การทดลองเรื่อง การไทเทรต

การทดลอง เรื่อง การไทเทรตหาความเข้มข้นของกรดแอซิติก(น้าส้มสายชู) บทน้า การวเิ คราะห์ปริมาณสารโดยปริมาตร หรอื เรยี กอกี อย่างหนงึ่ วา่ “การไทเทรต (titration) ” สาร ตวั อย่างท่ีจะนามาวเิ คราะหต์ ้องเปน็ สารละลาย นามาเกดิ ปฏิกิริยากบั สารละลายมาตรฐานทที่ ราบความ เขม้ ข้นท่ีแนน่ อน เมือ่ ทาการไทเทรต สารมาตรฐานจะค่อยๆถูกเติมลงในสารละลายตัวอยา่ งโดยใช้บิวเรต ดังรปู ข้างลา่ ง จนกระทาสารมาตรฐานทาปฏกิ ิรยิ าพอดีกับสารละลายตวั อย่างพอดี เรยี กสภาวะดงั กล่าวว่า “จุดสมมลู (equivalence point) ” รปู แสดงการจัดอุปกรณก์ ารไทเทรต (http://www.google.co.th) ปฏกิ ริ ยิ าทีเ่ กดิ ขึ้นในสารละลายสว่ นใหญเ่ ปน็ ปฏกิ ิริยาที่ไม่มีสี การสงั เกตจดุ สมมูลของปฏิกริ ิยาจงึ ไม่ สามารถเห็นดว้ ยตาเปลา่ ในการไทเทรตจึงนิยมเติมอินดิเคเตอรเ์ พื่อใหเ้ กดิ การเปลยี่ นแปลงสีของอนิ ดิเคเตอร์ ในสภาวะทป่ี ฏิกิรยิ าถึงจุดสมมลู สภาวะทอ่ี ินดเิ คเตอร์เปลี่ยนสเี รยี กว่า “จดุ ยตุ ิ (end point) ” การคานวณความเข้มขน้ ของสารตัวอยา่ งโดยเทคนิคการไทเทรต ข้อมลู ท่ีจาเป็นสาหรับการคานวณจากการทดลอง มีดังน้ี 1. ปรมิ าตรและความเขม้ ขน้ ของสารมาตรฐาน 2. ปริมาตรของสารตวั อย่าง 3. อตั ราส่วนจานวนโมลระหว่างสารตัวอย่างกับสารมาตรฐานทท่ี าปฏิกริ ิยากันพอดี

จดุ สมมลู ของการไทเทรตนน้ั เกิดจากการที่สารตัวอย่างกับสารมาตรฐานทาปฏิกิรยิ ากันพอดี หรอื สาร ท้ังสองชนิดมจี านวนโมลสมมูลกัน ดังน้ี aA + bB ผลิตภัณฑ์ เมอ่ื a คอื จานวนโมลของ A ในสารตัวอย่างท่ีทาปฏิกิริยากับสารมาตรฐาน B โมล MA , MB คือ ความเขม้ ข้นโมลารข์ อง A และไทแทรนต์ T ตามลาดับ จานวนโมล A = จานวนโมล B MA = × MBVB x VA สูตรทใี่ ช้ในการค้านวณหาความเข้มขน้ ของกรดแอซติ ิกในสารตัวอยา่ ง ความเข้มขน้ ของสารตวั อย่าง × ปริมาตรของสารตัวอยา่ ง = ความเขม้ ขน้ ของสารมาตรฐาน × ปรมิ าตร ของสารมาตรฐานท่ีใช้ (CV)กรดแอซติ ดิ = (CV)โซเดียมไฮดรอกไซด์ อปุ กรณ์ทีใ่ ชใ้ นการทดลอง 7. ลกู ยางสาหรบั ปเิ ปต (pipet bulb) 1 อัน 1. บวิ เรต (buret) 1 อนั 8. ปิเปต (pipet) 1 อัน 2. ขาตง้ั (stand) 1 9. ขวดน้ากล่นั (wash bottle) 1 อนั 3. ท่ีจับบิวเรต (buret clamp) 1 อนั 10. บีกเกอร์ (beaker) 1 อนั 4. ขวดรูปชมพู่ (Erlenmeyer flask) 1 อนั 11. แทง่ แก้วคน(stirring rod) 1 อัน 5. หลอดหยด (dropper) 1 อนั 12. ขวดนา้ กลั่น 1 ขวด 6. กรวยแกว้ (glass funnel) 1 อัน สารเคมที ใี่ ช้ในการทดลอง 1. สารละลายโซเดียมไฮดรอกไซด์ 0.1 โมลาร์ 2. สารละลายฟีนอล์ฟทาลีน 3. สารตัวอย่างนา้ ส้มสายชู (เจือจาง 10 เทา่ )

วธิ กี ารทดลอง 1. ปิเปตตัวอย่างน้าส้มสายชู 25.0 มลิ ลลิ ิตร ลงในขวดรปู ชมพู่ รูปแสดงการปเิ ปตสารละลาย (http://www.google.co.th) 2. หยดอนิ ดิเคเตอร์ฟีนอลฟ์ ทาลีน 2-3 หยด เขย่าใหเ้ ขา้ สารละลายเขา้ กัน รูปแสดงการหยดสารละลาย (http://www.google.co.th) 3. เติมโซเดยี มไฮดรอกไซดล์ งในบวิ เรต แลว้ นาสารละลายมาไทเทรตกับสารละลายโซเดียมไฮดรอกไซด์จนถึง จดุ ยุติ สารละลายจะเปลย่ี นจากใสไมม่ สี เี ป็นสชี มพู บันทึกปรมิ าตรท่ีใช้ รูปแสดงการเขย่าสารละลาย (http://www.google.co.th)

4. ทาการทดลองซ้าอกี สองครั้ง นาผลการทดลองที่ได้มาหาค่าเฉล่ีย 5. ทาการทดลองซา้ แต่เปลีย่ นอนิ ดเิ คเตอร์เปน็ เมทลิ ออเรนจ์ 5. นาขอ้ มลู ท่ีได้จากการทดลองมาวาดกราฟระหว่าง CH3COOH 0.1 M กับ NaOH 0.1 M

แบบบนั ทกึ ผลการทดลอง เรือ่ ง การไทเทรตหาความเข้มขน้ ของกรดแอซิตกิ ในตัวอยา่ งนา้ ส้มสายชู ชื่อผู้ทาการทดลอง..............................................................................................................เลขท.่ี ..................... ชือ่ ผรู้ ่วมทาการทดลอง.......................................................................................................เลขที่...................... ชื่อผูร้ ่วมทาการทดลอง.......................................................................................................เลขที่...................... ชอื่ ผรู้ ่วมทาการทดลอง.......................................................................................................เลขท่ี...................... ช่อื ผู้รว่ มทาการทดลอง.......................................................................................................เลขท.่ี ..................... ชื่อผูร้ ่วมทาการทดลอง.......................................................................................................เลขท่.ี ..................... วนั ทท่ี าการทดลอง.............................................................................................................กลมุ่ ท่.ี .................... วตั ถปุ ระสงค์ 1. เพ่ือฝกึ ทกั ษะการใช้อปุ กรณ์การวดั ปรมิ าตรสารละลาย และการไทเทรต 2. เพือ่ ศึกษาการหาความเข้มขน้ ของกรดแอซติ ิกในตัวอย่างน้าส้มสายชู โดยเทคนิคการไทเทรต ผลการทดลอง ตารางบันทึกผลการทดลองของอินดเิ คเตอร์ของฟีนอล์ฟทาลีน ครัง้ ท่ี ปริมาตรโซเดียมไฮดรอกไซด์ท่อี ่านได้บนบิวเรต (มลิ ลลิ ิตร) ปรมิ าตรโซเดียมไฮดรอกไซด์ท่ี ใชไ้ ป (มลิ ลลิ ติ ร) ก่อนไทเทรต หลังไทเทรต คา่ เฉลย่ี

วธิ ีการคา้ นวณ .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ...................................................................................................................................................................... ........ .......................................................................................................................... .................................................... ............................................................................................................................. ................................................. ........................................................................................................................................................... ................... ................................................................................................................ .............................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ................................................................................................................................................ .............................. สรปุ และอภปิ รายผลการทดลอง .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................. ................................................. .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................. ................................................. .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................. .................................................