หน่วยที่ 2 สารเคมีในชีวิตประจำวันและในงานอาชีพ

หนว่ ยที 2 สารเคมใี นชวี ติ ประจาํ วนั และในงานอาชพี ครูเพญ็ นภา ไชยหล่อ

สารเคมี คือ ธาตหุ รอื สารประกอบทีมสี ตู ร ทางเคมี สมบตั ิทางกายภาพ และ ทางเคมที ีสามารถระบุองค์ประกอบ ทางเคมที ีแนน่ อน เชน่ นาํ บรสิ ทุ ธิ H2O

หัวขอ้ เรอื ง 1. สารปรุงแต่งอาหาร 2.เครอื งดืม 3. สารทําความสะอาด 4.สารกําจดั แมลงและศัตรูพชื 5.เครอื งสาํ อาง 6.สารเคมใี นงานอาชพี 7.การเก็บรกั ษาวตั ถอุ ันตราย 8.การหลีกเลียงสารเคมอี ันตรายทีพบบอ่ ยในชวี ติ ประจาํ วนั

1 สารปรุงแต่งอาหาร 1 2 หมายถึง สารปรงุ รสอาหารใชใ้ สใ่ น แบง่ 2 ประเภท อาหารเพอื ทําใหอ้ าหารมรี สดขี นึ 1. ไดจ้ ากการสงั เคราะห์ เชน่ นาํ สม้ นาํ ตาล ใหร้ สหวาน สายชู นาํ ปลา ซอี ิว ซอสมะเขอื เทศ เกลือ นาํ ปลา ใหร้ สเค็ม เปนต้น นําสม้ สายชู นํามะนาว ซอส มะเขอื เทศ ใหร้ สเปรยี ว 2. ไดจ้ ากธรรมชาติ เชน่ เกลือ นาํ มะนาว นาํ มะขามเปยก อัญชนั เปนต้น

2 เครอื งดืม 1 นาํ ดมื สะอาด 5 เครอื งดมื ชูกําลัง 2 นาํ ผลไม้ 3 นม 6 ชาและกาแฟ 4 นาํ อัดลม 7 เครอื งดมื แอลกอฮอล์

3 สารทําความสะอาด สารทีมคี ณุ สมบตั ิในการกําจดั ความสกปรกต่างๆ ตลอดจนฆา่ เชอื โรค แบง่ ตามการเกิด ได้ 2 ประเภท คือ 1 2 3 การสงั เคราะห์ จากธรรมชาติ สบู่ แชมพูสระผม สารล้าง เชน่ นาํ ยาล้างจาน สบูก่ ้อน เชน่ นาํ มะกรดู มะขาม จาน สารทําความสะอาด สบูเ่ หลว แชมพูสระผมผง หอ้ งนาํ สารซกั ฟอก บาง เปยก เกลือ ชนดิ มสี มบตั ิเปนกรด บาง ซกั ฟอก สารทําความ ชนดิ มสี มบตั ิเปนเบสซงึ สะอาดพนื เปนต้น

4 สารกําจดั แมลง และสารกําจดั ศัตรูพชื หมายถึง สารเคมที ีผลิตขนึ เพอื ใชป้ องกันการกําจดั และควบคมุ แมลงต่างๆ ไมใ่ ห้มารบกวน มที ังชนดิ ผง ชนิดเมด็ และชนดิ นํา แบง่ เปน 2 ประเภท คือ การสงั เคราะห์ จากธรรมชาติ เชน่ สารฆา่ ยุง สารกําจดั เชน่ เปลือกมะนาว เปลือก แมลง เปนต้น มะกรดู เปลือกสม้ เปนต้น

5. เครอื งสาํ อาง หมายถึง ผลิตภัณฑ์ทีใชท้ า ถู นวด โรย พน่ หยอด ใส่ อบรา่ งกาย เเพพอมิื ใคชวท้ าํามคมวนั าใมจสแะอบาง่ ดเเปพนอื 5ใหป้เกริดะเคภวทามคสือดชนื ความสวยงาม และ 1 ) สาํ หรบั ผม เชน่ แชมพู ครมี นวด เจลแต่งผม ฯลฯ 2 ) สาํ หรบั รา่ งกาย เชน่ สบู่ ครมี และโลชนั ทาผวิ ยาทาเล็บ นาํ ยาดบั กลิน ตัว แปงโรยตัว ฯลฯ 3 ) สาํ หรบั ใบหนา้ เชน่ ครมี โฟมล้างหนา้ แปงผดั หนา้ ลิปสติก ดนิ สอเขยี น คิว และดนิ สอเขยี นขอบตา 4 ) นาํ หอม 5 ) เบด็ เตล็ด เชน่ ครมี โกนหนวด ผา้ อนามยั ยาสฟี น ฯลฯ

6 สารเคมใี น ฟอรน์ ิเจอร์ พบสารตกค้างฟอรม์ า- งานอาชพี ดีไฮด์และสารเคลือบเงา สารเคมตี ่างๆก่อให้เกิดอันตราย นํายาลบคําผดิ และกาว หรอื ผลเสยี ต่อสขุ ภาพ ทังแบบ เฉียบพลัน และเรอื รงั ฝุนละอองในงานอาชพี สารเคมจี ากคอมพวิ เตอร์

7 การเก็บรกั ษา วตั ถอุ ันตราย 1.เก็บใหม้ ดิ ชดิ ปลอดภัยหา่ งจากมอื เดก็ 2.ไมว่ างกระจดั กระจายไมเ่ ปนทีเปนทาง หากเก็บใสต่ ู้ มกี ญุ แจล็อค 3.ไมเ่ ก็บวางรวมกับอาหารหรอื ของใชอ้ ืนๆ 4.เก็บใหพ้ น้ จากความรอ้ อน เปลวไฟ หรอื วตั ถไุ วไฟ 5.ภาชนะเมอื ใชห้ มดแล้วควรทิงหรอื ทําลาย หา้ มนาํ มาใสอ่ าหารหรอื ขอใชอ้ ืน

8 หลีกเลียงสาร เคมอี ันตรายทีมกั พบบอ่ ยในชวี ติ ประจาํ วนั

8 หลีกเลียงสารเคมอี ันตรายทีมกั พบบอ่ ยในชวี ติ ประจาํ วนั ๅ 23 การซอื อาหารรบั เลือกใชเ้ ครอื งสาํ อางทีไม่ เลือกใชผ้ ลิตภัณฑ์ทีมา ประทานให้เลือกอาหาร ผสมสารปรอท ผลิตภัณฑ์ จากธรรมชาติเนอื งจาก ทีมคี ณุ ภาพมปี ระโยชน์ ทีผา่ นอย. ต้องอ่านสลาก ผลิตภัณฑ์ประเภทนีมี ถกู ลักษณะ หลีกเลียง ก่อนใชม้ กี ารตรวจสอบอายุ ความปลอดภัยและไมม่ ี การซอื อาหารขา้ งถนน เพราะมสี ารปนเปอนใน การใชง้ านวนั หมดอายุ อันตราย พยายามเลือกผลิตภัณฑ์ ปรมิ าณมาก ทีไมผ่ สมสี

8 หลีกเลียงสารเคมอี ันตรายทีมกั พบบอ่ ยในชวี ติ ประจาํ วนั (ต่อ) 45 6 หลีกเลียงการขวดนาํ หลีกเลียงการรบั ประทาน ควรพถิ ีพถิ ันพจิ ารณา พลาสติกใสซาํ ๆ กัน อาหารกระปองให้พยายาม เลือกผกั และผลไม้ หลายครงั เพราะ กินอาหารสดหรอื เนอื งจากปจจุบนั ผกั และ พลาสติกประเภทนี อาหารทีปรุงเอง ผลไมม้ กั มกี ารใชย้ าฆา่ มอี ายุการใชง้ านสนั แมลงและใชส้ ารเคมี อาจทําให้เกิดสารปน เวลารบั ประทานก็ควรล้าง เปอนได้ ให้สะอาดและปอกเปลือก ผลไมท้ ีแวก๊ ให้เงา

8 หลีกเลียงสารเคมอี ันตรายทีมกั พบบอ่ ยในชวี ติ ประจาํ วนั (ต่อ) 78 หลีกเลียงการขวดนาํ ไมใ่ ชป้ ุยเคมใี นสวนไม้ พลาสติกใสซาํ ๆ กัน ประดับทีบา้ นแต่ขอให้ เลือกใชป้ ุยหมกั จาก หลายครงั เพราะ พลาสติกประเภทนี ธรรมชาติแทน มอี ายุการใชง้ านสนั อาจทําให้เกิดสารปน เปอนได้