrum Sci Technol. preliminary application for estimation of the 2003;31(3):283–94. time since death. Forensic Sci Int. 2019;295:150–6. 5. Lin K, Li P, Wu Q, Feng S, Ma J, Yuan D. Automated determination of ammonium in 11. de la Guardia M, Garrigues S. Handbook of natural waters with reverse flow injection Green Analytical Chemistry.1st ed. John Wiley analysis based on the indophenol blue & Sons, Ltd; 2012. method with o-phenylphenol. Microchem J. 2018;138:519–25. 12. Armenta S, Garrigues S, de la Guardia M. The role of green extraction techniques in Green 6. Demutskaya L, Kalinichenko I. Photo-metric Analytical Chemistry. Trac-Trend Anal Chem. determination of ammonium nitrogen with 2015;71:2–8. the nessler reagent in drinking water after its chlorination. J Water Chem Techno+. 13. Grudpan K, Hartwell SK, Wongwilai W, 2010;32(2):90–4. Grudpan S, Lapanantnoppakhun S. Exploiting green analytical procedures for acidity and 7. Oms M, Cerda A, Cladera A, Cerdà V, Forteza iron assays employing flow analysis with R. Gas diffusion techniques coupled simple natural reagent extracts. Talanta. sequential injection analysis for selective 2011;84(5):1396–400. determination of ammonium. Anal Chim Acta. 1996;318(3):251–60. 14. MY MUL, Atika A, OA MZ, Khor P. A comparative analysis of Clitoriaternatea Linn. 8. Segundo RA, Mesquita RBR, Ferreira MTSOB, (ButterflyPea) flower extract as natural liquid Teixeira CFCP, Bordalo AA, Rangel AOSS. pH indicator and natural pH paper. Dhaka Development of a sequential injection gas University Journal of Pharmaceutical diffusion system for the determination of Sciences. 2018;17(1):97–103. ammonium in transitional and coastal waters. Anal Methods-UK. 2011;3(9):2049–55. 15. Supharoek SA, Ponhong K, Siriangkhawut W, Grudpan K. Employing natural reagents from 9. Jayawardane BM, McKelvie ID, Kolev SD. turmeric and lime for acetic acid Development of a gas-diffusion microfluidic determination in vinegar sample. J Food paper-based analytical device (μPAD) for the Drug Anal. 2018; 26(2):583–90. determination of ammonia in wastewater samples. Anal Chem. 2015;87(9): 4621–6. 16. นภาพร วรรณาพรม, เยาวลักษณ์ ขันหัวโทน. การ วิ เ ค ร า ะ ห์ ห า ป ริ ม า ณ ก ร ด อ ะ ซิ ติ ก ใ น ตั ว อ ย่ า ง 10. Musile G, Gottardo R, Palacio C, Shestakova น้าส้มสายชูด้วยเทคนิคแลปออนไมโครเพลทโดยใช้ K, Raniero D, Elio F, et al. Development of a สารสกัดจากกะหล่าปลีแดงเป็นรีเอเจนต์ธรรมชาติ. low cost gas diffusion device for ammonia การประชมุ วชิ าการระดบั ชาติ นเรศวรวิจยั ครงั้ ท่ี 14: detection in the vitreous humor and its University in Disruptive Era; 1–2 พ.ย. 2561;

96 Research Journal Rajamangala University of Technology Thanyaburi, Vol 19, Issue 1, 2020 ISSN: 1686-8420 (Print), 2651-2289 (Online) มหาวิทยาลัยนเรศวร จ.พิษณุโลก. กองส่งเสริมการ in acidic media. Journal of American the วจิ ยั มหาวิทยาลัยนเรศวร; 2561. น. 165–73. Journal Society. 1977;9:1359–64. 17. เยาวลักษณ์ ขันหัวโทน, นภาพร วรรณาพรม.การ 22. Castaneda-Ovando A, deLourdes Pacheco- วิ เ ค ร า ะ ห์ ห า ป ริ ม า ณ ก ร ด ซิ ต ริ ก ใ น น้ า ม ะ น า ว Hernández M, Páez-Hernández ME, สังเคราะห์โดยใช้สารสกัดจากธรรมชาติจาก กลีบ Rodríguez JA, Galán-Vidal CA. Chemical ดอกกลว้ ยไม้ (Dendrobium sonia earsakul) เป็น studies of anthocyanins: a review. Food รีเอเจนต์ร่วมกับการตรวจวัดด้วยเคร่ือง PiCO- Chem. 2009;113(4):859–71. EXPLORER. การประชุมวิชาการระดับชาติด้าน วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ครั้งท่ี 3; 18–19 ม.ค. 23. Weinges K, Nader FW. Proanthocyanidins. In: 2 5 6 2 ; ค ณ ะ วิ ท ย า ศ า ส ต ร์ แ ล ะ เ ท ค โ น โ ล ยี Pericles Markakis, editor. Anthocyanins as มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลสุวรรณภูมิ จ. food colors. 1st ed. Newyork: Academic พระนครศรีอยุธยา. คณะวิทยาศาสตร์และ Press A subsidiary of Harcourt Brace เทคโนโลยี มหาวิทยาลยั เทคโนโลยีราชมงคลสุวรรณ Javanovich; 1982. p. 111. ภมู ิ; 2562. น. 498–507. 24. Xiu-li HE, Xue-li LI, Yuan-ping LV, Qiang HE. 18. Peters JJ, Almeida MIGS, Šraj LOC, McKelvie Composition and color stability of ID, Kolev SD. Development of a micro- anthocyanin-based extract from purple distillation microfluidic paper based sweet potato. Food Sci Tech-Brazil. analytical device as a screening tool for total 2015;35(3):468–73. ammonia monitoring in freshwaters. Anal Chim Acta. 2019;1079:120–8. 19. Phansi P, Sumantakul S, Wongpakdee T, Fukana N, Ratanawimarnwong N, Sitanurak J, et al. Membraneless gas-separation microfluidic paper-based analytical devices for direct quantitation of volatile and non volatile compounds. Anal Chem. 2016;88(17):8749–56. 20. รัตนา วงศ์ชูพนั ธ,์ ขวัญกมล ชูนมิ่ , เฉลิมพร ทองพูน, ณัฐพันธ์ สงวนศักดิ์บารมี. พืชมีสีกับการเป็นอินดิเค เตอร์ธรรมชาติ. Rajabhat Journal of Sciences, Humanities & Social Sciences. 2559;17:74–83. 21. Brouillard R, Dubois JE. Mechanism of the structural transformations of antho-cyanins

Research Journal Rajamangala University of Technology Thanyaburi, Vol 19, Issue 2, 2020 97 ISSN: 1686-8420 (Print), 2651-2289 (Online) Simulation of Shielding Parameters of Some High Entropy Alloys Containing Energies for Gamma Ray and Fast Neutron Kittisak Sriwongsa1,2*, Punsak Glumglomchit3, Teeratus Wananuraksakul3, Arisa Pimprakhon3, Taweewat Hanchana3 and Sunantasak Ravangvong4 1Lecturers responsible for Bachelor of Education Program in Physics, Faculty of Education, Silpakorn University, Nakhon Pathom, 73000, THAILAND 2The demonstration school of Silpakorn University, Nakhon Pathom, 73000, THAILAND Thailand 3Huahin Vitthayalai School, Hua–Hin, Prachuap Khiri Khan, 77110, THAILAND 4Division of Science and Technology, Faculty of Science and Technology, Phetchaburi Rajabhat University, Phetchaburi, 76000, THAILAND *Corresponding author e-mail: [email protected] ARTICLE INFO ABSTRACT Article history: This work explains the theoretically radiation shielding of alloy Received: 24 April, 2020 materials by using WinXCom software program at energies ranging 1 Revised: 29 May, 2020 keV-100 GeV and the density of alloy was computed by rule of mixture Accepted: 19 June, 2020 (ROM). The radiation shielding properties of some high entropy alloys Available online: 23 June, 2020 (HEAs) were found dependent on energies ranging. At low energies DOI: 10.14456/rj-rmutt.2020.9 ranging, the mass attenuation coefficient presented many intermittent Keywords: alloy, mass shifts in accordance with the photoelectric effect absorption edges. At attenuation coefficient, intermediate energies ranging, the mass attenuation coefficient value is fast neutron nearly constant, and the effective atomic number was nearly the mean atomic number as the Compton scattering is main process. At high energies ranging, the pair production is main process and tends to be constant at high energies ranging. The effective atomic number and the electron density of alloy had the opposite tend. The mean free path and the half value layer had the same behavior. Among the selected alloys, the alloy only in composite Co-Cr-Fe-Ni was found to possess superior radiation shielding effectiveness due to its higher values of

98 Research Journal Rajamangala University of Technology Thanyaburi, Vol 19, Issue 2, 2020 ISSN: 1686-8420 (Print), 2651-2289 (Online) both the mass attenuation coefficient and the effective atomic number and lower values of the electron density, the mean free path and the half value layer. In addition, the fast neutron removal cross-section was evaluated and discussed. It is found that the fast neutron removal cross–section values for the studied alloys in composite Co-Cr-Fe-Ni had highest value. The computation was useful for the potential application of alloys containing energies in the field of gamma-ray and neutron shielding medium. INTRODUCTION medium. Electron density (Nel) value is another common property of the medium, which lets Since starting to study and design on data about the average number of electrons per high entropy alloys (HEAs), the indexed study unit mass of medium. Moreover, the partial output in Web of Science (WoS) indicates that density method is popularly use to research the high entropy alloys (HEAs) are an emerging layer fast neutron removal cross–section of shielding of alloys that are lately being popularly studied medium (11-13). (1-4). The alloy materials are found in many fields such as irradiation, nuclear reactors, engineering In this context, mass attenuation materials, petrochemical industries and coefficients, effective atomic number, effective biomedical implants (5-8). In the field of radiation electron density, mean free path, half-value physics and dosimetry, there are many important layer and fast neutron removal cross-section for photon interaction parameters such as mass alloys have been computed. The computation attenuation coefficient (m), effective atomic will give useful data for the alloy that was used number (Zeff) and electron density (Nel) which in shielding medium applications. helping in determine and design for radiation protection efficiency of medium (9,10). MATERIALS AND METHODS Mass attenuation coefficient (m) is Density, mix, of alloys is the basic common property of medium which studies the parameter using determined the important probability of interaction for gamma radiations parameters which determined by the rule of with a medium. An effective atomic number (Zeff) mixture (ROM) by Eq. (1) (14): is property of mixture or compound like an atomic number of elements. So anyway, these ρmix  n (1) values are feature based on energy, helps to display the efficacy for shielding of medium and ci Ai interprets gamma radiations attenuation by a i1 n ci Ai i1 ρi

Research Journal Rajamangala University of Technology Thanyaburi, Vol 19, Issue 2, 2020 99 ISSN: 1686-8420 (Print), 2651-2289 (Online) here i, ci, and Ai are density, atomic fraction and Electron densities (Nel) for alloy refer to atomic weight of element ith, respectively. electrons number per unit mass were computed by formula Eq. (6) (16,17): The theoretical/method basis have been separated into the following sub-sections: Nel  m (6)  t,el Radiation shielding parameters Mean free path, MFP, is the average The theoretical simulation of mass attenuation coefficients (m) of alloy using distance between two successive interactions of WinXCom software program for a photon at energies range 1 keV-100 GeV by Eq. (2) (15,16): photons in medium and computed by following in Eq. (7) (17, 18): m  wi (m )i (2) MFP  1 (7) i  here wi and (m)i means mass fraction and mass The half-value layer (HVL) is a quantity attenuation coefficient of element i, respectively. describing the thickness of attenuator that attenuation of photon density to half of the Effective atomic numbers (Zeff) for alloy incident energy as the lower of HVL value is can be determined from Eq. (3) (15,16): better shielding effectiveness and can be calculated using Eq. (8) (19, 20): Zeff  t,a (3)  t,el HVL  0.693 (8) here t,a and t,el are total atomic and electronic  cross-section, respectively and both values of here  is linear attenuation coefficient which cross-section are determined from Eq. (4) and (5) computed by multiplying of density and mass attenuation coefficient of a compound. (15-17): mM (4) Fast neutron removal cross-section N A i ni t,a   e,el1 fi Ai (m )i (5) The probability of the interaction for NA Zi neutron with the medium can be discussed on i macroscopic effective removal cross-section (R) and can be calculated by following in Eq. (9) (21- here M, ni, NA, fi, Zi and Ai are the molecular 23): weight of mixture component in the alloy, oxygen atom number per each composition,   wi  R  (9) R  ρ  Avogadro's number, respectively. m and (m)i i  i are mass attenuation coefficients and mass attenuation coefficient of element i, respectively.

100 Research Journal Rajamangala University of Technology Thanyaburi, Vol 19, Issue 2, 2020 ISSN: 1686-8420 (Print), 2651-2289 (Online) here (R/ρ)i (cm2/g) and wi are mass removal numbers (Zeff), effective electron density (Nel), cross-section of ith constituent and partial density mean free path (MFP), half-value layer (HVL) and (g/cm3), respectively. fast neutron removal cross-section. The chemical compositions (wt%) of elements and density of RESULTS AND DISCUSSIONS aluminium (Al), cobalt (Co), chromium (Cr), iron (Fe), nickel (Ni) and titanium (Ti) alloys system are Gamma rays shielding properties of presented in Table 1. alloys were discussed by calculation of mass attenuation coefficient (m), effective atomic Table1 The chemical compositions in wt. fraction and density (g/cm3) of the alloy (1) Sample Wt. fraction of elements Ti Density Al Co Cr Fe Ni (g/cm3) A0 - 0.2551 0.2347 0.2551 0.2551 - 8.09 A1 0.0698 0.2326 0.2326 0.2326 0.2326 - 7.55 A2 0.1304 0.2174 0.2174 0.2174 0.2174 - 7.12 A3 0.1837 0.2041 0.2041 0.2041 0.2041 - 6.76 A4 0.1667 0.1852 0.1852 0.1852 0.1852 0.0926 6.48 Table 2 The photon energies (in  10–3 MeV) of absorption edges for elements. Element Al Ti Cr Fe Co Ni Atomic number (Z) 13 22 24 26 27 28 K 1.56 4.97 5.99 7.11 7.71 8.33 L1 1.01 Mass attenuation coefficient (m) pair production is the main interaction process. The discontinuities in m values were appeared Figure 1 presents the relationship in low energy range because of L and K between m of alloys and energy. As figure 1, m absorption edges of elements as presented in decreased rapidly at 0.001-0.1 MeV which table 2. From Figure 1, the sample A0 has the photoelectric effect is the main interaction highest m. All in all, it indicated that A0 is the process, and slowly at 0.1-10 MeV which best material for shielding radiation. Compton scattering process is dominated, whereas start increases slowly at 10-105MeV as

Research Journal Rajamangala University of Technology Thanyaburi, Vol 19, Issue 2, 2020 101 ISSN: 1686-8420 (Print), 2651-2289 (Online) 105 A0 A1 104 A2 A3 103 A4  (cm2/g) 102 m 101 100 10-1 10-2 10-3 10-2 10-1 100 101 102 103 104 105 Energy (MeV) Figure 1 The m of alloys with energy. Effective atomic number (Zeff) and electron it shows the highest Zeff value. The highest Nel density (Nel) value for A4 alloy can be attributed to the Ti content's alloy effect. The vacant sites in the Figure 2 presents the Zeff of alloys at structure of alloy were replaced by Ti atom energies 10–3-105 MeV. In the limited energies which result in increased electron density of range at 0.1 MeV-1.0 MeV, the Zeff value of alloys selected alloy medium. decreased rapidly with increasing energy. During 1.0-150.0 MeV, the Zeff value increased with 27 increasing energy. The energies above 150 MeV, Zeff value nearly constant was observed for all 26 alloys. Zeff value of alloy must stay in between the lowest atomic number (Z = 13) and highest Z (electron/atom)25 atomic numbers (Z = 28) of ingredient elements eff (11). Among alloys, Zeff maximum value was 24 observed of A0 alloy in total energies range (having maximum content of Ni); whereas Zeff 23 10-2 10-1 100 101 102 103 A0 minimum value was observed of A4 (having A1 minimum content of Ni). Figure 3 presents the Nel 22 Energy (MeV) A2 of alloys with energy. It will be noted that the A3 trend of Nel according to different energies is the 21 A4 same trend Zeff value of alloy. So anyway, there are swing back in the trend i.e. A4 alloy shown 20 104 105 Nel highest value whereas it had Zeff lowest value. 10-3 Similarly, A0 alloy had Nel lowest value whereas Figure 2 The Zeff of alloys with energy.

102 Research Journal Rajamangala University of Technology Thanyaburi, Vol 19, Issue 2, 2020 ISSN: 1686-8420 (Print), 2651-2289 (Online) 3.4x1023N (electron/g) A0 were seen very small from 1-100 keV and rise 3.3x1023el A1 gradually with increasing energies until 8 MeV. 3.2x1023 A2 After that, a slow rate of increase in MFP and HVL 3.1x1023 A3 values with energies were registered at an energy A4 ranging from 8 MeV-10 MeV. For energies > 10 3x1023 MeV, MFP and HVL value shown exponential 104 105 decreased with additional energies and becomes 2.9x1023 nearly constant at energies above 1000 MeV. This variation is acceptable in the light of reliance on 2.8x1023 cross–section value for different major photon interaction processes at different energies range. 2.7x1023 The lower energies range, cross-section 2.6x1023 of the photoelectric absorption effect process 10-3 10-2 10-1 100 101 102 103 was presented in inversely with energy as E−3.5. It means, photon interaction probability at lower Energy (MeV) energy, photoelectric absorption effect will higher values and smaller thickness looks enough Figure 3 The Nel of alloys with energy. for absorption photons in investigated medium, on the other hand, increment in the thickness of MFP (cm) 6 interacting medium was required for photon A0 interaction. Because of this high reliance on A1 cross-section value on energy, MFP and HVL values swell gradually for chosen alloys. At 5 intermediate energies range, the cross-section of A2 the Compton scattering process is presented in A3 linear relation with energies. Due to this weak dependence of cross-section value on energies, 4 A4 tends of MFP and HVL values increase with slow rates for chosen alloys. The cross–section of pair 3 production process founds logarithmic with high energies range. So, with expansion at high 2 energies, photon interaction of pair production probability tends to occur exponentially. 1 Therefore, the thickness requirement may 0 105 10-3 10-2 10-1 100 101 102 103 104 Energy (MeV) Figure 4 The MFP of alloys with energy. HVL (cm) 4.0 A0 A1 3.5 A2 A3 3.0 A4 2.5 2.0 1.5 1.0 0.5 0.0 -0.5 104 105 10-3 10-2 10-1 100 101 102 103 Energy (MeV) Figure 5 The HVL of alloys with energy. Figures 4 and 5 show the MFP and HVL of the energy range at 1 keV-100 GeV. MFP and HVL values of alloys were increased with increasing photon energy. MFP and HVL value

Research Journal Rajamangala University of Technology Thanyaburi, Vol 19, Issue 2, 2020 103 ISSN: 1686-8420 (Print), 2651-2289 (Online) decrease with a large amount of photon energies shielding applications. Also, the result of fast for better absorption in the medium. neutron removal cross–section value indicated that A0 is an excellent medium too. 0.16 ACKNOWLEDGEMENT 0.12 In this study, the authors would like to thank Phetchaburi Rajabhat University for its  (cm-1)0.08 support instrument. R REFERRENCES 0.04 1. Qiu Y, Thomas S, Fabijanic D, Barlow AJ, Fraser HL, Birbilis N. Microstructural 0.00 A4 evolution, electrochemical and corrosion A0 A1 A2 A3 properties of AlxCoCrFeNiTiy high entropy alloys. Mater Design. 2019;170:107698. Alloys (Code) 2. Alijani F, Reihanian M, Gheisari Kh. Study on Figure 6 The R for alloys. phase formation in magnetic FeCoNiMnV high entropy alloy produced by mechanical Fast neutron removal cross–section alloying. J Alloy Compd. 2019;773:623-30. The fast neutron removal cross–section 3. Chen LB, Wei R, Tang K, Zhang J, Jiang F, Sun R (cm–1) value of alloys were exhibited in Figure J. Ductile-brittle transition of carbon alloyed 6. It found that R (cm–1) of A0 was highest. Fe40Mn40Co10Cr10 high entropy alloys. Mater Therefore, A0 alloy is the best neutron shielding Lett. 2019;236:416-19. compared with other alloys. 4. Jiang H, Jiang L, Qiao D, Lu Y, Wang T, Cao Z, CONCLUSION et al. Effect of Niobium on Microstructure and Properties of the CoCrFeNbxNi High In summary, the value of mass Entropy Alloys. J Mater Sci Technol. attenuation coefficients, effective atomic 2017;33:712-7. numbers, effective electron densities, mean free path and half-value layer for alloys were 5. Vishwanadh B, Vaibhav K, Jha SK, Mirji KV, determined by WinXCom software at energy range Samajdar I, Srivastava D, et ai. Development 1 keV–100 GeV. The result has shown that Zeff and of Nb-1%Zr-0.1%C alloy as structural Nel values depend on the energies. The graph of components for high temperature reactors. J interactions at low photon energy has peaks Nucl Mater. 2012;427:350-8. (absorption edges) because of the dominant photoelectric effect near L and K absorption edges of alloy composition. A0 alloy was found to have the lowest mean free path and half-value layer value. The results from this study indicated that A0 alloy is the best medium for gamma rays

104 Research Journal Rajamangala University of Technology Thanyaburi, Vol 19, Issue 2, 2020 ISSN: 1686-8420 (Print), 2651-2289 (Online) 6. Li X, Cheng Z, Hu K, Chen H, Yang C. resources for gamma ray and fast neutron. Crystallization kinetics and spark plasma Results Phys. 2019;13:102-29. sintering of amorphous Ni53Nb20Ti10Zr8Co6Ta3 powders prepared by mechanical alloying. 14. Xiang C, Han EH, Zhang ZM, Fu HM, Wang JQ, Vacuum. 2015;114:93-100. Zhang HF, et al. Design of single-phase high- entropy alloys composed of low thermal 7. Vishwanath PS, Badiger NM. Gamma ray and neutron absorption cross-section elements neutron shielding properties of some alloy for nuclear power plant application. materials. Ann Nucl Energy. 2014;64:301-10. Intermetallics. 2019;104:143-53. 8. Jin W, Wu G, Li P, Paul KC. Improved 15. Limkitjaroenporn P, Kaewkhao J, corrosion resistance of Mg-Y-RE alloy coated Chewpraditkul W, Limsuwan P. Mass with niobium nitride. Thin Solid Films. Attenuation Coefficient and Effective 2014;572:85-90. Atomic Number of Ag/Cu/Zn Alloy at Different Photon Energy by Compton 9. Ruengsri S, Insiripong S, Sangwaranatee N, Scattering Technique. Procedia Engineer. Kaewkhao J. Development of barium 2012;32:847-54. borosilicate glasses for radiation shielding materials using rice husk ash as a silica 16. Khobkham C, Limkitjaroenporn P, Shimada K, source. Prog Nucl Energ. 2015;83:99-104. Kaewkhao J, Chaiphaksa W. Photon interaction behavior of zirconium alloy 10. Mostafa AMA, Issa SAM, Sayyed MI. Gamma materials. Materials Today: Proceedings. ray shielding properties of PbO-B2O3-P2O5 2018;5:14928-32. doped with WO3. J Alloy Compd. 2017;708:294-300. 17. Kumar A. Gamma ray shielding properties of PbO-Li2O-B2O3 glasses. Radiat Phys Chem. 11. Singh H, Sharma J, Singh T. Extensive 2017;136:50-3. investigations of photon interaction properties for ZnxTe100-x alloys. Nucl Eng 18. Chanthima N, Kaewkhao J. Investigation on Technol. 2018;50:1364-71. radiation shielding parameters of bismuth borosilicate glass from 1 keV to 100 GeV. Ann 12. Kaur S, Singh KJ. Investigation of lead borate Nucl Energy. 2013;55:23-8. glasses doped with aluminium oxide as gamma ray shielding materials. Ann Nucl 19. Kaur K, Singh KJ, Anand V. Structural Energy. 2014;63:350-54. properties of Bi2O3-B2O3-SiO2-Na2O glasses for gamma ray shielding applications. Radiat 13. Dong MG, Xue XX, Elmahroug Y, Sayyed MI, Phys Chem. 2016;120:63-72. Zaid MHM. Investigation of shielding parameters of some boron containing 20. El-bashir BO, Sayyed MI, Zaid MHM, Matori KA. Comprehensive study on physical, elastic

Research Journal Rajamangala University of Technology Thanyaburi, Vol 19, Issue 2, 2020 105 ISSN: 1686-8420 (Print), 2651-2289 (Online) and shielding properties of ternary BaO- Bi2O3-P2O5 glasses as a potent radiation shielding material. J Non-Cryst Solids. 2017;468:92-9. 21. Dong MG, Sayyed MI, Lakshminarayana G, Çelikbilek Ersundu M, Ersundu AE, Nayar P, et al. Investigation of gamma radiation shielding properties of lithium zinc bismuth borate glasses using XCOM program and MCNP5 code. J Non-Cryst Solids. 2017;468:12-6. 22. Vishwanath PS, Badiger NM, Chanthima N, Kaewkhao J. Evaluation of gamma-ray exposure buildup factors and neutron shielding for bismuth borosilicate glasses. Radiat Phys Chem. 2014;98:14-21. 23. Oto B, Yıldız N, Korkut T, Kavaz E. Neutron shielding qualities and gamma ray buildup factors of concretes containing limonite ore. Nucl Eng Des. 2015;293:166-75.

106 Research Journal Rajamangala University of Technology Thanyaburi, Vol 19, Issue 1, 2020 ISSN: 1686-8420 (Print), 2651-2289 (Online) ระบบแนะนำส่วนบุคคลโดยใช้กำรจัดกลุ่มแบบลำดับชั้นร่วมกับวิธีกำรคัดกรองผู้ใช้และ กำรคดั กรองส่ิงของร่วม Personal Recommender System based on Agglomerative Clustering together with User-based and Item-based Collaborative Filtering Methods รฐั วรรณ พนั ธนุ ลิ และ นเิ วศ จริ ะวชิ ิตชยั * Ratawan Phantunin and Nivet Chirawichitchai* คณะเทคโนโลยีสารสนเทศ มหาวิทยาลยั ศรปี ทุม 2410/2 ถนน พหลโยธนิ เขตจตุจักร กรงุ เทพมหานคร 10900 Faculty of Information Technology, Sripatum Univresity 2 4 1 / 2 Phaholyothin Road,Jatjak,Bangkok 10900,Thailand *Corresponding author e-mail: [email protected], [email protected] ARTICLE INFO ABSTRACT Article history: The objective of this study is to develop and increase efficiency Received: 30 May, 2020 of Personal Integrated Recommender System. The Recommender System Revised: 5 June, 2020 plays an important role and is crucial to our everyday lives in online Accepted: 22 June, 2020 shopping and online services. We will find that the thing that comes with Available online: 25 June, 2020 when shopping for products or using services is to recommend products DOI: 10.14456/rj-rmutt.2020.10 or services. A good Recommender System helps generate more sales. In Keywords: recommender the meantime, various problems could be found with the system, e.g. system, agglomerative scalable data, data sparsity, data accuracy, and having a lot of new users. clustering, user-based Therefore, new techniques have been introduced and integrated with the collaborative filtering, recommender system in order to solve the problems and improve for item-based collaborative greater recommender system efficiency. In this study, an Agglomerative filtering Clustering together with a User-base and Item-base Collaborative Filtering Method is proposed. By combining the strengths of each method, we can improve the recommender system efficiency and accuracy. This combination helps to solve the problems of scalable data, data sparsity, and having a lot of new users. The results show that it reduces the processing time and increases precision. Therefore, we can conclude that

Research Journal Rajamangala University of Technology Thanyaburi, Vol 19, Issue 1, 2020 107 ISSN: 1686-8420 (Print), 2651-2289 (Online) the Personal Recommender System developed based on Agglomerative Clustering together with User-based and Item-based Collaborative Filtering Method has the ability to increase system efficiency and is applicable. It also helped to solve the problems of scalable data, data sparsity, and having a lot of new users. When modern technology arrives in the future, we may be able to use cloud computing for data analysis in order to expand the capacity to process the information efficiently. บทคัดย่อ Collaborative Filtering เพียงอย่างเดียว ดังนั้นจึงสรุป ได้ว่า แบบจาลองระบบแนะนาส่วนบุคคล ท่ีพัฒนาข้ึน งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพ่ือพัฒนาและเพิ่ม โดยใช้การจัดกลุ่มแบบลาดับชั้นร่วมกับวิธีการคัดกรอง ประสิทธิภาพของแบบจาลองระบบแนะนาส่วนบุคคล ผู้ใช้และการคัดกรองสง่ิ ของร่วม มปี ระสิทธภิ าพดีกวา่ การ ด้วยเทคนิคการจัดกลุ่มแบบลาดับช้ันร่วมกับวิธีการคัด ใช้ User-based Collaborative Filtering หรือ Item- กรองผู้ใช้และการคัดกรองส่ิงของร่วม เน่ืองมาจากใน based Collaborative Filtering เพียงอย่างเดียว และ ปัจจุบันระบบแนะนาได้มีบทบาทในชีวิตประจาวนั ในการ ยังสามารถนาไปประยุกตใ์ ช้งานได้จริง โดยในอนาคตเม่ือ เพิ่มยอดขายสนิ ค้าและบริการออนไลนเ์ ป็นอย่างมาก แต่ มีเทคโนโลยีที่ทันสมัยมากขึ้นอาจจะสามารถใช้คลาวด์ ในขณะเดียวกันกลับพบปัญหาต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นกับระบบ คอมพิวต้ิงในการวิเคราะห์ข้อมูล เพ่ือขยายขีด แนะนาข้อมูล เช่น ปัญหาของขนาดข้อมูล (Scalability ค ว า ม ส า ม า ร ถ ใ น ก า ร ป ร ะ ม ว ล ผ ล ข้ อ มู ล ไ ด้ อ ย่ า ง มี Problem) ค ว า ม เ บ า บ า ง ข อ ง ข้ อ มู ล ( Sparsity ประสทิ ธิภาพ Problem) ความแม่นยาของข้อมูล และการมีผู้ใช้ราย ใหม่เพ่ิมเข้ามาเป็นจานวนมาก (First-rater Problem) คำสำคัญ: ระบบแนะนา วิธีการจัดกลุ่มแบบลาดับช้ัน ดังนั้นจึงได้มีการคิดค้นเทคนิคใหม่ ๆ มาผสมผสานกับ วธิ แี บบคัดกรองผใู้ ชร้ ่วม วธิ ีแบบคดั กรองส่ิงของร่วม ระบบแนะนา เพ่ือเป็นการแก้ปัญหาและปรับปรุง ประสิทธิภาพของระบบแนะนาให้ดีและตรงกับความ บทนำ ต้องการของผู้ซื้อยิ่งข้ึน โดยในงานวิจัยนี้ได้นาเสนอ แ บ บ จ า ล อ ง วิ ธี ก า ร จั ด ก ลุ่ ม แ บ บ ล า ดั บ ช้ั น เนื่องจากในปัจจุบันโลกกาลังก้าวเข้าสู่ยุคของ (Agglomerative Clustering) ทางานร่วมกับวิธีการคัด ข้อมูลขนาดใหญ่ (Big Data) ซึ่งเราจะเห็นได้ว่า ข้อมูล กรองผู้ใช้และวิธีแบบคัดกรองสิ่งของร่วม (User-based ต่าง ๆ ท่ีเข้ามาในระบบฐานข้อมูลมีจานวนเพ่ิมมากขึ้น and Item-based Collaborative Filtering Method) แบบก้าวกระโดด จึงทาให้เกิดปัญหาขนาดของข้อมูล โดยเอาจดุ เดน่ ของแตล่ ะวธิ มี าผสมผสานกนั เพ่ือปรบั ปรุง (Scalability Problem) ทม่ี ีจานวนมากและปัญหาการให้ ประสิทธิภาพของระบบแนะนาให้มีความแม่นยามาก Rating ต่อช้ินข้อมูล (Sparsity Problem) ที่ผู้ใช้ให้ไว้ไม่ ย่ิงข้ึน จากผลการทดลองพบว่าแบบจาลองท่ีพัฒนาขึ้น เพยี งพอต่อการคานวณ ทาใหผ้ วู้ ิจัยมีความคิดท่จี ะพัฒนา พิจารณาจากค่าพื้นท่ีใต้เส้นกราฟ ค่าความแม่นยา ค่า ระบบแนะนาข้อมูลส่วนบุคคล ( Recommender Normalized discounted cumulative gain แ ล ะ System) โดยใชก้ ารจดั กลุม่ แบบลาดับชนั้ ร่วมกับขั้นตอน ค่าเฉลี่ยของความแม่นยา ให้ค่าที่สูงกว่าการใช้ User- วิธีแบบคัดกรองผู้ใช้ร่วมและการคัดกรองสิ่งของขึ้นเพื่อ based Collaborative Filtering ห รื อ Item-based แก้ไขปญั หาดังกล่าวข้างต้น

108 Research Journal Rajamangala University of Technology Thanyaburi, Vol 19, Issue 1, 2020 ISSN: 1686-8420 (Print), 2651-2289 (Online) ร ะ บ บ แ น ะ น า ข้ อ มู ล ( Recommender ทดลองใช้ในการแนะนาภาพยนตร์ต่อผู้ใช้งานระบบ System) (1) เป็นการประยกุ ต์ใช้เทคนคิ การค้นหาความรู้ เพื่อให้ผู้ใช้งานได้รับการแนะนาท่ีมีประสิทธิภาพตรงตาม จากข้อมลู เพอ่ื นาความรู้เหลา่ นน้ั ไปประกอบการตดั สินใจ ต้องการ ถูกตอ้ ง และพึงพอใจทสี่ ุด ให้กับผู้ใช้งาน เพื่อเพิ่มโอกาสให้กับผู้ซ้ือหรือผู้ใช้งานให้ ได้รับสินค้าหรือข้อมูลที่ตรงตามความต้องการ บริษัทที่ วิธดี ำเนนิ กำรวิจยั ประสบความสาเร็จ เช่น Amazon Netflix และ Spotify ทุกบริษัทต่างใช้ ระบบท่ีเรียกว่า Recommender ศึกษำและวิเครำะห์ปัญหำ โดยแบบจาลองท่ี Systems โดยใช้เทคนิค Collaborative Filtering ซ่ึง นาเสนอในงานวิจัยนี้มุ่งเน้นการพัฒนาระบบแนะนาแบบ เป็นเทคนิคที่ประสบความสาเร็จและได้รับความนิยม ผสมผสาน (Hybrid) โดยใช้การจัดกลุ่มแบบลาดับชั้น อย่างสูงสาหรับการพัฒนาระบบแนะนา (2) เช่น ระบบ (Agglomerative Clustering) ร่วมกับวิธีการคัดกรอง แนะนาภาพยนตร์ เนื่องจากผู้ใช้งานไม่สามารถศึกษา ผู้ใช้และการคัดกรองส่ิงของ โดยวิธีการคัดกรองผู้ใช้ รายละเอียดของภาพยนตร์ทกุ ๆ เรื่องทีม่ อี ยใู่ นฐานข้อมูล (User-based Collaborative Filtering) มีจุดเด่นคือจะ ไ ด้ ภ า ย ในร ะ ย ะ เ วล า ท่ีจ า กัด ทั้งเ ป็ นกา ร ส ร้ า ง พิจารณาความเหมือนของผู้ใช้งานในระบบกับความชอบ ประสบการณ์ท่ีดีให้กับผู้ใช้ เพิ่มความพึงพอใจ รวมไปถึง ที่เคยมีมาก่อนและ วิธีการคัดกรองส่ิงของ (Item-based เพม่ิ ยอดขายไดอ้ ย่างเหน็ ผลจริง Collaborative Filtering) มี จุ ด เ ด่ นคื อ จ ะ พิจ า ร ณ า ความสัมพันธ์ระหว่างสิ่งของได้ดีกว่า User-based โดย นอกจากนี้แล้ว จากการศึกษาระบบแนะนา ป ก ติ ร ะ บ บ แ น ะ น า ป ร ะ เ ภ ท นี้ จ ะ มี ขั้ น ต อ น ใ น ก า ร ข้อมูล พบว่าหากผู้ใช้มีจานวนมากขึ้นจะทาให้เกิดปัญหา ประมวลผล 3 ข้ันตอนใหญ่ ๆ ดังนี้ 1. สร้างประวัติผู้ใช้ ของอัลกอรทิ ึม เช่น ขนาดของข้อมลู ซึง่ มวี ิธีแก้ปญั หาโดย หรือขอ้ มูลทจ่ี ะใช้เป็นพ้นื ฐานของระบบ 2. คดั เลือกผ้ใู ช้ที่ การใช้การจัดกลุ่ม (Clustering) ในการแบ่งกลุ่มผู้ใช้งาน เคยเลือกข้อมูลน้ัน (co-rated item) หรือข้อมูลท่ีเคยถูก ก่อนเข้าสู่การทางานของระบบเพื่อให้ได้คาแนะนากับผู้ เลือกจากผู้ใช้คนดังกล่าว (co-user rate) ที่มีความ ใช้ได้เร็วขึ้น และปัญหาต่อมาคือปัญหาการให้ค่าอันดับ ใกล้เคียงหรือคล้ายคลึงกันข้ึนมาตามจานวนท่ีกาหนดไว้ คะแนน (Rating) ต่อชิ้นข้อมูล เพราะเมื่อข้อมูลมีจานวน โดยการเปรียบเทียบประวัติผู้ใช้ หรือข้อมูลที่ใช้เป็น มากข้ึนจะทาให้ผู้ใช้ไม่สามารถให้คะแนนได้อย่างท่ัวถึง พ้ืนฐานของระบบ ซึ่งอาจใช้ค่าความเหมือนโคไซน์ ทาให้มีค่าอันดับคะแนน (Rating) ไม่เพียงพอต่อการ (Cosine Similarity) (8) เพื่อคานวณว่าผใู้ ชแ้ ละข้อมลู นนั้ คานวณ ทาให้มีผลกระทบตอ่ ความพึงพอใจของผใู้ ช้ ที่มี มีความเหมาะสมกนั มากนอ้ ยเพียงใด ต่อระบบ (3) จากการศึกษาพบว่า มีงานวิจัยหลายช้ินที่ นาเสนอแนวทางในการแก้ปัญหาดังกล่าวโดยใช้เทคนิค ข้อมูลในการทดลองงานวิจัยครั้งน้ี เป็นชุด ทางการทาเหมืองข้อมูล (Data mining) เช่น เทคนิค ข้อมูลพ้ืนฐานสาหรับใช้สร้างฐานข้อมูลของระบบและใช้ Clustering เทคนคิ Classification เปน็ ต้น ในการจัดกลุ่มผู้ใช้ โดยนาข้อมูลมาจาก MovieLens Project 1M Dataset มาใช้ ชุดข้อมูลประกอบดว้ ย จากความเป็นมาข้างต้น ผู้วิจัยจึงพัฒนา แบบจาลองระบบแนะนาส่วนบุคคลโดยใช้โดยใช้การจัด 1. ชุดข้อมูลการให้คะแนนการจัดอันดับ กล่มุ แบบลาดบั ช้ัน (Agglomerative Clustering) ร่วมกบั ภาพยนตร์ (Rating) จานวน 1,000,209 Records จาก วิธีการคัดกรองผู้ใช้กับการคัดกรองสิ่งของ (User-based การเก็บรวบรวมข้อมูลผู้ใช้งาน จานวน 6,040 คน และ and Item-based Collaborative Filtering Method) ภาพยนตรจ์ านวน 3,883 เร่อื ง โดยนาจุดเด่นของแต่ละวิธีมาผสมผสานกันและนามา 2 . ชุ ด ข้ อ มู ล ผู้ ใ ช้ ร ะ บ บ ( User Profile) ประกอบดว้ ย เพศ อายุ อาชีพ (21 อาชีพ) รหสั ไปรษณีย์

Research Journal Rajamangala University of Technology Thanyaburi, Vol 19, Issue 1, 2020 109 ISSN: 1686-8420 (Print), 2651-2289 (Online) 3. ประเภทของภาพยนตร์ (Item Feature) แบบคัดกรองผู้ใช้ร่วมกับแบบคัดกรองส่ิงของร่วม ประกอบไปด้วย ชื่อเร่ือง วันท่ีฉาย วันท่ีเป็นวีดีโอ รหัส นอกจากน้ียังได้ศึกษาปัญหาท่ีเกิดจาก Collaborative ภาพยนตร์ และประเภทภาพยนตร์(19 ประเภท) เช่น Filtering แบบด้ังเดิมว่ามีปัญหาใหญ่อยู่ที่เร่ืองของขนาด แอ็คช่นั ผจญภยั ตลก ดรามา่ สงคราม เปน็ ต้น ของข้อมูลขนาดใหญ่ (Big Data) และ การท่วมท้นของ ข้อมลู (Information overload) ทาให้ประสทิ ธภิ าพและ ซึ่งข้อมูลที่ใช้ในการทดสอบเป็นกลุ่มตัวอย่างท่ี ความแม่นยาในการทางานลดลง ผู้พัฒนาจึงได้ศึกษา เกิดจากการเก็บข้อมูลจริง โดยผู้ใช้งานได้เข้าไปให้ข้อมูล อลั กอรทิ มึ User-based and Item-based Collaborative ใน MovieLens Project เกย่ี วกับภาพยนตร์ท่ีเคยชมแลว้ Filtering เพิ่มเติมเพื่อมาช่วยแก้ปัญหาน้ี ร่วมกับ โดยชุดข้อมูลน้ีประกอบด้วยไฟล์ข้อความซ่ึงใช้การเข้า อัลกอริทึม Agglomerative Clustering แบบผสมผสาน รหัสอักษรแบบ ANSI จานวน 3 ไฟล์ได้แก่ Ratings.dat, ซ่ึงจัดเป็นเทคนิคใหม่ในการนาเสนอระบบแนะนาข้อมูล Movies.dat และ Users.dat จากนั้นจึงทาการออกแบบ ส่วนบุคคลที่มีประสิทธิภาพสงู และมีความแม่นยามากขนึ้ และศึกษาการทางานของอัลกอริทึม Collaborative จากการศึกษาปัญหาและรวบรวมข้อมูล ผู้พัฒนาได้ Filtering ลาดับขั้นตอนการทางาน การประยุกต์ใช้วิธี ออกแบบขนั้ ตอนวิธีในการทาวิจยั ดงั รูปที่ 1 ทางการทาเหมืองขอ้ มูลและวิธีทางสถิติ มาช่วยในการหา ความคล้ายคลึงกันของผู้ใช้แต่ละคน โดยใช้ขั้นตอนวิธี รูปท่ี 1 ขั้นตอนวิธีระบบแนะนาส่วนบุคคลโดยใช้การจัดกล่มุ แบบลาดบั ช้ันร่วมกับวิธกี ารคัดกรองผใู้ ช้กับการคัดกรอง ส่ิงของรว่ ม

110 Research Journal Rajamangala University of Technology Thanyaburi, Vol 19, Issue 1, 2020 ISSN: 1686-8420 (Print), 2651-2289 (Online) ผลกำรศึกษำและอภปิ รำยผล ผลความพึงพอใจอยู่ในลาดับท่ตี ่า (7, 8) โดยสมการ NDCG งานวิจยั การพัฒนาระบบแนะนาส่วนบคุ คลโดย เป็นดังน้ี ใช้การจัดกลมุ่ แบบลาดับชนั้ รว่ มกบั วธิ กี ารคัดกรองผู้ใชก้ บั การคัดกรองสิ่งของนี้ พิจารณาประสิทธิภาพของ NDCGq = Mq ∑������������=1 (2������(������)−1) (1) แบบจาลองโดยวัดจากค่า AUC (Area Under the log(1+������) Curve), prec (Precision), ค่ า NDCG (Normalized Discounted Cumulative Gain), ค่ า MAP (Mean เมื่อ k คือ ระดับหรือเกณฑ์ทใี่ ช้ Average Precision ) ซงึ่ จะอธิบายดังตอ่ ไปนี้ (4-6) r(j) คือ คา่ ลาดับความเกี่ยวข้องของเอกสารทไ่ี ด้ จากกระประเมินโดยผู้ใช้ 1. ค่าพื้นท่ีใต้เส้นกราฟ ( Area under the Mq คือ ค่าคงท่ีที่เกิดจากความสมบูรณ์ในการ Curve: AUC) เป็นการวัด ประสิทธิภาพการทางานของ จดั ลาดบั โดยมีค่ามากทีส่ ุด คือ 1 แบบจาลองโดยท่ีเส้น ในแกนนอนจะเป็นอัตราบวกจริง (True Positive Rate) ส่วนในแกนตั้งจะเป็นอัตราบวก ท้ังน้ี NDCG จะให้รางวัลกับเอกสารที่เกี่ยวขอ้ ง เท็จ (False positive rate) ค่าการวัดโดยใช้ AUC นี้จะ ท่ีปรากฏในลาดับของการจัดอันดับผลการค้นหาและ เริ่มท่ี 0 ถึง 1 โดยที่ 0 หมายถึง แบบจาลองนั้นมี ลงโทษเอกสารที่ไมเ่ กี่ยวข้องโดยการลดคะแนน NDCG ประสิทธิภาพต่า ส่วน 1 หมายถึง แบบจาลอง น้ันมี ประสิทธิภาพสูงทส่ี ุด ซง่ึ ผลการวดั จะง่ายต่อความเข้าใจ 4. ค่าเฉล่ียของความแม่นยา (Mean Average Precision: MAP) เป็นค่าเฉล่ียของความแม่นยา ของ 2. คา่ ความแมน่ ยา (Precision: prec) (6) กลา่ ว คาคน้ หลาย ๆ คาที่เก่ยี วข้องกนั (Relevance) และนาไป ว่าเป็นการวัดความแมน่ ยาของระบบในการคน้ หาเอกสาร จัดอันดบั โดยมสี ูตรดงั นี้ ทเี่ กีย่ วพันได้ถูกตอ้ ง ได้ผลตามตารางที่ 1 MAP = ∑������������=������ ������������������������(������) (2) ������ ตำรำงที่ 1 ผลการสืบคน้ ตำรำงที่ 2 ผลการทดลองในกรณใี ชว้ ธิ ีข้นั ตอนวิธกี ารจดั กลมุ่ แบบลาดบั ช้นั ร่วมกบั วธิ กี ารคดั กรองผูใช้กับแบบคัด Doc Action กรองส่งิ ของ จาแนกแบบตาราง Retrieved Not Retrieved Metrics User Item Model Relevant tp fn k-NN k-NN Combiner Not Relevant fp tn AUC 0.913 0.912 0.928 ค่า Precision = tp/(tp+fp) Prec@5 0.398 0.272 0.415 3. ค่ า Normalized Discounted Cumulative Prec@10 0.338 0.252 0.358 Gain: NDCG เป็นทฤษฎีที่ใช้ในการประเมินผล Search Engine มีการให้ระดับคะแนนความเก่ียวข้องของเอกสาร Prec@15 0.301 0.234 0.320 รวมทั้งพิจารณาลาดับของผลการค้นหา (Ranking) และ DCG เป็นการวัดความเหมาะสมของเอกสารโดยสนใจ NDCG 0.591 0.530 0.604 ตาแหน่งหรือลาดับของเอกสาร ค่าระดับคะแนนที่ได้รับจะ สะสมจากลาดับบนของรายการผลลัพธ์การค้นหาไปยัง MAP 0.223 0.167 0.241 ลาดับลา่ งของผลลัพธก์ ารค้นหา โดยค่าคะแนนจะลดลงเม่ือ

Research Journal Rajamangala University of Technology Thanyaburi, Vol 19, Issue 1, 2020 111 ISSN: 1686-8420 (Print), 2651-2289 (Online) รปู ท่ี 2 ผลการทดลองการจัดกลุ่มแบบลาดับช้ันร่วมกับ (Agglomerative Clustering) ร่วมกับวิธีการคัดกรอง วธิ กี ารคัดกรองผู้ใช้กบั การคดั กรองสง่ิ ของรว่ ม ผู้ใช้และการคัดกรองสิ่งของร่วม (User-based and Item-based Collaborative Filtering ) ส า ม า ร ถ จากการทดลองพบว่า วิธีผสมผสานระหว่าง สนับสนนุ การตดั สินใจของผใู้ ช้ระบบได้แมน่ ยา สูงข้ึนกว่า เทคนิคโดยใช้การจัดกลุ่มแบบลาดับชั้นร่วมกับวิธีการคัด ระบบแนะนาสว่ นบุคคลที่ใช้เทคนิคคัดกรองผู้ใช้รว่ มหรือ ก ร อ ง ผู้ ใ ช้ กั บ ก า ร คั ด ก ร อ ง สิ่ ง ข อ ง ร่ ว ม ( Model คัดกรองสิ่งของร่วมเพียงอย่างเดียว และช่วยแก้ปัญหา Combiner) พบว่าได้ค่าพื้นที่ใต้เส้นกราฟ (Area Under ขนาดของข้อมูล (Scalability Problem) ที่มีจานวนมาก the Curve: AUC) มีค่าเท่ากับ 0.928 ค่าความแม่นยา ปัญหาช้ินข้อมูลท่ีไม่มีการให้ Rating ไว้ (First-rater (Precision:prec) ท่ี k@5 มีค่าเท่ากับ 0.415 ท่ี k@10 Problem) ปัญหาการแยกแยะ Rating (Transparency มีค่าเท่ากับ 0.358 ที่ k@15 มีค่าเท่ากับ 0.320 ค่า Problem) และปัญหาการให้ Rating ต่อช้ินข้อมูล Normalized discounted cumulative gain: NDCG มี (Sparsity Problem) ซ่ึงสามารถนาไปประยุกต์ใช้ได้ ค่าเท่ากับ 0.604 ค่าเฉลี่ยของความแม่นยา (Mean อย่างมปี ระสิทธิภาพอกี ด้วย Average Precision : MAP) มีค่าเท่ากับ 0.241 ซึ่งทุก ค่าท่ีได้มาสูงกว่าค่าที่มาจากวิธีการคัดกรองผู้ใช้ร่วม เอกสำรอ้ำงอิง (User-based Collaborative Filtering) และวิธีการคัด ก ร อ ง สิ่ ง ข อ ง ร่ ว ม ( Item-based Collaborative 1. Adomavicius G, Tuzhilin A. Recommendation Filtering) เพียงอยา่ งเดียวอยา่ งชัดเจน Technologies: Survey of Current Methods and Possible Extensions: Stern School of สรปุ ผล Business, New York University; 2004.IS-03-06. งานวิจัยน้ีได้พัฒนาระบบแนะนาโดยใช้เทคนิค 2. Sarwar BM, Karypis G, Konstan JA, Riedl JT. การผสมผสานกันโดยใช้การจัดกลุ่มแบบลาดับชั้น Analysis of Recommendation Algorithms for (Agglomerative Clustering) ร่วมกับวิธีการคัดกรอง E-commerce: ACM. In: Proceedings of the ผู้ใช้และการคัดกรองส่ิงของร่วม (User-based and 2nd ACM; 2000 October; Minneapolis Item-based Collaborative Filtering ) เป็นการเอา Minnesota USA, New York: Association for จุดเด่นของแต่ละวิธีมาผสมผสานกัน ส่งผลให้ระบบ Computing Machinery; 2000. p. 158-67. แนะนาขอ้ มลู ทน่ี าเสนอมปี ระสิทธภิ าพสงู ขึน้ ในทุกตัวช้ีวัด ดั ง นั้ น จึ ง ส รุ ป ไ ด้ ว่ า ก า ร จั ด ก ลุ่ ม แ บ บ ล า ดั บ ชั้ น 3. Shyu ML, Haruechaiyasak C, Chen SC, Zhao N. Collaborative filtering by mining association rules from user access sequences. In: Proceedings - International Workshop on Challenges in Web Information Retrieval and Integration, WIRI'05; 2005 April 8-9; Tokyo, Japan. 2005. p. 128-33. 4. Aljumily R. Agglomerative Hierarchical Clustering: An Introduction to Essentials (1)

112 Research Journal Rajamangala University of Technology Thanyaburi, Vol 19, Issue 1, 2020 ISSN: 1686-8420 (Print), 2651-2289 (Online) Proximity Coefficients and Creation of a Vector-Distance Matrix and (2) Construction of the Hierarchical Tree and a Selection of Methods. Global Journal of Human Social Science Research. 2016;16(3-G):23-50. 5. Janpla S, Wanapiron P. System framework for an intelligent question bank and examination system. International Journal of Machine Learning and Computing. 2018; 8(5):488-94. 6. Fawcett T. An introduction to ROC analysis. Pattern Recogn Lett. 2006;27(8): 861–74. 7. Smoot BJ, Wong JF, Dodd MJ. Comparison of Diagnostic Accuracy of Clinical Measures of Breast Cancer–Related Lymphedema: Area Under the Curve. Arch Phys Med Rehab. 2011;92(4): 603-10. 8. Chirawichitchai N. Developing term weighting scheme based on term occurrence ratio for sentiment analysis. In: Kim, Kuinam J, editor. Information Science and Applications. 1st ed. Springer eBook: Springer Nature; 2015. p. 737–44.

Research Journal Rajamangala University of Technology Thanyaburi, Vol 19, Issue 2, 2020 113 ISSN: 1686-8420 (Print), 2651-2289 (Online) การศกึ ษาและทดสอบเครอ่ื งตดั ใบบัวหลวง Study and Testing of Lotus Leaves Cutting Machine จตรุ งค์ ลังกาพนิ ธ์ุ* สนุ นั ปานสาคร รงุ่ เรอื ง กาลศริ ศิ ิลป์ เกรียงไกร แซมสีม่วง และ เอกชัย บัวคลี่ Jaturong Langkapin*, Sunan Parnsakhorn, Roongruang Kalsirisilp, Grianggai Samseemoung and Akachai Buaklee ภาควิชาวศิ วกรรมเกษตร คณะวศิ วกรรมศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั เทคโนโลยรี าชมงคลธัญบรุ ี อ.ธญั บรุ ี จ.ปทมุ ธานี 12110 Department of Agricultural Engineering, Faculty of Engineering, Rajamangala University of Technology Thanyaburi, Thanyaburi, Pathumthani 12110, THAILAND *Corresponding author e-mail: [email protected] ARTICLE INFO ABSTRACT Article history: This research aimed to design and to fabricate a lotus leave Received: 5 May, 2020 cutting machine prototype that can reduce the processing time and Revised: 11 June, 2020 labor cost in the lotus leaf cutting process for better lotus leave tea Accepted: 19 June, 2020 production. This prototype consists of the main frame, conveyor Available online: 25 June, 2020 unit, cutting unit, Geneva mechanism, power transmission unit and DOI: 10.14456/rj-rmutt.2020.11 a prime mover by 150W-gear-motor. The power of the machine Keywords: lotus, lotus started when the operator input the lotus leaves into the hind leaves, lotus leaves feeder of the machine. Then the lotus leaves were transported into cutting machine, design the cutter set processed by the Geneva mechanism. The cutter set could cut the lotus leaves along the horizontal axis. After that, the lotus leaves were cut into pieces of 4x4 centimeter and released down to the outlet in front of the machine. The results revealed that the best average cutting speed of blade was 1 meter/minute in 5 layers of lotus leaves among all the trials at different average cutting speed rates of blades 0.5, 0.75 and 1 meter/minute and numbers of 1, 2, 3, 4 and 5 layers, respectively. The cutting percentage was 98.9 % with 1.1 % leaf damage and a working capacity of 8.58 kilograms/hour that consumed 92.4 Watt-hours. The

114 Research Journal Rajamangala University of Technology Thanyaburi, Vol 19, Issue 2, 2020 ISSN: 1686-8420 (Print), 2651-2289 (Online) engineering economic analysis showed that on average it cost 5.24 baht/kilogram of lotus leaves at 1,440 hours/year with a 2.8 month payback period and 81.1 hours/year for a break-even point. This prototype could work 4.3 times faster than human labor. บทคดั ยอ่ บทนา เคร่ืองตัดใบบัวหลวงถูกออกแบบและสร้างข้ึน ปัจจุบันการทานาข้าวประสบปัญหาทั้งภัยแล้ง เพ่ือลดเวลาและแรงงานในการตัดใบบัวหลวงสาหรับผลิต และราคาข้าวไม่แน่นอน เกษตรกรจานวนมากในหลาย ชาใบบัวหลวง เคร่ืองต้นแบบประกอบด้วย โครงสร้าง จังหวัดไดเ้ ปล่ียนมายึดการปลูกบัวเป็นอาชีพหลกั แทนการ เครื่อง ชุดป้อนลาเลียง ชุดตัดใบบัวหลวง กลไกเจนีวา ปลูกข้าว เน่ืองจากนาบัวเป็นทางเลือกใหม่ทางหนึ่งท่ี และระบบส่งกาลัง โดยใช้มอเตอร์เกียร์ขนาด 150 วัตต์ เหมาะสมกับพ้ืนที่นาข้าว อีกท้ังนาบัวยังสามารถดูแล เป็นต้นกาลัง การทางานของเครื่องเร่ิมจากผู้ควบคุม รักษาง่ายกว่านาข้าว มีโรคและแมลงรบกวนน้อย ต้นบัว เครื่องป้อนใบบัวหลวงลงในช่องป้อนทางด้านหลังของ หลวงสามารถนาไปใช้ประโยชน์ได้ทุกสว่ นตั้งแต่รากจนถึง เคร่ือง หลังจากนั้นใบบัวหลวงจะถูกลาเลียงเข้าไปในชุด ใบ โดยเฉพาะดอกตูมและเมล็ดเป็นท่ีต้องการของท้ังใน ใบมีดตัดโดยการเคล่ือนที่ของกลไกเจนวี า ซึ่งชุดใบมีดตดั ประเทศและตา่ งประเทศ นอกจากนภี้ าครฐั ยงั ไดส้ นับสนุน ทาหน้าท่ีตัดใบบัวหลวงให้ได้ขนาด 4x4 เซนติเมตร และ ให้ปลูกบัวหลวงเพ่ิมขึ้นโดยเฉพาะในพน้ื ที่ที่มีน้าท่วมขังไม่ ปล่อยให้ใบบัวหลวงท่ีถูกตัดร่วงสู่ช่องทางออกทาง สามารถปลูกพืชชนิดอ่ืนได้ เน่ืองจากบัวหลวงสามารถ ด้านหน้าของเครื่อง จากการทดสอบท่คี วามเรว็ ตดั ของชุด เจรญิ เตบิ โตไดด้ ใี นทุกพนื้ ท่ขี องประเทศไทย (1, 2, 3) ลาเลียงใบบัวหลวงท่ี 0.50 0.75 และ 1 เมตรต่อนาที และจานวนช้ันของใบบัวหลวง 1 2 3 4 และ 5 ชั้น ใบบัวหลวงสามารถนาไปทาใบบัวอบแห้ง ตามลาดับ พบว่าเคร่ืองต้นแบบสามารถทางานได้ดีสุด ท่ี สาหรับห่อข้าวเพ่ือใช้ในร้านอาหาร ภัตตาคาร หรือการ ความเร็วของชุดตัดลาเลียงใบบัวหลวง 1 เมตรต่อนาที ส่งออก นอกจากน้ันกลุ่มวิสาหกิจชุมชนต่าง ๆ ได้นาใบ และจานวนช้ันใบบัวหลวง 5 ช้ัน ด้วยความสามารถใน บัวหลวงไปแปรรูปเป็นชาใบบัว เช่น กลุ่มวิสาหกิจชุมชน การทางาน 8.58 กิโลกรัมต่อช่ัวโมง เปอร์เซ็นต์การตดั ใบ ผลิตภัณฑ์บัวกว๊านพะเยา (รูปท่ี 1) หรือกลุ่มเกษตรกร บัวหลวง 98.9 % เปอร์เซ็นต์ความเสียหาย 1.1 % การ สวนบวั ลัดดา ผ้ผู ลิตชาใบบัวจาหนา่ ย เปน็ ตน้ ซึง่ ชาใบบัว สิ้นเปลืองพลังงานไฟฟ้า 92.4 วัตต์-ช่ัวโมง จากการ มีสรรพคุณช่วยบารุงร่างกาย บารุงโลหิต ลดไขมันใน วิเคราะห์ทางเศรษฐศาสตร์วิศวกรรมพบว่าเม่ือใช้เครื่อง เลอื ด บรรเทาอาการหวดั และช่วยลดเสมหะ (4, 5, 6, 7) ตัดใบบัวหลวง 1,440 ชั่วโมงต่อปี มีค่าใช้จ่ายเฉล่ียของ เครื่อง 5.24 บาทต่อกิโลกรัมใบบัวหลวง ระยะคืนทุน ข้ั น ต อ น ก า ร ผ ลิ ต ช า ใ บ บั ว เ พื่ อ จ า ห น่ า ย ใ น 2.8 เดือน จดุ คมุ้ ทุน 81.1 ชวั่ โมงตอ่ ปี และเครือ่ งต้นแบบ ปัจจุบัน เริ่มจากการล้างใบบัวให้สะอาด ตัดหรือหั่นเป็น สามารถทางานไดเ้ รว็ กว่าแรงงานคน 4.3 เท่า ช้ินสี่เหล่ียมขนาดประมาณ 3-5 เซนติเมตร (รูปท่ี 2) นาไปตากหรืออบให้แห้ง แล้วบรรจุในบรรจุภัณฑ์พร้อม คำสำคัญ: บัวหลวง ใบบัวหลวง เครื่องตัดใบบัวหลวง ส่งจาหน่าย ซึ่งขั้นตอนการตัดยังใช้แรงงานคนเป็นหลัก การออกแบบ อีกท้ังยังไม่มีการใช้เคร่ืองจักรในขั้นตอนน้ี จึงทาให้เกิด ความล่าช้าและใช้แรงงานในการห่ันใบบัวจานวนมากใน กรณที มี่ ีความต้องการสงู ดังนั้นเพอื่ เพ่มิ ศกั ยภาพการผลติ

Research Journal Rajamangala University of Technology Thanyaburi, Vol 19, Issue 2, 2020 115 ISSN: 1686-8420 (Print), 2651-2289 (Online) ผลติ ภณั ฑช์ าใบบวั ของวสิ าหกจิ ชมุ ชนให้สงู ขึ้นและช่วยลด สัมภาษณ์กลุ่มเกษตรกรสวนบัวลัดดา ผู้ผลิตชาใบบัว ปัญหาดังกล่าวจึงได้ทาการวิจัยเพ่ือออกแบบและสร้าง จาหน่าย ต้ังอยู่ในจังหวัดพระนครศรีอยุธยา ได้ผล เครื่องตัดใบบวั หลวงสาหรบั การผลติ ชาใบบัว การศึกษา ดงั น้ี รูปท่ี 1 กลุม่ วสิ าหกิจชมุ ชนผลติ ภณั ฑบ์ ัวกวา๊ นพะเยา (7) - แรงงานในกระบวนการผลิตมาจากแรงงานใน ชมุ ชน ซึง่ ในปจั จุบนั จานวนแรงงานมีจานวนลดลง รปู ท่ี 2 การตัดใบบวั หลวงด้วยแรงงานคน - คา่ จา้ งแรงงานสาหรับตัดใบบัว 300-350 บาท วิธดี าเนินการวจิ ยั ต่อวนั งานวิจัยน้ีให้ความสาคัญในการออกแบบและ - ปริมาณชาบัวทผี่ ลติ ข้ึนอยกู่ บั คาสัง่ ซือ้ ของลกู คา้ สร้างเคร่ืองตัดใบบัวหลวงสาหรับบัวหลวงที่ปลูกใน - แรงงาน 1 คนตัดใบบัวหลวงได้ประมาณ ประเทศไทย ซ่ึงมีระเบียบวิธีการวิจัยดังรายละเอียด 2 กิโลกรัมต่อช่ัวโมง หรือ 16 กิโลกรัมต่อวัน (ทางาน ตอ่ ไปน้ี วันละ 8 ชั่วโมง) การตัดใบบัวจะใช้มีดหรือกรรไกร ตัด ศึกษาข้อมลู ทจี่ าเปน็ ตอ่ การออกแบบ ครั้งละ 1-2 ใบ ซ้อนกันแล้วแต่ความชานาญของคนตัด ตัดใบบัวหลวงขนาดเฉล่ยี 4x4 เซนติเมตร ซ่ึงขนาดจะไม่ 1. ศกึ ษาปัญหาและวธิ ีการตดั ใบบัวหลวง สมา่ เสมอเนอื่ งจากเป็นการประมาณขนาดของผู้ตัด วัตถุประสงค์เพ่ือให้ทราบถึงปัญหาและวิธีการตัดใบบัว - ปัญหาที่พบในขั้นตอนการตัดใบบัวหลวง คือ หลวงของเกษตรกรในปัจจุบัน เพื่อใช้เป็นข้อมูลสาหรับ ความเม่ือยล้าในการทางาน ความไม่ปลอดภัยในการ ออกแบบและเปรียบเทยี บการทางานระหว่างเครอื่ งตัดใบ ทางาน เช่น เกิดอุบัติเหตุจากมีดบาด และการขาดแคลน บัวหลวงให้สอดคล้องกับวิธีที่ใช้อยู่ในปัจจุบัน จากการ แรงงานเมื่อตอ้ งการกาลงั ผลติ สูง 2. ลักษณะทางกายภาพของใบบัวหลวง การศึกษาในขั้นตอนนี้มีวัตถุประสงค์เพ่ือให้ได้ ข้อมูลลักษณะทางกายภาพของใบบัวหลวงสาหรับใช้ใน การออกแบบเคร่ืองต้นแบบ ได้แก่ ความยาว ความกว้าง และ ความหนาของใบบัวหลวง ดังรูปที่ 3 และความช้ืน ของใบบัวหลวง (การหาความชื้นจะหาตามวิธีของ AOAC (8)) ซ่ึ งใบบั วหลวงแห้ งท่ีสวนบั วลั ดดา จั งหวัด พระนครศรีอยุธยาผลิตจาหน่ายจะมี 3 ขนาด คือ ใบบัว หลวงแห้งขนาดเฉล่ีย 10 15 และ 20 เซนติเมตร เพื่อให้ เครอ่ื งต้นแบบสามารถใช้กับใบบวั หลวงทุกขนาด ดังน้ันจึง ศึกษาใบบัวหลวงสดท่ีใช้ผลิตใบบัวหลวงแห้งขนาด 20 เซนติเมตร จากการสุ่มวัดขนาดใบบัวหลวงสดจานวน 100 ใบ จากสวนบัวลัดดา ตามตาแหน่งดังรูปท่ี 3 ใบละ 1 คร้ัง ด้วยเวอร์เนียร์คาลิปเปอร์ พบว่าความยาวและ ความกว้างของใบบัวหลวงสดมีค่าใกล้เคียงกันระหว่าง

116 Research Journal Rajamangala University of Technology Thanyaburi, Vol 19, Issue 2, 2020 ISSN: 1686-8420 (Print), 2651-2289 (Online) 25-35 เซนติเมตร มคี ่าเฉลยี่ 30 ±5 เซนตเิ มตร สว่ นความ หนาใบบัวหลวงมีค่าอยู่ระหว่าง 1.0-1.4 มิลลิเมตร มี ค่าเฉลย่ี เท่ากบั 1.25 ±0.1 มลิ ลิเมตร และความช้นื ของใบ บวั หลวงสด 77.5 % w.b. ซึ่งค่าความยาวและกวา้ งของใบ บัวหลวงจะถกู นาไปออกแบบความยาวของชุดใบมดี ตดั ก) แบบเครอ่ื งต้นแบบดา้ นหลงั ของเคร่ือง รปู ที่ 3 ตาแหนง่ การวัดลกั ษณะทางกายภาพของใบบวั หลวง ออกแบบและสร้างเครื่องตัดใบบัวหลวง เคร่ืองตัดใบบัวหลวงได้ถูกออกแบบและสร้าง ข) แบบเครือ่ งต้นแบบดา้ นหนา้ ของเครือ่ ง ข้ึนโดยใช้ข้อมูลท่ีจาเป็นต่อการออกแบบแล้ว ยังได้ ประยุกต์ใช้ความรู้และหลักการออกแบบเคร่ืองจักรกล ค) เครอ่ื งตัดใบบวั หลวง และเครื่องจักรกลเกษตร (9, 10, 11) รวมทั้งโปรแกรม รปู ท่ี 4 แบบและเครอ่ื งตดั ใบบัวหลวงตน้ แบบ คอมพิวเตอร์ช่วยในการออกแบบและเขียนแบบ (12) ซ่ึง มีสว่ นประกอบหลกั ดังรปู ที่ 4 (ก) และ (ข) คอื โครงสรา้ ง เคร่ือง ชุดป้อนลาเลียงใบบัว ชุดตัดใบบัว ระบบส่งกาลัง และโดยใช้มอเตอร์เกียร์ขนาด 150 วัตต์ เป็นต้นกาลัง มี รายละเอียด ดงั นี้ โครงสร้างเครอ่ื ง ใชส้ าหรบั ตดิ ตัง้ อปุ กรณ์ต่างๆ ของเครื่องต้นแบบ มีขนาด 362x556x531 มิลลิเมตร (กว้างxยาวxสูง) สร้างจากอะลูมิเนียม เชื่อมประกอบกัน เป็นโครงสร้าง โดยอุปกรณ์ส่วนใหญ่ถูกยึดเข้ากับ โครงสรา้ งด้วยนตั และสกรู

Research Journal Rajamangala University of Technology Thanyaburi, Vol 19, Issue 2, 2020 117 ISSN: 1686-8420 (Print), 2651-2289 (Online) ชุดป้อนลาเลียงใบบัว ประกอบด้วยลูกกลิ้ง 1. เปอรเ์ ซ็นตก์ ารตดั ใบบัวหลวง คานวณได้จาก 2 ลูก โดยลูกกลิ้งตัวล่างถูกขับด้วยกลไกล้อเจนิวา 6 สมการที่ (1) ร่อง ส่วนลูกกลิ้งตัวบนจะมีชุดใบมีดร้อยอยู่บนลูกกลิ้ง และติดตั้งบนอุปกรณ์ปรับระยะห่างระหว่างลูกกลิ้ง ซึ่ง ������������ = ������1 × 100 (1) ชุดป้อนลาเลียงใบบัวจะทาหน้าที่ตัดใบบัวตามแนวยาว ������ ขนาด 4 เซนติเมตร และป้อนใบบัวเข้าสู่ชุดตัดใบบัว เพ่ือความแม่นยาในการตัดใบบัวหลวงและการเคล่ือนท่ี เมื่อ Ct = เปอรเ์ ซน็ ต์การตัดใบบัวหลวง (%) ของกลไกจึงใช้โซ่และเฟืองโซ่เป็นระบบส่งกาลัง และใช้ W1 = นา้ หนกั ของใบบัวหลวงทม่ี ขี นาดถูกต้อง มอเตอร์เกียร์ขนาด 150 วัตต์ เป็นต้นกาลัง หลังการตดั (kg) ชุดตัดใบบัวหลวง ประกอบด้วยใบมีดตัดทา W = น้าหนักใบบัวหลวงทัง้ หมด (kg) จากสเตนเลส ทาหน้าที่โดยตัดใบบัวที่ถูกลาเลียงมาจาก ชุดป้อนเลียงใบบัวตามแนวขวาง ใช้กลไกควบคุมการ 2. เปอรเ์ ซน็ ต์ความเสยี หาย คานวณไดจ้ าก ตัดแบบลูกเบี้ยวเยื้องศูนย์ ซึ่งกลไกนี้จะทางานสัมพันธ์ สมการท่ี (2) กับกลไกล้อเจนิวา 6 ร่อง ������������ = ������2 × 100 (2) หลักการทางานของเครื่อง เริ่มจากผู้ทางาน ������ ป้อ น ใ บ บัว ห ล ว ง ใ น ช่อ ง ป้อ น ใ บ บัว ท า ง ด้า น ห ลัง ข อ ง เครื่องเข้าสู่ชุดป้อนลาเลียง ซึ่งชุดป้อนลาเลียงใบบัวจะ เมอ่ื Dg = เปอร์เซ็นตค์ วามเสียหาย (%) ทาหน้าท่ีตัดใบบัวตามแนวยาวขนาด 4 เซนติเมตร และ W2 = น้าหนกั ของใบบวั หลวงทเ่ี สยี หาย (kg) ป้อนใบบัวหลวงเข้าสู่ชุดตัดใบบัว หลังจากนั้นใบบัว หลวงจะถูกตัดในชุดตัดใบบัวหลวงตามแนวขวางให้ได้ โดยใบบวั หลวงทีต่ ดั ไม่ไดต้ ามขนาดที่กาหนดใน ขนาด 4 เซนติเมตร ใบบัวหลวงที่ถูกตัดแล้วจะร่วงลงสู่ การทดสอบเครื่องตน้ แบบ ถอื วา่ เปน็ ใบบัวทีเ่ สียหาย ถาดรองรับทางด้านหน้าของเครื่อง ซึ่งเครื่องต้นแบบท่ี ส ร ้า ง เ ส ร ็จ แ ส ด ง ด ัง ร ูป ที ่ 4 ( ค ) แ ล ะ ป ัจ จ ุบ ัน 3. ความสามารถในการทางานจริง คานวณได้ เครื่องต้นแบบได้จดอนุสิทธิบัตรเรียบร้อยแล้ว (เลขท่ี จากสมการที่ (3) อนุสิทธิบัตร 15593) ������������ = ������1 (3) ทดสอบและประเมินสมรรถนะเครอ่ื งตน้ แบบ ������ เคร่ืองตัดใบบัวหลวงได้ถูกทดสอบและประเมนิ เมือ่ Ca = ความสามารถในการทางานจริง (kg/hr) สมรรถนะในการทางาน รวมท้ังความคุณภาพของการตัด T = เวลาในการทางานทัง้ หมด (hr) ใบบัวหลวง โดยใช้ เปอร์เซ็นต์การตัดใบบัวหลวง เปอร์เซ็นต์ความเสียหาย ความสามารถในการทางาน โดยใช้ เครื่องชั่งทศนิยม 2 ตาแหน่ง ยี่ห้อ และการส้ินเปลืองพลังงานไฟฟ้า เป็นค่าช้ีผลการศึกษา Adam รุ่น AFP-3100L วัดค่าน้าหนักของใบบัวหลวง ดังนี้ และใชน้ าฬิกา CASIO รุน่ HS-3V จบั เวลาในการทางาน 4. การส้ินเปลืองพลังงานไฟฟ้า คานวณได้จาก สมการท่ี (4) P  IVt (4) 1000 เมอื่ P = การส้นิ เปลอื งพลังงานไฟฟา้ (kW-hr) I = กระแสไฟฟ้า (แอมแปร)์ V = แรงเคลื่อนไฟฟา้ (โวลต)์ t = เวลา (ช่ัวโมง)

118 Research Journal Rajamangala University of Technology Thanyaburi, Vol 19, Issue 2, 2020 ISSN: 1686-8420 (Print), 2651-2289 (Online) โดยใช้ ดิจิตอลแคลมป์ มัลติมิเตอร์ วัดค่า การวิเคราะห์เชงิ เศรษฐศาสตร์ กระแสไฟฟ้าและแรงเคล่ือนไฟฟ้าขณะการทดสอบของ แตล่ ะปจั จยั 1. การวเิ คราะห์และประเมินค่าใชจ้ า่ ยโดยเฉลยี่ วธิ ีการประเมินค่าใช้จ่ายโดยรวมเก่ยี วกับตน้ ทุน จากการทดสอบเบ้อื งต้นพบว่าต้องเดนิ เคร่ืองที่ ในการใช้งานเคร่ืองตัดใบบัวหลวง สมมติว่าเกษตรกรซ้ือ อัตราป้อนของเพลาขับล้อเจนิวา (ความเร็วของชุด เครื่องตัดใบบัวหลวงแทนวิธีการใช้แรงงานคน ซึ่ง ลาเลียง) น้อยกว่า 1 เมตรต่อนาที ซึ่งถ้าความเร็วของ ค่าใช้จ่ายโดยรวมจะประกอบด้วยต้นทุนคงท่ี (Fixed เพลาขับล้อเจนิวาสูงกว่านี้ ใบบัวหลวงจะถูกป้อนเข้าชุด Cost) และต้นทุนผันแปร (Variable Cost) โดยต้นทุน ตัดใบเร็วเกินไปทาให้เปอร์เซ็นต์การตัดใบบัวหลวงลดลง คงที่ได้แก่ ค่าเส่ือมราคาของเครื่อง (คิดค่าเสอ่ื มราคาโดย ส่วนจานวนชั้นของใบบัวหลวงถ้าซ้อนกันมากเกินกว่า วิธีเส้นตรงเม่อื ประมาณอายุการใช้งานของเครอ่ื งตดั ใบบวั 5 ชั้น ใบมีดจะตัดใบบัวส่วนใหญ่ไม่ขาด ดังนั้นปัจจัยที่ หลวงได้ 5 ปี) และค่าเสียโอกาสของเงินทุน (คิดอัตรา ทาการศึกษามี 2 ปัจจัย คือ ความเร็วของชุดลาเลียงใบ ดอกเบ้ีย 10 %) ซึ่งค่าใช้จ่ายท่ีเป็นต้นทุนคงท่ีจะไม่ บัวหลวงท่ี 0.50 0.75 และ 1 เมตรต่อนาที และจานวน เ ป ล่ี ย น แ ป ล ง ไ ป ต า ม ป ริ ม า ณ ข อ ง ก า ร ตั ด ใ บ บั ว ห ล ว ง ช้ันของใบบัวหลวงท่ีใช้ทดสอบ 1 2 3 4 และ 5 ช้ัน อยา่ งไรกต็ ามการวเิ คราะหจ์ ะไมค่ ดิ ตน้ ทนุ คงที่เก่ียวกับค่า ตามลาดบั ประกันภัย ค่าภาษี ค่าโรงเรือน และค่าจ้างขนย้ายเครอ่ื ง ไปทางานตามสถานท่ีต่าง ๆ เป็นต้น สาหรับต้นทุนผัน การทดสอบใช้ใบบัวหลวงพันธ์ุปทุมตลอดการ แปรซึ่งเป็นต้นทุนท่ีเปลี่ยนแปลงไปตามปริมาณของการ ทดสอบ ใบบัวหลวงท่ีมีความยาวและความกว้างของใบ ตัดใบบวั หลวง ได้แก่ ค่าจา้ งแรงงานคนเพ่ือทางานรว่ มกับ ใกล้เคียงกันระหว่าง 23-34 เซนติเมตร มีค่าเฉล่ีย เคร่ือง ค่าไฟฟ้า ค่าบารุงรกั ษาและคา่ ซอ่ มแซม เป็นตน้ (13) 29 ±4.5 เซนติเมตร ส่วนความหนาใบบัวหลวงมีค่าอยู่ 2. การวิเคราะห์ระยะเวลาคืนทุน (Pay-Back ระหว่าง 1.0 -1.4 มิลลิเมตร มีค่าเฉล่ียเท่ากับ Period) 1.24 ±0.1 มิลลเิ มตร โดยแตล่ ะการทดสอบใช้ใบบวั หลวง เป็นการคาดคะเนว่า เมื่อลงทุนใช้เคร่ืองตัดใบ 5 ชุด ช่ังน้าหนักใบบัวหลวงแต่ละชุด ทดสอบโดยการ บัวหลวงไปแล้ว จะได้รับผลตอบแทนกลับคืนมาใน ป้อนอย่างต่อเน่ือง และบันทึกเวลาท่ีใช้ในการทางาน จานวนเงินเท่ากับท่ีลงทุนไปแล้วภายในระยะก่ีปี โดยคิด ท้ังหมด กระแสไฟฟ้า น้าหนักใบบวั ดีท่ีตดั ออกมาจากชอ่ ง จากราคาในการลงทุนซ้ือเคร่ืองตัดใบบัวหลวงหารกับ ทางออก และน้าหนกั ใบบวั ท่เี สยี หาย เพอ่ื ใชเ้ ป็นขอ้ มูลใน ผลประโยชน์สุทธิที่คาดว่าจะได้รับในการใช้งานเครือ่ งตดั การคานวณคา่ ช้ีผลการศกึ ษา ทดสอบซ้า 3 ครงั้ หลงั จาก ใบบัวหลวง 5 ปี (13) นั้ น น า ข้ อ มู ล ม า วิ เ ค ร า ะ ห์ ท า ง ส ถิ ติ โ ด ย ใ ช้ โ ป ร แ ก ร ม 3. การวเิ คราะหจ์ ุดคมุ้ ทนุ (Break-Even Point) สาเร็จรูป SPSS ที่ระดับความแตกต่างทางสถิติ 95 % เป็นการคานวณหาจุดคุ้มทุนในการใช้เครือ่ งตดั (One-way Analysis of Variance (ANOVA)) แ ล ะ ทา ใบบัวหลวงต้นแบบ โดยการเปรียบเทียบระหว่างต้นทุน การเปรียบเทียบค่าเฉลี่ยตามวิธีของ Duncan New’s ในการตดั ใบบัวหลวงจากการใช้เครื่องตน้ แบบและการตัด Multiple Range Test (DMRT) ใบบัวหลวงดว้ ยแรงงานคน (13)

Research Journal Rajamangala University of Technology Thanyaburi, Vol 19, Issue 2, 2020 119 ISSN: 1686-8420 (Print), 2651-2289 (Online) ผลการศกึ ษาและอภิปรายผล เปอรเ์ ซน็ ตก์ ารตดั ใบบัวหลวง รูปที่ 5 ก) แสดงใบบัวหลวงก่อนการทดสอบ จากผลการทดสอบเครื่องตัดใบบัวหลวงดัง ต้องตัดส่วนที่เป็นก้านออกก่อน (การตัดด้วยแรงงานคน รูปที่ 6 ที่ความเร็วของชุดลาเลียงใบบัวหลวง 0.50, จะตัดส่วนนี้ทิ้งเช่นกัน) หลังจากนั้นนาไปทดสอบด้วย 0.75 และ 1 เมตรต่อนาที และจานวนชั้นของใบบัว เครื่องตัดใบบัวหลวงแล้ว จะได้ใบบัวหลวงที่มีขนาด หลวงที่ใช้ทดสอบ 1, 2, 3, 4 และ 5 ชั้น ตามลาดับ ค่อนข้างสมา่ เสมอ 4x4 เซนติเมตร (รูปที่ 5 ข) สามารถ พบว่าทุกช่วงของการทดสอบมีค่าเปอร์เซ็นต์การตัดใบ ที่จะนาไปอบแห้งเพื่อจาหน่ายเป็นชาใบบัวได้เลย บัวหลวงระหว่าง 96.7- 98.9 % ซึ่งถือว่าเป็นค่าท่ี สาหรับใบบัวหลวงที่ตัดไม่ขาด (รูปที่ 5 ค) ต้องใช้ ใกล้เคียงกันและเครื่องต้นแบบมีค่าเปอร์เซ็นต์การตัด แรงงานคนมาตัดใหม่อีกครั้ง ส่วนใบบัวหลวงที่ตัดไม่ได้ เป็นท่ีน่าพอใจ ขนาดซึ่งส่วนใหญ่จะเป็นใบบัวหลวงที่เป็นเศษเหลือ ตามบริเวณขอบใบบัว (รูปที่ 5 ง) ในการทดสอบ จากผลการวิเคราะห์ทางสถิติดังรูปที่ 6 ใน เครื่องต้นแบบ ถือว่าเป็นใบบัวที่เสียหาย โดยสามารถ กรณีที่ทดสอบโดยใช้ความเร็วของชุดลาเลียงในกลุ่ม นาไปผลิตเป็นชาใบบัวแบบหั่นฝอยได้แต่ราคาจะถูก เดียวกัน พบว่าจานวนชั้นของใบบัวหลวง ไม่มีความ กว่าใบบัวหลวงท่ีตัดได้ตามขนาด แตกต่างกันทางสถิติที่ระดับนัยสาคัญ 0.05 ในการ ทดสอบโดยใช้ความเร็วของชุดลาเลียง 0.75 เมตรต่อ รปู ท่ี 5 ก) ใบบัวหลวงก่อนการทดสอบ ข) ใบบัวหลวงที่ นาที แต่มีความแตกต่างกันที่ความเร็วของชุดลาเลียง ได้จากการทดสอบ ค) ใบบัวหลวงที่ตัดไม่ขาด 0.50 และ 1 เมตรต่อนาที ส่วนในกรณีที่ทดสอบโดยใช้ และ ง) ใบบวั หลวงที่ตัดไมไ่ ดข้ นาด จานวนชั้นของใบบัวหลวงในกลุ่มเดียวกัน พบว่า ซึ ่ง ผ ล ก า ร ท ด ส อ บ เ ค รื ่อ ง ต ัด ใ บ บัว ห ล ว ง ท่ี ความเร็วของชุดลาเลียง ไม่มีความแตกต่างกันทางสถิติ ที่ระดับนัยสาคัญ 0.05 ในการทดสอบโดยใช้จานวนชั้น ความเร็วของชุดลาเลียงและจานวนชั้นของใบบัวหลวง ของใบบัวหลวง 1 และ 5 ชั้น แต่มีความแตกต่างกันท่ี ต่าง ๆ จะนาเสนอตามค่าช้ีผลการศึกษา ดังน้ี จานวนช้ัน 2 3 และ 4 ชั้น จ า ก ผ ล ก า ร ท ด ส อ บ ดัง ก ล ่า ว เ ค รื่อ ง ต้น แ บ บ ส า ม า ร ถ ต ัด ใ บ บ ัว ห ล ว ง ไ ด ้ด ีที ่ส ุด ที ่ค ว า ม เ ร ็ว ข อ ง ช ุด ลาเลียงใบบัวหลวง 1 เมตรต่อนาที และจานวนชั้นของ ใบบัวหลวงท่ีใช้ทดสอบ 5 ใบ มีเปอร์เซ็นต์การตัดใบบัว หลวงสูงที่สุด 98.9 % รวมทั้งมีเปอร์เซ็นต์ความ เสียหายน้อย และมีความสามารถในการทางานสูงท่ีสุด ซ่ึงจะกล่าวในหัวข้อต่อไป

120 Research Journal Rajamangala University of Technology Thanyaburi, Vol 19, Issue 2, 2020 ISSN: 1686-8420 (Print), 2651-2289 (Online) รปู ที่ 6 เปอร์เซ็นต์การตัดใบบัวหลวงที่ความเร็วของชุด ทดสอบพบว่าเม่ือเพิ่มความเร็วของชุดลาเลียง ความเร็วใน ลาเลยี งและจานวนช้นั ใบบวั หลวงต่างๆ (abc อกั ษร การตัดของใบมีดจะเพ่ิมตาม โดยความเร็วท่ีเพ่ิมข้ึนน้ีทาให้ ท่ีแตกต่างกันในแต่ละชุดการทดสอบแสดงว่ามคี วาม การตัดใบบัวหลวงของเคร่ืองที่ใช้กับจานวนช้ันของใบบัว แตกตา่ งกันทางสถิติท่ีระดบั นยั สาคัญ 0.05) หลวงที่ซ้อนกันน้อยจะมีความเสียหายมากกว่าชุดใบบัว หลวงที่ซ้อนกันมากข้ึน นั่นหมายความว่าความเร็วของ ใบมีดที่เพ่ิมขึ้นน้ีมีผลต่อจานวนช้ันของใบบัวหลวงท่ีซ้อน กัน ดังน้ันจึงจาเป็นต้องหาความเร็วของชุดลาเลียงที่ทาให้ ความเร็วในการตัดเหมาะสมกบั จานวนชั้นของใบบัวหลวงท่ี ซ้อนกนั ซง่ึ จากผลการทดสอบแสดงใหเ้ หน็ ว่าความเร็วของ ชุดลาเลียงใบบัวหลวง 1 เมตรต่อนาที และจานวนช้ันของ ใบบัวหลวงที่ใช้ทดสอบ 5 ชั้น มีเปอร์เซ็นต์ความเสียหาย ของใบบัวต่าที่สุด 1.1 % ดังน้ันความเร็วของชุดลาเลียง และจานวนชั้นท่ีซ้อนกันดังกล่าวนี้ถือว่าเป็นค่าท่ีเหมาะสม ในการทางานของเคร่ืองตัดใบบัวหลวง เปอร์เซ็นตค์ วามเสียหายของใบบวั หลวง จากการวิเคราะห์ทางสถิติพบว่าเปอร์เซ็นต์ รูปที่ 7 เปอร์เซ็นต์ความเสียหายของใบบัวหลวงท่ีความเร็ว ความเสียหายของใบบัวหลวงมีความแตกตา่ งกันทางสถิติ ของชุดลาเลียงและจานวนช้ันใบบัวหลวงต่าง ๆ ท่ีระดับนัยสาคัญ 0.05 ทั้งในการทดสอบที่ความเร็วของ (abc อกั ษรทีแ่ ตกตา่ งกนั ในแตล่ ะชุดการทดสอบแสดง ชุดลาเลียงใบบวั หลวง และจานวนชัน้ ของใบบัวหลวงที่ใช้ ว่ามคี วามแตกต่างกันทางสถติ ทิ ีร่ ะดบั นยั สาคัญ 0.05) ทดสอบต่าง ๆ ดงั รปู ที่ 7 มคี ่าระหว่าง 1.1- 3.3 % ความสามารถในการทางานของเครือ่ ง ในกรณีที่ทดสอบโดยใช้ความเร็วของชุดลาเลียง ในกลุ่มเดียวกัน พบว่าจานวนช้ันของใบบัวหลวง มีความ แตกต่างกันทางสถิติที่ระดับนัยสาคัญ 0.05 ในแต่ละกลุ่ม ความเร็ว และยงั พบว่าเปอร์เซ็นต์ความเสียหายของใบบัวท่ี ตา่ ที่สดุ คอื การทดสอบโดยใช้ใบบวั หลวงซอ้ นกัน 5 ชั้น ส่วน ในกรณีที่ทดสอบโดยใช้จานวนช้ันของใบบัวหลวงในกลุ่ม เดียวกัน พบว่าเปอรเ์ ซน็ ตค์ วามเสียหายของใบบัวจะเพ่ิมขึ้น ตามความเร็วของชุดลาเลียงเม่ือทดสอบโดยใช้ใบบัวหลวง ซอ้ นกนั 1 และ 2 ชน้ั แต่จะเสียหายลดลงเมื่อใช้ใบบวั หลวง ซอ้ นกัน 3 4 และ 5 ชนั้ ตามลาดับ จากการสงั เกตขณะการ

Research Journal Rajamangala University of Technology Thanyaburi, Vol 19, Issue 2, 2020 121 ISSN: 1686-8420 (Print), 2651-2289 (Online) จากการวิเคราะห์ทางสถิติดังรูปท่ี 8 พบว่า รปู ท่ี 8 ความสามารถในการทางานที่ความเร็วของชุด ความสามารถในการทางานมีความแตกตา่ งกันทางสถิติท่ี ลาเลียงและจานวนช้ันใบบัวหลวงต่างๆ (abc ระดับนัยสาคัญ 0.05 ในการทดสอบโดยใช้ความเร็วของ อกั ษรท่ีแตกตา่ งกันในแตล่ ะชดุ การทดสอบแสดงว่า ชุดลาเลียงต่าง ๆ ของแต่ละจานวนช้ันของใบบัวหลวง มีความแตกตา่ งกันทางสถติ ิทร่ี ะดับนัยสาคัญ 0.05) และไม่มีความแตกต่างกันทางสถิติในการทดสอบโดยใช้ จานวนชั้นของใบบัวหลวง 2 และ 5 ช้ัน ของแต่ละกลุ่ม การส้ินเปลอื งพลังงานไฟฟ้า ความเร็วของชุดลาเลียง แต่มีความแตกต่างกันทางสถิติ ในการทดสอบโดยใช้จานวนช้ันของใบบัวหลวง 1 3 และ จากการวิเคราะห์ทางสถิติ พบว่าการส้ินเปลอื ง 4 ชัน้ ของแตล่ ะกลุ่มความเร็วของชุดลาเลียง พ ลั ง ง า น ไ ฟ ฟ้ า มี ค ว า ม แ ต ก ต่ า ง กั น ท า ง ส ถิ ติ ท่ี ร ะ ดั บ นัยสาคัญ 0.05 ในการทดสอบโดยใช้ความเร็วของชุด จากผลการทดลองโดยใช้จานวนชั้นของใบบัว ลาเลยี งตา่ งๆ ของแต่ละจานวนชัน้ ของใบบัวหลวง และไม่ หลวง และความเร็วของชุดลาเลียงตา่ งๆ ดงั รูปท่ี 8 พบว่า มีความแตกต่างกันทางสถิติในการทดสอบโดยใช้จานวน ความสามารถในการทางานมคี า่ ระหว่าง 1.1-8.6 กิโลกรมั ช้ันของใบบัวหลวงต่างๆ ของแต่ละกลุ่มความเร็วของชุด ต่อชั่วโมง ซ่ึงความสามารถในการทางานจะเพ่ิมขึ้นเม่ือ ลาเลยี ง ดงั รปู ที่ 9 เพ่ิมความเร็วของชุดลาเลียงและจานวนชั้นของใบบัว หลวง เน่ืองจากใบบัวหลวงจะเคลื่อนที่เข้าไปตัดได้เร็ว จากผลการทดสอบดังรูปที่ 9 พบว่าช่วง และในปริมาณมากขนึ้ ความเร็วท่ีใช้ขับเครื่องตัดใบบัวหลวง มีการใช้พลังงาน ไฟฟ้าเพ่ิมข้ึนตามความเร็วการหมุนของมอเตอร์ไฟฟ้า จากผลการทดลองเครื่องต้นแบบสามารถตัด และจานวนชั้นของใบบัวหลวงมีค่าระหว่าง 74.0-92.4 ใบบัวหลวงได้ดีที่สุด (98.9 %) ที่ความเร็วของชุด วัตต์-ชั่วโมง ซึ่งจะนาค่าการใช้พลังงานไฟฟ้าของมอเตอร์ ลาเลียงใบบัวหลวง 1 เมตรต่อนาที และจานวนชั้นของ ขับความเร็วของชุดลาเลียง 1 เมตรต่อนาที เท่ากับ 92.4 ใบบัวหลวงที่ใช้ทดสอบ 5 ชั้น มีความสามารถในการ ทางานสูงท่ีสุด 8.58 ±0.13 กิโลกรัมชั่วโมง หรือคิดเป็น 68.64 กิโลกรัมต่อวัน (ทางาน 8 ชั่วโมงต่อวัน) เมื่อ เปรียบเทียบกับการทางานของเกษตรกรที่ทางานได้ ประมาณ 16 กิโลกรัมต่อวัน จะเห็นว่าเครื่องต้นแบบ สามารถทางานได้มากกว่าการทางานของเกษตรกรถึง 52 กิโลกรัมต่อวัน ดังนั้นจึงได้เลือกใช้ความสามารถใน การทางาน 8.58 กิโลกรัมชั่วโมง ไปใช้ในการวิเคราะห์ เชิงเศรษฐศาสตร์วิศวกรรมต่อไป

122 Research Journal Rajamangala University of Technology Thanyaburi, Vol 19, Issue 2, 2020 ISSN: 1686-8420 (Print), 2651-2289 (Online) วัตต์-ช่ัวโมง ไปเป็นค่าใช้จ่ายในการวิเคราะห์เชิง สรุปผล เศรษฐศาสตร์วิศวกรรมตอ่ ไป จากการทดสอบสมรรถนะเครื่องตัดใบบัวหลวง โดยใช้คา่ ชี้ผลการศึกษา คอื เปอร์เซน็ ตก์ ารตัดใบบวั หลวง เปอร์เซ็นต์ความเสียหาย ความสามารถในการทางาน และการสิ้นเปลืองพลังงานไฟฟ้า พบว่าเคร่ืองตัดใบบัว หลวงต้นแบบสามารถทางานได้ดีสุด ท่ีความเร็วของชุด ตัดลาเลียงใบบัวหลวง 1 เมตรต่อนาที และจานวนชั้นใบ บัวหลวง 5 ชั้น ด้วยความสามารถในการทางาน 8.58 กิโลกรัมต่อชั่วโมง เปอร์เซ็นตก์ ารตัดใบบวั หลวง 98.9 % เปอร์เซ็นต์ ความเสียหายในการตัดใบบัวหลวง 1.1 % อัตราการสนิ้ เปลอื งพลังงานไฟฟา้ 92.4 วัตต์-ชั่วโมง และ เครื่องต้นแบบสามารถทางานได้เร็วกว่าแรงงานคน 4.3 เท่า ซึ่งเครื่องตัดใบบัวหลวงต้นแบบสามารถนาไปใช้ ทดแทนแรงงานคนไดใ้ นอนาคตต่อไป รปู ที่ 9 การสิ้นเปลืองพลังงานไฟฟ้าท่ีความเร็วของชุด กิตตกิ รรมประกาศ ลาเลียงและจานวนชั้นใบบัวหลวงต่างๆ (abc อกั ษรที่แตกตา่ งกันในแตล่ ะชุดการทดสอบแสดงว่า ง า น วิ จั ย นี้ ไ ด้ รั บ ก า ร ส นั บ ส นุ น ง บ ป ร ะ ม า ณ มคี วามแตกตา่ งกันทางสถิติทรี่ ะดบั นยั สาคัญ 0.05) รายได้ประจาปขี องคณะวศิ วกรรมศาสตร์ รวมทั้งภาควชิ า วิศวกรรมเกษตร คณะวิศวกรรมศาสตร์ มทร. ธัญบุรี ที่ ผลการวิเคราะหแ์ ละประเมินผลเชงิ เศรษฐศาสตร์ สนบั สนนุ สถานทแ่ี ละอุปกรณใ์ นการทดสอบต่าง ๆ จากผลการวเิ คราะหเ์ ชิงเศรษฐศาสตร์วิศวกรรม เอกสารอ้างองิ โดยคิดที่ราคาเครื่องต้นแบบ 40,000 บาท อายุการใช้ งาน 5 ปี อัตราดอกเบ้ีย 10 % ใช้ผู้ควบคุมเครื่อง 1 คน 1. Lotus production situation. [Internet]. ความสามารถในการทางาน 8.58 กิโลกรัมชั่วโมง การใช้ Bangkok: Department of Agriculture พลังงานไฟฟ้า 92.4 วัตต์-ช่ัวโมง เม่ือใช้เครื่องตัดใบบัว Extension. [updated 2017 May 16; cited หลวง 1,440 ช่ัวโมงต่อปี มีค่าใช้จ่ายเฉลี่ยของเคร่ือง 2018 Jul 9]. Available from: 5.24 บาทต่อกิโลกรัม ระยะคืนทุน 2.8 เดือน จุดคุ้มทุน http://www.doae.go.th/LIBRARY/. 81.1 ช่วั โมงตอ่ ปี เมื่อเปรยี บเทยี บกับแรงงานคน 1 คน 2. Suwannaro T. Lotus farming. Extension and Training Office. Bangkok: Kasetsart University; 2007.

Research Journal Rajamangala University of Technology Thanyaburi, Vol 19, Issue 2, 2020 123 ISSN: 1686-8420 (Print), 2651-2289 (Online) 3. Mueangsuk S. Lotus farming in Bueng Kan. 9. จตุรงค์ ลังกาพินธ์ุ. ทฤษฏีของเครื่องจักรกลเกษตร. [ Internet]. Bangkok: khaosod Online. พิมพ์ครั้งท่ี 1. กรุงเทพฯ: สานักพิมพ์ทริปเพ้ิล เอ็ด [updated 2 0 1 6 Feb; cited 2 0 1 6 Feb 1 5] . ดเู คชน่ั จากดั ; 2558. Available from: https://www.khaosod.co.th /viewnewsonline.phpnewsid. 10. Krutz G, Thomson L, Claar P. Design of agricultural machinery. 1st ed. New York: 4. Jolly RS. Benefits of the lotus plant. John Wiley and Sons; 1994. [Internet]. Mumbai. [updated 2018 October; cited 2 0 19 January 25] . Available from: 11. Shigley JE, Mischke CR. Mechanical https://caloriebee.com/nutrition/Health- engineering design. 5th ed, USA: McGraw-Hill Benefits-Of-Lotus-Roots-Or-Stem-Seeds- Book Company; 1989. Leaves-And-Flowers. 12. จตุรงค์ ลังกาพินธ์ุ. ออกแบบและเขียนแบบ 5. Fisher S. Top 10 lotus leaf tea health วศิ วกรรมดว้ ยโปรแกรม SolidWorks. พมิ พ์คร้ังท่ี 3, benefits / effects[Internet]. [updated 2 0 1 7 กรุงเทพฯ: สานักพิมพ์ทริปเพ้ิล เอ็ดดูเคช่ัน จากัด; October; cited 2019 January 27]. Available 2560. from: https:// https://www.airytea.com /blog/lotus-leaf-tea-health-benefits-effects. 13. Hunt D. Farm power and machinery. 10th ed. Iowa, USA: Iowa State University Press; 6. Wikipedia. Lotus tea. [Internet]. [updated 2001. 2 0 1 8 October; cited 2 0 19 February 20] . Available from: https://en.wikipedia.org/wiki/ Lotus-tea 7. Manojai K. Lotus leaf tea health benefits. [ Internet]. Bangkok: technologychaoban. [updated 2 0 1 6 Nov; cited 2 0 1 9 Feb 1 5] . Available from: https://www. technologychaoban.com/newsslide/article- 7140. 8. William H and George W L. Official methods of analysis of AOAC International. 18th ed. Texas. Gaithersburg, Md.: AOAC International, 2005.

124 Research Journal Rajamangala University of Technology Thanyaburi, Vol 19, Issue 1, 2020 ISSN: 1686-8420 (Print), 2651-2289 (Online) การประเมินสารพฤกษเคมีเบื้องต้น ฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ และฤทธ์ิต้านจุลชีพจากสาร สกัดเอทานอลของผลตะขบปา่ Evaluation of Phytochemical Screening, Antioxidant and Antimicrobial Activities from Ethanolic Extracts of the Flacourtia Indica (Brum.f.) Merr. Fruits พัทวฒั น์ สีขาว1* เรณกุ า เชือ้ บุญมี1 ปณธิ าน สุระยศ1 สาธิต ฉตั รพันธ2ุ์ และ นฤมล เถ่ือนกลู 2 Pattawat Seekhaw1*, Renuka Chuaboonmee1, Panitan Surayot1, Satit Chadpan2 and Naruemol Thurnkul2 1สาขาวิชาเคมี คณะวทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลยั ราชภฏั พบิ ลู สงคราม อ.เมือง จ.พษิ ณุโลก 65000 2สาขาวิชาจุลชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั พบิ ูลสงคราม อ.เมอื ง จ.พิษณุโลก 65000 1Chemistry Department, Faculty of Science and Technology, Pibulsongkram Rajabhat University Muang District Phisanulauk 65000, THAILAND 2Microbiology Department, Faculty of Science and Technology, Pibulsongkram Rajabhat University Muang District Phisanulauk 65000, THAILAND *Corresponding author e-mail: [email protected] ARTICLE INFO ABSTRACT Article history: The objectives of this research were to evaluate the preliminary Received: 22 May, 2020 phytochemical screening, antioxidant and antimicrobial activities of Revised: 1 June, 2020 ethanolic extracts from the peel, pulp, and the seed of Flacourtia indica Accepted: 23 June, 2020 (Brum.f.) Merr. Phytochemical screening revealed the presence of phenolics, Available online: 29 June, 2020 flavonoids, tannins, saponins, diterpenes, and anthraquinones in the peel DOI: 10.14456/rj-rmutt.2020.12 extracts; phenolics, flavonoids, and tannins in the pulp extracts; and Keywords: Flacourtia indica flavonoids and tannins in the seed extracts. The total phenolics content (Burm.f.) Merr., phytochemical, (TPC) and total flavonoid content (TFC) of the extracts were determined antioxidant activity, using the folin-ciocalteu reagent and aluminium chloride colorimetric antimicrobial activity methods (expressed in gallic acid (GAE) and quercetin (QE) equivalent respectively). The highest TPC was found in pulp extract (30.44 ± 0.67 mg GAE/ 100 g DW) and TFC was the greatest amount in seed extract (1093.33 ± 1.53 mg QE/ 100 g DW). The peel extract exhibited the strongest antioxidant properties as shown by DPPH, ABTS, and FRAP assays (IC50 = 0.13

Research Journal Rajamangala University of Technology Thanyaburi, Vol 19, Issue 1, 2020 125 ISSN: 1686-8420 (Print), 2651-2289 (Online) ± 0.01, 28 ± 0.01 mg/ml and FRAP value = 305.04 ± 3.68 mg FeSO4 /100 g DW, respectively). In addition, all extracts (200 mg/ml) showed antimicrobial activity. The peel extract inhibited gram positive bacteria (Bacillus subtilis, Micrococcus luteus, Staphylococcus aureus, and Streptococcus faecalis), gram negative bacteria (Escherichia coli, Pseudomonas aeruginosa, Salmonella typhimurium, and Serratia marcescens) and yeast (Candida albicans). The pulp extract inhibited the same gram positive bacteria as the peel extract and four gram negative bacteria (E. coli, Protues vulgaris, P. aeruginosa and S. typhimurium). The seed extract inhibited three gram positive bacteria (B. subtilis, M. luteus, and S. aureus) and one gram negative bacteria (E. coli.) These results suggested that the ethanolic extracts of F. indica fruits could be the potential source of natural antioxidant and antimicrobial agents for nutraceutical and medical applications. บทคัดยอ่ luteus, Staphylococcus aureus และStreptococcus faecalis) แ บ ค ที เ รี ย แ ก ร ม ล บ ) Escherichia coli, งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อตรวจหาสารพฤกษ Pseudomonas aeruginosa, Salmonella typhimurium เคมีเบื้องต้น ฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระและต้านจลุ ชีพของสาร แ ล ะ Serratia marcescens) แ ล ะ ยี ส ต์ Candida สกัดเอทานอลจากผลตะขบป่า )เปลือก เน้ือและเมล็ด) albicans สารสกัดเน้ือยับยั้งแบคทีเรียแกรมบวก 4 ชนิด โดยสารสกัดจากเปลือกพบ ฟีนอลิก ฟลาโวนอยด์ แทน เช่นเดียวกับสารสกัดเปลือก และแบคทีเรียแกรมลบ นิน ซาโปนิน ไดเทอร์พีนและแอนทราควิโนน สารสกัด ) E. coli, Proteus vulgaris, P. aeruginosa แ ล ะ จากเน้ือพบสารฟีนอลิก ฟลาโวนอยด์และแทนนิน S. typhimurium) สารสกัด เมล็ ดยั บย้ั ง B. subtilis พบ ฟล า โ วนอย ด์ แ ละแ ทนนิ นในส ารสกัดเมล็ ด M. luteus, S. aureus และ E. coli ผลการวิจัยชี้ให้เห็น หาปริมาณฟีนอลิกรวม (TPC) และฟลาโวนอยด์รวม ว่าสารสกัดเอทานอลของผลตะขบป่าเป็นแหล่งสารต้าน (TFC) ใชว้ ธิ ี Folin-Ciocalteu Reagent และ Aluminium อนมุ ลู อสิ ระและตา้ นจลุ ชพี ท่ีมศี ักยภาพสาหรบั ประยุกต์ใช้ Chloride Colorimetric แสดงผลสมมูลกับ Gallic Acid ด้านโภชนาการและทางการแพทย์ (GAE) และ Quercetin (QE) ตามลาดับ พบ TPC สูงสุด ในสารสกัดเนื้อ )30.44 ± 0.67 mg GAE/ 100 g DW) คำสำคัญ: ตะขบป่า สารพฤกษเคมี ฤทธ์ิต้านอนุมูล และ TFC สูงสุดในสารสกัดเมล็ด )1093.33 ± 1.53 mg อิสระ ฤทธิต์ ้านจุลชีพ QE/ 100 g DW) สารสกัดจากเปลือกแสดงคุณสมบตั ติ า้ น อนุมูลอิสระสูงท่ีสุดด้วยวิธี DPPH ABTS และ FRAP )ค่า บทนา IC50 = 0.13 ± 0.01, 28 ± 0.01 mg/ml และ FRAP value = 305.04 ± 3.68 mg FeSO4/100 g DW, ตะขบป่า )Flacourtia indica (Burm.f.) Merr.) ตามลาดับ) นอกจากนี้ยังพบว่าสารสกัดทุกชนิด (200 เป็นไม้ยืนต้นอยู่ในวงศ์ Flacourtiaceae พบในพ้ืนท่ีป่า mg/ml) แสดงฤทธ์ิต้านจุลชีพ สารสกัดเปลือกยับย้ัง เต็งรัง ป่าชายหาด ป่าเบญจพรรณ ป่าดิบแล้ง ป่าผสม แบคทีเรียแกรมบวก )Bacillus subtilis, Micrococcus ผลัดใบ และบริเวณริมน้า ผลสุกมีสีดาแดง ลักษณะกลม

126 Research Journal Rajamangala University of Technology Thanyaburi, Vol 19, Issue 1, 2020 ISSN: 1686-8420 (Print), 2651-2289 (Online) หรือรูปไข่รับประทานได้ เป็นพืชสมุนไพรของไทยที่มี รสชาติอร่อยทาใหเ้ ป็นทนี่ ยิ มแกผ่ ูบ้ ริโภคเพิม่ ข้นึ อกี ท้งั ยัง สรรพคุณในการใช้ส่วนต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นใบเปลือกลา การรายงานข้อมูลทางวิทยาศาสตร์เก่ียวกับผลของตะขบ ต้นผลไมร้ ากและส่วนเหนอื ดนิ ท้ังหมดของพืช สามารถใช้ ป่ายังไม่แพร่หลายมากนัก และเพื่อเป็นการเพ่ิมมูลค่า ในการรักษาโรคท่ีแตกต่างกัน เช่น รากต้มด่มื แกร้ ดิ สดี วง ให้แก่ผลตะขบป่าเพื่อนาไปต่อยอดทางเศรษฐกิจแก่ แก่นใช้แก้ท้องร่วง ขับเหง่ือ ขับพยาธิ ทั้งต้น แก้โรค เกษตรกรผู้ปลูกตะขบป่า ดงั นนั้ วัตถปุ ระสงค์ในงานวิจัยน้ี ผิวหนงั ใบสด ลดไขใ้ นเด็ก แก้โรคปอดอักเสบ แกไ้ อ แก้บิด ค ณ ะ ผู้ วิ จั ย จึ ง ส น ใ จ ศึ ก ษ า ส า ร พ ฤ ก ษ เ ค มี เ บ้ื อ ง ต้ น และท้องเสีย ผลสุก กนิ สดแกป้ วดท้อง แก้ไอ เปน็ ต้น )1, 2) หาปริมาณฟีนอลิกและฟลาโวนอยด์รวม ด้วยวิธี สารสกัดเมทานอลจากเปลือกและเน้ือของผลตะขบป่า folin-ciocalteu reagent แ ล ะ aluminium chloride เป็นแหล่งสารพฤกษเคมีที่สาคัญ ได้แก่ ฟีนอลิก ฟลาโว colorimetric ตามลาดับ ฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระด้วยวิธีท่ี นอยด์ และคอนเดนส์แทนนิน โดยสารฟนี อลกิ หลักที่พบใน แตกต่างกัน 3 วิธี )DPPH ABTS และ FRAP) และฤทธิ์ ส า ร ส กั ด จ า ก เ ป ลื อ ก ไ ด้ แ ก่ caffeic acid, ต้านแบคทีเรียและยีสต์ด้วยวิธี disc diffusion จากสาร p-hydroxybenzaldehyde, ferulic acid แ ล ะ สกัดหยาบเอทานอลของเปลือก เนื้อ และเมล็ดของผล p-coumaric acid ในส่วนสารสกัดจากส่วนเนื้อพบสาร ตะขบ เพ่ือเป็นข้อมูลพ้ืนฐานทางโภชนาการหรือนาไป ฟนี อลกิ ไดแ้ ก่ caffeic acid, vanillic acid, ferulic acid พฒั นาเปน็ ผลิตภณั ฑด์ ้านโภชนาการและทางการแพทย์ท่ี และ p-coumaric acid (3) และยังมีรายงานว่าสารสกัด มีมูลคา่ ได้ตอ่ ไป เมทานอลจากผลของตะขบป่าท่ีปลูกและบริโภคใน ประเทศศรีลังกาพบสารฟีนอลิก 35 ชนิด โดยวิเคราะห์ วิธดี าเนินการวิจยั โครงสรา้ งด้วยเทคนิค LC-MS (4) สารสกดั เมทานอลจาก รากของตะขบป่า แสดงฤทธิ์ต้านแบคทีเรีย โดยตรวจพบ เคร่อื งมอื สารพฤกษเคมีเบื้องต้นได้แก่ ฟลาโวนอยด์ ซาโปนิน แอลคาลอยด์ แทนนิน เทอร์พีนอยด์ ไกลโคไซด์ และ เคร่ืองมือสาคัญท่ีใช้ในการดาเนินการทดลอง ฟีนอลิก นอกจากน้ียังได้วิเคราะห์สารสกัดดังกล่าวด้วย ได้แก่ เคร่ืองระเหยสารแบบลดความดัน )Rotary เทคนิค GC-MS พบสารออกฤทธิ์ทางชีวภาพหลักคือ 4- evaporator) รุ่น R-300 ยี่ห้อ Buchi บริษัท BUCHI Benzyol-3-methoxyisocoumarin (5) สารสกัดจาก Labortechnik AG ประเทศสวิตเซอร์แลนด์ เคร่ืองวัด เปลือกต้นและใบพบสารฟีนอลิกและมีฤทธิ์ในการต้าน ความเป็นกรด-ด่าง )pH-meter) รุ่น SevenEasy ย่ีห้อ อนุมูลอิสระ )6) สารสกัดจากส่วนเหนือดินช่วยป้องกัน Mettler Toledo บริษัท พีพีเคมีคอล จากัด ประเทศไทย ความเป็นพิษต่อตบั ท่เี กดิ จากการไดร้ ับยาพาราเซตามอล เคร่ืองอ่านปฏิกิริยาบนไมโครเพลท รุ่น Spectro star เกินขนาดในหนูทดลอง )7) และสามารถใช้ในการรักษา ยีห่ อ้ Spectro star nano บริษัท BMG Labtechประเทศ ความผิดปกติในตับของหนูทดลองอีกด้วย )8) สารสกัด เยอรมัน Micropipette ขนาด 50-200 ไมโครลิตร รุ่น จากผลสุกสดแสดงให้เห็นถึงสัญญาณในการใช้รักษาโรค Finnpipette F2 บริษัท Thermo scientific ประเทศ ในตับผิดปกติทเ่ี กิดจากการได้รับคารบ์ อนเตตระคลอไรด์ ฟินแลนด์ (CCl4) (9) และยังพบว่าสารสกัดจาก ใบ กิ่งและส่วน เหนือดนิ แสดงฤทธก์ิ ารตา้ นมาลาเรยี )10, 11) สารเคมี ปัจจุบันเกษตรกรไทยหลายรายได้เร่ิมมีการ สารเคมีที่ใช้ในงานวิจัยนี้มีดังนี้ 2,2-ไดฟีนิล-1- เพาะปลกู ตะขบปา่ ในเชิงเศรษฐกิจมากข้ึน เนอ่ื งจากผลมี พิคริลไฮดราซิล, (2,2-Diphenyl-1-picrylhydrazyl,) (DPPH) บริษัท Sigma-Aldrich ประเทศสหรัฐอเมริกา 2,2-อะซิโน-บิส )3-เอทิลเบนโซไทอะโซลีน-6-ซัลโฟนิก

Research Journal Rajamangala University of Technology Thanyaburi, Vol 19, Issue 1, 2020 127 ISSN: 1686-8420 (Print), 2651-2289 (Online) แอซิ ด, (2,2-Azino-bis(3-ethylbenzothiazoline-6- เย็นและกรอง หยด 2 % เฟอริกคลอไรด์ (2 % FeCl3) ถ้า sulphonic acid diammonium salt, (ABTS) บ ริ ษั ท สารละลายให้สนี า้ เงินเขม้ หรือสดี าแสดงวา่ พบฟนี อลิก Sigma-Aldrich ประเทศสหรัฐอเมริกา 2,4,6-ทริส )2-ไพริดริล)-เอส-ไตรอะซีน, (2,4,6-Tris (2-pyriyl)-s- การตรวจสอบฟลาโวนอยด์ โดยชั่งสารสกัด triazine, (TPTZ) บ ริ ษั ท Sigma-Aldrich ป ร ะ เ ท ศ 100 mg ในหลอดทดลองเติมกรดไฮโดรคลอริกเข้มข้น สหรัฐอเมริกา และอาหารสาหรับเลี้ยงเช้ือ Nutrient (conc. HCl) 1 ml ใส่ลวดแมกนีเซียม (Mg) ลงไป 2 ช้ิน broth (NB), Mueller-Hinton agar (MHA) เล็ก ๆ ถ้าฟองที่เกิดเป็นสีส้มแดงหรือชมพู แสดงว่าพบ ฟลาโวนอยด์ การเตรียมตวั อย่างพชื และการสกดั สาร การตรวจสอบแทนนิน โดยชง่ั สารสกัด 100 mg ผลตะขบป่าถูกเก็บมาจากพ้ืนที่ตาบลวังสาโรง ในหลอดทดลองเติมน้ากลั่น 5 ml อุ่น 10 นาที ท้ิงไว้ให้ หว้า อาเภอตะพานหิน จังหวัดพิจิตร ในวันท่ี 1 เดือน เย็นและกรองสารละลาย จากนั้นนาสารละลายท่ีได้หยด กรกฎาคม พ.ศ. 2562 ได้รับการพสิ ูจนเ์ อกลกั ษณ์พืชและ 10 % เลดอะซิเตด (10 % Pb(CH3COO)2) ถ้าเกิดตะกอน เก็บรักษาตัวอย่างไว้ ณ ห้องเก็บรวบรวมตัวอย่างพรรณ สีขาวขุ่นแสดงว่าพบแทนนิน ไม้ คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั พิบูลสงคราม )voucher specimen no. PSRU 1011) การตรวจสอบซาโปนิน โดยชั่งสารสกัด 100 mg นาส่วนต่างๆ ของผลตะขบป่าได้แก่ เปลือก เนื้อ และ ในหลอดทดลอง เติมน้ากล่ันจานวน 5 ml นาไปอุ่น เมล็ด อบให้แห้งท่ีอุณหภูมิ 45 °C เป็นเวลา 48 ชั่วโมง 10 นาที ทิ้งไวใ้ หเ้ ย็นแลว้ กรองสารละลาย เขยา่ แรง ๆ หาก และบดให้ละเอียด จากน้ันนาส่วนของเปลือก เน้ือ และ เกดิ ฟอง และคงอยู่ประมาณ 10 นาที แสดงว่าพบซาโปนนิ เมล็ดผงท่ีได้อย่างละ 100 กรัม สกัดด้วยตัวทาละลาย เอทานอลเป็นเวลา 7 วัน กรองสารละลาย (สกัด 2 ครั้ง) การตรวจสอบไดเทอร์พีน โดยช่ังสารสกัด นาสารละลายที่กรองได้ไประเหยตัวทาละลายออกด้วย 100 mg ในหลอดทดลอง เติมนา้ กลั่น 5 ml อุน่ 10 นาที เคร่ืองระเหยสารแบบลดความดัน จะได้สารสกัดหยาบ ทงิ้ ไวใ้ ห้เย็นกรองสารละลาย หยด 10 % คอปเปอร์อะซิเตรท เอทานอลของเปลือก เนื้อ และเมล็ด คิดเป็นเปอร์เซนต์ (10 % Cu(CH3COO)2) ถ้าสารละลายเกิดสีเขียวมรกต 1.09, 8.01 และ 9.14 ตามลาดบั เก็บสารสกัดในภาชนะ แสดงว่าพบไดเทอรพ์ นี ปิดสนทิ ท่อี ุณหภมู ิ 4 °C การตรวจสอบไตรเทอร์พีน โดยช่ังสารสกัด การตรวจสอบสารพฤกษเคมีเบื้องต้น (Phytochemical 100 mg ในหลอดทดลอง เติมคลอโรฟอร์ม (CHCl3) Screening) 5 ml เขย่าแล้วกรอง จากน้ันเติมกรดซัลฟิวริกเข้มข้น (conc. H2SO4) 2 ml เขย่าเบา ๆ ท้ิงไว้สัก 2-3 นาที การตรวจสอบสารพฤกษเคมขี องสารสกัดหยาบ สังเกตสีของสารละลายชั้นล่างท่ีเกิดข้ึนหากปรากฏสี เอทานอลจากเปลอื ก เน้ือ และเมล็ดของผลตะขบป่า โดย นา้ ตาลแดงแสดงว่าพบไตรเทอร์พนี อาศัยปฏิกิริยาการเกิดสีหรือตะกอน ประกอบด้วย สารพฤกษเคมี 8 กลุ่ม ได้แก่ ฟีนอลิก ฟลาโวนอยด์ การตรวจสอบแอลคาลอยด์ โดยช่ังสารสกัด แทนนิน ซาโปนิน ไดเทอร์พีน ไตรเทอร์พีน แอลคาลอยด์ 100 mg ในหลอดทดลอง เตมิ น้ากลัน่ 5 ml อุน่ 10 นาที และแอนทราควโิ นน )12) ดังนี้ ท้ิงไว้ให้เย็นและกรองสารละลาย ทดสอบด้วย Wangner’s reagent หากเกิดตะกอนสีน้าตาลแสดงว่า การตรวจสอบฟีนอลิก โดยชั่งสารสกัด 100 mg พบสารแอลคาลอยด์ ในหลอดทดลอง เติมน้ากลั่น 5 ml อุ่น 10 นาที ทิ้งไว้ให้ การตรวจสอบแอนทราควิโนน โดยช่ังสารสกัด 100 mg ในหลอดทดลอง เติมคลอโรฟอร์ม (CHCl3) 5 ml เขย่าและกรองจากน้ันเติม 10 % แอมโมเนีย

128 Research Journal Rajamangala University of Technology Thanyaburi, Vol 19, Issue 1, 2020 ISSN: 1686-8420 (Print), 2651-2289 (Online) (10 % NH3) 2 ml ถ้าชั้นแอมโมเนียมีสีส้ม แดง ชมพู ปริมาณฟลาโวนอยด์รวมจากสมการเสน้ ตรง (y=mx+c) ของ เหลืองส้ม แสดงวา่ พบอนุพันธแ์ อนทราซนิ กราฟมาตรฐานเควอซิทินในหน่วยของมิลลิกรัมสมมูลของ เควอซิทินต่อ 100 กรัมของน้าหนักแห้ง )milligram of การหาปรมิ าณฟีนอลกิ รวม (Total Phenolic Content) quercetin equivalents/100 gram of dried weight, mg QE/100 g DW) การหาปริมาณฟีนอลิกรวมด้วยวิธี Folin- Ciocalteu Reagent เป็นวิธีทดี่ ัดแปลงจาก (13) โดยใช้กรด การทดสอบฤทธต์ิ ้านอนมุ ลู อสิ ระโดยวิธี DPPH แกลลกิ )Gallic Acid) เปน็ สารมาตรฐาน เตรยี มความเข้มข้น ของสารสกัดหยาบเปลือก เนื้อ และเมล็ดของผลตะขบป่าท่ี การทดสอบฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระด้วยวิธี 2,2- ความเขม้ ขน้ 1.00 mg/ml ปเิ ปตต์สารสกดั ตัวอยา่ ง 12.5 µl diphenyl-1-picrylhydrazyl (DPPH) เป็นวิธีท่ีดัดแปลง ลงในไมโครเพลท 96 well ตามด้วยน้ากล่ัน 12.5 µl และ มาจาก (15) เตรียมสารละลายตัวอย่างเปลือก เนื้อ และ โฟลิน-ซิโอแคลทู รีเอเจนต์ )folin-ciocalteu reagent) เมล็ดของผลตะขบป่าเร่ิมท่ีความเข้มข้น 10 mg/ml 12.5 µl ตั้งทิ้งไว้ 6 นาที จากนั้นเติม 7.5 % โซเดียม จากน้ันทาการเจือจางสารละลายในความเข้มข้นที่ คาร์บอเนต (7.5 % NaCO3) 125 µl ตามด้วยน้ากลั่น เหมาะสม ปิเปตต์สารสกัดตวั อย่างปริมาตร 100 µl ใสล่ ง 100 µl เขย่าตั้งทิ้งไว้ 90 นาที จากนั้นทาการวัดค่าการ บนไมโครเพลท 96 well เติมสารละลาย DPPH ท่ีมคี วาม ดูดกลืนแสงท่ีความยาวคล่ืน 760 nm (ทาการทดลองซ้า เข้มข้น 0.2 mM ปริมาตร 100 µl ผสมให้เข้ากัน ต้ังท้ิง 3 คร้ัง) นาค่าที่ได้ไปคานวณหาค่าปริมาณสารประกอบ ไว้ท่ีอุณหภูมิห้องในท่ีมืดเป็นเวลา 30 นาที จากนั้นนามา ฟนี อลลกิ รวมของสารตัวอยา่ งจากสมการเสน้ ตรง (y=mx+c) วั ด ค่ า ก า ร ดู ด ก ลื น แ ส ง ด้ ว ย เ ค รื่ อ ง UV-Vis ของกราฟมาตรฐานกรดแกลลิก (Gallic Acid) ในหน่วยของ Spectrophotometer ท่ี ค ว า ม ย า ว ค ลื่ น 517 nm มิลลิกรัมสมมูลของกรดแกลลิกต่อ 100 กรัมของน้าหนัก จากนั้นนาข้อมูลท่ีได้ไปคานวณหาค่าการยับยั้งอนุมูล แห้ง )Milligram of Gallic Acid Qquivalents/100 Gram อิสระ )% Radical Scavenging) โดยใช้สูตร ดงั นี้ of Dried Weight, mg GAE/100 g DW) % Radical scavenging = [(A control – A sample)/A control] × 100 การหาปริมาณฟลาโวนอยด์ รวม (Total flavonoid เมอื่ A sample คือ ค่า Absorbance (ค่าการดูดกลืน content) แสง) ท่ีวัดได้ของสารผสมระหว่าง สารละลาย DPPH กับสารตัวอยา่ ง การหาปริมาณฟลาโวนอยด์รวมด้ วยวิธี Aluminium Chloride Colorimetric เปน็ วธิ ที ี่ดัดแปลงจาก A control คือ ค่า Absorbance (ค่าการดูดกลืน (14) โดยใช้เควอซิทิน )Quercetin) เป็นสารมาตรฐาน แสง) ที่วัดได้ของสารละลาย ปิเปตต์สารสกัดตัวอย่างที่มีความเข้มข้น 1.00 mg/ml DPPH (ไมผ่ สมสารตัวอย่าง) ปริมาตร 125 µl ใส่ลงบนไมโครเพลท 96 well เติม 5 % โซเดียมไนไตรต์ )5 % NaNO2) ปริมาตร 12.5 µl ต้ังทิ้งไว้ท่ี ทาการสร้างกราฟหาความสัมพันธ์ระหว่าง อุณหภมู ิห้อง 5 นาที เติม 10 % อะลูมิเนยี มคลอไรด์ )10 % เ ป อ ร์ เ ซ็ น ต์ ก า ร ต้ า น อ นุ มู ล อิ ส ร ะ ) % Radical AlCl3) ปรมิ าตร 37.5 µl จากนั้นนามาวดั ค่าการดูดกลืนแสง Scavenging) และความเข้มข้นของสารตัวอย่างที่ความ ด้วยเครื่อง UV-Vis Spectrophotometer ท่ีความยาวคล่ืน เข้มข้นต่าง ๆ เพื่อคานวณหาฤทธ์ิต้านอนุมูลอิสระแสดง 510 nm โดยทาการทดลองตัวอย่างละ 3 ครัง้ คานวณหาค่า เป็นค่าความเข้มข้นท่ีสามารถยับย้ังอนมุ ูลอิสระได้ 50 % (IC50)

Research Journal Rajamangala University of Technology Thanyaburi, Vol 19, Issue 1, 2020 129 ISSN: 1686-8420 (Print), 2651-2289 (Online) การทดสอบฤทธิ์ต้านอนุมูลอสิ ระโดยวธิ ี ABTS สารตัวอย่างจากสมการเส้นตรง )y=mx+c) ของกราฟ มาตรฐานเฟอร์รัสซัลเฟต )FeSO4∙7H2O) แสดงค่าใน ก า ร ท ด ส อ บ ฤ ท ธิ์ ต้ า น อ นุ มู ล อิ ส ร ะ ด้ ว ย วิ ธี หน่วยมิลลิกรัมสมมูลต่อกรัมน้าหนักแห้ง (mg FeSO4 2,2-azino-bis(3-ethylbenzothiazoline-6-sulfonic /100 gram of dried weight, mg FeSO4/100 g DW) acid) diammonium salt (ABTS) เป็นวิธีดัดแปลงมา จาก (16) เตรียมสารละลายตัวอย่างเปลือก เนื้อ และ การทดสอบฤทธ์ิต้านแบคทีเรียและยีสต์ด้วยวิธี Disc เมล็ดของผลตะขบป่าเร่ิมต้นที่ความเข้มข้น 10 mg/ml Diffusion จากน้ันทาการเจือจางสารละลายในความเข้มข้นท่ี เหมาะสม เตรยี มสารละลาย ABTS.+ โดยการผสม 7 mM การทดสอบฤทธิ์ต้านแบคทีเรียด้วยวิธี Disc ABTS 1 ml กับ 2.4 mM โพแทสเซียมเปอร์ซัลเฟต Diffusion (18) โดยทดสอบฤทธ์ิกับแบคทีเรียทดสอบ (2.4 mM K2S2O8) 1 ml แล้วตั้งท้ิงไว้ที่อุณหภูมิเพ่ือให้ 9 ชนิด ได้แก่ แบคทีเรียแกรมลบ 5 ชนิดคอื Escherichia เกิดปฏิกิริยาเป็นเวลา 16 ช่ัวโมง เจือจางสารละลาย coli, Proteus vulgaris, Serratia marcescens ABTS.+ ด้วยเอทานอล แล้วนาไปวัดค่าการดูดกลืนแสงให้ TISTR1354, Salmonella typhimurium TISTR1472 ได้ประมาณ 0.7 ที่ความยาวคลื่น 734 nm ปิเปตสาร และ Pseudomonas aeruginosa แบคทีเรียแกรมบวก สกัดตัวอย่างปริมาตร 20 µl ใส่ลงบนไมโครเพลท 96 4 ช นิ ด คื อ Staphyloococcus aureus, Bacillus well เติมสารละลาย ABTS.+ ปริมาตร 180 µl ผสมให้ subtilis, Micrococcus luteus TISTR1 9 1 8 , เข้ากัน ตั้งท้ิงไว้ท่ีอุณหภูมิห้องเป็นเวลา 6 นาที จากน้ัน Streptococcus faecalis TISTR459 และยีสต์ 1 ชนิด น า ม า วัด ค่ า กา ร ดู ด กลื นแ ส งด้ วย เ ค รื่ อง UV-vis คือ Candida albicans โดยเพาะเลี้ยงแบคทีเรยี ทดสอบ spectrophotometer ที่ความยาวคลนื่ 734 nm ทาการ ในอาหารเล้ียงเช้ือ Nutrient Broth (NB) และเพาะเล้ยี ง สร้างกราฟหาความสัมพันธ์ระหว่างเปอร์เซ็นต์การต้าน ยสี ต์ ลงในอาหารเลย้ี งเชื้อ Yeast Extract Malt Extract อนุมูลอสิ ระ )% Radical Scavenging) และความเข้มขน้ Broth (YMB) จากนั้นนาไปบ่มที่อุณหภูมิ 37 °C เป็น ของสารตัวอย่างท่ีความเข้มข้นต่างๆ เพื่อคานวณหาฤทธิ์ เวลา 24 ช่ัวโมง แล้วทาให้มีความเข้มข้นเท่ากับความขุ่น ต้านอนมุ ลู อิสระแสดงเป็นค่าความเขม้ ขน้ ท่ีสามารถยับยง้ั ของ McFarland Standard scale No. 0.5 จากนั้นใช้ อนมุ ลู อสิ ระได้ 50 % )IC50) ก้านพันสาลี )Cotton Swab) ปลอดเชื้อจุ่มลงไปในสาร แขวนลอยเชื้อ แล้วกวาดเชื้อ )Swab Plate) ให้ท่ัว การทดสอบฤทธติ์ ้านอนุมูลอสิ ระโดยวิธี FRAP ผวิ หน้าอาหาร Mueller Hinton Agar (MHA) ทงิ้ ให้แห้ง ประมาณ 3-5 นาที วาง Paper Disc ขนาดเส้นผ่าน การทดสอบฤทธต์ิ ้านอนมุ ูลอสิ ระดว้ ยวธิ ี Ferric ศูนย์กลาง 6 มิลลิเมตร บนผิวหน้าอาหาร จากน้ันหยด Reducing Ability Power (FRAP) เป็นวิธีที่ดัดแปลงมา สารสกัดที่ต้องการทดสอบลงบน Paper Disc ปริมาตร จาก )17) โดยปิเปตต์สารสกัดตัวอย่างเปลือก เน้ือ และ 20 µl/disc ท้ิงไว้ให้แห้งประมาณ 10 นาที ซ่ึงมียา เมล็ดของผลตะขบป่าทม่ี ีความเขม้ ข้น 1 mg/ml ปรมิ าตร ปฏิชีวนะ 0.3125 mg/ml Chloramphenicol เป็นตัว 20 µl ใ ส่ ล ง บ น ไ ม โ ค ร เ พ ล ท เ ติ ม FRAP Reagent ควบคุมผลบวก )Positive Control) และ Dimethyl ปริมาตร 180 µl ผสมให้เข้ากัน ตั้งท้ิงไว้ท่ีอุณหภูมิห้อง Sulfoxide (DMSO) เป็นตัวทาละลายและตัวควบคุมผล เป็นเวลา 6 นาที จากน้ันนามาวัดค่าการดูดกลืนแสงด้วย ลบ )Negative Control) บ่มที่อุณหภูมิ 30-37 °C เป็น เครื่อง UV-Vis Spectrophotometer ท่ีความยาวคล่ืน เวลา 24 ช่ัวโมง ตรวจสอบการเกิดบริเวณยับยั้ง )Zone 593 nm จ า ก นั้ น น า ข้ อ มู ล ที่ ไ ด้ ไ ป ค า น ว ณ ห า ความสามารถในการให้อิเล็กตรอน (FRAP Value) ของ

130 Research Journal Rajamangala University of Technology Thanyaburi, Vol 19, Issue 1, 2020 ISSN: 1686-8420 (Print), 2651-2289 (Online) of Inhibition) โดยวัดขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางของวงใส ผลการศึกษาและอธปิ รายผล )Clear Zone) ผลการตรวจสอบสารพฤกษเคมีเบือ้ งตน้ การวิเคราะห์ขอ้ มลู ทางสถติ ิ ในการตรวจหาสารพฤกษเคมีจากส่วนต่าง ๆ วิเคราะห์ความแตกต่างระหว่างค่าทางสถิติ ของผลตะขบป่า ได้แก่ เปลือก เน้ือ และเมล็ด โดยใช้ ด้วยวิธี T-test และ Duncan's new Multiple Range เอทานอลซึ่งเปน็ ตัวทาละลายทีม่ ีขัว้ สูงในการสกดั และยงั Test (DMRT) โ ด ย ใ ช ้โ ป ร แ ก ร ม SPSS Version 22 มีความปลอดภยั เมอื่ นาไปประยุกตใ์ ชห้ รอื พฒั นาตอ่ ไปได้ ค่าเฉล่ียในแต่ละกลุ่มท่ีมีตัวอักษรต่างกัน )a-b และ c-e) ผลตรวจสอบพบว่าสารสกัดเปลือก พบสาร 6 ชนิด คือ แสดงความแตกต่างอย่างมีนัยสาคัญทางสถิติที่ระดับ ฟีนอลกิ ฟลาโวนอยด์ แทนนนิ ซาโปนิน ไดเทอรพ์ ีน และ P < 0.01 แอนทราควิโนน สารสกัดเนื้อพบสาร 3 ชนิด คือ ฟีนอลิก ฟลาโวนอยด์ และแทนนิน ส่วนสารสกัดเมล็ด พบสาร 2 ชนดิ คือ ฟลาโวนอยด์ และแทนนนิ (ตารางที่ 1) ตารางท่ี 1 สารพฤกษเคมีเบือ้ งต้นจากสารสกดั หยาบเอทานอลของเปลือก เนื้อ และเมล็ดของผลตะขบปา่ สารพฤกษเคมี สารสกดั เปลอื กตะขบป่า เนือ้ ตะขบป่า เมล็ดตะขบปา่ ฟีนอลกิ + +- ฟลาโวนอยด์ + ++ แทนนิน + ++ ซาโปนิน + -- ไดเทอร์พีน + -- ไตรเทอร์พนี - -- แอลคาลอยด์ - -- แอนทราควิโนน + -- หมายเหตุ + หมายถงึ ตรวจสอบพบ – หมายถึง ตรวจสอบไม่พบ ตารางที่ 2 ปริมาณฟนี อลิกและฟลาโวนอยดร์ วม และฤทธิต์ ้านอนมุ ูลอสิ ระของเปลอื ก เน้อื และเมลด็ ของผลตะขบป่า สารสกัด ปริมาณฟีนอลิกรวม ปรมิ าณฟลาโวนอยดร์ วม ฤทธิต์ า้ นอนมุ ูลอิสระ (mg GAE/100 g DW) (mg RUE/ 100 g DW) DPPH ABTS FRAP IC50 of DPPH IC50 of ABTS FRAP value เปลอื กตะขบปา่ 19.11 ± 0.52a 145.15 ± 3.06c (mg FeSO4 /100 g DW) เน้ือตะขบปา่ 30.44 ± 0.67b 51.60 ± 2.65d )mg/ml) )mg/ml) เมล็ดตะขบป่า 1093.33 ± 1.53e 305.04 ± 3.68c NT 0.13 ± 0.01c 0.28 ± 0.01c 95.03 ± 3.82d 5.88 ± 0.04c 4.48 ± 0.02d 297.68 ± 3.69e 0.65 ± 0.05d 1.08 ± 0.02d *หมายเหตุ NT = not tested ตัวอักษรทตี่ ่างกันแสดงความแตกต่างอยา่ งมนี ยั สาคญั ทางสถติ ิ )P < 0.01) ในแนวต้งั โดย a-b ใช้สถิติ t-test และ c-e ใชส้ ถติ ิ DMRT

Research Journal Rajamangala University of Technology Thanyaburi, Vol 19, Issue 1, 2020 131 ISSN: 1686-8420 (Print), 2651-2289 (Online) ตารางที่ 3 ผลทดสอบการยับย้ังจุลินทรยี ์ของสารสกัดจากเปลอื กตะขบป่า เนื้อตะขบป่า เมล็ดตะขบป่าที่ระดบั ความ เขม้ ขน้ 200 mg/ml ค่าเฉล่ียของเส้นผ่าศูนยก์ ลางของบรเิ วณใส (mean ± SD) (mm) สารสกดั Positive control Negative เปลือกตะขบปา่ เน้ือตะขบปา่ เมลด็ ตะขบป่า Microorganism (0.3125 mg/ml control (200 mg/ml) (200 mg/ml) (200 mg/ml) chloramphenicol) (DMSO) Gram E. coli 35.4 6.0 7.3±0.33ab 8.66±0.03bcd 8.50±0.09c negative P. vulgaris 14.5 7.3 6.3±0.00a 8.66±0.03bcd 7.00±0.00b P. aruginosa 12.5 7.4 8.8±0.29bc 8.16±0.66abc 7.16±0.10b S.typhimurium 32 7.3 10.0±0.00cd 8.83±0.39bcd 7.30±0.00b TISTR1472 S. marcescens 25.3 8 7.5±0.46a 6.50±0.28a 6.83±0.29b TISTR1354 Gram B. subtilis 34.3 6.8 10.3±0.17de 9.50±0.08cd 7.50±0.28b positive M. luteus 38.5 6.8 11.0±0.00ef 9.83±0.12cd 7.00±0.00b TISTR1918 S. aureus 27.8 6.0 12.3±0.58f 9.33±0.41cd 9.00±0.00c S. faecalis 44.3 6.0 10.8±0.11ef 10.16±0.49d 6.00±0.00a TISTR459 Yeast C. albicans 6.0 7.7 8.5±0.74bc 7.00±0.00ab 7.33±0.00b *หมายเหตุ ค่าเฉลยี่ ท่มี ีตัวอกั ษรกากับแตกตา่ งกันตามแนวตงั้ เดยี วกันมีความแตกตา่ งกนั อยา่ งมนี ัยสาคญั ทางสถิติ )p < 0.05) จากข้อมูลการตรวจหาสารพฤกษเคมีเบ้ืองต้น รายงานของ (4) พบว่าผลของตะขบป่าท่ีปลกู และบรโิ ภค จะเห็นได้ว่าสารสกัดทั้งสามส่วนของผลตะขบป่าเป็น ในประเทศศรีลังกาประกอบด้วยสารฟีนอลิก 35 ชนิด แหล่งของออกฤทธิ์ทางชีวภาพที่มีศักยภาพ โดยเฉพาะ โดยทาการวิเคราะห์โครงสร้างดว้ ยเทคนิค LC-MS แต่ใน พบสารฟีนอลิก และฟลาโวนอยด์ ซึง่ เปน็ ท่ที ราบกนั ดีว่ามี ส่วนสารสกัดจากเมล็ดไม่ได้ทาการตรวจสอบ เน่ืองจาก คุณสมบัติในการเป็นสารต้านอนุมูลอิสระที่มีบทบาท การตรวจสอบสารพฤษเคมีเบื้องต้นไม่พบสารกลุ่มน้ี ผล สาคัญในการช่วยป้องและรักษาโรคต่างๆ เช่น โรคมะเร็ง การหาปริมาณฟลาโวนอยดร์ วม พบวา่ สารสกัดจากเมล็ด โรคหัวใจและหลอดเลือด เป็นต้น )19) ผลการหาปรมิ าณ ท่ีความเข้มข้น 1.00 mg/ml มีปริมาณสูงสุด ตามด้วย สารฟีนอลิกและฟลาโวนอยด์รวมท่ีมีอยู่ในสารสกัด เปลือก และเนื้อตามลาดับ )1093.33±1.53, 145.15 ตัวอย่างส่วนต่างๆ ของผลตะขบป่าโดยใช้วิธี Folin- ±3.06 และ 51.60±2.65 mg QE/ 100 g DW) แสดงผล Ciocalteu Reagent แ ล ะ Aluminiumchoride ดังตารางท่ี 2 ผลที่ได้แสดงให้เห็นว่าในแต่ส่วนของสาร Colorimetric ตามลาดับ พบว่าสารสกัดจากเนื้อท่ีความ ส กั ด มี ป ริ ม า ณ ข อ ง ส า ร ฟี น อ ลิ ก แ ล ะ ฟ ล า โ ว น อ ย ด์ ท่ี เข้มข้น 1.00 mg/ml มีปริมาณฟีนอลิกรวมสงู สุด 30.44 แตกต่างกัน การศึกษาความสามารถในการต้านอนุมูล ±0.67 mg GAE/100 g DW ตามด้วยเปลือก 19.11 อิ ส ร ะ ซึ่ ง เ ป็ น ฤ ท ธ์ิ ท า ง ชี ว ภ า พ ห น่ึ ง ท่ี เ ป็ น ท่ี นิ ย ม ใ น ±0.52 mg GAE/100 g DW (ตารางท่ี 2) สอดคล้องกับ การศึกษาเพราะว่าอนุมูลอิสระเป็นสาเหตุและก่อกลไก

132 Research Journal Rajamangala University of Technology Thanyaburi, Vol 19, Issue 1, 2020 ISSN: 1686-8420 (Print), 2651-2289 (Online) สาคัญในการนาไปสู่ความเสื่อมและการเกิดโรคต่าง ๆ แต่ละส่วนสกัดมีฤทธ์ิที่แตกต่างกันเช่นกัน คือ สารสกัด หลายโรคในปัจจุบัน การทดสอบคุณสมบัติในการต้าน จากเปลือก มีฤทธ์ิดีที่สุด รองลงมาคือสารสกัดจากเมล็ด อนุมูลอิสระของสารสกัดหยาบเอทานอลจากเปลือก เนอ้ื และเน้ือ ตามลาดับ (IC50 เท่ากับ 0.28 ± 0.01, 1.08 และเมล็ดของผลตะขบป่า ในการทดลองน้ีเลือกใช้วิธีใน ± 0.02 และ 4.48 ± 0.02 mg/ml ตามลาดับ) ส่วนผล การทดสอบที่แตกต่างกัน 3 วิธี คือ DPPH ABTS และ การวิเคราะห์ความสามารถในการต้านอนุมูลอสิ ระด้วยวธิ ี FRAP ซ่ึงทั้ง 3 วิธี เป็นเทคนิคที่ใช้ในการทดสอบ FRAP พบว่าแต่ละสารสกัดก็ฤทธิ์ที่แตกต่างกัน คือ สาร คุณสมบัติตา้ นอนมุ ูลอิสระเบื้องต้น มกี ลไกการตา้ นอนุมลู สกัดจากเปลือก มีฤทธิ์ดีท่ีสุด รองลงมาคือสารสกัดจาก อิสระท่ีแตกต่างกัน สามารถทาได้ง่าย สะดวก และ เมล็ด และเนอื้ ตามลาดับ )FRAP Value เท่ากบั 305.04 รวดเร็ว ให้ความถูกต้อง DPPH และ ABTS เป็นสารที่ ± 3 . 6 8 , 297.68 ± 3.69 แ ล ะ 9 5 . 0 3 ± 3 . 8 2 mg นิยมใช้เป็นตัวช้ีวัดความสามารถในการต้านอนุมูลอิสระ FeSO4/100 g DW ตามลาดับ) จากผลการวิเคราะห์ผล เป็นอนุมูลอิสระที่มีความเสถียร โดยอนุมูลอิสระ DPPH• การทดสอบความสามารถในการเป็นสารตา้ นอนมุ ูลอิสระ อยู่ในสารละลายจะมีสีม่วงเข้ม เม่ือทาปฏิกิริยากับสารที่ ของแต่ละส่วนสกัดของผลตะขบท้ัง 3 วิธี มีความ มีฤทธ์ิต้านอนุมูลอิสระ สีม่วงของสารละลายจะจางลง สอดคล้องกันและเป็นไปในทิศทางเดียวกันว่าทุกส่วน สว่ นความสามารถในการกาจัดอนมุ ูลอสิ ระ ABTS นั้น ใช้ สกัดมีฤทธ์ิในการต้านอนุมูลอิสระท่ีมีศักยภาพ ซ่ึงก่อน หลักการเช่นเดียวกับการลดลงของอนุมูลอิสระ DPPH หน้าน้ี )8) ได้รายงานว่าส่วนอื่นของตะขบป่า คือ เปลือก แต่ในกรณีของ ABTS•+ เปน็ อนมุ ลู อิสระทม่ี ีประจุบวก อยู่ ลาต้น และใบ ก็มีฤทธ์ิต้านอนุมูลอิสระ และยังแสดงให้ ในสารละลายจะมสี ีเขียว เม่ือทาปฏิกิริยากับสารที่มีฤทธ์ิ เห็นว่าสารสกัดที่แสดงฤทธ์ิต้านอนุมูลอิสระก็จะพบสาร ต้านอนุมูลอิสระสีเขียวของสารสารละลายจะจางลง ฟีนอลิกและฟลาโวนอยด์อยู่ โดยมีปริมาณท่ีแตกต่าง รายงานผลเป็นค่า IC50 (ความเข้มข้นของสารต้านอนุมูล ต่างกันออกไป ซึ่งสอดคล้องกับรายงานการศึกษา อิสระท่ีทาให้ความเข้มข้นของอนุมูลอิสระลดลง 50 %) ความสัมพันธ์สารกลุ่มฟีนอลิกและฟลาโวนอยด์ที่พบใน ส่วนวิธี FRAP เป็นเทคนิคที่แสดงให้เหน็ ถึงความสามารถ พืชหลายชนิดว่ามีบทบาทต่อการแสดงฤทธ์ิในการต้าน ในการเป็นตัวรีดิวซ์ของสารต้านอนุมูลอิสระ ซึ่งจะใช้ อนุมูลอิสระ (22) แต่เน่ืองจากในงานวิจัยน้ีเป็นเพียง หลักการท่ีแตกต่างไปจากท้ังสองวิธีท่ีได้กล่าวมาข้างต้น ก า ร ศึ ก ษ า ส า ร ส กั ด ห ย า บ ท่ี ต ร ว จ ห า อ ง ค์ ป ร ะ ก อ บ ร า ย ง า น ผ ล เ ป็ น ค่ า FRAP Value คื อ ค่ า ท่ี บ อ ก สารพฤกษเคมีเบ้ืองตน้ ไม่สามารถระบุชนิดสารบริสุทธทิ์ ี่ ความสามารถในการรีดิวซ์ Fe3+-TPTZ ให้เป็น Fe2+- มีบทบาทสาคัญในการออกฤทธ์ิ ในรายงานนี้ได้แสดงให้ TPTZ นน่ั คอื FRAP Value สงู ก็จะมคี วามสามารถในการ เห็นว่าสารสกัดหยาบของแต่ละส่วนผลตะขบป่าเป็น ต้านอนุมูลอิสระสงู (20, 21) การวิเคราะหค์ วามสามารถ แหล่งของสารกลุ่มฟีนอลิกและฟลาโวนอยด์ นอกจากน้ี ต้านอนุมูลอิสระจากสารสกัดหยาบเอทนอลเปลือก เน้ือ การทดสอบฤทธิ์ของสารสกัดจากเปลือก เนื้อ และเมล็ด และเมล็ดของผลตะขบป่าด้วยวิธี DPPH พบว่าสารสกัด ของผลตะขบป่าต่อการยับย้ังแบคทีเรียทดสอบ 10 ชนิด ทุกส่วนมคี ณุ สมบัตใิ นการต้านอนุมลู อสิ ระ โดยแต่ละส่วน ด้วยวิธี Disc diffusion พบว่าเปลือกของผลตะขบป่าให้ สกัดมฤี ทธท์ิ ่ีแตกตา่ งกัน คอื สารสกัดจากเปลือก มฤี ทธด์ิ ี ฤทธิ์การยับย้ังแบคทีเรียแกรมบวก 4 ชนิด คือ Bacillus ที่สุด รองลงมาคือสารสกดั จากเมล็ด และเน้ือ ตามลาดบั subtilis,MicrococcusluteusTISTR1918, Staphylococcus (IC50 เ ท่ า กั บ 0.13 ± 0.01, 0.65 ± 0.05 แ ล ะ 5 . 8 8 aureus, Streptococcus faecalis TISTR4 5 9 แ ล ะ ± 0.04 mg/ml ตามลาดับ) เมื่อทาการทดสอบ แบคทีเรีย แกรมลบ 4 ชนิด คือ Escherichia coli, ความสามารถในการต้านอนุมลู อิสระดว้ ยวธิ ี ABTS พบวา่ Pseudomonas aeruginosa, Salmonella typhimurium

Research Journal Rajamangala University of Technology Thanyaburi, Vol 19, Issue 1, 2020 133 ISSN: 1686-8420 (Print), 2651-2289 (Online) TISTR1472, Serratia marcescens TISTR1354 และ cholera, Proteus) จากผลการศึกษาแสดงให้เห็นถึง ให้ฤทธิ์การยับย้ังยีสต์ Candida albicans เนื้อของผล ความสัมพันธ์ระหว่างปริมาณของสารฟีนอลิกและ ตะขบป่าให้ฤทธิ์ตา้ นแบคทีเรียแกรมบวกท้ัง 4 ชนิด และ ฟลาโวนอยด์ ท่ีมีผลต่อฤทธ์ิต้านอนุมูลอิสระ และฤทธ์ิ แบคทีเรีย แกรมลบ ได้แก่ E. coli, Protues vulgaris, ต้านแบคทีเรีย ซ่ึงสอดคล้องกับรายงานของ (26) ที่ P. aeruginosa และ S. typhimurium TISTR1472 ส่วน ทาการศึกษาปริมาณฟินอลิก ฟลาโวนอยด์ ฤทธิ์ต้าน เมล็ดตะขบป่าให้ฤทธ์ิการยับย้ังแบคทีเรียแกรมบวก อนุมูลอิสระ และฤทธิ์ต้านอนูลอิสระ พบว่าสารสกัดที่มี 3 ช นิ ด คื อ B. subtilis, M. luteus TISTR1 9 1 8 , ปริมาณสารฟีนอลิกและฟลาโวนอยด์สูงสารน้ันจะมี S. aureus และแบคทีเรียแกรมลบ 1 ชนิด คือ E. coli ประสิทธิภาพในการยับย้ังอนมุ ูลอิสรและยับย้งั แบคทีเรีย ดังตารางที่ 3 จากฤทธ์ิการต้านแบคทีเรียและยีสต์พบว่า ในปริมาณที่สูงเช่นกัน และรายงานของ (27) ยังพบว่า เ ป ลื อ ก แ ล ะ เ นื้ อ ข อ ง ผ ล ต ะ ข บ ป่ า ใ ห้ ฤ ท ธ์ิ ก า ร ยั บ ยั้ ง สารสกัดจากใบสตรอว์เบอร์รีแสดงฤทธิ์ต้านแบคทีเรีย แบคทีเรียแกรมบวกทั้ง 4 ชนิด และยับย้ังแบคทีเรียแก และต้านอนุมูลอิสระอย่างมีนัยสาคัญต่อปริมาณของ ร ม ล บ ไ ด้ ทั้ ง ห ม ด ย ก เ ว้ น P. vulgaris แ ล ะ ฟีนลิกและฟลาโวนอยด์ ดังน้ันงานวิจัยนี้แสดงให้เห็นถึง S. marcescens TISTR1354 ซึ่งเปลือกของผลตะขบป่า ส่วนต่าง ๆ ของผลตะขบป่า )เปลอื ก เนื้อ และเมลด็ ) เป็น ให้ฤทธ์ิการยับยั้งแบคทีเรียแกรมบวกได้ดกี ว่าเน้ือของผล แหลง่ ของสารต้านอนุมลู อิสระจากธรรมชาตแิ ละสารต้าน ตะขบปา่ ทน่ี า่ สนใจคือเปลือกของผลตะขบป่าใหฤ้ ทธิ์การ จุลชีพท่ีเหมาะสาหรับการนาไปประยุกต์ใช้ในด้าน ยับยั้งยีสต์ C. albicans ส่วนเมล็ดตะขบป่าให้ฤทธ์ิการ โภชนาการ และทางการแพทย์ได้ตอ่ ไป ยับย้ังแบคทีเรียแกรมบวก 3 ชนิด คือ B. subtilis, M. luteus TISTR1918, S. aureus และแบคทีเรียแกรมลบ สรปุ ผล เพียง 1 ชนิด คือ E. coli จากผลการวิจัยพบปริมาณ สารฟนี อลกิ และสารตา้ นอนมุ ูลอสิ ระสูงในเปลือกและเนอ้ื ผลจากการศึกษาสารสกัดหยาบเอทานอลจาก ของผลตะขบป่าซึ่งสอดคล้องกับงานวิจัยของ )23-25) ท่ี สว่ นต่าง ๆ ของผลตะขบป่า (เปลือก เนื้อ และเมล็ด) พบ รายงานว่าสารประกอบฟนี อลกิ เป็นเมแทบอไลต์ ทุตยิ ภมู ิ สารพฤกษเคมี 6 ชนิด ได้แก่ ฟีนอลิก ฟลาโวนอยด์ แทน )Secondary Metabolites) ของพืช พบได้ในพืชเกือบ นิน ซาโปนิน ไดเทอร์พีน และแอนทราควิโนน สารสกัด ทุกชนิด สารประกอบฟีนอลิกเป็นสารต้านอนุมูลอิสระ จากเน้ือมีปริมาณฟีนอลิกรวมสูงสุด สารสกัดจากเมล็ดมี ซ่ึงเป็นสารยับยั้งแบคทีเรียโดยมีกลไกในการทาลายผนัง ปริมาณฟลาโวนอยด์รวมสูงสุด และสารสกัดจากเปลือก เ ซ ล ล์ ) Cell Wall) เ ยื่ อ หุ้ ม เ ซ ล ล์ ) Cytoplasmic แ ส ด ง ฤ ท ธ์ิ ต้ า น อ นุ มู ล อิ ส ร ะ ดี ท่ี สุ ด ด้ ว ย วิ ธี ท่ี ท ด ส อ บ Membrane) และเย่ือหุ้มเซลล์ของโปรตีน )Membrane แตกต่างกัน 3 วิธี (DPPH ABTS และ FRAP) รองลงมา Protein) ของแบคทีเรียซ่ึงส่งผลในการยบั ยั้งเชื้อทดสอบ คือสารสกัดจากเมล็ด และเนื้อ ตามลาดับ นอกจากน้ียัง ได้ดี นอกจากนี้ (5) ไดร้ ายงานฤทธ์ิต้านแบคทเี รียของสาร พบว่ามีคุณสมบัติในการต้านแบคทีเรียและยีสต์ได้ด้วย สกัดจากรากของตะขบป่าที่พบสารประกอบ ฟีนอลิก แสดงให้เห็นว่าผลของตะขบเป็นแหล่งของสารออกฤทธ์ิ ฟลาโวนอยด์ อัลคาลอยด์ แทนนิน ซาโพนนิ ไกลโคซายด์ ท า ง ชี ว ภ า พ มี ศั ก ย ภ า พ ส า ม า ร ถ ที่ จ ะ น า ไ ป พั ฒ น า เทอร์พีนอยด์ และสเตอรอยด์ ที่ส่งผลในการยับยั้ง ประยกุ ตใ์ ช้ทางดา้ นโภชการและทางการแพทย์ไดต้ อ่ ไป แบคทีเรียทดสอบทั้งแกรมบวก (Staphylococcus aureus) และแกรมลบ (Escherichia coli, Klebsiella, กติ ตกิ รรมประกาศ Shigella dysenteriae, Pseudomonas, Vibrio คณะผู้จัดทาวิจัยขอขอบคุณสถาบันวิจัยและ พัฒนา มหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงคราม ท่ีให้การ

134 Research Journal Rajamangala University of Technology Thanyaburi, Vol 19, Issue 1, 2020 ISSN: 1686-8420 (Print), 2651-2289 (Online) สนับสนุนทุนวิจัยในคร้ังน้ี รวมถึงสาขาเคมี สาขาจุล analysis and free-radical scavenging activity ชีววิทยา และศูนย์วิทยาศาสตร์ คณะวิทยาศาสตร์และ of Flacourtia indica (Burm.f.) Merr. J Pharm เทคโนโลยี มหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงครามท่ีให้การ Res. 2009;8(2):81-4. สนับสนนุ เครอื่ งมือ อปุ กรณ์และสถานท่ีในการวจิ ัย 7. Nazneen M, Mazid A, Kundu JK, Bachar SC, เอกสารอา้ งองิ Begum F, Dat BK. Protective effects of Flacourtia indica aerial parts extracts against 1. เต็ม สมิตินันท์. ชื่อพรรณไม้แห่งประเทศไทย paracetamol‐induced hepatotoxiciy in rats. J [อินเตอร์เน็ต]. 2557 [สืบค้นเมื่อวันที่ 8 เม.ย. Taibah Univ Sci. 2009;2:1-6. 2 5 6 3 ] . จ า ก : http://www.dnp.go.th/botany /mplant/index.aspx. 8. Varkey J, Thomas J. Protective effect of Flacourtia indica (Brum. f) Merr. in 2. คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยอบุ ลราชธานี. ตะขบ methotrexate induced hepatotoxicity. ป่า [อินเตอร์เน็ต]. 2563 [สืบค้นเม่ือวันที่ 8 เม.ย. Pharmanest. 2011;2(2-3):115-23. 2563] จ า ก : http://www.phargarden.com/ main.php?action=viewpage&pid=45. 9. Biswas A, Battu G. Flacourtia indica (burm.f.) prevents CCl4 induced rat liver damage by 3. Ndhlala AR, Kasiyamhuru A, Mupure C, augmenting antioxidant enzyme activity. Eur Chitindingu K, Benhura MA, Muchuweti M. J Pharm Med Res. 2016;3(4):263-70. Phenolic composition of Flacourtia indica, Opuntia megacantha and Sclerocary 10. Kaou AM, Mahiou-Leddet V, Canlet C, abirrea. Food Chem. 2006;103(2007):82-7. Debrauwer L, Hutter S, Laget M, et al. Antimalarial compounds from the aerial 4. Alakolanga AGAW, Siriwardane AMDA. parts of Flacourtia indica (Flacourtiaceae), J Siriwardane AMDA, Kumar S, Lalith J, Rakesh, Ethnopharmacol. 2010;130(2):272-4. et al. LC-MSn identification and characterization of the phenolic compounds 11. Sashidhara KV, Singh SP, Singh SV, Srivastava from the fruits of Flacourtia indica (Burm. F.) RK, Srivastava K, Saxena JK, et al. Isolation Merr. and Flacourtia inermis Roxb. Food res and identification of β-hematin inhibitors Int. 2014;62(2004):388-96. from Flacourtia indica as promising antiplasmodial agents. Eur J Med Chem. 5. Eramma N, Gayathri D. Antibacterial 2013;60:497-502. potential and phytochemical analysis of Flacourtia indica (Burm.f.) Merr. root extract 12. โชติกา คุณประทุม, ปกิต กาบุญมา, ปุญชรัส against human pathogens. Indo Am J Pharm คริษฐพัฌฑาวัณ, ชนกพร เผ่าศิริ. การตรวจสอบ Res. 2013;3(5):3832-46. สารพฤกษเคมีเบอ้ื งต้น ฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระและฤทธิ์ ตา้ นเชื้อแบคทีเรียของสารสกัดเมทานอลจากยอดและ 6. Swati M, Nath SG, Yatendra K, Kanchan K, กงิ่ อ่อนสะเดาหวาน. รายงานการประชุมวิชาการเสนอ Mohan SR, Prakash O. Phytochemical ผลงานวิจัยบัณฑิตศึกษา ระดับชาติและนานาชาติ

Research Journal Rajamangala University of Technology Thanyaburi, Vol 19, Issue 1, 2020 135 ISSN: 1686-8420 (Print), 2651-2289 (Online) 2559. การประชุ มวิชาการเสนอผลงานวิจัย 19. เจนจิรา จิรัมย์, ประสงค์ สหี านาม. อนมุ ลู อสิ ระและ บัณฑิตศึกษา ระดับชาติและนานาชาติ 2559; 15 สารต้านอนุมูลอิสระ: แหล่งท่ีมาและกลไกการ ม.ค.2559; มหาวิทยาลัยขอนแก่น. ขอนแก่น: เ กิ ด ป ฏิ กิ ริ ย า [ Oxidants and antioxidants: มหาวทิ ยาลัยขอนแกน่ ; 2559. น. 308-16. sources and mechanism] . วา ร ส า ร วิชาการ มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั กาฬสินธุ์. 2554;1(1):59-70. 13. Vichit W, Saewan N. Antioxidant activities and cytotoxicity of Thai pigmented rice. Int J 20. สุชาดา มานอก, ปวีณา ล้ิมเจริญ. การวิเคราะห์ฤทธิ์ Pharm Pharm Sci. 2015;7(7):329-34. ต้านอนุมูลอิสระโดยวิธี DPPH, ABTS และ FRAP และปริมาณสารประกอบฟีนอลิกทั้งหมดของสาร 14. Phattatakorn K, Pajanyor P, Wongtecha S, สกัดสมุนไพรในตารับยาหอมเทพจิตร[Investigation Prommakool A, Savebowon W. Effect of antioxidant activity by DPPH, ABTS assay and germination on total phenolic content and total phenolic compounds of herbal extracts antioxidant properties of “Hang” rice. Int in Ya-Hom Thepphachit]. วารสารก้าวทันโลก Food Res J. 2016;23(1):406-9. วทิ ยาศาสตร์. 2558;15(1):106-17. 15. Vararat S, Managit C, Iamthanakul L, Soparat 21. นพวัฒน์ เพ็งคาศรี, จัตุพล กันทะมูล, ภัทราภรณ์ W, Kamkean N. Examination of antioxidant โตวฒั นกจิ , วชริ วทิ ย์ วงศ์ษารัฐ, วนิดา ใจหม่ัน, นิภา activity and development of rice bran oil พร เมืองจันทร์, และคณะ. ฤทธติ์ ้านอนมุ ลู อสิ ระของ and gamma-oryzanol microemulsion. J ส า ร ส กั ด เ ห ง้ า ข่า ลิ ง [ Antioxidant effect of Health Res. 2010;24(2):67-72. Alpinia Conchigera rhizome extracts]. วารสาร ไ ท ย เ ภ สั ช ศ า ส ต ร์ แ ล ะ วิ ท ย า ก า ร สุ ข ภ า พ . 16. Pang Y, Ahmed S, Xu Y, Beta T, Zhu Z, Shao 2554;6(3):195-201. Y, et al. Bound phenolic compounds and antioxidant properties of whole grain and 22. Saxena M, Saxena J, Pradhan A. Flavonoid bran of white, red, and black rice. Food and phenolic acids as antioxidants in plants Chem. 2018;240:212-21. and human health. Int J Pharm Sci Rev Res. 2012;16(2):130-4. 17. Kaur M, Asthir B, Mahajan G. Variation in antioxidant, bioactive compounds and 23. ทิฐมิ า ภาคภมู ิ, กัลยาภรณ์ จนั ตรี, อรพณิ โกมุติบาล. antioxidant capicity in germinated and ฤทธิ์ต้านจุลินทรีย์และสารต้านอนุมูลอิสระของสาร ungerminated grains of ten rice cultivars. ส กั ด ใ บ พ ลู เ พ่ื อ พั ฒ น า เ ป็ น เ ค ร่ื อ ง ส า อ า ง Rice Sci. 2017;24(6):349-59. [Antimicrobial and antioxidant capacity of leaf extract of Piper betle Linn. for development 18. Bhargava S, Dhabhai K, Batra A, Sharma A, to cosmetics]. ว า ร ส า ร วิ จั ย ม ส ด ส า ข า Malhotra B. Zingiber officinale: Chemical and มนุษยศาสตร์และสงั คมศาสตร์. 2559;9(1):1-20. phytochemical screening and evaluation of its antimicrobial activities. J Chem Pharm 24. Hayriye CK, Melissa CN. Antimicrobial Res. 2012;4:360-64. efficacy of plant phenolic compounds

136 Research Journal Rajamangala University of Technology Thanyaburi, Vol 19, Issue 1, 2020 ISSN: 1686-8420 (Print), 2651-2289 (Online) against Salmonella and Escherichia coli. Food Biosci. 2015;2:8–16. 25. Windell LR, Demetrio L, Valle J, Jeannie A, Juliana JMP, Esperanza CC. Antibacterial activities of ethanol extracts of Philippine medicinal plants against multidrug-resistant bacteria. Asian Pac J Trop Biomed. 2015; 5(7):532–40. 26. สุภกร บุญยืน. ฤทธิ์ต้านอนุมูลิสระ ฤทธิ์ต้าน แบคทีเรีย ปรมิ าณฟนี อลกิ ทง้ั หมด และปรมิ าณฟลา โวนอยด์ทั้งหมด ของสารสกัดพืชหางนกยูง [ Decomposition antioxidant, antimicrobial activities, total phenolic content and total flavonoid content of Delonix regia (Boj. Ex Hook.) Raf. extracts]. Thai Journal of Science and Technology. 2559;5(1): 20-8. 27. Bouyahya A, Moussaoui NE, Abrini J, Bakri Y, Dakka N. Determination of phenolic contents, antioxidant and antibacterial activities of strawberry tree (Arbutus unedo L.) leaf extracts. Br Biotechnol J. 2016;14(3):1-10.