บทที่ 8 ต้นทุนฐานกิจกรรม

หน่วยที่ 8 ต้นทุนฐานกจิ กรรม รายวชิ า 30201 - 2003 โดย ครูกรรณิการ์ ผวิ สะอาด

หน่วยที่ 8 ต้นทุนฐานกจิ กรรม ความหมายและประโยชน์ของระบบตน้ ทุนฐานกิจกรรม ข้นั ตอนการดาเนินงานของระบบตน้ ทุนฐานกิจกรรม ความแตกต่างระหวา่ งการคิดตน้ ทุนแบบเดิมกบั การคิดตน้ ทุนฐานกิจกรรม

สมรรถนะประจาหน่วย คานวณตน้ ทุนสินคา้ ได้ สมรรถนะการเรียนรู้ •แสดงความรู้เก่ียวกบั ความหมายและประโยชนข์ องระบบตน้ ทุนฐานกิจกรรมได้ •แสดงความรู้เกี่ยวกบั ข้นั ตอนการดาเนินงานของระบบตน้ ทุนฐานกิจกรรมได้ •แสดงความรู้เก่ียวกบั ความแตกต่างระหวา่ งตน้ ทุนแบบเดิมกบั ตน้ ทุนฐานกิจกรรมได้ •คานวณตน้ ทุนสินคา้ ตามข้นั ตอนการดาเนินงานของระบบตน้ ทุนฐานกิจกรรมได้

AB C ระบบการคานวณต้นทนุ สนิ ค้าทผ่ี ลิต/บริการ Activity Based Costing พจิ ารณาจากกิจกรรมที่ ตน้ ทนุ ฐานกจิ กรรม เกดิ ขนึ้ ในการผลติ /บริการ กจิ กรรมเป็ นสิ่งทท่ี าให้ เกิดตน้ ทนุ คานวณตน้ ทนุ โดยการปัน ส่วนต้นทนุ ฐานกจิ กรรมที่ เกิดขนึ้

ประโยชน์ และข้อจากดั ของระบบตน้ ทุนฐานกจิ กรรม ประโยชน์ ปัญหาและข้อจากัด 1. ตน้ ทนุ สนิ ค้ามคี วามถูกตอ้ งและ 1. ใช้ทรัพยากรมาก สมเหตุสมผล 2. รวบรวมขอ้ มูลยาก 3. บุคลากรขาดวามรู้ 2. นาข้อมูลไปใช้ในการวางแผน ควบคุม ตัดสนิ ใจ ความเข้าใจ 3. ควบคุมต้นทนุ การผลิตไดอ้ ย่างมี ประสิทธิภาพ

ขนั้ ตอนการดาเนินงาน ของระบบตน้ ทนุ ฐานกิจกรรม การวิเคราะหแ์ ละระบุกิจกรรม (Activity analysis) การวเิ คราะหแ์ ละกาหนดตวั ผลักดนั ตน้ ทนุ (Cost Driver) การคานวณตน้ ทุนกจิ กรรม (Activity Costing) การคานวณอตั ราต้นทุนแตล่ ะฐานกิจกรรม (Activity Rate) การจดั สรรตน้ ทุนใหส้ นิ ค้าหรือบริการ (Cost Allocation)

การวเิ คราะห์และระบุกจิ กรรม (Activity analysis) กจิ กรรมทเ่ี พม่ิ ค่า กจิ กรรมทีไ่ ม่เพม่ิ ค่า Value – added activity Nonvalue – added activity การออกแบบ การตรวจสอบคุณภาพสินคา้ การผลิต การเกบ็ รักษาวตั ถุดิบ การประกอบ การเคล่ือนยา้ ยวตั ถุดิบ การบรรจุ การเตรียามเครื่องจกั ร

การวเิ คราะห์และกาหนดตวั ผลกั ดนั ตน้ ทุน (Cost Driver) กจิ กรรมระดบั หน่วย (Unit - Level Activity) กจิ กรรมระดับกลุ่ม (Batch – Level Activity) กจิ กรรมระดับผลติ ภณั ฑ์ (Product– Sustaining Activity) กจิ กรรมระดับอานวยการ (Facility – Sustaining Activity)

ระดบั กิจกรรม กิจกรรม ตน้ ทุนกิจกรรม ตวั ผลกั ดนั ตน้ ทุน หน่วย การผลิตสินคา้ ตน้ ทุนวตั ถุดิบทางตรง จานวนวตั ถดุ ิบ กลุ่ม ผลิตภณั ฑ์ คา่ แรงงานทางตรง ชว่ั โมงแรงงานทางตรง อานวยการ คา่ ไฟฟ้าที่ใชใ้ นการเดิน กิโลวตั ต์ เคร่ืองจกั ร การสงั่ ซ้ือวตั ถดุ ิบ ค่าแรงงานในการสงั่ ซ้ือ จานวนคร้ังในการสง่ั ซ้ือ การเตรียมเคร่ืองจกั ร คา่ แรงงานเตรียมเคร่ืองจกั ร จานวนคร้ังในการเตรียม การตรวจสอบคุณภาพ คา่ แรงงานในการตรวจสอบ จานวนคร้ังในการ ตรวจสอบ การออกแบบผลิตภณั ฑ์ ตน้ ทุนในการออกแบบ ชวั่ โมงในการออกแบบ การทดสอบผลิตภณั ฑ์ ตน้ ทุนในการทดสอบ จานวนคร้ังในการทดสอบ การซ่อมแซมบารุง ค่าแรงงานในการซ่อม ชว่ั โมงในการซ่อม เคร่ืองจกั ร การควบคุมดูแลโรงงาน เงินเดือนผจู้ ดั การโรงงาน จานวนคน การซ่อมแซมบารุง คา่ เส่ือมราคาโรงงาน พ้ืนที่ (ตารางฟุต) โรงงาน คา่ แรงงานในการซ่อมฯ ชวั่ โมงท่ีใชใ้ นการซ่อมฯ

การคานวณตน้ ทุนกิจกรรม (Activity Costing) ตน้ ทุนของปัจจยั กาหนดตน้ ทุน/ ระบุตน้ ทุนตามรหสั บญั ชี การผลิต/ทรัพยากร ท่ีเกิดข้ึน/ใชไ้ ปใน เขา้ สู่กิจกรรม การประกอบ กิจกรรม

กิจกรรม ตน้ ทุน จานวนเงิน เดินเคร่ืองจกั ร คา่ เส่ือมราคาเคร่ืองจกั ร 7,000 บาท ค่าน้ามนั หลอ่ ล่ืน 2,000 บาท คา่ ซ่อมบารุงรักษาเครื่องจกั ร 5,000 บาท ค่าไฟฟ้า 6,000 บาท คา่ ใชจ้ ่ายที่เกี่ยวกบั เคร่ืองจกั ร 20,000 บาท เตรียมการผลิต วสั ดุที่ใชใ้ นการจดั เตรียม 5,000 บาท 9,000 บาท ค่าแรงคนงานเตรียมเครื่องจกั ร 3,000 บาท 17,000 บาท ค่าเสื่อมราคาอุปกรณ์ฯ ค่าใชจ้ ่ายในการเตรียมการผลิต

การคานวณอตั ราตน้ ทุนแต่ละฐานกิจกรรม (Activity Rate) อตั ราตน้ ทุนกิจกรรม = ตน้ ทุนกิจกรรม ปริมาณตวั ผลกั ดนั ตน้ ทุน

การจัดสรรต้นทุนให้สินค้าหรือบริการ (Cost Allocation) ตน้ ทุนท่ีจดั สรรใหส้ ินคา้ = อตั ราตน้ ทุนกิจกรรม x ปริมาณการใชก้ ิจกรรม