04 ความรู้เกี่ยวกับการฝากขาย

หน่วยท่ี 4 ความรู้ทว่ั ไปเกย่ี วกบั การบญั ชีฝากขาย ครูกรรณกิ าร์ ผวิ สะอาด 30201 – 2005 การบญั ชีช้ันสูง 1 1

ความหมายและลกั ษณะของการฝากขาย ตามมาตรฐานการบญั ชีฉบบั ท่ี 18 เรื่อง รายได้ กล่าวว่า สินค้า หมายรวมถึงสินค้าที่กิจการผลิตหรือที่ซื้อมาเพื่อขาย ต่อ เช่น สินค้าที่ซื้อมาโดยกิจการค้าปลีก หรอื ที่ดินและอสงั หาริมทรพั ยท์ ี่กิจการถือครองไว้ เพอื่ ขายส่วนการขายสินค้าให้ตวั กลาง เช่น ผ้แู ทน จาหน่าย ผจู้ ดั จาหน่าย หรือบคุ คลอื่นเพอื่ การขายต่อ ตามปกติผขู้ ายจะรบั ร้รู ายได้เม่อื ได้โอนความเสี่ยง และผลตอบแทนของความเป็นเจ้าของไปแล้ว หากผ้ซู ื้อ ทาหน้าที่เป็นตวั แทนเท่านัน้ ให้ถอื วา่ การขายนัน้ เป็น การฝากขาย

การฝากขาย (Consignments) หมายถึง การที่บุคคลท่ีเป็ นเจ้าของ สินค้าซ่ึงเรียกวา่ ผ้ฝู ากขาย (Consignor) ส่งสินค้าของตนท่ีต้องการฝากขาย ไปให้บุคคลอีกฝ่ ายหนึ่งซึ่งเรียกว่า ผ้รู บั ฝากขาย (Consignee) เป็ นผ้ขู าย สินค้าให้โดยท่ีกรรมสิทธ์ิในสินค้ายงั คงเป็ นของผ้ฝู ากขายจนกว่าผ้รู บั ฝาก ขายจะขายสินค้านัน้ ได้ กรรมสิทธ์ิจึงจะโอนเป็นของผ้ซู ื้อ ในการขายสินค้า ฝากขาย ผ้รู บั ฝากขายจะได้รบั ค่านายหน้าเป็ นผลตอบแทน โดยปกติจะ คานวณเป็นอตั รารอ้ ยละของค่าขายสินค้าฝากขาย

จะมีลกั ษณะดงั ต่อไปนี้ กรรมสิทธ์ิในสินค้าเป็นของผ้ฝู ากขาย ไมไ่ ด้โอนเป็นของผ้รู บั ฝากขายจนกวา่ ผ้ฝู ากขายจะขายสินค้าได้จริงจึงจะโอนเปลี่ยน กรรมสิทธ์ิในสินค้าเป็นของผซู้ ื้อ รายได้หรอื กาไรจากการฝากขาย ไมต่ ้องบนั ทึกรายการบญั ชีจนกว่า ผรู้ บั ฝากขายจะขายสินค้าท่ีรบั ฝากขายนัน้ ได้จงึ จะบนั ทึกรายการบญั ชี การฝากขายสินค้า กรรมสิทธ์ิในสินค้ายงั คงเป็นของผฝู้ ากขาย ที่ส่งสินค้าไปฝากขาย ในวนั สิ้นงวดบญั ชี หากมีสินค้าท่ีส่งไป ฝากขายคงเหลอื ผ้ฝู ากขายจะต้องบนั ทึกสินค้าคงเหลือรวมเป็น สินค้าคงเหลอื ของผฝู้ ากขาย โดยไมถ่ ือเป็นสินค้าคงเหลือของ ผรู้ บั ฝากขาย

ผรู้ บั ฝากขายมีสิทธิท่ีจะขอคืนสินค้าได้ทกุ เมอื่ ถ้าไมป่ ระสงคจ์ ะทา หน้าตวั แทนขายต่อไป ผ้รู บั ฝากขายต้องดแู ลรกั ษาสินค้าที่รบั ฝากขายให้ปลอดภยั และ จะมีการบนั ทึกความจาสาหรบั สินค้าท่ีรบั ฝากขาย (Memorandum) ผ้ฝู ากขายต้องรบั ผิดชอบค่าใช้จ่ายท่ีเกิดขึน้ ตงั้ แต่วนั ที่ผฝู้ ากขาย ส่งสินค้าไปให้ผ้รู บั ฝากขายจนถึงวนั ที่ขายสินค้าได้ ผรู้ บั ฝากขาย มีสิทธิคิดค่าใช้จ่ายในการฝากขายคืนจากผ้ฝู ากขาย ผรู้ บั ฝากขายกลายเป็นบคุ คลล้มละลายและไม่สามารถชาระหนี้ได้ ผฝู้ ากขายสามารถเรียกสินค้าที่ฝากขายคืนมาโดยไม่ต้องคอยรบั ส่วนแบง่ ชาระหนี้เหมอื นกบั เจา้ หนี้รายอื่นๆ 92

สัญญาในการฝากขายสินค้า การดาเนิ นการฝากขายสินค้าควร ทาสัญญาไว้เป็ นลายลกั ษณ์อักษร เพ่ือ ความเข้าใจท่ีถกู ต้องตรงกนั ทงั้ ผ้ฝู ากขาย และผู้รับฝากขาย และป้ องกันปัญหา คว าม ขัดแย้งที่ อาจจะเ กิ ดขึ้น ได้ ใ น ภายหลงั จึงควรแสดงข้อความในสญั ญา ฝากขายสินค้าอย่างน้อย ดงั ต่อไปนี้

ระยะเวลาท่ียอมให้ผรู้ บั ฝากขายสินค้าเป็นเงินเช่ือได้ การกาหนดอตั ราผลตอบแทนท่ีผรู้ บั ฝากขายจะได้รบั เมื่อขายสินค้าได้ ราคาและเง่อื นไขในการขาย รายงานการขายท่ีผรู้ บั ฝากขายต้องส่งให้ผฝู้ ากขายได้ ทราบขอ้ มลู ต่างๆ ในการรบั ฝากขาย รายการและจานวนเงินค่าใช้จา่ ยของผ้รู บั ฝากขายซึ่งผ้ฝู ากขาย จะชดใช้ให้ การเกบ็ รกั ษาและแยกสินค้าท่ีฝากขาย และเงินค่าขายสินค้า ฝากขายจากผ้รู บั ฝากขาย ค่าตอบแทน ค่านายหน้า หรอื กาไรท่ีผรู้ บั ฝากขายจะได้รบั

ประโยชน์ สิทธิและหน้าท่ี ของผู้ฝากขายสินค้า เพ่อื ลดความเสี่ยงเก่ียวกบั การขายเช่ือ เน่ืองจากการฝากขาย กรรมสิทธ์ิในสินค้ายงั เป็นของผฝู้ ากขาย ผ้รู บั ฝากขายทาหน้าท่ี เป็นตวั แทนขายเท่านัน้ ไม่ใช่ลกู หนี้ เพอ่ื ช่วยเลือกผ้รู บั ฝากขาย หรือผฝู้ ากขายได้ตวั แทน จาหน่ายสินค้าอย่างเหมาะสม เพิ่มช่องทางการจาหน่ายสินค้าอีกวิธีหน่ึง เพอื่ ช่วยควบคมุ ราคาขายปลีกให้แก่ผ้บู ริโภค

สิทธิของผฝู้ ากขายสินค้ามดี งั นี้ มีกรรมสิทธ์ิในสินค้าฝากขายที่ยงั จาหน่ายไม่ได้ มีสิทธิที่จะเรียกร้องให้ผ้รู บั ฝากขายจดั ทารายงานการขาย สินค้าฝากขายแสดงให้ทราบ มีสิทธิเรียกร้องให้ผรู้ บั ฝากขายท่ีลม้ ละลายหรอื เลิกกิจการต้อง ชาระบญั ชี ผ้ฝู ากขายมีสิทธิเรียกร้องให้ผ้รู บั ฝากขายส่งคืนสินค้า และเงินที่คงค้างมาให้โดยไม่ต้องรอให้ชาระหนี้บคุ คลภายนอก

สิทธิขอหน้าท่ีของผฝู้ ากขายสินค้ามีดงั นี้งผฝู้ ากขายสินค้ามดี งั นี้ ผ้ฝู ากขายมีหน้าท่ีจะต้องปฏิบตั ิตามสญั ญาที่ทาไว้กบั ผ้รู บั ฝากขาย ในกรณีผ้ฝู ากขายไม่ได้ทาสญั ญาไว้ เป็นลายลกั ษณ์อกั ษรจะต้องปฏิบตั ิ ตามกฎหมายวา่ ด้วยตวั แทน (Agent)

หลกั การบนั ทกึ บญั ชีด้านผู้ฝากขาย การบนั ทึกบญั ชีเกี่ยวกบั การฝากขายในสมุดบญั ชีของผ้ฝู ากขายนัน้ ผ้ฝู ากขายสามารถจะเลือกวิธีการบนั ทึกบญั ชีตามความต้องการของเจ้าของ กิจการ เพ่ือท่ีจะแสดงรายการขายสินค้าฝากขาย ต้นทุนสินค้าฝากขายและ ค่าใช้จ่ายของสินค้าฝากขาย วิธีส่งสินค้าไปฝากขาย การส่งสินค้าไปฝากขายจะมีการบนั ทึกบญั ชี ด้านผฝู้ ากขาย 2 วิธี คือ บนั ทึกบญั ชีเก่ียวกบั สินค้าฝากขายแยกไว้ต่างหากจาก การขายปกติของกิจการ บนั ทึกบญั ชีเกี่ยวกบั สินค้าฝากขายรวมกบั การขายปกติ ของกิจการ

การฝากขาย หมายถึง การที่บุคคลท่ีเป็ นเจ้าของสินค้าซ่ึงเรยี กว่า ผ้ฝู ากขาย ส่งสินค้าของตน ไปให้บุคคลอีกฝ่ ายหน่ึงซ่ึงเรียกว่า ผ้รู บั ฝากขาย เป็นผ้ขู ายสินค้าให้ โดยท่ีกรรมสิทธ์ิในสินค้ายงั คง เป็นของผ้ฝู ากขายจนกว่า ผ้รู บั ฝากขายจะขายสินค้านัน้ ได้กรรมสิทธ์ิจึงจะโอนเป็ นของผ้ซู ื้อ ในการขาย สินค้าฝากขาย ผรู้ บั ฝากขายจะได้รบั ค่านายหน้าเป็นผลตอบแทน โดยปกติจะ คานวณเป็ นอตั ราร้อยละของค่าขายสินค้าฝากขายการบนั ทึกบญั ชีเกี่ยวกบั การฝากขายมี 2 วิธี คือ 1. บนั ทึกรายการบญั ชีเก่ียวกบั สินค้าฝากขายแยกไว้ต่างหากจาก การขายปกติของกิจการ 2. บนั ทึกรายการบญั ชีเก่ียวกบั สินค้าฝากขายรวมกบั การขายปกติ ของกิจการ

ความหมาย สิทธิและหน้าท่ี และประโยชน์ ทางด้านผู้รับฝากขายของผู้รับฝายขาย ผ้รู บั ฝากขาย (Consignee) หมายถึง ผ้ทู ่ีเป็ นผ้ขู ายสินค้า ให้แก่เจ้าของสินค้า ซึ่งกรรมสิทธ์ิในสินค้านัน้ เป็ นของผ้ฝู ากขาย จะโอนกรรมสิทธ์ิต่อเมื่อผซู้ ื้อได้ตกลงซื้อขายกนั และผ้รู บั ฝากขาย ไม่จาเป็ นต้องเส่ียงภยั จากการจาหน่ายสินค้าไม่ได้และไม่ต้อง ลงทุนมาก เพราะสินค้ามกั จะมีเปลี่ยนแปลงเสมอตามสมยั นิ ยม การรบั ฝากขายไม่ต้องเส่ียงภยั ต่อการขาดทนุ ในสินค้านัน้ ๆ

สิทธิที่จะได้รบั ค่าตอบแทน สิทธิที่จะเบิกชดเชยสาหรบั ค่าใช้จ่ายต่างๆ สิทธิในการให้คารบั รอง เกี่ยวกบั คณุ ภาพสินค้า สิทธิในการพิจารณาระยะเวลา การให้สินเช่ือ

ลกั ษณะ และประโยชน์ในการรับฝากขายสินค้า เพือ่ เล่ียงความเสี่ยง เพ่อื ลดความเสี่ยงจากความ จากการขายสินค้าไม่ ผนั ผวนของราคาสินค้า ออกหรือสินค้าลา้ สมยั ทาให้ไม่ต้องใช้เงินลงทนุ ผรู้ บั ฝากขายได้รบั จานวนมากเพ่อื ซื้อสินค้า ผลตอบแทนจาก มาขาย การรบั ฝากขาย

การบันทกึ บญั ชีเกย่ี วกบั การรับฝากขายสินค้า บนั ทึกบญั ชีเก่ียวกบั การรบั ฝาก ขายสินค้าแยกไวต้ ่างหากจาก การขายปกติของกิจการ บนั ทึกบญั ชีเก่ียวกบั การรบั ฝาก ขายสินค้ารวมกบั การขายปกติ ของกิจการ

เมื่อผ้รู บั ฝากขายได้รบั สินค้าฝากขายจากผ้ฝู ากขายจะไม่บนั ทึกบญั ชี จะทาเพียงบนั ทึกความจาเก่ียวกบั สินค้าว่ารบั ฝากขายเท่านัน้ ไม่ถือว่าผ้รู บั ฝากขายเป็ นลูกหนี้การค้าและผ้รู บั ฝากขายจะไม่ถือว่าผ้ฝู ากขายเป็นเจ้าหนี้ การค้าจะบนั ทึกรายได้จากการขายสินค้าต่อเมื่อมีการขายสินค้าที่ฝากขายได้ ส่วนสินค้าที่เหลืออยู่ที่ผ้รู บั ฝากขายจะถือเป็ นสินค้าคงเหลือของผ้ฝู ากขาย ส่วนการบนั ทึกบญั ชีด้านผ้รู บั ฝากขายมี 2 วิธี คือ การบนั ทึกรายการบญั ชี เก่ียวกบั สินค้ารบั ฝากขาย แยกไว้ต่างหากจากการขายปกติของกิจการและ การบนั ทึกรายการบญั ชีเกี่ยวกบั สินค้ารบั ฝากขายรวมกบั รายการขายปกติ ของกิจการ