โครงสร้างและหน้าที่ของเซลล์

โครงสร้างและหน้าทขี่ องเซลล์ ท่ีมาของขอ้ มลู จากคมู่ ือครู อจท.

เซลล์ (cell) • หน่วยเลก็ ที่สุดท่ีทาหนา้ ที่ของส่ิงมีชีวิตได้ • รอเบิร์ต ฮุค (Robert hooke) ใชก้ ลอ้ งจุลทรรศน์ ชนิดเลนส์ประกอบส่องดูส่ิงต่างๆ ท่ีสนใจ • นาเปลือกตน้ โอค๊ มาตดั เป็นชิ้นบางๆ แลว้ ส่องดูจึงเห็นเป็นช่องส่ีเหล่ียมเลก็ ๆ เรียงติดต่อกนั ซ่ึงเรียกช่องเลก็ ๆ น้ีวา่ เซลล์ ท่ีมาของขอ้ มลู จากคมู่ ือครู อจท.

โครงสร้างและหน้าทข่ี องเซลล์พืชและเซลล์สัตว์ • เซลลพ์ ชื มีรูปร่างเหลี่ยม มีผนงั เซลล์ • เซลลส์ ัตวม์ ีรูปร่างไม่แน่นอน ห่อหุม้ อยดู่ า้ นนอก ซ่ึงช่วยใหเ้ ซลล์ ไม่มีผนงั เซลล์ ซ่ึงมีเยอ่ื หุม้ เซลล์ คงรูปอยไู่ ด้ ห่อหุม้ อยดู่ า้ นนอก ท่ีมาของขอ้ มลู จากคมู่ ือครู อจท.

ส่วนทีห่ ่อหุ้มเซลล์ เป็นโครงสร้างที่ห่อหุม้ ไซโทพลาซึม และแสดงขอบเขตของเซลล์ ผนังเซลล์ (cell wall) • ประกอบดว้ ยสารพวกเซลลูโลส (cellulose) เรียงตวั ไขวก้ นั • ทาหนา้ ที่ใหค้ วามแขง็ แรงแก่เซลล์ ซ่ึงช่วยใหเ้ ซลลค์ งรูปอยไู่ ด้ • พบเฉพาะในเซลลพ์ ืชเท่าน้นั ท่ีมาของขอ้ มลู จากคมู่ ือครู อจท.

เย่ือหุ้มเซลล์ (cell membrane) • ประกอบดว้ ยสารพวกโปรตีนและไขมนั • ลกั ษณะเป็นเยอื่ บางๆ ท่ีห่อหุม้ ส่วนตา่ งๆ ของเซลลไ์ ว้ • มีคุณสมบตั ิยอมใหส้ ารบางชนิดผา่ นได้ เรียกวา่ เยอื่ เลือกผา่ น (semipermeable membrane) • พบในเซลลท์ ุกชนิด ท่ีมาของขอ้ มลู จากคมู่ ือครู อจท.

ไซโทพลาซึม (cytoplasm) เป็นของเหลวที่อยภู่ ายในเยอ่ื หุม้ เซลล์ ประกอบดว้ ยสารเคมีและออร์แกเนลลต์ า่ งๆ ที่ทาหนา้ ที่เกี่ยวกบั กิจกรรมของเซลล์ ร่างแหเอนโดพลาซึม (endoplasmic reticulum) • เป็นท่อแบนซ่ึงมีบางส่วนโป่ งพองออกเป็นถุง เรียงขนานซอ้ นกนั เป็นช้นั ๆ เช่ือมต่อกนั และ เชื่อมต่อกบั เยอื่ หุม้ นิวเคลียสดว้ ย • มีหนา้ ที่สงั เคราะห์โปรตีนและเอนไซม์ ท่ีมาของขอ้ มลู จากคมู่ ือครู อจท.

กอลจบิ อดี (golgi body) • เป็นถุงกลมแบนที่บริเวณขอบโป่ งพองออก ซ่ึงมีลกั ษณะ คลา้ ยจานเรียงซอ้ นกนั เป็นช้นั ๆ • พบอยใู่ กลก้ บั ร่างแหเอนโดพลาซึม • ทาหนา้ ที่เกบ็ สารที่ร่างแหเอนโดพลาซึมสร้างข้ึน ท่ีมาของขอ้ มลู จากคมู่ ือครู อจท.

ไมโทคอนเดรีย (mitochondria) • มีรูปร่างหลายแบบข้ึนอยกู่ บั ชนิดของเซลล์ ส่วนใหญ่จะมีรูปร่างกลม ท่อนส้ัน ท่อนยาว หรือกลมรีคลา้ ยรูปไข่ • มีเยอื่ หุม้ 2 ช้นั โดยเยอ่ื ช้นั นอกมีลกั ษณะเรียบ ทาหนา้ ที่ควบคุมการ ผา่ นเขา้ ออกของสารต่างๆ ส่วนเยอื่ ช้นั ในจะพบั ทบไปมา • เป็นแหล่งสร้างพลงั งานใหแ้ ก่เซลล์ ท่ีมาของขอ้ มลู จากคมู่ ือครู อจท.

คลอโรพลาสต์ (chloroplast) • มีเยอ่ื หุม้ 2 ช้นั ภายในมีรงควตั ถุสีเขียว เรียกวา่ คลอโรฟิ ลล์ (chlorophyll) • ทาหนา้ ที่สร้างสารอาหารใหแ้ ก่เซลล์ • พบเฉพาะในเซลลพ์ ืชและสาหร่ายบางชนิด ท่ีมาของขอ้ มลู จากคมู่ ือครู อจท.

แวคิวโอล (vacuole) • มีลกั ษณะเป็นถุงใสๆ • ในเซลลพ์ ืชจะมีขนาดใหญ่กวา่ ในเซลลส์ ัตวม์ าก ซ่ึงเป็นแหลง่ สะสมน้า และสารสีต่างๆ ที่ทาใหพ้ ชื มีสีสนั แตกต่างกนั ท่ีมาของขอ้ มลู จากคมู่ ือครู อจท.

นิวเคลยี ส (nucleus) • โดยทว่ั ไปมีรูปร่างคอ่ นขา้ งกลม อยกู่ ลางเซลลห์ รือค่อนไปขา้ งใดขา้ งหน่ึงของเซลล์ • ทาหนา้ ที่ควบคุมการทางานของเซลล์ • เป็นที่อยขู่ องสารพนั ธุกรรมซ่ึงควบคุมลกั ษณะต่างๆ ของส่ิงมีชีวติ ท่ีมาของขอ้ มลู จากคมู่ ือครู อจท.

ท่ีมาของขอ้ มลู จากคมู่ ือครู อจท.