วันกองทัพไทย

วนั กองทพั ไทย (18 มกราคม) วนั กองทพั ไทย (Thai Army’s Day) ทุกวนั ท่ี 25 มกราคม ของทุกปี โดยทางคณะรัฐมนตรีมีมติเมื่อวนั ที่ 22 สิงหาคม 2549 เห็นชอบตามที่กระทรวงกลาโหมเสนอ โดยให้ เปล่ียนแปลงกาหนดวนั กองทพั ไทยจากวนั ที่ 25 มกราคม ของทุกปี เป็ นวนั ที่ 18 มกราคม ของทุกปี และอนุมตั ิใหเ้ ป็ นวนั หยดุ ราชการ ของกระทรวงกลาโหม ความสาคญั วนั กองทพั ไทย กองทพั ไทย 3 เหล่า อนั ไดแ้ ก่ กองทพั บก กองทพั เรือ และกองทพั อากาศ ต่างเป็ นกาลงั สาคญั ในการป้ องกนั ประเทศชาติจากการรุกราน ของบรรดาเหลา่ ราชศตั รูในยามสงคราม และในยามสบงกาลงั พลของกองทพั ท้งั 3 เหล่า ก็มีส่วนสาคญั อยา่ งมากในการพฒั นาความ เจริญรุ่งเรืองของประเทศชาติ ดงั น้นั จึงไดก้ าหนดใหม้ ีการจดั งานวนั กองทพั ไทยในวนั ที่ 18 มกราคม ของทกุ ปี ประวตั ิ วนั กองทพั ไทย สาเหตุที่กาหนดให้ วนั ท่ี 25 มกราคม ของทุกปี เป็ นวนั กองทพั ไทยน้นั เนื่องจากเป็ นวนั ท่ี สมเด็จพระนเรศวรมหาราช จอมทพั ไทยใน สมยั กรุงศรีอยธุ ยา ทรงกระทายทุ ธหตั ถีมีชยั ชนะต่อ สมเดจ็ พระมหาอปุ ราชา แห่งพมา่ และผลแห่งชยั ชนะในคร้ังน้นั ทาใหข้ า้ ศึกไม่กลา้ เขา้ มารุกรานไทยทุกทิศทาง เป็ นเวลาถึง 150 ปี สงครามยุทธหตั ถี เม่ือกรุงหงสาวดีของพมา่ เปล่ียนแผน่ ดินใหมพ่ ระเจ้านันทบุเรงนองข้ึนเป็ นกษตั ริยส์ ืบตอ่ มา ทางพมา่ ไดแ้ จง้ ขา่ วการเปลี่ยนรัชกาลไปยงั ประเทศราชท้งั ปวง โดยใหผ้ ปู้ กครองประเทศราชไปเฝ้ าตามประเพณี ในคร้ันสมยั สมเดจ็ พระมหาธรรมราชาไดโ้ ปรดปรานใหพ้ ระ นเรศวรราชโอรสเสดจ็ ข้ึนแตเ่ มื่อเสด็จถึงเมืองแครง บงั เอิญทรงทราบถึงแผนการของพมา่ ที่คิดประทุษร้ายต่อพระองค์จากบุคคลสาคญั ทางมอญหลายคนที่สนิทสนมคุน้ เคยไดล้ อบทูลก่อนที่พระองคจ์ ะเสด็จถึงเมืองพม่า

ดว้ ยเหตนุ ้ี พระนเรศวรจึงทรงถือโอกาสประกาศอิสรภาพ ณ เมืองแครง ในปี พ.ศ. 2127 แยกราชอาณาจกั รศรีอยธุ ยาออกเป็ นอิสรภาพ จากพมา่ แลว้ จึงยกทพั ขา้ มแมน่ ้าสะโตงไปจนใกลจ้ ะถึงเมืองหงสาวดี ไดท้ ราบวา่ พระเจา้ หงสาวดีไปรบพงุ่ มีชยั ชนะไดเ้ มืององั วะแลว้ จวนใกลจ้ ะยกทพั กลบั คืนพระนคร พระนเรศวรทรงเห็นวา่ การจะตีเมืองหงสาวดีในคร้ังน้ีคงไมไ่ ด้จึงใหก้ องทพั แยกยา้ ยกนั ไปบอกพวก ครัวไทยท่ีพมา่ กวาดตอ้ นเอาไปเม่ือคราวเสียกรุงศรีอยธุ ยา ใหอ้ พยพกลบั ไดค้ รอบครัวกลบั มาตภุ ูมิเดิมถึง 10,000 เศษ ฝ่ ายอุปราชาได้ ทราบข่าวจึงยกมาเป็ นทพั หลวง ยกติดตามพระนเรศศวรมา โดยใหส้ ุรกรรมาเป็ นกองหนา้ คร้ันกองหนา้ มาถึงแมน่ ้าสะโตงเมื่อพระ นเรศวรยกขา้ มฟากมาไดแ้ ลว้ จึงยงิ ต่อสูก้ นั อยทู่ ี่ริมน้า พระนเรศวรทรงยงิ พระแสงปื นกระบอกหนง่ึ ยาว 9 คบื ถูกสุรกรรมานายทพั หน้า ของข้าศึกตายอยู่กบั คอช้าง พวกร้ีพลเห็นวา่ นายทพั ตายกพ็ ากนั ครั่นคร้ามเลิกทพั กลบั ไป พระแสงปื นซ่ึงพระนเรศวรยงิ ถกู สุรกรรมาดบั ชีพในครั ้งน้นั ไดม้ ีนามปากกาปรากฎวา่ “พระแสงปื นต้นข้ามแม่นา้ สะโตง” นบั เป็ นพระ แสงอษั ฎาวธุ อนั เป็ นเคร่ืองราชูปโภคสาหรับแผน่ ดินสืบมาตราบจนถึงกาลปัจจุบนั น้ี คร้ันถึงเดือนพฤศจิกายน วนั อาทิยต์ ข้ึน 9 ค่า พ.ศ. 2129 พระเจา้ นนั ทบุเรงไดเ้ สร็จยาตราทพั ออกจากกรุงหงสาวดี เพ่อื ยกมาตีกรุงศรีอยธุ ยา โดยใหพ้ ระอุปราชาอยรู่ ักษาพระนคร พระ นเรศวรทรงทราบวา่ พม่ายกมาคร้ังน้ีเป็ นทพั กษตั ริยใ์ หญห่ ลวงนกั จึงตรัสใหร้ วบรวมเสบียงอาหารและไพร่พลฉกรรจจ์ ากหวั เมืองเขา้ พระนคร แมก้ องทพั ใหญ่ฝ่ ายพม่าจะยกเขา้ โจมตีพระนครเป็ นหลายคร้ังกห็ าสาเร็จไม่ จึงต้งั ลอ้ มกรุงไวเ้ ป็ นเวลา 4 เดือน เห็นวา่ ไมม่ ีทาง เอาชนะไทยได้ ท้งั เสบียงอาหารก็ขดั สน และไขร้ ุม จึงตอ้ งยกทพั กลบั ในเดือนพฤษภาคม พ.ศ. 2130 ในศึกคร้ังน้นั พระนเรศวรออกรบ อยา่ งกลา้ หาญ และปลอมพระองคจ์ ะเขา้ คา่ ยพระหงสาวดี โดยเสด็จลงจากหลงั มา้ ทรงคาบพระแสงดาบ นาทหารปี นระเนียด (ปี นค่าย) แต่ถกู ขา้ ศึกแทงตกลงมาจึงเขา้ ไม่ได้ พระแสงดาบซ่ึงทรงในวนั น้นั จึงปรากฏนามวา่ “พระแสงดาบคาบค่าย” คร้ันถึงวนั จนั ทร์ เดือนย่ี แรม 2 ค่า ปี มะโรง พ.ศ. 2135 สองวรี กษตั ริยไ์ ทย คือ สมเดจ็ พระนเรศวร และสมเดจ็ พระเอกาทศรถไดเ้ ขา้ ตี กองทพั หนา้ ของพม่าท่ียกมาคร้ังใหม่แตกหนีอลหมา่ น ขณะน้นั เองชา้ งพระท่ีนง่ั ของสมเดจ็ พระนเรศวรชื่อ เจา้ พระยาไชยานุภาพ กบั ชา้ งของสมเดจ็ พระเอกาทศรถช่ือ เจา้ พระยาปราบไตรจกั ร ซ่ึงเป็ นชา้ งตกมนั ท้งั คู่ ไดไ้ ล่ตามพวกขา้ ศึกไปอยา่ งเมามนั ทาใหก้ องกาลงั ทหารไทยตามไม่ทนั สองวรี กษตั ริยไ์ ทยเขา้ ไปอยกู่ ลางวงลอ้ มของเหลา่ ขา้ ศึก มีแตจ่ ตรุ งคบาทและพวกทหารรักษาพระองคเ์ ท่าน้นั ที่ ติดตามไปทนั เมื่อพระนเรศวรทอดพระเนตรเห็นพระมหาอปุ ราชาทรงพระคชธารอยใู่ นร่มไมก้ บั เหล่าทา้ วพระยา จึงทราบวา่ ไดถ้ ลาเขา้ มาจนถึงกลางกองทพั ของปัจจามิตรแลว้ แตพ่ ระองคท์ รงมีสติมนั่ ไม่หวน่ั ไหวจึงไสชา้ งเขา้ ไปใกลแ้ ลว้ ตรัสไปโดยฐานคุน้ เคยกนั มาก่อน ท้งั ในวยั เยาวแ์ ละวยั เติบใหญ่วา่ “เจา้ พจ่ี ะยนื ชา้ งอยใู่ นร่มไมท้ าไม ขอเชิญเสด็จมาทายทุ ธหตั ถีกนั ใหเ้ ป็ นเกียรติยศเถิด กษตั ริยภ์ ายหนา้ ท่ี จะชนชา้ งอยา่ งเราจะไม่มีอีกแลว้ ” ดว้ ยความมีขตั ติยมานะ พระมหาอปุ ราชาจึงไสชา้ ง พลายพธั กอ ออกมาชนกบั เจา้ พระยาไชยานุภาพซ่ึงกาลงั ตกมนั เมื่อเห็นขา้ ศึกตรง ออกมาทา้ ทายกโ็ ถมแทงทนั ทีไมย่ บั ย้งั เลยพลาดท่าทาใหพ้ ลายพธั กอไดล้ ่างแบกรุนเอาเจา้ พระยาไชยานุภาพเบนจะขวางตวั พระมหา อปุ ราชาไดท้ ีฟันดว้ ยพระแสงของา้ ว สมเด็จพระนเรศวรเบ่ียงพระองคห์ ลบทนั เลยถูกแตพ่ ระมาลาหนงั ขาดวน่ิ ไป พอดีกบั เจา้ พระยานุ ภาพสะบดั หลดุ แลว้ กลบั ไดล้ า่ งแบกรุนพลายพธั กอหนั เบนไปบา้ ง สมเดจ็ พระนเรศวรจึงจว้ งฟันดว้ ยพระแสงของา้ วถูกพระมหาอปุ ราชาท่ีองั สะขวา (ไหลข่ วา) ขาดสะพายลงมา ซบสิ้นพระชนมอ์ ยกู่ บั คอชา้ ง ส่วนสมด็จพระเอกาทศรถไดช้ นชา้ งกบั เจา้ เมืองจาปาโรขาดสะพายแล่งตายคาคอชา้ งเช่นกนั พวดทา้ วพระยาเมืองหงสาวดี เห็นเจา้ นาย เสียทีตา่ งก็กรูกนั เขา้ มาช่วย ใชป้ ื นระดมยงิ ถูกสมเดจ็ พระนเรศวรท่ีพระหตั ถถ์ ึงบาดเจ็บ พอดีขณะน้นั กองทพั หลวงของไทยตามมาทนั จึงเขา้ รบพงุ่ แกเ้ อาจนจอมทพั ไทยออกมาได้ ฝ่ ายกรุงหงสาวดีกเ็ ลิกทพั กลบั ไป พระแสงของา้ วที่สมเดจ็ พระนเรศวรทรงพระประหารพระมหาอุปราชาคร้ังน้นั ไดน้ ามต่อมาวา่ “พระแสงแสนพลพ่าย” และพระมาลา ที่ถูกฟันก็ปรากฏนามวา่ “พระมาลาเบยี่ ง” นบั เป็ นเคร่ืองมงคลราชูปโภคมาจนบดั น้ี ส่วนชา้ งศึกท่ีชนะกไ็ ดร้ ับพระราชทานช่ือวา่ “เจา้ พระยาปราบหงสาวดี”

จากเหตกุ ารณ์การทาสงครามยทุ ธหตั ถีของสมเดจ็ พระนเรศวรและสมเด็จพระเอกาทศรถวรี กษตั ริยไ์ ทยในคร้ังน้นั ซ่ึงตรงกบั วนั ท่ี 25 มกราคม พทุ ธศกั ราช 2135 จึงถือเอาวนั ท่ี 25 มกราคม ของทุกปี เป็ นวนั กองทพั ไทย (ปัจจุบนั พบหลกั ฐานใหม่วา่ น่าจะตรง กบั วนั ที่ 18 มกราคม แต่ยงั ถือเอาวนั ที่ 25 มกราคม เป็ นวนั กองทพั ไทย) กจิ กรรม วนั กองทพั ไทย กิจกรรมที่เกิดข้ึนในวนั กองทพั ไทย คือ พธิ ีกระทาสตั ยป์ ฏิญาณต่อธงชยั เฉลิมพล หรือที่เรียกวา่ “สวนสนามสาบานธง” ซ่ึงเป็ นพธิ ีกรรม ศกั ด์ิสิทธ์ิสาหรับทหาร และเป็ นการระลึกถึงวรี กรรม และเป็ นการสกั การะดวงวญิ ญาณนกั รบไทย จะมีพิธีวางพวงมาลาอนุสาวรียท์ าง ทหาร เช่น อนุสาวรียช์ ยั สมรภูมิ อนุสาวรียท์ หารอาสา อนุสาวรียพ์ ทิ กั ษร์ ัฐธรรมนูญ ฯลฯ