สาระทักษะการเรียนรู้

38 คาํ อธิบายรายวิชา และ รายละเอยี ดคําอธิบายรายวิชาบงั คับ ระดับมธั ยมศึกษาตอนตน

39 อธิบายรายวชิ าทร21001 ทักษะการเรยี นรูจาํ นวน 5 หนวยกติ ระดับมัธยมศกึ ษาตอนตน มาตรฐานการเรียนรูระดับ สาระทกั ษะการเรียนรู เปน สาระเกี่ยวกับการพัฒนาทักษะการเรียนรขู องผูเรียนในดานการเรยี นรู ดวยตนเอง การใชแหลงเรียนรู การจัดการความรู การคิดเปน และการวิจัยอยางงาย โดยมีวัตถุประสงค เพอ่ื ใหผูเรียนสามารถกําหนดเปาหมาย วางแผนการเรยี นรูดว ยตนเองเขา ถึงและเลือกใชแหลงเรยี นรู จัดการ ความรู กระบวนการแกปญหา และตดั สินใจอยางมีเหตุผล ทีส่ ามารถใชเปนเครื่องมือในการช้ีนําตนเองใน การเรยี นรู และการประกอบอาชีพใหสอดคลองกบั หลกั การพื้นฐาน และการพัฒนา 5 ศกั ยภาพของพ้ืนที่ใน 5 กลุมอาชีพใหม คือ เกษตรกรรม อุตสาหกรรมพาณิชยกรรม ความคดิ สรางสรรค การบริหารจดั การและ การบริการ ตามยุทธศาสตร 2555 กระทรวงศึกษาธกิ าร ไดอยา งตอเนอื่ งตลอดชีวติ ดังนั้นสาระทักษะการ เรยี นรูระดับมธั ยมศกึ ษาตอนตน มมี าตรฐานการเรียนรรู ะดับดังน้ี 1. สามารถวิเคราะห เห็นความสําคัญ และปฏิบัติการแสวงหาความรูจากการอาน ฟง และสรุปได ถกู ตอ งตามหลกั วชิ าการ 2. สามารถจาํ แนก จัดลาํ ดับความสําคัญ และเลอื กใชแ หลง เรยี นรูไดอ ยา งเหมาะสม 3. สามารถจําแนกผลที่เกดิ ข้นึ จากขอบเขตความรู ตดั สินคณุ คา กําหนดแนวทางพัฒนา 4. ความสามารถในการศกึ ษา เลอื กสรร จัดเก็บ และการวิเคราะห สงั เคราะหข อมลู ท้ังสามประการ และการใชเ ทคนิคในการฝกทักษะ การคิดเปน เพอื่ ใชประกอบการตัดสินใจแกปญหา 5. สามารถวเิ คราะหปญ หา ความจําเปน เห็นความสัมพนั ธของกระบวนการวิจยั กับการนําไปใชใน ชีวติ และดาํ เนินการวิจัยทดลองตามขน้ั ตอน 6. สามารถจําแนก และวิเคราะห ทักษะการเรียนรู และศักยภาพหลักของพื้นที่ในการเพ่ิมขีด ความสามารถของการประกอบอาชพี ใน 5 กลุม อาชีพใหม ศึกษาและฝกทกั ษะเกยี่ วกบั เรื่องดงั ตอไปน้ี 1. การเรยี นรูด วยตนเอง ทบทวน ความหมาย ความสําคัญและกระบวนการของการเรียนรดู ว ยตนเอง ทบทวนทักษะพ้นื ฐานทางการศกึ ษาหาความรู ทกั ษะการแกปญ หาและเทคนิคในการ เรยี นรดู ว ยตนเองดานการอาน การฟง การสงั เกต การจาํ และการจดบนั ทกึ ฝก ทกั ษะการวางแผนการเรียนรู และการประเมนิ ผลการเรียนรูดวยตนเอง ทักษะพ้นื ฐานและเทคนิค ในการเรียนรูดวยตนเองในเร่ืองการวางแผน การประเมินผลการเรียนรูดวยตนเองและการวิเคราะหวิจารณ

40 เจตคติ/ปจ จยั ที่ทาํ ใหก ารเรียนรูดวยตนเองประสบความสําเร็จ การเปดรบั โอกาสการเรียนรู การ คิดริเร่ิมและเรียนรูดวยตนเอง การสรางแรงจูงใจ การสรางวินัยในตนเอง การคิดเชิงบวก ความคิด สรางสรรค การใฝรใู ฝเรียน และความรับผิดชอบ 2. การใชแ หลง เรียนรู ทบทวนความหมาย ความสําคัญของการใชแหลงเรียนรูประเภทตาง ๆศึกษาแหลงเรียนรู หอสมุดแหงชาติ หอสมุดวิทยาลัย/มหาวิทยาลัย หองสมุดเฉพาะ หองสมุดโรงเรียน พิพิธภัณฑอุทยาน แหง ชาติ แหลงเรยี นรูส ําคัญอนื่ ๆ ในประเทศ ศึกษา เรียนรู การใชอินเทอรเน็ต การเขาถงึ ขอ มลู สารสนเทศท่ตี อ งการและสนใจ 3. การจัดการความรู ศึกษาความหมาย ความสําคัญ หลักการของการจัดการความรู กระบวนการจัดการ ความรู การรวมกลุมเพ่ือตอยอดความรู การพัฒนาขอบขายความรูของกลุม การจัดทําสารสนเทศ เผยแพรความรู ฝ ก ทั ก ษ ะ ก ร ะ บ ว น ก า ร จั ด ก า ร ค ว า ม รู ด ว ย ต น เ อ ง แ ล ะ ด ว ย ก า ร ร ว ม ก ลุ ม ป ฏิ บั ติ ก า ร โดยการกําหนดเปาหมายการเรียนรู ระบุความรูท่ีตองใช การแสวงหาความรู สรุปองคความรู ระยุกตใชความรู แลกเปลี่ยนความรู การรวมกลุมปฏิบัติการเพ่ือตอยอดความรู การพัฒนาขอบขาย ความรขู องกลมุ สรุปองคค วามรูของกลมุ จดั ทาํ สารสนเทศองคความรูในการพฒั นาตนเอง ครอบครัว ชุมชน 4. การคิดเปน ทบทวนทําความเขาใจกับความเชื่อพ้ืนฐานทางการศึกษาผูใหญ/การศึกษานอกระบบ และ เช่ือมโยงไปสูการเรียนรเู ร่อื งความหมายและความสําคัญของการคิดเปน โดยใชขอมลู อยา งนอย 3 ประการ คอื ขอมูลดานวิชาการ ตนเอง และสังคม ส่ิงแวดลอม อยางพอเพียงมาวเิ คราะหและสงั เคราะหเพ่ือกาํ หนด ทางเลอื กในการคิด การตดั สนิ ใจแกปญหาทีเ่ หมาะสมอยา งคนคิดเปน ศกึ ษาทําความเขา ใจและฝกทักษะในการพิจารณาขอมลู ท้งั ดานดา นวิชาการ ตนเอง และสงั คม สิ่งแวดลอม จนสามารถจําแนกและเปรียบเทียบลักษณะของขอมลู ทั้ง 3 ประการไดจากกรณที ่ีหลากหลาย เพอ่ื นาํ ไปใชในการเลอื กเก็บขอมลู ดงั กลา วมาใชป ระกอบการคิดตัดสินใจอยางคน คดิ เปน ฝก ปฏบิ ตั ิการคิด การตดั สินใจอยางเปน ระบบในการแกป ญ หาอยางคนคดิ เปนจากกรณตี ัวอยา ง 5. การวิจัยอยา งงาย ทบทวนความหมาย ความสาํ คัญการวิจัยอยา งงายกระบวนการและขัน้ ตอนของการดําเนนิ งาน ศกึ ษา ฝกทกั ษะ สถติ ิงาย ๆ เพือ่ การวจิ ัย เคร่ืองมือการวจิ ยั และการเขียนโครงการวจิ ัยอยา งงาย ๆ

41 6 ทกั ษะการเรียนรู และศกั ยภาพหลกั ของพื้นทใ่ี นการพัฒนาอาชีพ ศกึ ษา วิเคราะห และจําแนกใชทักษะการเรียนรู และศักยภาพหลักของพื้นท่ีในการเพิ่มขีด ความสามารถของการประกอบอาชพี ใน 5 กลุมอาชีพใหม คือ กลุมอาชีพดานเกษตรกรรม อุตสาหกรรม พาณิชยกรรม ความคิดสรา งสรรค การบรหิ ารจดั การและการบรกิ าร โดยคํานึงถึงศักยภาพหลกั ของพ้ืนท่ี คอื ศกั ยภาพของทรัพยากรธรรมชาติ ในแตละพนื้ ท่ี ศกั ยภาพของพืน้ ที่ตามลักษณะภมู ิอากาศศกั ยภาพของ ภูมิประเทศ และทาํ เลท่ตี ั้งของแตละพน้ื ท่ศี ักยภาพของศิลปะ วัฒนธรรม ประเพณี และวิถีชีวิตของแตละ พื้นที่ และศักยภาพของทรัพยากรมนษุ ยใ นแตล ะพื้นท่ี การจัดประสบการณก ารเรียนรู 1. การเรียนรูดว ยตนเอง ควรจัดในลักษณะของการบูรณาการทักษะตาง ๆ ไปพรอมกับการสรางสถานการณในการ เรียนรทู ่ีหลากหลาย ซับซอน อยา งสรางสรรค เพื่อ 1) ฝกใหผเู รียนไดก ําหนดเปาหมาย และวางแผนการ เรยี นรู 2) เพ่ิมพูนใหมีทักษะพื้นฐานในการการวางแผน การประเมนิ ผลการเรยี นรูดว ยตนเองการวิเคราะห วจิ ารณ 3) มีเจตคตทิ ่ดี ตี อการเรยี นรูด วยตนเองท่ีทาํ ใหก ารเรียนรดู ว ยตนเองประสบผลสาํ เร็จและนาํ ความรู ไปใชใ นวิถชี ีวติ ใหเ หมาะสมกบั ตนเอง และชมุ ชน/สังคม 2. การใชแ หลง เรยี นรู ใหผูเรียนศกึ ษาสารสนเทศ จากระดับชมุ ชนสูร ะดบั จังหวัด ประเทศ และโลก การเรยี นรกู ารใช อนิ เตอรเน็ต และแหลงเรียนรูไ ดสอดคลองกบั ความตองการ ความจําเปน ในการนําไปใชในการแสวงหา ขอมูลเพอ่ื การเรียนรขู องตนเอง 3. การจดั การความรู ใหผูเรียนศกึ ษาคน ควาหลกั การ และกระบวนการของการจัดการความรู การฝกปฏิบัติจริงโดย การรวมกลุมปฏบิ ัติการ/ชุมชนปฏิบัตกิ าร (Community of practice = Cops) สรุปองคค วามรขู องกลุม แลกเปลี่ยนเรยี นรรู ะหวางกลมุ ยกระดบั ความรู และจัดทําสารสนเทศเผยแพรค วามรู 4. การคิดเปน ใหผเู รียนทย่ี งั ไมเคยเรียนสาระนี้มากอ นไดศึกษาเลาเรียน และฝกทกั ษะการคดิ การตดั สินใจใน รายละเอียด เชน เดียวกับในระดบั ประถมศึกษา สําหรบั ผูเรยี นทไ่ี ดเรียนสาระนมี้ ากอนแลวควรจดั ใหผเู รียน ไดทบทวน ทําความเขา ใจกับการเช่ือมโยง ความเช่ือพื้นฐานทางการศึกษาผใู หญ/การศึกษานอกระบบมาสู การคิดเปน คลา ยกระบวนการอภปิ ราย ถกแถลงอยางกวางขวาง

42 ใหผูเรียนไดศึกษาทําความเขาใจเกี่ยวกบั ลักษณะของขอมลู ทางดานวิชาการ ตนเอง และสังคม ส่ิงแวดลอม จากเอกสาร แหลงความรู ใบความรู ฯลฯ และใหมีการฝกอธิบายและยกตัวอยาง เพื่อ เปรียบเทียบใหเห็นความแตกตา งของลักษณะขอมลู ทั้ง 3 ประการ ควรใหม ีการทําใบงานในการฝกปฏบิ ัติ เพื่อเพ่มิ ประสบการณใ นการเรยี นรลู กั ษณะของขอ มลู ทง้ั 3 ดา น ใหผูเรียนมีโอกาสฝกปฏิบัติในการทําแบบฝกหัดในใบงาน และการอภิปรายถกแถลงถึง กระบวนการคิด แกปญ หาอยา งการคดิ เปนทีต่ องใชขอ มูล และกระบวนการคดิ แกปญหาอยางคนคิดเปน จาก กรณีตวั อยางที่หลากหลายย่งิ ขึ้น 5. การวจิ ัยอยา งงา ย จดั ใหผูเรียนไดศกึ ษา คน ควา เอกสารทีเ่ ก่ียวขอ ง ฝก ทกั ษะการสงั เกตและคนหาปญ หา ท่พี บในชวี ิตประจาํ วนั / ในสาระทเ่ี รียน การต้ังคําถาม การแลกเปลยี่ นเรียนรกู ับเพื่อน / ผูรูการคาดเดา คําตอบอยางมเี หตุผล / การตง้ั สมมตฐิ าน การฝก ปฏิบตั ิการเขียนโครงการวิจยั ท่มี คี วามซับซอ นข้ึน การเก็บ รวบรวมขอมูล การสรางเคร่อื งมือ การวิเคราะหขอมูลโดยใชสถิติพน้ื ฐาน การนําเสนอขอมลู การสรุป ขอมูลและเขียนรายงานผล การเผยแพรขอ คนพบ 6 ทักษะการเรยี นรู และศกั ยภาพหลกั ของพนื้ ท่ีในการพัฒนาอาชีพ จัดใหผูเรียนท้ังรายบุคคล/กลุมไดศึกษา วิเคราะห จําแนกทักษะการเรียนรู โดยคํานึงถึง ศกั ยภาพหลักของแตละพืน้ ท่ี ท่มี ีความแตกตา ง และมีความตอ งการของทองถิ่นท่ไี มเหมือนกัน เพ่ือเพมิ่ ขีด ความสามารถของการประกอบอาชีพใน 5 กลุม อาชีพใหม คือ กลุมอาชีพดา นเกษตรกรรม อุตสาหกรรม พาณชิ ยกรรม ความคิดสรางสรรค การบริหารจัดการและการบริการ เพ่อื สรา งอาชพี และรายได อยา งมน่ั คง และยั่งยืนอยา งตอ เนือ่ ง การวดั และประเมนิ ผล 1.การเรียนรูด วยตนเอง ใชก ารประเมินจากผลงานของผูเ รียนที่แสดงออกเกี่ยวกับการกําหนดเปา หมาย และวางแผนการ เรียนรูรวมทักษะพื้นฐานและเทคนิคในการเรียนรูตาง ๆ ตลอดจนปจจัยที่ทําใหการเรียนรูประสบ ความสําเรจ็ 2. การใชแหลง เรียนรู จากการสงั เกต ความสนใจ การมสี วนรวมและผลงานทไ่ี ดใชป ระโยชนจากแหลงเรียนรู 3. การจัดการความรู จากการสังเกต ความสนใจ การแสดงความคิดเห็น การมีสวนรวม การใหความรวมมือ ในกลุมปฏิบัติการ ผลงาน/ช้ินงานจากการรวมกลุมปฏิบัติการ ใชวิธีการประเมินแบบมีสวนรวม

43 ร ะ ห ว า ง ค รู ผู เ รี ย น แ ล ะ ผู เ กี่ ย ว ข อ ง ร ว ม กั น ป ร ะ เ มิ น ตี ค า ค ว า ม ส า ม า ร ถ ค ว า ม สํ า เ ร็ จ กั บ เ ป า ห ม า ย ท่ี วางไว และระบุขอบกพรอ งท่ตี องแกไข สวนทที่ าํ ไดดแี ลวกพ็ ัฒนาใหด ีย่ิงขนึ้ ตอไป 4. การคิดเปน ประเมนิ จากการอภิปราย การทําแบบฝก หัด ทาํ ใบงาน และการสังเกตจากการอภปิ ราย ถกแถลง การใหเหตผุ ล ความรอบคอบและละเอียดยิ่งข้ึน ความพอเพียง และความเหมาะสมใน การแสวงหาขอ มูล ทง้ั 3 ประการ ประกอบการคดิ การตดั สินใจ 5. การวิจยั อยา งงาย จากการสังเกต ความสนใจ การมีสวนรวม ความรวมมือ จากผลงาน / ชิ้นงานที่มอบหมายใหฝก ปฏิบตั ิ ในระหวางเรียน และการสอบปลายภาคเรยี น 6 ทกั ษะการเรียนรู และศกั ยภาพหลกั ของพืน้ ท่ีในการพฒั นาอาชพี จากการสงั เกต ความสนใจ การมสี วนรวม ความรวมมอื จากผลงาน / ชิ้นงานท่มี อบหมายใหฝ ก ปฏิบตั ิ และการประเมนิ แบบมสี วนรว ม

44 รายละเอยี ดคําอธิบายรายวชิ า ทร21001 ทกั ษะการเรยี นรจู าํ นวน 5 หนวยกติ ระดับมัธยมศกึ ษาตอนตน มาตรฐานการเรียนรูร ะดบั 1. สามารถวิเคราะห เห็นความสําคัญ และปฏบิ ัตกิ ารแสวงหาความรจู ากการอาน ฟง และสรุปได ถกู ตองตามหลกั วชิ าการ 2. สามารถจําแนก จัดลําดับความสาํ คัญ และเลอื กใชแ หลงเรียนรไู ดอ ยา งเหมาะสม 3. สามารถจาํ แนกผลที่เกิดขึ้นจากขอบเขตความรู ตัดสินคณุ คา กําหนดแนวทางพัฒนา 4. ความสามารถในการศึกษา เลอื กสรร จดั เก็บ และการวเิ คราะห สงั เคราะหขอมูลท้ังสามประการ และการใชเ ทคนิคในการฝกทักษะ การคิดเปน เพ่ือใชป ระกอบการตัดสนิ ใจแกปญ หา 5. สามารถวิเคราะหปญหา ความจําเปน เห็นความสัมพนั ธข องกระบวนการวจิ ยั กบั การนาํ ไปใชใ น ชีวิต และดาํ เนินการวจิ ัยทดลองตามขัน้ ตอน 6. สามารถจําแนก และวิเคราะหทักษะการเรียนรู และศักยภาพหลักของพ้ืนที่ในการเพิ่มขีด ความสามารถของการประกอบอาชีพ 5 กลุมอาชพี ใหม ท่ี หวั เร่อื ง ตวั ช้วี ดั เน้อื หา จาํ นวน (ช่ัวโมง) 1 การเรียนรู 1. บอกความหมาย ตระหนักและ 1. ความหมาย ความสําคญั ของการ 3 ดว ยตนเอง เห็นความสาํ คญั ของการเรียนรู เรยี นรดู วยตนเอง ดวยตนเอง 2. การกําหนดเปาหมายและการวาง 3 2. มีทกั ษะพนื้ ฐานทางการศกึ ษา แผนการเรยี นรูด ว ยตนเอง หาความรู ทกั ษะการแกปญ หา 3. ทักษะพื้นฐานทางการศึกษาหาความรู 3 และเทคนคิ ในการเรยี นรูด ว ย ทกั ษะการแกปญ หา และเทคนิคใน ตนเอง การเรียนรดู ว ยตนเอง 3. อธบิ ายปจจัยทท่ี าํ ใหก ารเรียนรู 4. ปจ จัยทที่ ําใหก ารเรยี นรดู วยตนเอง 4 ดวยตนเองประสบความสาํ เรจ็ ประสบความสาํ เร็จ 4. สามารถวางแผนการเรยี นรูและ 5. การวางแผนการเรียนรู และ การ 6 การประเมนิ ผลการเรยี นรูด ว ย ประเมนิ ผลการเรยี นรูดวยตนเอง ตนเองได 6. การฝกทักษะวางแผนการเรยี นรูแ ละ 15 การประเมนิ ผลการเรยี นรดู ว ยตนเอง การวจิ ารณ

45 ท่ี หวั เรื่อง ตวั ชี้วัด เนือ้ หา จาํ นวน (ชั่วโมง) 2 การใช 1. อธิบายความหมาย ความสาํ คัญ 1. ความหมาย ความสําคัญ ของการใช 3 แหลง เรยี นรู ของการใชหองสมดุ อาํ เภอ หองสมุดอําเภอ 2. อธบิ ายการเขา ถึงสารสนเทศ 2. การเขาถึงสารสนเทศของหอ งสมดุ 3 ของหอ งสมดุ ประชาชน ประชาชน 3. อธบิ ายแหลงเรยี นรู หอสมุด 3. แหลงเรยี นรู หอสมุดแหงชาติ 14 แหงชาติ หอสมดุ วทิ ยาลัย/ หอสมุดวิทยาลัย/มหาวทิ ยาลัย มหาวทิ ยาลยั หองสมุดเฉพาะ หองสมุดเฉพาะ หอ งสมุดโรงเรียน หองสมดุ โรงเรยี น พิพธิ ภัณฑ พพิ ิธภณั ฑ อทุ ยานแหงชาติ อทุ ยานแหงชาติ แหลง เรยี นรู แหลงเรียนรสู าํ คญั อนื่ ๆ ในประเทศ สาํ คญั อน่ื ๆ ในประเทศ 4. อธิบายและปฏบิ ัติการใช 4. การใชอ นิ เทอรเ น็ต การเขา ถึงขอ มลู 14 อินเทอรเ นต็ และ สารสนเทศที่ตอ งการและสนใจ การเขา ถงึ ขอ มูลสารสนเทศท่ี ตองการและสนใจ 3 การจัดการ 1. อธบิ ายความหมาย ความสาํ คัญ 1. ความหมาย ความสําคญั หลกั การ 6 ความรู หลกั การ กระบวนการจดั การ กระบวนการจดั การความรู การ ความรู การรวมกลมุ เพื่อตอ รวมกลมุ เพื่อตอ ยอดความรู การพัฒนา ยอดความรู การพฒั นา ขอบขา ยความรขู องกลุม และการ ขอบขา ยความรูข องกลมุ และ จัดทาํ สารสนเทศเผยแพรค วามรู การจดั ทาํ สารสนเทศเผยแพร ความรู 2. ปฏบิ ตั ิการจัดการความรใู น 2. การฝก ทกั ษะกระบวนการจัดการ 18 เน้ือหาที่สอดคลอ งกบั ความ ความรูด ว ยตนเองและกระบวนการ ตองการของชุมชน จัดการความรดู ว ยการรวมกลมุ ปฏิบัติการ 3. จดั ทาํ สารสนเทศและเผยแพร 3. สรปุ องคความรูของกลมุ จัดทํา 10 ความรู สารสนเทศองคค วามรูในการพัฒนา ตนเอง ครอบครัว

46 ที่ หวั เรือ่ ง ตวั ช้ีวัด เนอื้ หา จาํ นวน 4 การคดิ เปน (ชว่ั โมง) 1. อธบิ ายไดถึงความเชอ่ื พื้นฐาน 1. ความเช่ือพ้นื ฐานทางการศึกษา 5 การวิจัย 3 อยา งงา ย ทางการศึกษาผใู หญ/การศึกษา ผใู หญ/ การศึกษานอกระบบ 5 3 นอกระบบ และเชื่อมโยงมาสู ประการโดยสรปุ 10 กระบวนการคดิ เปน และ 2. ปรัชญาการคิดเปน 9 9 ระบบคดิ การแกป ญ หาอยา ง 2.1 ความหมาย/ความสาํ คัญ 8 8 คนคดิ เปน 2.2 ศัพทเฉพาะ 2.3 การเชือ่ มโยงของความเชอื่ พื้นฐานทางการศกึ ษาผูใ หญ/กศน. สปู รัชญาคิดเปน 2. อธบิ ายลักษณะของขอมูล 3. ลกั ษณะของขอ มลู 3 ดา น ท่จี ะ วชิ าการ ตนเอง และสังคม นํามาใชป ระกอบการคิดในการ สง่ิ แวดลอม โดยเปรียบเทียบ ตัดสนิ ใจ คอื ขอ มลู ทางวชิ าการ ใหเหน็ ความแตกตางของ ตนเอง และสังคม สง่ิ แวดลอม รวมถึง ขอ มูลท้ัง 3 ประการ การเปรียบเทยี บเพ่ือใหเ หน็ ความ แตกตางของขอมูลทัง้ 3 ประการ ดังกลา ว 3. อธบิ ายและฝก ปฏิบตั กิ ารคดิ เปน 4. กระบวนการคิดการแกป ญหาอยา งคน จากกรณีตัวอยา งตา งๆ ถึง คดิ เปน ในรายละเอียดพรอมตัวอยา ง กระบวนการแกป ญหาอยา ง การนาํ ไปปฏบิ ัติในวถิ ีการดําเนนิ ชวี ติ คนคดิ เปนไดอยา งเปน ระบบ จริง 5. กรณีตัวอยางทห่ี ลากหลายเพื่อการฝก ทกั ษะการปฏิบัติ 1. อธบิ ายความหมาย 1. ความหมาย ความสําคัญการวิจยั อยาง ความสาํ คัญการวิจัยอยา งงา ย งายกระบวนการและขน้ั ตอนของการ กระบวนการและข้ันตอนของ ดาํ เนนิ งาน การดําเนนิ งาน 2. มที ักษะในการใชสถิตงิ าย ๆ 2.. ฝกทักษะ สถติ ิงา ย ๆ เพื่อการวจิ ยั เพือ่ การวิจัยและจัดทําเครอ่ื งมอื เครอื่ งมือการวจิ ยั ในการเก็บรวบรวมขอมูล

47 ที่ หวั เรอื่ ง ตวั ช้ีวัด เนื้อหา จํานวน (ชัว่ โมง) 3. มีทกั ษะในการเขียน 3. ฝกทกั ษะในการเขียนโครงการวิจยั โครงการวจิ ัยอยางงา ย ๆ อยางงาย ๆ 18 6 ทักษะการ 1. บอกความหมาย ตระหนักและ 1. ความหมาย ความสําคญั ของทกั ษะ 2 3 เรียนรแู ละ เห็นความสาํ คญั ของทักษะ การเรียนรแู ละศกั ยภาพหลักของพน้ื ท่ี 10 ศกั ยภาพ การเรียนรู และศกั ยภาพหลกั 15 หลักของ ของพน้ื ที่ พ้นื ท่ีในการ 2. มีทักษะการเรียนรพู น้ื ฐาน และ 2. ทกั ษะการเรยี นรพู น้ื ฐาน และเทคนิค พัฒนา เทคนิควธิ ใี นการแสวงหา วธิ ีทางศึกษาหาความรู อาชีพ ความรู 3. สามารถบอกอาชีพในกลุม 3. การเขาถึงและการเลอื กใชศ กั ยภาพ อาชพี ใหม ไดแ ก ก ลมุ อาชีพ หลกั ของพนื้ ท่ี ดานเกษตรกรรม อตุ สาหกรรมพาณชิ ยกรรม ความคิดสรางสรรคการ บริหารจัดการและการบรกิ าร 4. สามารถบอกและยกตวั อยา ง ทักษะการเรยี นรเู พอ่ื พัฒนา 4. ตวั อยางอาชพี ในกลุมอาชีพดาน ศักยภาพ 5 กลมุ อาชีพใหม 4.1 การเกษตรกรรม 4.2 อุตสาหกรรม 4.2 พาณิชยกรรม 4.3 ความคิดสรา งสรรค 4.4 บรหิ ารจัดการ และการบรกิ าร ทีส่ อดคลอ งกับศกั ยภาพหลักของพืน้

48 คําอธิบายรายวิชา และ รายละเอยี ดคาํ อธิบายรายวิชาบงั คับ ระดับมธั ยมศกึ ษาตอนปลาย

49 คําอธบิ ายรายวชิ าทร31001 ทกั ษะการเรยี นรูจํานวน 5 หนวยกติ ระดบั มัธยมศกึ ษาตอนปลาย มาตรฐานการเรยี นรรู ะดับ สาระทกั ษะการเรียนรู เปนสาระเกี่ยวกับการพัฒนาทักษะการเรียนรขู องผูเรยี นในดานการเรียนรู ดวยตนเอง การใชแหลงเรียนรู การจัดการความรู การคิดเปน และการวิจยั อยางงาย โดยมีวัตถุประสงค เพ่ือใหผูเรยี นสามารถกําหนดเปา หมาย วางแผนการเรยี นรดู ว ยตนเองเขาถึงและเลือกใชแหลงเรยี นรู จัดการ ความรู กระบวนการแกป ญหา และตดั สินใจอยางมเี หตผุ ล ทีส่ ามารถใชเ ปนเคร่ืองมือในการชนี้ ําตนเองใน การเรียนรู และการประกอบอาชพี ใหสอดคลองกับหลักการพ้ืนฐาน และการพฒั นา 5 ศกั ยภาพหลักของ พนื้ ทใ่ี น 5 กลมุ อาชพี ใหม คอื กลุม อาชพี ดดา น เกษตรกรรม อุตสาหกรรมพาณิชยกรรม ความคิดสรางสรรค การบรหิ ารจัดการและการบริการตามยุทธศาสตร 2555 กระทรวงศกึ ษาธิการ ไดอ ยางตอเนอ่ื งตลอดชีวิต ดังนนั้ สาระทกั ษะการเรียนรรู ะดบั มัธยมศึกษาตอนปลายจงึ มีมาตรฐานการเรยี นรรู ะดบั ดังน้ี 1. สามารถประมวลความรู ทํางานบนฐานขอ มูล และมีความชํานาญในการอาน ฟงจดบันทกึ เปน สารสนเทศอยางคลองแคลวรวดเรว็ 2. สามารถวางแผนและใชแ หลงเรยี นรไู ดอ ยา งคลอ งแคลว จนเปนลกั ษณะนสิ ัย 3. สามารถสรุปองคค วามรูใหม นาํ ไปสรางสรรคส งั คมอุดมปญ ญา 4. ความสามารถในการฝกทักษะการคิดเปนท่ีซบั ซอ นเชื่อมโยงกบั คุณธรรม จรยิ ธรรมท่เี ก่ียวของ กับปรชั ญาคดิ เปนและสามารถระบุถงึ ปญ หาอปุ สรรคการพัฒนากระบวนการคิดเปน และการแกไ ข 5. สามารถวางแผนการวจิ ัย ดําเนินการตามแบบแผนอยา งถกู ตอ ง 6. สามารถวางแผนประยุกตใชทักษะการเรยี นรู และศักยภาพหลกั ของพนื้ ท่เี ปนเครอื่ งมอื ในการ เพมิ่ ศกั ยภาพและขีดความสามารถในการแขง ขนั ใน 5 กลมุ อาชีพใหม ศกึ ษาและฝก ทกั ษะเกี่ยวกบั เร่ืองดังตอ ไปนี้ 1. การเรียนรดู วยตนเอง ทบทวน ความหมาย ความสําคญั และกระบวนการของการเรยี นรูด วยตนเอง ฝก ทักษะพืน้ ฐานทางการศึกษาหาความรู ทกั ษะการแกปญ หาและเทคนิคในการเรียนรูด วย ตนเองดา นการอา น การฟง การสังเกต การจาํ และการจดบันทึก ทบทวนการวางแผนการเรยี นรแู ละการประเมินผลการเรยี นรูดวยตนเองมที กั ษะพ้นื ฐานและ เทคนิคในการเรียนรูด ว ยตนเองในเร่อื งการวางแผนการประเมนิ ผลการเรียนรดู วยตนเองการวเิ คราะหว จิ ารณ ฝก ทักษะความรูทักษะการพูด และการทาํ แผนผังความคิด

50 เจตคต/ิ ปจจัย ท่ีทาํ ใหก ารเรยี นรูดว ยตนเองประสบความสาํ เรจ็ การเปดรับโอกาสการเรยี นรู การ คิดริเริ่มและเรียนรูดวยตนเอง การสรางแรงจูงใจ การสรางวินัยในตนเอง การคิดเชิงบวก ความคิด สรางสรรค ความรกั ในการเรยี น การใฝรูใ ฝเ รียน และความรับผดิ ชอบ 2. การใชแ หลงเรยี นรู ทบทวน ความหมาย ความสําคัญ ประเภทแหลง เรยี นรู ทบทวนการใชหองสมุดประชาชน การเขา ถึงสารสนเทศหองสมุดประชาชน หอ งสมุดอืน่ ๆ แหลง เรียนรูอ่ืน ๆ ทีส่ าํ คัญเชนผรู ูในชุมชน พิพธิ ภณั ฑ ศูนยการเรียนรู ส่ือมวลชน รวมทง้ั การใชอินเตอรเน็ต เพือ่ การเรยี นรขู องตนเอง ศกึ ษา สาํ รวจ แหลงเรียนรูภายในชมุ ชน จัดกลมุ ประเภท และความสําคญั ศกึ ษาเรยี นรูกับภมู ิปญญา ปราชญ ผรู ใู นทองถ่ิน 3. การจดั การความรู ทบทวนความหมาย ความสําคัญ หลักการของการจัดการความรู กระบวนการจัดการ ความรู การรวมกลุมเพอื่ ตอยอดความรู การพัฒนาขอบขายความรูของกลมุ การจัดทําสารสนเทศเผยแพร ความรู ฝกทักษะกระบวนการจัดก ารความรูดวยตนเองและ ดวยการรวมกลุมปฏิบัติการ โดยการกําหนดเปาหมายการเรียนรู ระบุความรูท่ีตองใช การแสวงหาความรู สรุปองคความรู ประยุกตใชความรู แลกเปลี่ยนความรู การรวมกลุมปฏิบัติการเพื่อตอยอดความรู การพัฒนาขอบขาย ความรขู องกลุม สรปุ องคค วามรขู องกลุม จดั ทาํ สารสนเทศองคความรใู หมและการนําไปใชในการพฒั นาตนเอง ครอบครัว 4. การคดิ เปน ทบทวนความรคู วามเขา ใจ และความหมายของความเช่ือพ้ืนฐานทางการศกึ ษา / การศกึ ษานอก ระบบ และเชือ่ มโยงมาสูก ระบวนการคิดเปน ทบทวน ความหมาย ความสาํ คัญของการคดิ เปน กระบวนการคิดการแกปญหาอยางเปน ระบบ กระบวนการคิดเปน ศึกษารายละเอียดท่ีหลากหลายในเชิงเปรยี บเทียบของลักษณะขอมูลทางดานวิชาการ ตนเอง และสงั คมส่งิ แวดลอมท่ีแตกตา งกนั ไปของชมุ ชน วัฒนธรรม จารีตประเพณี สถานภาพทางสงั คม เศรษฐกจิ และ บุคคลเพ่อื นํามาขยายในการคิด การตัดสินใจอยา งคนคิดเปน ศึกษาขอมูลดานคุณธรรม จริยธรรมท่ี เก่ยี วขอ งกับบคุ คล ครอบครัวและชุมชนมาเสรมิ ความหมายการคดิ เปน ใหเกิดสนั ตสิ ขุ ที่ยัง่ ยนื ฝก ปฏิบัติการ เกบ็ ขอ มลู การวเิ คราะห สังเคราะหขอมูลในชุมชน เพอื่ นาํ มาประกอบการคิดการตัดสนิ ใจ ฝกปฏบิ ัตกิ ารคิดการแกปญ หาอยางเปนระบบ การคดิ เปนทัง้ จากกรณีตวั อยางที่ซับซอ น และ หลากหลายโดยนาํ ขอ มูลดา นคณุ ธรรม จรยิ ธรรม มาประกอบการคดิ การพิจารณาดวย

51 ฝก การสรุปกระบวนการแกปญหาดวยกระบวนการคดิ เปนจากขอ มูลที่เก็บและวเิ คราะหจาก ชุมชน 5. การวจิ ัยอยา งงา ย ทบทวนความหมาย ความสําคญั การวจิ ยั อยางงา ยกระบวนการและข้นั ตอนของการดําเนนิ งาน สถิติงาย ๆ เพ่ือการวิจัย เครอ่ื งมือการวิจยั และการเขียนโครงการวิจยั อยางงาย ๆ ศกึ ษา ฝก ทักษะ การวิจัยในบา น การเขยี นรายงานวจิ ยั การนําเสนอและเผยแพรงานวิจัย 6 ทักษะการเรยี นรู และศักยภาพหลกั ของพน้ื ทใี่ นการประกอบอาชพี ทบทวน ประยุกตใชทักษะกาเรเรียนรู และศักยภาพหลักของพ้ืนที่ คือ ศักยภาพของ ทรัพยากรธรรมชาติ ในแตละพืน้ ท่ี ศักยภาพของพ้ืนที่ตามลักษณะภูมอิ ากาศศกั ยภาพของภมู ิประเทศ และ ทาํ เลทีต่ ง้ั ของแตล ะพื้นทีศ่ กั ยภาพของศิลปะ วฒั นธรรม ประเพณี และวถิ ีชีวติ ของแตละพืน้ ที่ และศักยภาพ ของทรพั ยากรมนุษยในแตล ะพน้ื ท่ีเพอ่ื เปน เครือ่ งมือในการเพมิ่ ศักยภาพและขีดความสามารถในการแขง ขนั ในกลุมอาชพี ใหม เชน กลุมอาชีพดานเกษตรกรรม อตุ สาหกรรม พาณชิ ยกรรม ความคิดสรางสรรค และ การบริหารจัดการและการบรกิ าร การจดั ประสบการณก ารเรยี นรู 1. การเรยี นรดู วยตนเอง ควรจัดในลกั ษณะของการบูรณาการทกั ษะตา ง ๆ ไปพรอมกับการสรางสถานการณใ นการ เรียนรูท่หี ลากหลาย ซับซอ น อยางสรางสรรค เพอ่ื 1) ฝก ใหผ ูเรียนไดก ําหนดเปาหมาย และวางแผนการ เรยี นรู 2) เพม่ิ พนู ใหม ที ักษะพ้ืนฐานทกั ษะการพดู และการทําแผนผังความคิดโดยการปฏิบตั ิจรงิ 3) มีเจต คติท่ีดตี อ การเรียนรูดวยตนเองท่ีทาํ ใหการเรยี นรูดว ยตนเองประสบผลสําเร็จและนาํ ความรไู ปใชในวถิ ชี ีวติ ใหเ หมาะสมกบั ตนเอง และชุมชน/สังคม 2. การใชแหลง เรยี นรู ใหผูเรียนทุกคนไปสํารวจ ศึกษารวบรวมแหลงเรยี นรู ภายในชุมชน จงั หวัด ประเทศ และโลก รวมทง้ั การใชอนิ เทอรเนต็ การเขาถงึ ขอ มูลสารสนเทศท่สี นใจ ทําความเขาใจ บทบาท หนา ที่ ขอ ดีขอเสีย ของแหลง เรยี นรตู า ง ๆ

52 3. การจัดการความรู ศึกษาคนควาหลักการ และกระบวนการของการจัดการความรู การฝกปฏิบัติจริงโดย การรวมกลุมปฏบิ ัตกิ าร/ชุมชนปฏบิ ัตกิ าร (Community of practice = Cops) สรุปองคค วามรูข องกลุม แลกเปล่ียนเรียนรูระหวางกลุม ยกระดบั ความรู/ สรางองคความรใู หมและจัดทําสารสนเทศเผยแพรความรู ดว ยวิธกี ารที่หลากหลาย 4. การคดิ เปน ใหผูเรียนไดมีการทบทวนทั้งความเช่ือพ้ืนฐานทางการศึกษาผูใหญ / กศน.ที่เช่ือมโยงไปสู ปรัชญาคิดเปน และกระบวนการคิดการแกปญหาท่ีเปนระบบกระบวนการคิดเปนท่ีใชขอมลู ของการคิด อยา งนอ ย 3 ประการ คอื ขอมูลวธิ กี ารตนเอง และสังคม สงิ่ แวดลอม ใหผูเรียนไดมีการอภปิ รายถกแถลงถึงประสบการณในการคิดของตนเองที่ผานมาวามีการใช กระบวนการคดิ เปนมากนอยเพียงใดมีผลกระทบจากการคดิ การตดั สนิ ใจแกปญ หาอยางใด รวมถงึ การใช หลกั คณุ ธรรมจริยธรรมบูรณาการเขา กบั กระบวนการคดิ เปนเพ่อื ปรับกระบวนการคดิ เปน ท่ยี ั่งยืน ใหผูเรียนไดฝกการเก็บของมูล การเลอื กใชข อขอมลู การวิเคราะหขอมลู การสงั เคราะหขอมูล ในชมุ ชน และนํามาฝกปฏิบัติการแกปญ หา ในลกั ษณะการคิดเปน ที่มีขอมูลคุณธรรมจรยิ ธรรม บรู ณาการ ดว ยเหมือนการคิดท่ียง่ั ยนื ใหมีการสรปุ รายงานการคดิ แกปญหาดว ยกรนะบวนการคิดเปน เพ่ือจัดทําเปนรองรอยในแฟม ผลงาน 5. การวิจัยอยางงา ย จัดใหผ ูเรียนไดศ ึกษา คนควา เอกสารท่เี ก่ียวของ การใชเ ทคโนโลยีเพื่อสืบคนขอ มูลฝก ทักษะการ สงั เกตและคนหาปญ หาท่ีพบในชีวติ ประจาํ วัน / ในการประกอบอาชพี / ในสาระท่ีเรียนการต้ังคําถาม การ แลกเปล่ียนเรยี นรกู ับเพือ่ น / ผูรู การคาดเดาคําตอบอยางมเี หตุผล การฝกปฏิบัตกิ ารเขยี นโครงการวิจัยตาม หลกั การ การเก็บรวบรวมขอ มลู การสรางเครือ่ งมือ การวิเคราะหขอ มูลโดยใชสถติ อิ ยา งงา ย ๆ ท่ีเหมาะสมกบั ขอ มูล การนําเสนอขอมูล การสรปุ ขอ มูลและเขียนรายงานผลตามหลักการการเผยแพรข อคนพบดว ยวธิ ีการ หลากหลาย 6 ทักษะการเรยี นรู และศักยภาพหลกั ของพ้นื ที่ในการพัฒนาอาชีพ จัดใหผ เู รียนทง้ั รายบคุ คล/กลมุ ไดศ ึกษา สํารวจ วเิ คราะห ประยุกตท กั ษะการเรยี นรู และพื้นฐาน ศักยภาพหลักแตละพื้นท่ี ท่ีมีความแตกตาง และมีความตองการทองถ่ินที่ไมเหมือนกัน ในการเพ่ิมขีด ความสามารถทเี่ กีย่ วกบั การพัฒนาการประกอบอาชีพในกลมุ อาชีพใหม คือ ดานเกษตรกรรม อุตสาหกรรม พาณชิ ยกรรม ความคดิ สรางสรรค การบริหารจัดการและการบริการ เพ่อื สรา งอาชีพ และรายได อยางมนั่ คง และยง่ั ยนื อยา งตอเนื่อง

53 การวัดและประเมินผล 1. การเรยี นรดู วยตนเอง ใชการประเมินจากสภาพจรงิ ของผูเรยี นทแ่ี สดงออกเกย่ี วกับการกาํ หนดเปาหมาย และวางแผน การเรียนรู รวมทักษะพื้นฐานและเทคนิคในการเรียนรูตาง ๆ ตลอดจนปจจัยที่ทําใหการเรียนรูประสบ ความสาํ เรจ็ 2. การใชแหลงเรยี นรู ผลงานจากการศกึ ษาสาํ รวจ และการนาํ ไปใชประโยชน 3. การจดั การความรู ประเมนิ จากสภาพจริงโดย การสังเกต ความสนใจ การแสดงความคดิ เห็น การมีสว นรวม การให ความรว มมือในกลุมปฏิบตั ิการ ผลงาน/ชิ้นงานจากการรวมกลุมปฏิบัติการ ใชวิธกี ารประเมินแบบมีสวน รว มระหวางครผู ูเรยี นและผูเกี่ยวของรวมกันประเมินตคี าความสามารถ ความสําเร็จกับเปาหมายที่กาํ หนด ไว และระบขุ อบกพรองท่ีตองแกไ ข สวนท่ที ําไดดแี ลว ก็พัฒนาใหดยี งิ่ ข้นึ ตอไป 4. การคดิ เปน ประเมินจากการเก็บรวบรวมขอมูล การคิดวิเคราะห การตัดสินใจแกปญหาจากขอมูลตาม ขอ เท็จจริง ประเมินจากการใชขอมูลทีเ่ หมาะสม สอดคลอง เพยี งพอ นา เชอื่ ถือ ประเมนิ จากการมีสวนรวม ในกิจกรรม และการอภปิ รายถกแถลง และความพอใจในการแกปญหาดว ยวิธีคิดเปน อยางยง่ั ยนื 5. การวจิ ยั อยา งงา ย ประเมนิ จากสภาพจริงโดย การสังเกต ความสนใจ การมีสวนรวม ความรว มมอื จากผลงาน / ชิ้นงานท่ีมอบหมายใหฝ กปฏิบตั ิ ในระหวา งเรยี น และการสอบปลายภาคเรยี น 6 ทกั ษะการเรยี นรู และศักยภาพหลกั ของพ้ืนท่ีในการพัฒนาอาชพี ประเมินจากสภาพจริงโดย ความสนใจ การมีสวนรวม ความรวมมือ จากผลงาน / ชิ้นงานท่ี มอบหมายใหฝ กปฏบิ ตั ิ ในระหวา งเรียนและการสอบปลายภาคเรยี น

54 รายละเอียดคาํ อธิบายรายวิชา ทร31001 ทกั ษะการเรยี นรูจ ํานวน 5 หนวยกติ ระดับมัธยมศกึ ษาตอนปลาย มาตรฐานการเรยี นรูระดับ 1. สามารถประมวลความรู ทาํ งานบนฐานขอมูล และมีความชํานาญในการอา น ฟง จดบันทกึ เปน สารสนเทศอยา งคลองแคลวรวดเรว็ 2. สามารถวางแผนและใชแหลงเรยี นรูไดอยางคลองแคลว จนเปน ลกั ษณะนิสยั 3. สามารถสรปุ องคค วามรใู หม นาํ ไปสรา งสรรคสังคมอุดมปญญา 4. ความสามารถในการฝกทักษะการคิดเปนท่ีซบั ซอนเชื่อมโยงกับคุณธรรม จริยธรรมทเ่ี กย่ี วของ กับปรชั ญาคิดเปน และสามารถระบุถงึ ปญหาอุปสรรคการพฒั นากระบวนการคิดเปน และการแกไข 5. สามารถวางแผนการวิจัย ดําเนนิ การตามแบบแผนอยา งถูกตอง 6. สามารถวางแผนประยุกตใ ชท ักษะการเรียนรู และศักยภาพหลกั ของพนื้ ท่ีเปน เคร่อื งมือในการ เพมิ่ ศักยภาพ และขีดความสามารถในการแขง ขนั ใน 5 กลมุ อาชพี ใหม ท่ี หวั เรื่อง ตัวช้วี ดั เนือ้ หา จาํ นวน (ชั่วโมง) 1 การเรยี นรู 1. อธิบายความหมาย ความสําคญั 1. ความหมาย ความสําคญั และ 4 ดวยตนเอง และกระบวนการของการ กระบวนการของการเรยี นรูดวย เรียนรูด ว ยตนเอง ตนเอง 2. ปฏิบัติการฝก ทักษะพน้ื ฐาน 2. ทกั ษะพื้นฐานทางการศึกษาหาความรู 12 ทางการศึกษาหาความรู ทักษะ ทกั ษะการแกปญ หาและเทคนิคใน การแกปญหา และเทคนคิ ใน การเรียนรูดว ยตนเองรวมทัง้ การวาง การเรียนรูดวยตนเองได และ แผนการเรยี นรู และการประเมนิ ผล การวางแผนการเรียนรู และ การเรยี นรูดว ยตนเอง การประเมนิ ผลการเรียนรู ดวยตนเอง 3. ฝกปฏบิ ตั ทิ กั ษะการพูด และ 3. ทักษะการพดู และการทาํ แผนผงั 8 การทาํ แผนผังความคิด ความคิด 4. อธิบายปจ จัย ท่ีทําใหการเรียนรู 4. ปจ จยั ท่ที ําใหการเรียนรดู ว ยตนเอง 10 ดว ยตนเองประสบความสําเร็จ ประสบความสาํ เร็จ

55 ที่ หัวเร่อื ง ตวั ช้วี ดั เนอ้ื หา จํานวน (ชวั่ โมง) 2 การใช 1. อธบิ ายความหมาย ความสาํ คัญ 1. ความหมาย ความสาํ คญั ประเภท แหลง เรยี นรู ประเภทแหลง เรยี นรู การใช แหลงเรียนรู เขาถงึ สารสนเทศ 10 หองสมุดและ แหลง เรียนรอู นื่ แหลง เรยี นรูอน่ื ๆ ทสี่ าํ คญั รวมทั้ง 24 ๆ ทสี่ าํ คัญ รวมท้ังการใช การใชอินเตอรเน็ตเพอื่ การเรียนรูข อง 10 อนิ เตอรเนต็ เพอื่ การเรียนรู ตนเอง 12 ของตนเอง 2. ขอควรคํานงึ ในการศกึ ษาเรยี นรูกับ 12 2. บง ชีข้ อ ดขี อ เสียของแหลง แหลงขอมลู ตา ง ๆ รวมทง้ั นวัตกรรม 3 3 เรยี นรู และเทคโนโลยี 8 3. ปฏิบตั ิการเรยี นรกู ับแหลง เรียนรูตา งๆ ไดเ หมาะสม 3 การจดั การ 1. อธบิ ายความหมาย ความสาํ คญั 1. ความหมาย ความสาํ คัญ หลกั การ ความรู หลกั การ กระบวนการจดั การ กระบวนการจัดการความรู การ ความรู การรวมกลมุ เพ่อื ตอ รวมกลุมเพ่ือตอยอดความรู การ ยอดความรู การพัฒนาขอบขาย พัฒนาขอบขา ยความรขู องกลุม การ ความรูข องกลมุ การจดั ทาํ จดั ทําสารสนเทศเผยแพรค วามรู สารสนเทศเผยแพรค วามรู 2. ทักษะกระบวนการจัดการความรดู ว ย 2. ปฏิบัติการดานทักษะ ตนเองและดว ยการรวมกลมุ กระบวนการจัดการความรดู ว ย ปฏิบัตกิ าร ตนเองและดว ยการรวมกลมุ 3. สรุปองคความรูข องกลุม จดั ทํา ปฏบิ ตั ิการ สารสนเทศองคค วามรูในการพัฒนา 3. สรปุ องคความรขู องกลุม จดั ทํา ตนเอง ครอบครัว สารสนเทศองคความรใู นการ พัฒนาตนเอง ครอบครวั 4 การคดิ เปน 1. อธบิ ายความหมาย ความสาํ คัญ 1. ความเช่ือพน้ื ฐานทางการศกึ ษา ของการคิดเปน ผูใ หญ/ การศึกษานอกระบบท่ี เชอ่ื มโยงมาสปู รชั ญา คิดเปน 2. ความหมาย ความสําคญั ของการคดิ เปน 2. รวบรวมและวิเคราะหส ภาพ 3. การรวบรวมและวเิ คราะหสภาพ ปญ หา ของตนเอง ครอบครัว ปญหา ของตนเอง ครอบครัว ชุมชน

56 ที่ หัวเรอ่ื ง ตวั ชวี้ ดั เน้ือหา จาํ นวน (ชว่ั โมง) 5 การวจิ ยั ชุมชน และคดิ วเิ คราะห โดย และคดิ วิเคราะห โดยใชขอ มลู ดาน อยางงาย 10 ใชข อมูลดา นตนเอง ดาน ตนเอง ดานวชิ าการ และดานสังคม 10 วชิ าการ และดานสังคม สิง่ แวดลอม 3 สงิ่ แวดลอ ม 4. กระบวนการและเทคนิคการเกบ็ 5 8 ขอมลู การวเิ คราะห และสงั เคราะห 8 10 ขอมูลทั้ง 3 ประการ ของบุคคล ครอบครัว และชุมชน เพ่ือ ประกอบการคิด การตัดสินใจ 3. กาํ หนดแนวทางทางเลือกที่ 5. การกาํ หนดแนวทางทางเลอื กท่ี หลากหลายในการแกปญหา หลากหลายในการแกปญหาอยา งมี อยา งมีเหตุผล มคี ุณธรรม เหตุผล มคี ุณธรรม จรยิ ธรรม และมี จรยิ ธรรม และมคี วามสุขการ ความสขุ อยางย่งั ยืนการประยุกตใช ประยุกตใชอ ยา งมเี หตผุ ล อยา งมีเหตผุ ลเหมาะสมกบั ตนเอง เหมาะสมกับตนเอง ครอบครวั ครอบครวั และชุมชน/สงั คม และชุมชน/สังคม 1. อธบิ ายความหมาย ความสาํ คัญ 1. ความหมาย ความสําคัญการวจิ ยั อยาง การวจิ ัยอยางงายกระบวนการ งา ยกระบวนการและขั้นตอนของการ และข้นั ตอนของการดาํ เนินงาน ดาํ เนนิ งาน 2. อธบิ าย และฝกปฏบิ ัตเิ กี่ยวกับ 2. สถิติงา ย ๆ เพอื่ การวจิ ัย สถิตงิ ายๆ เพื่อการวจิ ยั 3. สรา งเคร่อื งมือการวจิ ยั อยาง 3. การสรางเครอ่ื งมอื การวจิ ยั งา ยๆ 4. ปฏิบัตกิ ารเขยี นโครงการวจิ ัย 4. การเขียนโครงการวิจัยอยางงาย ๆ อยา งงา ยๆ และมีทักษะการวจิ ยั 5. ทกั ษะการวจิ ัยในอาชพี การเขียน ในอาชีพ การเขียนรายงานวิจัย รายงานวจิ ยั การนาํ เสนอและเผยแพร การนําเสนอและเผยแพร งานวจิ ัย งานวจิ ัย

57 ที่ หวั เร่ือง ตวั ชวี้ ดั เนือ้ หา จาํ นวน (ชวั่ โมง) 6 ทักษะการ 1. อธบิ ายความหมาย ความสําคญั 1. ความหมาย ความสาํ คัญ ของศักยภาพ 2 เรยี นรูแ ละ ของทกั ษะการเรยี นรู และ หลักของพื้นท่ี ศกั ยภาพ ศักยภาพหลกั ของพน้ื ท่ี ที่ 2. กลุมอาชีพใหม 5 ดาน และศกั ยภาพ 2 หลักของ แตกตางกัน หลกั ของพื้นที่ 5 ประการ พ้ืนที่ในการ 2. ยกตวั อยา งเกีย่ วกบั ศกั ยภาพ กลุม อาชพี ใหม พฒั นา หลักของพนื้ ที่หลกั ท่แี ตกตาง 1. กลุม อาชีพดานเกษตรกรรม 10 อาชพี กนั 2. กลมุ อาชพี ดา นอตุ สาหกรรม 3. สามารถบอกหรือยกตวั อยาง 3. กลมุ อาชพี ดานพาณิชยกรรม เก่ยี วกับศกั ยภาพหลกั ของพืน้ ที่ 4. กลมุ อาชีพดานความคดิ ของตนเอง สรา งสรรค 4. ยกตัวอยา งอาชพี ทีใ่ ชห ลักการ 5. กลุม อาชีพดานการบรหิ ารจัดการ พ้นื ฐานของศกั ยภาพหลกั ใน และการบรกิ าร การประกอบอาชพี ในกลุม ศักยภาพหลกั ของพ้นื ท่ี อาชีพใหมเ ชน กลมุ อาชีพดาน 1. ศักยภาพของ เกษตรกรรม อตุ สาหกรรม ทรพั ยากรธรรมชาติ ในแตละพ้นื ที่ พาณชิ ยกรรม ความคดิ 2. ศกั ยภาพของพ้ืนท่ตี ามลักษณะ สรา งสรรค การบรหิ ารจดั การ ภูมิอากาศ และการบรกิ าร 3. ศกั ยภาพของภมู ิประเทศ และ ทาํ เลทต่ี ัง้ ของแตละพื้นที่ 4. ศกั ยภาพของศลิ ปะ วฒั นธรรม ประเพณี และวิถีชีวติ ของแตละพน้ื ท่ี 5. ศกั ยภาพของทรพั ยากรมนุษย ในแตล ะพ้นื ท่ี 16 3. ตวั อยางการวเิ คราะหศักยภาพหลัก ของพน้ื ท่ี ท้งั 5 ประการในกลุมอาชพี ใหม ดานการเกษตรกรรม อุตสาหกรรมพาณิชยกรรมความคิด สรา งสรรคบ ริหารจดั การ และการ บรกิ าร

58 ภาคผนวก

59 นิยามศัพท เจตคติ หมายถึง สภาพความรูสึกทางดา นจติ ใจท่เี กิดจากประสบการณแ ละการเรยี นรขู องบคุ คลอัน เปนผลทําใหเกิด มีทา ทีหรือมคี วามคิดเห็น รูสึกตอ ส่ิงใดสง่ิ หนงึ่ ในลักษณะที่ชอบ หรอื ไมช อบ เห็นดว ย หรอื ไมเ ห็นดวย ศักยภาพ หมายถงึ ความสามารถสูงสุดท่ีเปนไปไดของบุคคล สัตว ส่ิงของน้นั ๆ ไดรับการบํารุง สงเสริม อยางเต็มท่ี และถูกตองทั้งทางกายและทางจิต ผังมโนทศั น หมายถงึ ภาพทปี่ รากฏภายในใจของแตละคน แมจ ะมองไมเหน็ แตะตองไมได แตทุก คนก็ทราบดวี า ภายในใจของคนมีภาพตาง ๆ ปรากฏอยู เชน ภาพของตน ไม ภเู ขา ทุงนา ความอดยาก ความ สนุกสนาน คาํ อธบิ ายรายวิชา หมายถึง ขอมลู รายละเอยี ดของแตละรายวิชา ประกอบดว ยมาตรฐานการเรียนรู เนอื้ หาสาระ เวลาเรียน รหสั วิชา ชอื่ วิชา จํานวนหนว ยกติ ระดบั การศึกษา เพอ่ื ใชเปนกรอบทิศทาง ที่ผูสอน ใชในการวางแผน และออกแบบการเรียนรู สาระการเรียนรหู มายถงึ องคค วามรู ทกั ษะกระบวนการ และคุณลกั ษณะสาํ คัญรวมไวในมาตรฐาน การเรียนรู ซง่ึ ผูเรียนตอ งรแู ละปฏบิ ตั ไิ ด การเรียนรดู วยตนเอง หมายถึงกระบวนการเรียนรูท่ีบุคคลริเรม่ิ การเรียนรดู วยตนเองตามความ สนใจ ความตอ งการ และความถนดั มเี ปาหมาย รูจกั แสวงหาแหลงทรัพยากรการเรียนรู เลอื กวธิ กี ารเรยี นรู จนถึงประเมินความกาวหนาของการเรียนรูของตนเอง โดยจะดําเนินการ ดวยตนเองหรือรวมมือ ชว ยเหลือกบั ผอู ่ืนหรือไมก็ได การใชแหลงเรยี นรู หมายถงึ การท่บี ุคคลเห็นความสาํ คัญและรจู ักใชแหลงเรียนรปู ระกอบการเรยี นรู การจดั การความรู หมายถึงการรวบรวม สรา ง จัดระเบยี บ แลกเปลี่ยนและประยุกตใชความรูของ บุคคล ชุมชน คิดเปน หมายถงึ การแสวงหาแนวทางแกไขปญ หาโดยใชข อมูลตนเอง สังคม และวิชาการอยา งเปน กระบวนการเพ่อื ใชประกอบการตดั สนิ ใจ การวิจัยอยา งงา ย หมายถงึ การวิจยั ของบคุ คลทีท่ ําการวิจัยเล็ก ๆ เพอ่ื ปรับปรงุ และพัฒนางานและ การแกป ญหาของตนหรือชุมชน

60 คณะผจู ดั ทาํ ทป่ี รกึ ษา จีระวุฒิ เลขาธิการ กศน. นายอภิชาติ จํานงบุตร รองเลขาธิการ กศน. นายวิมล อ่ิมสุวรรณ ผูเชี่ยวชาญเฉพาะดานการพัฒนาหลกั สตู ร แกว ไทรฮะ ท่ปี รึกษาดานพัฒนาหลักสูตร ดร.ชัยยศ กลารบ ผอู าํ นวยการกลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรียน ดร.ทองอยู ใจซอ่ื ศึกษานิเทศกเชย่ี วชาญ นางพรทพิ ย โควคชาภรณ ศึกษานิเทศกเชีย่ วชาญ สายหงษ ขาราชการบํานาญ คณะผูยกราง ฐติ ิรัตนอัศว กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรยี น นายกิตติเกษม อินหนองฉาง กศน. อําเภอสันกําแพง จ. เชยี งใหม นางอชั ราภรณ สหพัฒนสมบัติ กศน. อําเภอบางปะกง จ. ฉะเชิงเทรา เกรียงไกร กศน. อาํ เภอปาโมก จ. อา งทอง นางศิริพรรณ ไสยโสภณ กลมุ พัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน นายสมชาย แกวไทรฮะ ที่ปรกึ ษา นางสาวสวุ ิชา ปรีชาอนนั ต ขาราชการบาํ นาญ สายหงษ ขาราชการบาํ นาญ นายกัญจยโชติ ปตวิ รา กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรยี น ไสยโสภณ กลมุ พัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรียน นางสาวมนตสดุ า ดร.รุง อรณุ ศรวี ัฒนาโรทัย กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรยี น เขม็ ทอง กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรียน คณะผบู รรณาธกิ าร แซอง้ึ กลุม พฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรียน ดร.ทองอยู ศรีจันทรวโิ รจน กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน นางสาวสุภรณ ไสยโสภณ กลมุ พฒั นาการศึกษานอกโรงเรียน ธรรมธษิ า กลมุ พฒั นาการศึกษานอกโรงเรียน นางศริ ิพรรณ ไสยโสภณ กลมุ พฒั นาการศึกษานอกโรงเรียน นางพชิ ญาภา ดร.รุงอรุณ คณะทํางาน นางดุษฎี นางพรทพิ ย นางสาวผณนิ ทร นางสาวสมถวลิ ดร.รุงอรณุ นางสาวชาลินี ผรู ับผดิ ชอบ ดร.รงุ อรณุ

61 คณะผูพ ฒั นาและปรบั ปรุง ครง้ั ท่ี 2 ท่ีปรึกษา บญุ เรือง เลขาธกิ าร กศน. อิม่ สวุ รรณ รองเลขาธกิ าร กศน. 1. นายประเสริฐ จาํ ป รองเลขาธกิ าร กศน. 2. ดร.ชัยยศ จนั ทรโ อกลุ ผูเชี่ยวชาญเฉพาะดานการพฒั นาสอ่ื การเรียนการสอน 3. นายวัชรนิ ทร ผาตินินนาท ผูเชยี่ วชาญเฉพาะดา นเผยแพรท างการศึกษา 4. นางวทั นี ธรรมวิธีกุล หัวหนา หนวยศกึ ษานิเทศก 5. นางชุลีพร งามเขตต ผอู ํานวยการกลุม พฒั นาการศึกษานอกโรงเรยี น 6. นางอญั ชลี 7. นางศุทธินี ผพู ฒั นาและปรบั ปรงุ ครงั้ ท่ี 2 1. ดร.ทองอยู แกว ไทรฮะ ท่ปี รึกษา กลมุ พัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน หัวหนากลุมพฒั นาการเรยี นการสอน 2. ดร.รุงอรณุ ไสยโสภณ กลุม พฒั นาการศึกษานอกโรงเรียน กลมุ พัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรียน 3. นายสมชาย ฐิตริ ัตนอศั ว กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรยี น 4. นางสาววรรณพร ปท มานนท 5. นางสาวชาลนิ ี ธรรมธิษา คณะทาํ งาน กลมุ พฒั นาการศึกษานอกโรงเรียน กลุมพฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรยี น 1. นางสาวธัญญลักษณ ศรีจันทรวโิ รฒ กลมุ พัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรยี น 2. นางสาวเยาวรตั น คาํ ตรง กลุมพฒั นาการศึกษานอกโรงเรยี น 3. นายกติ ตพิ งศ จนั ทวงศ 4. นางสาวกรวรรณ กววี งษพิพัฒน