บทที่ 3 การบัญชีสำหรับวัตถุดิบ

หน่วยท่ี 3 การบญั ชีสาหรับวตั ถุดบิ รายวชิ า 30201 - 2003 โดย ครูกรรณิการ์ ผวิ สะอาด

เน้ือหา การจดั หาวตั ถดุ ิบ การเกบ็ รักษาและการเบิกวตั ถุดิบ การบนั ทึกวตั ถดุ ิบและการคานวณตน้ ทุนที่ใชใ้ นการผลิต การตีราคาและการตรวจนบั วตั ถุดิบคงเหลือวนั สิ้นงวด

สมรรถนะประจาหน่วย บนั ทึกบญั ชีเกี่ยวกบั วตั ถดุ ิบ สมรรถนะการเรียนรู้ 1. แสดงความรูเ้ ก่ียวกบั ขนั้ ตอนในการจดั หาวตั ถดุ ิบ 2. แสดงความรูเ้ ก่ียวกบั วิธีการเก็บรกั ษาและการเบิกจา่ ยวตั ถดุ ิบได้ 3. บนั ทกึ รายการเก่ียวกบั วตั ถดุ ิบได้ 4. คานวณตน้ ทนุ วตั ถดุ บิ ท่ใี ชใ้ นการผลติ และวตั ถดุ ิบคงเหลือโดยวิธีตา่ งๆ ได้ 5. ตีราคาวตั ถดุ บิ คงเหลือในวนั สนิ้ งวดได้ 6. ปรบั ปรุงวตั ถดุ บิ ภายหลงั การตรวจนบั วตั ถดุ บิ ได้

การจดั หาวตั ถุดิบ การจดั ซ้ือ ใบขอซ้ือ ใบสงั่ ซ้ือ (Purchase Requisition) (Purchase Order) การตรวจรับวตั ถดุ ิบ ใบตรวจรับของ (Receiving Report)

การเกบ็ รักษาและการเบิกวตั ถุดิบ การเกบ็ รักษา บตั รวตั ถดุ ิบ (Material Card) การเบิกวตั ถุดิบ ใบเบิกวตั ถดุ ิบ รายงานการคืนวตั ถดุ ิบ (Materials Requisition )

การบนั ทึกบญั ชีวตั ถุดิบ รายการ Periodic Perpetual ซอื้ วตั ถดุ บิ ซอื้ วตั ถดุ บิ คมุ ยอดวตั ถดุ บิ ภาษีซอื้ ภาษีซอื้ สง่ คืนวตั ถดุ บิ เงินสด/เจา้ หนี้ เงินสด/เจา้ หนี้ จา่ ยคา่ ขนสง่ เขา้ เงินสด/เจา้ หนี้ เงินสด/เจา้ หนี้ สง่ คนื คมุ ยอดวตั ถดุ ิบ ภาษีซอื้ ภาษีซอื้ คา่ ขนสง่ เขา้ คมุ ยอดวตั ถดุ ิบ เงินสด เงินสด

การบนั ทึกบญั ชีวตั ถุดิบ รายการ Periodic Perpetual จา่ ยชาระหนีไ้ ดส้ ว่ นลด เจา้ หนี้ เจา้ หนี้ เงินสด เงินสด สว่ นลดรบั คมุ ยอดวตั ถดุ บิ เบิกวตั ถดุ ิบไปใชใ้ นการผลติ ไมบ่ นั ทกึ บญั ชี งานระหว่างทา คมุ ยอดคา่ ใชจ้ า่ ยการผลติ สง่ วตั ถดุ บิ ท่เี บกิ เกินคนื คลงั ไม่บนั ทกึ บญั ชี คมุ ยอดวตั ถดุ บิ คมุ ยอดวตั ถดุ บิ งานระหว่างทา คมุ ยอดคา่ ใชจ้ า่ ยฯ

การคานวณต้นทุนวตั ถุดิบ ราคาทุน •วธิ ีราคาเจาะจง (Specific Identification Method) •วธิ ีซ้ือก่อนใชก้ ่อน (First – In , First – Out Method) •วิธีถวั เฉล่ียถ่วงน้าหนกั (Weighted Average Method) •วิธีถวั เฉลี่ยเคล่ือนท่ี (Moving Average Method)

การตรี าคาวัตถุดบิ ในวันสิน้ งวด การตีราคาหรือมูลค่าสุทธิท่ีจะไดร้ ับแลว้ แต่ราคาใดจะต่ากว่าแต่ละรายการ (Lower of Cost or Market by item) การตีราคาทุนหรือมูลค่าสุทธิที่จะไดร้ ับที่ต่ากวา่ ของยอดรวมแต่ละประเภท (Lower of Total Cost or Total Market by Group)

บรษิ ัทชยั พิชิต จากดั มีนโยบายในการตีราคาวตั ถดุ ิบคงเหลือโดยใช้ ราคาทนุ หรอื มลู คา่ สทุ ธิท่จี ะไดร้ บั แลว้ แตร่ าคาใดจะต่ากว่า ขอ้ มลู เก่ียวกบั จานวนและราคาของวตั ถดุ ิบในวนั ท่ี 31 ธนั วาคม 2556 มีดงั นี้ ประเภทท่ี 1 วตั ถดุ บิ ก จานวนหนว่ ย ราคาทนุ มลู คา่ สทุ ธิท่ีจะ วตั ถดุ บิ ข ตอ่ หนว่ ย ไดร้ บั ตอ่ หน่วย 500 ประเภทท่ี 2 วตั ถดุ บิ ค 300 20 21 วตั ถดุ ิบ ง 1,000 40 38 600 8 8.5 11 10.5

วตั ถุดบิ ราคาทุน มูลคา่ สุทธิที่ ราคาทนุ หรือมลู คา่ สุทธิ ราคาทุนหรือมูลค่าสุทธิ จะได้รับ ทจ่ี ะไดร้ ับทต่ี ่ากว่า ทจี่ ะได้รับทต่ี า่ กว่า ก 10,000 แต่ละรายการ 10,500 แตล่ ะประเภท 10,000 ข 12,000 11,400 11,400 21,900 ค 8,000 8,500 8,000 ง 6,600 6,300 6,300 14,600 36,600 35,700 36,500

การบนั ทกึ รายการปรบั ปรุง เดบติ ผลขาดทนุ จากการตรี าคาวตั ถดุ บิ ลดลง หรอื คมุ ยอดคา่ ใชจ้ ่ายการผลติ เครดิต คา่ เผ่ือการปรบั มลู คา่ วตั ถดุ ิบลดลง

วตั ถดุ บิ คงเหลอื วนั ท่ี 31 ธนั วาคม 25X8 ของบรษิ ัท อนิ ทรยี ์ จากดั มีดงั นี้ วตั ถดุ บิ ราคาทนุ 80,000 บาท วตั ถดุ ิบมลู คา่ สทุ ธิท่ีจะไดร้ บั 76,000 บาท การปรับปรุงวตั ถุดิบในวนั สิ้นงวด เดบิต ผลขาดทนุ จากการตีราคาวตั ถดุ บิ /คมุ ยอดคา่ ใชจ้ า่ ยการผลติ 4,000 เครดิต คา่ เผ่ือการปรบั มลู คา่ วตั ถดุ บิ ลดลง 4,000 ปรบั ปรุงราคาวตั ถดุ ิบใหเ้ ท่ากบั มลู คา่ สทุ ธิท่ีจะไดร้ บั

การแสดงวตั ถุดิบคงเหลือวนั สิ้นงวดในงบแสดงฐานะการเงิน บริษทั อินทรีย์ จากดั งบแสดงฐานะการเงิน ณ วนั ที่ 31 ธนั วาคม 25X8 สินทรัพย์ สินทรัพย์หมุนเวียน เงินสด 66,400 ลูกหน้ี 38,500 สินคา้ 125,000 วตั ถุดิบ (ราคาทุน) 80,000 หกั ค่าเผ่อื การปรับมลู ค่าวตั ถุดิบลดลง 4,000 76,000

กรณีจานวนวตั ถดุ ิบท่ีตรวจ กรณีจานวนวตั ถดุ บิ ท่ีตรวจ การปรับปรุง นบั ไดม้ ีจานวนมากกว่า นบั ไดม้ ีจานวนนอ้ ยกว่า วตั ถดุ ิบคงเหลอื วตั ถดุ บิ คงเหลอื ในบตั รวตั ถดุ ิบ ในบตั รวตั ถดุ บิ 1. แกไ้ ขบตั รวตั ถดุ ิบ บนั ทึกจานวนท่ีเกินในช่อง บนั ทึกจานวนท่ีขาดหรือสูญหาย “รับ” และคานวณตน้ ทุน วตั ถุดิบโดยใชร้ าคาท่ีเบิกใชใ้ น ในช่อง “จ่าย” และคานวณ ตน้ ทุนวตั ถดุ ิบโดยใชร้ าคาท่ีเบิก การผลิตคร้ังสุดทา้ ยตามวธิ ีที่ใช้ ใชใ้ นการผลิตคร้ังสุดทา้ ยตามวธิ ี ท่ีใช้ 2. บนั ทึกรายการ คุมยอดวตั ถุดิบ คุมยอดคคุม่ายใชอจด้ ่าวยตั กถาดุ ริบผลิต ปรับปรุง คุมยอดค่าใชจ้ ่ายการผลิต ในสมุดรายวนั ทวั่ ไป