ใจความทั้งหมดของพระพุทธศาสนา

ของใหม่่เข้้ามาแทรกแซง. เจ้้าบ้้านว่่างดีีอยู่�แล้้ว แขกอาคัันตุุกะ นั่�นคือื วุ่�น; เพราะฉะนั้น� อย่่าให้ม้ ัันเข้า้ มา ไล่ม่ ันั ออกไป ไม่่ให้้เข้้ามา ในบ้า้ นในเรือนของเรา มัันก็็ว่า่ งอยู่�ตลอดเวลาได้้. วิธิ ีไี ล่อ่ อกไป ก็ค็ ือื วิธิ ีปี ฏิบิ ัตั ิธิ รรมะ ตามหลักั ของพระพุทุ ธเจ้า้ , นี่� เป็น็ เหตุใุ ห้เ้ กิดิ กำ�ำ ลังั ใจ เกิดิ ความเชื่อ�่  - ศรััทธาแน่น่ แฟ้น้ ในธรรมะ, เกิิดวิริ ิิยะ - ความพากเพีียรเอาจริิงในธรรมะ, เกิิดวิิมัังสา - สอดส่่อง อยู่�เสมอ, แล้ว้ มัันก็็สำำ�เร็จ็ เป็็นของที่ไ� ม่่ยาก. แต่่ถ้้าว่่าโง่่ในตอนแรก แล้้ว มัันยากอย่่างยิ่�ง คืือว่่ายาก ยิ่ง� กว่า่ กลิ้�งครกขึ้น� ภููเขา; แต่ถ่ ้้าคลำ�ำ ถูกู เงื่�อนถููกปมแล้้วละก็็ มัันง่า่ ย ยิ่�งกว่่ากลิ้�งครกลงมาจากภูเู ขา. อีกี ทีหี นึ่ง� หรืออีกี อย่า่ งหนึ่ง� ก็ค็ ืือว่า่ เรามีคี วามรู้�สึกตัวั อยู่�เสมอ อย่่าลืืมและอย่่าประมาท คอยจัับให้้พบความว่่างและความวุ่�นที่�เกิิด อยู่�เป็น็ ประจำ�ำ วััน. คำ�ำ ว่า่ “เรา” นี้�หมายถึงึ จิติ ไม่่ใช่่เราคืือตััวกูู - ของกูู ให้้ มีีจิิตรัักและพอใจในความว่่าง คืือนิิพพานนี้�อยู่�เสมอไป อย่่าได้้มีี จิิตโน้้มไปในทางที่�เข้้าใจผิดิ ไปหลงสิ่�งที่ว�ุ่�น. เดี๋ �ยวนี้้�ปััญหายากที่่�สุุดมัันอยู่่�ตรงที่่�ทุุกคนไม่่ชอบความ ดัับทุกุ ข์์ จนไม่่กล้า้ จะยืนื ยันั ว่า่ เกิดิ มานี้�เพื่�อไม่่ทุุกข์์ มันั กลายเป็น็ ว่่า เกิดิ มาเพื่อ�่ อะไรก็ไ็ ด้้ เอาทั้ง� นั้น� ; ขอแต่ใ่ ห้ไ้ ด้ต้ ามใจตัวั สนุกุ ๆ ก็แ็ ล้ว้ กันั ก็็เลยปล่่อยตามเรื่�องไปหมด. ที่�จริิงเรื่�องดัับทุุกข์์นี้� มัันไม่่ยาก 51

ไม่เ่ หลืือวิสิ ััยอะไร มันั ก็็พอๆ กันั กับั การงานต่่างๆ แต่่เราไม่เ่ ข้า้ ใจ เราหัันหลังั ให้้ เพราะฉะนั้น� จึึงเป็น็ ทุุกข์์อยู่�เรื่�อย. .... .... .... .... เป็็นอัันว่่าความหมดโรค หรืือไม่่เป็็นโรคทางวิิญญาณนี้� มัันอยู่่�ตรงที่�รู้�จักทำำ�ไม่่ให้้ตััวกูู - ของกููเกิิดขึ้�นมา. นั่�นแหละคืือ “ความไม่่มีีโรค” ซึ่�ง่ เราเรียี กกัันว่่าเป็็นลาภอย่่างยิ่�ง. คำำ�นี้้�เป็็นคำ�ำ โฆษณาชวนเชื่่�อของคนขายยาครั้�งพุุทธกาล ว่่า “อาโรคฺฺยปรมา ลาภา”; เที่�ยวร้้องก้้องไปตามสี่�แยก ไปตามถนน หนทาง มันั ไม่ไ่ ด้ห้ มายถึงึ โรคอย่า่ งนี้ม� ันั เพียี งเป็น็ โรคปวดหัวั ปวดฟันั หรืออะไรทำำ�นองนั้น� . โรคทางวิญิ ญาณของพระพุทุ ธเจ้า้ นี้ท� ่า่ นหมายถึงึ โรคที่�เป็็นทุุกข์์อย่่างยิ่�ง ซึ่�่งเป็็นโรคอย่่างแท้้จริิงอย่่างนี้� แล้้วความ หมดโรคก็็ต้้องจริงิ ถึงึ ขนาดนี้�. เราพ้้นโรคอยู่�เป็็นประจำำ�ทุุกวัันนี้� ก็็เป็็นการพ้้นโรคอย่่าง ตทังั คปหาน ตทัังควิมิ ุตุ ติ.ิ มันั พ้น้ โรคโดย coincident อยู่�เป็น็ ประจำำ�วันั อยู่�เหมืือนกันั . coincident ก็ม็ ีมี าอีีกรูปู หนึ่�ง คืือว่่า มีีโรคฟลุุคขึ้�นมา แทรกแซงอยู่�เสมอเหมืือนกันั . แต่่อย่่างไรก็็ดีี เราอย่า่ ลืืมว่่าพ้น้ โรค เป็น็ ประจำำ�ตามธรรมดา โดยไม่่รู้�สึกตััวนั้�นก็็มีอี ยู่� เรียี กว่า่ ตทังั วิิมุุตติ.ิ ทีนีี้�บางคราว เราตั้�งอกตั้�งใจควบคุุมมันั ก็็ว่่างได้ม้ ากกว่า่ นั้�น อีกี พ้้นจากโรคได้้มากขึ้�นอีกี อย่า่ งนี้เ� รีียกว่่า วิกิ ขััมภนวิิมุุตติิ เพราะ เราคอยคุมุ มัันไว้้. 52

ถ้า้ เราจัดั การเด็ด็ ขาดเลย ถอนรากถอนเหง้า้ ถอนเชื้อ� ได้ห้ มด เลย. อย่า่ งนี้เ� รียี กว่า่ สมุจุ เฉทวิมิ ุตุ ติิ หรือสมุจุ เฉทปหาน คืือฆ่า่ ตายเลย ไม่่เพีียงแต่่ฟลุุค หรือไม่เ่ พียี งแต่่ข่ม่ ขี่�ไว้ช้ั่�วคราว. ตามธรรมดาเราจึึงได้้ผล อย่่างน้้อยก็็ได้้ผลเป็็น ตทัังค- วิิมุุตติิ ได้้กำ�ำ ไรมากอยู่�แล้้ว. ถ้้ามากกว่่านั้�นก็็เป็็นวิิกขััมภนวิิมุุตติิ และเป็น็ สมุจุ เฉทวิมิ ุตุ ติิ ซึ่ง�่ เป็น็ อันั ดับั สุดุ ท้า้ ยไปเลย. เราไม่ไ่ ด้เ้ ป็น็ อยู่� โดยความโลภ ความหลง และความไม่่ปรารถนาต่า่ งๆ แต่่ว่่าเป็น็ อยู่� ด้้วยความเกษมเต็ม็ อยู่�ด้วยสติปิ ััญญา, เป็็นความไม่่ทุกุ ข์์ไม่ร่ ้อ้ น เป็น็ ความสดชื่�่นเหมืือนกัับภาวะแห่่งความหนุ่�มสาว ที่�ไม่่รู้�จักแก่่เฒ่่า; นี่�แหละคืือความหายจากโรคทางวิญิ ญาณ. ในที่�สุุดนี้� ก็็ขอให้้เราทุุกคนที่�รวมกลุ่�มกัันเป็็นกลุ่�มของ พุทุ ธบริษิ ัทั นี้� รู้�จักความมุ่�งหมายอันั แท้จ้ ริงิ ของการรวมกลุ่�ม. ถ้้าเห็็น ว่่าดีี ว่่าจริิงอย่่างนี้�แล้้ว ก็็ช่่วยกัันสามััคคีีในการที่�จะเสีียสละสิ่�งที่� ถููกกว่่า เพื่่�อซื้อ� เอาสิ่�งที่แ� พงกว่า่ ดีีกว่่า ประเสริฐิ กว่า่ เข้า้ มาให้้ได้;้ คืือ ช่ว่ ยกันั รักั ษากิจิ การนี้ไ� ว้้ อย่า่ ให้ล้ ้ม้ ไป ให้เ้ จริญิ ก้า้ วหน้า้ เพื่อ�่ ประโยชน์์ แก่่ตััวเราเอง แก่่เพื่่�อนมนุุษย์์ทุุกคน ก็็จะได้้ชื่�่อว่่า เกิิดมาทีีหนึ่�งได้้ ทำำ�สิ่่�งดีีที่่�สุุดที่�่มนุุษย์์ควรจะทำ�ำ , และได้้รัับสิ่�งที่่�ดีีที่่�สุุดที่�่มนุุษย์์ควรจะ ได้้รัับ แล้ว้ มันั ก็็ไม่ม่ ีอี ะไรมากไปกว่า่ นั้�น มันั มีีเท่่านั้�น. เป็็นอัันว่่าจบเรื่�องที่�จะต้้องเรีียนจะต้้องทำ�ำ หรื อว่่าจะต้้อง เสวยผลของการกระทำ�ำ และมีีชีีวิิตอยู่�โดยไม่่เป็็นทุุกข์์เลย ทั้�งใน 53

ขณะแสวงหาและขณะบริิโภค. เมื่�่อประกอบการงานเพื่�่อแสวงหา รวมทั้�งการศึึกษาเล่่าเรีียน การทำำ�อาชีีพเหล่่านี้� เป็็นการแสวงหา, ขณะนี้เ� ราก็ไ็ ม่ท่ ุกุ ข์;์ ครั้น� ได้ผ้ ลเป็น็ เงินิ เป็น็ ทองทรัพั ย์ส์ มบัตั ิเิ กียี รติยิ ศ ชื่่�อเสีียง อะไรมาบริิโภค มัันก็็ไม่่เป็็นทุุกข์์, มัันไม่่เป็็นทุุกข์์ทั้�ง ๒ สถานอย่า่ งนี้� มัันก็ว็ ิิเศษอย่่างยิ่�ง. เหมืือนกัับไปจับั ปลามากินิ ก็็ไม่่ถููก เงี่�ยงปลาตำ�ำ ได้ป้ ลามากินิ แล้ว้ ก็ไ็ ม่ถ่ ูกู ก้า้ งปลาเลย. เมื่อ่� จับั ปลาก็ไ็ ม่ท่ ุกุ ข์์ เมื่่�อกิินปลาก็ไ็ ม่่ทุุกข์์ มันั ก็็หมดกันั เท่า่ นั้น� มันั ไม่ม่ ีอี ะไรมากกว่่านั้น� . ขอให้้ทุุกคนรู้�จักโรคทั้�งทางกาย (physical disease) และ ทางจิิต (mental disease) และทั้�งทางวิิญญาณ (คืือ spiritual disease) กัันให้้ครบถ้้วน; อย่่าให้้ขาดตกบกพร่่อง เว้้าแหว่่ง แต่่ ประการใด, แล้ว้ แก้้ไขเยียี วยามันั ไปทุุกโรค. ให้้เป็็นผู้�ไม่่มีีโรค และ ชื่�อว่า่ “อาโรคฺยฺ ปรมา ลาภา” ที่แ� ท้้จริิง. อาตมาขอยุุติิการบรรยาย “ใจความทั้�งหมดของพระพุุทธ- ศาสนา” ตามโอกาสนี้เ� พีียงเท่่านี้�. ​                 54

ธรรมะใกล้้มือื ••• ชุุด แก่น่ พุุทธศาสน์์ ๑ ชุุด ๓ เล่ม่ • •• สมทบการผลิิตเพื่่อ� อ่า่ น-เผยแผ่เ่ ป็น็ ธรรมทาน หรืือ ต้้องการสั่�่งพิมิ พ์์จำำนวนมาก ติิดต่อ่ หอจดหมายเหตุพุ ุุทธทาส อิินทปััญโญ โทร. ๐ ๒๙๓๖ ๒๘๐๐ ต่อ่ ๕๑๐๑ อีีเมล [email protected]

ส่ิงที่เปน็ หวั ใจของพุทธศาสนาน้นั อาตมา อยากจะแนะถงึ ประโยคส้ันๆ ทม่ี กี ลา่ วอยู่ วา่ “สงิ่ ทัง้ ปวงไม่ควรยึดมั่นถือมั่น”