แหล่งเรียนรู้กศน.ตำบลคำน้ำแซบ

แหล่งเรียนรอู้ ุบลราชธานี ชื่อแหลง่ เรียนรกู้ ารป้ันเตาอง่ั โล่ .ตา้ บล.คา้ น้าแซบ....อ้าเภอวารนิ ชา้ ราบ. ด้านการผลิตเตาหุงต้ม.สาขา..คหกรรม......... ผู้รับผดิ ชอบ/ผูถ้ า่ ยทอดแหล่งเรยี นรู้ ช่อื -สกุล.นายสมจิตร ผันผ่อง .ตาแหนง่ ผใู้ หญบ่ ้าน...อายุ.......57.............ปี ทอ่ี ย.ู่ บา้ นช่างหม้อ หม่ทู ี่ 5 ต้าบล ค้านา้ แซบ อา้ เภอ วารินช้าราบ จังหวดั อุบลราชธานี รหัสไปรษณยี ์ 34190 เบอรโ์ ทรศัพท์... 0873198223 facebook....https://www.facebook.com/profile.php?id=100028410494287 ผู้ประสานงานแหล่งเรยี นรู้ ชอ่ื -สกลุ ..นางสาวพริ นนั ท์ อาจภกั ด.ี ..........................ตาแหนง่ ........ครูกศน.ตาบล..........อายุ......44..........ปี ท่อี ยู่..193 ม.17 ต.แสนสุข อาเภอวารินชาราบ จังหวดั อบุ ลราชธาน.ี .............................................. เบอร์โทรศัพท.์ ..........0868790752......facebook..............................................Line.....................................

องค์ความรแู้ ละความเชี่ยวชาญ จังหวัดอุบลราชธานี มีแหล่งเรียนรู้ทางการท่องเท่ียวและวัฒนธรรมการปั้นเตาอ้ังโล่ ก็เป็นแหล่ง เรียนรู้ อยู่ที่บ้านช่างหม้อ ต้าบลค้าน้าแซบ อ้าเภอวารินช้าราบ จังหวัดอุบลราชธานี ท้ังหมู่บ้านพากัน ประกอบอาชีพป้ันเตาอั้งโล่ส่งขาย โดยในหมู่บ้านทุกครอบครัวกว่า 80 หลังคาเรือน มีอาชีพปั้นเตาเป็นหลัก โดยการป้ันเตา ชาวบ้านก็จะแบ่งงานกันท้าและน้ามาประกอบกันเป็นเตาอ้ังโล่ส่งขาย โดยจะมีพ่อค้าคนกลาง มารับซ้อื ถึงหม่บู ้าน กอ่ นจะสง่ ไปขายท่ัวประเทศ ส่วนดินท่ีน้ามาปั้นเป็นเตา ก็จะสั่งซื้อดินเหนียวจากแหล่งบ่อ ดินเหนยี วเฉพาะจากรมิ แม่น้ามลู บ้านกุดลาด อา้ เภอเมอื งอุบลราชธานี เพราะเป็นดนิ คุณภาพดี เมื่อเผาแล้วไม่ เปราะง่าย กระบวนการ/ขนั ตอน/วิธดี า้ เนนิ งาน ข้ันตอนการผลติ ข้ันตอนการเตรยี มดนิ (โม้ดิน) ๑. ขดุ ดนิ เหนียวทีผ่ ง่ึ แดดแหง้ ๒. นา้ ดินเหนียวที่ผง่ึ แห้ง ใส่ในบอ่ หมักดนิ (บ่อซีเมนต์ ) ใส่น้าให้น้าทว่ มดนิ ทงิ้ ไว้ ๑ คืน ๓. เมอ่ื ดนิ ละลายแล้วตกั ดิน ผสมแกลบขเ้ี ถ้าด้า อตั ราส่วน ดิน ๑ สว่ นต่อขเ้ี ถ้าด้า ๒ ส่วนลงเคร่อื งปน่ั (โมด้ ิน) แลว้ แตเ่ ทคนิค ๔. น้าดนิ ที่ผสมข้ีเถา้ ด้าออกมากองไว้คลมุ ดว้ ยพลาสตกิ กนั ไว้ไม่ใหถ้ ูกลมซึง่ จะท้าให้ดนิ แข็งป้ันยาก การป้นั เตา ๑. น้าดินออกมาจากทค่ี ลุมพลาสตกิ ขนาดพอดีส้าหรับการปน้ั ในแต่ละขนาดเตาแต่ละรุ่นโดยใชแ้ บบพมิ พเ์ ตา ๒. นา้ ดนิ มาใส่ในแบบพิมพเ์ ตาใช้มือปาดดนิ ขนึ้ รูปตามแบบพมิ พ์เตา ๓. นา้ ดนิ ถอดออกจากแบบพิมพ์เตานา้ มาผึ่งลมจนหมาดพอดีอย่าใหด้ ินแห้งจะท้าใหก้ ารตัดแตง่ รูปทรงท้าได้ ยาก การปน้ั ล้ินเตาอ้งั โล่ /รังผึง้ /ตะแกรงเตาอง้ั โล่ ๑. นา้ ดนิ ออกมาจากกองทค่ี ลุมพลาสติกขนาดพอดสี า้ หรบั การปนั้ ลิ้นเตา ๒. น้าดินมา ๑ ก้อน แลว้ ใชม้ อื กดให้แบนใหม้ ีความหนาประมาณ ๑ น้ิว ๓. ใช้จานตดั ล้นิ ตามขนาดตา่ ง ๆ กันตามแบบเสรจ็ แล้วนา้ ไปผ่งึ ลมพอหมาด ๔. ใช้กลอ้ งเจาะลิน้ เตาเจาะรใู หม้ รี ะยะห่างประมาณครง่ึ นิว้ ๕. นา้ มาตากแดดให้แห้ง เพื่อเตรียมเผา การตดั แตง่ รูปทรงเตา ๑. นา้ ดินทข่ี ึ้นรปู มาตัดแต่งรูปทรงโดยใชเ้ คร่อื งมอื เหล็กฉากตัดแต่งรูปทรงให้ได้ขนาดและรปู ทรงสวยงามที่ ตอ้ งการซงึ่ ข้ันตอนการตดั แตง่ รูปทรงจะต้องอาศยั ประสบการณ์และความชา้ นาญของผผู้ ลติ ๒. นา้ ดินท่ีตดั แตง่ รูปทรงเสร็จแล้วตากแดดใหแ้ ห้งสนทิ ๓. เมอื่ เตาดินเผาตากแดดจนแห้งสนิทแล้วก่อนน้าเขา้ เตาเผาจะน้าปากเตามาจุ่มสีแดง (ดนิ สแี ดงผสมน้า) เพอ่ื ใหม้ ีสีสันสวยงาม

ข้ันตอนการเผาเตา ๑. นา้ เตาดินเผา จดั เรียงเขา้ เตาเผาโดยการเรยี งซ้อนกนั เป็นต้งั จนเตม็ เตา ๒. ใสฟ่ ืนขา้ งล่างเตาเผา จุดไฟเผาไปเรื่อย ๆอย่าใหฟ้ ืนหมด ใช้เวลาประมาณ ๑ วนั ๓. ปล่อยท้งิ ไว้ใหเ้ ตาสุกให้ทัว่ ทัง้ เตาสังเกตไดจ้ ากเตากลายเปน็ สแี ดงส้ม ถา้ เผาไม่สุกเตาจะมีสดี ้า ท้ิงไว้ ๒ วนั จงึ นา้ เตาออกจากเตาเผา เตรียมประกอบใส่ถงั เตา การทาถงั เตา ๑. นา้ แผน่ สังกะสีมาตัดโดยใช้กรรไกรตัดแต่งตามแบบพมิ พ์ถงั เตา ๒. ใชห้ มดุ เย็บดา้ นขา้ งถังเตา ๒ ข้างใหย้ ึดตดิ กันเป็นรปู ทรงกรวย ๓. ตดั แผ่นก้นเตา ตีเย็บข้นึ รูปเป็นถงั เตา การประกอบถังเตา ๑. นา้ เตาเผามาประกอบใสถ่ ังเตาใสด่ นิ อดั รอบๆขา้ งใหเ้ ต็มตัดแตง่ ปากเตาให้สวยงาม ๒. นา้ ปนู ซเี มนตผ์ สมนา้ มาฉาบปิดขอบและก้นเตา ๓. ใสห่ เู ตา ส้าหรับเปน็ ท่ีจบั หรือยก ๔. ส้าเรจ็ ทุกข้ันตอน เตรยี มพร้อมส้าหรับจา้ หน่าย วิธกี ารถา่ ยทอดองคค์ วามรเู้ พ่อื น้าสู่การปฏิบตั ิ การสาธติ และฝึกปฏิบตั จิ ริง ผลผลิต/ผลสัมฤทธิ/์ ประโยชน์ทไ่ี ด้รับจากการปฏิบตั ิ เตาเพื่อใช้ในการหงุ ต้มประกอบอาหาร ลกั ษณะเครอื ข่ายและการสร้างเครือขา่ ย การมสี ่วนร่วมกับหนว่ ยงานที่เกยี่ วข้อง การนานกั ศกึ ษาและผูท้ ีมีความสนใจเขา้ ไปศึกษาหาความรไู้ ปใช้ในชวี ิตประจาวนั แผนงานในอนาคต และการนา้ ไปขยายผล (Applicable) ...............เปน็ หมูบ่ า้ นที่จัดทาเกือบทุกครัวเรือน รางวลั หรือเกยี รตคิ ุณแหล่งเรยี นรทู้ ่ไี ดร้ ับ เป็นหมู่บา้ นที่ไดร้ บการยกย่องใหเ้ ปน็ ชมุ ชนเกา่ แกบ่ ้านช่างหมอ้