เอกสารประกอบการอบรม-1-อำเภอ-1-อาชีพ-ตำบลสำโรงกลาง

69 มเช็ดเท้าจากฝาขวดน้ำ ขัน้ ตอนการทำ เพยี งคณุ นำเอาแผ่นไม้ที่เตรยี มไว้ มาทำการจดั เรียงฝาจบี น้ำอัดลมโดยหงายฝาข้นึ แลว้ นำเอาสว่านเจาะกลางฝาเพื่อเปน็ การ นำร่อง กอ่ นตอกตะปยู ดึ ฝานำ้ อัดลมไวก้ บั แผน่ ไม้ เรียงกันไปใหเ้ ต็ม แผน่ เพยี งเท่าน้เี มอ่ื คุณมีรองเท้าทีเ่ ป้ือนดนิ โคลนมา แลว้ ทำการนำมา เหยียบหรือขดู พ้นื รองเทา้ กับแผน่ ไมท้ ี่ตอกฝานำ้ อดั ลมไว้ ฝาน้ำอดั ลม จะช่วยให้เราสามารถขูดเศษดนิ โคลนออกจากพ้ืนรองเท้าได้อย่าง งา่ ยดาย แถมยังทำความสะอาดแผ่นไมไ้ ดง้ า่ ย เพียงนำไปฉดี ล้างดว้ ย นำ้ กส็ ะอาดพร้อมใชง้ านไดอ้ ีกครั้งแล้วด้วยนะคะ เอกสารประกอบการเรยี น 1 อำเภอ 1 อาชพี ปี 2562 ช้นิ งานท่ี 22 กศน.อำเภอพระประแดง

70 บนั ทึกสงิ่ ที่ไดจ้ ากการเรียนรู้ สรุป ............................................................................................................................. ............................................................... ............................................................................................................................................................. ............................... .................................................................................................... ........................................................................................ ............................................................................................................................. ............................................................... ............................................................................................................................. ............................................................... ปญั หา ...................................................................................................................................................................... ...................... ............................................................................................................. ............................................................................... ............................................................................................................................. ............................................................... ............................................................................................................................. ............................................................... ......................................................... ............................................................................................................................. ...... แนวทางแก้ไข ................................................................................................................. ........................................................................... ............................................................................................................................. ............................................................... ............................................................................................................................. ............................................................... ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................. ............................................................... ขอ้ เสนอแนะ .............................................................................................................................. .............................................................. ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................. ............................................................... ............................................................................................................................. ............................................................... .............................................................................................................................................. .............................................. ............................................................................................................................................................................................

การทำเครือ่ งประ อุปกรณ์ 1.เอ็น 2.เมด็ พลาสติก 3.ฝาขวดนำ้ อัดลม 4.ทเี่ จาะรู 5.ตะขอ

71 ะดับจากฝาจบี ขนั้ ตอนการทำ 1. นำลวดมาร้อยเม็ดพลาสตกิ 2. จากนั้น นำฝาขวดน้ำอดั ลม มาล้าง ทำความสะอาด และบบี ฝา ขวด ใหพ้ บั คร่ึง เจาะรูดา้ นบน สำหรับรอ้ ยเป็นจี้ประดบั สร้อยคอ 3. นำฝาขวดไปร้อยสลบั กบั เมด็ พลาสติก ที่ร้อยไว้ 4. ติดตะขอทปี่ ลายทง้ั สองดา้ น เอกสารประกอบการเรยี น 1 อำเภอ 1 อาชีพ ปี 2562 ช้นิ งานที่ 23 กศน.อำเภอพระประแดง

72 บนั ทกึ สง่ิ ทไี่ ดจ้ ากการเรยี นรู้ สรุป ............................................................................................................................. ............................................................... ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................. ............................................................... ............................................................................................................................. ............................................................... ............................................................................................................................................. ............................................... ปัญหา ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................. ............................................................... ............................................................................................................................. ............................................................... .................................................................................................................................... ........................................................ ............................................................................................. ............................................................................................... แนวทางแก้ไข ............................................................................................................................. ............................................................... ............................................................................................................................. ............................................................... .......................................................................................................................................................... .................................. ................................................................................................. ........................................................................................... ............................................................................................................................. ............................................................... ข้อเสนอแนะ ............................................................................................................................. ............................................................... ............................................................................................................................................................... ............................. ...................................................................................................... ...................................................................................... ............................................................................................................................. ............................................................... ............................................................................................................................. ............................................................... ............................................................................................................................................................................... .............

73 เรอ่ื งที่ 3 หลกั ปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง ความหมายของเศรษฐกจิ พอเพียง “เศรษฐกิจพอเพียง” (Sufficiency Economy) เป็นปรัชญาที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวในรัชกาลท่ี 9 ทรงมี พระราชดำรัสชี้แนะแนวทางการดำเนนิ ชีวิตแก่พสกนิกรชาวไทย เป็นปรัชญาที่ช้ีถึงแนวการดำรงอยู่ และปฏิบัติตนของ ประชาชนในทุกระดับ ต้ังแต่ระดับครอบครัว ระดับชุมชน จนถึงระดับรัฐ ทั้งในการพัฒนา และบริหารประเทศให้ ดำเนนิ ไปในทางสายกลาง ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพียง เศรษฐกิจพอเพียงเป็นปรัชญาชี้ถึงแนวการดำรงอยู่และปฏิบัติตนของประชาชนในทุกระดับต้ังแต่ระดับ ครอบครัว ระดับชุมชนจนถึงระดับรัฐ ท้ังในการพัฒนาและบริหารประเทศให้ดำเนินไปในทางสายกลางโดยเฉพาะการ พัฒนาเศรษฐกจิ เพื่อให้ก้าวทันตอ่ โลกยคุ โลกาภิวัฒน์ ความพอเพียง หมายถึง ความพอประมาณ ความมีเหตุผล รวมถึง ความจำเป็นที่จะต้องมีระบบภูมิคุ้มกันในตัวที่ดีพอสมควรต่อการมีผลกระทบใดๆ อันเกิดจากการเปล่ียน แปลงทั้ง ภายนอกและภายในทั้งน้ีจะต้องอาศัยความรอบรู้ ความรอบคอบ และความระมัดระวังอย่างยิ่ง ในการนำวิชาการต่างๆ มาใช้ในการวางแผนและการดำเนินการทุกขั้นตอนและขณะเดียวกันจะต้องเสริมสร้างพ้ืนฐานจิตใจของคนในชาติ โดยเฉพาะเจ้าหน้าที่ของรัฐนักทฤษฎีและนักธุรกิจในทุกระดับให้มีสำนึกในคุณธรรมความซื่อสัตย์สุจริต และให้มีความ รอบรู้ท่ีเหมาะสม ดำเนินชีวติ ดว้ ยความอดทน ความเพียร มีสติ ปญั ญา และความรอบคอบเพ่ือให้สมดุลและพรอ้ มต่อ การรองรับการเปลี่ยนแปลงอยา่ งรวดเร็วและกว้างขวางทัง้ ด้านวัตถุ สงั คม สงิ่ แวดลอ้ ม และวัฒนธรรมจากโลกภายนอก ได้เปน็ อย่างดี หลักแนวคดิ ของเศรษฐกจิ พอเพยี ง การพัฒนาตามหลักเศรษฐกิจพอเพียง คือ การพัฒนาท่ีตั้งอยู่บนพ้ืนฐานของทางสายกลางและความไม่ ประมาทโดยคำนึงถึง ความพอประมาณ ความมีเหตุผล การสร้างภูมิคุ้มกันที่ดีในตัว ตลอดจนใช้ความรู้ความ รอบคอบ และคุณธรรม ประกอบการวางแผนการตดั สินใจและการกระทำ

74 ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง มีหลกั พจิ ารณาอยู่ 5 สว่ น ดังน้ี 1. กรอบแนวคิด เป็นปรัชญาทีช่ ้ีแนะแนวทางการดำรงอยู่และปฏิบัติตนในทางท่ีควรจะเป็น โดยมีพ้ืนฐานมา จากวิถีชีวิตด้ังเดิมของสังคมไทย สามารถนำมาประยุกต์ใช้ได้ตลอดเวลา และเป็นการมองโลกเชิงระบบท่ีมีการ เปล่ียนแปลงอยู่ตลอดเวลา มุง่ เนน้ การรอดพน้ จากภยั และวิกฤต เพื่อความมน่ั คงและความยั่งยืนของการพัฒนา 2.คุณลักษณะ เศรษฐกิจพอเพียงสามารถนำมาประยกุ ต์ใช้กบั การปฏบิ ัติตนได้ในทุกระดับ โดยเนน้ การปฏิบัติ บนทางสายกลาง และการพฒั นาอยา่ งเปน็ ขั้นตอน 3.คำนยิ าม ความพอเพียงจะตอ้ งประกอบดว้ ย 3 คุณลักษณะ พร้อม ๆ กัน ดงั น้ี - ความพอประมาณ หมายถึง ความพอดี ท่ีไมน่ ้อยเกินไปและไม่มากเกินไปโดยไมเ่ บียดเบียนตนเองและผูอ้ น่ื เช่น การ ผลิตและการบรโิ ภคที่อยู่ในระดบั พอประมาณ - ความมเี หตผุ ล หมายถึง การตดั สนิ ใจเกีย่ วกับระดบั ของความพอเพียงนัน้ จะต้องเป็นไปอยา่ งมเี หตุผลโดยพิจารณา จากเหตุปัจจยั ที่เกี่ยวข้องตลอดจนคำนึงถึงผลท่ีคาดวา่ จะเกิดข้นึ จากการกระทำนนั้ ๆ อย่างรอบคอบ - การมีภูมิคมุ้ กันท่ีดีในตัว หมายถงึ การเตรยี มตวั ใหพ้ รอ้ มรับผลกระทบและการเปลี่ยนแปลงด้านตา่ งๆทจ่ี ะเกิดข้ึนโดย คำนึงถึงความเป็นไปไดข้ องสถานการณต์ า่ ง ๆ ท่ีคาดวา่ จะเกิดข้นึ ในอนาคตท้งั ใกล้และไกล 4. เง่ือนไข การตัดสินใจและการดำเนินกจิ กรรมตา่ ง ๆ ให้อยู่ในระดับพอเพียงน้นั ต้องอาศยั ทั้งความรแู้ ละ คุณธรรมเปน็ พนื้ ฐาน กล่าวคือ - เง่อื นไขความรู้ ประกอบดว้ ย ความรอบร้เู กี่ยวกบั วิชาการตา่ ง ๆ ท่เี กี่ยวข้องอย่างรอบด้าน ความรอบคอบที่ จะนำความรเู้ หลา่ นน้ั มาพจิ ารณาใหเ้ ช่ือมโยงกนั เพอ่ื ประกอบการวางแผน และความระมัดระวงั ในขั้นปฏบิ ัติ - เง่ือนไขคุณธรรม ที่จะต้องเสริมสร้างประกอบด้วยมีความตระหนักในคุณธรรม มีความซื่อสัตย์และมีความ อดทน มีความเพียรใชส้ ตปิ ัญญาในการดำเนนิ ชวี ิต 5.แนวทางปฏิบตั /ิ ผลทีค่ าดว่าจะได้รบั จากการนำปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมาประยุกต์ใช้ คือ การพัฒนาที่ สมดุลและย่งั ยนื พรอ้ มรบั ต่อการเปล่ยี นแปลงในทุกดา้ น ทั้งดา้ นเศรษฐกิจ สงั คม ส่ิงแวดลอ้ ม ความรูแ้ ละเทคโนโลยี ที่มา https://sites.google.com/site/sersthkicphxpheiyng001/home/hlak-prachya

75 ใบงาน เร่ือง หลักปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง 1.เศรษฐกจิ พอเพียง หมายถึง ............................................................................................................................. ............................................................... ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................. ............................................................... ............................................................................................................... ............................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................... ............................................................................................................................................................................................ 2.ความพอประมาณ มีความหมายว่าอยา่ งไร ................................................................................................................... ......................................................................... ............................................................................................................................. ............................................................... ............................................................................................................................. ............................................................... ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................. ............................................................... 3.ความมีเหตผุ ล มีความหมายว่าอย่างไร ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................ .................................................................................................................................... ........................................................ ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................ 4.การมภี ูมคิ มุ้ กนั มคี วามหมายว่าอยา่ งไร ............................................................................................................................. ............................................................... ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................. ............................................................... ............................................................................................................... ............................................................................. 5.เงอื่ นไขในการตัดสนิ ใจดำเนินกจิ กรรมต่าง ๆ ตามหลกั ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ประกอบด้วย ............................................................................................................................. ............................................................... ............................................................................................................................. ............................................................... ............................................................................................................................................................................................ .......................................................................................................... ..................................................................................

76 วิเคราะห์ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี งกบั ชีวิตประจำวันของผเู้ รยี น การวเิ คราะห์ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี งกับการใช้ชีวติ ประจำวนั หลกั ความพอประมาณ -ความเหมาะสมของการใช้เวลาในการทำกจิ กรรมต่างๆ -ความเหมาะสมของกจิ กรรมกับสภาพร่างกาย อายุ ความสามารถ ประสบการณ์และสตปิ ัญญา -ความเหมาะสมของกจิ กรรมกับงบประมาณ ฐานะ และวัสดุ อปุ กรณ์ทม่ี ีอยู่ หลกั ความมีเหตผุ ล -ทำไมต้องทำกิจกรรมนั้นๆ -ทำแลว้ ดอี ย่างไรเกดิ ประโยชน์ต่อตนเอง ครอบครวั สงั คมอยา่ งไร -ไม่ทำแลว้ เกิดผลเสยี อย่างไร หลกั ภูมิค้มุ กัน -ทำอย่างไรกิจกรรมนั้นๆจึงจะสำเรจ็ -ทำอย่างไรจะไมท่ ำให้เกดิ ความบาดเจ็บ -ทำอย่างไรจะไมใ่ ห้เกดิ ความเสียหาย ( ทรพั ยส์ ิน ชื่อเสียง ) ทั้งกับตนเองและผอู้ ื่น -ถ้ากิจกรรม / งานนน้ั ๆล้มเหลว มอี ะไรเป็นหลักประกนั ท่จี ะไม่ให้เสยี หายมากหรือการมีสง่ิ อ่นื มาชดเชย บรรเทาความเสยี หาย เงอื่ นไขคณุ ธรรม -การทำกิจกรรมนน้ั ๆได้ใหค้ ุณธรรม แง่คิดอะไรเราบ้าง -การทำกิจกรรมนั้นๆเราไดม้ สี ่วนช่วยเหลอื บคุ คลอน่ื หรือสังคมในดา้ นใดบา้ ง เงอ่ื นไขความรู้ -กอ่ นทำกิจกรรมใดๆเราต้องมคี วามรูใ้ นเรื่องใดบ้าง ทจี่ ะส่งผลให้การทำกิจกรรมของเราบรรลตุ ามเป้าหมาย -ความรู้ ประสบการณท์ ่เี กิดข้ึนขณะทำกิจกรรมหรือเม่ือทำกจิ กรรมสำเรจ็ แล้ว

77 การเช่ือมโยงสู่ 4มติ ิ สงั คม –การใช้ชีวติ ประจำวนั โดยยึดหลักปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพียงทำให้สงั คมสงบสุข เศรษฐกิจ –การใช้ชวี ิตประจำวนั โดยยดึ หลักปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพยี งทำให้เศรษฐกจิ ของตนเอง ครอบครัว ชมุ ชนและของประเทศชาตมิ ่ันคง วัฒนธรรม –การใช้ชวี ิตประจำวนั โดยยึดหลกั ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงเป็นการสบื ทอดวัฒนธรรมหลายๆ ด้านโดยเฉพาะการเสยี สละแบง่ ปันทำใหว้ ฒั นธรรมของท้องถ่ินกลับคืนมาและมีความย่ังยืน สิ่งแวดลอ้ ม –การใช้ชวี ิตประจำวันโดยยึดหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี งทำใหส้ ่งิ แวดล้อมได้ถกู คำนึงถึงใน ทุกๆกจิ กรรมวา่ สิง่ ทจ่ี ะทำน้นั จะไม่ไปรบกวนสิ่งแวดล้อมแต่จะพฒั นาส่งิ แวดล้อมให้ดีข้ึน เปน็ การใชป้ ระโยชน์ท่ีคุ้มคา่ และถาวร ( วิเคราะห์โดยนายประทปี เมอื งงาม ครู คศ.๓ โรงเรยี นจุฬาภรณราชวิทยาลยั เพชรบรุ ี ๒๕๔๙ ) การวเิ คราะห์ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพียงกบั การพกั ผ่อนและนันทนาการต่างๆ หลักความพอประมาณ -พอประมาณกับเวลาว่างทีม่ ีอยู่ -พอประมาณกับค่าใชจ้ ่ายต่างๆที่เกิดขน้ึ จากการพักผ่อนหรือนันทนาการ -พอประมาณกับวฒุ ิภาวะ สถานภาพของตนเอง หลกั ความมเี หตผุ ล -เพอื่ ผ่อนคลายความตงึ เครียดจากการเรยี นหรืองานประจำ -ทำให้จติ ใจแจม่ ใส พรอ้ มรบั กับภารกิจอ่ืนๆ -กจิ กรรมนันทนาการบางอย่างสมารถพัฒนาเปน็ อาชีพได้ หลกั ภูมคิ ุ้มกนั -ตอ้ งศึกษาผลดี ผลเสยี ของกิจกรรมพักผ่อนและนันทนาการต่างๆที่ต้องการทำอย่างเข้าใจ กิจกรรมบางอยา่ ง อาจทำให้ติด ทำใหเ้ สียเวลามากเกินไป หรืออาจทำใหเ้ สียทรัพยไ์ ด้ กิจกรรมบางอย่างอาจใช้ตน้ ทนุ สูง ซ่งึ สามารถ ทดแทนได้ด้วยกจิ กรรมอืน่ ๆที่ใหผ้ ลเหมือนๆกนั

78 เง่ือนไขคุณธรรม -การเสยี สละ แบ่งปันให้ผู้ด้อยโอกาส -ความขยนั อดทน กจิ กรรมพักผอ่ นหรอื นนั ทนาการบางอย่างต้องมีความสม่ำเสมอในการทำกิจกรรมจึงจะ ได้ผล -การร้จู กั หนา้ ท่ี การรูจ้ ักการแบ่งเวลา เง่ือนไขความรู้ -มคี วามรูแ้ ละทกั ษะในการทำกิจกรรม -มีความรเู้ รือ่ งผลดี ผลเสยี ของการทำกิจกรรม การเชือ่ มโยงสู่ ๔มติ ิ สังคม –การพกั ผอ่ นและนนั ทนาการทำให้คนในสงั คมได้พบปะกัน ได้แลกเปลยี่ นความรู้ ประสบการณ์ ต่างๆแก่กนั ทำใหเ้ ข้าใจกัน ลดความขดั แย้งในสังคมได้ และกจิ กรรมนนั ทนาการทำใหป้ ัญหายาเสพตดิ ในสงั คมหมดไป ได้ เศรษฐกิจ –การพักผอ่ นและนันทนาการหลายกิจกรรมสามารถทำได้เองโดยไม่ตอ้ งเสียคา่ ใชจ้ า่ ยทำให้ ประหยดั มากกว่าไปทำกจิ กรรมอยา่ งอื่นท่ีมีค่าใชจ้ ่ายสูง วัฒนธรรม –การพกั ผอ่ นและนนั ทนาการในครอบครัวทำให้ครอบครัวอบอุ่น เปน็ การปลูกฝังจิตใจทด่ี งี าม ใหก้ บั พลเมืองของชาติในอนาคต สิง่ แวดลอ้ ม –การพกั ผ่อนและนนั ทนาการหลายๆอย่างช่วยส่งเสรมิ และรักษาสงิ่ แวดลอ้ ม เช่น กจิ กรรมดูนก การปลกู ปา่ การเขา้ ค่ายอนุรักษต์ ่างๆ เป็นต้น ( วเิ คราะหโ์ ดยนายประทปี เมอื งงาม ครู คศ.๓ โรงเรียนจฬุ าภรณราชวทิ ยาลยั เพชรบุรี ๒๕๔๙ ) การวิเคราะหป์ รัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี งกบั การทำงานหรือประกอบอาชพี หลักความพอประมาณ -พอประมาณกับเวลาไม่ทมุ่ เทมากเกนิ ไปจนทำให้ตนเองมสี ุขภาพแย่ลงหรือไม่มเี วลาพักผอ่ น ไม่มีเวลาให้ ครอบครัว และไมน่ ้อยเกนิ ไปจนดูด้อยคุณภาพหรือทำงานไม่เตม็ ศักยภาพ -พอประมาณกับช่วงเวลา ขึ้นอยูก่ บั ประเภทของงาน -พอประมาณกับกำลงั ไม่หกั โหมเกนิ ไป -พอประมาณกบั สถานท่ีท่ีจะทำงานนน้ั ๆไดอ้ ยา่ งสะดวกปลอดภยั -พอประมาณกบั งบประมาณและปจั จัยการผลิตอ่ืน

79 หลกั ความมเี หตผุ ล -เพอื่ ให้เกดิ รายไดจ้ ากการทำงาน -เพอ่ื พัฒนาความสามารถของตนเอง -เพื่อทำใหเ้ กดิ คณุ ค่าในตนเอง -เพื่อใช้เวลาว่างใหเ้ ปน็ ประโยชน์ หลกั ภูมคิ ุม้ กนั -ต้องมีความรใู้ นงานทท่ี ำ -ตอ้ งไมป่ ระมาท -ตอ้ งสร้างร่างกายให้มีความพร้อมสำหรับการทำงาน เงอื่ นไขคณุ ธรรม -ความรบั ผิดชอบต่อภาระหน้าที่ -การตรงต่อเวลา -การเสยี สละ การเอ้ือเฟ้ือเผื่อแผก่ ารแบ่งปนั -ความขยนั อดทน เงอื่ นไขความรู้ -ขน้ั ตอนและทักษะในงานหรืออาชีพทที่ ำ -การป้องกันตนเองและผู้อื่นจากอันตรายในงานท่ีทำ -การแปรรูป จดั การผลผลิต -การตลาด การเช่อื มโยงสู่ ๔ มติ ิ สังคม – ผู้ท่มี อี าชพี เปน็ หลักแหลง่ ม่ันคงและถาวรจะไมก่ ่อให้เกิดปญั หาสงั คมแต่จะช่วยพฒั นา สังคมทงั้ ด้านเศรษฐกจิ การดำรงชวี ิต เศรษฐกจิ –การประกอบอาชีพทำให้มรี ายได้ท่จี ะนำมาใชแ้ สวงหาปจั จัย ๔ ในการดำรงชีวิต วัฒนธรรม –วัฒนธรรมการพึ่งพาตนเอง สง่ิ แวดลอ้ ม –การมอี าชีพทำจะไดม้ รี ายได้ใช้จ่ายไมต่ ้องไปเกบ็ เกยี่ วจากธรรมชาติโดยตรง เช่น การตดั ไม้ ทำลายปา่ การลา่ สตั ว์ จะลดปญั หาการทำลายทรพั ยากรได้ ( วเิ คราะหโ์ ดยนายประทปี )

80 บนั ทึกสง่ิ ทไี่ ดจ้ ากการเรยี นรู้ สรปุ ...................................................................................................... ...................................................................................... ............................................................................................................................. ............................................................... ............................................................................................................................. ............................................................... ............................................................................................................................................................................................ ...................................................................................................................... ...................................................................... ปัญหา ............................................................................................................................. ............................................................... ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................. ............................................................... ............................................................................................................................. ............................................................... ............................................................................................................................................. ............................................... แนวทางแก้ไข ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................. ............................................................... ............................................................................................................................. ............................................................... .................................................................................................................................... ........................................................ ........................................................................................ .................................................................................................... ขอ้ เสนอแนะ ............................................................................................................................. ............................................................... ............................................................................................................................. ............................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................... ............................................................................................. ............................................................................................... ............................................................................................................................. ............................................................... ............................................................................................................................. ...............................................................

81 เร่ืองท่ี 4 การทำบญั ชีครวั เรอื น บัญชีครัวเรือน มิได้หมายถึงการทำบัญชีหรือบันทึกรายรับรายจ่ายประจำวันเท่าน้ันแต่อาจหมายถึงการ บันทึกข้อมูลด้านอื่น ๆ ในชีวิต ในครอบครัว เป็นต้น ของเราได้ด้วยเช่น บัญชีทรัพย์สิน พันธ์ุพืช พันธ์ุไม้ ในบ้านเราใน ชุมชนเราบัญชีความรู้ความคิดของเรา บัญชีผู้ทรงคุณ ผู้รู้ในชุมชนเราบัญชีเด็กและเยาชนของเรา บัญชีภูมิปัญญาด้าน ต่าง ๆ ของเรา เป็นต้น หมายความว่าส่ิงหรือเร่ืองราวต่าง ๆ ในชีวิตของเรา เราจดบันทึกได้ทุกเร่ืองหากประชาชนทุก คนจดบันทึกจะมีประโยชน์ต่อตนเอง ครอบครัว ชุมชนและประเทศจะเป็นแหล่งเรียนรู้ ครอบครัวเรยี นรู้ ชุมชนเรียนรู้ และประเทศเรยี นรกู้ ารเรียนรู้เป็นท่ีมาของปญั ญา ปัญญาเป็นที่มาของความเจริญทั้งกายสังคม ใจ และจติ วิญญาณของ มนุษย์จะเห็นว่า การทำบัญชีหรือการจดบันทึกนี้สำคัญยิ่งใหญ่มากบุคคลสำคัญในประเทศหลายท่านเป็นตัวอย่างท่ีดี ของการจดบันทึก เช่น ท่านพุทธทาส ในหลวง และสมเด็จพระเทพ ล้วนเป็นนักบันทึกทั้งสิ้น การบันทึก คือ การ เขียนเมือ่ มีการเขียนย่อมมีการคิด เมื่อมีการคิดย่อมก่อปัญญาแก้ไขปัญหาได้โดยใช้เหตุผลวิเคราะห์พิจารณา ไดถ้ ูกต้อง น่นั คือทางเจรญิ ของมนุษย์ดังน้ันการทำบญั ชชี ีครัวเรอื นมคี วามสำคัญดังน้ี 1. ทำให้ตนเองและครอบครวั ทราบรายรบั รายจ่าย หน้ีสนิ และเงนิ คงเหลือในแต่ละวัน รายรับหรือ รายได้ คอื เงิน หรือสินทรัพยท์ ี่วดั มลู ค่าได้ ท่ีไดร้ ับจากการประกอบอาชีพ หรอื ผลตอบแทนที่ได้รับจากการ ให้ผู้อืน่ ใช้สินทรัพย์ หรือ ผลตอบแทนจากการลงทุนในรปู แบบต่างๆ เช่น รายได้จากค่าจ้างแรงงาน เงินเดือน ดอกเบ้ีย รับจากเงินฝากธนาคาร หรอื จากเงินให้กูย้ ืม รายไดจ้ ากการขายสินค้าหรอื บริการ เปน็ ต้น รายจ่ายหรอื ค่าใช้จา่ ย คือ คือ เงิน หรือสินทรัพย์ที่วัดมูลค่าได้ ท่ีจา่ ยออกไปเพ่ือให้ได้ส่ิงตอบแทนกลบั มา สิ่งตอบแทน อาจเป็นสินค้าหรือบริการ เช่น ค่าอาหาร ค่าน้ำค่าไฟฟ้า (ค่าสาธารณูปโภค)ค่าน้ำมัน ค่าหนังสือตำรา เป็นต้น หรื อ รายจ่าย อาจไม่ได้รับส่ิงตอบแทนคือสินค้าหรือบริการก็ได้ เช่น เงินบริจาคเพ่ือการกุศล เงินทำบุญทอดกฐิน ทอดผ้าป่า เป็นต้น หนี้สินคือ ภาระผูกพันที่ต้องชดใช้คืนในอนาคต การชดใช้อาจจ่ายเป็นเงินหรือของมีค่าที่ครอบครัวหรือตนเองมีอยู่ หนี้สินเป็น เงนิ หรือสง่ิ ของที่มีค่าท่ีครอบครัวหรือตนเองได้รับมาจากบคุ คลหรอื แหล่งเงินภายนอก เช่น การกู้ยืมเงินจาก เพ่ือนบ้าน การกู้ยืมเงินจากกองทุนต่างๆ การซื้อสินค้าหรือบริการเป็นเงินเช่ือ การซ้ือสินทรัพย์เป็นเงินผ่อนชำระ หรือ การเช่าซอ้ื เปน็ ต้น เงินคงเหลือคอื เงิน หรือ ทรัพย์สนิ ทีว่ ัดมูลคา่ ได้ หลังจากนำรายรับลบดว้ ยรายจ่ายแลว้ ปรากฏรายรับมากกว่ารายจ่าย จะทำให้มีเงินคงเหลือ หรอื ในหลกั ทางบัญชเี รยี กวา่ กำไร แต่หากหลังจากนำรายรบั ลบด้วยรายจ่ายแลว้ ปรากฏว่า รายจา่ ยมากกว่ารายรบั จะทำให้เงนิ คงเหลอื ติดลบหรอื ทางบัญชเี รียกวา่ ขาดทนุ นั่นเอง

82 2. นำข้อมูลการใชจ้ ่ายเงนิ ภายในครอบครวั มาจัดเรยี งลำดบั ความสำคญั ของรายจ่าย และวางแผนการใช้ จา่ ยเงนิ โดยพจิ ารณาแตล่ ะรายการในแต่ละวันมรี ายจ่ายใดทมี่ ีความสำคัญมาก และรายจ่ายใดไม่จำเปน็ ให้ตดั ออก เพือ่ ให้การใช้จ่ายเงินภายในครอบครัวมีพอใชแ้ ละเหลือเก็บเพื่อการออมทรัพย์สำหรบั ใช้จ่ายส่งิ ท่จี ำเปน็ ในอนาคต บัญชี ครวั เรอื นถือเปน็ ส่วนสำคัญในการปฏิบตั ิตามแนวเศรษฐกจิ พอเพียง โดยยดึ หลกั 3 ข้อคือการพอประมาณถ้ารู้รายรับ รายจ่าย กจ็ ะใชแ้ บบพอประมาณ แต่มีเหตุผลร้วู ่ารายจ่ายใดจำเป็นไม่จำเปน็ และเม่ือเหลือจากใชจ้ ่ายกเ็ กบ็ ออม นั่นคือ ภมู ิคุม้ กนั ที่เอาไวค้ ุ้มกนั ตัวเราและครอบครัว บัญชีครวั เรอื นสามารถจดั ไดห้ มด จงึ นับวา่ มีประโยชน์มาก ประโยชน์ของการทำบัญชคี รวั เรือน การทำบัญชคี รวั เรือนจะทำให้เราทราบว่าในแต่ละเดอื น ครอบครัวมีรายรับ-รายจ่ายอะไรบ้าง คนเราสว่ นมาก มกั จะหลงลมื (ไม่สนใจท่ีจะจดจำ) เวลาใชจ้ ่ายเงินออกไปหรือรบั เงนิ เข้ามา พอเวลาผ่านไป 2-3 วนั ก็ลืมแล้ว ดงั นั้น บัญชีครัวเรือนจะชว่ ยเตือนความจำใหเ้ ราร้ถู งึ การใชจ้ ่ายเงิน เพื่อนำมาเปน็ ข้อมูลในการวางแผนการใชจ้ ่ายเงนิ ของ ครอบครัวเพ่อื แก้ไขปญั หาหนี้สนิ ให้ครอบครวั มีความเปน็ อยูท่ ด่ี ขี นึ้ ได้ 1.เพื่อจดบนั ทึกรายการการดำเนินกิจการเรยี งลำดับก่อนหลัง 2.งา่ ยต่อการตรวจสอบ 3.เปน็ การควบคุมรักษาทรัพยส์ ินของกิจการ 4.ป้องกันความผดิ พลาดในการดำเนินกจิ การ 5.สามารถปรบั ปรงุ แก้ไขทนั 6.ทำให้ทราบฐานะของกิจการ 7.เปน็ ประโยชนใ์ นการตรวจสอบผลกำไร-ขาดทุนได้ทุกเวลา แนวทางในการแก้ไขลดปญั หารายรบั ไม่เพียงพอกับรายจ่ายน้นั มีดงั น้ี - การตัดรายจ่ายท่ีไม่จำเป็นออก เพ่ือลดภาระการจ่ายเงินออกจากครอบครัว เช่น รายจ่ายเก่ียวกับการพนัน การแทงหวย ซ้ือลอตเตอรี่ สูบบุหร่ี ดม่ื สุรา ของมนึ เมา รายจา่ ยฟ่มุ เฟือย เปน็ ตน้ - การลดรายจ่ายท่ีจำเป็นลง เพอื่ สร้างนสิ ัยการประหยัด อดออม การใช้ทรัพยากรที่มีอยู่จำกัดอย่างคุ้มค่า เช่น การปลูกผักสวนครัวไว้รับประทานเอง เพื่อช่วยลดคา่ อาหาร และค่าเดินทางไปตลาด ลดการใช้น้ำมันเช้ือเพลิงด้วยการ หนั มาเดิน การปน่ั จกั รยานแทนการขับรถ - การเพิ่มรายรับ หารายได้เสริมนอกเวลาทำงานปกติ เช่น การใช้เวลาว่างรับจ้างทำอาหาร ทำขนม ทำ หตั ถกรรม ตัดเย็บเสอื้ ผ้า หรอื เล้ียงเป็ดเลย้ี งไก่ เปน็ ต้น - การทำความเข้าใจกันภายในครัวเรือนเพ่ือให้ทุกคนรว่ มมือกันประหยัด อดออม เลิกใช้จ่ายในรายการบัญชีที่ ไม่จำเป็น

83 การวางแผนการใช้จ่ายเงิน เมื่อมีการบันทึกการใช้จ่ายของครอบครัวเป็นรายเดือนแล้ว ข้อมูลการใช้จ่ายจะต้องนำมาคำนวณสรุปว่าเป็น อย่างไร ครอบครัวควรมีรายได้มากกว่ารายจ่าย ถ้ารายจ่ายมากกว่าก็ต้องหาวิธีการแก้ไขโดยด่วน โดยมีข้อควร พจิ ารณาดงั นี้ 1.การตัดรายจ่ายที่ไม่จำเป็นออก เพ่ือลดภาระการจ่ายเงินออกจากครอบครัว เช่น รายจ่ายเก่ียวกับการพนัน สง่ิ เสพติดของมึนเมา รายจา่ ยฟุม่ เฟอื ย เปน็ ต้นเป็นการสรา้ งนสิ ยั มิใหใ้ ชจ้ ่ายฟุ่มเฟือย 2.การลดรายจ่ายที่จำเป็นลง เพื่อสรา้ งนิสัยการประหยดั อดออม การใชท้ รัพยากรท่ีมีอยูจ่ ำกัดอย่างคุ้มค่า เช่น การปลูกผัก ผลไม้ไว้รับประทานเอง เพ่ือช่วยลดค่าอาหาร และค่าเดินทางไปตลาด อีกท้ังทำให้สุขภาพดีอีกด้วย ลด การใช้น้ำมันเช้ือเพลิงแล้วหันมาออกกำลังกายโดยการป่ันจักรยาน หรือการเดิน การว่ิงแทนการขับรถจักรยานยนต์ หรือรถยนต์ เป็นตน้ 3.การเพิ่มรายรับ หารายได้เสริมนอกเวลาทำงานปกติ เช่น การใช้เวลาว่างรับจ้างตัดเย็บเสื้อผ้า การขาย อาหารหลงั เลิกงาน การปลกู ผัก หรอื เลย้ี งสตั ว์ไว้ขาย เป็นตน้ 4.การทำความเข้าใจกันภายในครอบครัวเพ่ือใหท้ ุกคนรว่ มมือกันประหยัด รู้จักอดออม การใช้ทรัพยากรต่างๆ ลด ละ เลิก รายจา่ ยหรอื สงิ่ ทีไ่ มจ่ ำเปน็ และช่วยกนั สรา้ งรายรับใหเ้ พียงพอ เหมาะสมกับเศรษฐกจิ ปัจจุบนั

บนั ทกึ รายรบั -รายจ่าย 84 วนั เดอื น ปี รายการ รายรับ รายจ่าย คงเหลือ (บาท) (บาท) (บาท) รวม

85 บันทกึ สิง่ ทไ่ี ดจ้ ากการเรยี นรู้ สรุป ............................................................................................................................. ............................................................... ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................. ............................................................... ............................................................................................................................. ............................................................... ............................................................................................................................................. ............................................... ปญั หา ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................. ............................................................... ............................................................................................................................. ............................................................... .................................................................................................................................... ........................................................ ............................................................................................. ............................................................................................... แนวทางแก้ไข ............................................................................................................................. ............................................................... ............................................................................................................................. ............................................................... .......................................................................................................................................................... .................................. ................................................................................................. ........................................................................................... ............................................................................................................................. ............................................................... ข้อเสนอแนะ ............................................................................................................................. ............................................................... ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................. ............................................................... ............................................................................................................................. ............................................................... ............................................................................................................................................. ............................................... .................................................................................... ........................................................................................................

86