รายงานอันที่2

รายงาน เร่ือง….เงินลงทุนระยะยาว จัดทาโดย นางสาว สุภาวดี เก๋ียงคาํ เลขที่ 20 ช้นั ปวส. 1 สาขางานการบญั ชี เสนอ อาจารยส์ ายฝน สายประสิทธ์ิ รายงานเล่มน้ีเป็นส่วนหน่ึงของรายวชิ า การบญั ชีช้นั กลาง ภาคเรียนที่ 1 ปี การศึกษา 2563 วทิ ยาลยั เทคนิคเทิง

คานา รายงานเล่มน้ีจดั ทาํ ข้ึนเพอื่ เป็นส่วนหน่ึงของวชิ า การบญั ชีช้นั กลาง ช้นั ปวส. 1 เพอ่ื ให้ ไดศ้ ึกษาหาความรู้ในเร่ือง…การลงทุนเงินระยะยาว และไดศ้ กึ ษาอยา่ งเขา้ ใจเพือ่ เป็นประโยชน์ กบั การเรียน ผจู้ ดั ทาํ หวงั วา่ รายงานเล่มน้ีจะเป็นประโยชนก์ บั ผอู้ ่าน หรือนกั เรียน นกั ศึกษา ท่ีกาํ ลงั หาขอ้ มูลเรื่องน้ีอยู่ หากมีขอ้ แนะนาํ หรือขอ้ ผดิ พลาดประการใด ผจู้ ดั ทาํ ขอนอ้ มรับไวแ้ ละขอ อภยั มา ณ ที่น้ีดว้ ย ผจู้ ดั ทาํ นางสาว สุภาวดี เกี๋ยงคาํ

สารบญั หน้า เงินลงทุนระยะยาว 1 ประเภทของการลงทนุ 1 การลงทุนในหุน้ ทุน 2 การบนั ทึกบญั ชีเก่ียวกบั เงินลงทุนระยะยาว 3 การบนั ทึกบญั ชีเก่ียวกบั เงินลงทุนระยะยาวของหุน้ กู้ การบนั ทึกบญั ชีการปรับมูลค่าของเงินลงทุนระยะยาวในวนั สิ้นงวด 3 การบนั ทึกบญั ชีเกี่ยวกบั เงินลงทุนระยะยาวของหุน้ ทุน หุน้ ต่างชนิดกบั หุน้ ที่กิจการถืออยู่ 4 ตน้ ทุนของเงินลงทุน 12 ประเภทของเงินลงทุนระยะยาว 17 การจดั ประเภทเงินลงทุนระยะยาวในหุน้ ทุน 20 20 21

เงนิ ลงทุนระยะยาว เงินลงทุนระยะยาว หมายถึง เงินลงทุนที่กิจการตอ้ งใจจะถือไวเ้ กิน 1 ปี เงินลงทุนระยะ ยาวรวมถึง – ตราสารทุนที่จดั ประเภทเป็นหลกั ทรัพยเ์ ผอ่ื ขาย – เงินลงทุนทว่ั ไป – ตราสารหนา้ ที่ จดั ประเภทเป็นหลกั ทรัพยเ์ ผอ่ื ขาย – ตราสารหนา้ ท่ีจะถือจนครบกาํ หนด ประเภทของเงินลงทุนระยะยาว เงินลงทุนระยะยาวจาํ แนกออกเป็น 2 ประเภท 1. เงินลงทุนระยะยาวในตราสารทุน 2. เงินลงทุนระยะยาวในตราสารหน ประเภทของการลงทนุ 1. แบ่งตามระยะเวลาของการลงทุน ไดแ้ ก่ 1.1 เงินลงทุนชว่ั คราว หมายถึง เงินลงทุนที่กิจการต้งั ใจจะถือไวไ้ ม่เกิน 1 ปี เงินลงทุนชว่ั คราว รวมถึง หลกั ทรัพยเ์ พื่อคา้ หลกั ทรัพยเ์ ผอ่ื ขาย เงินลงทุนทว่ั ไป และตราสารหน้ีท่ีจะครบกาํ หนดภายใน 1 ปี 1.2 เงินลงทุนระยะยาว หมายถึง เงินลงทุนที่กิจการต้งั ใจจะถือไวเ้ กิน 1 ปี เงินลงทุนระยะยาว รวมถึง ตราสารทุนที่จดั ประเภทเป็นหลกั ทรัพยเ์ ผอ่ื ขายเงินลงทุนทว่ั ไป ตราสารหน้ีที่จดั ประเภทเป็น หลกั ทรัพยเ์ ผอื่ ขายและตราสารหน้ีที่จะถือจนครบกาํ หนด 2. แบ่งตามสถานภาพของผถู้ ือหลกั ทรัพยต์ ่อกิจการ 2.1 ตราสารทุน หมายถึง สญั ญาท่ีแสดงวา่ ผถู้ ือตราสารมีความเป็นเจา้ ของในส่วน ไดเ้ สียคงเหลือของกิจการท่ีไปลงทุนไดแ้ ก่ หุน้ สามญั หุน้ บุริมสิทธิ 2.2 ตราสารหน้ี หมายถึง สัญญาท่ีแสดงวา่ ผอู้ อกตราสารมีภาระผกู ผนั ท้งั ทางตรง และ ทางออ้ มท่ีจะตอ้ งจ่ายเงินสดหรือสินทรัพยอ์ ื่นใหแ้ ก่ผถู้ ือตราสารตามจาํ นวนและเง่ือนไขท่ีไดก้ าํ หนด ไวโ้ ดยชดั เจนหรือโดยปริยายไดแ้ ก่ หุน้ กู้ พนั ธบตั รรัฐบาล 3. แบ่งตามวตั ถุประสงคข์ องการถือหลกั ทรัพย์ 3.1 หลกั ทรัพยเ์ พ่ือคา้ หมายถึง เงินลงทุนในตราสารหน้ีทุกชนิดหรือตราสารทุนในความ ตอ้ งการของตลาดที่กิจการถือไวโ้ ดยมีวตั ถุประสงคห์ ลกั ที่จะขายในอนาคตอนั ใกล้ ทาํ ใหก้ ิจการถือ หลกั ทรัพยน์ ้นั ไวเ้ ป็นระยะเวลาส้นั ๆ เพ่อื หากาํ ไรจากการเปลี่ยนแปลงราคาของหลกั ทรัพย์ ดงั น้นั หลกั ทรัพยเ์ พอื่ คา้ จึงมีอตั ราการหมุนเวยี นสูง 3.2 หลกั ทรัพยเ์ ผอ่ื ขาย หมายถึง เงินลงทุนในตราสารหน้ีทุกชนิดหรือตราสารทุนในความตอ้ งการ ของตลาดซ่ึงไม่ถือเป็นหลกั ทรัพยเ์ พือ่ คา้ และในขณะเดียวกนั ไม่ถือเป็นตราสารหน้ีที่จะถือจนครบกาํ หนด

หรือเงินลงทุนในบริษทั ยอ่ ยหรือบริษทั ร่วม หลกั ทรัพยเ์ ผอ่ื ขายสามารถแยกประเภทเป็นเงินลงทุนชวั่ คราว หรือเงินลงทุนระยะยาว 3.3 เงินลงทุนทวั่ ไป หมายถึง เงินลงทุนในตราสารทุนที่ไม่อยใู่ นความตอ้ งการของตลาดทาํ ให้ กิจการไม่สามารถจดั ประเภทเป็นหลกั ทรัพยเ์ พอื่ คา้ หรือหลกั ทรัพยเ์ ผอ่ื ขาย เงินลงทุนทวั่ ไป สามารถแยกประเภทเป็นเงินลงทุนชว่ั คราวหรือเงินลงทุนระยะยาว 3.4 ตราสารหน้ีที่จะถือจนครบกาํ หนด หมายถึง เงินลงทุนในหลกั ทรัพยป์ ระเภทตรา สารหน้ีที่กิจการมีความต้งั ใจแน่วแน่และมีความสามารถที่จะถือไวจ้ นครบกาํ หนดไถ่ถอน นอกจากน้ี มาตรฐานการบญั ชีฉบบั ที่ 40 ไดก้ าํ หนดใหก้ ิจการตอ้ งปฏิบตั ิเม่ือไดม้ าซ่ึงเงินลงทุน 1. จดั ประเภทตราสารหน้ีและตราสารทุนในความตอ้ งการของตลาดดงั น้ี 1.1 หลกั ทรัพยเ์ พ่อื คา้ 1.2 หลกั ทรัพยเ์ ผอ่ื ขาย 1.3 ตราสารหน้ีท่ีจะถือจนครบกาํ หนด 2. จดั ประเภทตราสารทุนท่ีไม่อยใู่ นความตอ้ งการของตลาดเป็นเงินลงทุนทวั่ ไป การลงทนุ ในหุ้นทนุ หุ้นทุน หมายถึง บริษทั เอกชน จาํ กดั หรือบริษทั จาํ กดั ที่ไดจ้ ดั ต้งั ข้ึนตามประมวลกฎหมายแพ่ง และพาณิชย์ มาตรา 1096 ไดก้ าํ หนดใหม้ ีหุน้ ทุน 2 ประเภท ดงั น้ี 1. หุ้นสามญั เป็นหลกั ทรัพยท์ ่ีแสดงถึงความเป็นเจา้ ของอยา่ งเตม็ ที่ในบริษทั เอกชน จาํ กดั มีสิทธ์ิไดส้ ่วนแบ่งจากผลกาํ ไรของบริษทั ในรูปของเงินปันผล หลงั จากที่บริษทั ไดจ้ ่ายใหแ้ ก่ผถู้ ือหุน้ บุริมสิทธ์ิแลว้ และในกรณีที่บริษทั ลม้ ละลาย มีการชาํ ระบญั ชี ซ่ึงกฎหมาย ระบุใหม้ ีสิทธ์ิเรียกคืนทุนจากทรัพยส์ ินของบริษทั ได้ แต่ตอ้ งหลงั จากชาํ ระคืนใหแ้ ก่เจา้ หน้ีต่างๆ และผถู้ ือหุน้ บุริมสิทธ์ิเตม็ มูลค่าแลว้ เท่าน้นั และมีสิทธ์ิออกเสียงในท่ีประชุมผถู้ ือหุน้ ประจาํ ปี ตามจาํ นวนหุน้ ท่ีถืออยู่ 2. หุ้นบุริมสิทธ์ิ เป็นหุน้ ท่ีมีลกั ษณะก่ึงเจา้ ของและก่ึงเจา้ หน้ี ไม่มีสิทธ์ิออกเสียงในที่ประชุมผถู้ ือหุน้ ได้ แต่มีสิทธ์ิเหนือผถู้ ือหุน้ สามญั ในการรับเงินปันผลท่ีจ่ายจากผลกาํ ไรของ บริษทั และ รับคืนทุนจากทรัพยส์ ินของบริษทั ก่อนผถู้ ือหุน้ สามญั หุน้ บุริมสิทธ์ิ ซ่ึงสามารถแบ่งได้ 3 ชนิด ดงั น้ี หุ้นบุริมสิทธ์ชิ นิดสะสม คือ หุน้ บุริมสิทธ์ิท่ีมีสิทธ์ิสะสมเงินปันผลไวใ้ นปี ต่อไป

ในกรณีที่ไม่มีกาํ ไรพอที่จะปันผลในปี น้นั หุ้นบุริมสิทธ์ิชนิดไม่สะสม คือ หุน้ บุริมสิทธ์ิท่ีไม่มีสิทธ์ิในการสะสมไปจ่ายในปี ต่อไป หุ้นบุริมสิทธ์ชิ นิดร่วมรับ คือ หุน้ บุริมสิทธ์ิที่ไดร้ ับการปันผลแลว้ สามารถรับเงินปันผล พร้อมหุน้ สามญั อีกได้ การบันทกึ บัญชีเกย่ี วกบั เงนิ ลงทุนระยะยาว การบนั ทึกบญั ชีเพ่ือซ้ือเงินลงทุนระยะยาวในหุน้ ทุนมีวธิ ีการบนั ทึกอยู่ 3 วธิ ี คือ 1 วธิ ีราคาทุน 2 วธิ ีส่วนไดเ้ สีย 3 วธิ ีราคาตลาด ราคาทุน (The Cost) หมายถึง ราคาจ่ายซ้ือของสินทรัพย์ ณ วนั ที่บริษทั ไดส้ ินทรัพยน์ ้นั มา บวกตน้ ทุนในการจดั หาสินทรัพย์ ตวั อยา่ งราคาทุนท่ีเกิดข้ึนในการจดั หาสินทรัพยท์ ี่เห็นโดยทวั่ ไป ไดแ้ ก่ ราคาซ้ือรวมภาษนี าํ เขา้ ภาษีซ้ือที่เรียกคืนไม่ไดห้ กั ส่วนลดการคา้ และภาษที ี่จะไดร้ ับคืน ดงั น้นั ราคาทุนของสินทรัพยเ์ ม่ือแสดงอยใู่ นงบแสดงฐานะการเงินเป็นเวลานานมกั มีมูลค่าต่าํ กวา่ ราคาตลาด โดยเฉพาะในกรณีท่ีสินทรัพยม์ ีราคาสูงข้ึนเรื่อยๆ เพราะราคาทุนน้นั เป็นราคาที่แสดงในอดีต การบันทกึ บญั ชีเกยี่ วกบั เงินลงทุนระยะยาวของหุ้นกู้ หลกั การบนั ทึกบญั ชีเกี่ยวกบั เงินลงทุนระยะยาวของหุน้ กมู้ ีหลกั ปฏิบตั ิดงั น้ี ตวั อย่าง กิจการซ้ือหุน้ กู้ 10 %ในวนั ที่ 1 มกราคม 25×1 จาํ นวน 1,000 หุน้ มูลค่าหุน้ ละ 100 บาท ในราคาหุน้ ละ 105 บาทกาํ หนดจ่ายดอกเบ้ียปี ละคร้ังคือทุกวนั ที่ 1 มกราคม ของทุกปี จะบนั ทึกโดย เดบิต หลกั ทรัพยเ์ ผอื่ ขาย-หุน้ กู้ 105,000 เครดิต เงินสด 105,000 1 ซื้อหุ้นกู้ในระหว่างงวดการจ่ายดอกเบีย้

ตวั อย่าง กิจการซ้ือหุน้ กู้ 10 % ในวนั ท่ี 1 มีนาคม 25×1 จาํ นวน 1,000 บาทราคา มูลค่าหุน้ ละ 100 บาท ในราคาหุน้ ละ 102 บาทกาํ หนดจ่ายดอกเบ้ียทุกวนั ที่ 31 ธนั วาคมของทุกปี กิจการจะบนั ทึก เดบิต หลกั ทรัพยเ์ ผอ่ื ขาย-หุน้ กู้ 102,000 ดอกเบ้ียรับ (ดอกเบ้ียคา้ งรับ) 1,667 เครดิต เงินสด 103,667 หากต่อมากิจการไดร้ ับดอกเบ้ียจะบนั ทึก เดบิต เงินสด 10,000 เครดิต ดอกเบ้ียรับ 10,000 หรือ เดบิต เงินสด 10,000 เครดิต ดอกเบ้ียคา้ งรับ 1,667 ดอกเบ้ียรับ 8,333 การบันทกึ บัญชีการปรับมูลค่าของเงินลงทนุ ระยะยาวในวนั สิ้นงวด เงินลงทุนระยะยาวไม่วา่ จะเป็นคราสารหน้ีและตราสารทุนที่อยใู่ นความตอ้ งการ ของตลาดหรือเงินลงทุนทวั่ ไปมูลค่าของเงินลงทุนอาจเปล่ียนไปตามสภาวะตลาดทุน กิจการตอ้ งรับรู้มูลค่าที่เปลี่ยนแปลงไปเช่น เงินลงทุนในตราสารหน้ีตอ้ งแสดงดว้ ยราคายตุ ิธรรมกิจการ จะตอ้ งตดั ส่วนต่าํ หรือส่วนเกินทุนจากการเปล่ียนแปลงมูลค่าเพื่อใหร้ าคาหุน้ กเู้ ป็นราคาปัจจุบนั

โดยจะใชว้ ธิ ีตดั จาํ หน่ายตามวธิ ีอตั ราดอกเบ้ียแทจ้ ริง 2.ในวนั สิ้นงวดบัญชีต่อมาหากเงินลงทนุ -หุ้นกู้มรี าคาลดลง หรือเพมิ่ ขนึ้ มูลค่ายตุ ธิ รรม ตา่ กว่าราคาตามบัญชีจะบนั ทกึ โดย เดบิต รายการขาดทุนท่ียงั ไม่เกิดข้ึน xxx เครดิต หลกั ทรัพยเ์ ผอื่ ขาย-หุน้ กู้ xxx หากราคายตุ ิธรรมสูงกวา่ ราคาตามบญั ชีจะบนั ทึกโดย เดบิต หลกั ทรัพยเ์ ผอื่ ขาย- หุน้ กู้ xxx เครดิต รายการกาํ ไรที่ยงั ไม่เกิดข้ึน xxx 3. ในวนั สิ้นงวดต่อมา หากขายเงนิ ลงทนุ จะบนั ทกึ โดย เดบิต เงินสด xxx เครดิต หลกั ทรัพยเ์ ผอื่ ขาย-หุน้ กู้ xxx รายการกาํ ไรท่ียงั ไม่เกิดข้ึน xxx รายการกาํ ไรท่ีเกิดข้ึนจากการจาํ หน่ายเงินลงทุน xxx 4.การโอนเปลยี่ นประเภทเงนิ ลงทุน (หุ้นก้เู ปลย่ี นเป็ นหลกั ทรัพย์เพื่อค้า)จะบันทกึ เดบิต หลกั ทรัพยเ์ พ่อื คา้ xx เครดิต หลกั ทรัพยเ์ ผอ่ื ขาย-หุน้ กู้ xx รายการกาํ ไรท่ียงั ไม่เกิดข้ึน xx ตวั อย่างที่ 1 ต่อไปน้ีเป็นรายการเก่ียวกบั เงินลงทุนระยะยาวของบริษทั วสิ ิฐ จาํ กดั 25×1 ม.ค 1 ซ้ือหุน้ กใู้ นบริษทั กุลวลี จาํ กดั ซ่ึงจดทะเบียนในตลาดหลกั ทรัพย์ จาํ นวน 10,000 หุน้ ราคามูลค่าหุน้ ละ 100 บาท อตั ราดอกเบ้ีย

12% ต่อปี อายุ 5 ปี จ่ายดอกเบ้ียทุกสิ้นปี โดยมีความต้งั ใจที่จะถือ ไวเ้ ผอื่ ขาย และซ้ือมาใน ราคา 1,075,815 บาท ทาํ ใหอ้ ตั ราดอกเบ้ีย ท่ีแทจ้ ริงเป็น 10% ธ.ค.31 หุน้ ของบริษทั กลุ วลี มีราคาตลาดเป็น 1,050,000 บาท 25×2 ก.ค. 1 ขายหุน้ บริษทั กลุ วลีไปท้งั หมดในราคา 1,100,000 บาท ให้ทา 1. ตารางแสดงการตดั จาํ หน่ายส่วนเกินมูลค่าตามวธิ ีท่ีแทจ้ ริง 2. บนั ทึกรายการในสมุดรายวนั ทว่ั ไป





การบนั ทกึ บัญชีเกย่ี วกบั เงนิ ลงทนุ ระยะยาวของหุ้นทนุ การบนั ทึกบญั ชีเงินลงทุนระยะยาวจะบนั ทึกตน้ ทุนของเงินลงทุนในราคาท่ีรวมรายจ่ายท้งั สิ้นที่ กิจการจ่ายเพอื่ ใหไ้ ดม้ า ซ่ึงเงินลงทุนน้นั ๆ เช่น ค่านายหนา้ ค่าธรรมเนียม เป็นตน้ การบนั ทึกบญั ชีเก่ียวกบั เงินลงทุนระยะยาวหุน้ ทุนแบ่งออกเป็น 1.การซื้อหุ้นทนุ ด้วยเงินสด การซ้ือหุน้ สามญั หรือหุน้ บุริมสิทธิอ่ืนเป็นเงินลงทุนระยะยาว กิจการจะบนั ทึกดว้ ยราคาทุน บวกดว้ ยค่านายหนา้ และค่าใชจ้ ่ายอื่น ๆ เงินลงทุนหุน้ ทุนใหร้ ะบุ ประเภท หลกั ทรัพยเ์ ผอ่ื ขายหรือเงินลงทุนทวั่ ไปเช่น Dr. หลกั ทรัพยเ์ ผอื่ ขาย- หุน้ สามญั XX Cr. เงินสด XX ตวั อย่างที่ 1 บริษทั เอก ลงทุนซ้ือหุน้ สามญั ในบริษทั โทจาํ นวน 1,000 หุน้ ราคามูลค่าหุน้ ละ 100 บาท ในราคาหุน้ ละ 101 บาทเสียค่านายหนา้ จาํ นวน 1,000 บาทโดยกิจการต้งั ใจถือไวเ้ ผอ่ื ขาย การบันทกึ บัญชี เดบิต หลกั ทรัพยเ์ ผอ่ื ขาย- หุน้ สามญั บริษทั โท 102,000 เครดิต เงินสด (1,000×101+1,000) 102,000 บริษทั เอก ลงทุนซ้ือหุน้ สามญั ในบริษทั โท 2.การซื้อด้วยการจ่ายเงินสดเพยี งบางส่วน ตัวอย่างท่ี 2 จากตวั อยา่ งท่ี 1 หากบริษทั เอก จ่ายเงินสดไปจาํ นวน 50,000 บาท การบนั ทึกบญั ชี เดบิต หลกั ทรัพยเ์ ผอื่ ขาย- หุน้ สามญั บริษทั โท 102,000 เครดิต เงินสด 50,000 เจา้ หน้ี 52,000

บริษทั เอก ลงทุนซ้ือหุน้ สามญั ในบริษทั โทและจ่ายเงินเพียงบางส่วน 3.การซื้อหุ้นด้วยสินทรัพย์อื่นทไี่ ม่ใช่เงนิ สด ตวั อย่างที่ 3 กิจการลงทุนซ้ือหุน้ บุริมสิทธ์ิ 9 %ของบริษทั วาย เป็นเงินลงทุนทว่ั ไปจาํ นวน 1,000 หุน้ มูลค่าหุน้ ละ 100 บาทราคาตลาดหุน้ ละ 90 บาทโดยนาํ ที่ดินราคาทุน 65,000 บาทและมี มูลค่ายตุ ิธรรม 100,000 บาทไปแลกเปลี่ยน การบนั ทึกบญั ชี เดบิต เงินลงทุนทว่ั ไป-หุน้ บุริมสิทธ์ิ 9% บริษทั วาย 100,000 เครดิต ท่ีดิน 65,000 รายการกาํ ไรจากการแลกเปลี่ยน 35,000 กิจการลงทุนซ้ือหุน้ บุริมสิทธ์ิ 9 %ของบริษทั วาย เป็นเงินลงทุนทวั่ ไป 4.การซื้อหุ้นด้วยสินทรัพย์ทม่ี คี ่าเส่ือมราคาสะสม ตัวอย่างที่ 4 กิจการซ้ือหุน้ สามญั ของบริษทั เกา้ ไวเ้ ป็นหลกั ทรัพยเ์ ผอื่ ขายจาํ นวน10,000 หุน้ มูลค่าหุน้ ละ 10 บาทมูลค่ายตุ ิธรรมหุน้ ละ 15 บาท โดยนาํ เครื่องตกแต่งราคาทุน 280,000 บาทค่า เส่ือมราคาสะสม 140,000 บาทไปแลกเปล่ียน การบันทกึ บัญชี เดบิต หลกั ทรัพยเ์ ผอ่ื ขาย-หุน้ สามญั บริษทั เกา้ 150,000 ค่าเส่ือมราคาสะสม- เครื่องตกแต่ง 140,000 เครดิต เคร่ืองตกแต่ง 280,000 กาํ ไรจากการแลกเปลี่ยน 10,000 กิจการซ้ือหุน้ สามญั โดยการนาํ เคร่ืองตกแต่งไปแลกเปลี่ยน 5.การซื้อหุ้นระหว่างมกี ารประกาศจ่ายเงินปันผล

ตวั อย่างที่ 5 กิจการลงทุนซ้ือหุน้ สามญั 9 %ของบริษทั หน่ึงเป็นหลกั ทรัพยเ์ ผอ่ื ขายจาํ นวน 100 หุน้ มูลค่าหุน้ ละ 100 บาทในราคาหุน้ ละ 140 บาท ซ่ึงเป็นราคาท่ีรวมเงินปันผลคร่ึงปี ไวแ้ ลว้ 6. การซื้อหุ้นมากกว่า 1 ชนิด ตวั อย่างที่ 6 กิจการซ้ือเงินลงทุนทว่ั ไปจากบริษทั สอง จาํ นวน 100 หน่วยๆละ 450 บาท หุน้ 1 หน่วยประกอบดว้ ยหุน้ สามญั จาํ นวน 2 หุน้ ราคาหุน้ ละ 200 บาทและหุน้ บุริมสิทธิ 1 หุน้ ราคาหุน้ ละ 100 บาท ราคาตลาดหุน้ สามญั หุน้ ละ 180 บาทและหุน้ บุริมสิทธิ หุน้ ละ 110 บาท ตวั อย่างท่ี 7 จากตวั อยา่ งที่ 6 ราคาตลาดของหุน้ สามญั หุน้ ละ 200 บาท การบันทกึ บัญชี เดบิต เงินลงทุนทวั่ ไป-หุน้ สามญั (200 ×200) 40,000 เงินลงทุนทวั่ ไป-หุน้ บุริมสิทธิ 5,000

เครดิต เงินสด 45,000 กิจการซ้ือเงินลงทุนทว่ั ไปของบริษทั สองและทราบราคาตลาดเพยี งชนิดเดียว ตัวอย่างที่ 8 จากตวั อยา่ งที่ 6 การบันทกึ บัญชี เดบิต เงินลงทุนทว่ั ไป-หุน้ สามญั และเงินลงทุนทว่ั ไป-หุน้ บุริมสิทธิ 45,000 เครดิต เงินสด 45,000 กิจการบนั ทึกซ้ือเหมาดว้ ยวธิ ีท่ีไม่ทราบราคาตลาดของหุน้ ท้งั สองประเภท 7.การรับเงนิ ปันผลด้วยเงนิ สดมขี ้นั ตอนการรับเงนิ ปันผล ณ วนั ประกาศจ่ายและรับเงินปันผล ดงั นี้ วนั ประกาศจ่ายเงินปันผล การบนั ทึกบญั ชี เดบิต เงินปันผลคา้ งรับ xxx เครดิต รายไดเ้ งินปันผล xxx วนั รับเงินปันผล การบนั ทึกบญั ชี เดบิต เงินสด xxx เครดิต เงินปันผลคา้ งรับ xxx ตัวอย่างที่ 9 กิจการลงทุนในหุน้ สามญั 10% ของบริษทั สามซ่ึงเป็นหลกั ทรัพยเ์ ผอื่ ขายจาํ นวน 100 หุน้ มูลค่าหุน้ ละ 100 บาท บริษทั ประกาศจ่ายเงินปันผลงวด 1 ปี กิจการจะบนั ทึกวนั ประกาศ จ่ายเงินปันผลและรับเงินปันผลดงั น้ี การบันทกึ บญั ชี เดบิต เงินปันผลคา้ งรับ 1,000 เครดิต รายไดเ้ งินปันผล 1,000 บริษทั สามประกาศจ่ายเงินปันผล

กิจการไดร้ ับเงินปันผลโดย การบนั ทกึ บญั ชี เดบิต เงินสด 1,000 เครดิต เงินปันผลคา้ งรับ 1,000 ไดร้ ับเงินปันผลท่ีบริษทั สามประกาศจ่ายเป็นเงินสด หากกิจการไม่สามารถจ่ายเงินปันผลกิจการอาจจ่ายหุน้ ปันผลไดด้ งั เช่น 8.การจ่ายหุ้นปันผล แบ่งออกเป็น -หุน้ ปันผลชนิดเดียวกนั กรณีน้ีใหบ้ นั ทึกความทรงจาํ ไดโ้ ดยไม่ตอ้ งบนั ทึกบญั ชี ตวั อย่างท่ี 10 กิจการซ้ือหลกั ทรัพยเ์ ผอื่ ขาย-หุน้ สามญั ในบริษทั หลกั ทรัพย์ มีรายการดงั ต่อไปน้ี คร้ังท่ี 1 จาํ นวน 200 หุน้ ราคาหุน้ ละ 105 บาท เป็นเงิน 21,000 บาท คร้ังท่ี 2 จาํ นวน 100 หุน้ ราคาหุน้ ละ 110 บาท เป็นเงิน 11,000 บาท รวม 300 หุน้ ราคา 32,000 บาท ต่อมาไดร้ ับปันผลเป็นหุน้ สามญั ในอตั รา 10 % ของหุน้ ที่ถืออยู่ บนั ทึกบญั ชี บนั ทึกความทรงจาํ ไดร้ ับหุน้ สามญั ปันผลในอตั รา 10% ของหุน้ ที่ถืออยู่ 300 หุน้ เป็นจาํ นวน 30 หุน้ รวมหุน้ ท้งั หมด 330 หุน้ ราคาทุน 32,000 บาท ราคาทุนถวั เฉล่ียต่อหุน้ = 96.97 บาท ราคาทุนถวั เฉลี่ยต่อหุน้ = 32,000/300 = 96.97 บาท ตามมาตรฐานการบญั ชีฉบบั ที่ 40 กาํ หนดใหก้ ิจกานตอ้ งใชว้ ธิ ีถวั เฉลี่ยถ่วงน้าํ หนกั เพียงวธิ ีเดียว ในการคาํ นวณตน้ ทุนของเงินลงทุนชนิดเดียวกนั ท่ีกิจการจาํ หน่ายเพียงบางส่วน หุน้ สามญั ปันผลน้ีไม่ถือเป็นรายไดข้ องผถู้ ือหุน้ เนื่องจากเป็นเพยี งการโอนส่วน ไดเ้ สียในกาํ ไรไปเป็นส่วนไดใ้ นทุน ทาํ ใหส้ ่วนไดเ้ สียของผถู้ ือหุน้ ไม่มีการเปล่ียนแปลงในเรื่อง จาํ นวนเงินแต่อยา่ งใด

ตัวอย่างที่ 11 หากต่อมากิจการไดข้ ายหุน้ สามญั ไปจาํ นวน 200 หุน้ ในราคาหุน้ ละ 102 บาทจะ บนั ทึก เดบิต เงินสด (200×102) 20,400 เครดิต หลกั ทรัพยเ์ ผอื่ ขาย-หุน้ สามญั (200×96.97) 19,394 กาํ ไรจากการจาํ หน่ายหลกั ทรัพยเ์ ผอ่ื ขาย 1,006 ขายหลกั ทรัพยเ์ ผอ่ื ขายไปบางส่วน หุ้นต่างชนิดกบั หุ้นทก่ี จิ การถืออยู่ – กรณีน้ีจะบนั ทึกแบ่งราคาทุนของหุน้ เดิมเป็นราคาทุนของหุน้ ปันผลตามอตั ราส่วนของราคา ขายของหุน้ แต่ละชนิดแลว้ โอนราคาทุนของหุน้ เดิมออกจากบญั ชีเพอ่ื บนั ทึกเป็นราคาขายหุน้ ใหม่ตามที่คาํ นวณได้ ตวั อย่างที่ 12 บริษทั ฟ้ามีเงินลงทุนใหห้ ุน้ สามญั ของบริษทั ดาวจาํ นวน 1,000 หุน้ มูลค่าหุน้ ละ12 บาทในราคาทุน 50,000 บาทโดยต้งั ใจถือไวเ้ ผอ่ื ขายต่อมาไดร้ ับหุน้ บุริมสิทธิปันผลมูลค่าหุน้ ละ 100 บาทจากบริษทั ดาวในอตั รา 1 หุน้ ต่อ 5 หุน้ สามญั ท่ีถืออยรู่ าคาตลาดหุน้ สามญั หุน้ ละ 76 บาทและหุน้ บุริมสิทธิหุน้ ละ 120 บาท การคาํ นวณราคาทุนของเงินลงทุนหุน้ บุริมสิทธิ การบันทกึ บัญชี เดบิต หลกั ทรัพยเ์ ผอื่ ขาย-หุน้ บุริมสิทธ์ิบริษทั ดาว 12,000 เครดิต หลกั ทรัพยเ์ ผอ่ื ขาย – หุน้ สามญั 12,000

กจิ การได้รับหุ้นบุริมสิทธิปันผลจากบริษทั ดาว 9.สิทธใิ นการซื้อหุ้นที่ออกใหม่ (Stock rights ) ตามปกติผถู้ ือหุน้ เดิมมีสิทธิซ้ือหุน้ ใหม่ในบริษทั ไดก้ ่อนบุคคลอื่น ในทางปฏิบตั ิบริษทั จะออกใบแสดงสิทธิใหแ้ ก่ผถู้ ือหุน้ เดิมเพอ่ื นาํ ไปแลกซ้ือหุน้ ท่ีออกใหม่ปกติจะใหใ้ บแสดงสิทธิ 1 ฉบบั ต่อ 1 หุน้ เดิม แต่การซ้ือหุน้ ท่ีออก ใหม่น้นั จะตอ้ งใชส้ ิทธิจาํ นวนเท่าใดยอ่ มแลว้ แต่บริษทั เป็นผกู้ าํ หนดไว้ ในการเสนอใหส้ ิทธิ บริษทั จะแจง้ รายละเอียดเก่ียวกบั สิทธิเช่น จาํ นวนสิทธิที่ตอ้ งใชเ้ พ่ือซ้ือหุน้ ที่ออกใหม่ 1 หุน้ ราคา หุน้ ที่กาํ หนดใหผ้ ทู้ ่ีใชส้ ิทธิตอ้ งจ่ายและวนั ลงทะเบียนและวนั สิ้นอายกุ ารใชส้ ิทธิ ตวั อย่างที่ 13 บริษทั สาวซ้ือเงินลงทุนหุน้ สามญั ในบริษทั สวยจาํ นวน 500 หุน้ มูลค่าหุน้ ละ 100 บาทในราคาหุน้ ละ 120 บาทต่อมาบริษทั สวยไดป้ ระกาศใหส้ ิทธิแก่ผถู้ ือหุน้ โดยใหใ้ บแสดงสิทธิ 1 ใบต่อ 1 หุน้ ที่ถืออยผู่ ถู้ ือหุน้ จะตอ้ งใชส้ ิทธิ 5 สิทธิในการซ้ือหุน้ สามารถนาํ ไปแลกซ้ือหุน้ ใหม่ ไดจ้ าํ นวน 100 หุน้ หากราคาตลาดของหุน้ สามญั ไม่รวมสิทธิในวนั น้ีหุน้ ละ 140 บาทและราคา ตลาดของสิทธิหน่วยละ 4 บาท การแบ่งราคาทุนหุน้ สามญั ใหเ้ ป็นราคาของสิทธิซ้ือหุน้ ใหม่ คาํ นวณไดด้ งั น้ี เดบิต สิทธิซ้ือหุน้ ใหม่ในบริษทั สวยจาํ กดั 1,667 เครดิต หลกั ทรัพยเ์ ผอ่ื ขาย-หุน้ สามญั ในบริษทั สวย 1,667 ไดร้ ับสิทธิซ้ือหุน้ ใหม่จากหุน้ ท่ีถืออยู่ กรณีนาํ สิทธิไปซ้ือหุน้ ใหม่จากตวั อยา่ งที่ 13 นาํ สิทธิไปซ้ือหุน้ ใหม่จาํ นวน 100 หุน้ ในราคาหุน้ ละ100 บาทการบนั ทึกจะเป็นดงั น้ี

เดบิต หลกั ทรัพยเ์ ผอื่ ขาย-หุน้ สามญั ในบริษทั สวย 11,667 เครดิต สิทธิซ้ือหุน้ สามญั ในบริษทั สวย 1,667 เงินสด (100×100) 10,000 ใชส้ ิทธิซ้ือหุน้ จาํ นวน 100 หุน้ หากกิจการนาํ สิทธิน้ีไปขาย สมมตินาํ สิทธิไปขายไดใ้ นราคา 2,000 บาทจะบนั ทึก เดบิต เงินสด 2,000 เครดิต สิทธิซ้ือหุน้ สามญั ในบริษทั สวย 1,667 กาํ ไรจากการขายสิทธิ 333 กิจการนาํ สิทธิไปขาย หากกจิ การเพกิ เฉยการใช้สิทธิ จะบนั ทกึ เดบิต ขาดทุนจากการไม่ใชส้ ิทธิซ้ือหุน้ 1,667 เครดิต สิทธิซ้ือหุน้ สามญั ในบริษทั สวย 1,667 10.การไถ่ถอนหุ้นทุน สมมติกิจการไดซ้ ้ือหุน้ สามญั ไวเ้ ผอื่ ขายจาํ นวน 1,000 หุน้ ราคามูลค่าหุน้ ละ100 บาทในราคาหุน้ ละ 110 บาท ต่อมากิจการไดไ้ ถ่ถอนหุน้ สามญั คืนจาํ นวนท้งั หมดใน อตั ราหุน้ ละ 112 บาท กิจการจะบนั ทึก เดบิต เงินสด (1,000 ×112) 112,000 เครดิต หลกั ทรัพยเ์ ผอื่ ขาย- หุน้ สามญั (1,000×110) 110,000 กาํ ไรจากการไถ่ถอนหุน้ สามญั 2,000 11.การแปลงสภาพหุ้น หลกั การบนั ทึกบญั ชีจะบนั ทึกหุน้ ใหม่และเครดิตหุน้ เดิมออกเช่นสมมติ กิจการแปลงสภาพจากหุน้ สามญั ท่ีซ้ือไวเ้ ผอ่ื ขายราคาทุนจาํ นวน 100,000 บาทมาเป็นเงินลงทุน ทว่ั ไปซ่ึงมีราคายตุ ิธรรมเท่ากนั 120,000 บาทจะบนั ทึก เดบิต เงินลงทุนทว่ั ไป 120,000 เครดิตหลกั ทรัพยเ์ ผอื่ ขายหุน้ สามญั 100,000 กาํ ไรจากการแปลงสภาพหุน้ 20,000

ต้นทนุ ของเงนิ ลงทุน ตน้ ทุนของเงินลงทุนระยะยาวคือรายจ่ายท้งั หมดท่ีจ่ายไปเพ่อื ใหไ้ ดเ้ งินลงทุนน้นั มา ซ่ึงไดแ้ ก่  ราคาจ่ายซ้ือเงินลงทุน  ค่านายหนา้  ค่าธรรมเนียมและค่าภาษี  ตน้ ทุนทางการเงิน  ตน้ ทุนในการบริหาร  ตน้ ทุนในการจดั ทาํ รายการ ฯลฯ ประเภทของเงินลงทุนระยะยาว มาตรฐานการบญั ชีฉบบั ท่ี 40 แบ่งตามวตั ถุประสงคไ์ ด้ 3 ประเภท 1. หลกั ทรัพยเ์ ผอื่ ขาย หมายถึง เงินลงทุนในตราสารหน้ีทุกชนิดหรือตราสารทุนในความ ตอ้ งการของตลาดซ่ึงไม่ถือเป็นหลกั ทรัพยเ์ พ่อื คา้ และในขณะเดียวกนั ไม่ถือเป็นตราสาร หน้ีที่จะถือจนครบกาํ หนดหรือเงินลงทุนในบริษทั ยอ่ ยหรือบริษทั ร่วม 2. เงินลงทุนทวั่ ไป หมายถึงเงินลงทุนในตราสารทุนที่ไม่ไดอ้ ยใู่ นความตอ้ งการของตลาด ทาํ ใหไ้ ม่สามารถจดั ประเภทเป็นหลกั ทรัพยเ์ พอ่ื คา้ หรือหลกั ทรัพยเ์ ผอื่ ขายได้ 3. ตราสารที่จะถือไวจ้ นครบกาํ หนด หมายถึงเงินลงทุนในหลกั ทรัพยป์ ระเภทตราสารหน้ีท่ี กิจการมีความต้งั ใจแน่วแน่ และมีความสามารถท่ีจะถือไวจ้ นครบกาํ หนดไถ่ถอน สรุป หลกั ทรัพยเ์ ผอื่ ขาย เป็นหลกั ทรัพยท์ ี่กิจการไดม้ าโดยไม่มีวตั ถุประสงคท์ ี่แน่นอน และไม่มี วตั ถุประสงคท์ ่ีจะคา้ หลกั ทรัพยน์ ้นั แต่จะขายหลกั ทรัพยด์ งั กล่าวทนั ทีท่ีโอกาสอาํ นวย ถา้ กิจการ ต้งั ใจถือไวเ้ กิน 1 ปี ใหถ้ ือเป็นเงินลงทุนระยะยาว แสดงเป็นสินทรัพยป์ ระเภทเงินลงทุนระยะยาว ส่วนตราสารหน้ีที่จะถือจนครบกาํ หนด ถือเป็นเงินลงทุนระยะยาว ซ่ึงกิจการมีความต้งั ใจวา่ จะ ถือไปจนครบกาํ หนด โดยท่ีจะไม่ขายหรือโอนเปลี่ยนสภาพเวน้ แต่จะเกิดสถานการณ์ และเงิน

ลงทุนทว่ั ไปเป็นตราสารที่ไม่อยใู่ นความตอ้ งการของตลาด กิจการจดั ประเภทของเงินลงทุนน้ี เป็นเงินลงทุนทว่ั ไประยะยาวแสดงเป็นสินทรัพยป์ ระเภทเงินลงทุนระยะยาว การจัดประเภทเงินลงทุนระยะยาวในหุ้นทุน 1. สามารถจดั ประเภทเงินลงทุนระยะยาวในหุน้ ทุนไดด้ งั น้ี 2. ตราสารทุนในความตอ้ งการของตลาด ซ่ึงจดั เป็นหลกั ทรัพย์ เผอื่ ขาย 3. ตราสารทุนที่ไม่อยใู่ นความตอ้ งการของตลาด ไดแ้ ก่เงินลงทุนทว่ั ไป

แหล่งทม่ี า https://krurabieb.wordpress.com/category/7%E0%B9%80%E0%B8%87%E0%B8%B4 %E0%B8%99%E0%B8%A5%E0%B8%87%E0%B8%97%E0%B8%B8%E0%B8%9 9%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A2%E0%B8%B0%E0%B8%A2%E0%B8 %B2%E0%B8%A7/