หน่วยที่ 1. ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับระบบบัญชี

ความรูท้ วั่ ไปเก่ยี วกบั โดย อาจารยก์ รรณิการ์ ผวิ สะอาด ระบบบญั ชี วิชา ระบบบญั ชี 30201-2101

ระบบบญั ชี หมายถงึ ระบบการจดั เก็บรวบรวมขอ้ มลู ทาง การเงนิ ท่ีเป็นเอกสารต่าง ๆ ทางดา้ นบญั ชี รายงานทางการเงิน วิธีการ ตลอดจน เคร่อื งมอื ต่างๆ ทใ่ี ชใ้ นการบนั ทกึ บญั ชี

ขอ้ มูลทางบญั ชี แบง่ ได้ 2 ประเภท  ขอ้ มูลบุคคลภายนอก เช่น ผูถ้ ือหุน้ เจา้ หน้ี ส่วนราชการ (ขอ้ มูลท่ีบุคคลภายนอกสนใจไดแ้ ก่ ฐานะทางการเงิน และ ผลการดาเนินงาน)  ขอ้ มูลสาหรบั เสนอต่อบคุ คลภายใน เป็นขอ้ มลู ทเ่ี ป็นประโยชน์ ต่อการดาเนนิ ธุรกจิ (กาไรสทุ ธปิ ระจางวด รายละเอยี ด สนิ ทรพั ย์ หน้ีสนิ เงนิ ลงทนุ ยอดขาย ยอดซ้อื รายได้ ค่าใชจ้ า่ ย)

สว่ นประกอบของระบบบญั ชี  เอกสารทางการบญั ชี  วธิ กี ารปฏบิ ตั ิ ดาเนนิ การ  เครอ่ื งมอื และอปุ กรณต์ ่างๆในการลงบญั ชี  บคุ คลากรทป่ี ฏบิ ตั งิ านในระบบบญั ชี

ความสาคญั ของระบบบญั ชี ร ะ บ บ บ ัญ ชี มี ค ว า ม ส า คัญ ใ น ก า ร ค ว บ คุ ม การปฏบิ ตั งิ านใหเ้ป็นไปตามระเบยี บทว่ี างไว้ และ มคี วามสาคญั ในการนาเสนอรายงานอย่างถกู ตอ้ ง และรวดเรว็

งานวางระบบบญั ชีใหม่ จะตอ้ งใหค้ รอบคลมุ ดงั น้ี  แกไ้ ขปญั หาความลา่ ชา้ ในการรายงานขอ้ มลู  ลดตน้ ทนุ ของการจดบนั ทกึ และรายงานขอ้ มลู ใหต้ า่ ลง  ทาใหม้ กี ารควบคมุ การทางานใหร้ ดั กมุ ยง่ิ ข้นึ

ประเภทของการวางระบบบญั ชี  การวางระบบบญั ชขี องกจิ การใหมท่ ง้ั ระบบ  การวางระบบบญั ชีท่ใี ชใ้ นปจั จบุ นั ขยายใหค้ รอบคลุมธุรกิจ ของกจิ การ  การปรบั ปรงุ ระบบบญั ชเี ดมิ ทใ่ี ชอ้ ยู่ใหท้ นั สมยั

ผูว้ างระบบบญั ชีควรศึกษาเร่อื งต่างๆ ดงั น้ี  ระบบการทางานและงานประจาสานกั งาน  การจดั องคก์ รของธุรกจิ หนา้ ทง่ี านของฝ่ายบญั ชใี นธุรกจิ ขนาดใหญ่ และขนาดเลก็  หลกั และการปฏบิ ตั กิ ารสอบบญั ชี

คณุ สมบตั ิและผูเ้ กย่ี วขอ้ งกบั งานวางระบบบญั ชี ผูว้ างระบบบญั ชี ความเป็นผูท้ ่เี ช่ยี วชาญทางการบญั ชี และมคี วามใกลช้ ิดกบั การจดั วางระบบงานของธุรกิจ ต่างๆ มคี วามรูอ้ ย่างกวา้ งขวาง และมปี ระสบการณ์ ดา้ นการวางระบบบญั ชี

ผูท้ ่เี ก่ยี วขอ้ งในการวางระบบบญั ชี  เจา้ หนา้ ทอ่ี งคก์ รธุรกจิ  สานกั งานบญั ชหี รอื ผูต้ รวจสอบบญั ชอี สิ ระ  บรษิ ทั ผูข้ ายเคร่อื งจกั ร และเครอ่ื งท่นุ แรงตลอดจน เอกสารและสมดุ บญั ชี

ขน้ั ตอนการวางระบบบญั ชี 1. การสารวจและวเิ คราะหข์ อ้ มลู 2. การออกแบบระบบบญั ชใี หม่ 3. การนาระบบบญั ชใี หมอ่ อกใชป้ ฏบิ ตั ิ 4. การตดิ ตามและประเมนิ ผล

1. การสารวจและวเิ คราะหข์ อ้ มลู ❑ขนาดและรูปแบบของธุรกจิ ❑ผงั องคก์ รแสดงการจดั แบง่ สายงานของกจิ การ ❑ขอ้ มลู เก่ยี วกบั สนิ คา้ หรอื บรกิ ารของธุรกจิ ❑รายการคา้ ของธุรกจิ

2. การออกแบบระบบบญั ชใี หม่ ➢กาหนดและออกแบบเอกสารหรอื แบบฟอรม์ ➢กาหนดแบบของสมดุ รายวนั และบญั ชแี ยกประเภท ➢กาหนดชนดิ ของรายงานทต่ี อ้ งนาเสนอฝ่ายจดั การและบคุ คลภายนอก ➢กาหนดวธิ กี ารปฏบิ ตั งิ าน ➢กาหนดเคร่อื งมอื ในการปฏบิ ตั งิ าน ➢กาหนดบคุ คลผูป้ ฏบิ ตั งิ าน

3. การนาระบบบญั ชใี หมอ่ อกใชป้ ฏบิ ตั ิ ▪ จดั เตรยี มเอกสารหรอื แบบฟอรม์ ต่างๆ ▪ จดั เตรยี มเครอ่ื งมอื ในการปฏบิ ตั งิ านทจ่ี าเป็นตอ้ งใชใ้ หเ้พยี งพอกบั จานวน ผูป้ ฏบิ ตั งิ าน ▪ ควรมขี อ้ กาหนดในการปฏบิ ตั งิ านทเ่ี คร่งครดั ▪ จดั อบรมผูป้ ฏบิ ตั งิ านทกุ คน 4. ตดิ ตามและประเมนิ ผล

จรรยาบรรณของผูส้ อบบญั ชีรบั อนุญาต  ไมร่ บั สอบบญั ชซี ง่ึ ตนมสี ่วนไดเ้สยี กบั กจิ การนนั้  ไมก่ ระทาการใด ๆอนั อาจนามาซง่ึ ความเสยี หายแห่งวชิ าชพี  ไมเ่ ปิดเผยความลบั ของกจิ การทต่ี นไดร้ ูม้ าในหนา้ จากการสอบบญั ชี  ไม่กาหนดสนิ จา้ งหรอื ค่าตอบแทน ทต่ี นมสี ่วนร่วมในการสอบบญั ชเี ป็น เกณฑ์  ไม่รบั รอง หรอื ยนิ ยอมใหผ้ ูอ้ น่ื อา้ งวา่ ตนเป็นผูส้ อบบญั ชใี นกจิ การใด โดย ตนมเิ ป็นผูค้ วบคมุ การสอบฯ นนั้

จรรยาบรรณของผูส้ อบบญั ชีรบั อนุญาต  ไมโ่ ฆษณา หรอื ยนิ ยอมใหผ้ ูอ้ น่ื โฆษณาดว้ ยประการใดๆ  ไมแ่ ย่งงานการสอบบญั ชจี ากผูส้ อบบญั ชรี บั อนุญาตอน่ื  ไม่ลงลายมอื ชอ่ื รบั รองการสอบบญั ชขี องกจิ การใด ทต่ี นมไิ ดท้ าการสอบ  ไมป่ กปิดขอ้ เทจ็ จรงิ หรอื บดิ เบอื นความจรงิ อนั เป็นสาระสาคญั ของงบดลุ  ไม่ลงลายมอื ชอ่ื ใดๆ ในเมอ่ื มไิ ดต้ รวจสอบหลกั ฐานทจ่ี าเป็น ตาม มาตรฐานการสอบบญั ชี

จรรยาบรรณของผูส้ อบบญั ชีรบั อนุญาต  ใหบ้ นั ทกึ ความเหน็ ในการรายงานการสอบบญั ชี เมอ่ื ปรากฏว่ากิจการทต่ี น รบั สอบบญั ชนี นั้ มกี ารปฏบิ ตั ทิ ข่ี ดั หรอื แยง้ กบั หลกั การบญั ชี  ไมล่ งลายมอื ชอ่ื รบั รองประมาณกาไรของกจิ การใดทต่ี นไดส้ อบบญั ชเี ป็น การลว่ งหนา้  ปฏบิ ตั งิ านสอบญั ชดี ว้ ยความซอ่ื สตั ย์ สุจรติ และดว้ ยความระมดั ระวงั

กจิ กรรม คาถาม ระบบบญั ชี หมายถงึ จงบอกสว่ นประกอบของระบบบญั ชี จงบอกประเภทของการวางระบบบญั ชี จงยกตวั อย่าง เครอ่ื งมอื อปุ กรณต์ ่างๆ ในการลงบญั ชี