พลเมืองดิจิทัลและความฉลาดทางดิจิทัล

พลเมอื งดิจทิ ัล และความฉลาด ทางดิจทิ ัล นางสาวนุชจรี เทโวขตั ิ ชนั ม.6/2 เลขที 15 ส่ง คุณครูวิชัย สิงห์น้อย โรงเรยี นสันกําแพง อําเภอสันกําแพง จังหวัดเชยี งใหม่

พลเมอื งดิจทิ ัล (Digital Citizenship) เปนพลเมืองที มีความสามารถ ในการใช้อิ นเทอร์เน็ตในกาบริหาร จัดการ ควบคุม กํากั บตนเอง รู้ผิด รู้ถูก และรู้เท่ าทั น เปนบรรทั ดฐาน ในการใช้เทคโนโลยีดิ จิทั ลได้ อย่าง เหมาะสม มีความรับผิดชอบ เรียน รู้ที จะใช้เทคโนโลยีได้ อย่างชาญ ฉลาด และปลอดภั ย

พลเมอื งดิจทิ ัล (Digital Citizenship) พลเมืองดิ จิทั ลต้ องตระหนักถึ ง โอกาสและความเสียงในโลกดิ จิทั ล เข้าใจถึ งสิทธิและความรับผิดชอบ ในโลกออนไลน์ ความเปนพลเมือง ดิ จิทั ล เปนมาตรฐานหนึงด้ านทาง เทคโนโลยีการศึ กษาที เสนอโดย สมาคมเทคโนโลยีการศึ กษานานา ชาติ (ISTE:INTERNATIONAL SOCIETY FOR TECHNOLOGY IN EDUCATION) เพือให้ ผู้เรียนสามารถแสดง ความเข้าใจประเด็ นทางสังคม วัฒนธรรม และความเปนมนุษย์ ที เกี ยวข้องกั บเทคโนโลยี สารสนเทศ และปฏิ บัติ ตนอย่าง มีจริยธรรมและตามกฎหมายให้ ใช้ ข้อมู ลข่าวสารได้ อย่างปลอดภั ย ถู ก ก ฎ ห ม า ย

ความฉลาดทางดิจทิ ัล เปนผลจากศึ กษาและพัฒนาของ DQ INSTITUTE หน่วยงานที เกิ ด จากความร่วมมือกั นของภาครัฐและ เอกชนทั วโลก และประสานงานร่วม กั บ เวิลด์ อี โคโนมิกฟอรัม (WORLD ECONOMIC FORUM) ที มุ่งมันให้ เด็ ก ๆ ในทุกประเทศได้ รับการศึ กษา ด้ านทั กษะพลเมืองดิ จิทั ลที มีคุณภาพ แ ล ะ ใ ช้ ชี วิ ต บ น โ ล ก อ อ น ไ ล น์ อ ย่ า ง ปลอดภั ยด้ วยความก้ าวหน้าของ เทคโนโลยีสมัยใหม่ ความฉลาดทาง ดิ จิทั ล

ความฉลาดทางดิจทิ ัล เปนกรอบแนวคิ ดที ครอบคลุม ข อ ง ค ว า ม ส า ม า ร ถ ท า ง เ ท ค นิ ค ค ว า ม รู้ ความเข้าใจและความคิ ดทางสังคม ที มีพืนฐานอยู่ในค่ านิยมทางศี ลธรรม ที ช่วยให้ บุ คคลที จะเผชิญกั บความ ท้ าทายกั บทางดิ จิทั ล ความฉลาดทาง ดิ จิทั ล มี 3 ระดั บ 8 ด้ าน และ 24 สมรรถนะที ประกอบด้ วย ความรู้ ทั กษะ ทั ศนคติ และค่ านิยม โดยบทความนีจะกล่าวถึ งทั กษะ 8 ด้ านของความฉลาดดิ จิทั ลในระดั บ พลเมืองดิ จิทั ล ซึงเปนความสามารถ ในการใช้เทคโนโลยีดิ จิทั ลและสือใน รู ปแบบที ปลอดภั ย รับผิดชอบ และ มีจริยธรรม ดั งนี

ความฉลาดทางดิจทิ ัล 1.เอกลักษณ์พลเมืองดิ จิทั ล (DIGITAL CITIZEN IDENTITY) เ ป น ค ว า ม ส า ม า ร ถ ส ร้ า ง แ ล ะ บ ริ ห า ร จัดการอั ตลักษณ์ที ดี ของตนเองไว้ได้ อย่างดี ทั งในโลกออนไลน์และโลกความ จริงอั ตลักษณ์ที ดี คื อ การที ผู้ใช้สือดิ จิทั ล ส ร้ า ง ภ า พ ลั ก ษ ณ์ ใ น โ ล ก อ อ น ไ ล น์ ข อ ง ตนเองในแง่ บวก ทั งความคิ ดความรู้สึก และการกระทํา โดยมีวิจารณญาณใน การรับส่งข่าวสารและแสดงความคิ ด เห็ น มีความเห็ นอกเห็ นใจผู้ร่วมใช้งาน ในสังคมออนไลน์ และรู้จักรับผิดชอบ ต่ อการกระทํา ไม่กระทําการที ผิด ก ฎ ห ม า ย แ ล ะ จ ริ ย ธ ร ร ม ใ น โ ล ก อ อ น ไ ล น์ เช่น การละเมิดลิขสิทธิ การกลันแกล้ง หรือการใช้วาจาที สร้างความเกลี ยดชัง ผู้อื นทางสือออนไลน์

ความฉลาดทางดิจทิ ัล 2.การบริหารจัดการเวลาบนโลกดิ จิทั ล (SCREEN TIME MANAGEMENT) การบริหารจัดการเวลาบนโลกดิ จิทั ล เปนความสามารถควบคุมตนเอง ความ สามารถในการจัดสรรเวลาในการ ใช้งาน อุ ปกรณ์ดิ จิทั ลและอุ ปกรณ์เทคโนโลยีได้ อย่างมีประสิทธิภาพ รวมถึ งการใช้งานสือ สังคม (SOCIAL MEDIA) และเกม ออนไลน์ (ONLINE GAMES) ด้ วยความ รับผิดชอบต่ อตนเอง 3 . ก า ร จั ด ก า ร ก า ร ก ลั น แ ก ล้ ง บ น ไซเบอร์ (CYBERBULLYING MANAGEMENT) เปนความสามารถในการปองกั นตนเอง การมีภูมิคุ้มกั นในการรับมือและจัดการกั บ สถานการณ์การกลันแกล้งบนอิ นเทอร์เน็ต ได้ อย่างชาญฉลาด การใช้อิ นเทอร์เน็ตเปน เครืองมือหรือช่องทางเพือก่ อให้ เกิ ดการ คุ ก ค า ม ล่ อ ล ว ง แ ล ะ ก า ร ก ลั น แ ก ล้ ง บ น โ ล ก อิ นเทอร์เน็ตและสือสังคมออนไลน์ โดยกลุ่ม เปาหมายมักจะเปนกลุ่มเด็ กจนถึ ง เด็ กวัย รุ่ น

ความฉลาดทางดิจทิ ัล 4.การจัดการความปลอดภั ยบนระบบ เ ค รื อ ข่ า ย ( C Y B E R S E C U R I T Y MANAGEMENT) เปนความสามารถในการสาํ รวจ ตรวจ สอบ การปองกั น และ การรักษาความ ปลอดภั ยของข้อมู ลในระบบเครือข่าย ปองกั นข้อมู ลด้ วยการสร้างระบบความ ปลอดภั ยที เข้มแข็ง และปองกั นการ โจรกรรมข้อมู ลหรือการถูกโจมตี ออนไลน์ได้ 5.การจัดการความเปนส่วนตั ว (PRIVACY MANAGEMENT) เปนความสามารถในการจัดการกั บความ เปนส่วนตั วของตนเองและของผู้อื น การใช้ ข้อมู ลออนไลน์ร่วมกั น การแบ่งปนผ่านสือ ดิ จิทั ล ซึงรวมถึ งการบริหารจัดการ รู้จัก ปองกั นข้อมู ลส่วนบุ คคลของตนเอง

ความฉลาดทางดิจทิ ัล 6.การคิ ดอย่างมีวิจารณญาณ (CRITICAL THINKING) ความสามารถในการตั ดสินของบุ คคลว่า ควรเชือ ไม่ควรเชือ ควรทํา หรือไม่ควรทํา บนความคิ ดเชิงเหตุและผล มีความสามารถ ในการวิเคราะห์ แยกแยะระหว่างข้อมู ลที ถูก ต้ องและข้อมู ลที ผิด 7.ร่องรอยทางดิ จิทั ล(DIGITAL FOOTPRINTS) เ ป น ค ว า ม ส า ม า ร ถ ก า ร เ ข้ า ใ จ ธ ร ร ม ช า ติ ของการใช้ชีวิตในโลกดิ จิทั ลว่าจะหลงเหลือ ร่องรอยข้อมู ลทิ งไว้เสมอ ร่องรอยทาง ดิ จิทั ล อาจจะส่งผลกระทบในชีวิตจริง ที เกิ ด จากร่องรอยทางดิ จิทั ลเข้าใจผลลัพธ์ที อาจ เกิ ดขึน เพือนํามาใช้ในการจัดการกั บชีวิต บทโลกดิ จิทั ลด้ วยความรับผิดชอบ ข้อมู ล ร่องรอยทางดิ จิทั ล

ความฉลาดทางดิจทิ ัล 8.ความเห็ นอกเห็ นใจและสร้าง สัมพันธภาพที ดี กั บผู้อื นทางดิ จิทั ล (DIGITAL EMPATHY) ความเห็ นอกเห็ นใจและสร้างสัมพันธภาพ ที ดี กั บผู้อื นทางดิ จิทั ล เปนความสามารถใน การเข้าใจผู้อื น การตอบสนองความต้ องการ ของผู้อื น การแสดง ความเห็ นใจและการ แสดงนําใจต่ อผู้อื นบนโลกดิ จิทั ลได้ อย่าง เหมาะสม มีปฏิ สัมพันธ์อั นดี ต่ อคนรอบข้าง ไม่ว่าพ่อแม่ ครู เพือนทั งในโลกออนไลน์และ ในชีวิตจริง ไม่ด่ วนตั ดสินผู้อื นจากข้อมู ล ออนไลน์แต่ เพียงอย่างเดี ยว และจะเปนกระ บอกเสียงให้ ผู้ที ต้ องการความช่วยเหลือใน โ ล ก อ อ น ไ ล น์

ความฉลาดทางดิจทิ ัล จะเห็ นว่าความฉลาดดิ จิทั ลในระดั บพลเมือง ดิ จิทั ลเปนทั กษะที สาํ คั ญสาํ หรับนักเรียน และ บุ คคลทั วไปในการสือสารในโลกออนไลน์เปน อย่างยิง ทั งเอกลักษณ์พลเมืองดิ จิทั ล การ บริหารจัดการเวลาบนโลกดิ จิทั ล การจัดการ การกลันแกล้งบนไซเบอร์ การจัดการความ ปลอดภั ยบนระบบเครือข่าย การจัดการความ เปนส่วนตั ว การคิ ดอย่างมีวิจารณญาณ ร่อง รอยทางดิ จิทั ล ความเห็ นอกเห็ นใจและสร้าง สัมพันธภาพที ดี กั บผู้อื นทางดิ จิทั ล หากบุ คคลมี ทั กษะและความสามารถทั ง 8 ประการจะทําให้ บุ คคลนันมีความสามารถในการใช้อิ นเทอร์เน็ต ในการบริหารจัดการ ควบคุม กํากั บตน รู้ผิดรู้ ถูก และรู้เท่ าทั น เปนบรรทั ดฐานในการใช้ เทคโนโลยีดิ จิทั ลอย่างเหมาะสม เรียนรู้ที จะใช้ เทคโนโลยีอย่างชาญฉลาด และปลอดภั ย



แหล่งอ้างอิง https://www.scimath.org/article- technology/item/10611-digital-intelligence