๔๘ ในการรักษาสิ่งแวดล้อม ๓. ด้านการเพาะปลูกมันส้าปะหลัง มีการส่งเสริมและสนับสนุนให้เกษตรกรมีการเพาะปลูก มันสาปะหลังในเขตพ้ืนท่ีไร่ เพื่อเป็นพืชอาหารและพืชพลังงานทดแทนในอนาคต มีการรวมกลุ่มเกษตรกร เพ่ือส่งเสริมและสนับสนุนการใช้พันธ์ุดีที่เหมาะสมกับสภาพพื้นที่ การป้องกันกาจัดศัตรูมันสาปะหลัง โดยเฉพาะเพล้ียแป้ง การถ่ายทอดเทคโนโลยีด้านการจัดการระบบนา้ เพื่อเพิ่มผลผลิตต่อไร่ และแนะนา ส่งเสริมให้เกษตรกรมีการปรบั ปรุงบารุงดิน ทั้งน้ี โดยการได้รับการส่งเสริมและสนับสนุนด้านปัจจัยการผลิต และถ่ายทอดเทคโนโลยี จากงบพัฒนาจังหวัดและกลุ่มจังหวัด ตารางแสดงข้อมูลการปลูกพืชเศรษฐกิจท่ีสา้ คัญ ฤดูกาลผลิต ปี ๒๕๕๘/๕๙ ท่ี ชนิดพืช พืนท่ีปลูก จา้ นวนเกษตรกร ผลผลิตเฉล่ีย ผลผลิตรวม ๑ ข้าวนาปี (ไร่) (ครัวเรือน) ต่อไร่(กิโลกรัม) (ตัน) ๒,๒๗๔,๓๖๙ ๔๕,๗๑๔ ๖๖๑ ๑,๓๔๓,๑๓๑ ๒ ข้าวนาปรัง ๕๕๔,๑๓๘ ๑๗,๗๘๗ ๗๕๘ ๔๒๔,๖๕๒ ๓ อ้อยโรงงาน ๖๐๙,๕๓๙ ๑๕,๖๗๒ ๑๑,๐๔๔ ๖,๗๓๒,๐๘๔ ๔ มันสาปะหลัง ๔๗๔,๐๗๘ ๑๓,๙๙๓ ๓,๙๓๘ ๑,๖๕๗,๐๐๓ ๕ ข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ (ฤดูฝน) ๑๘๐,๘๘๔ ๕,๘๘๐ ๔๗๙ ๖๘,๗๑๙ ๖ ข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ (ฤดูแล้ง) ๑๖,๖๖๗ ๑,๙๓๗ ๗๙๒ ๑๒,๙๗๘ ๗ ถ่ัวเขียวผิวมัน (ฤดูฝน) ๔๓,๒๒๖ ๑,๙๑๑ ๑๗๙ ๔,๖๒๖ ๘ ถ่ัวเขียวผิวมัน (ฤดูแล้ง) ๕๕,๐๗๑ ๓,๐๖๖ ๒๔๙ ๑๒,๙๓๘ ๙ ยางพารา ๑๙,๙๒๐ ๒๙๖ ๓๓๐ ๑,๘๑๖ ๑๐ ไม้ผล ๔๑,๗๘๐ ๖,๘๔๑ -- ๑๑ พืชผัก ๓๖,๐๑๖ ๔,๘๕๗ -- ๑๒ ไม้ดอก ๔๖,๒๗๗ ๓,๒๑๕ -- สภาพการปลูกพืชเศรษฐกิจท่ีสา้ คัญของจังหวัดนครสวรรค์ ปีการผลิต ๒๕๕๙/๖๐
๔๙ จังหวัดนครสวรรค์ มีพืชเศรษฐกิจหลักท่ีสาคัญ ได้แก่ ข้าว, อ้อยโรงงาน, มันสาปะหลัง และ ข้าวโพดเล้ียงสัตว์ ซ่ึงสามารถสรุปพื้นที่เพาะปลูกพืช ในปี ๒๕๕๙/๖๐ ดังน้ี ที่ ชนิดพืช พืนที่เพาะปลูก (ไร่) จ้านวนเกษตรกร ผลผลิตท่ีคาดว่า (ครัวเรือน) จะได้รับ (ตัน) ๑ ข้าวนาปี ๒,๑๒๓,๖๒๙ ๗๕,๐๗๗ ๑,๕๘๑,๖๐๖ ๒ อ้อยโรงงาน ๔๒๕,๙๕๒ ๑๐,๖๙๙ ๔,๙๘๔,๐๖๔ ๓ มันสาปะหลัง ๒๖๘,๘๙๓ ๑๔,๔๐๙ ๙๓๙,๘๕๒ ๔ ข้าวโพดเล้ียงสัตว์ ๒๔๗,๖๖๘ ๑๑,๔๘๔ ๑๘๕,๕๘๘ โดยแบ่งตามลักษณะภูมิประเทศ โซนที่ ๑ ตอนกลางของจังหวัด ประกอบด้วย อาเภอเมือง บรรพตพิสัย เก้าเลี้ยว ชุมแสง ท่าตะโก โกรกพระ และพยุหะคีรี ท่ี ชนิดพืช พืนท่ีเพาะปลูก (ไร่) จ้านวนเกษตรกร ผลผลิตที่คาดว่าจะ (ครัวเรือน) ได้รับ (ตัน) ๑ ข้าว ๑,๑๘๕,๒๒๓ ๔๒,๗๕๘ ๘๘๘,๐๒๕ ๒ อ้อยโรงงาน ๖๘,๕๘๗ ๕,๖๖๙ ๑,๑๑๗,๓๔๙ ๓ มันสาปะหลัง ๒๐,๘๕๔ ๑,๖๑๙ ๗๒,๖๐๙ ๔ ข้าวโพดเล้ียงสัตว์ ๓๑,๙๘๐ ๒,๑๖๗ ๒๓,๘๕๗ โซนที่ ๒ ด้านทิศตะวันออกของจังหวัด ประกอบด้วย อาเภอหนองบัว ไพศาลี ตากฟ้า และตาคลี ท่ี ชนิดพืช พืนที่เพาะปลูก (ไร่) จ้านวนเกษตรกร ผลผลิตที่คาดว่า (ครัวเรือน) จะได้รับ (ตัน) ๑ ข้าว ๖๓๐,๔๕๓ ๒๑,๒๒๑ ๔๗๒,๖๑๒ ๒ อ้อยโรงงาน ๑๘๖,๕๒๐ ๖,๐๘๐ ๑,๗๙๗,๖๒๑ ๓ มันสาปะหลัง ๙๘,๔๘๑ ๕,๔๘๗ ๓๔๔,๓๑๗ ๔ ข้าวโพดเล้ียงสัตว์ ๑๔๙,๓๖๐ ๕,๗๔๘ ๑๑๑,๙๙๔ โซนที่ ๓ ด้านทิศตะวันตกของจังหวัด อยู่ในเขตอาเภอลาดยาว แม่วงก์ แม่เปิน และชุมตาบง ท่ี ชนิดพืช พืนที่เพาะปลูก (ไร่) จา้ นวนเกษตรกร ผลผลิตที่คาดว่า (ครัวเรือน) จะได้รับ (ตัน) ๑ ข้าว ๓๐๗,๙๕๓ ๑๒,๙๑๗ ๒๒๖,๖๑๑ ๒ อ้อยโรงงาน ๕๗,๖๐๕ ๔,๐๓๘ ๗๔๔,๓๔๗ ๓ มันสาปะหลัง ๑๔๙,๕๕๗ ๗,๔๔๒ ๕๒๒,๙๒๖ ๔ ข้าวโพดเล้ียงสัตว์ ๖๖,๓๒๗ ๓,๗๔๘ ๔๙,๗๓๕ ตารางพืนที่เพาะปลูกพืชเศรษฐกิจและผลิตเฉลี่ยที่สา้ คัญ ๕ ชนิด ปีการเพาะปลูก ๒๕๕๗ – ๒๕๕๙
๕๐ ๒๕๕๗/๒๕๕๘ ๒๕๕๘/๒๕๕๙ ๒๕๕๙/๒๕๖๐ พชื เศรษฐกิจ พืนทป่ี ลูก ผลผลติ พืนทป่ี ลกู ผลผลติ พนื ท่ีปลกู ผลผลิตที่ (ไร)่ เฉลีย่ (ไร่) คาดว่า ๑. ข้าวนาปี (ไร)่ เฉล่ยี (ก.ก.)/ จะได้รับ ๒. ขา้ วนาปรัง ตอ่ ไร่) (ตัน) (ก.ก.)/ ๑,๔๙๑,๕๔๒ ๓. ออ้ ยโรงงาน ๒,๒๗๔,๓๖๙ ๖๖๑ ๒,๑๒๓,๖๒๙ ๔๒๘,๘๒๑ ๔. มันสาปะหลัง ต่อไร่) ๕๕๔,๑๓๘ ๗๕๘ ๖๖๐,๑๙๐ ๕. ขา้ วโพดเล้ียงสัตว์ ๔,๙๘๔,๐๖๔ ๒,๕๒๕,๑๐๙ ๕๗๙ ๖๐๙,๕๓๙ ๑๑,๐๔๔ ๔๒๕,๙๕๒ รวม ๙๓๙,๘๕๒ ๕๕๕,๒๗๑ ๖๙๕ ๔๗๔,๐๗๘ ๓,๙๓๘ ๒๖๘,๘๙๓ ๑๘๕,๕๘๘ ๑๙๗,๕๕๑ ๑,๒๗๑ ๒๔๗,๖๖๘ ๖๗๗,๔๔๑ ๑๑,๐๙ ๕ ๔๗๔,๑๙๕ ๓,๕๓๒ ๑๘๗,๙๖๖ ๗๔๗ ๔,๔๑๙,๙๘๒ ๔,๑๐๙,๖๗๕ ๓,๗๒๖,๓๓๒ ทม่ี า : สานกั งานเกษตรจังหวัดนครสวรรค์ ข้อมูลเดือนกรกฎาคม ๒๕๖๐ ตารางผลผลิตรวมและมูลค่าผลผลิตพืชเศรษฐกิจที่ส้าคัญ ๕ ชนิด ปีการเพาะปลูก ๒๕๕๗ – ๒๕๕๙ ๒๕๕๗/๒๕๕๘ ๒๕๕๘/๒๕๕๙ ๒๕๕๙/๒๕๖๐ พืชเศรษฐกิจ ผลผลิตรวม คิดเปน็ มูลค่า ผลผลิตรวม คดิ เป็นมลู คา่ ผลผลิตรวม คดิ เปน็ มลู ค่า (ตนั ) (ล้านบาท) (ตนั ) (ลา้ นบาท) (ตัน) (ลา้ นบาท) ๑. ขา้ วนาปี ๑,๔๖๒,๐๓๘ ๑๐,๖๗๒.๘๘ ๑,๕๐๓,๓๕๗.๙ ๑,๐๐๑.๒๓ ๑,๔๙๑,๕๔๒ ๙,๗๖๙.๖๐ ๒. ขา้ วนาปรัง ๓๘๕,๙๑๓ ๒,๔๖๒.๑๓ ๑๑๓,๗๕๐.๓ ๗๓๙.๓๗ ๔๒๘,๘๒๑ ๒,๖๓๒.๙๖ ๓. อ้อยโรงงาน ๗,๕๑๖,๒๐๗ ๗,๙๖๗.๑๘ ๗,๐๒๐,๖๓๙.๕ ๕,๗๕๖.๙๒ ๔,๙๘๔,๐๖๔ ๔,๙๓๔.๒๒ ๔. มันสาปะหลงั ๑,๖๗๔,๘๕๖ ๔,๔๐๔.๘๗ ๑,๓๕๖,๖๘๕.๗ ๒,๗๑๓.๓๗ ๙๓๙,๘๕๒ ๑,๘๓๒.๗๑ ๕. ข้าวโพด ๑๓๙,๗๑๙ ๗๗๘.๒๓ ๗๕,๔๗๙.๙ ๕๒๘.๓๕ ๑๘๕,๕๘๘ ๙๕๒.๐๗ เลีย้ งสัตว์ รวม ๑๑,๑๗๘,๗๓๓ ๒๖,๒๘๕ ๑๐,๐๖๙,๙๑๓ ๑๐,๗๓๙ ๘,๐๒๙,๘๖๗ ๒๐,๑๒๑.๕๖ ทมี่ า : สานักงานเกษตรจังหวัดนครสวรรค์ ข้อมลู ณ กรกฎาคม ๒๕๖๐ ๑๘) การประมง จังหวัดนครสวรรค์ มีความพร้อมทางด้านการประมงเป็นอย่างมากเน่ืองจากมีแหล่งน้าสาย สาคัญไหลผ่าน ได้แก่ แม่นา้ ปิง แม่น้ายม และแม่น้าน่าน ไหลมาบรรจบกันเป็นแม่น้าเจ้าพระยา และ มีบึงนา้ จืดขนาดใหญ่ ๑ แห่ง คือบึงบอระเพ็ด และมีแหล่งน้าสาหรับเพ่ิมศักยภาพการผลิตสัตว์น้า จานวน ๑,๔๐๑ แห่ง
๕๑ ในเขตพ้ืนที่จังหวัดนครสวรรค์มีเกษตรกรที่ขึ้นทะเบียนฟาร์มเพาะเลี้ยงสัตว์น้า จานวน ๙,๑๙๒ ราย ประกอบด้วยฟาร์มเพาะสัตว์น้า จานวน ๒๗๕ ราย ฟาร์มเลี้ยงสัตว์น้า จานวน ๘,๙๑๗ ราย (ข้อมูล ณ วันที่ ๑๒ มกราคม ๒๕๖๑) โดยพื้นที่ที่มีการเพาะเลี้ยงส่วนใหญ่ คือ อาเภอเมืองนครสวรรค์ และอาเภอชุมแสง ชนิดสัตว์น้าท่ีเพาะเล้ียง ได้แก่ ปลาดุก ปลาสวาย ปลานิล และปลาทับทิม เป็นต้น โดยมสี ัตว์นา้ ทีต่ ้องขออนญุ าตตาม พรบ.สงวนและคุม้ ครองสัตว์ป่า พ.ศ.๒๕๓๕ ไดแ้ กเ่ กษตรกร ผู้เพาะเล้ียงจระเข้ จานวน ๓๒ ราย ปลาตะพัด จานวน ๗ ราย ปลาเสือตอ จานวน ๑ ราย และตะพาบไทย จานวน ๑ ราย สาขาการประมง สาขา/ผลผลิต พ.ศ. ๒๕๕๗ พ.ศ. ๒๕๕๘ พ.ศ. ๒๕๕๙ GPP การประมง ๗๗๗,๔๔๓,๘๔๔.๙๗ ๖๘๗,๑๘๘,๘๑๖.๖๐ ๗๓๖,๖๑๙,๑๓๐ (ลา้ นบาท) จานวนเกษตรกร (คน) ๑๑,๙๗๔ ๑๐,๐๘๘ ๙,๘๐๘ ผลผลิต (บาท) ๑,๖๓๒,๓๗๕,๙๔๓.๓๙ ๑,๔๒๐,๑๓๗,๐๗๐.๗๕ ๑,๕๕๐,๗๕๗,๑๔๕ มูลค่าทางเศรษฐกิจการประมง (ล้านบาท) มูลคา่ ทางเศรษฐกจิ พ.ศ. ๒๕๕๖ พ.ศ. ๒๕๕๗ พ.ศ. ๒๕๕๘ พ.ศ. ๒๕๕๙ (บาท) ๗๐๑,๘๑๗,๔๑๙.๕๐ ๗๐๐,๗๑๘,๔๑๙.๔๕ ๖๐๙,๖๒๕,๐๒๔.๙๓ ๗๐๑,๒๑๓,๕๘๐ เพาะเลีย้ ง ๓,๘๓๓,๐๓๖.๐๐ ๔๗,๘๙๙,๙๕๔.๕๒ ๔๑,๖๗๒,๙๖๐.๔๔ ๔๐,๕๔๕,๕๐๐ เพาะพันธ์ ๕๒,๔๕๕,๖๗๘.๕๐ ๒๕,๘๖๙,๖๘๑.๐๐ ๒๒,๕๐๖,๖๒๒.๔๗ จับจากแหล่งนา้ ๓๕,๔๐๕,๕๕๐ ธรรมชาติ ปลาสวยงาม ๑๕,๓๘๔,๑๔๘.๐๐ ๒,๙๕๕,๗๙๐.๐๐ ๑๓,๓๘๔,๒๐๘.๗๖ ๑๔,๖๑๔,๙๔๐ รวม ๗๗๓,๔๙๐,๒๘๒.๐๐ ๗๗๗,๔๔๓,๘๔๔.๙๗ ๖๘๗,๑๘๘,๘๑๖.๖๐ ๗๙๑,๗๗๙,๕๗๐ ผลผลิตทางการประมง ผลผลติ พ.ศ. ๒๕๕๖ พ.ศ. ๒๕๕๗ พ.ศ. ๒๕๕๘ พ.ศ. ๒๕๕๙ ปลาสวยงาม (ตวั ) ๙,๘๔๙,๗๕๐.๐๐ ๑,๕๖๘,๗๐๐.๐๐ ๘,๕๖๙,๒๘๓.๐๐ ๘,๗๖๘,๒๐๘ เพาะฟักและอนบุ าล (ตัว) ๒๖,๔๔๗,๗๑๑.๐๐ ๒๑๘,๑๑๐,๐๐๐.๐๐ ๑๘๙,๗๕๕,๗๐๐.๐๐ ๑๘๕,๙๖๐,๕๘๖ เพาะเลี้ยงและจากแหลง่ น้าธรรมชาติ (กก.) ๔๐,๓๗๗,๙๗๖.๐๐ ๓๙,๗๔๑,๕๓๒.๖๙ ๓๔,๕๗๕,๑๓๔.๐๐ ๔๐,๘๗๖,๓๖๐ ทม่ี า : สานกั งานประมงจงั หวัดในกล่มุ จงั หวดั ณ กรกฎาคม ๒๕๖๐
๕๒ ๑๙) การปศุสัตว์ การเลี้ยงปศุสัตว์ของเกษตรกรในจังหวัดนครสวรรค์ เป็นเกษตรกรเลี้ยงไก่มากที่สุด ถึง ๒๙,๔๕๐ ราย ซึ่งกระจายอยู่ในทุกอาเภอ มีจานวนไก่ที่เลี้ยง ๘,๒๙๔,๐๖๘ ตัว รองลงมา คือ เป็ด มีจานวน ๓,๒๕๗ราย เกษตรกรที่เลี้ยงเป็ดส่วนใหญ่อยู่ในอาเภอบรรพตพิสัย มีจานวน ๖๒๙,๑๔๒ตัว สุกร มีเกษตรกร ที่เลี้ยงสุกร ๑,๐๖๙ ราย มีสุกร ๑๕๘,๒๐๔ ตัว และเกษตรกรที่เลี้ยงโคเนื้อ จานวน ๒,๐๒๐ ราย มีจานวน ๔๓,๙๓๑ ตัว ตารางจา้ นวนปศุสัตว์ ปี ๒๕๕๗ - ๒๕๖๐ ชนิดสัตว์ พ.ศ. ๒๕๕๗ พ.ศ. ๒๕๕๘ พ.ศ. ๒๕๕๙ พ.ศ. ๒๕๖๐ จ้านวนตัว เกษตรกร จา้ นวนตัว เกษตรกร จ้านวนตัว เกษตรกร จา้ นวนตัว เกษตรกร (ครัวเรือน) (ครัวเรือน) (ครัวเรือน) (ครัวเรือน) โคเน้ือ ๓๗,๐๑๓ ๒,๐๔๓ ๓๕,๐๑๐ ๒,๐๗๒ ๓๘,๔๔๑ ๒,๐๒๐ ๔๓,๙๓๑ ๒,๐๒๐ โคนม ๑,๓๙๐ ๔๙ ๑,๒๙๖ ๔๖ ๕๐๖ ๒๕ ๑,๔๙๖ ๔๖ กระบือ ๑,๘๖๔ ๑๑๘ ๒,๓๙๙ ๑๖๖ ๓,๐๑๖ ๑๙๔ ๓,๔๘๗ ๑๙๖ สุกร ๑๘๕,๖๔๑ ๑,๒๓๖ ๑๗๗,๒๒๖ ๑,๑๒๒ ๑๓๙,๙๖๙ ๑,๐๖๙ ๑๕๘,๒๐๔ ๑,๐๖๙ ไก่ ๑๐,๔๗๗,๘๑๗ ๓๑,๙๗๖ ๑๐,๐๐๘,๓๖๖ ๓๑,๗๓๑ ๗,๒๔๐,๘๗๔ ๒๙,๔๕๐ ๘,๒๙๔,๐๖๘ ๒๙,๔๕๐ เป็ด ๙๔๘,๓๒๕ ๓,๓๖๔ ๙๒๑,๙๑๓ ๓,๒๕๔ ๕๕๒,๓๖๓ ๓,๒๕๗ ๖๒๙,๑๔๒ ๓,๒๕๗ แพะ ๔,๖๓๔ ๗๘ ๖,๓๐๐ ๑๐๐ ๕,๕๕๘ ๑๐๘ ๗,๘๔๘ ๑๐๘ แกะ ๑,๕๔๒ ๑๘ ๑,๕๕๙ ๒๑ ๑,๐๙๐ ๑๕ ๑,๑๙๕ ๑๕ ท่ีมา : สานักงานปศุสัตว์จังหวัดนครสวรรค์ ข้อมูล ณ เดือน ๓๐ กันยายน ๒๕๖๐ ๒๐) พืนทช่ี ลประทาน พื้นที่ที่อยู่ในเขตชลประทานครอบคลุมพื้นที่ ๑,๑๓๓,๒๔๐ ไร่ คิดเป็นร้อยละ ๑๘.๙๘ ของ พื้นที่ทั้งจังหวัด มีโครงการชลประทานในพื้นที่ ๒๖๘ โครงการ เป็นโครงการชลประทานขนาดใหญ่ ๓ โครงการ โครงการชลประทานขนาดกลาง จานวน ๑๗ โครงการ อยู่ระหว่างดาเนินการก่อสร้างระบบส่งน้า จานวน ๒ โครงการ ถ้าดาเนินการแล้วเสร็จจะเพิ่มพ้ืนท่ีชลประทานอีกประมาณ ๘๐,๐๐๐ ไร่ โครงการชลประทานขนาดเล็ก จานวน ๑๘๘ โครงการ เนื่องจากความสูงของระดับน้าในแม่นา้ มีความแตกต่างกันมาก จึงมีโครงการสูบน้าด้วยไฟฟ้าถึง ๖๐ โครงการ ตามพ้ืนที่ริมแม่นา้ ตารางจ้านวนโครงการชลประทานในพืนที่จังหวัดนครสวรรค์ พ.ศ. ๒๕๕๘ ลา้ ดับ ประเภท จา้ นวนโครงการ พืนท่ีโครงการ พืนท่ีชลประทาน (ไร่) (ไร่) ๑ โครงการชลประทานขนาดใหญ่ ๓ ๑๓๕,๐๙๒ ๒ โครงการชลประทานขนาดกลาง ๑๗ ๑๔๑,๕๗๖ ๓๑๔,๐๑๐ ๓ โครงการชลประทานขนาดเล็ก ๑๘๘ ๓๑๔,๐๑๐ ๕๗๒,๖๕๐ ๔ โครงการสูบนา้ ด้วยไฟฟ้า ๖๐ ๕๗๒,๖๕๐ ๑๑๑,๔๘๘ ๒๖๘ ๑๙๔,๒๐๐ รวม ๑,๒๒๒,๔๓๖ ๑,๑๓๓,๒๔๐ ที่มา : โครงการชลประทานนครสวรรค์ ณ เดือนเมษายน ๒๕๕๙
๕๓ ๒๑) ด้านอุตสาหกรรม ปี พ.ศ. ๒๕๕๙ จังหวัดนครสวรรค์มีโรงงานอุตสาหกรรมจานวนท้ังส้ิน จานวนโรงงาน ๑,๕๘๖ โรงงาน เงินลงทนุ รวม ๔๕,๙๑๐,๗๔๗,๙๗๘ บาท จานวนคนงาน ๒๑,๘๗๗ คน โดยโรงงาน ส่วนใหญ่อยู่ในพื้นท่ีอาเภอเมืองนครสวรรค์,อาเภอลาดยาว,อาเภอตาคลี,อาเภอหนองบัว,อาเภอพยุหะคีรี และอาเภอบรรพตพิสัยตามลาดับ ส่วนใหญ่โรงงานเป็นประเภทอุตสาหกรรมการเกษตร, อโลหะ,อ่ืนๆ, เครื่องจักรกล, และอาหาร
๕๔ ขอ้ มูลดา้ นการทอ่ งเทย่ี ว ๒๒) แหลง่ ท่องเทีย่ วสา้ คัญ จงั หวดั นครสวรรค์ แหลง่ ท่ีเท่ียวท่สี าคญั หลายแห่ง มที ้ังแหล่งทอ่ งเทีย่ วธรรมชาติ และท่ีสร้างข้นึ แตล่ ะแหง่ มีจดุ เด่นที่น่าสนใจแตกต่างกัน ทน่ี า่ สนใจ มดี ังน้ี ๑. ต้ น แม่น้ ำเจ้ำพ ระยำ บ ริเวณ ตลาดในเมือง นครสวรรค์ จุดเด่นคือ เป็นจุดก้าเนิดของแม่น้า “ เจ้าพระยา ” ที่ธรรมชาติบันดาลให้ แม่น้าสองสี ปิงและน่านมาบรรจบกัน จากจุดนี้สามารถน่ังเรือไปยัง เกาะกลางล้าน้าเพ่ือชมแม่น้าสองสีได้อย่างชัดเจน ระหว่างทางยังสามารถซึมซับ วิถีความเป็นอยู่ของ ชาวบา้ นท่ีอาศัยอยรู่ ิมน้าเจา้ พระยาไดท้ ั้งสองฝัง่ ๒. ศำลเจ้ำพ่อเทพำรกั ษ์ - เจ้ำแมท่ ับทมิ ที่ต้ังอ้าเภอ เมืองฯ ห่างจากจังหวัดนครสวรรค์ ๓ กม. จุดเด่นคือ ตามต้านานความศักด์ิสิทธ์ิขององค์เจ้า ที่ปกป้องรักษา ชาวปากน้าโพให้รอดพ้นจากโรคระบาดที่คุกคาม จนเป็นที่ประจักษ์ในความศักดิ์สิทธ์ิท่ีคุ้มครองตลอดมา จนถึงปจั จุบัน และนอกจากน้ียังเป็นศูนย์รวมจิตใจของ ชาวไทย-จนี และชาวตา่ งชาติอีกด้วย และเป็นที่มาของ ต้นก้าเนิดงานประเพณีแห่เจ้าพ่อ – เจ้าแม่ปากน้าโพ ท่ีเล่อื งช่อื ของชาวจงั หวดั นครสวรรค์ ๓. ศาลเจ้าแม่หน้าผา เรียกท่ัวไปวา่ ศาลเจ้าปึงเถ่าม่า หรือ ศาลเจ้าแม่ ต้ังอยู่ริมฝั่งแม่น้าปิงด้านทิศตะวันตก ห่างจากตลาดปากน้าโพขึ้นไปตามถนนโกสีย์ประมาณ ๒ กิโลเมตร บริเวณริมฝ่ังเป็นโขดหินสูงชันจึงเรียกว่า หนา้ ผา ปึงเถา่ กง และปงึ เถ่าม่า เป็นเทพเจ้าที่เคารพกราบไหว้ในหมู่คนจีนโพ้นทะเล เปน็ ชื่อตาแหนง่ ของเทพเจ้าผู้เปน็ ใหญ่ทใ่ี ห้การค้มุ ครอง ป ก ปั ก รั ก ษ า ผู้ ท่ี อ า ศั ย ใ น เข ต ค า ม ที่ ท่ า น ดู แ ล อ ยู่ เปรยี บเทยี บไดก้ ับพระภมู ิของไทย วันเวลาเปดิ ทาการ ทุกวัน ตง้ั แต่ ๐๖.๐๐-๑๗.๐๐ น.
๕๕ ๔. ศาลเจ้าพ่อ – เจ้าแม่ชุมแสง หรือ “ ศาลเจ้าพ่อ คลองจระเข้เผือก ” ศาลนี้มีตานานเล่าขานกันว่า มีขอนไม้ลอยตามลาน้าน่าน วนเวียนทวนน้าอยู่หน้า ศาล เจ้าพ่อได้ประทับฝันให้ชาวบ้านนาขอนไม้นี้ ขึ้นมาและนาไปแกะสลักเป็นองค์เจ้าพ่อ และเจ้าพ่อ จะประทับในไม้แกะสลักน้ี เพ่ือปกป้องภัยพิบัติให้ ชาวบ้านอยู่เย็นเป็นสุข มีความเจริญรุ่งเรืองในอาชีพ ค้าขาย และการเดิน ท างด้วยความป ลอดภั ย คณะกรรมการจัดงานเจ้าพ่อเจ้าแม่ชุมแสงจัดงาน ทาบุญใหญ่ๆ ถวายให้เจ้าพ่อเจ้าแม่ชุมแสง ๒ ครั้ง คือ ในวันเกิดเจ้าพ่อเจ้าแม่ ประมาณหลังตรุษจีน ๑๕ วัน และงานวันสงกรานต์ ประมาณวันท่ี ๑๔ เมษายน ของทกุ ปี ๕. ศาลเจ้าพ่อ- เจ้าแม่โกรกพระ หรือศาลเจ้ากวนอู (บึงเถ่ากง) ตั้งอยู่ติดตลาดอาเภอโกรกพระ หันหน้า เข้าหาคลอง อายุราว ๑๐๐ ปีเศษ เกิดพร้อมกับ ชมุ ชนโกรกพระ โดยพ่อค้าชาวจีนไดม้ าคา้ ขาย และได้สร้างศาลเจ้าเพื่อยึดเหนี่ยวจิตใจ ชาวตลาด โกรกพระเช่ือว่า เจ้าพ่อกวนอูเป็นเทพเจ้าท่ีศักดิสิทธิ สามารถดลบันดาลให้มีความสุข ความเจริญรุ่งเรือง คา้ ขายประสบความสาเรจ็ การจดั งานใหญ่ ๆ จะตรงกับเทศกาลของชาวจีนทั่วไป ๖. วัดเกยไชยเหนือ ที่ตั้งอ้าเภอชุมแสงห่างจากจังหวัด นครสวรรค์ ๓๙ กม. จุดเด่นคือ มีองค์เจดีย์บรรจุพระ บรมธาตุทรงลงั กาฐานแปดเหลี่ยม สันนิษฐานวา่ สร้างขึ้น ใน ส มั ย ก รุงศ รีอ ยุ ธ ย า พ ระ อุ โบ ส ถ ห ลั งเก่ าที่ มี สถาปัตยกรรมงดงาม สร้างในสมัยรัชกาลท่ี ๓ และ บ ริ เว ณ นี้ ยั งเป็ น ต้ น ก้ า เนิ ด ข อ ง ต้ า น า น จ ร ะ เข้ ยั ก ษ์ ช่ื อ “ไอด้ า่ งเกยไชย” อกี ดว้ ย
๕๖ ๗. วดั เกำะหงษ์ ที่ตง้ั อ้าเภอเมืองนครสวรรค์ ห่างจากตัวจังหวัดประมาณ ๖ กม. จุดเด่นคือภายใน วัดมีพระวิหารลกั ษณะศลิ ปะสมยั อยธุ ยาตอนปลาย มีรอยพระพุทธบาทจ้าลองปรากฏอยูบ่ นฝาผนัง ชมความอศั จรรยใ์ นการรกั ษาโรคดว้ ยวธิ เี หยียบฉา่ ซ่ึงเป็นการรักษาโรคแบบโบราณ สืบทอดกันมากว่า ๑๐๐ ปี และยงั เปน็ สถานทพ่ี ระพุทธเจา้ หลวง รัชกาลท่ี ๕ ทรงเสด็จประพาสต้น และนอกจากน้ียังมี พระสังกจั จายนย์ ืน ๘. วัดพระปรำงค์เหลือง จุดเด่นคือ ในอดีตที่ผ่านมา วัดน้ีมีช่ือเสียงในการรักษาโรคภัยไข้เจ็บโดยทางยา สมุนไพร ไสยศาสตร์ รดน้ามนต์และคาถาอาคมตาม หลักของแผนโบราณ รวมท้ังการรักษาโรคเคล็ดขัด ยอก และอัมพาต โดยวิธีเหยียบฉ่า อย่างได้ผล และ นอกจากน้ียังเป็นสถานท่ีพระพุทธเจ้าหลวง รัชกาลท่ี ๕ ทรงเสด็จประพาสต้นอกี ด้วย ๙. วัดป่ำสิริวัฒนวิสุทธิ์ ที่ต้ังอ้าเภอท่าตะโก ห่างจาก จังหวัดประมาณ จุดเด่นคือ วัดป่าสิริวัฒนวิสุทธิ์ ในสมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ จัดสร้างข้ึนเพื่อ เฉ ลิ ม พ ร ะ เกี ย ร ติ พ ร ะ บ า ท ส ม เด็ จ พ ร ะ เจ้ า อ ยู่ หั ว ภู มิ พ ล อ ดุ ล ย เด ช ม ห า ร าช ใน โอ ก า ส เฉ ลิ ม พระชนมพรรษาครบ ๗๒ พรรษาสร้างเป็นเรือหลวง นาม “ ราชญาณนาวา ฑีฆายุมงคล ” การสร้างเป็น รปู เรือนี้ หมายถึง พาหนะท่ีจะช่วยขนสัตว์ท่ีตกอยู่ให้ ห้วงแหง่ สังสารวัฏ ๑๐. วัดนครสวรรค์ ที่ตัง้ อยู่ในตวั เมืองนครสวรรค์ จุดเด่นคือเป็นวัดเก่าแก่คู่บ้านค่เู มืองมาแต่โบราณ เดิมชอื่ วัดหัวเมือง ต่อมาเปลยี่ นชอ่ื เปน็ วัดนครสวรรค์ มพี ระประธานในพระอโุ บสถนามวา่ “หลวงพ่อศรสี วรรค์” ซ่ึงเป็นพระพุทธรูปประจา้ เมือง นครสวรรค์
๕๗ ๑๑. วัดพระหน่อธรรินทร์ใกล้วำรินคงคำรำม (วัดเขำดินใต้) จุดเด่นคือ พระพุทธเจ้าหลวงรัชกาล ท่ี ๕ ทรงเสด็จประพาสต้น นมัสการหลวงพ่อเฮง พระที่รัชกาลที่ ๕ ทรงนับถือมาก ต้ังอยู่บนเขาหน้า วัดเขาดินประดิษฐานรอยพระพุทธบาทจ้าลองที่ สมเด็จพระศรพี ัชรนิ บรมราชินีนาถถวาย ๑๒. วัดคีรีวงศ์ ทีต่ ้งั อยู่บนยอดเขาในเขตเทศบาล นครนครสวรรคจ์ ดุ เด่นคือ มีพระจฬุ ามณีเจดีย์ต้งั อยู่ บนยอดเขาดาวดึงส์ ภายในประดษิ ฐานพระบรม สารีริกธาตุ ท่สี ร้างสมยั ปลายกรงุ สโุ ขทยั เมื่อขน้ึ ไป ทอ่ี งค์พระเจดยี ์ จะมองเห็นทัศนียภาพเมือง นครสวรรค์ ทสี่ วยงาม ๑๓. วัดวรนาถบรรพต เดิมชื่อ วัดกบ หรือ วัดเขากบ เป็นวัดเก่าแก่ของนครสวรรค์ ต้ังอยู่บน ยอดเขาและเชิงเขากบ วัดสร้างในสมัยสุโขทัย ผู้สร้าง คือพญาบาลเมือง วัดมีปูชนียวัตถุท่ีสาคัญ ได้แก่ เจดยี ใ์ หญ่สรา้ งในสมัยสุโขทัยพระพทุ ธไสยาสน์ (พระนอน) ยาวประมาณ ๑๐ วาเศษ อุโบสถหลังเก่า ซึ่งมีรปู ปั้นตากบ-ยายเขียด รอยพระพุทธบาทจาลอง สมยั สุโขทยั ประดิษฐานอยู่ในวิหารเจดยี บ์ รรจุ พระบรมสารีริกธาตุพระพุทธรปู หินปางนาคปรก ๑๔. วัดโพธาราม เป็นพระอารามหลวงชั้นตรี ชนิดสามัญ เดิมสันนิษฐานว่าสร้างขึ้นก่อนสมัย รั ต น โ ก สิ น ท ร์ เม่ื อ ค ร า ว ต ล า ด ป า ก น้ า โ พ ป ร ะ ส บ อคั คภี ัยครั้งใหญ่ เม่อื พ.ศ. ๒๔๕๗ วัดโพธาราม ได้ประสบภัยดังกล่าวน้ันด้วย หลังจากน้ันพระครู สวรรค์นคราจารย์ (ช่วง) เป็นเจ้าอาวาสจึงได้ วางแผนการพัฒนาวัดใหม่ ได้รับพระราชทาน วิสุงคามสีมา พ.ศ. ๒๔๘๑
๕๘ ๑๕ . วัดศ รีอุทุมพ ร สร้างขึ้นเป็นวัดนับตั้งแต่ พ.ศ. ๒๔๘ ๕ โดยมีพระครูจ้อย จนฺทสุวณฺ โณ ดาเนินการและปกครองวัดมาตั้งแต่แรกเร่ิมสร้างวัด ชาวบ้านมักจะเรียกว่า “ วัดวังเด่ือ ” พ้ืนท่ีท่ีตั้งวัดน้ัน เป็นที่ราบลุ่ม สภาพแวดล้อมเป็นที่นาและมีหมู่บ้าน ล้อมรอบ อาคารเสนาสนะต่าง ๆ มอี ุโบสถ กว้าง ๘ เมตร ยาว ๑๖ เมตร ศาลาการเปรยี ญ กวา้ ง ๒๒ เมตร ยาว ๔๐ เมตร กฏุ สิ งฆจ์ านวน ๔ หลัง ๑๖. วัดจอมคีรีนาคพรต เป็นวัดโบราณ ภายใน บริเวณวัดแบ่งออกเป็น ๒ ส่วน ส่วนหน่ึงตั้งอยู่บน ยอดเขาสูง เป็นที่ตั้งโรงอุโบสถท่ีศักด์ิสิทธ์ิและวิหาร รวมทั้งมณฑปและเจดีย์ อีกส่วนหนึ่งต้ังอยู่บริเวณเชิง เขา เป็นท่ีตั้งศาลาการเปรียญ กุฎิ สาหรับภิกษุ สามเณรได้อาศัยบาเพ็ญสมณะธรรมและเป็นท่ีบาเพ็ญ บุญของพุทธศาสนิกชน และมีโรงอุโบสถท่ีเรียกว่า “ โบสถเ์ ทวดาสรา้ ง ” วดั ยงั ส่ิงศกั ดิส์ ิทธิ์ตา่ งๆ อาทิ รูปหล่อพระอัครสาวกท้ังคู่ สร้างขึ้นในสมัยทวาราวดี, ยักษ์อารักขาพระพุทธเจ้า เป็นของเก่าโบราณสร้าง สมัยเดยี วกนั , มณฑปครอบรอยพระพุทธบาท ๑๗. วัดศรสี ุวรรณ หรือวัดเข่อื นแดง เปน็ วดั โบราณ สรา้ งข้นึ ตัง้ แต่ต้นสมยั กรงุ ศรีอยธุ ยา เลา่ ต่อกนั มาวา่ คหบดีตระกลู หนงึ่ มภี รรยา ๒ คน ตา่ งคนก็มบี ุตรชาย เม่อื อายุครบบวชก็ไดส้ ร้างวัด ภรรยาคนหน่ึงสร้างวดั ชอ่ื “วัดฉิมพลยี างโทน” อยู่ทางทศิ ใต้ สว่ นอีกคนหน่ึงสร้าง “วดั เข่อื นแดง” หรอื “วดั ศรสี ุวรรณ” วัดนี้มชี ่อื เรยี กอกี ชือ่ หนึ่งว่า “วดั ตะแลงแกง”เนอ่ื งจากเคยเปน็ ท่กี กั ขงั และ ประหารนกั โทษ เดิมเปน็ วัดร้างทรุดโทรม ไดร้ ับ การบูรณะขึน้ ใหมเ่ มื่อคราวสงครามมหาเอเชยี บรู พา ราว พ.ศ. ๒๔๘๕ ทางการทหารไดอ้ าศยั ท่วี ัดศรี สุวรรณเปน็ ทต่ี งั้ กองบญั ชาการยุทธภูมชิ ั่วคราว เป็นที่ตง้ั คา่ ยทหารนครสวรรค์
๕๙ ๑๘. วดั มหาโพธิใต้ เปน็ วนั ท่เี ก่าแก่ ตัง้ อยู่รมิ แม่นา้ ปิง ฝ่ังตะวันออก ตามหลักฐานวัดนี้สร้างมาแล้ว ๓๒๗ ปี ประมาณ พ.ศ. ๒๑๙๙ ในสมยั ของ สมเดจ็ พระนารายมหาราช ในสมยั กรุงศรอี ยุธยา ๑๙. วดั ศรสี วรรค์สังฆาราม (วัดถอื น้า) วัดศรีสวรรค์สังฆาราม ต้ังอยู่ริมแม่น้าเจ้าพระยา ทางฝ่ังตะวันออก เป็นวัดเก่าแก่ทางประวัติศาสตร์ เดิมมีชื่อว่า “วัดถือน้า ” เนื่องจากเคยเป็นสถานท่ี ป ร ะ ก อ บ พิ ธี ถื อ น้ า พิ พั ฒ น์ สั ต ย า ข อ ง ท า ง ร า ช ก า ร ประจาทุก ภายในวัดมีวัตถุโบราณอายุไม่ต่ากว่า ๒๐๐ ปี มีแจกันโบราณสมัยรัชกาลที่ ๕ พระพุทธรูป ทองคาปางปฐมเทศนาและพระพทุ ธรูปเน้ือเงิน พระประธานในพระอุโบสถหลังเก่าประมาณอายุได้ ๑๐๐ ปเี ศษ ๒๐. แกง่ ลานนกยงู เปน็ แหล่งทอ่ งเที่ยวทางธรรมชาติ ของอุทยานแห่งชาติแมว่ งก์ต้ังอยู่ในพื้นท่ีหน่วยพิทักษ์ อุทยานแห่งชาติแม่วงก์ ที่ มว.๔ (แม่เรวา) มีลักษณะ เป็นลานหินกว้างมีน้าไหลผ่านตลอดปี การเดินทาง เร่ิมจากนครสวรรค์ – ลาดยาว - ส่ีแยกเขาชนกัน – บ้านตลิง่ สงู - หน่วยพทิ ักษ์ฯ (แม่เรวา) – แก่งลานนกยูง เป็นระยะทางประมาณ ๙๖ กิโลเมตร มีบ้านพักไว้บริการนักท่องเที่ยว และมีลานกางเต็นท์ สาหรับกางเตน็ ทพ์ ักแรม ๒๑. บึงบอระเพ็ด จุดเด่นคือ เป็นบึงน้าจืดขนาด ใหญ่ท่ีสุดในประเทศไทย มีเน้ือที่ประมาณ ๑๓๒,๗๓๗ ไร่ ครอบคลุมพื้นท่ี ๓ อ้าเภอ ได้แก่ อ้าเภอเมือง นครสวรรค์ อ้าเภอท่าตะโก และอา้ เภอชุมแสง ในอดีต บึงบอระเพ็ดได้ชื่อว่าเป็น “ทะเลเหนือ” หรือ “จอม บึง” เพราะมีสัตว์และพันธ์ุพืชน้าอยู่มากมาย และ นอกจากนี้ภายในบึงบอระเพ็ดยังมีอาคารแสดงพันธ์ุ สัตว์น้า ท่ีสร้างเป็นอาคารรูปเรือกระแชง ขนาดกว้าง ๓๕.๕ เมตร ยาว ๑๐๕ เมตร ภายในประกอบด้วย อุโมงค์น้าจืดยาว ๒๔ เมตร ตู้พันธุ์ปลาน้าจืดท่ีหายาก และสวยงามกวา่ ๑๐๐ ชนิด
๖๐ ๒๒. สะพำนเดชำติวงศ์ จุดเด่นคือ เป็นสะพานที่ ส้าคัญแห่งหนึ่งของประเทศไทย ข้ามแม่น้าเจ้าพระยา ๒เพ๓ื่อ)ใหว้ัฒเปน็นธปรรระมตปูสรู่ภะาเพคเณหีทน่ีสือา้ สครัญ้างเม่ือปี ๒๔๘๕ และ ยังเปน็ จดุ ชมววิ แม่น้าเจ้าพระยาท่สี วยงามทีส่ ดุ อีก จุดหน่ึง ๒๓. วนอุทยานถา้ เพชร-ถา้ ทอง แหลง่ ท่องเที่ยว ส่วนใหญ่เป็นถ้าหินปูน จากการสารวจในอดีตพบว่ามีถ้า ประมาณ ๖๐ ถ้า ปัจจุบันได้ดาเนินการปรับปรุงพัฒนา เส้นทางเดนิ และส่งิ อานวยความสะดวกใหส้ ามารถ เข้าเที่ยวชมความสวยงามของหินงอกหินย้อย จานวน ๙ ถ้า แต่ละถ้ามีความหลากหลายของประติมากรรมถ้า แตกต่างกัน นอกจากน้ียังมีเส้นทางศึกษาธรรมชาติ เขาหินปูน ระยะทาง ๑,๒๐๐ เมตร ทเ่ี หมาะสมแก่ การเรยี นรู้ของเยาวชน ในเสน้ ทางศกึ ษาธรรมชาติ มีทรพั ยากรธรรมชาตทิ ่นี า่ สนใจ เช่น ธรณีวิทยาของ เขาหินปนู ซากดกึ ดาบรรพ์สัตวไ์ ม่มกี ระดกู สนั หลัง อายุเพอร์เมียน ป่าละเมาะเขาหินปูน พืชเฉพาะถ่ิน และพืชสมุนไพรหลากหลายชนดิ ๒๔. วนอุทยานเขาหลวง มลี ักษณะเป็นภเู ขา สลบั ซบั ซ้อน มแี หลง่ ท่องเที่ยวทนี่ ่าสนใจ ไดแ้ ก่ ยอดเขาหลวง ยอดเขาเขียว น้าตกเขาหลวง ถา้ บ่อยา ถา้ ธารทิพย์ ถ้าเขาพระ และถ้าเขาประทุน การเดินทาง จากจังหวัดนครสวรรค์ ตามถนนสายเอเชียไปทาง จังหวดั กาแพงเพชรประมาณ ๒๐ กิโลเมตร เมอื่ ถึง สามแยกไฟแดงบา้ นหนองเบน ให้เลย้ี วซ้ายไปทาง อาเภอลาดยาวประมาณ ๗๐๐ เมตร เล้ยี วซา้ ยอกี ครั้ง เข้าสู่เสน้ ทางไปวัดศรีอุทุมพรประมาณ ๓ กโิ ลเมตร จะถงึ สามแยกให้เล้ียวซ้ายผ่านบ้านวังเลาไปทาง บา้ นผาแดงประมาณ ๖ กิโลเมตร จะถงึ ทที่ าการ รวมระยะทางทงั้ สิน้ ประมาณ ๒๙ กิโลเมตร
๖๑ ๒๓) วฒั นธรรมประเพณีที่สา้ คัญ วัฒนธรรมประเพณี ของชาวจังหวัดนครสวรรค์เป็นมรดกเก่าแก่ท่ี สืบทอดมาเป็นเว ลานานมี หลักฐานทางประวัติศาสตร์และโบราณคดีปรากฏชัดเจนวิถีชีวิตของชาวจังหวัดนครสวรรค์ได้มีวิวัฒนาการ ต่อเนื่องมาจนถึงปัจจุบันและเนื่องจากประชากรของชาวจังหวัดนครสวรรค์มีหลายเชื้อชาติประเพณีต่างๆ ท่ี สืบทอดจึงมีแบบอย่างตามเชื้อชาตินั้น ๆ และนามาผสมกลมกลืนกันเป็นประเพณีและวัฒนธรรมของจังหวัด นครสวรรค์ท่ีน่าสนใจมีดังน้ี (๑) ประเพณีแห่เจ้าพ่อ-เจ้าแม่ เป็นประเพณีของชาวไทยเชื้อสายจีนที่อาศัยอยู่ในจังหวัด นครสวรรค์ จัดขึ้นเป็นประจาทุกปีในช่วงเทศกาลตรุษจีน เพื่อความเป็นสิริมงคล การแห่เจ้านี้เร่ิมทา คร้ังแรกในปี พ.ศ.๒๔๗๕ และได้ปฏิบัติสืบเน่ืองมาจนถึงปัจจุบัน พิธีแห่จะตรงกับวันข้ึน ๔ คา่ เดือน ๑ ของชาวจีน โดยแห่กลางคืน (ชิวชา) และกลางวัน (ชิวสี่) ในขบวนแห่ประกอบไปด้วย ขบวนเชิดมังกรทอง ขบวนเชิดสิงห์โต ขบวนเอ็งกอ นอกจากนี้มีขบวนรถ นางฟ้า เจ้าแม่กวนอิม และขบวนดนตรีจีน ฯลฯ เป็นต้น ประเพณีแห่เจ้านี้ จัดทั้งในอาเภอชุมแสงและในอาเภอเมืองนครสวรรค์ แต่ที่ยิ่งใหญ่มากจะ เป็นประเพณีแห่เจ้าแม่ปากน้าโพ ในอาเภอเมืองนครสวรรค์ (๒) ประเพณีการแข่งเรือ ประเพณีแข่งเรือของชาวจังหวัดนครสวรรค์ จะจัดขึ้นเป็นประจา ทุกปีในช่วงเทศกาลออกพรรษาโดยวัดที่ตั้งอยู่บริเวณริมฝั่งแม่น้าเจ้าพระยาจะจัดรวมกับงานประจาปีของวัด เช่น งานปิดทองไหว้พระของวัดเขาหรือวัดจอมคีรีนาคพรต งานประจาปีของ วัดเกาะหงษ์ เป็นต้น ในงานจะมีการนาเรือขนาดกลาง หรือเรือขนาดเล็กจากสถานที่ต่างๆ มาทาการแข่งขันกัน มีเสียงเชียร์อย่างสนุกสนาน ปัจจุบันได้จัดประเพณีแข่งเรือของชาวจังหวัดนครสวรรค์ ที่หน้าศาลากลาง จังหวัด มีการแข่งขันชิงรางวัลถ้วยพระราชทานของ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ซึ่งจะนาสิ่งของต่าง ๆ ท้ังอาหาร และผลไม้มาวางขายมากมาย การแข่งขันเรือจะจัดขึ้น ๒ วัน (๓) ประเพณีสงกรานต์ ของชาวจังหวัดนครสวรรค์ จัดขึ้นเป็นประจาทุกปีในแต่ละท้องถิ่น โดยจะมีการตักบาตรข้าวสาร และอาหารแห้งในวัด และสถานท่ีราชการ มีการสงฆ์น้าพระ รดน้าดาหัวผู้ใหญ่ สาดน้าเล่น แต่ที่น่าสนใจได้แก่ ประเพณีสงกรานต์ของชาวบ้านเขาทอง ตาบลเขาทอง อาเภอพยุหะคีรี ซ่ึงอยู่ หา่ งจากตัวจังหวัดนครสวรรค์ เป็นระยะทางประมาณ ๑๙ กม. ชาวบ้านเขาทองจะทาบุญในตอนเช้า พอบา่ ยก็ จะไปรวมกันท่ีลานวัด มีการละเล่นในประเพณีตรุษสงกรานต์ ได้แก่ การละเล่นจับข้อมือ สาวนางสุ่ม นางสาก นางควายและการร้องราทาเพลง ไดแ้ พร่หลายความนิยมมาตัง้ แต่ พ.ศ. ๒๔๘๓ ได้แก่ การละเลน่ ราโทนหรือราวง (๔) ประเพณีการเลียงข้าวแช่ เป็นประเพณีท่ีปฏิบัติต่อเนื่องกันมานับ ๑๐๐ ปี ของชาวบ้าน บางมะฝ่อ อาเภอโกรกพระ จัดขึ้นในเทศกาลสงกรานต์เพียงวันเดียว โดยมีกาหนดให้ตรงกับวันหยุดราชการ เพื่อให้ชาวบ้านบอกญาติพี่น้อง ซ่ึงอยู่สถานท่ีต่าง ๆ กนั มาร่วมทาบุญ เหมือนเป็นการประชมุ ญาตพิ ่ีน้องของแต่ละ บ้านด้วย วันท่ี ๑๔ เมษายน ชาวบ้านทุกคนจะไปร่วมทาบุญตักบาตรพระสงฆ์บนศาลาการเปรียญแล้ว มรรคทายกจะประกาศให้ทราบว่า สงกรานต์ปีนี้จะทาบุญกี่วัน วันก่อนสุดท้ายของการทาบุญสงกานต์จะมี การนาอัฐิของบรรพชนไปตั้งรวมกัน ณ ศาลาการเปรียญ มีการสวดอภิธรรม ระยะนี้เองมรรคทายกจะ ประกาศทั่วไปว่าปีนี้ใครจะศรัทธาทาข้าวแช่บ้าง ซึ่งก็จะมีผู้รับทาหลายราย พอถึงวันนัดก็จะนาข้าวแช่และ กับแกล้มบรรจุในภาชนะอย่างดีซึ่งเป็นของเก่า จัดใส่สาแหรกมีสาวงามหาบเดินไปวัด แต่งกายพื้นบ้าน สวยงาม ถึงวัดเวลา ๑๑.๐๐ น. จัดถวายพระสงฆ์ เมื่อพระสงฆ์ฉันอิ่มแล้ว ก็ยกลงมาจัดเลี้ยงกันจนถึงเวลา ๑๓.๐๐ น. พระสงฆ์จะแสดงพระธรรมเทศนา เมื่อพระสงฆ์แสดงธรรมจบ ก็มีการสรงน้าพระสงฆ์ในวัดทุกรูป จากนั้นจะมีการเล่นสงกรานต์ของหนุ่มสาวเป็นท่ีสนุกสนาน
๖๒ ปฏิทินเทศกาลงานประเพณี จังหวดั นครสวรรค์ ล้าดบั เดือน กจิ กรรม/งานประเพณี ๑ มกราคม -ประเพณีทาบุญวันขนึ้ ปีใหม่ ประจาปี ๒๕๖๑ -เย็นดดู าว เช้าดนู ก -เทศกาลชมดอกปอเทืองบานทีต่ ากฟา้ ๒ กุมภาพันธ์ -งานประเพณีแห่เจ้าพอ่ -เจา้ แม่ ปากนา้ โพ ประจาปี ๒๕๖๑ -งานประเพณแี ห่เจา้ พ่อเก้าเลี้ยว เจ้าแมท่ บั ทิม-เจ้าพ่อหมอ ประจาปี ๒๕๖๑ -ย้อนรอยเมืองเกา่ เวสาลี ๓ มนี าคม -จดั งานฟ้นื ฟวู ัฒนธรรมชุมชนตาบลหวั ถนน ประจาปี ๒๕๖๑ ๔ เมษายน -งานประเพณีห่มผา้ พระบรมธาตเุ จดียแ์ ละเทศกาลกินตาล วัดเกยไชยเหนอื -งานสบื สานวฒั นธรรมประเพณีชาวมอญ -งานประเพณีงานข้าวแช่บางมะฝ่อ -งานประเพณแี ห่เจ้าแมท่ บั ทิม เจา้ พอ่ -เจ้าแม่ ตาคลี -งานสืบสานประเพณีสงกรานตว์ ัดเกาะหงษ์ -งานประเพณีสงกรานต์เมืองสแ่ี คว วถิ ไี ทย วถิ พี ุทธ วัดวรนาถบรรพต พระอารามหลวง ๕ พฤษภาคม -งานประเพณกี วนข้าวทิพย์ -ประเพณีทาบุญสลากภตั อ.ตากฟ้า -งานประเพณีบุญบง้ั ไฟ ๖ กรกฎาคม -งานย้อนรอยอาเภอบ้านแก่ง ต.บ้านแกง่ จ.นครสวรรค์ -งานสบื สานประเพณแี หเ่ ทยี นพรรษา อ.ท่าตะโก -ตกั บาตรเทยี นโพธิ์ มหามงคล เมอื งบนทวารวดี -งานเกษตรรงุ่ เรืองเมอื งสแี่ คว ๗ สงิ หาคม -ตามรอยพระพุทธเจ้าหลวงเสด็จประพาสต้น วดั พระปรางค์เหลือง -ตามรอยพระพุทธเจา้ หลวงเสดจ็ ประพาสตน้ วัดเกาะหงษ์ -ตามรอยพระพทุ ธเจา้ หลวงเสด็จประพาสตน้ บ้านเกา้ เลีย้ ว -ตามรอยพระพุทธเจา้ หลวงเสด็จประพาสต้น บา้ นหัวดง -ตามรอยพระพทุ ธเจา้ หลวงเสดจ็ ประพาสตน้ มณฑลนครสวรรค์ ต.บ้านแดน-เขาหน่อ -ตามรอยพระพุทธเจา้ หลวงเสด็จประพาสตน้ บา้ นเขาดนิ -ตามรอยพระพุทธเจ้าหลวงเสด็จประพาสตน้ วดั เขื่อนแดง (วดั ศรีสวุ รรณ) -งานส้มโอและของดี อ.ลาดยาว ๘ กนั ยายน -แข่งขนั เรือยาว ชงิ ถ้วยพระราชทาน สมเด็จพระเทพรตั นราชสดุ าฯ – สยามบรมราชกุมารี อ.เก้าเลี้ยว ๙ ตุลาคม -ตกั บาตรเทโวโรหณะวัดวรนาถบรรพต (พระอารามหลวง) อ.เมอื งนครสวรรค์ -งานเทศกาลกนิ เจ ณ ศาลเจ้าพอ่ -เจ้าแมห่ น้าผา -แข่งขันเรือยาว ชงิ ถว้ ยพระราชทาน สมเดจ็ พระเทพรตั นราชสดุ าฯ – สยามบรมราชกุมารี อ.เมอื งนครสวรรค์ ๑๐ พฤศจิกายน -ประเพณีลอยกระทงวิถไี ทย วัดวรนาถบรรพต พระอารามหลวง
๖๓ ล้าดับ เดือน กจิ กรรม/งานประเพณี ๑๑ ธนั วาคม -ประเพณีลอยกระทงกะลาสาย กะลาสี -งานประเพณวี ถิ เี ราข้าวเมา่ ไทย อ.ชมุ แสง -งานแห่เจ้าพ่อ-เจ้าแม่ลาดยาว -งานประเพณเี จา้ พอ่ -เจ้าแม่ ชมุ แสง -เทศกาลชมทานตะวนั บานที่บา้ นพุนกยูง -เทศกาลชมดอกปอเทืองบานที่ตากฟา้ -คาวบอยส่ีแควฮอตนครสวรรค์ อ.ตากฟา้ -งานส่งท้ายปเี ก่าต้อนรับปใี หม่ วิถธี รรม ๕ ศาสนา เอกลักษณ์ทางวัฒนธรรมประเพณที ี่ส้าคัญและมีชอื่ เสียงของจังหวัด ได้แก่ ดา้ นหัตถกรรม/ชา่ งฝีมือ ลา้ ดับท่ี รายการ ต้าบล อ้าเภอ ตาคลี ๑ ผา้ ฝ้ายทอมือกลุ่มสตรชี ุมชนจันเสน จนั เสน พยุหะคีรี ลาดยาว ๒ ผลิตภัณฑส์ ิงโตเงิน – สงิ โตทอง เขาทอง ตากฟ้า ชุมตาบง ๓ ผา้ ทอตีนจกบ้านทุ่งแมน่ า้ น้อย ลาดยาว ไพศาลี บรรพตพิสัย ๔ ผา้ ฝา้ ยตากฟ้า สุขสาราญ บรรพตพิสยั แมว่ งก์ ๕ ผ้าทอลายขดิ ชมุ ตาบง ชมุ ตาบง หนองบวั แมเ่ ปิน ๖ ผ้าทอมดั หมี่ บา้ นวงั กระโดนน้อย ตะคร้อ เมืองนครสวรรค์ ชุมตาบง ๗ ผ้าทอโป่งแขนง ดา่ นช้าง บรรพตพสิ ัย ๘ ผ้าไหมมดั หม่ี หนองกรด ๙ ทอผา้ ยกดอกบา้ นทุง่ สาคร วงั ซา่ น ๑๐ ผ้าขาวมา้ วังบ่อ ๑๑ ผา้ ทอมัดหมีแ่ มเ่ ปิน แมเ่ ปิน ๑๒ จักสานไม้ไผ่ กลางแดด ๑๓ ผ้าทอตนี จก บ้านเขาแดง ชมุ ตาบง ๑๔ จกั สานตะกร้าเถาวลั ย์ บงึ ปลาทู
ดา้ นอาหาร ๖๔ ลา้ ดบั ท่ี รายการ ต้าบล อา้ เภอ ไพศาลี ไพศาลี ๑ ไขเ่ ค็มสมุนไพรว่านสาวหลง ท่าตะโก ท่าตะโก พยหุ ะ พยหุ ะครี ี ๒ เผอื กหอม พยหุ ะ พยุหะคีรี เกยไชย ชุมแสง ๓ ขนมเปย๊ี ะ บรรพตพสิ ยั บรรพตพสิ ัย บรรพตพิสยั บรรพตพสิ ัย ๔ ชะมุด ปากน้าโพ เมืองนครสวรรค์ บางพระหลวง เมืองนครสวรรค์ ๕ ผลิตภณั ฑจ์ ากตาลโตนด ๖ แกงนอกหม้อ ๗ ขนมกะทินวลแห้ว ๘ ลูกช้ินปลากรายแม่ศจ/ี ลูกช้ินปลากรายนายหลี ๙ ผลิตภัณฑแ์ ปรรูปจากปลาบ้านท่าดินแดง ด้านศิลปะการแสดงและดนตรี ล้าดบั ที่ รายการ ต้าบล อ้าเภอ ปากน้าโพ เมืองนครสวรรค์ ๑ หนุ่ กระบอกแมเ่ ชวง ทานบ ท่าตะโก ลาดยาว ลาดยาว ๒ รากลองยาว ลาดยาว ลาดยาว พยหุ ะ พยุหะคีรี ๓ ปพี่ าทย์ไทย ชุมแสง ชุมแสง ชมุ แสง ชุมแสง ๔ เพลงฉ่อยแม่ทองใบ จนิ ดา ตะคร้อ ไพศาลี บา้ นมะเกลือ เมอื งนครสวรรค์ ๕ ราโทน แม่วงก์ แม่วงก์ พยุหะ พยหุ ะคีรี ๖ การร้อง รา เตน้ ชาวไทดาตาบล บรรพตพสิ ยั บรรพตพสิ ัย ๗ การเล่นมะคอนไทดา ๘ รานาฎนารี ศรตี ะคร้อ ๙ โขนสดโรงเรยี นบา้ นสระงาม ๑๐ ราฟอ้ นภูไท ๑๑ รากลองยาว ๑๒ ระบาค้างคาว ดา้ นโบราณสถาน โบราณวัตถุ ล้าดบั ท่ี รายการ ต้าบล อ้าเภอ เขาดนิ เกา้ เล้ยี ว ๑ วดั เขาดนิ ใต้ พันลาน ชุมแสง ดอนคา ท่าตะโก ๒ วดั ถา้ เนินพระปรางค์ บ้านแดน บรรพตพิสัย โคกเดื่อ ไพศาลี ๓ โคกปราสาท โคกเดื่อ ไพศาลี สาโรงชยั ไพศาลี ๔ วดั เขาหน่อ สาโรงชัย ไพศาลี ๕ โคกเศรษฐีหรือนาไร่นาเดยี ว ๖ ตึกอีกา ๗ เมืองอไภยสาวี (เมืองอภยั ศาลี) ๘ โคกพระยาเผาเข้า
๖๕ ลา้ ดบั ท่ี รายการ ต้าบล อา้ เภอ นครสวรรคอ์ อก เมอื งนครสวรรค์ ๙ วดั กระดีทอง นครสวรรค์ออก เมืองนครสวรรค์ บ้านมะเกลือ เมืองนครสวรรค์ ๑๐ วัดจอมคีรีนาคพรต บ้านมะเกลอื เมืองนครสวรรค์ ปากน้าโพ เมอื งนครสวรรค์ ๑๑ วดั ชอ่ งลม ปากน้าโพ เมืองนครสวรรค์ ปากนา้ โพ เมอื งนครสวรรค์ ๑๒ วัดบน ๑๓ เมอื งพระบาง ๑๔ วดั เขากบ ๑๔ เขาบวชนาค ขอ้ มูลผลิตภณั ฑ์วัฒนธรรมไทย (Cultural Product of Thailand) : CPOT ระดบั ท่ีได้รบั การประเมนิ ประเภท ช่ือผลิตภัณฑ์ เหรยี ญทอง เหรียญเงนิ เหรยี ญ ทองแดง สร้างสรรค์ โคมไฟเรือโบราณจักสานไม้ไผ่ สถิติด้านการท่องเที่ยวของจังหวัดนครสวรรค์ ในปี พ.ศ. ๒๕๕๙ สถิติเบื้องต้นของกรมการท่องเท่ียว จงั หวัดนครสวรรค์มีผู้เยย่ี มเยือน (นักท่องเที่ยวรวมกับนักทัศนาจร) จานวน ๑,๗๐๐,๙๖๔ คน เพ่ิมข้ึนจากปี พ.ศ. ๒๕๕๘ ร้อยละ ๒.๓๘ เป็นผู้เย่ียมเยือนชาวไทยจานวน ๙๘๙,๕๑๕ คน คิดเป็นร้อยละ ๙๘.๗๒ เป็นผู้เยี่ยมเยือนชาวต่างประเทศ จานวน ๑๒,๘๒๐ คน คิดเป็น ร้อยละ ๑.๒๘ รายได้จากการท่องเท่ียวรวม ๓,๓๓๔.๐๓ ล้านบาท เพิ่มจาก ปี พ.ศ. ๒๕๕๘ ร้อยละ ๔.๓ โดยเป็นรายได้จากผู้มาเยี่ยมเยือนชาวไทย ๓,๒๖๓.๖๖ ลา้ นบาท คิดเป็น ร้อยละ ๙๗.๘๙ ของรายได้จากผู้มาเยี่ยมเยือนท้ังหมด รายได้จากผู้มาเยี่ยมเยือนชาวต่างประเทศ ๗๐.๓๗ ลา้ นบาท คิดเป็นร้อยละ ๒.๑๑ ของรายได้จากผมู้ าเย่ียมเยือนท้ังหมด ในปี พ.ศ. ๒๕๕๘ จังหวัดนครสวรรค์มีผู้เย่ียมเยือน (นักท่องเท่ียวรวมกับนักทัศนาจร) จานวน ๑,๖๖๑,๓๙๑ คน เพิ่มขึ้นร้อยละ ๓๓.๘๕ จากปี พ.ศ. ๒๕๕๗ เป็นผู้เยย่ี มเยือนชาวไทย จานวน ๑,๖๒๓,๐๓๓ คน คิดเป็นร้อยละ ๙๗.๖๙ เป็นผู้เย่ียมเยือนชาวต่างประเทศจานวน ๓๘,๓๕๘ คน คิดเปน็ ร้อยละ ๒.๓๑ ของผู้เยีย่ มเยือนท้ังหมด นักท่องเที่ยวมีระยะเวลาพักเฉล่ีย ๒.๑๗ วัน ค่าใช้จ่ายเฉล่ียของ ผู้เย่ียมเยือนชาวไทยอยู่ที่ ๑,๑๓๘.๒๓๐ บาทต่อคนต่อวัน ค่าใช้จ่ายเฉลี่ยของผู้เย่ยี มเยอื นชาวต่างประเทศ อยู่ที่ ๑,๒๘๖.๔๓๐ บาทต่อคนต่อวัน รายได้จากการท่องเที่ยวรวม ๓,๑๙๖.๗๑ ล้านบาท เพิ่มจาก ปี พ.ศ. ๒๕๕๗ ( ๒,๒๗๑.๑๓ ล้านบาท) ร้อยละ ๔๐.๗๕ มีห้องพักสาหรับนักท่องเท่ียวจานวน ๔,๒๐๓ ห้อง เพิ่มขึ้นจากปี พ.ศ. ๒๕๕๗ (๒,๙๑๔) ร้อยละ ๔๔.๒๓ มีอัตราการเข้าพักเฉล่ีย ๔๖.๔๗ สัญชาติของนักท่องเที่ยวชาวต่างประเทศที่พักตามสถานท่ีพักแรม ส่วนใหญ่เป็นชาวเยอรมัน ชาวจีน ชาวฝรั่งเศส และเดนมาร์ก เมื่อพิจารณาค่าใช้จ่ายเฉลี่ยของผู้มาเยี่ยมเยือนทั้งชาวไทยและ ต่างประเทศจานวน ๑,๑๔๑.๐๘ บาทต่อคนต่อวัน แบ่งเป็นค่าใช้จ่ายด้านต่างๆ ดังนี้ ค่าอาหารและเคร่ืองดื่ม จานวน ๒๖๕.๔๓ บาทต่อคนต่อวัน คิดเป็นร้อยละ ๒๓.๒๖ ของค่าใช้จ่ายท้ังหมด ค่าท่ีพักจานวน
๖๖ ๒๔๓.๘๕ บาทต่อคนต่อวัน คิดเป็นร้อยละ ๒๑.๓๗ ของค่าใช้จ่ายทั้งหมด ค่าซื้อสินค้าและของที่ระลึก จานวน ๒๑๗.๓๕ บาทต่อคนต่อวัน คิดเป็นร้อยละ ๑๙.๐๕ ของค่าใช้จ่ายท้ังหมด ค่าใช้จ่ายเพ่ือความบันเทิง จานวน ๑๑๘.๒๙ บาทต่อคนต่อวัน คิดเป็นร้อยละ ๑๐.๓๗ ของค่าใช้จ่ายทั้งหมด ค่าพาหนะเดินทาง ในจังหวัดจานวน ๑๑๘.๐๔ บาทต่อคนต่อวัน คิดเป็นร้อยละ ๑๐.๓๔ ของค่าใช้จ่ายทั้งหมด ค่าบริการ ท่องเที่ยวภายในจังหวัดจานวน ๑๐๐.๑๖ บาทต่อคนต่อวัน คิดเป็นร้อยละ ๙.๐๗ ของค่าใช้จ่ายทั้งหมด และค่าใช้จ่ายอ่ืน ๆ จานวน ๗๔.๕๙ บาทต่อคนต่อวัน คิดเป็นร้อยละ ๖.๕๔ ของค่าใช้จ่ายทั้งหมด ๒๔) ผลติ ภัณฑ์สนิ ค้า OTOP ผ้ปู ระกอบการและผู้ผลติ สนิ ค้าข้ึนทะเบียนกับสานักงานพัฒนาชุมชนจังหวดั นครสวรรค์ จานวน ๖๐๓ ราย สนิ ค้าผลิตภัณฑ์ชุมชนและท้องถ่นิ จานวน ๑,๑๘๕ ชนดิ แบ่งเป็นประเภทของใช้ จานวน ๔๗๗ ชนิด อาหาร จานวน ๔๒๕ ชนิด ผา้ และเครอื่ งแต่งกายจานวน ๗๔ ชนดิ ผลติ ภัณฑจ์ ากสมุนไพร จานวน ๑๘๑ ชนดิ และเครื่องดื่ม จานวน ๒๘ ชนิด ผลติ ภัณฑ์ท่มี ี ระดบั ๕ ดาว จากการประกวด ได้แก่ ลูกช้ินปลากรายแม่ศจี, โกเนี้ยวลูกช้ินปลากราย ขนมปุยฝา้ ยสวรรค์, น้าพริกเผาแมงดา, หมูฝอย, เรือโบราณ, เน้ือสวรรค์,ข้าวสารหอมมะลิ นา้ ปรุงรสขมดีววั น้องซัน ครีมล้างหน้าสมุนไพร Anattaa (อนัตตา) เป็นต้น จา้ นวนผู้ผลิต ผปู้ ระกอบการ OTOP ของจงั หวดั นครสวรรค์ ประจา้ ปี พ.ศ. ๒๕๕๗ – ๒๕๕๘ ท่ี อ้าเภอ จา้ นวน จา้ นวน กลมุ่ A กลมุ่ B กลมุ่ C กลมุ่ D ผผู้ ลติ ผลิตภัณฑ์ ๑ เก้าเลย้ี ว ๒๓ ๔๔ ๓ ๐ ๑ ๔๐ ๒ โกรกพระ ๓๔ ๘๖ ๐ ๑๔ ๖ ๖๖ ๓ ชุมตาลง ๑๖ ๕๒ ๒ ๐ ๒๑ ๒๙ ๔ ชุมแสง ๔๔ ๑๐๒ ๙ ๕ ๑๕ ๗๓ ๕ ตากฟา้ ๓๔ ๗๔ ๒ ๕ ๐ ๖๗ ๖ ตาคลี ๔๐ ๙๗ ๒๕ ๘ ๑๙ ๔๒ ๗ ท่าตะโก ๔๗ ๗๐ ๖ ๑ ๑๑ ๕๒ ๘ บรรพตพิสัย ๒๘ ๓๙ ๐ ๒ ๗ ๓๐ ๙ พยุหะครี ี ๓๑ ๗๘ ๑ ๘ ๑๗ ๕๒ ๑๐ ไพศาลี ๔๐ ๕๒ ๑ ๒ ๖ ๔๓ ๑๑ เมืองฯ ๑๓๕ ๒๕๑ ๒๗ ๗ ๔๓ ๑๗๔ ๑๒ แม่เปิน ๑๔ ๖๑ ๑ ๑ ๑๘ ๔๑ ๑๓ แมว่ งก์ ๒๙ ๖๑ ๐ ๐ ๓ ๕๘ ๑๔ ลาดยาว ๖๓ ๘๘ ๐ ๒ ๙ ๗๗ ๑๕ หนองบัว ๒๕ ๓๓ ๑ ๓ ๙ ๒๐ รวมทังสนิ ๖๐๓ ๑,๑๘๕ ๗๘ ๕๘ ๑๘๕ ๘๖๔ ที่มา : สานกั งานพฒั นาชุมชนจังหวดั นครสวรรค์ ข้อมูล ณ มกราคม ๒๕๖๐
๖๗ ยุทธศาสตร์การพัฒนาจังหวัดนครสวรรค์ ปี พ.ศ. ๒๕๖๑ วิสัยทัศน์ (Vision) “จังหวัดนครสวรรค์เป็นศูนย์กลางด้านเกษตรและอุตสาหกรรม เมืองท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมและธรรมชาติ สังคมมีความเข้มแข็ง และส่ิงแวดล้อมท่ีดี ภายในปี พ.ศ. ๒๕๖๔” พันธกิจ (Mission) ๑. พัฒนาศักยภาพความเป็นศูนย์กลางทางด้านเกษตรอุตสาหกรรม อุตสาหกรรมเกษตรแปรรูป อุตสาหกรรมฐานชีวภาพ ๒. พัฒนาจังหวัดนครสวรรค์ให้เป็นเมืองท่องเที่ยว เชิงวัฒนธรรมและธรรมชาติ ๓. พัฒนาทุนมนุษย์ให้ตอบสนองต่อการพัฒนาในทุกมิติตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ๔. บริหารจัดการทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดล้อมให้สมดุลอย่างย่ังยืน เป้าประสงคร์ วม (Goal) ๑. เป็นศนู ย์กลางดา้ นการผลิตสินคา้ เกษตร อตุ สาหกรรมเกษตรแปรรูป และอุตสาหกรรมฐานชวี ภาพ ๒. ประเพณี วฒั นธรรมและแหล่งท่องเท่ยี วเชงิ วัฒนธรรม และธรรมชาติมีศักยภาพในการแข่งขัน ๓. ทุนมนุษยม์ ีศักยภาพในการพัฒนาทกุ มติ ิมที รัพยากรธรรมชาตอิ ุดมสมบูรณแ์ ละสิ่งแวดลอ้ มทีด่ ี ประเดน็ ยุทธศาสตร์ ยุทธศาสตร์ที่ ๑ พัฒนาศักยภาพการผลิตสินค้าเกษตรเพื่ออุตสาหกรรมและการแปรรูป กลยุทธ์หลัก ๑. ส่งเสริมการผลิตทางการเกษตรโดยใช้เทคโนโลยีและนวัตกรรม ๒. ส่งเสริมอุตสาหกรรม เกษตรแปรรูป อุตสาหกรรมฐานชีวภาพ ๓. ส่งเสริมการพัฒนาผลิตภัณฑ์ชุมชน/วิสาหกิจชุมชน/SME ๔. พัฒนาระบบโครงสร้างพื้นฐานและแหล่งน้าสาหรับรองรับ การผลิตสินค้าเกษตร เพื่ออุตสาหกรรมและการแปรรูป ยุทธศาสตร์ที่ ๒. สง่ เสริมการท่องเทย่ี วเชิงวัฒนธรรมและธรรมชาติ กลยุทธ์หลัก ๑. พัฒนาแหล่งท่องเท่ียวเชิงวฒั นธรรมและธรรมชาติทม่ี ีคุณภาพ ๒. ส่งเสริมกจิ กรรมตามปฏทิ ินการท่องเท่ียวประจาปีและงานประเพณีสาคัญของจังหวัด ๓. ส่งเสริมดา้ นการตลาด การประชาสมั พนั ธแ์ ละการบริการการท่องเที่ยว ๔. พัฒนาโครงสร้างพื้นฐานและสง่ิ อานวยความสะดวกดา้ นการท่องเทยี่ วท่ีมีคุณภาพ ยทุ ธศาสตร์ที่ ๓ พัฒนาศักยภาพทุนมนษุ ยแ์ ละเสรมิ สร้างสังคมเข้มแขง็ กลยทุ ธ์หลกั ๑. บรู ณาการความรว่ มมือการพัฒนาขีดความสามารถของประชาชน ๒. นอ้ มนาปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียง เกษตรทฤษฎีใหมแ่ ละโครงการอนั เนื่องมาจากพระราชดาริมาขยายผลในการพัฒนาจังหวดั ๓. ขยายการใหบ้ ริการภาครฐั ในด้านการศึกษา การสาธารณสขุ และ สวสั ดกิ ารที่มี คณุ ภาพให้ครอบคลมุ ทุกกล่มุ เป้าหมาย
๖๘ ๔. สง่ เสริมการมสี ว่ นรว่ มในการปอ้ งกนั และดูแลความปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สนิ ของ ประชาชน ป้องกนั และแกไ้ ขปัญหายาเสพตดิ และสรา้ งเสริมกระบวนการยุติธรรม ทางเลือกโดยชมุ ชน ยุทธศาสตร์ท่ี ๔. การบริหารจัดการทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดล้อมอย่างยั่งยืน กลยุทธ์หลัก ๑. ส่งเสริมการมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์ ฟื้นฟูและพัฒนาทรัพยากรธรรมชาติและ สิ่งแวดล้อม ๒. ส่งเสริมการประยุกต์ใช้นวัตกรรมเพื่อการอนุรักษ์พลังงานและพลังงานทดแทน ๓. ส่งเสริมและพัฒนาการลดปริมาณขยะและกาจัดขยะชุมชนให้ถูกหลักวิชาการ ๔. พัฒนาระบบจัดการเพ่ือรับมือกับภัยพิบัติ
Search
