วงจรรักษาแรงดันให้คงที่และวงจรควบคุมแรงดันให้คงที่

หน่วยที่ 5 วงจรรักษาแรงดันให้คงที่ วงจรควบคุมแรงดันให้คงที่ อิเล็กทรอนิกส์ วิทยาลัยเทคนิคชุมพร

แผนการจดั การเรยี นร้มู ้งุ เน้นสมรรถนะ หนว่ ยที่ 5 ชอื่ หน่วย สอนครง้ั ที่ 8 วงจรรกั ษาแรงดันใหค้ งท่ีและวงจรควบคุมแรงดนั ให้คงที่ ช่วั โมงรวม 5 ช่วั โมง 1. หัวข้อเรอ่ื ง 5.1 วงจรเร็กกูเลเตอร์แบบขนาน 5.2 วงจรเรก็ กูเลเตอร์แบบอนกุ รม 5.3 ไอซีรักษาแรงดนั 5.3.1 ไอซรี กั ษาแรงดันสามขาชนิดจ่ายแรงดันคงที่ 5.3.2 ไอซีรกั ษาแรงดันชนิดปรบั ค่าแรงดนั ได้ 5.4 ซเี นอร์ไดโอด 5.5 การควบคุมแรงดนั ใหค้ งทดี่ ว้ ยซีเนอร์ไดโอด 5.6 ขอ้ ควรระวังในการออกแบบวงจรของซีเนอร์ไดโอด 2. สาระสำคญั วงจรรักษาแรงดัน คือ วงจรที่ต่อระหว่างแหล่งจ่ายไฟตรงไม่คงที่กันโหลด มีหน้าที่จ่ายไฟตรงให้กับ โหลด สามารถรักษาระดับแรงดันให้คงตัวขณะที่โหลดเปลี่ยนแปลง การใช้ซีเนอร์ไดโอดควบคุมแรงดันให้คงที่ เหมาะสำหรับแหล่งจ่ายไฟตรงที่จ่ายกระแสได้ไม่สูงนัก แต่ต้องการแรงดันเอาต์พุตที่มีความราบเรียบโดยไม่มี ระลอกคลนื่ 3. สมรรถนะหลกั (สมรรถนะประจำหนว่ ย) แสดงความร้เู กยี่ วกับวงจรรกั ษาแรงดันให้คงที่และวงจรควบคมุ แรงดันให้คงท่ี 4. สมรรถนะยอ่ ย (สมรรถนะการเรียนร)ู้ สมรรถนะท่วั ไป (ทฤษฎี) 1. แสดงความรู้เกี่ยวกับวงจรเร็กกเู ลเตอรแ์ บบขนาน 2. แสดงความรเู้ ก่ียวกับวงจรเรก็ กเู ลเตอร์แบบอนกุ รม 3. แสดงความรู้เกี่ยวกับไอซรี ักษาแรงดัน 4. แสดงความรู้เกยี่ วกับซีเนอรไ์ ดโอด 5. แสดงความรู้เกีย่ วกบั การควบคุมแรงดันให้คงทีด่ ้วยซเี นอรไ์ ดโอด 6. แสดงความรเู้ ก่ียวกับขอ้ ควรระวงั ในการออกแบบวงจรของซีเนอร์ไดโอด สมรรถนะที่พึงประสงค์ (ทฤษฎ)ี เมือ่ ผ้เู รียนได้ศึกษาเน้ือหาในบทน้แี ลว้ ผ้เู รยี นสามารถ 1. อธิบายวงจรเร็กกเู ลเตอรแ์ บบขนานได้ถกู ต้อง 2. อธิบายวงจรเรก็ กูเลเตอร์แบบอนกุ รมได้ถกู ต้อง 3. อธิบายไอซรี ักษาแรงดนั ได้ถูกต้อง 4. อธบิ ายซีเนอรไ์ ดโอดได้ถูกตอ้ ง 5. อธบิ ายการควบคุมแรงดนั ให้คงทด่ี ว้ ยซเี นอร์ไดโอดได้ถูกตอ้ ง 6. บอกข้อควรระวงั ในการออกแบบวงจรของซีเนอร์ไดโอดได้ถูกต้อง

แผนการจัดการเรียนรมู้ ุง้ เนน้ สมรรถนะ หนว่ ยท่ี 5 ชอ่ื หน่วย สอนครง้ั ท่ี 8 วงจรรกั ษาแรงดันใหค้ งท่ีและวงจรควบคุมแรงดันให้คงที่ ช่ัวโมงรวม 5 ชว่ั โมง สมรรถนะทวั่ ไป (ปฏิบตั ิ) 1. แสดงทักษะการต่อและทดสอบวงจรรกั ษาแรงดนั ให้คงท่ี และวงจรควบคมุ แรงดันใหค้ งที่ สมรรถนะทพ่ี งึ ประสงค์ (ปฏบิ ตั )ิ เมอื่ ผู้เรยี นไดศ้ ึกษาเน้ือหาในบทน้แี ล้ว ผู้เรียนสามารถ 1. ต่อและทดสอบวงจรรกั ษาแรงดนั ให้คงท่ี และวงจรควบคุมแรงดนั ให้คงท่ีได้ถูกตอ้ ง 5. กิจกรรมการเรียนการสอน ในการจดั การเรยี นการสอนรายวชิ าอปุ กรณ์อิเล็กทรอนิกส์และวงจร (20105-2005) ได้กำหนด กจิ กรรมการเรียนการสอนให้ผู้เรยี นได้เกิดการเรียนรู้โดยใชก้ ระบวนการจัดการเรียนการสอนแบบ MIAP และ ใชเ้ ทคนิคการจดั การเรยี นรู้แบบ Active Learning แบบการเรียนรู้แบบรว่ มมือ (Collaborative learning group) โดยมีขัน้ ตอนการจดั กิจกรรมการเรียนการสอน ดงั นี้ กจิ กรรมการเรยี นการสอน (สอนครงั้ ท่ี 8 ) เวลา 5 ช่ัวโมง/สปั ดาห์ 1. ครผู ้สู อนชแ้ี จงรายละเอียดเกีย่ วกบั สมรรถนะการเรียนรู้ประจำหนว่ ย และสมรถถนะที่พงึ ประสงค์ การวดั และประเมินผลการเรียน คณุ ลกั ษณะอันพึงประสงค์ และข้อตกลงในการจดั การเรียนการสอน 2. ครผู สู้ อนแสดงตัวอยา่ งเกี่ยวกบั วงจรรักษาแรงดันใหค้ งท่ีและวงจรควบคุมแรงดันให้คงท่ี 3. ครูผูส้ อนถ่ายทอดความรู้ ในหนว่ ยท่ี 5 เร่อื งวงจรรักษาแรงดันให้คงท่ีและวงจรควบคุมแรงดนั ใหค้ งท่ี 4. ครูผู้สอนแสดงใบงานการสาธติ การหาวงจรรักษาแรงดนั ให้คงทีแ่ ละวงจรควบคมุ แรงดันให้คงท่ี พร้อม อธบิ ายข้ันตอนการปฏบิ ัตติ ามใบงาน 5. ครผู ู้สอนใหผ้ ้เู รยี นแบ่งกลมุ่ และปฏบิ ัตติ ามข้ันตอนใบงานวงจรรักษาแรงดันใหค้ งที่และวงจรควบคุม แรงดันใหค้ งท่ี 6. ครูผสู้ อนประเมินผลการปฏิบัตงิ านของผู้เรยี น และใหผ้ เู้ รียนช่วยกนั สรปุ สาระสำคัญของเรือ่ งท่ีเรยี นประจำ สัปดาห์ ครูเนน้ ย้ำให้ผูเ้ รียนตระหนักถึงหลักปรชั ญาเศรษฐกิจพอเพยี งในสว่ นของความรับผิดชอบในดา้ น การเรยี น ตระหนกั ถึงความมวี ินยั ตรงตอ่ เวลา และมจี ติ อาสาในการปฏบิ ตั งิ านรว่ มกันในการทำงาน ในเร่ืองวงจรรักษาแรงดันให้คงทแ่ี ละวงจรควบคมุ แรงดันให้คงท่ี

แผนการจัดการเรยี นรมู้ ุง้ เนน้ สมรรถนะ หน่วยที่ 5 ชอ่ื หน่วย สอนครง้ั ท่ี 8 วงจรรักษาแรงดันให้คงท่ีและวงจรควบคมุ แรงดันให้คงที่ ชว่ั โมงรวม 5 ชัว่ โมง 6. สื่อการสอน 1. เอกสารประกอบการสอน 2. เอกสารประกอบการเรยี น 3. สือ่ นำเสนอ Power Point 7. งานท่ีมอบหมาย /กิจกรรม ใหน้ ักเรยี นทำแบบฝกึ หัดเสรมิ ทักษะ ท้ายหน่วยการเรยี นที่ 5 8. การวดั และประเมนิ ผล วธิ กี าร เครื่องมอื เกณฑ์ วัดผล/ประเมินผล -ทำแบบฝกึ หัดเสรมิ -ผา่ นเกณฑ์ร้อยละ 60 ทกั ษะท้ายหน่วย -แบบฝึกหดั เสรมิ ทักษะ 1.สมรรถนะท่ีพึงประสงค์ -ปฏบิ ัตติ ามใบงาน ท้ายหน่วย -ผา่ นเกณฑ์ร้อยละ 80 -แบบประเมินผลการ 2.คุณลักษณะอันพึง -ประเมนิ คุณลกั ษณะอัน ปฏิบัติงาน ประสงค์ พึงประสงค์ -แบบประเมนิ คุณลกั ษณะอันพึง ประสงค์

อุปกรณ์อิเลก็ ทรอนิกส์และวงจร หน่วยที่ 5 วงจรรักษาแรงดันให้คงท่ี หวั ข้อเร่ือง 5.1 ซีเนอร์ไดโอด 5.2 ไอซีรักษาแรงดนั แนวคดิ สาคัญ วงจรรักษาแรงดนั (Voltage Regulator Circuit) คือ วงจรท่ีตอ่ ระหวา่ งแหลง่ จ่ายไฟตรงไม่ คงที่กับโหลด มีหน้าที่จ่ายไฟตรงให้กบั โหลด สามารถรักษาระดบั แรงดันให้คงตวั ขณะท่ีโหลด เปลี่ยนแปลง การใช้ซีเนอร์ไดโอดควบคุมแรงดันให้คงท่ีเหมาะสาหรับแหล่งจ่ายไฟตรงที่จ่าย กระแสไดไ้ ม่สูงนกั แต่ตอ้ งการแรงดนั เอาตพ์ ุตที่มีความราบเรียบโดยไมม่ ีระลอกคลื่น จุดประสงค์การเรียนรู้ จดุ ประสงค์ทวั่ ไป เพือ่ ใหม้ ีความรู้ ความเขา้ ใจ เก่ียวกบั วงจรรักษาแรงดนั ใหค้ งที่ มีคุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์ คุณธรรม จริยธรรม และกิจนิสยั ในงานอาชีพท่ีดี

อปุ กรณ์อิเลก็ ทรอนิกส์และวงจร จดุ ประสงค์เชิงพฤติกรรม 1. บอกคุณสมบตั ิของซีเนอร์ไดโอดไดถ้ กู ตอ้ ง 2. อธิบายหลกั การทางานของการควบคมุ แรงดนั ใหค้ งที่ดว้ ยซีเนอร์ไดโอดได้ถูกตอ้ ง 3. บอกขอ้ ควรระวงั ในการออกแบบวงจรของซีเนอร์ไดโอดไดถ้ ูกตอ้ ง 4. บอกหนา้ ท่ีของวงจรเร็กกูเลเตอร์ไดถ้ ูกตอ้ ง 5. อธิบายการทางานของวงจรเร็กกูเลเตอร์แบบขนานไดถ้ ูกตอ้ ง 6. อธิบายการทางานของวงจรเร็กกูเลเตอร์แบบอนุกรมไดถ้ ูกตอ้ ง 7. บอกขาตอ่ ใชง้ านของไอซีรักษาแรงดนั สามขาชนิดจ่ายแรงดนั คงที่ไดถ้ กู ตอ้ ง 8. บอกคุณสมบตั ิของไอซีรักษาแรงดนั ชนิดปรับค่าแรงดนั ไดถ้ กู ตอ้ ง 9. แสดงพฤติกรรมลกั ษณะนิสยั ที่ดีในการปฏิบตั ิงานดว้ ยความรับผิดชอบ ความมีวินยั ความสะอาด และความซื่อสตั ยส์ ุจริต

อปุ กรณ์อิเลก็ ทรอนิกส์และวงจร เนื้อหาสาระ บทนา วงจรรักษาแรงดัน (Voltage Regulator Circuit) คือ วงจรที่ต่อระหว่างแหล่งจ่ายไฟฟ้า กระแสตรงกบั โหลด ทาหนา้ ท่ีในการจ่ายแรงดนั ไฟฟ้ากระแสตรงใหก้ บั โหลดและสามารถรักษา ระดบั แรงดนั ใหค้ งที่ 5.1 ซีเนอร์ไดโอด (Zener Diode) ซีเนอร์ไดโอดเป็นไดโอดชนิดพเิ ศษท่ีสร้างข้ึนมาเพ่ือรักษาหรือคุมคา่ แรงดนั ใหค้ งที่การทางาน แตกต่างจากไดโอดธรรมดาคือ เมื่อให้ไบอสั ตรงจะทางานเหมือนกับไดโอดธรรมดา แต่เมื่อให้ ไบอสั กลบั ถึงค่าแรงดนั ที่กาหนด หรือเรียกว่าแรงดนั ซีเนอร์ (Zener Voltage ; VZ) ซีเนอร์ไดโอด จะสามารถรักษาแรงดนั ให้คงท่ีไดโ้ ดยมีค่าเท่ากบั แรงดนั ซีเนอร์ หรือ VZ ของซีเนอร์ไดโอดแต่ละ ตวั ขนาดพิกดั แรงดนั ซีเนอร์ไดโอด ไดแ้ ก่ 2.7, 3.3, 3.9, 4.7, 5.1, 5.6, 6.2, 6.8, 7.5, 8.2, 9.1 และ 10 โวลต์ เป็นตน้ มีขาใชง้ าน 2 ขา คอื ขาแอโนด (A) และแคโทด (K) แสดงดงั รูปที่ 5.1 AK (ก) สัญลกั ษณ์ (ข) รูปร่างจริงของซีเนอร์ไดโอด รูปที่ 5.1 สัญลกั ษณ์และรูปร่างจริงของซีเนอร์ไดโอด จากรูปท่ี 5.1 แสดงสัญลกั ษณ์และรูปร่างจริงของซีเนอร์ไดโอด รูปท่ี 5.1 (ก) สัญลกั ษณ์ และ รูปที่ 5.1 (ข) รูปร่างจริงของซีเนอร์ไดโอด

(VZ ) อปุ กรณ์อิเลก็ ทรอนิกส์และวงจร VR (Volt) IF ( mA) VF (Volt) IR ( mA) รูปที่ 5.2 กราฟคณุ ลกั ษณะของซีเนอร์ไดโอด จากรูปท่ี 5.2 แสดงกราฟคุณลกั ษณะของซีเนอร์ไดโอด จะพบว่าเม่ือให้ไบอสั ตรงจะทางาน เหมือนกบั ไดโอดธรรมดาทวั่ ไป แตเ่ ม่ือป้อนแรงดนั ไบอสั กลบั อยา่ งต่อเนื่องจนถึงค่าแรงดนั ซีเนอร์ กระแสจะเพ่ิมข้ึนแต่แรงดนั ท่ีตกคร่อมซีเนอร์ไดโอดจะคงท่ี จึงเป็ นการควบคุมค่าแรงดนั ให้คงท่ี นน่ั เอง แต่ถา้ หากกระแสมีค่ามากกวา่ กระแสสูงสุดท่ีไหลผ่านซีเนอร์ไดโอด (IZ) จะทาให้ไดโอด ชารุดเสียหายได้ สาเหตุที่ซีเนอร์ไดโอดสามารถคงทนต่อแรงดนั ไบอสั กลบั ค่าสูง ๆ ไดเ้ นื่องจาก ปริมาณสารเจือปนในสารก่ึงตวั นาชนิดพีและชนิดเอน็ มีค่าความหนาแน่นมากกวา่ ปกติ 5.1.1 การควบคมุ แรงดนั ให้คงท่ีด้วยซีเนอร์ไดโอด จากคุณสมบตั ิการรักษาแรงดนั ของซีเนอร์ไดโอด จึงถูกนาไปใชง้ านเป็ นวงจรจ่ายไฟ กาลงั วตั ตต์ ่าท่ีตอ้ งการกระแสไม่สูงมากนกั และใชใ้ นวงจรขลิบสัญญาณ การนาซีเนอร์ไดโอดไป ใชใ้ นวงจรแหล่งจ่ายกาลงั ไฟฟ้า มีขอ้ ดี คือ ประกอบใชง้ านง่าย แต่มีขอ้ เสีย คือ แรงดนั ไฟตรงท่ีได้ จะยงั ไม่เรียบมีการกระเพ่ือมหรือริปเปิ ลสูงและอตั ราการเพ่ิมข้ึนหรือลดลงของแรงดนั เม่ือมีโหลด และไมม่ ีโหลดสูง ไมเ่ หมาะสาหรับเป็นภาคจ่ายไฟใหก้ บั วงจรขยายสัญญาณระดบั ต่า เช่น ปรีแอมป์ ซ่ึงการลดค่าริปเปิ ลของภาคจ่ายไฟนิยมใชว้ งจรกรองกระแสแบบอาร์ซี (RC Filter) ซีเนอร์ไดโอด จึงถกู นามาใชใ้ นวงจรจ่ายไฟกาลงั ต่า แสดงดงั รูปท่ี 5.3

อปุ กรณ์อิเลก็ ทรอนิกส์และวงจร R1= VS VZ IZ (VS ) I Z ZD (VZ ) (5 mA) รูปท่ี 5.3 การจดั ไบอสั ใหซ้ ีเนอร์ไดโอด จากรูปที่ 5.3 แสดงการจดั ไบอสั ให้ซีเนอร์ไดโอด โดยที่แหล่งจ่ายไฟจะจ่ายกระแสค่า หน่ึงผา่ นตวั ตา้ นทาน R1 มายงั ซีเนอร์ไดโอด แรงดนั เอาตพ์ ุตที่ตกคร่อมซีเนอร์ไดโอดจะมีคา่ คงท่ี ไม่ว่ากระแสท่ีผ่านซีเนอร์ไดโอด (IZ) จะเปลี่ยนแปลงก็ตาม (โดยทั่วไปในการใช้งาน IZ จะมี ค่าประมาณ 5 mA) ท้งั น้ีอาจเป็ นผลมาจากแรงดันของแหล่งจ่ายไฟเปล่ียนแปลงไป หรือมีการ เปล่ียนแปลงคา่ ของตวั ตา้ นทาน R1 R1= VS VZ IL IZ (VS ) I Z IL RL (5 mA) VZ รูปที่ 5.4 วงจรซีเนอร์ไดโอดเพ่อื รักษาแรงดนั ใหก้ บั โหลด จากรูปท่ี 5.4 แสดงวงจรซีเนอร์ไดโอดเพ่ือรักษาแรงดนั ให้กบั โหลด เม่ือนาไปใช้จริง ในทางปฏิบตั ิจะมีโหลด (RL) ต่อคร่อมซีเนอร์ไดโอด จึงมีกระแสโหลด (I1) เพ่ิมข้ึนมา การ คานวณหาค่าความตา้ นทาน R1 จึงเปล่ียนไปคอื R1 = VS−VZ IL+IZ

อปุ กรณ์อิเลก็ ทรอนิกส์และวงจร เม่ือ R1 แทนดว้ ย ตวั ตา้ นทานจากดั กระแสผา่ นตวั ซีเนอร์ไดโอด มีหน่วย โอห์ม () VS แทนดว้ ย แรงดนั อินพุต มีหน่วย โวลต์ (V) VZ แทนดว้ ย แรงดนั ซีเนอร์ มีหน่วย โวลต์ (V) IL แทนดว้ ย กระแสที่ผา่ นโหลด มีหน่วย แอมแปร์ (A) IZ แทนดว้ ย กระแสท่ีผา่ นซีเนอร์ไดโอด มีหน่วย แอมแปร์ (A) 5.1.2 ข้อควรระวงั ในการออกแบบวงจรของซีเนอร์ไดโอด 1. ซีเนอร์ไดโอดเป็นอปุ กรณ์ที่ทาหนา้ ท่ีรักษาแรงดนั ใหค้ งท่ี ดงั น้นั เวลาใชง้ านควร ใหแ้ รงดนั ที่ใชค้ วบคุมเทา่ กบั แรงดนั ซีเนอร์ 2. ตอ้ งต่อตวั ตา้ นทานอนุกรมกบั ซีเนอร์ไดโอดเสมอ เพอื่ ควบคุมกระแสไมใ่ หไ้ หล ผา่ นสูงเกินอตั รากาลงั ไฟฟ้าที่ซีเนอร์ไดโอดจะทนได้ โดยการคานวณหาค่าท่ีเหมาะสม 3. ค่าสัมประสิทธ์ิทางอณุ หภมู ิของซีเนอร์ไดโอด (ผลของการเปลี่ยนแปลงอุณหภมู ิ ตอ่ แรงดนั เอาตพ์ ตุ ) มีหน่วยเป็นมิลลิโวลตต์ ่อองศาเซลเซียส (mV/°C) 4. ซีเนอร์ไดโอดสามารถต่อกนั แบบอนุกรมเพ่ือใหแ้ รงดนั อา้ งอิงมีคา่ สูง ๆได้ เช่น การนาซีเนอร์ไดโอดขนาด 9.1โวลตม์ าต่ออนุกรมกบั ซีเนอร์ไดโอดขนาด 6.8 โวลต์ จะไดแ้ รงดนั อา้ งอิงขนาด 15.9 โวลต์ 5. ซีเนอร์ไดโอดสามารถทาใหเ้ กิดสญั ญาณรบกวนข้นึ ได้ วิธีการกาจดั แรงดนั ที่ เกิดข้นึ น้ีอาจใชว้ ธิ ีการของดีคปั ปลิง้ โดยการต่อตวั เกบ็ ประจุค่าต่า ๆ คร่อมไว้ 5.2 ไอซีรักษาแรงดนั ไอซีรักษาแรงดนั หรือ ไอซีเร็กกูเลเตอร์ (Regulator) หรือไอซีแรงดนั อา้ งอิง เป็นไอซีทาหนา้ ที่ ควบคุมและรักษาระดับแรงดนั ที่จะป้อนออกเอาต์พุตให้มีระดบั แรงดันคงที่ตลอดเวลา ตามค่า ระดบั แรงดนั ที่กาหนดไว้ จึงถูกเรียกว่า วงจรรักษาระดบั แรงดนั ให้คงที่ ไอซีรักษาแรงดนั จดั เป็ น ไอซีจาพวกเชิงเส้น (Linear IC) ถูกผลิตข้ึนมาใชง้ านมีหลายชนิดและหลายเบอร์ เช่น ไอซีสามขา และชนิดไอซีแปดขา ไอซีสิบขา หรือมากกวา่ 5.2.1 หลกั การพืน้ ฐานของไอซีรักษาแรงดัน การรักษาระดับแรงดันท่ีใช้ในตวั ไอซี จะใช้หลักการของซีเนอร์ไดโอด หรือการพงั ระหว่างเบสกบั อิมิตเตอร์ของตวั ทรานซิสเตอร์ทาเป็ นซีเนอร์ไดโอด ค่าแรงดนั ท่ีไดส้ ่วนมากอยู่ท่ี ระดบั แรงดนั 6 – 8 โวลตเ์ ท่าน้นั นอกจากน้นั ยงั ทาการแปลงค่าระดบั แรงดนั ท่ีตอ้ งการไดย้ าก การ นาไปใชเ้ ป็นระดบั แรงดนั อา้ งอิงในวงจรรักษาระดบั แรงดนั ทว่ั ไป ค่าแรงดนั เอาตพ์ ุตจะยากท่ีทาให้

อุปกรณ์อิเลก็ ทรอนิกส์และวงจร แรงดันมีค่าต่ากว่า 6 โวลต์ และค่าแรงดันอา้ งอิงที่ได้ยงั มีผลต่ออุณหภูมิสูงมากทาให้เกิดการ เปลี่ยนแปลงของวงจรตอ่ อุณหภมู ิเป็นอยา่ งมาก 5.2.2 วงจรเร็กกูเลเตอร์แบบขนาน (Shunt Regulator) ลกั ษณะการตอ่ ใชง้ านวงจรเร็กกเู ลเตอร์แบบขนาน แสดงดงั รูปท่ี 5.5 IO IP IO Vin RS RP VO รูปที่ 5.5 แผนผงั การทางานของเร็กกเู ลเตอร์แบบขนาน จากวงจรรูปท่ี 5.5 แสดงแผนผงั การทางานของวงจรเร็กกเู ลเตอร์แบบขนาน โดยมีแรงดนั อินพุต Vin จ่ายให้กับวงจร มีตวั ตา้ นทาน RS ทาหน้าท่ีในการจากดั กระแสที่จะไหลผ่านวงจร ท้งั หมด ตวั ตา้ นทานปรับค่าได้ RP จะทาการปรับค่าเองอตั โนมตั ิ เพื่อให้แรงดนั ท่ีเอาต์พุตคงที่ ตลอดสมการของแรงดนั เอาตพ์ ตุ VO = IVN – RS (IO+IP) ตวั อยา่ งของวงจรประเภทน้ีไดแ้ ก่วงจรเร็กกูเลเตอร์ท่ีใชต้ วั ตา้ นทานต่อกบั ซีเนอร์ไดโอด ซ่ึง RP ในที่น้ีกค็ อื ซีเนอร์ไดโอดนน่ั เอง 5.2.3 วงจรเร็กกูเลเตอร์แบบอนุกรม (Series Regulator) ลกั ษณะการตอ่ ใชง้ านวงจรเร็กกูเลเตอร์แบบอนุกรม แสดงดงั รูปท่ี 5.6 I in I O Vin RP VO รูปที่ 5.6 แผนผงั การทางานของเร็กกูเลเตอร์แบบอนุกรม

อปุ กรณ์อิเลก็ ทรอนิกส์และวงจร จากรูปที่ 5.6 แสดงแผนผงั การทางานของวงจรเร็กกูเลเตอร์แบบอนุกรม โดยมีการจ่ายแรงดนั ที่ยงั ไม่ไดม้ ีการเร็กกูเลทไปยงั RP โดย RP จะปรับค่าความตา้ นทานของตวั เองไดอ้ ตั โนมตั ิ ทาให้ เกิดแรงดนั ตกคร่อมท่ี RP ค่าหน่ึง จะไดแ้ รงดนั เอาตพ์ ุตเท่ากบั แรงดนั อินพุตลบดว้ ยแรงดนั ตก คร่อมในตวั เร็กกูเลเตอร์ ซ่ึงผลของการปรับค่า RP ที่ถูกตอ้ ง ก็จะทาให้ไดแ้ รงดนั เอาต์พุตตามที่ ตอ้ งการ จากหลกั การทางานของเร็กกูเลเตอร์ชนิดน้ีเองท่ีไดน้ ามาประยกุ ตท์ าเป็นไอซีเร็กกูเลเตอร์ เบอร์ต่างๆ ท้งั เบอร์ 78XX เบอร์ 79XX และอ่ืนๆ 5.2.4 ไอซีเร็กกเู ลเตอร์สามขาชนดิ จ่ายแรงดันคงท่ี ไอซีเร็กกูเลเตอร์ ภายในประกอบดว้ ยวงจรเร็กกูเลเตอร์แบบอนุกรม มีขาต่อใช้งาน สามขา ประกอบดว้ ยขาอินพุต เอาต์พุต และกราวด์ ซ่ึงจะจ่ายแรงดนั ค่าใดค่าหน่ึงโดยเฉพาะ แสดงดงั รูปท่ี 5.7 IN 7805 OUT IN OUT Vin C1 GND C2 VO GND 0.33 µF 0.1 µF (ก) รูปร่างตาแหน่งขาชนิดเอาตพ์ ตุ ออกบวก IN 7905 OUT GND IN OUT Vin C1 GND C2 VO 0.33 µF 0.1 µF (ข) รูปร่างตาแหน่งขาชนิดเอาตพ์ ตุ ออกลบ รูปที่ 5.7 รูปร่างตาแหน่งขาการต่อไอซีเร็กกเู ลเตอร์ จากรูปท่ี 5.7 แสดงรูปร่างตาแหน่งขาการต่อไอซีเร็กกูเลเตอร์ รูปท่ี 5.7 (ก)รูปร่างตาแหน่งขา ชนิดเอาตพ์ ุตออกบวก และรูปที่ 5.7 (ข) รูปร่างตาแหน่งขาชนิดเอาตพ์ ุตออกลบ และการต่อวงจร อยา่ งงา่ ย ๆ ในการต่อวงจรบางคร้ังจาเป็นตอ้ งต่อไอซีเร็กกูเลเตอร์ห่างจากแหลง่ จ่ายไฟอินพุตเกิน 5 เซนติเมตร จึงควรใส่ตวั เกบ็ ประจุชนิดอิเลก็ ทรอไลต์ ขนาดประมาณ 10 ไมโครฟารัด ไวด้ า้ นอินพุต

อปุ กรณ์อิเลก็ ทรอนิกส์และวงจร เพือ่ ป้องกนั การเกิดออสซิเลตท่ีความถ่ีสูงซ่ึงจะทาให้วงจรขาดเสถียรภาพเอาตพ์ ุตท่ีออกจากไอซีเร็ก กูเลเตอร์ จะไดแ้ รงดนั เอาต์พุตที่เรียบพอสมควรอยู่แลว้ แต่อาจจะใส่ตวั เก็บประจุท่ีมีค่าประมาณ 100 ไมโครฟารัด เพ่ือช่วยปรับแรงดนั ให้เรียบข้ึน ถึงแมว้ ่าแรงดนั ไอซีเร็กกูเลเตอร์ ชนิดน้ีจะให้ แรงดนั เอาตพ์ ุตคงท่ี มีเบอร์ที่ใหเ้ ลือกแรงดนั เอาตพ์ ุตไดค้ งท่ีไดห้ ลายเบอร์ เช่น 5V, 5.2V, 6V, 8V, 10V, 12V, 15V, 18V และ 24V กระแสเอาตพ์ ุตต้งั แต่ 10 มิลลิแอมป์ ถึง 3 แอมป์ และให้ เลือกท้งั ชนิดเร็กกูเลเตอร์ไฟบวก และเร็กกเู ลเตอร์ไฟลบ ข้อสังเกตวธิ ีการดู ไอซีเร็กกเู ลเตอร์ หรือไอซีรักษาแรงดนั แบบค่าคงท่ี เบอร์ 78XX คือ ไอซีเบอร์ 78XX สังเกต 78 หมายถึง มีแรงดนั ไฟฟ้าออกเอาตพ์ ตุ เป็น บวก ส่วน XX หมายถึง การรักษาระดบั แรงดนั คงที่เท่าไร เช่น ไอซีเบอร์ 7805 = แรงดนั ออกเอาตพ์ ุตคงท่ี + 5 V ไอซีเบอร์ 7812 = แรงดนั ออกเอาตพ์ ุตคงท่ี + 12 V เป็นตน้ ข้อสังเกตวธิ กี ารดู ไอซีเร็กกูเลเตอร์ หรือไอซีรักษาแรงดนั แบบค่าคงที่ เบอร์ 79XX คือ ไอซีเบอร์ 79XX สงั เกต 79 หมายถึง มีแรงดนั ไฟฟ้าออกเอาตพ์ ุตเป็น ลบ ส่วน XX หมายถึง การรักษาระดบั แรงดนั คงที่เท่าไร เช่น ไอซีเบอร์ 7905 = แรงดนั ออกเอาตพ์ ตุ คงที่ - 5 V ไอซีเบอร์ 7912 = แรงดนั ออกเอาตพ์ ตุ คงที่ - 12 V เป็นตน้

อปุ กรณ์อิเลก็ ทรอนิกส์และวงจร ตารางท่ี 5.1 แสดงเบอร์ ไอซีเร็กกูเลเตอร์ เบอร์ แรงดัน อุณหภูมิ กระแส กระแส แรงดัน แรงดัน เอาต์พุต รอยต่อ* เอาต์พุต สูงสุดเม่ือมี อนิ พตุ ตกคร่อม 78L26 78L05 2.6 สูงสุด (mA) โหลด (mA) 4.8 to 35 2.2 78L62 5.0 เร็กกูเลเตอร์กระแสบวกคงท่ี 100 mA 7.2 to 3.5 2.2 78L82 6.2 10.4 to 35 2.2 78L09 10.2 C 100 50 10.4 to 35 2.2 78L12 9.0 C 150 60 11.2 to 35 2.2 12 C 175 80 14.2 to 35 2.2 78M05 C 175 80 78M05 5.0 C 188 90 10.0 to 35 2.5 78M06 5.0 C 250 100 7.5 to 35 2.5 78M06 6.0 10.0 to 35 2.5 78M08 6.0 เร็กกูเลเตอร์กระแสบวกคงท่ี 500 mA 10.5 to 35 2.5 78M08 10.0 M 50 50 11 to 35 2.5 78M12 10.0 C 100 100 10.5 to 35 2.5 12 M 60 60 15 to 35 2.5 79M05 C 100 120 79M05 -5.0 M 60 80 -7.5 to -35 2.5 79M06 -5.0 C 100 160 -7.3 to -35 2.5 79M06 -6.0 M 60 120 -10.5 to 35 2.3 79M08 -6.0 -10.3 to -35 2.5 79M08 -10.0 เร็กกูเลเตอร์กระแสลบคงที่ 500 mA -10.5 to -35 2.2 79M12 -10.0 M 50 100 -10.3 to -35 2.3 79M12 -12 C 50 100 14.5 to -35 2.5 -12 M 60 120 -14.3 to -35 2.3 C 60 120 M 80 160 C 80 160 M 80 240 C 80 240

อุปกรณ์อิเลก็ ทรอนิกส์และวงจร ตารางที่ 5.1 (ตอ่ ) 7805 5.0 เร็กกเู ลเตอร์กระแสบวกคงที่ 1.0 mA 10.0 to 35 3.0 7805 5.0 M 50 50 7.5 to 35 2.5 7806 6.0 C 100 100 9.0 to 35 3.0 7806 6.0 M 60 60 10.5 to 35 2.5 7808 10.0 C 120 120 11 to 35 3.0 7808 10.0 M 80 80 10.5 to 35 2.5 7812 12 C 160 160 15 to 35 3.2 M 120 120 7805 -5.0 -7.8 to 35 2.8 7805 -5.0 เร็กกเู ลเตอร์กระแสลบคงที่ 1.0 mA -7.3 to 35 2.3 7806 -6.0 M 50 50 -10.8 to 2.8 C 100 100 35 7806 -6.0 M 60 60 -10.3 to 2.3 35 7808 -10.0 C 120 120 10.8 to 35 2.8 7808 -10.0 10.2 to 35 2.3 7812 -12 M 80 80 14.8 to 35 2.8 C 160 160 LM123 5.0 M 120 120 75 to 20 2.5 เร็กกเู ลเตอร์กระแสบวกคงท่ี 3.0 A 75 to 20 2.5 LM 223 5.0 M 25 100 M 25 100 *C = 00 to – 1250 C M = -550C to – 1500C

อปุ กรณ์อิเลก็ ทรอนิกส์และวงจร 5.2.5 ไอซีรักษาแรงดนั ชนดิ ปรับค่าแรงดันได้ ไอซีรักษาแรงดนั ชนิดปรับค่าแรงดนั ได้ มีดว้ ยกนั หลายเบอร์ เช่น μA723, LM304, และ LM305 เป็ นตน้ ท่ีนิยมใช้งานอย่างแพร่หลายได้แก่ เบอร์ μA723 หรือ LM723 เป็ นไอซี รักษาแรงดนั แบบอนุกรม ในตวั ไอซี 723 มีคุณสมบตั ิพิเศษที่จ่ายกระแสออกเอาตพ์ ุตไดส้ ูงสุดถึง 150 มิลลิแอมป์ สามารถนาไปต่อร่วมกบั ทรานซิสเตอร์กาลงั ภายนอกได้ เพอ่ื เพมิ่ การจ่ายกระแสให้ โหลดหรือภาระโดยสามารถควบคุมกระแสไดถ้ ึง 10 แอมแปร์ รับแรงดนั อินพุตไดส้ ูงสุด 40 โวลต์ ปรับแรงดนั ออกเอาตพ์ ุตจาก 2 โวลต์ ถึง 37 โวลต์ การทางานของไอซีเป็นแบบเชิงเส้นหรือแบบ สวติ ชช์ ิ่งก็ได้ รูปร่างไอซีขาต่อใชง้ านและวงจรสมมูลของไอซี 723 แสดงดงั รูปที่ 5.8 1 10 9 2 8V 723 3 7 VC 4 5 6 Vout V (ก) แบบตวั ถงั กลม 1 14 2 13 3 12 V 4 723 11 VC 5 10 Vout 6 9 VZ V7 8 (ก) แบบตีนตะขาบ

อุปกรณ์อิเลก็ ทรอนิกส์และวงจร รูปท่ี 5.8 รูปร่าง ขาต่อใชง้ านของไอซี 723 จากรูปที่ 5.8 แสดงรูปร่าง ขาต่อใชง้ านของไอซี 723 รูปที่ 5.8 (ก) แบบตวั ถงั กลม รูปท่ี 5.8 (ข) แบบตีนตะขาบ ท้งั สองแบบขาต่อใช้งานต่าง ๆ แตกต่างกัน แต่มีวงจรสมมูลเหมือนกัน ลกั ษณะวงจรสมมูลไอซีรักษาแรงดนั เบอร์ 723 แสดงดงั รูปท่ี 5.9 V VC VOUT V VZ รูปที่ 5.9 วงจรสมมูลไอซีรักษาแรงดนั เบอร์ 723 จากรู ปที่ 5.9 แสดงวงจรสมมูลไอซีรักษาแรงดันเบอร์ 723 ภายในวงจรสมมูล ประกอบดว้ ยออปแอมป์ ขยายแรงดนั อา้ งอิง ออปแอมป์ ขยายสัญญาณผิดพลาด ทรานซิสเตอร์ต่อ อนุกรม และทรานซิสเตอร์จากดั กระแส เพ่ือป้องกนั การดึงกระแสมากเกินไป การนาไอซี 723 มา ต่อเป็นวงจรรักษาแรงดนั เหมือนกบั การใชไ้ อซีออปแอมป์ ทางานเพียงเพ่ิม ตวั ตา้ นทานคงท่ี 2 ตวั ต่อเพ่ิมภายนอกรับแรงดนั เอาตพ์ ุตมาสุ่มตวั อย่างใชเ้ ปรียบเทียบในตวั ออปแอมป์ การจะทาให้ไอซี 723 จ่ายกระแสไดม้ ากกว่า 150 มิลลิแอมป์ ทาไดโ้ ดยนาทรานซิสเตอร์กาลงั มาต่อแบบดาร์ลิงตนั กบั ทรานซิสเตอร์ภายในไอซีวงจรรักษาแรงดนั ชนิดปรับค่าแรงดนั ได้ การนาไอซีรักษาระดับแรงดนั เบอร์ 723 ไปใช้งานสามารถจดั วงจรไดห้ ลายลกั ษณะ หลายหนา้ ที่ เช่น วงจรไอซีรักษาระดบั แรงดนั ปรับแรงดนั ออกเอาตพ์ ตุ ได้ 2-30 โวลต์ 15 แอมแปร์ วงจรแสดงดงั รูปท่ี 5.10

อปุ กรณ์อิเลก็ ทรอนิกส์และวงจร 40 VVIDNC 11 1120 V1 RkΩ1 QB1D243C 2QN2 3055 Q2N3 3055 Q2N4 3055 100Cn1F LM723 R0.14 Ω R0.15 Ω R0.16 Ω 10 W 10 W 10 W 2 D101 A 133 680 pF 2-30VVODUCT 4 R1.84 kΩ R5.61 kΩ 6 7 V20Rk2Ω C2 C1030 nF R3970 Ω 1W R2.22 kΩ 5 R1.23 kΩ 1000 µF 5W LED 50 V รูปท่ี 5.10 วงจรไอซีรักษาแรงดนั เบอร์ 723 ปรับแรงดนั ออกเอาตพ์ ตุ 2-30 V กระแสไดส้ ูงสุด 15 A จากรูปท่ี 5.10 แสดงการนาไอซีรักษาระดบั แรงดนั เบอร์ 723 ไปใช้งานสามารถปรับ แรงดนั ออกเอาต์พุตได้ 2-30 โวลต์ จ่ายกระแสไดส้ ูงสุด 15 แอมแปร์ แหล่งจ่ายไฟฟ้าเขา้ ใช้ขนาด 500 VA หมอ้ แปลงชนิดทอรอยด์ (Toroid Transformer) จ่ายแรงดนั ออกทางขดทุติยภูมิ 28 VAC ทา ให้ไดก้ ระแสออกเอาต์พุตสูงสุด 500 VA/28 V = 17.86 A ตวั ไอซีเบอร์ 723 ทาหน้าท่ีวงจรรักษา แรงดนั ตามค่าที่ปรับแต่งไวท้ ี่ขา 4 ผ่านตวั ตา้ นทานปรับค่าได้ VR2 จ่ายแรงดนั ออกเอาตพ์ ุตท่ีขา 10 ส่งไปขบั ทรานซิสเตอร์ Q1 ซ่ึงต่อร่วมกบั ทรานซิสเตอร์ Q2 แบบดาร์ลิงตนั โดยมีทรานซิสเตอร์ Q2 ทรานซิสเตอร์ Q3 และทรานซิสเตอร์ Q4 ต่อร่วมกันแบบขนาน ทาให้สามารถจ่ายกระแสออก เอาตพ์ ุตไดส้ ูงถึงประมาณ 15 แอมแปร์ ส่วนขา 2 ของไอซี 723 ต่อมาขากลางของตวั ตา้ นทานปรับ ค่าได้ VR2 ใชใ้ นการปรับการจากดั กระแสออกเอาตพ์ ุต

อุปกรณ์อิเลก็ ทรอนิกส์และวงจร บทสรุป ซีเนอร์ไดโอดเป็ นไดโอดชนิดพิเศษที่สร้างข้ึนมาเพื่อรักษาหรือคุมค่าแรงดนั ให้คงท่ีการ ทางานแตกต่างจากไดโอดธรรมดาคือ เมื่อให้ไบอสั ตรงจะทางานเหมือนกบั ไดโอดธรรมดา แต่เม่ือ ใหไ้ บอสั กลบั ถึงคา่ แรงดนั ท่ีกาหนด หรือเรียกวา่ แรงดนั ซีเนอร์(Zener Voltage ; VZ) ซีเนอร์ไดโอด สามารถรักษาแรงดนั ใหค้ งที่ไดโ้ ดยมีคา่ เทา่ กบั แรงดนั ซีเนอร์ หรือ VZ ของไดโอดแต่ละตวั ไอซีรักษาแรงดนั หรือไอซีเร็กกูเลเตอร์ (Regulator) หรือไอซีแรงดนั อา้ งอิง เป็ นไอซีทา หนา้ ที่ควบคุมและรักษาระดบั แรงดนั ท่ีจะป้อนออกเอาตพ์ ุตให้มีระดบั แรงดนั คงท่ีตลอดเวลา ตาม ค่าระดบั แรงดนั ท่ีกาหนดไว้ ไอซีรักษาแรงดนั จดั เป็ นไอซีจาพวก เชิงเส้น (Linear IC) ไอซีรักษา แรงดนั ท่ีถูกผลิตข้ึนมาใชง้ านมีหลายชนิดหลายเบอร์ เช่น ไอซีสามขา และชนิด ไอซีแปดขา ไอซี สิบขา หรือมากกวา่

อุปกรณ์อิเลก็ ทรอนิกส์และวงจร แบบฝึ กหัด คาชีแ้ จง 1. แบบฝึกหดั หน่วยท่ี 5 วงจรรักษาแรงดนั ใหค้ งท่ี มีท้งั หมด 3 ตอน คะแนนเตม็ 25 คะแนน ดงั น้ี 1.1 ตอนที่ 1 แบบฝึกหดั ชนิดเลือกตอบแบบเติมคา จานวน 10 ขอ้ ๆ ละ 1 คะแนน 1.2 ตอนท่ี 2 แบบฝึกหดั ชนิดเลือกตอบจานวน 10 ขอ้ ๆ ละ 1 คะแนน 1.3 ตอนที่ 3 แบบฝึกหดั ชนิดตอบคาถาม จานวน 5 ขอ้ ๆ ละ 1 คะแนน 2. เวลาที่ใชใ้ นการทาแบบฝึกหดั ท้งั หมด จานวน 25 นาที .......................................... ตอนที่ 1 เลือกขอ้ ความเติมในช่องวา่ งใหถ้ กู ตอ้ ง คะแนนเตม็ 10 คะแนน 1. IC รักษาแรงดนั มีช่ือเรียกอีกอยา่ งหน่ึงวา่ ..............................(IC เชิงเสน้ , IC เร็กกูเลเตอร์) 2. IC แรงดนั สามขาเวลาทางานจะเกิด ........................................................(ความร้อนสูง , การรบกวนง่าย) ดงั น้นั การทางานจึงตอ้ งใช้ .................................................................. (อุปกรณ์ป้องกนั การรบกวน , แผน่ ระบายความร้อน) เขา้ มาร่วมใชง้ าน 3. IC รักษาแรงดนั สามขาเป็น IC ท่ีมีขาตอ่ การใชง้ าน 3 ขา คือ ........................................................ (ขาอินพุท , ขาอา้ งอิง) และ .......................................... (ขาเอาตพ์ ุต , ขาจ่ายแรงดนั และขาร่วม) 4. IC เบอร์ 7815 จะมีแรงดนั ออกเอาตพ์ ุต................................................(+ 15 โวลต์ , – 15 โวลต)์ 5. IC เบอร์ 7909 จะมีแรงดนั ออกเอาตพ์ ุต.................................................(+ 9 โวลต์ , – 9 โวลต)์ 6. การนาซีเนอร์ไดโอดมาใชค้ วบคมุ แรงดนั ใหค้ งที่ เหมาะสาหรับแหลง่ จ่ายไฟตรงที่จ่ายกระแสได้ ....... .................................... (ไม่สูง , สูงมาก) 7. การตอ่ ซีเนอร์ไดโอดใชง้ านตอ้ งตอ่ แบบ ........................................ (ไบอสั ตรง ,ไบอสั กลบั ) และ จะตอ้ งมีตวั ตา้ นทานต่ออนุกรมเพื่อ .......................................... (จากดั กระแส , จากดั แรงดนั ) 8. การใชง้ าน IC รักษาแรงดนั แบบสามขาจะมีตวั เก็บประจุตอ่ คร่อมท้งั อินพุตและเอาตพ์ ตุ เพ่ือ ............................................... (กรองสัญญาณรบกวน , ลดแรงดนั โหลด) 9. การใชซ้ ีเนอร์ไดโอดควบคมุ แรงดนั ทาใหเ้ กิดผลคือ ............................................. (แรงดนั คงที่ , แรงดนั ต่าลง) 10. ในวงจรเร็กกเู ลชน่ั ที่ใชซ้ ีเนอร์ไดโอดเป็นตวั ควบคมุ แรงใหค้ งท่ีตอ้ งใช้ ...................................... (ตวั ตา้ นทาน , ตวั เกบ็ ประจุ) ต่ออนุกรมกบั ซีเนอร์ไดโอดเพือ่ ป้องกนั การเสียหาย

อปุ กรณ์อิเลก็ ทรอนิกส์และวงจร ตอนท่ี 2 จงทาเครื่องหมาย () ลงหนา้ ขอ้ ที่ถูกที่สุดเพียงขอ้ เดียว คะแนนเตม็ 10 คะแนน 1. ลกั ษณะพ้ืนฐานของ IC เร็กกูเลเตอร์มีกี่ชนิด ก. 1 ชนิด ข. 2 ชนิด ค. 3 ชนิด ง. 4 ชนิด 2. ไอซีเบอร์ 78L05 จะมีแรงดนั เอาตพ์ ุตกี่โวลต์ ก. 5 V ข. 6 V ค. 9 V ง. 12 V 3. คา่ โหลดท่ีเปล่ียนไปเลก็ นอ้ ยจะมีผลต่อแรงดนั เอาตพ์ ตุ ของไอซีหรือไมเ่ พราะเหตุใด ก. ไมม่ ี เพราะไอซีจะรักษาระดบั แรงดนั ใหค้ งที่ ข. ไม่มี เพราะโหลดจะไม่มีผลตอ่ ไอซี ค. มี ถา้ โหลดกบั กระแสต่างกนั ค่อนขา้ งมาก ง. มี เพราะไอซีแตล่ ะเบอร์จะตอ้ งการโหลดที่ไมเ่ หมือนกนั 4. เร็กกูเลเตอร์แบบสวติ ชช์ ิ่ง ตวั ทรานซิสเตอร์ภายในทาหนา้ ท่ีอะไร ก. ตวั ควบคุมกระแส ข. ตวั ควบคมุ แรงดนั ค. เป็นทางผา่ นกระแส ง. เป็นสวติ ชป์ ิ ดเปิ ด 5. ไอซีเร็กกเู ลเตอร์สามขาชนิดจ่ายแรงดนั คงที่ ตา่ งจากไอซีเร็กกเู ลเตอร์ชนิดปรับค่าอยา่ งไร ก. มีวงจรขยายแรงดนั ข. มีวงจรป้อนกลบั ค. มีวงจรขยายกระแส ง. ป้อนวงจรที่ไมซ่ บั ซอ้ น

อุปกรณ์อิเลก็ ทรอนิกส์และวงจร 6. วงจรเร็กกูเลเตอร์แบบสวิตชช์ ่ิงมีหลกั การทางานอยา่ งไร ก. จะทางานลกั ษณะอ่ิมตวั เป็นตวั เปิ ดปิ ดการไหลของกระแส ข. มีวงจรกรองแรงดนั ใหเ้ รียบข้นึ ค. ถา้ โหลดมีค่ามาก ระดบั แรงดนั จะนอ้ ย ง. ถา้ โหลดมีคา่ มากกจ็ ะกินไฟมาก 7. การป้องกนั การเกิดออสซิเลทท่ีความถี่สูง ทาไดอ้ ยา่ งไร ก. ตอ่ ตวั เก็บประจุเขา้ ทางเอาตพ์ ุต ข. ต่อตวั เกบ็ ประจุเขา้ ทางอินพุต ค. ตอ่ โวลตเ์ ตจเร็กกูเลเตอร์เขา้ แหล่งจ่าย ง. ใชว้ งจรกรองกระแสที่เอาตพ์ ุต 8. แรงดนั เอาตพ์ ตุ ของวงจรเร็กกเู ลเตอร์ที่ใชซ้ ีเนอร์ไดโอด ก. จะเทา่ กบั แรงดนั อินพุต ข. จะเท่ากบั แรงดนั ซีเนอร์ของซีเนอร์ไดโอด ค. จะเทา่ กบั แรงดนั ริบเบิล ง. จะเท่ากบั แรงดนั อา้ งอิง 9. ขอ้ ใดเป็นการต่อใชง้ านซีเนอร์ไดโอดท่ีถูกตอ้ ง ก. ซีเนอร์ไดโอดต่ออนุกรมกบั ตวั ตา้ นทาน แลว้ ต่อขนานกบั เอาตพ์ ุต ข. ซีเนอร์ไดโอดตอ่ ขนานกบั ตวั ตา้ นทาน แลว้ ต่อขนานกบั เอาตพ์ ุต ค. ซีเนอร์ไดโอดต่ออนุกรมกบั ตวั เก็บประจุไฟ แลว้ ต่ออนุกรมกบั เอาตพ์ ุต ง. ซีเนอร์ไดโอดต่อขนานกบั ตวั เกบ็ ประจุไฟ แลว้ ต่ออนุกรมกบั เอาตพ์ ุต 10. จุดเด่นของวงจรเร็กกูเลเตอร์ที่ใชซ้ ีเนอร์ไดโอดคือขอ้ ใด ก. ใชง้ านเหมือนไดโอด ข. เลือกระดบั แรงดนั ไดต้ ามตอ้ งการ ค. ราคาถกู กวา่ อปุ กรณ์ตวั อ่ืน ง. แรงดนั คงท่ี ต่อวงจรใชง้ านไดง้ า่ ย

อปุ กรณ์อิเลก็ ทรอนิกส์และวงจร ตอนที่ 3 จงอธิบายใหไ้ ดใ้ จความสมบรู ณ์ คะแนนเตม็ 5 คะแนน 1. หนา้ ท่ีของ IC รักษาแรงดนั ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… 2. หลกั การของการใชซ้ ีเนอร์ไดโอดรักษาระดบั ของแรงดนั ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… 3. ความแตกตา่ งของ IC รักษาระดบั แรงดนั สามขา เบอร์ 78 xx และ 79 xx ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… 4. เหตผุ ลของการนา IC รักษาระดบั แรงดนั ไปยดึ ติดกบั แผน่ ระบายความร้อน ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… 5. คณุ สมบตั ิของ IC รักษาแรงดนั ชนิดปรับคา่ ไดเ้ บอร์ LM723 ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………

อุปกรณ์อิเลก็ ทรอนิกส์และวงจร เอกสารอ้างองิ ชาญวทิ ย์ หาญรินทร์. วงจรอเิ ลก็ ทรอนิกส์: สานกั พมิ พศ์ นู ยส์ ่งเสริมอาชีวะ, กรุงเทพฯ. พนั ธ์ศกั ด์ิ พฒุ ิมานิตพงศ.์ งานไฟฟ้าและอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์เบื้องต้น : สานกั พิมพศ์ นู ยส์ ่งเสริมวชิ าการ, กรุงเทพฯ. 2555. พนั ธศ์ กั ด์ิ พุฒิมานิตพงศ.์ วงจรอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์: สานกั พมิ พศ์ นู ยส์ ่งเสริมวิชาการ, กรุงเทพฯ. 2549. พนั ธ์ศกั ด์ิ พุฒิมานิตพงศ.์ อุปกรณ์อิเลก็ ทรอนิกส์และวงจร: สานกั พิมพศ์ นู ยส์ ่งเสริมวิชาการ, กรุงเทพฯ.2557 พทุ ธารักษ์ แสงกิ่ง. อุปกรณ์อเิ ลก็ ทรอนกิ ส์: สานกั พมิ พศ์ นู ยส์ ่งเสริมอาชีวะ, กรุงเทพฯ. ยนื ภวู่ รวรรณ. ทฤษฏแี ละการใช้งานอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ เล่ม 1: บริษทั ซีเอ็ดยเู คชนั่ , กรุงเทพฯ.2540. ไวพจน์ ศรีธญั . อุปกรณ์อเิ ลก็ ทรอนกิ ส์และวงจร : สานกั พิมพว์ งั อกั ษร, กรุงเทพฯ.2552. สุจารี พงษก์ ลุ สิริ. วงจรอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์: บริษทั ศูนยห์ นงั สือเมืองไทย จากดั , กรุงเทพฯ. 2553. อดุลย์ กลั ยาแกว้ . อุปกรณ์อเิ ลก็ ทรอนิกส์และวงจร: สานกั พิมพศ์ นู ยส์ ่งเสริมอาชีวะ, กรุงเทพฯ. 2556. David A.Bell. Electronic Devices & Circuits :Virginia,Reston Publishing Compamy, Inc.,1980. Robert Boylestad. Electronic Devices And Circuit Theory . USA : Prentice – Hall Inc,1978.

อิเล็กทรอนิกส์ วิทยาลัยเทคนิคชุมพร