สาบเสือ

สาบเสอื ช่อื วิทยาศาสตร์ : Chromolaena odoratum (L.) R.M.King & H.Rob. ชื่อวงศ์ : COMPOSITAE ชื่อพ้ืนเมืองอื่น : หญ้าค่าพั้ง (เง้ียว-แม่ฮ่องสอน) ; หญ้าเมืองวาย, หญ้าเมืองฮ้าง (ภาคเหนือ) ; ชิโพกวย, ไช้ปู่ กอ, เซโพกวย, บ่อโส่, เพาะจีแค (กะเหรี่ยง-แม่ฮ่องสอน) ; สาบเสือ (สิงห์บุรี) ; บ้านร้าง, ผักคราด (ราชบุรี) ; เบญจมาศ (ตราด) ; ฝร่ังรุกที่, ฝรั่งเหาะ (สุพรรณบุรี) ; หญ้าดงร้าง, หญ้าพระศิริไอยสวรรค์ (สระบุรี) ; หญ้า ฝร่ังเศษ (จันทบุรี, ตราด) ; หมาหลง (ชลบุรี) ; มนทน (ชาวบน-เพชรบูรณ์) ; มุ้งกระต่าย (อุดรธานี) ; หญ้าลืม เมือง (หนองคาย) ; หญ้าเหมน็ (ภาคตะวนั ออกเฉยี งเหนือ) ; หญา้ ดอกขาว (ท่วั ไป) ลกั ษณะทางพฤกษศาสตร์ ไมล้ ม้ ลกุ (ExH) แตกก่งิ กา้ นมาก ลำต้นมีขนน่มุ ประปราย ใบ เปน็ ใบเด่ียว ออกตรงข้ามกนั เป็นคู่ๆ ลกั ษณะใบรูปไขแ่ กมสามเหล่ยี ม กวา้ ง 3-5 ซม. ยาวประมาณ 5-10 ซม. ปลายใบเรียวแหลม โคนใบสอบแคบเป็นรูปลิ่ม ขอบใบจักเป็นซ่ีฟันหยาบ ๆ มขี นนุ่มขึ้นทั้งสองด้าน ของแผน่ ใบ ก้านใบยาวประมาณ 6 ซม. ดอก ออกดอกเป็นช่อกระจุก ท่ีปลายยอด ดอกมีสีเขียวแกมม่วงอ่อน ๆ บางทีสีขาว เส้นผ่าน ศูนย์กลางดอก 4 มม. ร้ิวประดับยาว 2 มม. เรียงซ้อนกันเป็น 4-5 วง ร้ิวด้านนอกเป็นรูปไข่ ริ้วด้านในเป็นรูป ขอบขนานแคบ ปลายแหลม มีสีขาว และมีเส้นขีดสีเขียว 3 เส้น กลีบดอกจะเช่ือมกันเป็นหลอดรูปท่อ ปลาย ใบจักเป็น 5 แฉก ผล แห้ง เรียวบาง ยาวประมาณ 4 มม. เปน็ สันหรือเปน็ เหลี่ยม 5 เหล่ยี ม มสี ีดำ มีรยางค์เป็นขนสีขาว หรือน้ำตาลออ่ น ประโยชนท์ างยารสและสรรพคณุ ในตำรายา ท้ังต้น รสฝาดหอมร้อน มีกลิ่นหอมแรง ใช้เป็นยาฆ่าแมลง แต่ถ้านำมาใช้เพียงเล็กน้อยก็จะเป็น นำ้ หอมได้ดอี ีกดว้ ย ใช้เบอื่ ปลา ใบ รสฝาดร้อน โขลกพอกบาดแผลห้ามเลือดได้ดี ช่วยกระตุ้นการทำงานหรือควบคุมการหดตัวของ ลำไสส้ ัตว์ และมีผลต่อมดลกู ของสตั ว์ วิธีและปริมาณทใี่ ช้ รักษาบาดแผลสดเพ่ือห้ามเลือด โดยใช้ใบหรือยอดอ่อนสาบเสือ 10-15 ใบ โขลกให้ละเอียดพอก บรเิ วณท่มี บี าดแผลจะห้ามเลอื ดได้ หรืออาจจะคน้ั เอาน้ำล้างบาดแผลแลว้ ใช้กากพอกตาม