ปูใช้ฟอร์ม ชุดการเรียนรู้(งบพัฒนาผู้เรียน

ชุดการเรียนรู้ การพัฒนาตนเอง ชุมชน สังคม เรอ่ื ง มารยาทไทย ตามแนวทางกิจกรรมพฒั นาคณุ ภาพผเู้ รยี น สงั กดั สานกั งาน กศน. ใส่รปู ภาพประกอบนะคะ ชื่อ.........................................รหสั นักศึกษา ..................................... กศน.ตาบลโคกกระเบอื้ ง ช่ือครทู ี่ปรึกษา..นายชัยภัทร ขวัญสวสั ด์ิ ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัยอาเภอบ้านเหล่ือม สานักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัย จงั หวดั นครราชสีมา ชดุ การเรยี นรู้ 10 ทกั ษะชวี ติ เนรมติ รชวี ติ ใหม่ 1 Life Skills For You

ชุดการเรียนรู้ กิจกรรมการเรียนการสอน เรอื่ ง มารยาทไทย ตามแนวทางการจดั กจิ กรรมพัฒนาคุณภาพผู้เรยี น สงั กัดสำนักงาน กศน. ชื่อ............................................รหัสนักศึกษา ..................................... กศน.ตาบลโคกกระเบือ้ ง ชื่อครูท่ีปรึกษา นายชัยภทั ร ขวญั สวสั ด์ิ ศูนยก์ ารศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศัยอำเภอเมืองนครราชสีมา สำนักงานส่งเสริมการศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศัย จังหวัดนครราชสีมา ชุดการเรยี นรู้ 10 ทกั ษะชวี ติ เนรมติ รชวี ติ ใหม่ 2 Life Skills For You

เรอื่ ง กำหนดการรับและส่งงาน เรื่องที่ 1 เรอ่ื ง …มารยาทไทย…………………. มารยาทในสงั คม รบั งานวันท่ี ลายมือชื่อ ส่งงานวันท่ี ลายมือชื่อ หมายเหตุ เรื่องที่ 2 การไหว้ 3ระดับ เรอ่ื งท่ี 3 เร่อื งท่ี 4 เรอื่ งท่ี 5 ชุดการเรยี นรู้ 10 ทกั ษะชวี ติ เนรมติ รชวี ติ ใหม่ 3 Life Skills For You

คำนำ ชุดการเรยี นรู้ มารยาทไทย สำหรบั นักศึกษา กศน. คณะผจู้ ัดทำได้ศึกษาวิเคราะห์สภาพปัญหา ปจั จบุ ันจากการสำรวจความต้องการของนกั ศึกษาหลักสตู รการศึกษา นอกระบบและการศึกษาขัน้ พน้ื ฐาน พทุ ธศกั ราช 2551 โดยออกแบบการเรียนรใู้ หม้ ีความหลากหลาย เหมาะสมกบั นักศึกษาและกรอบการจดั กจิ กรรม พัฒนาคณุ ภาพผู้เรยี น มกี ระบวนการจัดการเรยี นรู้ ONIE MODEI การวัดและประเมินผลเปน็ ไปตามจุดประสงค์การ เรยี นรู้ ซงึ่ ชุดการเรยี นรู้นี้มจี ำนวน 2 เร่อื ง ประกอบดว้ ยเร่ืองท่ี 1 มารยาทในสังคม เร่อื งท่ี 2 การไหว้ 3 ระดับ ชดุ การเรยี นรู้ชดุ น้ีประกอบด้วย คำชี้แจงสำหรบั นกั ศึกษา กศน. คำช้ีแจงสำหรับครู บทบาทของครูผสู้ อน บทบาทของนักศึกษา ผังความคดิ การใชข้ ุดการเรยี นรู้ ใบความรู้ ใบงาน และแบบทดสอบ เพ่ือใหเ้ กิดความรู้ ความเข้าใจ ที่สามารถตรวจความถูกต้องด้วยตนเองได้ ซึ่งครู กศน.สามารถนำไปใช้ในการจัดการเรยี นการสอนทัง้ ใน การปกติ หรือจัดกจิ กรรมการพฒั นาคุณภาพผ้เู รียน คณะผู้จัดทำหวงั เป็นอยา่ งยงิ่ ว่าชดุ การเรียนรู้เล่มนี้ จะมีคณุ ค่าในการพัฒนาการเรียนร้ขู องนกั ศึกษา กศน. ใหเ้ ปน็ ไปตามจุดมงุ่ หมายของกรอบการจดั กิจกรรมการพัฒนาคุณภาพผู้เรยี น ตลอดจนมีประโยชนส์ ำหรับครูผ้สู อน และผู้สนใจ เพ่ือนำไปพฒั นาคุณภาพการเรียนการสอน ให้มีคุณภาพการศึกษาสงู ยง่ิ ขึ้นไป คณะผจู้ ัดทำ กศน.อำเภอบ้านเหลื่อม ชดุ การเรยี นรู้ 10 ทกั ษะชวี ติ เนรมติ รชวี ติ ใหม่ 4 Life Skills For You

สารบญั หนา้ คำนำ สารบญั คำชแ้ี จงสำหรับนักศึกษา กศน. คำชี้แจงสำหรบั ครู บทบาทของครผู ู้สอน บทบาทของนักศึกษา ผงั ความคดิ การใช้ขดุ การเรยี นรู้ เรือ่ งท่ี 1. เร่อื งที่ 1 มารยาทในสังคม -บันทึกสรปุ การเรยี นรู้ -ใบงานท่ี 1. -แบบทดสอบหลังเรียน เรื่องที่ 2 เรื่องท่ี 2 การไหว้ 3ระดับ -บันทกึ สรุปการเรยี นรู้ -ใบงานที่ 2 -แบบทดสอบหลังเรยี น บรรณานกุ รม คำสั่ง คณะทำงาน ชดุ การเรยี นรู้ 10 ทกั ษะชวี ติ เนรมติ รชวี ติ ใหม่ 5 Life Skills For You

คำชแ้ี จงสำหรับนกั ศกึ ษา กศน. ชุดการเรียนรู้เรือ่ ง มารยาทไทย สำหรับนกั ศกึ ษา กศน. ประกอบด้วย ชดุ การเรียนรู้ทง้ั หมด 5 เร่อื ง ดังนี้ เรื่องท่ี 1 มารยาทในสังคม เรอื่ งที่ 2 การไหว้ 3ระดบั ชุดการเรยี นรู้ 10 ทกั ษะชวี ติ เนรมติ รชวี ติ ใหม่ 6 Life Skills For You

คำชแี้ จงสำหรบั ครู ข้อปฏิบตั ิในการใชช้ ดุ การเรียนรู้ ชุดการเรียนรู้เร่อื ง มารยาทไทย สำหรับนักศึกษา กศน. มจี ดุ มงุ่ หมายเพ่อื ช่วยให้การดำเนนิ กจิ กรรมการจดั กจิ กรรมพฒั นาคุณภาพผเุ้ รียนเร่อื ง มารยาทไทย บรรลุวัตถุประสงค์การเรยี นรู้และมปี ระสทิ ธภิ าพ ครผู สู้ อน ควร ดำเนินการดังน้ี 1. ขั้นเตรยี มการสอน 1.1 ศึกษาคำชแี้ จงในการใช้ชดุ กิจกรรมใหเ้ ข้าใจกอ่ นอย่างละเอียดรอบคอบ 1.2 ศึกษาสาระสำคัญและจดุ ประสงคก์ ารเรยี นรทู้ ีจ่ ะดำเนินการจัดกจิ กรรม ให้เขา้ ใจชดั เจนเสยี กอ่ น 2. ขน้ั สอน/จดั กระบวนการ 2.1 ดำเนนิ การจดั กิจกรรมการเรยี นรู้ตามกระบวนการเรียนการสอนแบบ ONIE MODEL 4 ข้นั คอื ขน้ั ที่ 1 กำหนดสภาพ ปัญหา ความตอ้ งการในการเรยี นรู้ (O: Orientation) เป็นการเรยี นรู้จากสภาพ ปัญหา หรือความต้องการของผู้เรียน และชมุ ชน สังคม โดยให้เชอ่ื มโยงกบั ประสบการณเ์ ดมิ และสอดคล้องกบั มาตรฐานการเรยี นรู้ของ หลักสตู ร ขนั้ ที่ 2 แสวงหาข้อมลู และจัดการเรยี นรู้ (N: New ways of learning) การแสวงหาข้อมูล และจดั การเรยี นรู้ โดยศกึ ษา คน้ ควา้ หาความรู้ และรวบรวม ขอ้ มูลของตนเอง ข้อมลู ของชุมชน สังคม และข้อมลู ทางวชิ าการ จากสื่อและแหล่ง เรียนรู้ทห่ี ลากหลายมกี ารระดมความคดิ เหน็ วิเคราะห์ สังเคราะหข์ ้อมูล และสรปุ เป็นความรู้ ขั้นที่ 3 ปฏบิ ตั แิ ละนำไปประยุกต์ใช้ (I: Implementation) นำความรู้ท่ไี ด้ไปปฏิบัติ และประยุกตใ์ ชใ้ ห้สอดคล้องกบั สถานการณ์ เหมาะสมกับ วฒั นธรรมและสังคม ขั้นท่ี 4 ประเมนิ ผลการเรียนรู้ (E: Evaluation) ประเมนิ ทบทวน แก้ไขข้อบกพร่อง ผลจากการนำความรู้ไปประยกุ ต์ใชแ้ ล้วสรปุ เปน็ ความรใู้ หม่ พรอ้ มกบั เผยแพร่ผลงาน 2.2 ขณะที่นักศกึ ษาทำกจิ กรรม ครคู อยให้ความชว่ ยเหลือแนะนำกระตุ้นใหน้ ักศึกษาทำกจิ กรรม อย่างกระตือรอื รน้ และตอบข้อสงสัยต่าง ๆ ระหว่างเรยี นพรอ้ มทัง้ สังเกตและประเมนิ พฤติกรรมการทางานของนักศึกษา 2.3 ประเมนิ ผลสัมฤทธิท์ างการเรยี น โดยใชแ้ บบทดสอบย่อย ชุดการเรยี นรู้ 10 ทกั ษะชวี ติ เนรมติ รชวี ติ ใหม่ 7 Life Skills For You

บทบาทของครูผสู้ อน 1. ศึกษาชุดการเรยี นรูเ้ รื่อง มารยาทไทย ใหเ้ ข้าใจก่อนท่จี ะนาไปใช้ 2. ครอู ธิบาย ชี้แจงเกี่ยวกับการศึกษาและปฏิบัติตามชุดการเรยี นรู้เรอื่ ง มารยาทไทย และแจ้งจุดประสงค์ การเรียนรใู้ ห้นักศึกษาเขา้ ใจ 3. ครดู ำเนนิ การจดั กิจกรรมการเรียนรตู้ ามกระบวนการเรยี นการสอนท่ีกำหนดไว้ 4. ครกู ับติดตามการทำใบงาน และใหค้ ำปรึกษาแนะนำนักศึกษา 5. ครูทดสอบนกั ศึกษาโดยใช้แบบทดสอบ หลังจากเรียนเนื้อหาจบ เพ่ือวัดความรคู้ วามเข้าใจของนกั ศกึ ษา ชุดการเรยี นรู้ 10 ทกั ษะชวี ติ เนรมติ รชวี ติ ใหม่ 8 Life Skills For You

บทบาทนักศึกษา 1. รบั ทราบจดุ ประสงค์การเรียนร้จู ากครูผสู้ อน เพือ่ ให้ทราบว่าเม่ือจบกิจกรรมการเรียนรู้แลว้ นกั ศึกษา สามารถเรยี นรอู้ ะไรได้บ้าง 2. ตั้งใจศกึ ษาใบความรู้ และปฏบิ ัติกิจกรรมตามข้นั ตอนหรือคำช้แี จงของแต่ละเนื้อหา อย่างจรงิ จงั ตรงต่อ เวลา และมีความซื่อสัตย์ รับผดิ ชอบ ในการทำกจิ กรรมแบบทดสอบ และสง่ งานครู 3. ทำแบบทดสอบหลังเรียน เพ่ือวัดความรูค้ วามเข้าใจ ใหผ้ ่านเกณทร์ ้อยละ 70 ข้นึ ไป หากทำได้ไมถ่ ึงเกณท์ ให้นกั ศึกษากลับไปทบทวนเน้ือหา และใบงาน อีกครงั้ 4. ชดุ การเรยี นรูเ้ ร่ือง มารยาทไทย นำมาใช้ในการจัดกิจกรรมการพฒั นาคณุ ภาพผู้เรียน หรือ หากไมม่ ีเวลา มาพบกลุ่มทำกิจกรรมสามารถนำไปเรยี นรู้ได้ผา่ นดจิ ทิ ลั โดย QR CODE น้ี ชุดการเรยี นรู้ 10 ทกั ษะชวี ติ เนรมติ รชวี ติ ใหม่ 9 Life Skills For You

ขน้ั ตอนในการเรยี นดว้ ยชดุ การเรียนรู้ ศึกษารายละเอียดของชุดการเรียนรแู้ ตล่ ะเรื่อง ศึกษาผลการเรยี นรูท้ ่ีคาดหวัง/จุดประสงค์การเรียนรู้ ดำเนินการใชช้ ุดการเรยี นรู้ ๑. ข้ันนำเขา้ ส่บู ทเรียน - แจง้ จดุ ประสงค์การเรียนรู้ - บอกสิ่งที่นักศึกษาต้องปฏบิ ตั ิ - ทดสอบกอ่ นเรียน ๒. ขน้ั เรียนรู้ นกั ศึกษาปฏิบตั ิกจิ กรรมตามที่ระบไุ วใ้ นใบงาน ๓. ขั้นสรปุ สรุป อภิปราย แลกเปลีย่ นเรยี นรู้ ทดสอบหลังเรียน ไม่ผ่าน ผ่าน ทำแบบทดสอบวดั ผลสัมฤทธทิ์ างการเรยี น หมายเหตุ ผา่ น หมายถงึ ผู้เรยี นทำใบงานครบ ทำแบบทดสอบได้รอ้ ยละ 70 และแบบฝกึ หดั ครบ ชดุ การเรยี นรู้ 10 ทกั ษะชวี ติ เนรมติ รชวี ติ ใหม่ 10 Life Skills For You

เรือ่ งที่ 1 มารยาททางสังคม จุดประสงค์การเรยี นรู้ 1. อธิบายความหมาย ความสำคัญของทักษะชีวิตได้ 2. อธิบายประโยชนข์ องการนำทกั ษะชีวิตมาใชใ้ นชวี ติ ประจำวนั ได้ 3. ยกตวั อยา่ งพร้อมนำเสนอการนำทกั ษะชีวิตมาใชใ้ นชวี ิตประจำวันได้ 1. มารยาททางสงั คม 1.เม่ือผใู้ หญพ่ ดู ดว้ ยตอ้ งหนั มาฟังและรับคาก่อน ไมห่ นั หลงั เดินออกเสียเฉยๆ เม่ือพูดกบั ผใู้ หญ่ควรนง่ั ให้ เรียบร้อย ถา้ ในโอกาสท่ีควรยนื กย็ นื โดยสารวม แมเ้ มื่อยืนอยู่ หรือนง่ั อยโู่ ดยลาพงั ถา้ ผใู้ หญผ่ า่ นมาในระยะใกลช้ ิด กค็ วรแสดงคารวะโดยหมอบตวั ลง 2.ผมู้ ีมารยาทไมต่ ะโกนคาที่หยาบคาย และไม่ใชภ้ าษาทีห่ ยาบคายในการสนทนา ไม่วา่ ในกรณีใดๆ การกล่าวคา หยาบต่อกนั มิใช่เป็นการแสดงความสนิทสนม แต่เป็นการแสดงมารยาททรามต่อกนั 3.ผมู้ ีมารยาทยอ่ มพดู จาดว้ ยถอ้ ยคาและสานวนอนั เรียบร้อย และออกสาเนียงไดช้ ดั เจนถกู ตอ้ งแสดงใหเ้ ห็นความ เป็นผมู้ ีการศึกษาดี 4.ผมู้ ีมารยาท ไม่ลว้ ง แคะ แกะ เกา หรือหาวเรอตอ่ หนา้ ผอู้ ่ืน แมจ้ ะไอ หรือจามกต็ อ้ งใชผ้ า้ เช็ดหนา้ ปิ ดปาก 5.ผมู้ ีมารยาทไมบ่ ว้ นน้าลาย หรือส่ังน้ามูกลงบนถนน หรือสาธารณะใดๆ ถา้ จาเป็นตอ้ งส่ังน้ามูก หรือบว้ นคายสิ่ง หน่ึงสิ่งใด ใหส้ งั่ หรือบว้ นคายใส่ผา้ เชด็ หนา้ ของตน 6.ตามธรรมเนียมไทย ผมู้ ีมารยาทไม่ดูดมือแทนการลา้ งมือ เมื่อมือเป้ื อนอาหาร 7.ผมู้ ีมารยาทไม่จอ้ งดูผใู้ ดโดยเพง่ พิศเหลือเกิน 8.ผมู้ ีมารยาทไม่นาสิ่งที่น่ากระดากมาเลา่ ใหแ้ ขกฟังและไมก่ ลา่ วถึงเรื่องร้ายในงานมงคล 9.ผมู้ ีมารยาทมีความเกรงใจผอู้ ่ืนเป็นนิตย์ ข้อมูลจาก https://www.matichon.co.th/article/news_2951442 ชดุ การเรยี นรู้ 10 ทกั ษะชวี ติ เนรมติ รชวี ติ ใหม่ 11 Life Skills For You

บนั ทึกสรุปการเรียนรู้ สรปุ เนอื้ หา ............................................................................................................................. ................................................. .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................. ................................................. .............................................................................................................................................................................. ประโยชนท์ ีไ่ ด้รับ ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................. ................................................. .................................................................................................................................................................. ............ ...................................................................................................................... ........................................................ ............................................................................................................................. ................................................. การนำไปใชใ้ นชวี ติ ประจำวัน ............................................................................................................................. ................................................. .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ....................................................................................................................................................................... ....... ชดุ การเรยี นรู้ 10 ทกั ษะชวี ติ เนรมติ รชวี ติ ใหม่ 12 Life Skills For You

ใบงาน ให้นักศึกษาตอบคำถามดังน้ี 1. อธบิ ายความหมาย ความสำคญั ของทักษะชีวติ ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................. ................................................. .............................................................................................................................................................................. 2. อธบิ ายประโยชนข์ องการนำทักษะชวี ิตมาใช้ในชีวิตประจำวัน .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... 3. ยกตัวอย่างพร้อมนำเสนอการนำทักษะชีวติ มาใช้ในชีวิตประจำวัน .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... แบบทดสอบ 1. ข้อใดคือความหมายของ “มารยาทและการสมาคม” 1. บุคคลแตล่ ะคนมาร่วมกนั ทา กิจกรรมโดยมีวตั ถุประสงคร์ ่วมกนั 2. บุคคลแต่ละคนมาสมาคมกนั ณ จุดนดั พบ โดยมีเป้าหมายในโอกาส ตา่ ง ๆ 3. บุคคลแต่ละคนมาชุมนุมกนั เพื่อทา กิจกรรมโดยมีผลประโยชนร์ ่วมกนั 4. บุคคลผมู้ ีกิริยา วาจาดี อยูร่ ่วมกบั หมู่ คณะใดก็ไดร้ ับความชื่นชม 2. ข้อใดคือการประพฤติปฏบิ ตั ิตนท้ังกาย วาจา ใจท่ถี ูกต้องงดงาม ถูกกาลเทศะจนสังคมยอมรับ 1. มารยาท 2. กิจนิสัย 3. การสมาคม 4. ธรรมเนียมปฏิบตั ิ ชุดการเรยี นรู้ 10 ทกั ษะชวี ติ เนรมติ รชวี ติ ใหม่ 13 Life Skills For You

เร่อื งที่ 2 การไหว้ 3 ระดบั การปฏบิ ตั ใิ นทา่ ไหวป้ ระกอบด้วยกิริยา ๒ ส่วน คอื การประนมมือและการไหว้ การประนมมือ (อญั ชลี) เป็นการแสดงความเคารพ โดยการประนมมือให้นิ้วมือทัง้ สองขา้ งชดิ กนั ฝ่ามือท้ังสอง ประกบเสมอกันแนบหวา่ งอก ปลายนิ้วเฉียงขึน้ พอประมาณ แขนแนบตวั ไมก่ างศอก ทั้งชายและหญิงปฏบิ ัติ เหมือนกัน การประนมมือน้ีใช้ในการสวดมนต์ ฟังพระสวดมนต์ ฟังพระธรรมเทศนา ขณะสนทนากบั พระสงฆ์ รับ พรจากผู้ใหญ่ แสดงความเคารพผูเ้ สมอกนั และรับความเคารพจากผู้ออ่ นอาวโุ สกว่า เปน็ ต้น การไหว้ (วนั ทนา) เปน็ การแสดงความเคารพ โดยการประนมมือแล้วยกมือท้ังสองข้นึ จรดใบหน้าใหเ้ หน็ วา่ เปน็ การแสดงความเคารพอย่างสงู การไหวแ้ บบไทย แบง่ ออกเป็น ๓ แบบ ตามระดับของบุคคล ระดับท่ี ๑ การไหว้พระ ได้แก่ การไหวพ้ ระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ รวมท้ังปูชนียวตั ถุ ปชู นียสถาน ท่ี เกีย่ วกับพระพุทธศาสนา ในกรณที ่ไี มส่ ามารถกราบแบบเบญจางคประดิษฐ์ได้ โดยประนมมือแล้วยกข้นึ พร้อมกับ ค้อมศรี ษะลงให้หวั แม่มือจรดระหว่างคิ้ว ปลายนวิ้ แนบส่วนบนของหนา้ ผาก (ศกึ ษาขอ้ มูลเพมิ่ เติมที่ การพัฒนาตนเอง ชุมชน สงั คม https://sites.google.com/site/social023/home/kar-hiw/-- kar-hiw-3radab ระดบั ที่ ๒ การไหว้ผู้มีพระคุณและผู้อาวโุ ส ไดแ้ ก่ ปู่ ย่า ตา ยาย พ่อ แม่ ครู อาจารย์ และผู้ทเ่ี ราเคารพนบั ถอื โดยประนมมอื แล้วยกข้นึ พร้อมกับค้อมศรี ษะลงให้หัวแม่มือจรดปลายจมูก ปลายนวิ้ แนบระหวา่ งคิ้ว ระดบั ท่ี ๓ การไหว้บุคคลทัว่ ๆ ไป ท่ีเคารพนับถอื หรอื ผู้มีอาวุโสสงู กวา่ เล็กน้อย โดยประนมมือแลว้ ยกขึน้ พรอ้ มกบั ค้อมศรี ษะลงใหห้ วั แม่มือ จรดปลายคาง ปลายนิ้วแนบปลายจมูก ชดุ การเรยี นรู้ 10 ทกั ษะชวี ติ เนรมติ รชวี ติ ใหม่ 14 Life Skills For You

บนั ทึกสรุปการเรียนรู้ สรุปเน้อื หา ............................................................................................................................. ................................................. .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ประโยชน์ท่ไี ดร้ บั .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................. ................................................. .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................................................. การนำไปใชใ้ นชีวติ ประจำวนั ............................................................................................................................. ................................................. ........................................................................................................................................ ...................................... ............................................................................................ .................................................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ชุดการเรยี นรู้ 10 ทกั ษะชวี ติ เนรมติ รชวี ติ ใหม่ 15 Life Skills For You

ใบงาน ใหน้ กั ศกึ ษาตอบคำถามดังนี้ 1. บอกองคป์ ระกอบของทักษะชวี ติ ............................................................................................................................. ................................................. .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................................................. 2. อธิบายประโยชน์ของการนำองคป์ ระกอบของทักษะชวี ิตมาใชใ้ นชีวติ ประจำวัน .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... 3. ยกตัวอย่างพร้อมนำเสนอการนำองคป์ ระกอบของทักษะชีวติ มาใชใ้ นชีวิตประจำวัน .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... แบบทดสอบ 1. การไหวใ้ หห้ วั แมม่ ือจรดหวา่ งควิ้ ปลายนิ้วช้ีจรดหนา้ ผาก คือการไหวใ้ นขอ้ ใด ก. การไหวพ้ ่อแม่ ข. การไหวพ้ ระสงฆ์ ค. การไหวป้ ่ ู ยา่ ตา ยาย ง. การไหวบ้ คุ คลเสมอกนั 2. การไหวใ้ หห้ วั แม่มือจรดปลายจมูก ปลายนิ้วช้ีจรดหวา่ งค้วิ คอื การไหวใ้ นขอ้ ใด ก. การไหวพ้ อ่ แม่ ข. การไหวพ้ ระสงฆ์ ค. การไหวป้ ่ ู ยา่ ตา ยาย ง. การไหวบ้ คุ คลเสมอกนั 3. เมื่อผนู้ อ้ ยไหวผ้ ทู้ ่ีเป็นผใู้ หญ่ ผใู้ หญ่ควรรับไหวอ้ ยา่ งไร ก. ยนื นิ่ง ข.โบกมือไหว้ ค. ทาเป็นไมส่ นใจ ง. ประนมมือรับไหว้ 4. การกราบแบบเบญจางคประดิษฐ์ มีกี่จงั หวะ ก. 1 จงั หวะ ข. 2 จงั หวะ ค. 3 จงั หวะ ง. 4 จงั หวะ ชุดการเรยี นรู้ 10 ทกั ษะชวี ติ เนรมติ รชวี ติ ใหม่ 16 Life Skills For You

เรื่องที่ 3 กลวิธใี นการสร้างทักษะชวี ติ จุดประสงคก์ ารเรียนรู้ 1. บอกกลวธิ ีในการสร้างทักษะชีวติ ได้ 2. อธบิ ายประโยชนข์ องกลวธิ ีในการสร้างทักษะชีวิตมาใชใ้ น ชีวิตประจำวนั ได้ 3. ยกตวั อย่างพร้อมนำเสนอการนำกลวิธีในการสร้างทักษะ ชวี ิตมาใช้ในชีวติ ประจำวนั ได้ กลยุทธใ์ นการสรา้ งทักษะชีวิต การสร้างทักษะชีวติ ใหเ้ กดิ ขน้ึ กับผ้เู รยี นอยบู่ นพน้ื ฐานของ แนวคดิ 3 ประการ คือ การส่งเสรมิ การปอ้ งกัน และการแก้ไขหรือ รักษาและฟื้นฟู (ยงยทุ ธ วงศภ์ ริ มย์ศานติ์ และ สวุ รรณา เรืองกาญจน เศรษฐ.์ 2553 : 7) 1.การส่งเสรมิ หมายถึง การสรา้ งทักษะชวี ิตใหเ้ กิดกบั ผ้เู รียนกลมุ่ ปกติ หรือมีพฤติกรรมปกติ (Normal behavior) เพ่อื เปน็ ภูมิค้มุ กนั ปญั หาที่เกดิ ข้นึ ในการดำเนินชีวิตของผเู้ รยี น 2.การป้องกนั หมายถึง การช่วยเหลอื ผเู้ รยี นทีม่ ีพฤติกรรมเส่ยี ง (Risk behavior) เช่น เด็กท่ี เรมิ่ มี พฤติกรรมท่เี ปน็ แนวโน้มเข้าสู่ผทู้ ม่ี ปี ญั หาทางพฤติกรรม ให้มที กั ษะชีวติ และปรับเปลี่ยนให้มี พฤติกรรมเปน็ ปกติ 3.การแกไ้ ขหรอื รักษาและฟนื้ ฟู หมายถงึ การปรับเปลยี่ นพฤติกรรมของผเู้ รียนที่เปน็ ปัญหาแลว้ หรือปว่ ย แลว้ โดยชว่ ยเหลือบำบดั และรกั ษา กลวธิ ีในการสรา้ งทกั ษะชีวิต 1.การสร้างทกั ษะชีวติ โดยระบบเรยี นรู้ (การเรียนการสอน) จากความหมายของทกั ษะชวี ติ ที่ว่า “ทกั ษะ ชวี ิตเปน็ ความสามารถอนั ประกอบด้วย ความรู้ เจตคติ และทักษะ ในอนั ที่จะจัดการกับปัญหารอบ ๆ ตวั ในสภาพ สงั คมปัจจบุ นั และเตรยี มพร้อมสำหรบั การปรับตวั ในอนาคต” จาก องคป์ ระกอบทง้ั 12 ประการของทักษะชวี ิต อาจจะแบง่ ออกเป็น 2 กลุม่ (ยงยุทธ วงศภ์ ริ มยศ์ านต์ิ และ สวุ รรณา เรืองกาญจนเศรษฐ.์ 2553 : 15-20) คอื ชดุ การเรยี นรู้ 10 ทกั ษะชวี ติ เนรมติ รชวี ติ ใหม่ 17 Life Skills For You

-ทักษะชวี ติ ท่ัวไป ซึ่งเป็นความสามารถพน้ื ฐานของผูเ้ รียนทจี่ ะเผชิญกับปญั หาปกตใิ นชีวติ ประจำวัน เชน่ ความขัดแย้งทะเลาะกัน การตดั สนิ ใจเลอื กทำสงิ่ ต่าง ๆ เป็นตน้ ความสามารถน้ี กระทรวงศกึ ษาธกิ ารเรยี กวา่ “คิดเป็น ทำเปน็ แก้ปัญหาได้” และเปน็ องคป์ ระกอบของทักษะชีวิตที่ เรยี กวา่ ความคดิ สร้างสรรค์ (Creative thinking) และความคิดวเิ คราะห์วิจารณ์ (Critical thinking) ความสามารถทงั้ 2 ประการนี้ เกดิ จากการสอนทยี่ ึด ผู้เรยี นเป็นศูนยก์ ลาง โดยใช้กระบวนการเรียนรู้ แบบมสี ว่ นรว่ มในการสอนตามปกติในชั้นเรยี น ซึง่ การสอนแบบนีช้ ่วย ใหผ้ ู้เรยี นไดฝ้ กึ วิเคราะห์กจ็ ะ เกดิ ทกั ษะชีวิตพนื้ ฐานสองประการนี้ -ทักษะชวี ติ เฉพาะ คอื ความสามารถทจี่ ำเป็นในการเผชญิ ปญั หาเฉพาะ เชน่ ปญั หายาเสพตดิ ปัญหาโรค เอดสแ์ ละเพศสัมพันธท์ ี่ไมเ่ หมาะสม ฯลฯ กต็ ้องมีทักษะชีวติ เฉพาะอีก 10 ประการทเี่ หลือ เช่น ความตระหนักรู้ในตน ก็คอื ตระหนกั ในความแตกตา่ งระหวา่ งชาย หญิงในเร่ืองเพศ ความภมู ใิ จ ในตนเอง เช่น ตระหนกั ในคุณคา่ และ ศักด์ิศรีของชายหญงิ ทกั ษะในการปฏเิ สธในการชวนไปมีพฤติกรรมเสย่ี ง เป็นต้น แตใ่ นการสอนปกตใิ นหลักสูตรทยี่ ดึ ผู้เรยี นเป็นศูนยก์ ลางอยา่ งแท้จรงิ ก็ สามารถสร้างทกั ษะชีวติ ได้ครบทุกตัวเช่นกนั ทักษะชวี ิตเฉพาะเกิดจากการสอน ทกั ษะชีวติ ในวิชาทีเ่ กยี่ วข้องกับปญั หา สังคมศึกษา สุขศึกษา พลานามยั การแนะแนว และรายวิชาทกั ษะชวี ิต เปน็ ต้น 2.การสรา้ งทักษะชวี ติ โดยระบบกิจกรรม โดยเฉพาะกิจกรรมเสริมหลักสตู ร กิจกรรมเสรมิ หลกั สูตรที่ จำเป็นในการสรา้ งทักษะชีวิตมหี ลากหลายลกั ษณะ เชน่ การทำกจิ กรรมชมรมต่าง ๆ เพ่ือ ผู้เรียนไดท้ ำงานร่วมกนั ได้ มโี อกาสสร้างสมั พนั ธภาพ ได้ส่อื สารกบั ผู้อื่น ได้รู้จกั ตนเองและรจู้ ักผอู้ ื่น ไดต้ ัดสินใจแกไ้ ขปัญหา เกดิ ความภาคภมู ใิ จ ในตนเอง เกิดความรบั ผิดชอบต่อสังคม ฯลฯ กิจกรรมท่ี ไดจ้ ะตอ้ งมีลกั ษณะ ดงั น้ี - ผู้เรยี นคิดเองทำเอง โดยมีอาจารย์เป็นทีป่ รึกษา - ดำเนินการได้ตลอดปี เพราะมาจากพลงั ของผู้เรียนเอง - สามารถสืบทอดจากรนุ่ พี่ไปสรู่ นุ่ นอ้ งได้ เพราะมคี วามร้สู กึ เปน็ เจา้ ของจากผเู้ รยี นเอง - กจิ กรรมเสริมหลักสตู รที่สรา้ งทักษะชวี ิตท่วั ไปให้กบั ผูเ้ รียนเชน่ กิจกรรมชมรมหอ้ งสมุด กจิ กรรมชมรมทาง วิชาการต่าง ๆ กิจกรรมกีฬา เปน็ ต้น - กจิ กรรมเสริมหลกั สูตรท่ีสร้างทักษะชวี ติ เฉพาะปญั หา เช่น ชมรมต้านสารเสพติด ชมรมตา้ นภัยเอดส์ ชมรมเพื่อนเตือนเพื่อน ฯลฯ 3.การสรา้ งทกั ษะชีวติ ดว้ ยระบบดูแลช่วยเหลือผู้เรียน การสรา้ งทกั ษะชีวติ เพื่อปรับเปลี่ยน พฤตกิ รรมโดย การช่วยเหลือแนะนำ (Advisory) โดยอาจารยท์ ่ปี รึกษา ซ่งึ ทำหนา้ ทก่ี ารใหค้ ำปรึกษา และชว่ ยเหลือโดยการรูจ้ กั ชุดการเรยี นรู้ 10 ทกั ษะชวี ติ เนรมติ รชวี ติ ใหม่ 18 Life Skills For You

ผู้เรยี นเปน็ รายบุคคล การคัดกรองเพ่ือวิเคราะห์แยกแยะพฤติกรรมของผเู้ รยี นและการค้นหาผทู้ ี่อยใู่ นกลมุ่ เสย่ี ง ตลอดจนให้ความชว่ ยเหลอื บุคคลเหล่าน้ตี ง้ั แต่ต้นก่อนทีจ่ ะเกิดปัญหาทีร่ ุนแรง 4.การสรา้ งทกั ษะชีวิตเพอื่ ช่วยเหลอื ผู้เรยี นท่ีมีพฤตกิ รรมทีเ่ ปน็ ปัญหา ซงึ่ เปน็ ปัญหาเกนิ กวา่ ท่ีอาจารย์ท่ี ปรกึ ษาจะแก้ไขได้ และตอ้ งอาศัยการใช้จิตวทิ ยาการแนะแนวหรอื การให้คำปรึกษา (Counseling) หรอื อาจส่งต่อ (Refer) กรณีต้องการบำบดั รักษาจากสถานบริการทางสาธารณสุขหรือหนว่ ยงานต่างๆ เช่น การติดยาบา้ แล้วหรือการ มพี ฤติกรรมทางจิต เป็นต้น การไดม้ าซึ่งความรู้เก่ียวกับทักษะชีวติ ความรู้เกยี่ วกับทกั ษะชีวติ อาจไดม้ าจาก - การฝึกฝนใหเ้ กดิ ทักษะชวี ติ (Life skill acquisition including practice) - การส่งเสริมหรอื การปรบั เปลีย่ นเจตคติ ค่านยิ มและพฤติกรรม (Attitudes values and behavior reinforcement or change) - การมีพฤตกิ รรมสขุ ภาพทีด่ ี (Positive health behavior) - การป้องกนั ปญั หาทางสุขภาพ (Prevention of health problems) การนำทักษะชวี ิตไปประยกุ ต์ใช้ได้อย่างมีประสิทธิผลจะทำใหบ้ ุคคลรู้จักและเข้าใจตนเองรับรู้และเข้าใจคนอน่ื ทกั ษะชวี ติ จะชว่ ยสนบั สนุนการรบั รเู้ กยี่ วกบั ความสามารถแห่งตน (Self- efficacy) ความเชื่อม่ันในตนเอง (Self- confidence) และการเห็นคุณคา่ ในตนเอง (Self-esteem) ซง่ึ ทงั้ ป้องกนั โรคทางจิตและปัญหาทางพฤติกรรมสุขภาพ ตา่ ง ๆ จงึ ไดม้ ีการน าทักษะชวี ติ ไปใชอ้ ย่าง กวา้ งขวางในโปรแกรมการศกึ ษาไดอ้ ยา่ งมีประสิทธผิ ล (WHO, 1994. อา้ งใน กองสขุ ศึกษา, 2553) เช่น - โปรแกรมการป้องกนั การใช้ยาท่ีไมถ่ ูกต้อง - การปอ้ งกนั การตัง้ ครรภ์ในวยั รุ่น - การส่งเสริมเชาวน์ปญั ญา - การป้องกันการใช้ความรุนแรง - การป้องกันโรคเอดส์ ชุดการเรยี นรู้ 10 ทกั ษะชวี ติ เนรมติ รชวี ติ ใหม่ 19 Life Skills For You

- การลดความรนุ แรง - การส่งเสริมความม่นั ใจในตนเอง (Self-confidence) และการเหน็ คณุ ค่าในตนเอง (Self esteem) การสอนทกั ษะชวี ติ ได้นำมาใชอ้ ย่างกวา้ งขวางในโปรแกรมการส่งเสรมิ และป้องกัน ซงึ่ แสดงใหเ้ ห็นถึงคุณคา่ หรอื ประโยชนต์ ่อการส่งเสรมิ สุขภาพท่แี ตกต่างไปจากโปรแกรมท่ีเคยใช้อยู่ แหลง่ อ้างอิง http://reg2.crru.ac.th/reg_web/files/20150929114113_86d573542f98d2310c7d6b543452502a.pdf สรปุ จากองคป์ ระกอบของทกั ษะชวี ติ 10 ประการ เม่ือจะนำไปจัดกิจกรรมพฒั นาทักษะชวี ิตให้กบั กลุม่ เปา้ หมาย สามารถแบ่งไดเ้ ป็น 2 ส่วน ดงั นี้ 1. ทักษะชวี ิตทว่ั ไป คอื ความสามารถพ้ืนฐานทใี่ ช้เผชญิ ปัญหาปกตใิ นชีวติ ประจำวนั เชน่ ความเครยี ด สุขภาพ การคบเพ่ือน การปรับตัว ครอบครัวแตกแยก การบริโภคอาหาร ฯลฯ 2. ทักษะชีวติ เฉพาะ คือ ความสามารถทีจ่ ำเปน็ ในการเผชญิ ปัญหาเฉพาะ เชน่ ยาเสพติด โรคเอดส์ ไฟไหม้ น้ำท่วม การถูกลว่ งละเมิดทางเพศ ฯลฯ ชุดการเรยี นรู้ 10 ทกั ษะชวี ติ เนรมติ รชวี ติ ใหม่ 20 Life Skills For You

บนั ทึกสรุปการเรียนรู้ สรปุ เน้ือหา ............................................................................................................................. ................................................. .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................. ................................................. .............................................................................................................................................................................. ประโยชน์ที่ไดร้ บั ............................................................................................................................. ................................................. .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................. ................................................. .............................................................................................................................................................................. การนำไปใช้ในชีวติ ประจำวนั ........................................................................................................................... ................................................... ............................................................................................................................. ................................................. .......................................................................................................................................................... .................... .............................................................................................................. ................................................................ ............................................................................................................................. ................................................. ชุดการเรยี นรู้ 10 ทกั ษะชวี ติ เนรมติ รชวี ติ ใหม่ 21 Life Skills For You

ใบงาน ให้นกั ศกึ ษาตอบคำถามดังน้ี 1. บอกกลวธิ ใี นการสร้างทักษะชีวิต ............................................................................................................................. ................................................. .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................................................. 2. อธิบายประโยชน์ของกลวิธีในการสร้างทักษะชีวิตมาใช้ในชวี ิตประจำวนั .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... 3. ยกตวั อยา่ งพร้อมนำเสนอการนำกลวิธีในการสร้างทักษะชีวติ มาใชใ้ นชวี ิตประจำวัน .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... แบบทดสอบ 1 การพัฒนาบุคลิกภาพต้องเร่ิมต้นทข่ี ้อใดก่อนสร้างมนษุ ยสัมพันธก์ ับบคุ คลและชมุ ชน ก. การรู้จกั ตนเอง ข. การสำรวจตน ค. กรปรบั ปรุงบุคลิกภาพ ง. เร่มิ ตน้ ทขี่ ้อใดก่อนก็ได้ 2. ข้อความใดกล่าวไม่ถูกต้อง ก. เราห้ามนกไม่ใหข้ ้รี ดหัวเราได้ แตเ่ ราหาวิธีไม่ให้นกขี้รดหัวเราได้ ข. ตนท่ตี นมองเห็นคือภาพของตนทเ่ี ห็นว่าตนเปน็ คนอยา่ งไร ค. ธรรมชาตขิ องมนุษยช์ อบวิพากษว์ จิ ารณต์ นเองก่อนเสมอ ง. การท่เี ราเปดิ เผยตนเองมากเท่าไหร่ย่งิ ทำใหเ้ ราร้จู ักตนเองมากเท่าน้ัน 3. ขอ้ ความใดไม่ถูกต้อง ก. มนษุ ยสัมพันธท์ ำให้การบริหารงานมปี ระสทิ ธภิ าพ ข. มนษุ ยสัมพนั ธ์ทำใหเ้ กิดความสมั พนั ธใ์ นหมู่คณะ ค. มนษุ ยสัมพนั ธเ์ ปน็ เรื่องท่ีไม่เก่ยี วข้องกับการเมือง ง. มนษุ ยสัมพนั ธ์มีความสำคัญด้านเศรษฐกิจ 4. ผทู้ ่ไี มไ่ ด้รบั การยอมรบั จะตรงกับลักษณะในข้อใด ก. เกิดความลำพองใจ ข. เกดิ ความกลา้ หาญ ค. เกิดความมน่ั ใจ ง. เกิดความหว่นั ไหว ชดุ การเรยี นรู้ 10 ทกั ษะชวี ติ เนรมติ รชวี ติ ใหม่ 22 Life Skills For You

เรอ่ื งท่ี 4 จดุ เน้นในการพฒั นาทกั ษะชวี ิต จุดประสงค์การเรียนรู้ 1. บอกจดุ เนน้ ในการพัฒนาทักษะชวี ิตได้ 2. อธบิ ายประโยชน์ของจุดเน้นในการพฒั นาทกั ษะชีวิตมาใช้ในชีวิตประจำวันได้ 3. ยกตัวอย่างพร้อมนำเสนอจุดเนน้ ในการพัฒนาทักษะชีวติ มาใชใ้ นชีวิตประจำวันได้ จดุ เน้นในการพฒั นาทักษะชีวติ จากองคป์ ระกอบของทักษะชีวติ 10 ประการ กรมการศกึ ษานอกโรงเรียนไดก้ ำหนดเน้ือหาที่เปน็ จดุ เนน้ ใน การพัฒนาทักษะชวี ติ 4 ด้าน โดยมีจดุ มุง่ หมายเพือ่ การส่งเสรมิ การปอ้ งกันและการแก้ไขทีส่ อดคล้องกับสภาพ ปญั หาและความตอ้ งการขอ งกลุ่มเป้าหมายในแต่ละพนื้ ที่ คือ 1. ด้านสุขภาพอนามัย มีจุดมุ่งหมายเพื่อสง่ เสรมิ ให้มคี วามรู้ความ เข้าใจและตระหนักใน การดูแลตนเอง ให้มสี ขุ ภาพอนามัยท่ีดที ้ังร่างกาย และจติ ใจ มีบุคลกิ ภาพทเี่ หมาะสม รูว้ ธิ ปี อ้ งกันไมใ่ ห้เกดิ โรคภยั ไข้เจ็บ และ สามารถแก้ไขปัญหาพฤติกรรมท่ีไม่พึงประสงค์ท่จี ะนำไปสู่โรคภัยไข้เจ็บได้ อยา่ งถูกต้องเหมาะสม 2. ด้านความปลอดภยั ในชีวติ และทรัพย์สนิ มจี ุดม่งุ หมายเพ่อื สง่ เสรมิ ใหม้ คี วามรู้ความเข้าใจและตระหนักใน ภยั อนั ตรายที่อาจจะเกิดขน้ึ ในชีวิตประจำวัน รูว้ ธิ ปี ้องกนั ภยั อนั ตรายที่จะเกดิ ข้นึ และสามารถแกไ้ ข ปัญหาทเี่ กิดขนึ้ จากภัยอันตรายไดอ้ ย่างถูกต้องเหมาะสม 3. ดา้ นทรัพยากรธรรมชาติและสง่ิ แวดลอ้ ม มีจดุ ม่งุ หมายเพอื่ สง่ เสริมให้มีความรู้ ความเขา้ ใจและตระหนักในคุณคา่ ของ ทรัพยากรธรรมชาติ และสิ่งแวดลอ้ ม มีจติ สำนกึ ในการร่วมอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ และสิง่ แวดลอ้ ม รู้วิธใี ช้ ทรัพยากรอย่างประหยัดและคมุ้ ค่า รูว้ ิธีป้องกนั ไม่ให้เกิดสภาพแวดลอ้ มเป็นพษิ และสามารถแก้ไขปญั หา สภาพแวดลอ้ มเปน็ พษิ ในชุมชนไดอ้ ย่างถกู ตอ้ งเหมาะสม 4. ดา้ นคุณธรรม จริยธรรม ค่านิยม และคุณลกั ษณะท่ีพึงประสงค์ มจี ดุ มุ่งหมาย เพ่อื ส่งเสรมิ ใหม้ ีความรู้ ความเขา้ ใจ และตระหนักถึงความสำคญั ของการมคี ุณธรรม จริยธรรม ค่านิยมท่ถี ูกตอ้ ง และคุณลักษณะท่ีพงึ ประสงค์ ของคนในสังคมไทย รวู้ ธิ ีป้องกนั ไม่ใหต้ นเอง ครอบครัว ชุมชนเขา้ ไปเกย่ี วข้องกบั อบายมุข สามารถปฏบิ ัตติ ัวเป็น แบบอย่างทดี่ ขี องครอบครัว ชุมชน และสามารถแก้ไขปัญหาพฤติกรรมที่ไม่พึงประสงค์ได้อย่างถูกต้องเหมาะสม ขอ้ มูลจาก ศริ ิพรรณ สายหงษ์ http://www.nfe.go.th/0405/NFE-note/SkillLife.html ชุดการเรยี นรู้ 10 ทกั ษะชวี ติ เนรมติ รชวี ติ ใหม่ 23 Life Skills For You

บนั ทึกสรุปการเรียนรู้ สรปุ เน้อื หา ............................................................................................................................. ................................................. .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................. ................................................. .............................................................................................................................................................................. ประโยชนท์ ่ไี ดร้ บั ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................. ................................................. .................................................................................................................................................................. ............ ...................................................................................................................... ........................................................ ............................................................................................................................. ................................................. การนำไปใชใ้ นชีวิตประจำวนั .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ....................................................................................................................................................................... ....... ........................................................................................................................... ................................................... ชดุ การเรยี นรู้ 10 ทกั ษะชวี ติ เนรมติ รชวี ติ ใหม่ 24 Life Skills For You

ใบงาน ให้นกั ศึกษาตอบคำถามดังนี้ 1. บอกจดุ เนน้ ในการพัฒนาทักษะชีวิต ............................................................................................................................. ................................................. .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................................................. 2. อธบิ ายประโยชนข์ องจดุ เน้นในการพัฒนาทักษะชวี ิตมาใชใ้ นชวี ิตประจำวัน .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... 3. ยกตัวอยา่ งพร้อมนำเสนอจุดเน้นในการพฒั นาทักษะชวี ติ มาใชใ้ นชีวิตประจำวัน .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... แบบทดสอบ ๑) นัดดาไดค้ ะแนนงานประดิษฐ์ผ้าเชด็ หน้า ๘ คะแนนจากคะแนนเต็ม ๑๐ แตเ่ พื่อนของนดั ดาได้ คะแนนเต็ม ๑๐ ถา้ นกั ศึกษาเป็นนัดดาจะพูดอย่างไรกับเพื่อน ก “เราจะขอใหค้ รตู รวจให้คะแนนเราใหม่” ข “เธอเก่งจงั เลย ต่อไปช่วยสอนเราบ้างนะ” ค “งานเธอก็คลา้ ย ๆ กบั ของเราทำไมเธอได้คะแนนมากกว่า” ง “เราทำไม่ได้เหมอื นเธอ ถงึ อย่างไรกไ็ ม่ได้คะแนนเต็มหรอก” ๒) สุชีรารปู รา่ งอว้ น แตม่ อี ารมณ์ขนั เพ่ือน ๆ ชอบฟังเรื่องตลกทส่ี ชุ รี าเลา่ แต่สชุ ีรามักแสดงความไมพ่ อใจ เม่ือมเี พอ่ื น บางคนมาล้อว่าอ้วน ถ้านักศกึ ษาเป็นสชุ รี า จะพูดกบั เพอื่ นอย่างไร ก “เราอว้ นแต่เราพูดตลกใคร ๆ ก็ชอบฟังนะ” ข “ต่อไปเราจะลดความอ้วนให้ผอมกว่าเธออกี ” ค. “เธอว่าเราอว้ นแต่เธอก็ไมเ่ หน็ ผอมเทา่ ไรเลย” ง. “ถ้าเธอว่าเราอีก เราจะไม่พูดกับเธอ” ๓) พลอยชอบช่วยเพื่อน ทำความสะอาดห้องเรยี น ถึงแม้วา่ ไม่ได้เป็นเวรประจำวนั ถา้ นักศกึ ษาเปน็ เพื่อนของพลอย จะปฏบิ ัตอิ ยา่ งไร ก บอกพลอยใหท้ ำความสะอาดเฉพาะเวรของตนเอง ข ขอบคณุ และชมวา่ พลอยเปน็ คนดี ค ถามพลอยว่า“เธอชว่ ยเพ่อื นเพราะอยากให้เพ่ือนรกั ใชไ่ หม” ง ขอบคุณและใหเ้ งนิ เปน็ คา่ ตอบแทน ชดุ การเรยี นรู้ 10 ทกั ษะชวี ติ เนรมติ รชวี ติ ใหม่ 25 Life Skills For You

เรื่องท่ี 5 ทักษะชีวติ สำคัญสำหรับวัยรนุ่ ศตวรรษท่ี 21 จดุ ประสงค์การเรยี นรู้ 1. บอกทักษะชวี ติ สำคญั สำหรับวัยรนุ่ ศตวรรษที่ 21ได้ 2. อธบิ ายประโยชนข์ องทกั ษะชีวติ สำคัญสำหรบั วัยรนุ่ ศตวรรษที่ 21 มาใชใ้ นชีวิตประจำวันได้ 3. ยกตวั อย่างพร้อมนำเสนอทักษะชีวติ สำคญั สำหรับวยั ร่นุ ศตวรรษท่ี 21 มาใช้ในชวี ติ ประจำวันได้ ศตวรรษท่ี 21 เป็นยุคของโลกดิจทิ ัล ทกุ อย่างเกิดข้ึนอย่างรวดเร็วและเปลีย่ นแปลงไดต้ ลอดเวลา เปน็ ยุคที่ โลกต้องการผ้ทู ส่ี ามารถปรบั ตัวและรับมอื กับการเปล่ยี นแปลงไดอ้ ยา่ งสรา้ งสรรค์ นอกจากทกั ษะทางด้านนวตั กรรม ทักษะทางด้านอาชพี และทกั ษะทางด้านเทคโนโลยแี ละการส่อื สารแลว้ “ทักษะชีวิต” เปน็ อีกหนง่ึ ทักษะที่มีความ จำเปน็ กับวยั รนุ่ ในศตววรรษที่ 21 เพราะนอกจากวยั ร่นุ จะต้องเปน็ ผูม้ ีความรู้แลว้ วัยรนุ่ ยังต้องเป็นผู้มีทัศนคตแิ ละ จิตใจที่ม่นั คง เพื่อพร้อมทจ่ี ะเผชญิ กบั การเปลย่ี นแปลง ทักษะชีวติ ช่วยให้วัยรุ่นอยู่ในสงั คมไดอ้ ยา่ งมคี วามสขุ ทักษะชวี ติ (Life Skills) เปน็ ทักษะภายในทจี่ ะช่วยใหว้ ัยรุ่นสามารถ เผชิญสถานการณ์ต่างๆ ท่ีเกิดข้ึนในชีวิตประจำวันได้อยา่ งมีประสิทธิภาพ และ เตรียมพร้อมสำหรับการปรบั ตัวในอนาคต ไมว่ า่ จะเป็นเร่ืองการดูแลสุขภาพ ความปลอดภัย สิง่ แวดล้อม คุณธรรมจรยิ ธรรม ฯลฯ เพอื่ ให้สามารถมีชีวติ อยู่ใน สังคมได้อยา่ งมีความสุข หรืออาจกลา่ วไดว้ ่าทักษะชวี ิต คือ ความสามารถในการ แก้ปญั หาท่ีต้องเผชิญในชวี ติ ประจำวนั เพือ่ ใหส้ ามารถดูแลตนเองไดอ้ ยา่ ง ปลอดภัย ทกั ษะชวี ติ เผยแพร่โดยองคก์ ารอนามัยโลก (WHO) โดยมีวัตถุประสงค์ เพอ่ื ให้บุคคลรู้จกั ดแู ลตนเองท้ังทางดา้ นรา่ งกาย อารมณ์ และจติ ใจ ซงึ่ จะสง่ ผล ใหส้ ามารถดำรงตนอยูใ่ นสังคมโดยไมเ่ ป็นภาระของสังคม เน้นความสำคัญของบุคคลใหร้ ู้จกั การปรับตัว พร้อมการ ชดุ การเรยี นรู้ 10 ทกั ษะชวี ติ เนรมติ รชวี ติ ใหม่ 26 Life Skills For You

เผชิญการเปลี่ยนแปลงทางสังคม ดงั นน้ั องค์การอนามัยโลก (WHO) จงึ ให้ความหมายทกั ษะชีวติ เปน็ ความสามารถ อนั ประกอบดว้ ย ความรู้ เจตคติ (ทัศนคต)ิ และทักษะซึง่ สามารถจดั การกบั ปญั หารอบๆ ตัวใหบ้ คุ คลอยู่รอดใน สภาพสังคมและวัฒนธรรมยุคปจั จบุ นั ได้อย่างมีความสุขและเตรยี มพร้อมสำหรับการปรบั ตวั ในอนาคต ทักษะชีวิตไดน้ ำไปใชเ้ พ่ือการพัฒนาทรัพยากรมนุษยใ์ นสังคมโลกเพื่อให้คนเกิดการพัฒนาตนเองโดยการใช้ ความคดิ การปรับตวั การตัดสนิ ใจ การสอ่ื สาร การจดั การกับอารมณแ์ ละความเครยี ดในการแก้ไขปญั หาใหก้ บั ตนเอง อยา่ งเหมาะสม ทักษะชีวิตจงึ ประกอบดว้ ยทักษะต่างๆ ท่ีส่งผลให้คนรู้จกั เลอื กปฏบิ ตั ิสิ่งที่ถกู ต้อง รวมทั้งการรู้จกั ยับยั้ง ชั่งใจ วัยรนุ่ ท่มี ที ักษะชีวติ จะเป็นผ้ทู มี่ เี หตผุ ลและเลอื กดำรงชีวิตในทางทเ่ี หมาะสม ทกั ษะชีวติ สำคัญสำหรับวัยรุ่นอยา่ งไร วยั รุน่ เป็นชว่ งวยั ของการเจริญเตบิ โตและมีการพัฒนาในหลายๆ ด้าน เป็นช่วงระยะเวลาในการเปล่ยี นจาก วยั เด็กไปสวู่ ยั ผ้ใู หญ่ มีการเปลี่ยนแปลงทางด้านรา่ งกายและการเตบิ โตทางด้านจิตใจอย่างรวดเรว็ และเป็นที่ไดร้ ับ อทิ ธิพลจากภายนอกมากกว่าพ่อแม่หรอื ครอบครวั มคี วามคิดเป็นอสิ ระ มคี วามคดิ สรา้ งสรรค์ เต็มไปดว้ ยจนิ ตนาการ และกลา้ ท้าทายตนเองให้ลองทำส่ิงใหม่ เปน็ วยั ของการลองผิดลองถกู วยั รุน่ จึงเป็นวยั จุดเปลี่ยนของชีวิตและเป็น ชว่ งเวลาในการพฒั นาศักยภาพด้านดีของตนเอง เป็นชว่ งวัยท่ีให้ความสำคัญกับภาพลักษณ์ การสรา้ งสมั พนั ธภาพ ระหว่างเพ่ือน และการเสรมิ สรา้ งทักษะทางดา้ นสงั คม 10 ทักษะชีวติ ทีว่ ัยร่นุ ควรฝึกฝน ทกั ษะชีวิตคอื สิง่ ที่ “ต้องฝึกฝน” ทักษะชีวิตเปน็ เครอ่ื งมือทมี่ ีประสิทธิภาพสำหรับการเพ่ิมขีดความสามารถของวัยรนุ่ เพ่อื ให้วัยรุ่นรจู้ กั รับผดิ ชอบในหน้าท่ขี องตนเอง เปน็ ผรู้ เิ รม่ิ สร้างสรรค์ และรู้จกั ควบคมุ พฤติกรรมท่ีไมเ่ หมาะสม เปน็ ความสามารถใน การปรับตัวและพฤติกรรมเชงิ บวกทช่ี ่วยให้วยั รุ่นสามารถจัดการกับความตอ้ งการและอปุ สรรคทเ่ี กิดขึน้ ใน ชีวติ ประจำวันไดอ้ ย่างมปี ระสิทธิภาพ วัยร่นุ ท่มี ีทกั ษะชีวติ ต้องมีความยดื หยุน่ และสามารถปรับตัวในสถานการณ์ท่ี แตกตา่ งกันได้ มีความหวังและหาโอกาสในการแกป้ ัญหาหรืออุปสรรคท่เี กิดขึ้นในสถานณ์ทีย่ ากลำบาก สามารถคดิ วิเคราะหแ์ ละสร้างสรรค์ และสามารถสอื่ สารกบั ผอู้ น่ื ไดอ้ ยา่ งมีประสทิ ธภิ าพ สรา้ งความสัมพันธท์ ีด่ ี รจู้ ักเอาใจใส่ผู้อ่ืน และสามารถจัดการกบั ชีวติ ของตนเองได้เปน็ อย่างดี องค์การอนามัยโลก (WHO) ไดก้ ำหนดทักษะชวี ติ ไว้ 10 ทกั ษะ ได้แก่ 1.ทักษะการตดั สนิ ใจ (Decision making) เป็นความสามารถในการตดั สินใจเกี่ยวกับเรื่องราวตา่ งๆ ในชวี ิตได้ อย่างมรี ะบบ เชน่ ถ้าบุคคลสามารถตัดสินใจเก่ียวกับการกระทำของตนเองทเ่ี กีย่ วกบั พฤตกิ รรมดา้ นสุขภาพหรอื ความ ปลอดภัยในชวี ติ โดยประเมินทางเลอื กและผลท่ีไดจ้ ากการตัดสนิ ใจเลือกไดอ้ ยา่ งถูกตอ้ งเหมาะสม กจ็ ะมผี ลต่อการมี สุขภาพท่ดี ีท้ังร่างกายและจติ ใจ 2.ทักษะการแก้ปญั หา (Problem solving) เปน็ ความสามารถในการจดั การกบั ปัญหาทีเ่ กดิ ข้นึ ในชวี ติ ได้ อย่างมรี ะบบ ไมเ่ กดิ ความเครียดท้ังทางรา่ งกายและจติ ใจจนอาจลกุ ลามเป็นปัญหาใหญ่โตเกินแก้ไขได้ ชดุ การเรยี นรู้ 10 ทกั ษะชวี ติ เนรมติ รชวี ติ ใหม่ 27 Life Skills For You

3.ทกั ษะการคิดสร้างสรรค์ (Creative thinking) เป็นความสามารถในทาง ความคดิ ซ่งึ จะเป็นสว่ นชว่ ยในการตดั สินใจและแก้ไขปัญหา โดยใชว้ ธิ กี ารคดิ แบบ สร้างสรรคเ์ พอื่ คน้ หาทางเลือกตา่ งๆรวมทั้งผลที่จะเกิดขึ้นในแต่ละทางเลอื ก และ สามารถนำประสบการณ์มาปรับใช้ในชีวิตประจำวนั ไดอ้ ยา่ งเหมาะสม 4.ทกั ษะการคิดอยา่ งมีวจิ ารณญาณ (Critical thinking) เป็นความสามารถใน การคิดวิเคราะห์ข้อมูลต่างๆ และประเมนิ ปัญหาหรือสถานการณ์ที่อยู่รอบตัวท่มี ีผลต่อ การดำเนนิ ชีวิต ทักษะการคิดอยา่ งมีวจิ ารณญาณสามารถช่วยให้วยั รนุ่ ตระหนักและ ประเมินผลสงิ่ ทจ่ี ะมผี ลกระทบต่อทัศนคติและพฤตกิ รรมของตนเอง เช่น การรูจ้ ักคุณค่าในตนเอง การจัดการกบั ความ กดดันจากเพื่อนๆ หรอื การรับข้อมูลจากสือ่ ตา่ งๆ 5.ทกั ษะการส่ือสารอยา่ งมปี ระสทิ ธภิ าพ (Effective communication) เปน็ ความสามารถในการใชค้ ำพดู และทา่ ทางเพื่อแสดงออกถึงความรู้สึกนกึ คดิ ของตนเองได้อย่างเหมาะสมกับวฒั นธรรมและสถานการณต์ ่างๆ ไม่วา่ จะเป็นการแสดงความคดิ เหน็ การแสดงความต้องการ การแสดงความชน่ื ชม การขอร้อง การเจรจาต่อรอง การ ตกั เตือน การช่วยเหลือ การปฏเิ สธ 6.ทกั ษะการสรา้ งสมั พันธภาพระหวา่ งบคุ คล (Interpersonal relationship) เป็นความสามารถในการสรา้ งความสัมพนั ธท์ ี่ดรี ะหว่างกนั และกัน สามารถรักษา สมั พนั ธภาพไว้ได้ยืนยาว 7.ทักษะการตระหนักรู้ในตน (Self-awareness) เป็นความสามารถในการคน้ หา ร้จู กั และเขา้ ใจตนเอง เช่น รขู้ ้อดีข้อดอ้ ยของตนเอง รูค้ วามต้องการและสิ่งทีไ่ ม่ต้องการ ของตนเอง ซ่ึงจะชว่ ยให้วยั รนุ่ เข้าใจตัวเองเวลาเผชญิ กบั ความเครยี ดหรอื สถานการณ์ ต่างๆ และทักษะนย้ี ังเป็นพ้นื ฐานของการพฒั นาทักษะอน่ื ๆ เชน่ การส่ือสาร การสรา้ ง สมั พนั ธภาพ การตัดสนิ ใจ ความเหน็ อกเห็นใจผู้อนื่ 8.ทกั ษะการเขา้ ใจผูอ้ ่ืน (Empathy) เปน็ ความสามารถในการเขา้ ใจความเหมอื นหรือ ความแตกต่างระหว่างบุคคลในด้านความสามารถ เพศ วยั ระดบั การศกึ ษา ศาสนา ความเช่ือ สผี วิ อาชีพฯลฯ ซ่ึงจะชว่ ยให้สามารถยอมรบั บคุ คลที่ตา่ งจากเรา เกิดการชว่ ยเหลอื บคุ คลที่ด้อยกวา่ หรอื ได้รับความเดือดร้อน 9.ทกั ษะการจัดการกบั อารมณ์ (Coping with emotion) เป็นความสามารถในการรับรอู้ ารมณข์ องตนเอง และผูอ้ ่ืน ร้วู า่ อารมณม์ ผี ลต่อการแสดงพฤติกรรมอย่างไร รู้วธิ ีการจดั การกับอารมณ์โกรธและความโศกเศร้า ทส่ี ่งผล ทางลบต่อร่างกายและจติ ใจได้อยา่ งเหมาะสม 10.ทักษะการจดั การกับความเครยี ด (Coping with stress) เปน็ ความสามารถในการรับรถู้ งึ สาเหตุของ ความเครยี ด ร้วู ธิ ผี ่อนคลายความเครียด และแนวทางในการควบคุมระดับความเครียดเพ่ือใหเ้ กิดพฤติกรรมในทางที่ ถูกต้องเหมาะสมและไม่เกิดปัญหาด้านสุขภาพ ชุดการเรยี นรู้ 10 ทกั ษะชวี ติ เนรมติ รชวี ติ ใหม่ 28 Life Skills For You

ทักษะชีวติ ท้ัง 10 ทักษะนไ้ี มส่ ามารถเกิดข้นึ เองได้ ตอ้ งอาศัยการฝกึ ฝน ซึ่งการจะเปน็ วัยรุ่นทีพ่ ร้อมเผชิญ กบั การเปลยี่ นแปลงได้อยา่ งมีความสุขและเติบโตเปน็ ผ้ใู หญ่ท่มี ีคุณลักษณะทดี่ ีนัน้ ตอ้ งฝึกตนเองให้มจี ุดแขง็ ในด้าน ทกั ษะการวเิ คราะห์ การตดั สินใจ และการปฏิบตั ิตนทเ่ี หมาะสม รจู้ ักทจ่ี ะอยรู่ ว่ มกับผ้อู ่ืนทีแ่ ตกต่างจากตนเอง และ พร้อมที่เผชิญหน้าและแก้ไขปัญหาอปุ สรรคต่างๆ ที่เกิดขน้ึ อีกท้ังมีความพร้อมที่จะจัดการกับชวี ติ ของตนเอง วยั รนุ่ จะฝกึ ทกั ษะชีวติ ไดอ้ ย่างไร ฝึกทักษะการตัดสนิ ใจ (Decision making) สรุปประเดน็ ปญั หา > จัดการกบั ความรสู้ ึกของตนเอง (ใช้เหตุผลไมใ่ ชอ้ ารมณ)์ > ไม่ควรรบั ข้อมลู มาก เกนิ ไป (พิจารณารบั ขอ้ มลู ท่ีสำคญั ) > พจิ ารณาทางเลือกหลายๆ ทาง > คำนงึ ถงึ ผลดี ผลเสยี > ตดั สินใจเลือกวา่ จะ เลอื กแบบใด ฝึกทักษะการแก้ปัญหา (Problem solving) กำหนดปัญหาท่ชี ัดเจน (ปญั หาท่แี ทจ้ ริงคอื อะไร) > กำหนดเปา้ หมาย (ต้องการทำอะไรให้สำเรจ็ ตอ้ งการ ค้นพบอะไร) > รวบรวมข้อมูล ข้อเทจ็ จริงเกย่ี วกบั ปัญหาให้ได้มากท่ีสุด > วิเคราะหข์ ้อมลู > หาวธิ ีแก้ไขที่เป็นไปได้ > ประเมินวิธีแกป้ ญั หาและเลือกว่าจะใช้วิธีใด > ทำตามแผนท่วี างไว้ > ประเมนิ ผลลัพธ์ > ปรบั วิธีการแกป้ ญั หา (ถ้า ปญั หายงั ไม่คล่ีคลาย) ฝึกทกั ษะการคิดสร้างสรรค์ (Creative thinking) อา่ นใหเ้ ยอะ > รว่ มมอื กับผู้อ่นื ทเี่ ขา้ ใจปญั หาหรอื สง่ิ ท่ีเราอยากทำ > คุยกับผคู้ นที่แตกตา่ งจากเรา > ยอมรับและเรยี นรู้จากความล้มเหลว > รู้จักทำแผนที่ความคดิ (Mind map) > พาตวั เองออกไป “นอกกรอบความคิด เดมิ ๆ” เริม่ ลงมือทาสิ่งใหมๆ่ ฝกึ ทักษะการคิดอยา่ งมีวจิ ารณญาณ (Critical thinking) รจู้ ักตง้ั คำถาม > ไมค่ วรเชื่อข้อมูลจนกวา่ จะได้วเิ คราะห์ดว้ ยตนเอง > รจู้ กั คิดคาดการณล์ ่วงหนา้ > เอา ตัวเองเขา้ ไปอยู่ในบทบาทของผู้อ่ืน (เอาใจเขามาใสใ่ จเรา) > แบง่ เวลาอยา่ งนอ้ ยวนั ละ 30 นาที เพ่ือทากิจกรรมท่ชี ่วย พฒั นาสมอง ฝึกทกั ษะการส่อื สารอย่างมีประสิทธิภาพ (Effective communication) เขา้ ใจวา่ การส่ือสารคืออะไร (คือกระบวนการถา่ ยทอดสัญญาณ/ข้อความ ระหว่างผู้สง่ สารกบั ผรู้ ับสาร ผ่านวธิ ีการตา่ งๆ) > กล้าพดู ในส่ิงทีต่ ัวเองคิด > สบตาผรู้ บั สาร > แสดงทัศนคติหรอื มมุ มองทเ่ี ปน็ ประโยชน์ > รู้จักที่ จะตง้ั ใจฟัง > พดู ชัดถ้อยชัดคำและใชภ้ าษาถูกต้อง ชดุ การเรยี นรู้ 10 ทกั ษะชวี ติ เนรมติ รชวี ติ ใหม่ 29 Life Skills For You

ฝกึ ทักษะการสรา้ งสมั พนั ธภาพระหวา่ งบุคคล (Interpersonal relationship) ใส่ใจเอาใจใสผ่ ้อู ื่น > นับถอื ผอู้ ่นื นบั ถือตนเอง > มคี วามไวว้ างใจซึ่งกนั และกนั > มีความยดื หยุ่น > รว่ ม แบง่ ปันประสบการณ์ความคิด ความรู้สกึ ฝึกทกั ษะการตระหนักรู้ในตน (Self-awareness) รู้เท่าทนั อารมณข์ องตนเอง > ไมบ่ ิดเบือนความรสู้ กึ ของตนเอง (โกรธ ไม่ชอบ อิจฉา) > ให้ เวลากบั ตวั เองในการพัฒนาอารมณ์ > รู้ข้อดี ข้อดอ้ ยของตนเอง ยอมรบั ขอ้ ด้อยและพร้อมจะพฒั นา > เรยี นร้ทู จ่ี ะรู้จักตนเอง ตามความเปน็ จริงท่เี ปน็ ฝึกทกั ษะการเข้าใจผู้อนื่ (Empathy) หยุดคดิ วา่ เราเข้าใจทุกคนเป็นอยา่ งดี > นิ่งเพ่ือรูจ้ ักทจ่ี ะฟังผู้อน่ื อย่างตั้งใจ > ถามเพ่ือต้องการทจี่ ะทำ ความเข้าใจเพ่ิมเตมิ > จบั ใจความเพ่ือให้เข้าใจตรงกนั > แบง่ เวลา พูดคุย เปิดประสบการณก์ บั คนวยั ต่างๆ หรือคนท่ี แตกต่างจากเรา ฝกึ ทกั ษะการจัดการกบั อารมณ์ (Coping with emotion) เมอ่ื กำลังมีความรู้สึกในทางลบให้หยดุ ส่งิ ทกี่ ำลังทำอยู่และอยกู่ บั ปัจจบุ ัน > หายใจลกึ ๆ > ยิม้ > หยดุ คิด ว่า “ไมม่ ีอะไรจะแยไ่ ปกว่าน้อี ีกแล้ว” เพราะจะย่งิ ทำให้ความคดิ ในทางลบยากเกินกวา่ จะควบคมุ > หยดุ คดิ แบบเหมา รวมวา่ “มนั จะต้องเปน็ แบบน้ันแนน่ อน” > ฝกึ ท่ีจะรกั ตัวเองใหม้ ากๆ หยุดคดิ ว่าความสาเร็จคอื คำว่าชนะ > มเี มตตา ต่อตัวเอง เข้าใจวา่ ความเจบ็ ปวดและความทรมานเป็นส่ิงท่ีทุกคนต้องเผชญิ > ฝกึ มีสตอิ ย่กู ับปจั จุบัน > จินตนาการถึง อนาคตท่ีเราจะสามารถทำมนั ให้ดีที่สุด เพื่อเพิ่มความรูส้ กึ ทางบวกใหก้ ับตัวเอง วยั รุ่นท่ีมที ักษะชวี ติ จะเป็นผู้ท่ีมเี หตุผล รูจ้ ักเลือกใช้ชีวิต ไดอ้ ย่างเหมาะสม และมีความสุขในสงั คม ชดุ การเรยี นรู้ 10 ทกั ษะชวี ติ เนรมติ รชวี ติ ใหม่ 30 Life Skills For You

ทักษะชีวติ ทำใหเ้ ราเปน็ วัยร่นุ ในศตวรรษท่ี 21 ฝึกทักษะการจัดการกบั ความเครยี ด (Coping with stress) หาสาเหตุของความเครียด > สำรวจความถขี่ องความเครียดว่าเกิดขน้ึ บ่อยแค่ไหน สถานการณ์ใดทีท่ ำให้ เกิดความเครียด > จดั อนั ดบั ความเครียดทส่ี ง่ กระทบกบั เรามากท่ีสุด > วางแผนเพ่อื ขจัดความเครยี ด > เผชญิ หนา้ กับ เหตุการณ์ที่ทำให้กังวล > ขอความช่วยเหลอื จากคนรอบขา้ ง > หาเวลาพกั ผ่อน วยั รุน่ ในศตวรรษที่ 21 นี้ คงไม่สามารถหลีกเลย่ี งการเปลยี่ นแปลงในด้านตา่ งๆ ทีเ่ ป็นไปอยา่ งรวดเร็วได้ เพราะฉะนั้นการฝกึ ฝนใหต้ นเอง มภี มู ิคุ้มกันย่อมสง่ ผลให้วัยร่นุ ยคุ นีส้ ามารถอยใู่ น ความสขุ และสามารถพฒั นาตัวเอง ให้ก้าวไปสู่ยคุ สมยั แห่งเทคโนโลยแี ละนวตั กรรม ทกั ษะชีวิตไมใ่ ช่เร่อื งยากที่วัยรุน่ จะฝึกฝน เพยี งแต่เราต้องเช่ือว่า ทกั ษะชีวิตมีประโยชนก์ ับเรา และใชเ้ วลาในการพัฒนาทักษะ ตา่ งๆ ให้กลายเปน็ จดุ แข็ง และพยายามทจี่ ะใชท้ ักษะ ตา่ งๆ อย่างสมำ่ เสมอ เพื่อให้เราสามารถรับมือกบั ทุกสถานการณ์ได้อย่างมีประสทิ ธภิ าพ ทมี่ า : https://www.whiteswanfoundation.org/ https://th.wikihow.com ภาพประกอบ : erdy ชุดการเรยี นรู้ 10 ทกั ษะชวี ติ เนรมติ รชวี ติ ใหม่ 31 Life Skills For You

บนั ทึกสรุปการเรียนรู้ สรปุ เน้อื หา ............................................................................................................................. ................................................. .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................. ................................................. .............................................................................................................................................................................. ประโยชน์ทีไ่ ดร้ ับ ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................. ................................................. .................................................................................................................................................................. ............ ...................................................................................................................... ........................................................ ............................................................................................................................. ................................................. การนำไปใช้ในชวี ิตประจำวัน ............................................................................................................................. ................................................. .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................. ................................................. .............................................................................................................................................................................. ชดุ การเรยี นรู้ 10 ทกั ษะชวี ติ เนรมติ รชวี ติ ใหม่ 32 Life Skills For You

ใบงาน ใหน้ กั ศกึ ษาตอบคำถามดังนี้ 1. บอกทักษะชีวติ สำคญั สำหรับวัยรุ่นศตวรรษท่ี 21 ............................................................................................................................. ................................................. .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................................................. 2. อธบิ ายประโยชน์ของทกั ษะชีวติ สำคญั สำหรับวัยรุน่ ศตวรรษที่ 21 มาใช้ในชวี ิตประจำวนั .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... 3. ยกตัวอยา่ งพร้อมนำเสนอทักษะชวี ิตสำคัญสำหรบั วยั รุน่ ศตวรรษที่ 21 มาใชใ้ นชีวิตประจำวนั .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... แบบทดสอบ 1) เมธาเปน็ คนช่างพดู ชา่ งคิด มไี หวพริบ คุณครจู ึงเลือกให้เมธาไปพูดหน้าช้นั อยูเ่ สมอ ถ้านักศึกษาเป็นเมธา จะพดู อยา่ งไรกับเพ่ือน ก “เราเป็นคนชา่ งพดู ทำให้ต้องพูดหน้าชัน้ บ่อยๆ” ข. “ทำไมพวกเธอเอาเปรียบจัง ใหเ้ ราพูดอยู่คนเดยี ว” ค. “เราพดู จนเบื่อแลว้ ครนู า่ จะให้พวกเธอพูดบา้ ง” ง. “เราจะหาเรอื่ งดีๆมาพูดให้พวกเธอฟังอีกนะ” 2) น้ำทิพย์ชอบนง่ั อา่ นหนังสืออยู่คนเดยี วไม่ไปเล่นกับเพื่อน ๆ ถา้ นักเรยี นเปน็ เพื่อนของน้ำทพิ ย์จะทำอยา่ งไร ก ไมเ่ ข้าไปยุ่งกบั น้ำทิพย์เพราะเป็นคนแปลก ๆ ข. บอกเพื่อนคนอืน่ ๆ วา่ น้ำทพิ ยเ์ ปน็ เด็กมปี ญั หา ค สอนน้ำทิพยว์ ่า เธอควรจะเล่นกบั คนอื่นบ้าง ง เข้าไปชวนน้ำทิพย์คุยเกี่ยวกับหนงั สอื ทน่ี ้ำทิพย์อ่าน 3) เพื่อนหยิบการบา้ นท่ีนกั ศกึ ษาทำเสรจ็ แล้วไปลอกโดยไม่ขออนุญาต ทำใหน้ กั ศึกษาโกรธเพ่อื นมาก นกั ศกึ ษาจะบอกเพ่ือนว่าอยา่ งไร ก “เธอนีเ่ สยี มารยาทจริง ๆ” ข “ตอ่ ไปหา้ มมาลอกการบา้ นเราโดยเด็ดขาด” ชุดการเรยี นรู้ 10 ทกั ษะชวี ติ เนรมติ รชวี ติ ใหม่ 33 Life Skills For You

ค “ถ้าเธอไมเ่ ขา้ ใจ ก็ถามได้เราจะอธบิ ายให้ฟัง” ง. “ตอ่ ไปถ้าเธอลอกการบ้านเรา เราจะฟ้องครนู ะ” 4) ถ้าเพอ่ื นยืมสมุดจดงานของนกั ศึกษาไป แล้วทำนำ้ หกใสส่ มดุ ของนักศกึ ษาเสียหาย ทำให้นกั ศึกษาโกรธมาก นักศึกษาจะทำอยา่ งไร ก ไปฟ้องครู และให้ครทู ำโทษเพื่อน ข. บอกเพื่อนว่า “ต่อไปห้ามเธอมายืมสมดุ ของฉันอีก” ค เอาน้ำเทใสส่ มุดเพือ่ นใหเ้ สียหายเหมือนของตน ง นำสมุดไปผง่ึ ให้แหง้ และให้เพอ่ื นเพม่ิ ความระมดั ระวงั 5) ขณะท่ีสดุ าถือถาดอาหารกลางวันจะเดินไปนั่งทโ่ี ต๊ะ บังเอิญปติ เิ ดนิ มาชนทำให้อาหารหกเป้ือน เส้ือผา้ ของสดุ า นักศึกษาคนอ่ืน ๆ หนั มามองทำให้สุดาร้สู กึ ไม่พอใจปิติ ถ้านกั ศึกษาเป็นสุดา จะคดิ และทำอย่างไร ก ปติ ไิ ม่ได้ตั้งใจ แล้วรบี ไปทำความสะอาดเสือ้ ผ้า ข ปติ ิแกลง้ แล้วใชป้ ิตินำอาหารมาใหใ้ หม่ ค ปติ แิ กล้ง แล้วรบี ไปบอกครูใหท้ ำโทษปติ ิ ง ปติ คิ วรไดร้ ับบทเรยี นบ้าง จึงเทอาหารที่เหลือใส่ตวั ปติ ิ 6) ส้มทำแจกันดอกไม้บนโต๊ะของคุณครูตกแตกขณะท่ีไม่มใี ครอยใู่ นห้องเรียน สม้ ตกใจมาก ถ้านักศึกษาเป็นสม้ นักศกึ ษาจะทำอย่างไร ก รบี หนีออกจากห้องกอ่ นที่ใครจะมาเหน็ ข น่งั รอ้ งไหโ้ ดยไมเ่ ล่าเร่ืองที่เกดิ ข้ึนให้ใครฟัง ค เก็บแจกนั ท่ีแตกแล้วรบี ไปบอกให้ครูทราบ ง รีบกลับไปบอกพ่อแมใ่ ห้มาบอกกับครู 7) วันหนง่ึ ณเดชลืมรดู ซิปกางเกง เธียนเหน็ จึงตะโกนบอกณเดช ทำให้ ณเดชรู้สกึ อายมาก ถา้ นักศกึ ษาเป็นณเดช จะ ทำอยา่ งไร ก รบี รดู ซปิ แลว้ เดนิ หนไี ป ข รีบรดู ซปิ และขอบคุณเธยี นทีบ่ อก ค รบี รดู ซปิ และต่อว่าเธียนทพี่ ดู เสียงดัง ง รบี รูดซิป และหาโอกาสพูดให้เธยี นอายบา้ ง 8) ครอบครัววิไลมีอาชพี เลยี้ งวัวขาย วันที่พ่อขายววั น้องสม้ รูส้ ึกสงสารวัวมาก และแอบร้องไห้อยู่คนเดยี ว ถ้านกั ศึกษา เป็นนอ้ งสม้ จะทำอยา่ งไร ก หา้ มพ่อไมใ่ ห้ขายววั ไปอกี ข ขอให้พ่อเลิกเล้ียงววั ค หนอี อกจากบา้ นวนั ท่ีพ่อขายวัว ง ยอมรับ เพราะเป็นอาชพี ของพ่อ ชดุ การเรยี นรู้ 10 ทกั ษะชวี ติ เนรมติ รชวี ติ ใหม่ 34 Life Skills For You

เฉลย 1 2 3 4 5 6 78 เกง่ มากครบั ลองกลบั ไปทบทวนเน้ือหาอกี ครงั้ ตรวจสอบใบงาน แบบทดสอบ ดว้ ยนะครบั ชุดการเรยี นรู้ 10 ทกั ษะชวี ติ เนรมติ รชวี ติ ใหม่ 35 Life Skills For You

บรรณานกุ รม กิจกรรมพัฒนาการเรียนการ การพฒั นาตนเอง ชมุ ชน สังคม แนวทางการจัดการศกึ ษา https://www.matichon.co.th/article/news_2951442 การศกึ ษาหัวข้อ การไหว้ 3 ระดบั https://sites.google.com/site/khorngnganprangcen/home/baeb- thdsxb-kxn-reiyn/kar-hiw-3-radab ชุดการเรยี นรู้ 10 ทกั ษะชวี ติ เนรมติ รชวี ติ ใหม่ 36 Life Skills For You

ที่ปรกึ ษา คณะทำงาน นางบศุ รา อารชี าติ นายศรนั ยพงค์ กาติ๊บ ผอู้ ำนวยการ กศน.อำเภอเมอื งนครราชสีมา นางนวลถนอม พขิ ุนทด ครผู ู้ชว่ ย นายชัยภทั ร ขวญั สวสั ด์ิ ครูอาสาสมัคร กศน ครู กศน.ตำบล คณะทำงานชุดการเรียนรู้ นางลัดดา วอนอก ครู กศน.ตำบล นางสาวภัทรภรณ์ ทานอก ครู กศน.ตำบล นางสาวสินิทรา ทองสามญั ครู กศน.ตำบล นายชัยภทั ร ขวญั สวสั ด์ิ ครู กศน.ตำบล นางสาวจุฬาลกั ษณ์ พดั ภเู ขยี ว ครู ศรช. นางสาวสวุ ลักษณ์ สกุลจร ครู ผู้สอนคนพิการ รวบรวมข้อมูล/ต้นฉบับ/ออกแบบปก โดย ครู กศน.ตำบล นายชยั ภัทร ขวญั สวัสดิ์ ชดุ การเรยี นรู้ 10 ทกั ษะชวี ติ เนรมติ รชวี ติ ใหม่ 37 Life Skills For You

ชดุ การเรยี นรู้ 10 ทกั ษะชวี ติ เนรมติ รชวี ติ ใหม่ 38 Life Skills For You